Ngµy so¹n:4-9-2007 TuÇn 1-Bµi 1
Ngµy gi¶ng:
TiÕt1 - Phong c¸ch Hå ChÝ Minh (TrÝch)
- Lª Anh Trµ -
A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh:
- ThÊy ®îc vÎ ®Ñp trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a
truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, d©n téc vµ nh©n lo¹i, thanh cao vµ gi¶n dÞ.
- Tõ lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c, häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp rÌn
luyÖn theo g¬ng B¸c.
B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ n¬i ë, vµ n¬i lµm viÖc cña B¸c.
- Häc sinh: Su tÇm tranh ¶nh, bµi viÕt vÒ n¬i ë vµ lµm viÖc cña B¸c.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ ®å dïng häc tËp cho m«n häc cña häc sinh.
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
ë c¸c líp díi c¸c em ®• ®îc t×m hiÓu mét sè v¨n b¶n viÕt vÒ Hå ChÝ Minh,
giê h«m nay víi v¨n b¶n “Phong c¸ch Hå ChÝ Minh” chóng ta sÏ hiÓu râ h¬n phong
c¸ch sèng vµ lµm viÖc cña B¸c.
* Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n
- Híng dÉn HS ®äc: ChËm r•i, b×nh
tÜnh, khóc triÕt (GV ®äc mÉuHS ®äc).
- NhËn xÐt c¸ch ®äc cña häc sinh.
? Dùa vµo phÇn chó thÝch (SGK-7) h•y
gi¶i thÝch ng¾n gän c¸c tõ khã?
? X¸c ®Þnh kiÓu v¨n b¶n cho v¨n b¶n nµy?
? V¨n b¶n ®îc chia lµm mÊy phÇn?
Nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn?
- Mét häc sinh ®äc l¹i ®o¹n 1.
? Trong ®o¹n v¨n nµy t¸c gi¶ ®• kh¸i
qu¸t vèn tri thøc v¨n ho¸ cña B¸c Hå nh
thÕ nµo? (ThÓ hiÖn qua c©u v¨n nµo?).
? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch viÕt cña t¸c gi¶?
? T¸c dông cña biÖn ph¸p so s¸nh, kÓ vµ
b×nh luËn ë ®©y?
? B¸c cã ®îc vèn v¨n ho¸ Êy b»ng nh÷ng
con ®êng nµo?
? §iÒu kú l¹ nhÊt trong phong c¸ch v¨n
ho¸ Hå ChÝ Minh lµ g×?
? NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt cña t¸c gi¶
trong ®o¹n nµy? t¸c dông?
*Ho¹t ®éng 3:
(Thùc hiÖn ë tiÕt sau).
Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp.
I- TiÕp xóc v¨n b¶n:
1- §äc, kÓ tãm t¾t:
2- T×m hiÓu chó thÝch (SGK7):
- BÊt gi¸c: Tù nhiªn, ngÉu nhiªn, kh«ng
dù ®Þnh tríc.
- §¹m b¹c: S¬ sµi, gi¶n dÞ, kh«ng cÇu kú,
bµy vÏ.
3- Bè côc:
- KiÓu v¨n b¶n: NhËt dông.
- V¨n b¶n trÝch chia lµm 3 phÇn:
+§o¹n 1: Tõ ®Çu ®Õn “rÊt hiÖn ®¹i”
Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ®iÒu kú l¹ cña
phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh.
+§o¹n 2: TiÕp ®Õn “ H¹ t¾m ao”
Nh÷ng vÎ ®Ñp cô thÓ cña phong c¸ch
sèng vµ lµm viÖc cña B¸c Hå.
+§o¹n 3: Cßn l¹i: B×nh luËn vµ kh¼ng
®Þnh ý nghÜa cña phong c¸ch v¨n ho¸ HCM.
II- Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1- Con ®êng h×nh thµnh phong c¸ch v¨n
ho¸ Hå ChÝ Minh:
- Vèn tri thøc v¨n ho¸ cña B¸c: “Cã thÓ nãi
Ýt cã vÞ l•nh tô nµo l¹i am hiÓu nhiÒu vÒ c¸c
d©n téc vµ nh©n d©n thÕ giíi, v¨n ho¸ thÕ giíi
s©u s¾c nh Hå ChÝ Minh.
So s¸nh mét c¸ch bao qu¸t ®an xen
gi÷a kÓ vµ b×nh luËn.
Kh¼ng ®Þnh vèn tri thøc v¨n ho¸ cña
B¸c rÊt s©u réng.
- Trong cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng,
Hå ChÝ Minh ®• ®i qua nhiÒu n¬i, tiÕp
sóc víi nhiÒu nÒn v¨n ho¸. Cô thÓ lµ:
+ Nãi vµ viÕt th¹o nhiÒu thø tiÕng ngo¹i
quèc:
N¾m v÷ng ph¬ng tiÖn giao tiÕp lµ
ng«n ng÷ - c«ng cô giao tiÕp quan träng
®Ó t×m hiÓu vµ giao lu v¨n ho¸ víi c¸c
d©n téc trªn thª giíi.
+ Häc trong c«ng viÖc, trong lao ®éng ë
mäi lóc, mäi n¬i (“Lµm nhiÒu nghÒ kh¸c
nhau”).
+ “Häc hái, t×m hiÓu v¨n ho¸, nghÖ thuËt
®Õn mét møc kh¸ uyªn th©m”Häc hái
t×m hiÓu ®Õn møc s©u s¾c.
+ “ChÞu ¶nh hëng cña tÊt c¶ c¸c nÒn v¨n
ho¸, tiÕp thu mäi c¸c ®Ñp, c¸i hay”TiÕp
thu cã chän läc.
+ “Phª ph¸n nh÷ng tiªu cùc cña CNTB”
“TÊt c¶ nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ ®ã ®•
nhµo nÆn víi c¸i gèc v¨n ho¸ d©n téc …
®Ó trë thµnh mét nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam
… rÊt hiÖn ®¹i”.
§ã chÝnh lµ ®iÒu kú l¹ v× Ngêi ®• tiÕp
thu mét c¸ch cã chän läc nh÷ng tinh hoa
v¨n ho¸ níc ngoµi. Trªn nÒn t¶ng v¨n
ho¸ d©n téc mµ tiÕp thu nh÷ng ¶nh hëng
quèc tÕ. B¸c ®• kÕt hîp gi÷a truyÒn thèng
vµ hiÖn ®¹i, gi÷a ph¬ng §«ng vµ ph¬ng
T©y, xa vµ nay, d©n téc vµ quèc tÕNghÖ
thuËt ®èi lËp
=>Phong c¸ch Hå ChÝ Minh: KÕt hîp hµi
hoµ …
Cñng cè, dÆn dß:
- HÖ thèng bµi häc.
Bµi tËp: Nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña sù kÕt
hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸ d©n
téc vµ tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña Chñ
tÞch Hå ChÝ Minh?
- Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi + so¹n tiÕp
tiÕt 2 cña v¨n b¶n.
Ngµy so¹n :4-9-2007
Ngµy gi¶ng:
Tݪt 2 - Phong c¸ch Hå ChÝ Minh (TiÕp)
- Lª Anh Trµ -
A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh:
- ThÊy ®îc vÎ ®Ñp trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a
truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, d©n téc vµ nh©n lo¹i, thanh cao vµ gi¶n dÞ.
- Tõ lßng kÝnh yªu, tù hµo vÒ B¸c, häc sinh cã ý thøc tu dìng, häc tËp rÌn
luyÖn theo g¬ng B¸c.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Tranh ¶nh, c¸c bµi viÕt vÒ B¸c theo chñ ®Ò.
- Häc sinh: Su tÇm tranh ¶nh, c¸c bµi viÕt vÒ B¸c theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: Phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh ®îc h×nh thµnh nh thÕ nµo?
§iÒu kú l¹ nhÊt trong phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh lµ g×?
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
(TiÕp tôc t×m hiÓu v¨n b¶n).
* Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n:
- Mét häc sinh ®äc ®o¹n 2 vµ ®o¹n 3.
? Nh¾c l¹i néi dung chÝnh cña ®o¹n v¨n?
? Phong c¸ch sèng cña B¸c ®îc t¸c gi¶
®Ò cËp tíi ë nh÷ng ph¬ng tiÖn nµo?
Cô thÓ ra sao?
(TÝch hîp víi v¨n b¶n: “§øc tÝnh gi¶n dÞ
cña B¸c Hå”, vë kÞch “§ªm tr¾ng”, c¸c
v¨n b¶n th¬ kh¸c).
? Häc sinh liªn hÖ víi nh÷ng bµi viÕt ®•
su tÇm ®îc.
? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch ®a dÉn chøng,
c¸ch viÕt cña t¸c gi¶?
? Ph©n tÝch hiÖu qu¶ cña c¸c biÖn ph¸p
nghÖ thuËt trªn?
? Theo t¸c gi¶, lèi sèng cña B¸c chóng
ta cÇn nh×n nhËn nh thÕ nµo cho ®óng?
? §Ó gióp b¹n ®äc hiÓu biÕt mét c¸ch
s©u vµ s¸t vÊn ®Ò, t¸c gi¶ ®• sö dông c¸c
biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×?
? Nªu t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ
thuËt?
? Nªu c¶m nhËn cña b¶n th©n khi häc
xong v¨n b¶n nµy?
*Ho¹t ®éng 3:
? Nh÷ng ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña v¨n
b¶n?
? Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n?
- Hai häc sinh ®äc ghi nhí.
*Ho¹t ®éng 4:
- Gi¸o viªn hÖ thèng bµi.
- Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 1,
bµi tËp 2 (S¸ch bµi tËp).
- Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ.
I- TiÕp xóc v¨n b¶n:
II- Ph©n tÝch v¨n b¶n: (TiÕp)
2-VÎ ®Ñp cña phong c¸ch Hå ChÝ Minh:
- ThÓ hiÖn ë lèi sèng gi¶n dÞ mµ thanh cao
cña Ngêi.
+ N¬i ë, n¬i lµm viÖc: “ChiÕc nhµ sµn nhá
b»ng gç”… “ChØ vÑn vÑn cã vµi phßng
tiÕp kh¸ch, häp Bé ChÝnh trÞ, lµm viÖc vµ
ngñ… ®å ®¹c rÊt méc m¹c, ®¬n s¬”.
+ Trang phôc: “Bé quÇn ¸o bµ ba n©u”
“ChiÕc ¸o trÊn thñ”.
“§«i dÐp lèp th« s¬”
+ T trang: “T trang Ýt ái, mét chiÕc vali
con víi vµi bé quÇn ¸o, vµi vËt kû niÖm”.
+ ViÖc ¨n uèng: “RÊt ®¹m b¹c”
Nh÷ng mãn ¨n d©n téc kh«ng cÇu kú “C¸
kho, rau luéc, da ghÐm, cµ muèi”.
NghÖ thuËt: DÉn chøng tiªu biÓu, kÕt
hîp lêi kÓ víib×nh luËn mét c¸ch tù nhiªn,
nghÖ thuËt ®èi lËp (Chñ tÞch níc mµ hÕt
søc gi¶n dÞ).
=>Næi bËt nÐt ®Ñp trong lèi sèng cña B¸c.
- NÕp sèng gi¶n dÞ vµ thanh ®¹m cña B¸c
còng gièng nh c¸c nhµ nho næi tiÕng tríc
®©y (NguyÔn Tr•i, NguyÔn BØnh Khiªm) –
NÐt ®Ñp cña lèi sèng rÊt d©n téc, rÊt ViÖt Nam
+ “Kh«ng ph¶i lµ mét c¸ch tù thÇn th¸nh
ho¸, tù lµm cho kh¸c ®êi, h¬n ®êi”.
+ §©y còng kh«ng ph¶i lµ lèi sèng kh¾c
khæ cña nh÷ng con ngêi tù vui trong c¶nh
nghÌo khã.
+ Lµ lèi sèng thanh cao, mét c¸ch båi bæ
cho tinh thÇn s¶ng kho¸i, mét quan niÖm
thÈm mü (C¸i ®Ñp lµ sù gi¶n dÞ, tù nhiªn).
NghÖ thuËt: KÕt hîp gi÷a kÓ vµ b×nh luËn,
so s¸nh, dÉn th¬ cña NguyÔn BØnh Khiªm,
dïng c¸c lo¹t tõ H¸n ViÖt (TiÕt chÕ, hiÒn
triÕt, thuÇn ®øc, danh nho di dìng tinh
thÇn, thanh ®¹m, thanh cao,…)
=> C¶m nhËn s©u s¾c nÐt ®Ñp trong lèi
sèng gi¶n dÞ mµ thanh cao cña Chñ tÞch
Hå ChÝ Minh. Gióp ngêi ®äc thÊy ®îc
sù gÇn gòi gi÷a B¸c Hå víi c¸c vÞ hiÒn triÕt
cña d©n téc.
Tæng kÕt, ghi nhí:
1- NghÖ thuËt:
- KÕt hîp gi÷a kÓ vµ b×nh luËn.
- Chän läc nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu.
- §an xen th¬, dïng ch÷ H¸n ViÖt.
- NghÖ thuËt ®èi lËp.
2- Néi dung:
- Con ®êng h×nh thµnh phong c¸ch v¨n
ho¸ Hå ChÝ Minh.
- VÎ ®Ñp cña phong c¸ch Hå ChÝ Minh.
3- Ghi nhí: (SGK8)
VÎ ®Ñp cña phong c¸ch Hå ChÝ Minh lµ sù
kÕt hîp hµi hoµ gi÷a truyÒn thèng v¨n ho¸
d©n téc vµ tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i, gi÷a
thanh cao vµ gi¶n dÞ.
Cñng cè, dÆn dß:
1-Bµi tËp 1:(SGK8): KÓ l¹i nh÷ng c©u chuyÖn
vÒ lèi sèng gi¶n dÞ mµ cao ®Ñp cña Chñ tÞch
Hå ChÝ Minh.
2-Bµi tËp 2: T×m dÉn chøng ®Ó chøng minh
B¸c kh«ng nh÷ng gi¶n dÞ trong lèi sèng
mµ B¸c cßn gi¶n dÞ trong nãi, viÕt.
- Häc bµi.
- ChuÈn bÞ bµi “C¸c ph¬ng ph¸p héi tho¹i”
Ngµy so¹n 5-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 3 - C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh:
- N¾m ®îc néi dung ph¬ng ch©m vÒ lîng vµ ph¬ng chËm vÒ chÊt.
- BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: hîp ®ång , giÊy A0
- Häc sinh: chuÈn bÞ bµi theo hîp ®ångg
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n líp 8, c¸c em ®• ®îc t×m hiÓu vÒ vai XH trong héi
tho¹i, lît lêi trong héi tho¹i. §Ó ho¹t ®éng héi tho¹i cã hiÖu qu¶, chóng ta cÇn
n¾m ®îc t tëng chØ ®¹o cña ho¹t ®éng nµy, ®ã chÝnh lµ ph¬ng ch©m héi tho¹i.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc:
1- Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu theo H§
* VÝ dô 1: §o¹n ®èi tho¹i.
- Hai häc sinh ®äc.
? Khi An hái “Häc b¬i ë ®©u?” mµ Ba tr¶ lêi
“ë díi níc” th× c©u tr¶ lêi ®ã cã ®¸p øng
®iÒu mµ An cÇn biÕt kh«ng? V× sao?
C©u tr¶ lêi kh«ng lµm cho An tho¶ m•n
v× nã m¬ hå vÒ ý nghÜa. An muèn biÕt Ba häc
b¬i ë ®Þa ®iÓm nµo “ë ®©u?” chø kh«ng ph¶i
An hái b¬i lµ g×?
? Ba cÇn tr¶ lêi nh thÕ nµo?
C©u tr¶ l¬i, vÝ dô: “M×nh häc b¬i ë bÓ b¬i
cña Nhµ m¸y níc”.
? Tõ ®©y, em rót ra ®îc bµi häc g× vÒ giao tiÕp?
Khi nãi, c©u nãi ph¶i cã néi dung ®óng víi
yªu cÇu cña giao tiÕp, kh«ng nªn nãi Ýt h¬n
nh÷ng g× mµ giao tiÕp ®ßi hái.
* VÝ dô 2: TruyÖn cêi “Lîn cíi, ¸o míi”.
- Hai häc sinh ®äc, kÓ l¹i truyÖn.
? V× sao truyÖn l¹i g©y cêi?
TruyÖn g©y cêi v× c¸ch nãi cña hai nh©n vËt.
? LÏ ra anh “Lîn cíi” vµ anh “¸o míi” ph¶i
hái vµ tr¶ lêi nh thÕ nµo ®Ó ngêi nghe ®ñ
biÕt ®îc ®iÒu cÇn hái vµ tr¶ lêi?
LÏ ra chØ cÇn hái “B¸c cã thÊy con lîn nµo
ch¹y qua ®©y kh«ng?”
- Tr¶ lêi “(N•y giê) t«i ch¼ng thÊy cã con lîn
nµo ch¹y qua ®©y c¶!”
Nh vËy, c¸c nh©n vËt ë ®©y nãi nhiÒu h¬n
nh÷ng g× cÇn nãi.
? Qua vÝ dô nµy, h•y cho biÕt khi giao tiÕp ta
cÇn ph¶i tu©n thñ yªu cÇu g×?
Trong giao tiÕp, kh«ng nªn nãi nhiÒu h¬n
nh÷ng g× cÇn nãi.
? Qua hai vÝ dô trªn, gióp ta biÕt ®Ó tu©n thñ
ph¬ng ch©m vÒ lîng trong giao tiÕp. H•y
nh¾c l¹i thÕ nµo lµ ph¬ng ch©m vÒ lîng.
- Mét häc sinh ghi nhí.
*VÝ dô 3: TruyÖn cêi “Qu¶ bÝ khæng lå” (SGK9).
- Hai häc sinh ®äc.
? Truyªn cêi nµy phª ph¸n ®iÒu g×?
Phª ph¸n tÝnh nãi kho¸c.
? Qua truyÖn cêi trªn, h•y cho biÕt cÇn tr¸nh
®iÒu g× trong gia tiÕp?
Trong giao tiÕp, kh«ng nªn nãi nh÷ng ®iÒu
mµ m×nh kh«ng tin lµ ®óng sù thËt-tr¸i víi
®iÒu ta nghÜ.
? NÕu kh«ng biÕt ch¾c ngµy mai líp lao ®éng
th× em cã th«ng b¸o ®iÒu ®ã víi c¸c b¹n trong
líp kh«ng? V× sao?
? T¬ng tù, khi em kh«ng biÕt ch¾c v× sao b¹n
m×nh nghØ häc th× em cã nªn tr¶ lêi víi thÇy
(c«) lµ b¹n Êy nghØ häc v× èm kh«ng? V× sao?
Em kh«ng nªn th«ng b¸o víi c¶ líp, kh«ng
tr¶ lêi víi thÇy (c«) nh vËy. V× em cha biÕt
ch¾c ch¾n.
? Qua t×nh huèng trªn, h•y rót ra ®iÒu cÇn
tr¸nh trong giao tiÕp?
Trong giao tiÕp, ®õng nãi nh÷ng ®iÒu mµ
m×nh kh«ng cã b»ng chøng x¸c thùc-cha
cã c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh lµ ®óng.
? Trong trêng hîp nµy, trong lêi nãi cña
m×nh, ta nªn sö dông kÌm nh÷ng tõ, ng÷ nµo
cho phï hîp?
Cã thÓ sö dông c¸c tõ ng÷: H×nh nh, em
nghÜ lµ, …
? Qua trªn, em h•y cho biÕt trong héi tho¹i,
cÇn ph¶i lu ý ph¬ng ch©m nµo n÷a (ngoµi
ph¬ng ch©m vÒ lîng ®• t×m hiÓu ë trªn)?.
- Mét häc sinh ®äc ghi nhí (SGK10). 2- KÕt luËn:
a Ph¬ng ch©m vÒ lîng:
Khi giao tiÕp cÇn nãi cho cã néi dung,
néi dung cña lêi nãi ph¶i ®¸p øng yªu
cÇu cña cuéc giao tiÕp, kh«ng thiÕu,
kh«ng thõa (Ph¬ng ch©m vÒ lîng).
* Ghi nhí (SGK9).
b-Ph¬ng ch©m vÒ chÊt:
Khi giao tiÕp ®õng nãi nh÷ng ®iÒu
mµ m×nh kh«ng tin lµ ®óng hay kh«ng
cã b»ng chøng x¸c thùc (Ph¬ng ch©m
vÒ chÊt).
* Ghi nhí (SGK10).
*Ho¹t ®éng 3:
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp.
- Ph¸t hiÖn lçiPh©n tÝch.
- Tr×nh bµy tríc líp.
- Häc sinh ®äc yªu cÇu c¶u ®Ò bµi.
- §iÒnTr×nh bµy tríc líp.
- Mét häc sinh ®äc truyÖn.
- Nªu yªu cÇu cña bµi tËp.
- Lµm bµi tËpTr×nh bµy.
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp.
- Suy nghÜTr×nh bµy tríc líp.
- Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp thªm. LuyÖn tËp:
1-Bµi tËp 1: (SGK10).
a-… gia sóc nu«i ë trong nhµ.
LÆp tõ ng÷ gia sóc-nu«i ë trong nhµ (Thõa)
b-… loµi chim cã hai c¸nh.
Thõa côm tõ “cã hai c¸nh” v× ®ã lµ ®Æc
®iÓm cña loµi chim.
2-Bµi tËp 2: Chän tõ ng÷ thÝch hîp ®iÒn vµo
chç trèng:
a-… nãi cã s¸ch, m¸ch cã chøng.
b-… nãi dèi.
c-… nãi mß.
d-…nãi nh¨ng, nãi cuéi.
e-… nãi tr¹ng.
=> §Òu chØ c¸ch nãi tu©n thñ hoÆc vi ph¹m
ph¬ng ch©m vÒ chÊt.
3-Bµi tËp 3: TruyÖn cêi “Cã nu«i ®îc kh«ng”.
- ë ®©y ph¬ng ch©m vÒ lîng ®• kh«ng
®îc tu©n thñ v× c©u hái “Råi cã nu«i ®îc
kh«ng?”Thõa.
4-Bµi tËp 4: (SGK11).
a- C¸c tõ ng÷ nµy ®îc sö dông trong héi
tho¹i ®Ó b¶o ®¶m tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ
chÊt nh»m b¸o cho ngêi nghe biÕt lµ tÝnh
x¸c thùc cña nhËn ®Þnh hay th«ng tin m×nh
®a ra cha ®îc kiÓm chøng.
b- Sö dung c¸c tõ ng÷ nµy trong diÔn ®¹t
®Ó tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng: B¸o cho
ngêi nghe biÕt viÖc nh¾c l¹i néi dung ®•
cò lµ do chñ ý cña ngêi nãi.
Bµi tËp 1, 4, 3 (S¸ch “Mét sè…”-Trang7,8.
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß.
- HÖ thèng l¹i hai néi dung: + Ph¬ng ch©m vÒ lîng.
+ Ph¬ng ch©m vÒ chÊt.
- Häc bµi: + Xem l¹i c¸c bµi tËp.
+ Lµm bµi tËp 5 (SGK11).
- So¹n: “Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh”.
Ngµy so¹n :6-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 4 - Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt
trong v¨n b¶n thuyÕt minh
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh:
- HiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh,
lµm cho v¨n b¶n thuyÕt minh sinh ®éng, hÊp dÉn.
- BiÕt c¸ch sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: c©u hái , gi©ýAo
- Häc sinh: tr¶ lêi c©u hái
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê.
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
ë líp 8, c¸c em ®• ®îc häc vµ vËn dông v¨n b¶n thuyÕt minh, giê häc nµy
chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu vµ vËn dông kiÓu v¨n b¶n nµy ë mét yªu cÇu cao h¬n, ®ã
lµ: §Ó v¨n b¶n thuyÕt minh sinh ®éng, hÊp dÉn vµ bít kh« khan th× cÇn sö dông mét
sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc:
1- Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu:
? Nh¾c l¹i kh¸i niÖm v¨n b¶n thuyÕt minh?
KiÓu v¨n b¶n th«ng dông trong mäi lÜnh
vùc ®êi sèng nh»m cung cÊp tri thøc (KiÕn
thøc) vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, nguyªn nh©n,…
cña c¸c hiÖn tîng vµ sù vËt trong tù nhiªn,
x• héi b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu,
gi¶i thÝch.
? §Æc ®iÓm chñ yÕu cña v¨n b¶n thuyÕt minh?
Cung cÊp tri thøc (KiÕn thøc) song ®ßi hái
ph¶i kh¸ch quan, x¸c thùc vµ h÷u Ých cho
con ngêi.
? Trong v¨n b¶n thuyÕt minh, ngêi ta thêng
dïng nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo?
C¸c ph¬ng ph¸p: Nªu ®Þnh nghÜa, gi¶i
thÝch, ph¬ng ph¸p liÖt kª, nªu vÝ dô, dïng sè
liÖu, so s¸nh, ph©n tÝch, ph©n lo¹i,…
* VÝ dô: V¨n b¶n “H¹ Long-§¸ vµ Níc”(SGK12,13)
- Hai häc sinh ®äc v¨n b¶n.
? X¸c ®Þnh ®èi tîng thuyÕt minh?
VÞnh H¹ Long.
?Bµi v¨n thuyÕt minh ®Æc ®iÓm g× cña ®èi tîng?
Sù kú l¹ v« tËn cña H¹ Long do ®¸ vµ níc
t¹o nªn. §ã chÝnh lµ vÎ ®Ñp hÊp dÉn kú diÖu
cña H¹ Long.
? V¨n b¶n cã cung cÊp ®îc tri thøc kh¸ch
quan vÒ ®èi tîng kh«ng?
V¨n b¶n cung cÊp tri thøc kh¸ch quan vÒ
®èi tîng ®ã lµ sù kú lµ cña H¹ Long lµ v« tËn.
? §Æc ®iÓm nµy cã dÔ dµng thuyÕt minh b»ng
c¸ch ®o ®Õm, liÖt kª kh«ng? V× sao?
Kh«ng thÓ thuyÕt minh ®îc ®Æc ®iÓm nµy
mét c¸ch dÔ dµng b»ng c¸ch ®o ®Õm, liÖt kª
®îc v× ®èi tîng thuyÕt minh rÊt trõu tîng.
? Trong v¨n b¶n nµy, t¸c gi¶ ®• sö dông ph¬ng
ph¸p thuyÕt minh nµo lµ chñ yÕu?
Ph¬ng ph¸p liÖt kª, gi¶i thÝch.
? Víi c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµy ®•
nªu ra ®îc sù kú l¹ cña H¹ Long cha? T¸c
gi¶ hiÓu sù kú l¹ ë ®©y lµ g×? (ThÓ hiÖn qua
c©u v¨n nµo?).
+ Víi c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh trªn
cha thÓ nªu ra ®îc sù kú l¹ cña H¹ Long.
+ T¸c gi¶ hiÓu sù kú l¹ cña H¹ Long lµ:
“ChÝnh níc lµm cho ®¸ sèng dËy… hån”.
? §Ó lµm râ “Sù kú l¹ cña H¹ Long lµ v« tËn”
mét c¸ch sinh ®éng, hÊp dÉn, t¸c gi¶ cßn vËn
dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? ThÓ hiÖn cô
thÓ ra sao?
Sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt:
+ “ChÝnh níc lµm cho ®¸ sèng dËy… t©m hån”.
+ “Níc t¹o nªn sù di chuyÓn. Vµ di chuyÓn
theo mäi c¸ch” t¹o nªn sù thó vÞ cña c¶nh s¾c.
+ Tuú theo gãc ®é vµ tèc ®é di chuyÓn cña du
kh¸ch, tuú theo c¶ híng ¸nh s¸ng däi vµo
c¸c ®¶o ®¸, mµ thiªn nhiªn t¹o nªn thÕ giíi
sèng ®éng, biÕn ho¸ ®Õn l¹ lïng: BiÕn chóng
tõ nh÷ng vËt v« tri thµnh vËt sèng ®éng cã hån.
=> T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tëng tîng vµ
liªn tëng, tëng tîng nh÷ng cuéc d¹o ch¬i
víi c¸c kh¶ n¨ng d¹o ch¬i (T¸m ch÷ “Cã thÓ”),
kh¬i gîi nh÷ng c¶m gi¸c cã thÓ cã (ThÓ hiÖn
qua c¸c tõ: §ét nhiªn, bçng, bçng nhiªn, ho¸
th©n), dïng phÐp nhiªn ho¸.
- Giíi thiÖu VÞnh H¹ Long kh«ng chØ lµ ®¸ vµ
níc mµ cßn lµ mét thÕ giíi sèng cã hån.
? Nh vËy, t¸c gi¶ ®• tr×nh bµy ®îc sù kú l¹
cña H¹ Long cha? Nhê biÖn ph¸p g×?
? Qua v¨n b¶n trªn h•y cho biÕt khi viÕt v¨n
b¶n thuyÕt minh cÇn lu ý ®iÒu g× ®Ó v¨n b¶n
®îc sinh ®éng, hÊp dÉn?
- Hai häc sinh ®äc ghi nhí. 2- KÕt luËn:
T×m hiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p
nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh.
a-¤n tËp v¨n b¶n thuyÕt minh.
b-ViÕt v¨n b¶n thuyÕt minh cã sö
dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt:
- Muèn cho v¨n b¶n thuyÕt minh ®îc
sinh ®éng, hÊp dÉn, ngêi ta vËn dông
thªm mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt nh
kÓ chuyÖn, tù thuËt, nh©n ho¸ hoÆc
c¸c h×nh thøc vÌ, diÔn ca (Tr×nh bµy
b»ng v¨n vÇn).
- C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt cÇn sö
dông thÝch hîp, gãp phÇn lµm næi bËt
®Æc ®iÓm cña ®èi tîng thuyÕt minh
vµ g©y høng thó cho ngêi ®äc.
* Ghi nhí (SGK13).
*Ho¹t ®éng 3:
- Hai häc sinh ®äc v¨n b¶n.
? V¨n b¶n nµy cã tÝnh chÊt thuyÕt
minh kh«ng? TÝnh chÊt thuyÕt
minh Êy thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo?
? Nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh
nµo ®• ®îc sö dông?
? Bµi thuyÕt minh nµy cã nÐt g×
®Æc biÖt?
? T¸c gi¶ ®• sö dông biÖn ph¸p
nghÖ thuËt nµo?
? BiÖn ph¸p nghÖ thuËt ë ®©y cã
t¸c dông g×?
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu cña
bµi tËp.
- Gi¸o viªn gîi ýHäc sinh lµm
bµi tËp. LuyÖn tËp:
1-Bµi tËp 1: (SGK14).
- V¨n b¶n nµy cã tÝnh chÊt thuyÕt minh rÊt râ ë
viÖc giíi thiÖu loµi ruåi (Nh÷ng tri thøc kh¸ch
quan vÒ loµi ruåi):
+ Nh÷ng tÝnh chÊt chung vÒ hä, gièng, loµi.
+ C¸c tËp tÝnh sinh sèng, sinh ®Î, ®Æc ®iÓm c¬ thÓ.
Cung cÊp c¸c kiÕn thøc ®¸ng tin cËy: Tõ ®ã
thøc tØnh ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh, phßng bÖnh, ý
thøc diÖt ruåi.
- Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh ®îc sö dông:
+ Nªu ®Þnh nghÜa.
+ Ph©n lo¹i.
+ Sè liÖu.
+ LiÖt kª.
- Mét sè nÐt ®Æc biÖt cña bµi thuyÕt minh nµy:
+ VÒ h×nh thøc: Gièng nh v¨n b¶n têng thuËt
mét phiªn toµ.
+ VÒ cÊu tróc: Gièng nh biªn b¶n 1 cuéc tranh
luËn vÒ mÆt ph¸p lý.
+ VÒ néi dung: Gièng nh mét c©u chuyÖn kÓ
vÒ loµi ruåi.
- C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt: Nh©n ho¸, cã t×nh
tiÕt, miªu t¶,…
- T¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt:
+ Lµm cho v¨n b¶n trë nªn sinh ®éng, hÊp dÉn,
thó vÞ.
+ C¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµy g©y høng thó
cho b¹n ®äc nhá tuæi, võa lµ truyÖn vui, võa häc
thªm tri thøc.
2-Bµi tËp 2: NhËn xÐt vÒ biÖn ph¸p nghÖ thuËt
®îc sö dông ®Ó thuyÕt minh.
- Nãi vÒ tËp tÝnh cña chim Ðn.
- BiÖn ph¸p nghÖ thuËt: LÊy ngé nhËn håi nhá
lµm ®Çu mèi c©u chuyÖn.
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß.
- Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi: Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong khi viÕt v¨n
b¶n thuyÕt minh ®Ó lµm cho v¨n b¶n nµy thªm sinh ®éng, hÊp dÉn.
- Häc sinh vÒ nhµ: + Häc bµi.
+ Lµm bµi tËp 3, 4 (SBT6, 7).
- ChuÈn bÞ bµi: “LuyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n
thuyÕt minh”.
Ngµy so¹n :7-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 5 - LuyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt
trong v¨n b¶n thuyÕt minh
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh biÕt vËn dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµo v¨n b¶n thuyÕt minh.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Su tÇm c¸c bµi viÕt cã sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong
v¨n b¶n thuyÕt minh cã liªn quan.
- Häc sinh: Theo sù híng dÉn cña gi¸o viªn.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: Sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh
cã t¸c dông g×? Ta cÇn lu ý ®iÒu g× khi sö dông?
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giê tríc chóng ta ®• t×m hiÓu viÖc sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt
trong v¨n b¶n thuyÕt minh. §Ó t¹o lËp mét v¨n b¶n thuyÕt minh cã søc thuyÕt phôc
cao c¸c em cÇn vËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Giê h«m
nay chóng ta cïng nhau luyÖn tËp sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n
b¶n thuyÕt minh.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc:
- Hai häc sinh ®äc l¹i ®Ò bµi.
? X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi?
- Chia líp thµnh c¸c nhãm.
? Tr×nh bµy dµn ý, ®äc phÇn më
bµi cña ®Ò em ®• chän.
? Khi thuyÕt minh vÒ c¸i qu¹t, em
cÇn lËp dµn ý nh thÕ nµo?
? Sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt
vµo bµi v¨n nh thÕ nµo?
? H•y ®äc ®o¹n më bµi cho ®Ò v¨n
em ®• chän?
- Häc sinh c¶ líp th¶o luËn, nhËn
xÐt, bæ sung dµn ý cña b¹n?
Gi¸o viªn nhËn xÐt u, khuyÕt ®iÓm
cña häc sinh qua phÇn chuÈn bÞ bµi
vµ qua giê häc.
*Ho¹t ®éng 3:
I- §Ò bµi:
ThuyÕt minh mét trong c¸c ®å dïng sau: C¸i
qu¹t, c¸i bót, c¸i kÐo, chiÕc nãn.
II-Ph©n tÝch ®Ò:
- KiÓu v¨n b¶n: ThuyÕt minh.
- Néi dung thuyÕt minh: Nªu ®îc c«ng dông,
cÊu t¹o, chñng lo¹i, lÞch sö cña c¸i qu¹t (C¸i
kÐo, c¸i bót, chiÕc nãn).
- H×nh thøc thuyÕt minh: V©n dông mét sè
biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®Ó lµm cho bµi viÕt vui
t¬i, hÊp dÉn nh kÓ chuyÖn, tù thuËt, hái ®¸p
theo lèi nh©n ho¸.
III- Tr×nh bµy vµ th¶o luËn:
1- Häc sinh ë tõng nhãm tr×nh bµy:
- Tr×nh bµy dµn ý chi tiÕt.
- Dù kiÕn c¸ch sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt
trong bµi v¨n.
VÝ dô: ThuyÕt minh vÒ c¸i qu¹t:
- Më bµi: Giíi thiÖu vÒ c¸i qu¹t mét c¸ch kh¸i
qu¸t.
- Th©n bµi: Giíi thiÖu cô thÓ vÒ c¸i qu¹t:
+ Qu¹t lµ mét ®å dïng nh thÕ nµo? (Ph¬ng
ph¸p nªu ®Þnh nghÜa).
+ Hä nhµ qu¹t ®«ng ®óc vµ cã nhiÒu lo¹i nh
thÕ nµo? (Ph¬ng ph¸p liÖt kª).
+ Mçi lo¹i qu¹t cã cÊu t¹o vµ c«ng dông nh
thÕ nµo? (Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch ph©n lo¹i).
+ §Ó sö dông qu¹t cã hiÖu qu¶ cÇn b¶o qu¶n
qu¹t nh thÕ nµo?
- KÕt bµi: NhÊn m¹nh vai trß cña qu¹t trong
cuéc sèng.
- C¸ch sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong bµi
v¨n: Cã thÓ dïng biÖn ph¸p nghÖ thuËt: KÓ chuyÖn,
tù thuËt, nh©n ho¸, …
- §äc phÇn më bµi víi ®Ò v¨n ®• chän.
2-Häc sinh c¶ líp th¶o luËn nhËn xÐt, bæ sung
söa ch÷a dµn ý cña b¹n võa tr×nh bµy:
IV- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸:
1-¦u ®iÓm:
- HÇu hÕt häc sinh cã ý thøc chuÈn bÞ bµi.
- Bíc ®Çu cã ®Þnh híng vËn dông c¸c biÖn
ph¸p nghÖ thuËt vµo bµi viÕt.
2-Tån t¹i:
- Mét sè häc sinh chuÈn bÞ bµi cha kü.
- VËn dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt cha thËt
linh ho¹t.
LuyÖn tËp:
VËn dông mét sè biÖn ph¸p NT vµo viÕt ®o¹n
v¨n trong phÇn th©n bµi víi c¸c ®Ò v¨n trªn
(TM vÒ c¸i bót, c¸i kÐo, c¸i qu¹t...)
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß:
- Häc sinh vÒ nhµ:
+ Xem l¹i bµi + Lµm bµi tËp.
+ So¹n v¨n b¶n “§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh”.
TuÇn 2 - Bµi 2
Ngµy so¹n :8-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 6 - §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh (TrÝch)
- Gabrien Gacxia Macket -
A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh:
- HiÓu ®îc néi dung vÊn ®Ò ®Æt ra trong v¨n b¶n. Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t
nh©n ®ang ®e do¹ toµn bé sù sèng trªn tr¸i ®Êt; nhiÖm vô cÊp b¸ch cña toµn thÓ
nh©n lo¹i lµ ng¨n chÆn nguy c¬ ®ã, lµ ®Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh.
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶: Chøng cø cô thÓ, x¸c thùc, c¸ch
so s¸nh râ rµng, giµu søc thuyÕt phôc, lËp luËn chÆt chÏ.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Tµi liÖu liªn quan ®Õn bµi häc.
- Häc sinh: Nh÷ng bµi viÕt cã liªn quan.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: Ph©n tÝch vÎ ®Ñp trong phong c¸ch Hå ChÝ Minh?
Sau khi ®äc xong v¨n b¶n “Phong c¸ch Hå ChÝ Minh”, em ®• häc
tËp vµ rÌn luyÖn nh thÕ nµo theo tÊm g¬ng B¸c Hå trong lèi sèng
vµ viÖc tiÕp thu v¨n ho¸ níc ngoµi?
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
ChiÕn tranh ®• qua ®i tõ l©u nhng hËu qu¶ cña nã ®Ó l¹i cßn hÕt søc nÆng nÒ
víi nh©n d©n ViÖt Nam: §ã chÝnh lµ nh÷ng di chøng do chÊt ®éc mµu Da Cam mµ
Mü ®• sö dông trong cuéc chiÕn tranh x©m lîc ViÖt Nam, trªn thÕ giíi hai qu¶
bom nguyªn tö mµ Mü ®• nÐm xuèng NhËt B¶n n¨m 1945, ®Õn nay vÉn lµ vÊn ®Ò
thÕ giíi quan t©m. VËy chóng ta cÇn cã th¸i ®é ….
* Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n
- Híng dÉn häc sinh ®äc v¨n b¶n:
Râ rµng, røt kho¸t, ®anh thÐp.
? Dùa vµo phÇn chu thÝch *, h•y
giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh nhÊt vÒ
t¸c gi¶ M¸c-kÐt?
? H•y gi¶i thÝch c¸c tõ khã trong
v¨n b¶n?
? X¸c ®Þnh kiÓu v¨n b¶n?
? X¸c ®Þnh thÓ lo¹i v¨n b¶n nµy?
? V¨n b¶n trÝch nµy cã thÓ chia thµnh
mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña tõng
phÇn?
(Chia thµnh 4 phÇn):
(1): Tõ ®Çu ®Õn “thÕ giíi”.
(2): TiÕp ®Õn “cho toµn thÕ giíi”.
(3): TiÕp ®Õn “XuÊt ph¸t cña nã”.
(4): Cßn l¹i.
c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ H § nhãm
? Cho biÕt luËn ®iÓm mµ t¸c gi¶ nªu
ra vµ t×m c¸ch gi¶i quyÕt trong v¨n
b¶n nµy lµ g×?
? §Ó lµm s¸ng tá luËn ®iÓm trªn t¸c
gi¶ ®• sö dông hÖ thèng luËn cø nh
thÕ nµo?
? Cho nhËn xÐt vÒ luËn ®iÓm vµ hÖ
thèng luËn cø cña v¨n b¶n nµy? I. TiÕp xóc v¨n b¶n:
1- §äc, kÓ to¸m t¾t:
- Gi¸o viªn ®äc mÉuHäc sinh ®äc.
2- T×m hiÓu chu thÝch (SGK19, 20).
* T¸c gi¶: Ga-bri-en G¸c-xi-a M¸c-kÐt.
- Nhµ v¨n: C«-l«m-bi-a.
- Sinh n¨m 1928.
- ¤ng lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tiÓu thuyÕt vµ tËp
truyÖn ng¾n theo khuynh híng hiÖn thùc
huyÒn ¶o.
- N¨m 1982, ®îc nhËn gi¶i thëng N«-ben
vÒ v¨n häc.
- Th¸ng 8/1986, «ng ®îc mêi tham dù cuéc
gÆp gì cña nguyªn thñ 6 níc víi néi dung
kªu gäi chÊm røt ch¹y ®ua vò trang, thñ tiªu
vò khi h¹t nh©n ®Ó ®¶m b¶o an ninh vµ hoµ
b×nh thÕ giíi.
- V¨n b¶n nµy trÝch tõ tham luËn cña «ng.
* §äc vµ hiÓu c¸c chó thÝch 1, 2, 3, 4, 5, 6.
3- Bè côc:
- V¨n b¶n nµy thuéc côm v¨n b¶n nhËt dông.
- ThÓ lo¹i nghÞ luËn chÝnh trÞ x• héi.
- Chia thµnh 3 phÇn hoÆc 4 phÇn:
(1): Tõ ®Çu ®Õn “sèng tèt ®Ñp h¬n”
Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®Ì nÆng
lªn toµn tr¸i ®Êt.
(2): TiÕp ®Õn “xuÊt ph¸t cña nã”
Chøng cø vµ lý do cho sù nguy hiÓm vµ phi
lý cña chiÕn tranh h¹t nh©n.
(3): Cßn l¹i: NhiÖm vô cña tÊt c¶ chóng ta vµ
®Ò nghÞ cña t¸c gi¶.
II. Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1- T×m hiÓu luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø
cña v¨n b¶n:
- LuËn ®iÓm cña v¨n b¶n: ChiÕn tranh h¹t
nh©n lµ mét hiÓm ho¹ khñng khiÕp ®ang ®e
do¹ toµn thÓ loµi ngêi vµ mäi sù sèng trªn
tr¸i ®Êt, v× vËy ®Êu tranh ®Ó lo¹i bá nguy c¬
Êy cho mét thÕ giíi hoµ b×nh lµ nhiÖm vô cÊp
b¸ch cña toµn thÓ nh©n lo¹i.
- HÖ thèng luËn cø:
+ Kho vò khÝ h¹t nh©n ®ang ®îc tµng tr÷ cã
kh¶ n¨ng huû diÖt c¶ tr¸i ®Êt vµ c¸c hµnh tinh
kh¸c trong hÖ mÆt trêi.
+ Cuéc ch¹y ®ua vò trang ®• lµm mÊt ®i kh¶
n¨ng c¶i thiÖn ®êi sèng cho hµng tû ngêi.
Nh÷ng vÝ dô so s¸nh trong c¸c lÜnh vùc x• héi,
y tÕ, tiÕp tÕ thùc phÈm, gi¸o dôc, … víi nh÷ng
chi phÝ khæng lå cho ch¹y ®ua vò trang ®• cho
thÊy tÝnh chÊt phi lý cña viÖc ®ã.
+ ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ ®i ngîc
l¹i lý trÝ cña loµi ngêi mµ cßn ngîc l¹i víi
lý trÝ cña tù nhiªn, ph¶n l¹i sù tiÕn ho¸, ®a
tÊt c¶ thÕ giíi vÒ l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t c¸ch ®©y
hµng ngh×n triÖu n¨m.
+ V× vËy tÊt c¶ chóng ta ph¶i cã nhiÖm vô
ng¨n chÆn cuéc chiÕn tranh h¹t nh©n, ®Êu
tranh v× mét thÕ giíi hoµ b×nh.
C¸c luËn cø m¹ch l¹c, chÆt trÏ, s©u s¾c.
=> TÝnh thuyÕt phôc cña c¸ch lËp luËn.
* Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt – ghi nhí (Thùc hiÖn ë tiÕt sau).
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß.
- HÖ thèng bµi: LuËn ®iÓm, hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n.
- Häc sinh vÒ nhµ: + Häc bµi + Lµm bµi tËp 1 (SBT)>
+ So¹n tiÕp tiÕt 2.
Ngµy so¹n :9-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 7 - §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh (TiÕp)
- Gabrien Gacxia Macket -
A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh:
- HiÓu ®îc néi dung vÊn ®Ò ®Æt ra trong v¨n b¶n. Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t
nh©n ®ang ®e do¹ toµn bé sù sèng trªn tr¸i ®Êt; nhiÖm vô cÊp b¸ch cña toµn thÓ
nh©n lo¹i lµ ng¨n chÆn nguy c¬ ®ã, lµ ®Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh.
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶: Chøng cø cô thÓ, x¸c thùc, c¸ch
so s¸nh râ rµng, giµu søc thuyÕt phôc, lËp luËn chÆt chÏ.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: T liÖu liªn quan ®Õn bµi häc.
- Häc sinh: Tranh ¶nh, nh÷ng bµi viÕt cã liªn quan ®Õn bµi häc.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- KiÓm tra bµi cò: + Nªu luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n.
+ NhËn xÐt vÒ tÝnh chÆt chÏ cña hÖ thèng luËn cø Êy.
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ cho bµi míi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giêi tríc, chóng ta ®• t×m hiÓu vÒ luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n
“§Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh”. Giê nµy, chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu s©u h¬n
hÖ thèng luËn cø trong v¨n b¶n.
* Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n
- Häc sinh ®äc ®o¹n 1.
? T¸c gi¶ ®• më ®Çu bµi viÕt ntn?
? NhËn xÐt vÒ c¸ch më ®Çu bµi viÕt
cña t¸c gi¶?
? Cho biÕt t¸c dông cña c¸ch viÕt nµy?
? T¸c gi¶ cßn gióp ngêi ®äc thÊy
râ h¬n søc tµn ph¸ cña kho vò khÝ
h¹t nh©n b»ng c¸ch nµo?
? Cho biÕt t¸c dông cña c¸ch viÕt
trªn?
LËp b¶ng so s¸nh- th¶o luËn nhãm-tr×nh bµy b
bµy KQ
.
? Theo t¸c gi¶ sù tån t¹i cña vò khÝ
h¹t nh©n “TiÒm tµng trong c¸c bÖ
phãng, c¸i chÕt còng lµm tÊt c¶
chóng ta mÊt ®i kh¶ n¨ng sèng tèt
®Ñp h¬n”, v× sao vËy?
? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt lËp luËn
cña t¸c gi¶?
? T¸c dông cña nghÖ thuËt lËp luËn
trªn?
- Mét häc sinh ®äc ®o¹n v¨n “Mét
nhµ tiÓu thuyÕt cña nã”.
? Theo t¸c gi¶ “Ch¹y ®ua vò trang
lµ ®i ngîc l¹i lý trÝ… ®i ngîc l¹i
lý trÝ cña tù nhiªn”. V× sao v©y?
? §Ó lµm râ luËn cø nµy, t¸c gi¶ ®•
®a ra nh÷ng chøng cø nµo?
? NhËn xÐt g× vÒ chøng cø mµ t¸c
gi¶ ®a ra?
? Víi c¸ch lËp luËn nh trªn, t¸c gi¶
gióp chóng ta nhËn thøc ®îc ®iÒu g×?
- Mét häc sinh ®äc ®o¹n v¨n cuèi.
? Sau khi chØ ra cho chóng ta thÊy
hiÓm ho¹ cña chiÕn tranh vò khÝ
h¹t nh©n, t¸c gi¶ ®• híng ngêi
®äc tíi ®iÒu g×? (ThÓ hiÖn cô thÓ
qua c©u v¨n nµo?).
? Víi t¸c gi¶, «ng ®• ®a ra s¸ng
kiÕn (®Ò nghÞ) g×?
? Chóng ta nªn hiÓu ®Ò nghÞ nµy
cña t¸c gi¶ nh thÕ nµo?
*Ho¹t ®éng 3:
? Nh÷ng ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña
v¨n b¶n?
? Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n?
Hai häc sinh ®äc ghi nhí.
*Ho¹t ®éng 4:
- G/viªn cho h/s nh¾c l¹i luËn ®iÓm
vµ hÖ thèng luËn cø cña v¨n b¶n.
- Híng dÉn h/s lµm bµi tËp (SGK21)
- Tr×nh bµy miÖng tríc líp.
II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: (TiÕp theo)
2- HiÓm ho¹ chiÕn tranh h¹t nh©n:
- “Chóng ta ®ang ë ®©u? H«m nay ngµy 8/8/1986”
- “Nãi n«m na ra… mçi ngêi, kh«ng trõ trÎ
con, ®ang ngåi trªn mét thïng 4 tÊn thuèc næ:
TÊt c¶ chç ®ã næ tung lªn sÏ lµm biÕn hÕt th¶y
… mäi dÊu vÕt cña sù sèng trªn tr¸i ®Êt”.
ViÖc x¸c ®Þnh cô thÓ thêi gian, ®a ra sè
liÖu cô thÓ, c©u hái råi tù tr¶ lêi.
=> TÝnh chÊt hiÖn thùc vµ sù khñng khiÕp cña
nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n.
- So s¸nh víi mét ®iÓn tÝch lÊy tõ thÇn tho¹i
Hy L¹p “Nguy c¬ ghª gím ®ã ®ang ®Ì nÆng
lªn chóng ta nh thanh g¬m §a-m«-clÐt”.
- Nh÷ng tÝnh to¸n lý thuyÕt: Kho vò khÝ Êy
“Cã thÓ tiªu diÖt tÊt c¶ c¸c hµnh tinh ®ang soay
quanh mÆt trêi, céng thªm 4 hµnh tinh n÷a vµ
ph¸ huû thÕ th¨ng b»ng cña hÖ mÆt trêi”.
- So s¸nh sù nguy hiÓm cña chiÕn tranh h¹t
nh©n víi dÞch h¹ch (So s¸nh Èn dô).
Thu hót, g©y Ên tîng m¹nh mÏ víi ngêi
®äc vÒ tÝnh chÊt hÖ träng cña vÊn ®Ò ®ang nãi tíi.
3- Cuéc ch¹y ®ua vò trang chuÈn bÞ cho chiÕn
tranh h¹t nh©n ®• lµm mÊt ®i kh¶ n¨ng ®Ó con
ngêi ®îc sèng tèt ®Ñp h¬n:
- N¨m 1981, UNICEF ®Þnh ra mét ch¬ng
tr×nh gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch cho
500 triÖu trÎ em nghÌo trªn thÕ giíi vÒ y tÕ,
gi¸o dôc s¬ cÊp, … víi 100 tû USD = Sè tiÒn
nµy gÇn b»ng chi phÝ cho 100 m¸y bay nÐm
bom chiÕn lîc B.1B cña Mü vµ díi 1000 tªn
löa vît ®¹i ch©u.
- LÜnh vùc y tÕ: Kinh phÝ cña ch¬ng tr×nh
phßng bÖnh 14 n¨m vµ phßng bÖnh sèt rÐt cho
h¬n 1 tû ngêi, cøu h¬n 14 triÖu trÎ em Ch©u
Phi-B»ng gi¸ cña 10 chiÕc tµu s©n bay Ni-mÝt
mang vò khÝ h¹t nh©n cña Mü dù ®Þnh s¶n
xuÊt tõ n¨m 1986 ®Õn n¨m 2000.
- LÜnh vùc tiÕp tÕ thùc phÈm: N¨m 1985 (Theo
tÝnh to¸n cña FAO), 575 triÖu ngêi thiÕu dinh
dìng-Kh«ng b»ng kinh phÝ s¶n xuÊt 149 tªn
löa MX, chØ 27 tªn löa MX lµ ®ñ tr¶ tiÒn n«ng
cô cÇn thiÕt cho c¸c níc nghÌo trong 4 n¨m.
- LÜnh vùc gi¸o dôc: Xo¸ n¹n mï ch÷ cho toµn
thÕ giíi - B»ng tiÒn ®ãng 2 tÇu ngÇm mang vò
khÝ h¹t nh©n.
NghÖ thuËt: §a ra hµng lo¹t dÉn chøng víi
nh÷ng so s¸nh ë c¸c lÜnh vùc, víi c¸c sè liÖu
cô thÓ.
=> Sù tèn kÐm ghª gím vµ tÝnh chÊt phi lý cña
cuéc ch¹y ®ua vò trang. Ngêi ®äc kh«ng khái
ng¹c nhiªn, bÊt ngê tríc sù thËt hiÓn nhiªn
mµ phi lý: NhËn thøc ®Çy ®ñ r»ng, cuéc ch¹y
®ua vò trang ®• vµ ®ang cíp ®i cña thÕ giíi
nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó c¶i thiÖn cuéc sèng cña con
ngêi, nhÊt lµ ë c¸c níc nghÌo.
4- ChiÕn tranh h¹t nh©n ch¼ng nh÷ng ®i ngîc
l¹i lý trÝ cña con ngêi mµ cßn ph¶n l¹i sù
tiÕn ho¸ cña tù nhiªn:
- “Lý trÝ cña tù nhiªn”: Quy luËt cña tù nhiªn,
logic tÊt yÕu cña tù nhiªn.
Nh vËy: ChiÕn tranh h¹t nh©n kh«ng chØ
tiªu diÖt nh©n lo¹i mµ cßn tiªu huû mäi sù
sèng trªn tr¸i ®Êt. V× vËy nã ph¶n tiÕn ho¸,
ph¶n l¹i “Lý trÝ cña tù nhiªn”.
- “Tõ khi míi nhen nhóm sù sèng trªn tr¸i ®Êt
… 380 triÖu n¨m con bím míi bay ®îc, 180
triÖu n¨m n÷a b«ng hång míi në… 4 kû ®Þa
chÊt, con ngêi míi h¸t ®îc hay h¬n chim vµ
míi chÕt v× yªu”.
- “ChØ cÇn bÊm nót mét c¸i lµ ®a c¶ qu¸ tr×nh
vÜ ®¹i vµ tèn kÐm ®ã cña bao nhiªu triÖu n¨m
trë l¹i ®iÓm xuÊt ph¸t cña nã”.
Nh÷ng chøng cø tõ khoa häc ®Þa chÊt, cæ
sinh häc + BiÖn ph¸p so s¸nh.
=> NhËn thøc râ rµng vÒ tÝnh chÊt: Ph¶n tiÕn
ho¸, ph¶n tù nhiÖn cña chiÕn tranh h¹t nh©n.
5- NhiÖm vô khÈn thiÕt cña chóng ta:
- “Chóng ta ®Õn ®©y ®Ó cè g¾ng chèng l¹i viÖc
®ã, ®em tiÕng nãi cña chóng ta tham gia vµo
b¶n ®ång ca cña nh÷ng ngêi ®ßi hái mét thÕ
giíi kh«ng cã vò khÝ vµ mét cuéc sèng hoµ
b×nh, c«ng b»ng”.
Híng ngêi ®äc víi th¸i ®é tÝch cùc lµ ®Êu
tranh ng¨n chÆn chiÕn tranh h¹t nh©n, cho mét
thÕ giíi hoµ b×nh.
- §Ò nghÞ cña t¸c gi¶: LËp ra mét nhµ b¨ng
lu tr÷ trÝ nhí:
+ Nh©n lo¹i t¬ng lai biÕt ®Õn cuéc sèng cña
chóng ta ®• tõng tån t¹i, cã ®au khæ, cã bÊt
c«ng, cã t×nh yªu, h¹nh phóc.
+ Nh©n lo¹i t¬ng lai biÕt ®Õn nh÷ng kÎ v×
nh÷ng lîi Ých ti tiÖn mµ ®Èy nh©n lo¹i vµo ho¹
diÖt vong.
Nh©n lo¹i cÇn g×n gi÷ ký øc cña m×nh, lÞch
sö sÏ lªn ¸n nh÷ng thÕ lùc hiÕu chiÕn, ®Èy nh©n
lo¹i vµo th¶m ho¹ h¹t nh©n.
Tæng kÕt, ghi nhí:
1- NghÖ thuËt:
- LuËn ®iÓm ®óng ®¾n, hÖ thèng luËn cø rµnh
m¹ch, ®Çy søc thuyÕt phôc.
- So s¸nh b»ng nhiÒu dÉn chøng toµn diÖn, tËp
trung.
- Lêi v¨n nhiÖt t×nh.
2- Néi dung:
ChiÕn tranh h¹t nh©n ®ang ®e do¹ toµn thÓ
loµi ngêi vµ mäi sù sèng trªn tr¸i ®Êt. V× vËy,
nhiÖm vô cÊp b¸ch cña chóng ta lµ ®Êu tranh
®Ó lo¹ibá nguy c¬ Êy.
* Ghi nhí: (SGK21)
Cñng cè, dÆn dß:
- HÖ thèng: Kh¾c s©u luËn ®iÓm vµ hÖ thèng
luËn cø cña v¨n b¶n.
- Bµi tËp (SGK21): Nªu c¶m nghÜ sau khi häc
xong v¨n b¶n “§Êu tranh cho mét thÕ giíi
hoµ b×nh” cña G. G. M¸c-kÐt.
- VÒ nhµ: Häc bµi + T×m thªm c¸c tµi liÖu vÒ
t¸c h¹i cña chiÕn tranh vµ nguy c¬ chiÕn tranh
h¹t nh©n.
- So¹n bµi: “C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i”.
Ngµy so¹n :10-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 8 - C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i (TiÕp theo)
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh:
- N¾m ®îc néi dung ph¬ng ch©m quan hÖ, ph¬ng ch©m c¸ch thøc vµ
ph¬ng ch©m lÞch sù.
- BiÕt vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy trong giao tiÕp.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Nh÷ng ng÷ liÖu cã liªn quan ®Õn bµi häc.Hîp ®ång
- Häc sinh:ChuÈn bÞ thùc hiÖn H §
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
C©u hái: ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng, ph¬ng ch©m héi tho¹i
vÒ chÊt? Cho vÝ dô minh ho¹?
KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giê tríc, chóng ta ®• t×m hiÓu ph¬ng ch©m héi tho¹i vÒ lîng, vÒ chÊt.
Song ®Ó héi tho¹i võa ®îc ®¶m b¶o vÒ néi dung, võa gi÷ ®îc quan hÖ chuÈn mùc
gi÷a c¸c c¸ nh©n tham gia vµo héi tho¹i, ta sÏ cïng t×m hiÓu vÊn ®Ò nµy trong giê
häc h«m nay.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc:
1.Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu:Theo H §
* VÝ dô 1 (SGK21):
C©u thµnh ng÷ “¤ng nãi gµ, bµ nãi vÞt”.
? C©u thµnh ng÷ nµy dïng ®Ó chØ t×nh huèng héi
tho¹i nh thÕ nµo?
T×nh huèng héi tho¹i mµ trong ®ã mçi ngêi
nãi mét ®»ng, kh«ng khíp víi nhau, kh«ng hiÓu
nhau.
? Thö tëng tîng ®iÒu g× sÏ xÈy ra nÕu nh
xuÊt hiÖn t×nh huèng héi tho¹i nay?
Nh÷ng con ngêi sÏ kh«ng giao tiÕp víi nhau
®îc vµ nh÷ng ho¹t ®éng x• héi sÏ trë nªn rèi lo¹n.
? Qua ®©y, em rót ra bµi häc g× trong giao tiÕp?
- Mét häc sinh ®äc ghi nhí.
* VÝ dô 2 (SGK21):
C¸c thµnh ng÷: + “D©y cµ ra d©y muèng”
+ “Lóng bóng nh ngËm hét thÞ”
? Hai thµnh ng÷ nµy, dïng ®Ó chØ t×nh nh÷ng
c¸ch nãi nh thÕ nµo?
Thµnh ng÷ “D©y… muèng” chØ c¸ch nãi dµi
dßng, rêm rµ.
Thµnh ng÷ “Lóng tóng… hét thÞ” chØ c¸ch nãi
Êp óng, kh«ng thµnh lêi, kh«ng rµnh m¹ch.
? Nh÷ng c¸ch nãi ®ã ¶nh hëng ®Õn giao tiÕp
ra sao?
Lµm cho ngêi nghe khã tiÕp nhËn hoÆc tiÕp
nhËn kh«ng ®óng néi dung ®îc truyÒn ®¹t. Nh
vËy giao tiÕp sÏ kh«ng ®¹t kÕt qu¶ mong muèn.
? Qua ®©y, em cã thÓ rót ra ®îc bµi häc g×
trong giao tiÕp?
Khi giao tiÕp, cÇn chó ý tíi c¸ch nãi ng¾n
gän, rµnh m¹ch.
* VÝ dô 3 (SGK22):
C©u “T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh vÒ truyÖn
ng¾n cña «ng Êy”.
? Cã thÓ hiÓu c©u trªn theo mÊy c¸ch?
§îc hiÓu theo hai c¸ch:
+ C¸ch 1: X¸c ®Þnh côm tõ “cña «ng Êy” bæ
nghÜa cho “nhËn ®Þnh”. C©u trªn cã thÓ hiÓu lµ:
T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh cña «ng Êy vÒ
truyÖn ng¾n.
+ C¸ch 2: X¸c ®Þnh côm tõ “cña «ng Êy” bæ
nghÜa cho “truyÖn ng¾n”. C©u trªn cã thÓ hiÓu
lµ: T«i ®ång ý víi nh÷ng nhËn ®Þnh cña ai ®ã vÒ
truyÖn ng¾n cña «ng Êy (Do «ng Êy s¸ng t¸c).
? §Ó ngêi nghe kh«ng hiÓu lÇm ph¶i nãi nh
thÕ nµo?
Cã thÓ chän mét trong c¸c c¸ch sau:
1. T«i… cña «ng Êy vÒ truyÖn ng¾n.
2. T«i… nhËn ®Þnh vÒ truyÖn ng¾n mµ «ng Êy
s¸ng t¸c.
3. T«i… nhËn ®Þnh cña c¸c b¹n vÒ… truyÖn
ng¾n cña «ng Êy.
? Qua vÝ dô trªn, rót ra ®îc kÕt luËn g× trong
giao tiÕp cña b¶n th©n em?
Khi giao tiÕp, nÕu kh«ng v× mét lý do ®Æc
biÖt th× kh«ng nªn nãi nh÷ng c©u mµ ngêi nghe
cã thÓ hiÓu theo nhiÒu c¸ch (C¸ch nãi m¬ hå).
- §äc phÇn ghi nhí (SGK22).
* VÝ dô 4: TruyÖn “Ngêi ¨n xin” (SGK22):
- Mét häc sinh ®äc truyÖn.
? V× sao ngêi ¨n xin vµ cËu bÐ trong truyÖn
®Òu c¶m thÊy m×nh ®• nhËn ®îc tõ ngêi kia
mét c¸ci g× ®ã?
Hai ngêi ®Òu kh«ng cã tiÒn b¹c nhng c¶
hai ®Òu c¶m nhËn ®îc t×nh c¶m mµ ngêi kia
®• giµnh cho m×nh, ®ã lµ t×nh c¶m: T«n träng,
ch©n thµnh vµ quan t©m ®Õn ngêi kh¸c.
? Em rót ra ®îc bµi häc g× tõ c©u chuyÖn?
Trong giao tiÕp, cÇn ph¶i t«n träng ngêi ®èi
tho¹i (Dï hoµn c¶nh, ®Þa vÞ x• héi cña ngêi ®èi
tho¹i nh thÕ nµo ®i n÷a, kh«ng nªn c¶m thÊy
ngêi ®èi tho¹i thÊp kÐm h¬n m×nh mµ dïng
nh÷ng lêi lÏ thiÕu tÞch sù).
- Mét häc sinh ®äc phÇn ghi nhí. 2.KÕt luËn:
a- Ph¬ng ch©m quan hÖ:
Khi giao tiÕp cÇn nãi ®óng vµo
®Ò tµi giao tiÕp, tr¸nh nãi l¹c ®Ò.
* Ghi nhí (SGK21).
b- Ph¬ng ch©m c¸ch thøc:
Khi giao tiÕp, cÇn chó ý (tíi) nãi
ng¾n gän, rµnh m¹ch; tr¸nh c¸ch
nãi m¬ hå (Ph¬ng ch©m c¸ch thøc)
* Ghi nhí (SGK22).
c-Ph¬ng ch©m lÞch sù:
Khi giao tiÕp, cÇn tÕ nhÞ vµ t«n
trong ngêi kh¸c.
* Ghi nhí (SGK23).
*Ho¹t ®éng 3:
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Lµm miÖng Häc sinh kh¸c
nhËn xÐt, bæ sung (nÕu cã).
? T×m mét sè c©u tôc ng÷, ca dao
cã néi dung t¬ng tù.
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Tr×nh bµy miÖng.
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt.
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Tr×nh bµy miÖng.
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt.
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Tr×nh bµy miÖng.
LuyÖn tËp:
1-Bµi tËp 1: (SGK23)
- Nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao ®ã, cha «ng ta
muèn kh¼ng ®Þnh vai trß cña ng«n ng÷ trong
®êi sèng vµ khuyªn chóng ta trong giao tiÕp
nªn dïng nh÷ng lêi lÏ lÞch sù, nh• nhÆn.
- Mét sè c©u tôc ng÷, ca dao cã néi dung
t¬ng tù:
+ “Chim kh«n… dÔ nghe”.
+ “Vµng… thö lêi”.
+ “Ch¼ng ®îc miÕng thÞt miÕng x«i”
Còng ch¼ng ®îc lêi nãi cho ngu«i tÊm lßng”.
+ “Mét lêi nãi quan tiÒn, thóng thãc, mét lêi
nãi dïi ®ôc c¼ng tay”.
+ “Mét c©u nhÞn lµ chÝn c©u lµnh”.
2-Bµi tËp 2: (SGK23)
- PhÐp tu tõ TV cã liªn quan trùc tiÕp tíi ph¬ng
ch©m lÞch sù lµ: PhÐp nãi gi¶m, nãi tr¸nh.
VÝ dô: Cô Êy ®• chÕt c¸ch ®©y 10 n¨m.
Cô Êy ®• khuÊt nói 10 n¨m råi.
3-Bµi tËp 3: (SGK23)
a- … nãi m¸t. d- … nãi leo.
b- … nãi hít. e- … nãi ra ®Çu, ra ®òa.
c- … nãi mãc.
- C¸ch nãi a, b, c, d cã liªn quan tíi ph¬ng
ch©m lÞch sù, c¸ch nãi e cã liªn quan ®Õn
ph¬ng ch©m c¸ch thøc.
4-Bµi tËp 4: (SGK23, 24)
a- Ngêi nãi chuÈn bÞ hái vÒ mét vÊn ®Ò kh«ng
®óng vµo ®Ò tµi mµ 2 ngêi ®ang trao ®æi.
Tr¸nh ®Ó ngêi nghe hiÓu r»ng m×nh kh«ng
tu©n thñ ph¬ng ch©m quan hÖ.
b- §«i khi, v× mét lý do nµo ®ã, ngêi nãi ph¶i
nãi mét ®iÒu mµ nghÜ lµ ®iÒu ®ã sÏ lµm tæn
th¬ng thÓ diÖn cña ngêi ®èi tho¹i. §Ó gi¶m
nhÑ ¶nh hëng tíi ngêi nghe, ngêi nãi dïng
c¸ch diÔn ®¹t nµy – Ph¬ng ch©m lÞch sù.
c- Nh÷ng c¸ch nãi “§õng nãi leo, … víi t«i”
b¸o hiÖu cho ngêi nghe biÕt r»ng ngêi ®ã
®• kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù vµ cÇn
ph¶i chÊm røt.
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß.
- HÖ thèng kiÕn thøc bµi häc 3 néi dung:
+ Ph¬ng ch©m quan hÖ.
+ Ph¬ng ch©m c¸ch thøc.
+ Ph¬ng ch©m lÞch sù.
- Häc sinh vÒ nhµ: + Häc bµi vµ xem l¹i c¸c bµi tËp.
+ Lµm bµi tËp 5 (SGK), bµi tËp (SBT).
+ ChuÈn bÞ bµi: * “Sö dông yÕu tè miªu t¶….”.
* “LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶….”.
Ngµy so¹n : 11-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 9 - Sö dông yÕu tè miªu t¶ trong
v¨n b¶n thuyÕt minh
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp häc sinh hiÓu ®îc v¨n b¶n thuyÕt minh cã khi ph¶i kÕt hîp víi yÕu tè
miªu t¶ th× míi hay.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Nh÷ng ®o¹n v¨n, bµi v¨n thuyÕt minh cã sö dung yÕu tè miªu t¶.
- Häc sinh: Su tÇm nh÷ng ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã sö dông yÕu tè miªu t¶.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
KiÓm tra bµi cò: §Ó v¨n b¶n thuyÕt minh sinh ®éng, hÊp dÉn, cã søc thuyÕt
phôc ta thêng sö dông mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt, ®ã lµ nh÷ng biÖn ph¸p nµo?
Khi sö dông cÇn lu ý ®iÒu g×? §äc ®o¹n v¨n trong phÇn th©n bµi cã sö dông biÖn
ph¸p nghÖ thuËt (§èi tîng thuyÕt minh tù chon)?
KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
N¨m líp 8, chóng ta ®• ®îc t×m hiÓu vÒ yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù
sù vµ nghÞ luËn. VËy yÕu tè nµy cã vai trß nh thÕ nµo trong v¨n b¶n thuyÕt minh
vµ chóng ta sÏ sö dông vµo qu¸ tr×nh thuyÕt minh mét ®èi tîng cô thÓ ra sao, mêi
c¸c em vµo giê häc h«m nay.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc:
1.Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu:
V¨n b¶n “C©y chuèi trong ®êi sèng ViÖt Nam”
(NguyÔn Träng T¹o)
- Hai häc sinh ®äc v¨n b¶n.
? Gi¶i thÝch nhan ®Ò v¨n b¶n?
Nhan ®Ò cña v¨n b¶n muèn nhÊn m¹nh:
- Vai trß cña c©y chu«Ý ®èi víi ®êi sèng vËt chÊt
vµ tinh thÇn cña ngêi ViÖt Nam tõ xa ®Õn nay.
- Th¸i ®é ®óng ®¾n cña con ngêi trong viÖc trång,
ch¨m sãc vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c gi¸ trÞ cña
c©y chuèi.
? T×m nh÷ng c©u trong bµi thuyÕt minh vÒ ®Æc
®iÓm tiªu biÓu cña c©y chuèi.
Nh÷ng c©u v¨n thuyÕt minh:
(1)- “§i kh¾p ViÖt Nam … nói rõng”
“C©y chuèi rÊt a níc … ch¸u lò”
(2)- “C©y chuèi lµ thøc ¨n … hoa, qu¶!”
(3)- Giíi thiÖu qu¶ chuèi: Nh÷ng lo¹i chuèi vµ
c«ng dông cña nã.
+ “Qu¶ chuèi lµ mét mãn ¨n ngon”
+ “Nµo chuèi h¬ng … th¬m hÊp dÉn”
+ “Mçi c©y chuèi ®Òu cho ta mét buång chuèi …
ngh×n qu¶”
+ Chuèi xanh ®Ó chÕ biÕn thøc ¨n.
+ Chuèi ®Ó thê cóng.
+ ……..
? ChØ ra nh÷ng c©u v¨n cã yÕu tè miªu t¶ vÒ c©y
chuèi.
“§i kh¾p ViÖt Nam … nói rõng”
“Kh«ng ph¶i lµ qu¶ trßn nh trøng quèc … cuèc”.
“Kh«ng thiÕu nh÷ng buång chuèi… tËn gèc c©y”
“Chuèi xanh … mãn gái”
? Cho biÕt t¸c dông cña yÕu tè miªu t¶ trªn?
Gióp ngêi ®äc h×nh dung c¸c chi tiÕt vÒ lo¹i
c©y, l¸, th©n, qu¶ cña c©y chuèi - §èi tîng TM.
? Theo yªu cÇu cña v¨n b¶n thuyÕt minh, bµi v¨n
nµy, theo em cã thÓ bæ sung nh÷ng g×?
Bæ sung:
- ThuyÕt minh: Ph©n lo¹i chuèi, th©n chuèi, l¸
chuèi, nân chuèi, hoa chuèi, gèc (cñ vµ rÔ).
- Cã thÓ thuyÕt minh mét sè c«ng dông cña c©y
chuèi, qu¶ chuèi xanh, qu¶ chuèi chÝn, l¸ chuèi
t¬i, l¸ chuèi kh«, …
- Miªu t¶: + Th©n c©y: Trßn, mäng níc.
+ Tµu l¸: Xanh rên, bay xµo x¹c,…
+ Cñ chuèi: Gät vá thÊy mét mµu tr¾ng
mì mµng nh mµu cñ ®Ëu ®• bãc vá.
? Trong v¨n b¶n trªn, t¸c gi¶ ®• sö dông yÕu tè miªu
t¶ vµo bµi viÕt, cho biÕt t¸c dông cña yÕu tè nµy?
- Hai häc sinh ®äc ghi nhí. 2.KÕt luËn:
T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong
v¨n b¶n thuyÕt minh.
§Ó thuyÕt minh cho cô thÓ, sinh
®énghÊp dÉn, bµi thuyÕt minh
cã thÓ kÕt hîp sö dông yÕu tè
miªu t¶. YÕu tè miªu t¶ cã t¸c
dông lµm cho ®èi tîng thuyÕt
minh ®îc næi bËt, g©y Ên tîng.
*Ghi nhí (SGK25).
*Ho¹t ®éng 3:
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Lµm vµo vë.
- Tr×nh bµy tríc líp.
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Lµm miÖng tríc líp.
- Hai häc sinh ®äc v¨n b¶n.
? ChØ ra nh÷ng c©u miªu t¶ trong
v¨n b¶n.
*Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp:
1-Bµi tËp 1: Bæ sung yÕu tè miªu t¶ vµo c¸c chi
tiÕt thuyÕt minh.
- Th©n c©y chuèi th¼ng vµ trßn nh mét c©y cét
trô mäng níc gîi ra c¶m gi¸c m¸t mÎ rÔ chÞu.
- L¸ chuèi t¬i xanh rên xµo x¹c trong n¾ng sím.
- Qu¶ chuèi chÝn mµu vµng võa b¾t m¾t, võa dËy
lªn mét mïi th¬m ngät ngµo, quyÕn rò.
- Nân chuèi mµu xanh non cuèn trßn nh mét
bøc th cßn phong kÝn ®ang ®îi giã më ra.
¬2-Bµi tËp 2: ChØ ra yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n sau:
- “T¸ch … nã cã tai”
- “ChÐn cña ta kh«ng cã tai”
- “Khi mêi ai … rÊt nãng”
3-Bµi tËp 3: (SGK26, 27, 28)
V¨n b¶n “Trß ch¬i ngµy xu©n”
- “Nh÷ng ngµy ®Çu n¨m, … lßng ngêi”
- “Qua s«ng Hång, … mît mµ”
- “L©n ®îc trang trÝ c«ng phu,… ch¹y quanh”
- “Nh÷ng ngêi tham gia,… mçi ngêi”
- “Bµn cê lµ s©n b•i réng,… che läng”
- “Víi kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh,… khª”
- “Sau hiÖu lÖnh … ®«i bê s«ng”.
Cñng cè, d¨n dß:
-Vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n TM
-Häc bµi.
-ChuÈn bÞ bµi:" LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶ trong VBTM"
Ngµy so¹n :12-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 10 - LuyÖn tËp sö dông yÕu tè miªu t¶
trong v¨n b¶n thuyÕt minh
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp häc sinh rÌn luyÖn kü n¨ng sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n TM.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: §o¹n v¨n mÉu.
- Häc sinh: ChuÈn bÞ theo híng dÉn trong s¸ch gi¸o khoa.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giê tríc, chóng ta ®• ®îc t×m hiÓu viÖc sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n
b¶n thuyÕt minh vÒ mÆt lý thuyÕt. Giê häc nµy, chóng ta sÏ vËn dông kü n¨ng sö
dông yÕu tè miªu t¶ vµo thuyÕt minh mét ®èi tîng cô thÓ trong ®êi sèng.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc :
- Mét häc sinh ®äc ®Ò bµi (SGK28).
? §Ò bµi yªu cÇu tr×nh bµy vÊn ®Ò
g×?
? Côm tõ “Con tr©u ë lµng quª
ViÖt Nam” bao gåm nh÷ng ý g×?
? Víi vÊn ®Ò nµy, ta cÇn tr×nh bµy
nh÷ng ý g×?
? H•y lËp dµn ý cho ®Ò v¨n nµy.
? Dùa vµo phÇn chuÈn bÞ ë nhµ h•y
tr×nh bµy phÇn më bµi: Võa cã néi
dung thuyÕt minh, võa cã yÕu tè
miªu t¶.
- Tr×nh bµy ®o¹n v¨n thuyÕt minh
víi tõng ý (Dùa vµo dµn ý cña
phÇn th©n bµi).
- Tr×nh bµy miÖng tríc líp Häc
sinh kh¸c nhËn xÐt Gi¸o viªn
®¸nh gi¸.
? Tr×nh bµy ®o¹n kÕt bµi.
- Häc sinh kh¸c bæ sung.
- Gi¸o viªn ®¸nh gi¸.
- Gi¸o viªn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸
nh÷ng u, khuyÕt ®iÓm cña häc
sinh.
I-§Ò bµi: Con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam.
II-Ph©n tÝch ®Ò - lËp dµn ý:
- Giíi thiÖu vÒ con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam.
- Vai trß, vÞ trÝ cña con tr©u trong ®êi sèng cña
ngêi n«ng d©n, trong nghÒ n«ng cña ngêi
ViÖt Nam: §ã lµ cuéc sèng cña ngêi lµm
ruéng, con tr©u trong viÖc ®ång ¸ng, con tr©u
trong cuéc sèng lµng quª, …
* Dµn ý:
- Më bµi: Giíi thiÖu vÒ con tr©u trªn ®ång
ruéng ViÖt Nam.
- Th©n bµi:
+ Con tr©u trong nghÒ lµm ruéng: Lµ søc kÐo
®Ó cµy bõa, kÐo xe, trôc lóa, …
+ Con tr©u trong lÔ héi, ®×nh ®¸m.
+ Con tr©u nguån cung cÊp thÞt, da ®Ó thuéc,
sõng tr©u ®Ó lµm ®å mü nghÖ.
+ Con tr©u lµ tµi s¶n lín cña ngêi n«ng d©n
ViÖt nam.
+ Con tr©u vµ trÎ ch¨n tr©u, viÖc ch¨n nu«i tr©u.
- KÕt luËn.
III-Tr×nh bµy:
1.X©y dùng ®o¹n më bµi:
- Võa cã néi dung thuyÕt minh, võa cã yÕu tè
miªu t¶ con tr©u ë lµng quª ViÖt Nam.
(Häc sinh tr×nh bµy miÖng Häc sinh kh¸c
nhËn xÐt Gi¸o viªn ®¸nh gi¸).
2.X©y dùng ®o¹n trong phÇn th©n bµi:
- Giíi thiÖu con tr©u trong viÖc lµm ruéng:
(Tr©u cµy, bõa ruéng, kÐo xe, chë lóa).
- Con tr©u víi tuæi th¬ ë n«ng th«n:
(H×nh ¶nh ®Ñp cña cuéc sèng thanh b×nh ë
lµng quª ViÖt Nam)
+ C¶nh trÎ en ch¨n tr©u.
+ Nh÷ng con tr©u cÇn cï gÆm cá.
3.X©y dùng ®o¹n kÕt bµi:
Chó ý tíi h×nh ¶nh: Con tr©u hiÒn lµnh, ngoan
ngo•n,…
IV- NhËn xÐt, ®¸nh gi¸:
1.¦u ®iÓm:
- C¸c em ®Òu cã tinh thÇn chuÈ bÞ bµi nghiªm tóc.
- §• biÕt sö dông yÕu tè miªu t¶ vµo bµi viÕt
mét c¸ch kh¸ nhuÇn nhuyÔn.
- ViÕt ®îc nh÷ng ®o¹n v¨n miªu t¶ kh¸ thuyÕt
phôc: Võa cung cÊp ®îc tri thøc kh¸ch quan,
võa cã h×nh ¶nh.
VÝ dô: ……………………….
2.Tån t¹i:
- ë mét sè bµi viÕt cÇn sö dông yÕu tè miªu t¶
linh ho¹t h¬n.
- Mét sè bµi cßn m¾c lçi diÔn ®¹t, dïng tõ.
* Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp:
ViÕt l¹i phÇn th©n bµi mét c¸ch hoµn chØnh.
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß:
- HÖ thèng bµi:
+ Vai trß, vÞ trÝ cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh.
+ Vai trß, vÞ trÝ cña yÕu tè miªu t¶ trong bµi v¨n thuyÕt minh vÒ con tr©u ë
lµng quª ViÖt Nam.
- Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ:
+ Xem l¹i bµi vµ hoµn chØnh bµi v¨n.
+ So¹n bµi “Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn, quyÒn ®îc b¶o vÖ vµ ph¸t
triÓn cña trÎ em”
TuÇn 3-Bµi 3
Ngµy so¹n : 13-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 11 - Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn,
quyÒn ®îc b¶0 vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ em. (TrÝch)
A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh:
- ThÊy ®îc phÇn nµo thùc tr¹ng cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi hiÖn
nay, tÇm quan träng cña vÊn ®Ò b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em.
- HiÓu ®îc sù quan t©m s©u s¾c cña céng ®ång quèc tÕ ®èi víi vÊn ®Ò b¶o vÖ,
ch¨m sãc trÎ em.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Su tÇm toµn v¨n b¶n “Tuyªn bè …”.
- Häc sinh:
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: Mçi ngêi chóng ta cÇn lµm g× ®Ó gãp phÇn vµo c«ng cuéc ®Êu
tranh v× mét thÕ giíi hoµ b×nh? Em cã suy nghÜ g× vÒ ®Ò nghÞ cña t¸c gi¶?
- KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
“TrÎ em h«m nay, thÕ giíi ngµy mai”… c©u h¸t gióp mçi chóng ta ý thøc râ
h¬n vÒ vai trß cña trÎ em víi ®Êt níc, víi nh©n lo¹i. Song, hiÖn nay vÊn ®Ò ch¨m
sãc, nu«i dìng, gi¸o dôc trÎ em bªn c¹nh nh÷ng mÆt thuËn lîi cßn ®ang gÆp nh÷ng
khã kh¨n, th¸ch thøc c¶n trë kh«ng nhá ¶nh hëng sÊu ®Õn t¬ng lai ph¸t triÓn cña
c¸c em. V¨n b¶n “Tuyªn bè …” sÏ gióp chóng ta hiÓu râ h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy.
* Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n
- Híng dÉn häc sinh c¸ch ®äc:
M¹ch l¹c, râ rµng, truyÒn c¶m.
? §äc phÇn chó thÝch SGK(34,35)
? X¸c ®Þnh kiÓu v¨n b¶n?
?V¨n b¶n trÝch ®îc chia thµnh mÊy
phÇn? Nªu néi dung tõng phÇn?
? NhËn xÐt vÒ bè côc cña v¨n b¶n?
- Mét häc sinh ®äc môc 1 - 2.
? Trong phÇn më ®Çu ®• nªu ra
vÊn ®Ò g×? (V× sao l¹i cÇn ph¶i häp
Héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi ®Ó bµn
vÒ vÊn ®Ò nµy?).
? NhËn xÐt phÇn më ®Çu?
- Mét h/s ®äc phÇn “Sù th¸ch thøc”
? §Ó më ®Çu phÇn nµy, b¶n “Tuyªn
bè” ®• ®Ò cËp tíi néi dung g×? (ThÓ
hiÖn qua c©u v¨n nµo? Môc nµo?).
- Thùc tÕ cuéc sèng cña nhiÒu trÎ
em ®îc thÓ hiÖn trong phÇn nµy
ra sao?
? C¸c tõ “hµng ngµy”, “mçi ngµy”
më ®Çu c¸c môc 4, 5, 6 cïng víi
c¸c tõ chØ sè lîng, nh÷ng con sè
cßn cho ta biÕt thªm ®iÒu g× vÒ
cuéc sèng cña trÎ em?
? Em cßn biÕt ®îc vÒ cuéc sèng
cña trÎ em trªn thÕ giíi nh thÕ
nµo n÷a?
?Tríc t×nh h×nh cuéc sèng cña trÎ
em nh trªn, trong phÇn nµy t¸c
gi¶ cßn ®Ò cËp ®Õn néi dung g× n÷a? I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
1.§äc, kÓ to¸m t¾t:
(Gi¸o viªn ®äc mÉu häc sinh ®äc nhËn
xÐt viÖc ®äc v¨n b¶n cña häc sinh)
2.T×m hiÓu chó thÝch: (SGK 34, 35)
- V¨n b¶n nµy lµ v¨n b¶n trÝch cña Héi nghÞ cÊp
cao thÕ giíi vÒ trÎ em, häp t¹i trô së Liªn hîp
quèc ë Niu-oãc, ngµy 30/9/1990.
- Sau phÇn “NhiÖm vô”, v¨n b¶n cßn 2 phÇn:
“Cam kÕt” vµ “Nh÷ng bíc tiÕp theo” kh¼ng
®Þnh quyÕt t©m vµ nªu ra mét ch¬ng tr×nh,
c¸c bíc cô thÓ cÇn ph¶i lµm.
3.Bè côc:
- KiÓu v¨n b¶n: NhËt dông.
- 4 phÇn:
(1): 2 ®o¹n ®Çu: Kh¼ng ®Þnh quyÒn ®îc sèng,
quyÒn ®îc ph¸t triÓn cña mäi trÎ em trªn thÕ
giíi vµ kªu gäi khÈn thiÕt toµn nh©n lo¹i h•y
quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy.
(2): PhÇn “Sù th¸ch thøc”: Thùc tr¹ng cuéc
sèng cùc khæ cña nhiÒu trÎ em trªn thÕ giíi.
(3): PhÇn “C¬ héi”: Kh¼ng ®Þnh nh÷ng ®iÒu
kiÖn thuËn lîi c¬ b¶n ®Ó céng ®ång quèc tÕ
cã thÓ ®Èy m¹nh ch¨m sãc, b¶o vÖ trÎ em.
(4): PhÇn “NhiÖm vô”: X¸c ®Þnh nh÷ng nhiÖm
vô cô thÓ cã tÝnh cÊp b¸ch.
Bè côc chÆt trÏ, hîp lý (ThÓ hiÖn ngay ë
tiªu ®Ò cña c¸c môc).
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1.PhÇn më ®Çu:
- Môc 1: Nªu vÊn vÒ, giíi thiÖu môc ®Ých vµ
nhiÖm vô cña Héi nghÞ cÊp cao thÕ giíi, ®ã lµ:
“Cam kÕt vµ ra lêi kªu gäi khÈn thiÕt víi toµn
thÓ nh©n lo¹i: H•y b¶o ®¶m cho tÊt c¶ trÎ em
mét t¬ng lai tèt ®Ñp h¬n”.
Sù quan t©m s©u s¾c cña c«ng ®ång quèc tÕ.
- Môc 2: Kh¸i qu¸t nh÷ng ®Æc ®iÓm, yªu cÇu
cña trÎ em, kh¼ng ®Þnh quyÒn ®îc sèng, ®îc
ph¸t triÓn trong hoµ b×nh, h¹nh phóc.
PhÇn më ®Çu nªu vÊn ®Ò gän, râ, cã tÝnh
chÊt kh¼ng ®Þnh.
2-PhÇn “Sù th¸ch thøc”:
- Môc 3: Võa cã vai trß chuyÓn ®o¹n, chuyÓn
ý, giíi h¹n vÊn ®Ò “Tuy nhiªn, thùc tÕ cuéc
sèng cña nhiÒu trÎ em …”.
- Thùc tÕ cuéc sèng cña trÎ em:
+ BÞ trë thµnh n¹n nh©n cña chiÕn tranh vµ b¹o
lùc, cña n¹n ph©n biÖt chñng téc, sù x©m lîc,
chiÕm ®ãng vµ th«n tÝnh cña níc ngoµi.
+ ChÞu nh÷ng th¶m ho¹ cña ®ãi nghÌo, khñng
ho¶ng kinh tÕ, cña t×nh tr¹ng v« gia c, dÞch
bÖnh, mï ch÷, m«i trêng xuèng cÊp.
+ NhiÒu trÎ em chÕt do suy dinh dìng vµ
bÖnh tËt (40.000 trÎ em).
C¸c tõ: “Hµng ngµy” më ®Çu môc 4.
“Mçi ngµy” më ®Çu môc 5, 6.
C¸c tõ chØ sè lîng: V« sè, hµng triÖu trÎ em,
40.000 cho chóng ta thÊy râ thùc tÕ cuéc sèng
cña nhiÒu trÎ em ®ang diÔn ra hµng ngµy. §ã
lµ vÊn ®Ò bøc xóc cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®Ó kh¾c
phôc.
(Cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi cßn lµ n¹n
nh©n cña viÖc bu«n b¸n trÎ em, trÎ em sím
ph¹m téi, trÎ em c¸c níc Nam ¸ sau trËn
®éng ®Êt, sãng thÇn).
- Môc 7: Tr¸ch nhiÖm ph¶i ®¸p øng nh÷ng th¸ch
thøc ®• nªu trªn thuéc vÒ nh÷ng nhµ l•nh ®¹o
chÝnh trÞ c¸c níc.
* Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt, ghi nhí (Thùc hiÖn ë tiÕt sau).
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß:
- HÖ thèng bµi:
+ Bè côc v¨n b¶n trÝch 4 phÇn.
+ Néi dung cô thÓ cña phÇn më ®Çu, phÇn “Sù th¸ch thøc”
- Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ:
+ Lµm bµi tËp 1 (S¸ch bµi tËp).
+ Häc bµi vµ ®äc l¹i v¨n b¶n.
+ So¹n tiÕp tiÕt 2.
Ngµy so¹n :13-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 12 - Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn,
quyÒn ®îc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ em
(TiÕp theo)
A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh:
- ThÊy ®îc phÇn nµo thùc tr¹ng cuéc sèng cña trÎ em trªn thÕ giíi hiÖn
nay, tÇm quan träng cña vÊn ®Ò b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em.
- HiÓu ®îc sù quan t©m s©u s¾c cña céng ®ång quèc tÕ ®èi víi vÊn ®Ò b¶o vÖ,
ch¨m sãc trÎ em.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Su tÇm toµn v¨n b¶n “Tuyªn bè …”.
- Häc sinh: Su tÇm nh÷ng t liÖu cã liªn quan ®Õn bµi häc.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: Ph©n tÝch ®Ó lµm s¸ng tá néi dung cô thÓ cña phÇn më ®Çu vµ
phÇn “Sù th¸ch thøc”?
- KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giê tríc chóng ta ®• cïng nhau t×m hiÓu v¨n b¶n “Tuyªn bè …”, giê nµy
chóng ta cïng nhau t×m hiÓu tiÕp v¨n b¶n nµy ®Ó thÊy ®îc tríc nh÷ng khã kh¨n,
th¸ch thøc víi cuéc sèng cña trÎ em nh vËy th× Héi nghÞ cÊp cao thÓ giíi vÒ trÎ em
sÏ cã nh÷ng gi¶i ph¸p nµo ®Ó ®¶m b¶o mätt t¬ng lai tèt ®Ñp cho trÎ nhá.
* Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n
- Mét häc sinh ®äc phÇn “C¬ héi”.
? H•y tãm t¾t c¸c ®iÒu kiÖn thuËn
lîi c¬ b¶n ®Ó céng ®ång quèc tÕ
hiÖn nay cã thÓ ®Èy m¹nh viÖc ch¨m
sãc vµ b¶o vÖ trÎ em.
? Tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ cña em
vÒ sù quan t©m cña §¶ng, Nhµ níc,
c¸c tæ chøc x• héi víi vÊn ®Ò ch¨m
sãc vµ b¶o vÖ trÎ em.
- Mét häc sinh ®äc phÇn nµy trong
v¨n b¶n.
? Tõ thùc tÕ cuéc sèng cña trÎ em
vµ c¸c c¬ héi ®îc tr×nh bµy ë phÇn
tríc, b¶n “Tuyªn bè” ®• x¸c ®Þnh
nhiÖm vô cÊp b¸ch cña céng ®ång
quèc tÕ vµ tõng quèc gia nh thÕ
nµo?
(D©n sè ViÖt Nam: 14/200 níc
trªn thÕ giíi, thø 7 ë Ch©u ¸, thø
2 ë §«ng Nam ¸).
(Kinh tÕ ViÖt Nam: 131/200 quèc
gia, cßn nî níc ngoµi nhiÒu).
? §Ó hoµn thµnh ®îc nh÷ng nhiÖm
vô nªu trªn th× cÇn ph¶i cã ®iÒu
kiÖn g×?
? NhËn xÐt vÒ ý vµ lêi ë ®o¹n v¨n
nµy?
? Em cã suy nghÜ g× vÒ vÊn ®Ò b¶o
vÖ, ch¨m sãc trÎ em, vÒ sù quan
t©m cña céng ®ång quèc tÕ víi vÊn
®Ò nµy?
* Ho¹t ®éng 3:
? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt cña b¶n
“Tuyªn bè”?
? Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n.
- Mét häc sinh ®äc gi nhí.
* Ho¹t ®éng 4:
- Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i bµi.
- Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp
s¸ch gi¸o khoa (Trang 36).
CÇn liªn hÖ víi thùc tÕ ë ®Þa ph¬ng.
- Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ. II-Ph©n tÝch v¨n b¶n: (TiÕp)
3.PhÇn “C¬ héi”:
- Sù liªn kÕt l¹i cña c¸c quèc gia ®Ó cïng nhau
gi¶i quyÕt vÊn ®Ò sÏ t¹o ra søc m¹nh toµn diÖn
vµ tæng hîp cña céng ®ång.
- C«ng íc vÒ quyÒn trÎ em kh¼ng ®Þnh vÒ mÆt
ph¸p lý, t¹o thªm c¬ héi míi ®Ó quyÒn vµ phóc
lîi cña trÎ em ®îc thùc sù t«n träng.
- Nh÷ng c¶i thiÖn cña bÇu chÝnh trÞ thÕ giíi, sù
hîp t¸c quèc tÕ trªn nhiÒu lÜnh vùc, gi¶i trõ
qu©n bÞ, mét sè tµi nguyªn lín sÏ ®îc chuyÓn
sang phôc vô c¸c môc ®Ých phi qu©n sù, t¨ng
cêng phóc lîi trÎ em.
* §¶ng, Nhµ níc, c¸c tæ chøc x• héi, c¸ nh©n
®• lu«n quan t©m tíi vÊn ®Ò ch¨m sãc vµ b¶o
vÖ trÎ em víi nhiÒu h×nh thøc, nhiÒu lÜnh vùc,
nh y tÕ, gi¸o dôc: Trêng cho trÎ em khuyÕt
tËt , c¸c bÖnh viÖn nhi, c¸c ®ît kh¸m ch÷a bÖnh
miÔn phÝ cho trÎ em díi 6 tuæi, c¸c viÖc lµm
tõ thiÖn víi nh÷ng em nhá gÆp hoµn c¶nh khã
kh¨n,…
4.PhÇn “NhiÖm vô”:
TÝnh chÊt toµn diÖn, cô thÓ cña c¸c nhiÖm vô
®îc nªu ra:
- T¨ng cêng søc khoÎ vµ chÕ ®é dinh dìng
cña trÎ em, gi¶m tû lÖ tö vong cña trÎ em.
- Quan t©m ch¨m sãc nhiÒu h¬n vµ hç trî m¹nhemx
mÏ h¬n ®Õn trÎ em bÞ tµn tËt vµ trÎ em cã hoµn
c¶nh sèng ®Æc biÖt khã kh¨n.
- T¨ng cêng vai trß cña phô n÷, ®¶m b¶o quyÒn
b×nh ®¼ng gi÷a nam vµ n÷, c¸c em g¸i ®îc ®èi
sö b×nh ®¼ng nh c¸c em trai.
- B¶o ®¶m cho trÎ em ®îc häc hÕt bËc gi¸o dôc
c¬ së vµ kh«ng ®Ó mét em nµo mï ch÷.
- B¶o ®¶m cho c¸c bµ mÑ ®îc an toµn khi mang
thai vµ sinh ®Î, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®Ó t¹o
®iÒu kiÖn cho trÎ em kh«n lín vµ ph¸t triÓn.
- Gi¸o dôc tÝnh tù lËp, tù do, tinh thÇn tr¸ch
nhiÖm vµ tù tin cña trÎ em trong nhµ trêng,
trong sù kÕt hîp gi÷a nhµ trêng víi gia ®×nh
vµ x• héi.
- B¶o ®¶m hoÆc kh«i phôc l¹i sù t¨ng trëng vµ
ph¸t triÓn ®Òu ®Æn kinh tÕ ë tÊt c¶ c¸c níc,
gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nî níc ngoµi cña c¸c níc
®ang ph¸t triÓn ®ang cã nî.
- Môc 17 ®a ra ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn ®îc
c¸c nhiÖm vô trªn lµ: Ph¶i cã sù nç lùc liªn tôc
vµ phèi hîp víi nhau trong hµnh ®éng cña tõng
níc còng nh hîp t¸c quèc tÕ ý vµ lêi røt
kho¸t, râ rµng.
* B¶o vÖ quyÒn lîi, ch¨m lo ®Õn sù ph¸t triÓn
cña trÎ em lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan
träng hµng ®Çu cña tõng quèc gia vµ c¶ céng
®ång quèc tÕ Liªn quan trùc tiÕp ®Õn t¬ng
lai cña mét ®Êt níc vµ cña toµn nh©n lo¹i.
- Qua nh÷ng chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, qua nh÷ng
hµnh ®éng cô thÓ ®èi víi viÖc b¶o vÖ, ch¨m sãc
trÎ em mµ ta nhËn ra tr×nh ®é v¨n minh cña mét
x• héi.
- VÊn ®Ò b¶o vÖ, ch¨m sãc trÎ em ®ang ®îc
céng ®ång quèc tÕ dµnh sù quan t©m thÝch ®¸ng
víi c¸c chñ tr¬ng, nhiÖm vô ®Ò ra cã tÝnh cô
thÓ, toµn diÖn.
Tæng kÕt, ghi nhí:
1.NghÖ thuËt:
- TÝnh chÆt chÏ, hîp lý trong bè côc.
- Lêi v¨n røt kho¸t, m¹ch l¹c, râ rµng.
2.Néi dung:
B¶o vÖ quyÒn lîi, ch¨m lo ®Õn trÎ em lµ mét
trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng, cÊp b¸ch cã ý
nghÜa toµn cÇu.
* Ghi nhí: (SGK 35).
Cñng cè, dÆn dß:
- Kh¾c s©u néi dung cña v¨n b¶n.
- Bµi tËp: Ph¸t biÓu ý kiÕn vÒ sù quan t©m,
ch¨m sãc cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, cña c¸c
tæ chøc x• héi n¬i em ë hiÖn nay ®èi víi trÎ em.
Trêng dµnh cho trÎ em khuyÕt tËt, c¸c ®ît
kh¸m ch÷a bÖnh miÔn phÝ cho trÎ em, …
- Häc bµi.
- So¹n bµi “C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i”.
Ngµy so¹n :14-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 13 - C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i (TiÕp theo)
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh:
- N¾m ®îc mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i vµ t×nh
huèng giao tiÕp.
- HiÓu ®îc nh÷ng ph¬ng ch©m héi tho¹i kh«ng ph¶i lµ nh÷ng quy ®Þnh
b¾t buéc trong mäi t×nh huèng giao tiÕp; v× nhiÒu lý do kh¸c nhau, c¸c ph¬ng ch©m
héi tho¹i cã khi kh«ng ®îc tu©n thñ.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Nh÷ng t×nh huèng giao tiÕp cã liªn quan ®Õn bµi häc.H §
- Häc sinh: Thùc hiÖn H §
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
C©u hái: ThÕ nµo lµ ph¬ng ch©m quan hÖ, ph¬ng ch©m c¸ch thøc, ph¬ng
ch©m lÞch sù trong héi tho¹i? Cho vÝ dô?
KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Trong nh÷ng giê häc tríc, c¸c em ®• ®îc t×m hiÓu mét sè ph¬ng ch©m
héi tho¹i. Song chóng ta sÏ vËn dông nh÷ng ph¬ng ch©m nµy vµo t×nh huèng
giao tiÕp cô thÓ ra sao vµ ph¬ng ch©m héi tho¹i cã ph¶i lµ nh÷ng quy ®Þnh b¾t
buéc trong mäi t×nh huèng giao tiÕp hay kh«ng?
§Ó lý gi¶i ®îc vÊn ®Ò nµy, chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc:
1.Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu:Theo H §
* VÝ dô 1: TruyÖn cêi “Chµo hái” (SGK36).
- Mét häc sinh ®äc truyÖn.
? Nh©n vËt chµng rÓ cã tu©n thñ ®óng ph¬ng
ch©m lÞch sù kh«ng?
Trong t×nh huèng nµy chµng ngèc ®• lµm mét
viÖc quÊy rèi, g©y phiÒn hµ cho ngêi kh¸c.
? Thö t×m nh÷ng t×nh huèng kh¸c mµ lêi hái
th¨m nh trªn ®îc dïng mét c¸ch thÝch hîp,
b¶o ®¶m tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù.
VÝ dô: B¹n A l©u kh«ng vÒ quª ch¬i. H«m
nay A ®îc mÑ cho vÒ th¨n quª, A gÆp b¸c B,
lÔ phÐp chµo:
- Ch¸u chµo b¸c ¹! D¹o nµy b¸c vµ gia ®×nh cã
khoÎ kh«ng ¹? Ch¸u thÊy b¸c h×nh nh gÇy h¬n
d¹o tríc, b¸c lµm viÖc vÊt v¶ l¾m ph¶i kh«ng ¹?
(B¹n A vµ b¸c B cã quan hÖ hä hµng…).
? V× sao ë truyÖn cêi lêi hái th¨m ®ã kh«ng
phï hîp, nhng ë t×nh huèng trªn l¹i phï hîp?
T×nh huèng trªn, ngêi chµo hái cã quan hÖ
th©n thÝch, ë trong hoµn c¶nh l©u kh«ng gÆp.
Lêi nãi cña ban A thÓ hiÖn sù quan t©m tíi ngêi
b¸c cña m×nh.
? Qua trªn, em rót ra ®îc bµi häc g× trong giao
tiÕp?
CÇn ph¶i chó ý ®Õn ®Æc ®iÓm cña t×nh huèng
giao tiÕp, v× mét c©u nãi cã thÓ thÝch hîp trong
t×nh huèng nµy, nhng kh«ng thÝch hîp trong
mét t×nh huèng kh¸c.
? H•y rót ra kÕt luËn vÒ quan hÖ gi÷a ph¬ng
ch©m héi tho¹i víi t×nh huèng giao tiÕp?
- Mét häc sinh ®äc ghi nhí (SGK36).
? §äc l¹i c¸c vÝ dô ®• t×m hiÓu ë c¸c bµi tríc
vÒ c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i, cho biÕt trong
nh÷ng t×nh huèng nµo ph¬ng ch©m héi tho¹i
kh«ng ®îc tu©n thñ?
C¸c t×nh huèng ®Òu kh«ng tu©n thñ ph¬ng
ch©m héi tho¹i (Trõ t×nh huèng trong phÇn häc
vÒ ph¬ng ch©m lÞch sù).
* VÝ dô 2: §o¹n ®èi tho¹i (SGK37).
- Mét häc sinh ®äc.
- C©u tr¶ lêi cña Ba cã ®¸p øng nhu cÇu th«ng
tin ®óng nh An mong muèn hay kh«ng?
C©u tr¶ lêi kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu
th«ng tin cña An.
? Ph¬ngch©m héi tho¹i nµo ®• kh«ng ®îc tu©n
thñ trong c©u tr¶ lêi cña Ba? V× sao l¹i nh vËy?
Ba ®• kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng.
V× Ba kh«ng biÕt chÝnh x¸c chiÕc m¸y bay ®Çu
tiªn ®îc chÕ t¹o n¨m nµo. Ba kh«ng nãi ®iÒu
mµ m×nh kh«ng biÕt chÝnh x¸c nªn ph¶i tr¶ lêi
mét c¸ch chung chung ®Ó tu©n thñ ph¬ng ch©m
vÒ chÊt.
? ChØ ra nh÷ng t×nh huèng t¬ng tù trong c/sèng.
VÝ dô:
- B¹n cã biÕt nhµ thÇy hiÖu trëng ë ®©u kh«ng?
- Nhµ thÇy ë phêng N«ng Trang.
* VÝ dô 3: T×nh huèng: B¸c sü nãi víi mét ngêi
m¾c bÖnh nan y (SGK37).
? Ph¬ng ch©m héi tho¹i nµo cã thÓ kh«ng ®îc
tu©n thñ? V× sao b¸c sü ph¶i lµm nh vËy?
Ph¬ng ch©m vÒ chÊt kh«ng ®îc tu©n thñ
v× b¸c sü muèn bÖnh nh©n kh«ng v× t×nh tr¹ng
søc khoÎ cña m×nh mµ bi quan. V× vËy cÇn ph¶i
®éng viªn ngêi bÖnh l¹c quan, tin tëng vµo
mét t¬ng lai tèt ®Ñp: §ã lµ cã thÓ ch÷a ®îc
bÖnh. Nh vËy b¸c sü ®• lµm mét viÖc rÊt nh©n
®¹o vµ rÊt cÇn thiÕt.
? Nªu thªm 1 ×nh huèng t¬ng tù trong cuéc sèng?
VÝ dô: Ngêi chiÕn sü khi kh«ng may bÞ sa
vµo tay giÆc, kh«ng thÓ khai b¸o hÕt sù thËt vÒ
®¬n vÞ m×nh.
HoÆc khi nhËn xÐt vÒ h×nh thøc hoÆc tuæi t¸c cña
ngêi ®èi tho¹i, ta kh«ng thÓ nãi hä sÊu xÝ hay
giµ tríc tuæi.
? Qua vÝ dô trªn, em h•y cho biÕt nguyªn nh©n
cña viÖc kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i
ë ®©y lµ g×?
Do ngêi nãi ph¶i u tiªn cho mét ph¬ng
ch©m héi tho¹i hoÆc mét yªu cÇu kh¸c quan
trong h¬n.
* VÝ dô 4: C©u nãi “TiÒn b¹c chØ lµ tiÒn b¹c”
? Ngêi nãi c©u nãi nµy cã ph¶i kh«ng tu©n thñ
ph¬ng ch©m vÒ lîng kh«ng?
XÐt vÒ nghÜa têng minh th× c©u nãi nµy
kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m vÒ lîng (Kh«ng
cung cÊp thªm th«ng tin g×).
- XÐt vÒ hµm ý: Cã nghÜa lµ: TiÒn b¹c chØ lµ
ph¬ng tiÖn ®Ó sèng, chø kh«ng ph¶i lµ môc
®Ých cuèi cïng cña con ngêi.
R¨n d¹y con ngêi kh«ng nªn ch¹y theo tiÒn
b¹c mµ quªn ®i nhiÒu thø kh¸c quan träng h¬n.
? H•y t×m thªm nh÷ng c©u nãi t¬ng tù?
VÝ dô: Em lµ em, anh vÉn cø lµ anh (Xu©n DiÖu).
Nã lµ con cña bè nã mµ…
? Qua vÝ dô trªn, h•y cho biÕt nguyªn nh©n nµo
khiÕn ngêi nãi kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m
héi tho¹i?
Muèn g©y sù chó ý, ®Ó ngêi nghe hiÓu c©u
nãi theo mét hµm ý nµo ®ã.
? Qua c¸c vÝ dô, t×nh huèng trªn, h•y cho biÕt
nh÷ng trêng hîp nµo kh«ng tu©n thñ ph¬ng
ch©m héi tho¹i?
- Mét häc sinh ®äc ghi nhí (SGK).
2.KÕt luËn:
a-Quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi
tho¹i víi t×nh huèng giao tiÕp:
ViÖc vËn dông ph¬ng ch©m héi
tho¹i ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm
cña t×nh huèng giao tiÕp (Nãi víi
ai? Nãi khi nµo? Nãi ë ®©u? Nãi
®Ó lµm g×?).
*Ghi nhí: (SGK36).
b-Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n
thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i:
Cã thÓ b¾t nguån tõ c¸c nguyªn
nh©n:
- Ngêi nãi v« ý, vông vÒ, thiÕu
v¨n ho¸ giao tiÕp.
- Ngêi nãi ph¶i u tiªn cho mét
ph¬ng ch©m héi tho¹i hoÆc mét
yªu cÇu kh¸c quan träng h¬n.
- Ngêi nãi muèn g©y mét sù chó
ý ®Ó ngêi nghe hiÓu c©u nãi theo
mét hµm ý nµo ®ã.
*Ghi nhí (SGK37).
*Ho¹t ®éng 3:
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Híng dÉn häc sinh lÇm bµi tËp.
- Tr×nh bµy tríc líp.
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt.
- Gi¸o viªn ®¸nh gi¸.
- Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp.
- Tr×nh bµy tríc líp.
* Ho¹t ®éng 4:
- Gi¸o viªn hÖ thèng bµi:
- Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ:
LuyÖn tËp:
1-Bµi tËp 1 (SGK38)
- C©u tr¶ lêi cña «ng bè kh«ng tu©n thñ ph¬ng
ch©m héi tho¹i, ph¬ng ch©m c¸ch thøc, v× mét
®øa bÐ 5 tuæi kh«ng thÓ nhËn biÕt ®îc “TuyÓn
tËp…” ®Ó nhê ®ã mµ t×m ®îc qu¶ bãng. C¸ch
nãi cña «ng bè víi cËu bÐ lµ kh«ng râ (§èi víi
ngêi kh¸c th× cã thÓ ®©y lµ c©u nãi cã th«ng
tin rÊt râ rµng).
2-Bµi tËp 2 (SGK38)
- Th¸i ®é vµ lêi nãi cña ch©n, tay, tai, m¾t, miÖng
®• vi ph¹m ph¬ng ch©m lÞch sù.
- ViÖc kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m lÞch sù ë
®©y lµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng (Dùa vµo néi
dung c©u chuyÖn).
Cñng cè, dÆn dß:
- HÖ thèng néi dung bµi häc.
+ Quan hÖ gi÷a ph¬ng ch©m héi tho¹i víi t×nh
huèng giao tiÕp,
+ Nh÷ng trêng hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng
ch©m héi tho¹i.
- Häc bµi vµ xem l¹i c¸c bµi tËp.
- Lµm bµi tËp 1, 3, 5-S¸ch “Mét sè kiÕn thøc…”
Bµi 3: C©u: “Nãi S¬n T©y chÕt c©y Hµ Néi”
ThÓ hiÖn ph¬ng ch©m lÞch sù (Khen ngêi
giao tiÕp víi m×nh cã c¸ch nãi, khoa nãi tèt,
®¹t hiÖu qu¶ giao tiÕp cao).
=> Vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ chÊt (Kh«ng cã
b»ng chøng s¸t thùc).
- ChuÈn bÞ tèt cho giê viÕt bµi TËp lµm v¨n sè 1.
Ngµy so¹n : 18-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 14,15 - ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- ViÖt ®îc bµi v¨n thuyÕt minh theo yªu cÇu cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ
thuËt vµ miªu t¶ mét c¸ch hîp lý vµ cã hiÖu qu¶.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: §Ò - §¸p ¸n.
- Häc sinh: ¤n c¸c kiÕn thøc ®îc häc vÒ v¨n thuyÕt minh, sö dông mét sè
biÖn ph¸p nghÖ thuËt, sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n thuyÕt minh.
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
KiÓm tra sù chuÈn bÞ cho giê häc cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Trong nh÷ng giê häc tríc, c¸c em ®• ®îc t×m hiÓu viÖc sö dông mét sè
biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n b¶n thuyÕt minh còng nh sö dông yÕu tè miªu
t¶ nh thÕ nµo vµo v¨n b¶n thuyÕt minh cho cã hiÖu qu¶. Giê h«m nay, chóng ta
sÏ vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®ã vµo t¹o lËp mét v¨n b¶n thuyÕt minh hoµn chØnh.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc:
- ChÐp ®Ò bµi lªn b¶ng.
? X¸c ®Þnh kiÓu v¨n b¶n cÇn t¹o lËp.
? X¸c ®Þnh ®èi tîng thuyÕt minh?
? §Ó thuyÕt minh ®îc vÒ c©y lóa
ViÖt Nam ta cÇn chó ý tíi nh÷ng
®Æc ®iÓm nµo cña ®èi tîng?
? §Ó lµm ®îc ®Ò v¨n nµy ta ph¶i
huy ®éng vèn tri thøc ë nh÷ng mÆt
nµo?
- Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi viÕt.
- Nªu yªu cÇu vÒ th¸i ®é ®èi víi
häc sinh trong giê viÕt bµi.
I- §Ò bµi:
C©y lóa ViÖt Nam.
II-Yªu cÇu chung:
1.Néi dung:
- KiÓu v¨n b¶n: ThuyÕt minh.
- §èi tîng thuyÕt minh: C©y lóa ViÖt Nam.
- CÇn chó ý tíi c¸c ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng:
+ §Æc ®iÓm vÒ mÆt sinh häc (Thuéc lo¹i c©y
mét l¸ mÇm, rÔ chïm, a sèng ë nh÷ng vïng
®Çm lÇy,…).
+ Qu¸ tr×nh sinh trëng cña c©y lóa (M¹
trëng thµnh,…).
+ Lµ c©y cung cÊp l¬ng thùc cho ®êi sèng con
ngêi,…
+ Tríc ®©y, c©y lóa cung cÊp l¬ng thùc cho
con ngêi ë ph¹m vi trong níc, nh÷ng tõ khi
thÕ giíi víi xu híng toµn cÇu ho¸ th× c©y lóa
cßn lµ nguån cung cÊp l¬ng thùc ®Ó xuÊt khÈu
(ViÖt Nam lµ níc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø 2
trªn thÕ giíi sau Thai Lan) Gãp phÇn ®a
nÒn kinh tÕ níc nhµvt¨ng lªn,…
VËn dông vèn tri thøc ë c¸c lÜnh vùc: Sinh
häc, ®Þa lý, lÞch sö, v¨n ho¸-x• héi.
2.H×nh thøc:
- Häc sinh cÇn x¸c ®inh ®óng yªu cÇuc¶u ®Ò bµi.
- Bµi lµm cã bè côc râ rµng, logic, kÕt hîp biÖn
ph¸p nghÖ thuËt, yÕu tè miªu t¶.
- Tr×nh bµy s¹ch sÏ, khoa häc, ch÷ viÕt ®óng
chÝnh t¶.
3.Th¸i ®é:
- Nghiªm tóc, tÝch cùc.
- ThÓ hiÖn ®îc vèn tri thøc cña b¶n th©n víi
c©y lóa ë ®Êt níc m×nh.
- §ång thêi thÓ hiÖn th¸i ®é quý träng loµi c©y
kh«ng nh÷ng lµ nguån cung cÊp l¬ng thùc
nu«i sèng con ngêi mµ cßn gãp phÇn ph¸t
triÓn kinh tÕ ®Êt níc.
III-§¸p ¸n chÊm:
1.Më bµi: (1 ®iÓm).
Giíi thiÖu chung vÒ c©y lóa ViÖt Nam.
2.Th©n bµi: (7 ®iÓm).
ThuyÕt minh cô thÓ ë c¸c mÆt sau:
- C©y lóa-®Æc ®iÓm bªn ngoµi cña nã (RÔ, th©n,
l¸, hoa, h¹t,…).
- Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c©y lóa.
- Ph©n lo¹i: Lóa nÕp, lóa tÎ (L¹i cã nhiÒu lo¹i).
- C¸ch ch¨m bãn cho lo¹i c©y nµy.
- Cung cÊp l¬ng thùc cho con ngêi, cho gia
sóc (TruyÒn thuyÕt Lang Liªu lµm b¸nh chng
b¸nh dµy d©ng vua chaNguyªn liÖu tõ lóa g¹o).
- C©y lóa cßn lµ nguån cung cÊp mÆt hµng xuÊt
khÈu (Níc ta lµ níc xuÊt khÈu g¹o thø 2 trªn
thÕ giíi sau Th¸i Lan) gãp phÇn ph¸t triÓn kinh
tÕ ®Êt níc.
3.KÕt bµi: (1,5 ®iÓm).
Søc sèng vµ sù g¾n bã cña c©y lóa víi con ngêi
ViÖt Nam:
Thang ®iÓm:
- Bµi lµm ®ñ ý, diÔn ®¹t lu lo¸t Tèi ®a.
- Bµi lµm ®ñ ý, cßn m¾c lçi: 7 8 ®iÓm.
- Cßn l¹i tuú møc ®é cho ®iÓm.
* Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp.
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß:
- Thu bµi + NhËn xÐt giê viÕt bµi.
- Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ: So¹n v¨n b¶n “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng”.
TuÇn 4-Bµi 3, 4
Ngµy so¹n : 20-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 16 - ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng
(TrÝch: “TruyÒn kú m¹n lôc”)
- NguyÔn D÷ -
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp truyÒn thèng trong t©m hån cña ngêi phô n÷ ViÖt
Nam qua nh©n vËt Vò N¬ng.
- ThÊy râ sè phËn oan tr¸i cña ngêi phô n÷ díi chÕ ®é phong kiÕn.
- T×m hiÓu nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm: NghÖ thuËt dùng
truyÖn, dùng nh©n vËt, sù s¸ng t¹o trong viÖc kÕt hîp nh÷ng yÕu tè kú ¶o víi nh÷ng
t×nh tiÕt cã thùc, t¹o nªu vÎ ®Ñp riªng cña lo¹i truyÖn truyÒn kú.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: + Su tÇm t¸c phÈm “TruyÒn kú m¹n lôc”.
+ Su tÇm: Kho tµng truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam.
- Häc sinh: Su tÇm truyÖn cæ tÝch “Vî chµng Tr¬ng”.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: Tr×nh bµy suy nghÜ cña em vÒ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò b¶o
vÖ, ch¨m sãc trÎ em, vÒ sù quan t©m cña céng ®ång quèc tÕ ®èi víi v©n ®Ò nµy?
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Ngµy nay ë x• Ch©n lý, huyÖn Lý Nh©n, tØnh Hµ Nam vÉn cßn ®Ò thê Vò N¬ng
bªn s«ng Hoµng Giang. VËy Vò N¬ng lµ ai? Nµng cã phÈm chÊt g× ®¸ng quý? Sè
phËn cña nµng ph¶i ch¨ng chÝnh lµ sè phËn cña ngêi phô n÷ díi chÕ ®é phong kiÕn?
§Ó tr¶ lêi ®îc nh÷ng c©u hái ®ã, mêi c¸c em t×m hiÓu bµi häc.
* Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n
- Híng dÉn häc sinh ®äc: To, râ,
truyÒn c¶m NhËn xÐt c¸ch ®äc
cña häc sinh.
- H/sinh kÓ tãm t¾t l¹i c©u chuyÖn.
? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c
gi¶?
? Em hiÓu thÕ nµo lµ truyÒn kú?
? ThÕ nµo lµ ‘TruyÒn kú m¹n lôc”?
(¸ng “Thiªn cæ kú bót”)
? Nªu néi dung tæng qu¸t cña v¨n
b¶n nµy?
? V¨n b¶n nµy ®îc chia lµm mÊy
phÇn? Nªu néi dung chÝnh cña
tõng phÇn?
? Nh©n vËt Vò N¬ng ®îc t¸c gi¶
giíi thiÖu nh thÕ nµo? NhËn xÐt g×
vÒ c¸ch giíi thiÖu cña ýac gi¶?
? §Ó hiÓu h¬n vÒ nh©n vËt nµy,
chóng ta cïng t×m hiÓu nh©n vËt
Vò N¬ng trong nhiÒu hoµn c¶nh
mµ nµng ®• ph¶i tr¶i qua (Trong
cuéc sèng b×nh thêng, khi tiÔn
chång ®i lÝnh, khi x• chång).
? Trong cuéc sèng thêng ngµy,
Vò N¬ng lµ ngêi nh thÕ nµo?
NhËn xÐt g× vÒ th¸i ®é cña t¸c gi¶
ë ®©y?
? Khi Tr¬ng Sinh ®i lÝnh, nµng
béc lé nh÷ng phÈm chÊt g×?
(NhËn xÐt lêi dÆn dß cña Vò N¬ng)
? Khi ph¶i sèng xa chång nµng béc
lé nh÷ng ®øc tÝnh g×?
? Lêi tr¨ng trèi cña mÑ chång nµng
gióp ta hiÓu thªm ®îc ®iÒu g× vÒ
nµng?
VËy khi x• chång nµng lµ ngêi
phô n÷, ngêi con nh thÕ nµo?
-Yªu th¬ng chång, con, hiÕu th¶o
? Khi nµng bÞ chång nghi oan lµ
kh«ng chung thuû, nµng ®• lµm g×?
(Chó ý tíi nh÷ng lêi tho¹i cña nµng)
? ë lêi tho¹i 1, nµng ®• nãi nh÷ng
g×? Nh»m môc ®Ých g×?
? ë lêi tho¹i 2, nµng ®• ph©n trÇn
víi chång m×nh nh thÕ nµo?
? Lêi tho¹i 3 cña nµng trong hoµn
c¶nh nµo? Cã néi dung g×?
?Em cã suy nghÜ g× vÒ lêi tho¹i nµy?
(So s¸nh víi cæ tÝch§©y lµ hµnh
®éng bét ph¸t).
? Qua c¸c t×nh huèng trªn ®©y, em
cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh c¸ch cña Vò
N¬ng?
* Ho¹t ®éng 3:
- Gi¸o viªn hÖ thèng bµi.
- Yªu cÇu häc sinh tãm t¾t l¹i VB. I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
1.§äc-kÓ tãm t¾t:
(Gi¸o viªn ®äc mÉu Häc sinh ®äc).
2.T×m hiÓu chó thÝch: (SGK48, 49, 50, 51).
*T¸c gi¶: NguyÔn D÷ (? - ?).
- Ngêi huyÖn Trêng T©n-Thanh NiÖm-
H¶i D¬ng.
- Sèng vµo nöa ®Çu thÕ kû XVI, häc trß cña
TuyÕt Giang Phu Tö NguyÔn BØnh Khiªm. Thêi
kú nµy, chÕ ®é phong kiÕn nhµ HËu Lª ®• l©m
vµo khñng ho¶ng, c¸c tËp ®oµn phong kiÕn
tranh giµnhquyÒn lùc, lo¹n l¹c liªn miªn.
- ¤ng häc réng, tµi cao, lµm quan mét n¨m råi
xin vÒ, «ng Èn dËt ë vïng nói rõng Thanh Ho¸.
*T¸c phÈm: TrÝch “TruyÒn kú m¹n lôc”.
- TruyÒn kú: Lo¹i v¨n su«i tù sù, cã nguån gèc
tõ v¨n häc Trung Quèc, thÞnh hµnh tõ thêi §êng.
C¸c nhµ v¨n níc ta vÒ sau ®• tiÕp nhËn thÓ lo¹i
nµy ®Ó viÕt nh÷ng t¸c phÈm ph¶n ¸nh cuèc sèng
vµ con ngêi cña ®Êt níc m×nh.
- TruyÒn kú m¹n lôc: T¸c phÈm viÕt b»ng ch÷
H¸n, khai th¸c truyÖn cæ d©n gian vµ c¸c truyÒn
thuyÕt lÞch sö, d• sö ViÖt Nam,…
T¸c phÈm gåm 20 truyÖn víi nhiÒu ®Ò tµi: ChÕ
®é phong kiÕn suy tho¸i, bän tham quan v« l¹i,
h«n qu©n b¹o chóa, t×nh yªu vµ h¹nh phóc løa
®«i, t×nh nghÜa vî chång, … HÇu hÕt c¸c nh©n
vËt ®Òu lµ ngêi nøoc ta, hÇu hÕt c¸c sù viÖc
®Òu diÔn ra ë níc ta. NguyÔn D÷ ®• göi g¾m
vµo t¸c phÈm t©m t, t×nh c¶m, nhËn thøc cña
ngêi tri thøc cã l¬ng tri vµo nh÷ng vÊn ®Ò
lín cña thêi ®¹i.
3.§¹i ý vµ bè côc:
- §¹i ý: C©u chuyÖn kÓ vÒ sè phËn oan nghiÖt
cña mét ngêi phô n÷ cã nhan s¾c, ®øc h¹nh
díi chÕ ®é phong kiÕn. ChØ v× lêi nãi ng©y th¬
cña trÎ con mµ bÞ nghi ngê, bÞ sØ nhôc, bÞ ®Èy
®Õn bíc ®êng cïng, ph¶i tù kÕt liÔu cuéc ®êi
m×nh ®Ó gi•i bµi vµ lµm s¸ng tá tÊm lßng trong
s¹ch. T¸c phÈm cßn thÓ hiÖn m¬ íc ngµn ®êi
cña nh©n d©n: Ngêi tèt bao giê còng ®îc ®Òn
tr¶ xøng ®¸ng, dï chØ lµ ë mét thÕ giíi huyÒn bÝ.
- Bè côc: 3 phÇn:
(1): Tõ ®Çu “cha mÑ ®Î m×nh”.
Cuéc h«n nh©n cña Tr¬ng Sinh vµ Vò N¬ng,
sù xa c¸ch v× chiÕn tranh vµ phÈm h¹nh cña
nµng trong thêi gian x• c¸ch.
(2): “Qua n¨m sau” “viÖc trãt ®• qua råi”.
Nçi oan khuÊt vµ c¸i chÕt bi thÈm cña Vò N¬ng.
(3): Cßn l¹i.
Cuéc gÆp gì gi÷a Phan Lang vµ Vò N¬ng
trong ®éng Linh Phi. Vò N¬ng ®îc gi¶ oan.
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1.Nh©n vËt Vò N¬ng:
a-Nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña nµng:
- TÝnh t×nh: Thuú mþ, nÕt na, G/thiÖu tÝnh t×nh
- D¸ng vÎ vµ nhan s¾c: Tèt ®Ñp Nhan s¾c=>®Ñp
nÕt, ®Ñp ngêi.
* Trong cuéc sèng b×nh thêng:
- Tr¬ng Sinh cã tÝnh ®a nghi, phßng ngõa vî.
- Nµng gi÷ g×n khu«n phÐp, kh«ng ®Ó vî chång
ph¶i thÊt hoµ.
Lêi kÓ ng¾n nhng tá th¸i ®é tr©n träng cña
t¸c gi¶.
* Khi tiÔn chång ®i lÝnh:
- Nµng dÆn dß:
+ Kh«ng monh vinh hiÓn, ¸o g¾m phong hÇu.
+ Mong chång ®îc b×nh an trë vÒ.
+ C¶m th«ng tríc nh÷ng nçi vÊt v¶, gian lao
mµ chång sÏ ph¶i chÞu ®ùng.
+ Nãi lªn nçi kh¾c kho¶i, nhí nhung cña m×nh.
Nh÷ng lêi nãi ©n t×nh, ®»m th¾m=>Yªu th¬ng.
* Khi xa chång:
- Nçi buån nhí chång dµi theo n¨m th¸ng “mçi
khi thÊy bím lîn ®Çy vên, m©y che kÝn nói
th× nçi buån … ng¨n ®îc”.
- Mét m×nh ch¨m con nhá, ch¨m sãc mÑ giµ tËn
t×nh, chu ®¸o “Nµng hÕt søc thuèc thang … lÊy
lêi kh«n khÐo khuyªn l¬n”.
- Lêi tr¨ng trèi cña mÑ chång nµng: “…Say nµy,
trêi xÐt lßng m×nh…xanh kia quyÕt ch¼ng phô
con, còng nh con ®• ch¼ng phô mÑ” Bµ ®•
ghi nhËn nh©n c¸ch vµ c«ng lao cña nµng víi
gia ®×nh chång.
- Khi mÑ chång mÊt: HÕt lêi th¬ng xãt, ma
chay, tÕ lÔ nh ®èi víi cha mÑ ®Î m×nh.
* Khi bÞ chång nghi oan:
Nµng ®• ph©n trÇn víi chång:
- Lêi tho¹i 1: “ThiÕp vèn con kÎ khã…cho thiÕp”
+ Nµng nãi tíi th©n phËn m×nh, t×nh nghÜa vî
chång vµ kh¼ng ®Þnh tÊm lßng thuû chung,
trong tr¾ng.
+ CÇu xin chång ®õng nghi oan.
HÕt lßng t×m c¸ch hµn g¾n c¸i h¹nh phóc
gia ®×nh ®ang cã nguy c¬ tan vì.
- Lêi tho¹i 2: “ThiÕp sì dÜ…Väng Phu kia n÷a”
Nçi dau ®ín, thÊt väng, tuyÖt väng ®µnh cam
chÞu sè phËn, hoµn c¶nh (BÞ ®èi sö bÊt c«ng,
gia ®×nh tan n¸t,…)
- Lêi tho¹i 3: Lêi nãi cña nµng ë bÕn Hoµng Giang
“KÎ b¹c mÖnh … phØ nhæ”.
Lêi thÒ ai o¸n vµ phÉn uÊt, quyÕt lÊy c¸i chÕt
®Ó chøng minh cho sù oan khuÊt vµ sù trong
s¹ch cña m×nh. §©y lµ hµnh ®éng quyÕt liÖt ®Ó
b¶o toµn danh dù, võa cã nçi tuyÖt väng, võa
cã sù chØ ®¹o cña lý trÝ.
Lêi ®èi tho¹i, tù b¹ch s¾p xÕp hîp lý=>Kh¾c
ho¹ t©m lý vµ tÝnh c¸ch.
* Vò N¬ng: Mét ngêi phô n÷ sinh ®Ñp, nÕt
na, hiÒn thôc, l¹i ®¶m ®ang, th¸o v¸t, thê kÝnh
mÑ chång, rÊt mùc hiÕu th¶o, mét d¹ thuû chung
víi chång, hÕt lßng vun ®¾p h¹nh phóc gia ®×nh,
song l¹i ph¶i chÕt mét c¸ch oan uæng, ®au ®ín.
Cñng cè, dÆn dß:
- PhÈm chÊt tèt ®Ñp cña Vò N¬ng.
- Tãm t¾t v¨n b¶n: “ChuyÖn ngêi con g¸i NX"
- Häc bµi, so¹n tiÕp tiÕt 2.
Ngµy so¹n :20-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 17 - ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng
(TrÝch: “TruyÒn kú m¹n lôc”- TiÕp)
- NguyÔn D÷ -
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp truyÒn thèng trong t©m hån cña ngêi phô n÷
ViÖt Nam qua nh©n vËt Vò N¬ng.
- ThÊy râ sè phËn oan tr¸i cña ngêi phô n÷ díi chÕ ®é phong kiÕn.
- T×m hiÓu nh÷ng thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm: NghÖ thuËt dùng
truyÖn, dùng nh©n vËt, sù s¸ng t¹o trong viÖc kÕt hîp nh÷ng yÕu tè kú ¶o víi nh÷ng
t×nh tiÕt cã thùc, t¹o nªu vÎ ®Ñp riªng cña lo¹i truyÖn kú ¶o.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: + Su tÇm t¸c phÈm “TruyÒn kú m¹n lôc”.
+ Su tÇm: Kho tµng truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam.
- Häc sinh: Su tÇm truyÖn cæ tÝch “Vî chµng Tr¬ng”.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: Ph©n tÝch nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña Vò N¬ng?
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giê tríc, chóng ta ®• t×m hiÓu v¨n b¶n “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng”,
qua giê häc ta ®• c¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp cña Vò N¬ng: §Ñp ngêi, ®Ñp nÕt. Giê häc
nµy ta tiÕp tôc t×m hiÓu v¨n b¶n ®Ó thÊy râ sè phËn oan tr¸i cña nµng, còng lµ cña
ngêi phô n÷ díi chÕ ®é phong kiÕn. §ång thêi qua t¸c phÈm, ta cßn thÊy râ nh÷ng
thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ NguyÔn D÷. Cô thÓ nh÷ng néi dung trªn nh
thÕ nµo? Mêi c¸c em vµo giê häc h«m nay.
* Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n:
Nµng Vò N¬ng bÞ nghi oan lµ
kh«ng chung thuû víi chång. H•y
t×m nh÷ng nguyªn nh©n dÉn tíi
viÖc nµy?
?Cuéc h«n nh©n gi÷a Tr¬ng Sinh
vµ Vò N¬ng cã ®iÒu g× cÇn lu ý?
V× sao em biÕt? Cuéc h«n nµy cã g×
khã kh¨n cho nh©n vËt Vò N¬ng?
? Theo em tÝnh c¸ch cña Tr¬ng
Sinh cã ph¶i lµ nguyªn nh©n dÉn
tíi nçi oan cña vî chµng?
? Cßn nguyªn nh©n nµo dÉn tíi
nçi oan cña Vò N¬ng?
? NhËn xÐt g× vÒ nguyªn nh©n nµy?
? Bªn c¹nh c¸c nguyªn nh©n trªn
theo em cßn nguyªn nh©n nµo n÷a?
? Trong truyÖn, t¸c gi¶ ®• sö dông
nh÷ng yÕu tè kú ¶o nµo?
? Em cã nhËn xÐt g×vÒ c¸ch ®a
nh÷ng yÕu tè kú ¶o vµo trong truyÖn
cña t¸c gi¶? Cho biÕt t¸c dông cña
c¸ch ®a yÕu tè kú ¶o xen lÉn yÕu
tè thùc?
? C¸c yÕu tè kú ¶o ®îc ®a vµo
trong truyÖn cã t¸c dông g×?
(ý nghÜa nh thÕ nµo?).
? H•y ph©n tÝch t×nh tiÕt kú ¶o ë
cuèi truyÖn? (ë t×nh tiÕt nµy cã thÓ
hiÖn tÝnh bi kÞch hay kh«ng?).
* Ho¹t ®éng 3:
? Nh÷ng ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña
v¨n b¶n?
? Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n?
- §äc ghi nhí SGK.
* Ho¹t ®éng 4:
- Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp:
b- Nçi oan khuÊt cña Vò N¬ng:
- Cuéc h«n nh©n gi÷a Tr¬ng Sinh vµ Vò N¬ng
cã phÇn kh«ng b×nh ®¼ng:
+ Tr¬ng Sinh xin víi mÑ ®em tr¨m l¹ng vµng
cíi vÒ.
+ Lêi cña Vò N¬ng: “ThiÕp vèn con kÎ khã,
®îc n¬ng tùa nhµ giµu”.
T¹o cho Tr¬ng Sinh mét c¸i thÕ: Cã tiÒn +
Cã quyÒn (C¸i thÕ cña ngêi chång trong gia
®×nh, ngêi ®µn «ng díi chÕ ®é phong kiÕn).
- TÝnh c¸ch cña Tr¬ng Sinh: “§a nghi, ®èi víi
vî phßng ngõa qu¸ søc” + T©m tr¹ng khi trë vÒ
cã phÇn nÆng nÒ kh«ng vui “Cha vÒ, bµ ®• mÊt…”
- Lêi nãi cña ®øa con ng©y th¬: “¤ hay! ThÕ ra
«ng còng lµ cha t«i ! …kh«ng nh cha t«i
tríc kia…”. “Tríc ®©y, thêng cã mét ngêi
®µn «ng … §¶n c¶”
Th«ng tin rÊt ®¸ng tin, ngµy mét gay cÊn:
Nh ®æ thªm dÇu vµo löa, tÝnh ®a nghi ®• ®Õn
®é cao trµo, chµng “®inh ninh lµ vî h”.
=> §©y lµ t×nh huèng bÊt ngê.
- C¸ch c sö hå ®å, ®éc ®o¸n cña Tr¬ng Sinh:
+ Kh«ng ®ñ b×nh tÜnh ®Ó ph¸n ®o¸n, nghe lêi con
trÎ vµ kh«ng ®ñ b×nh tÜnh ®Ó ph©n tÝch ®óng, sai.
+ Bá ngoµi tai nh÷ng lêi ph©n trÇn cña vî.
+ Kh«ng tin c¶ nh÷ng nh©n chøng bªnh vùc cho
nµng (Hä hµng, lµng xãm).
+ NhÊt quyÕt kh«ng nãi duyªn cí ®Ó vî cã c¬
héi minh oan.
- Do hoµn c¶nh x• héi lóc bÊy giê:
+ X• héi träng nam, khinh n÷.
+ §Êt níc cã chiÕn tranh.
NghÖ thuËt t¹o t×nh huèng, xung ®ét, s¾p xÕp
l¹i mét sè t×nh tiÕt, thªm bít hoÆc t« ®Ëm nh÷ng
t×nh tiÕt cã ý nghÜa, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn
qu¸ tr×nh cña truyÖn cho hîp lý, t¨ng cêng tÝnh
bi kÞch vµ còng lµm cho truyÖn trë nªn hÊp dÉn,
sinh ®éng h¬n.
=> Bi kÞch cña Vò N¬ng lµ mét lêi tè c¸o x•
héi phong kiÕn. Xem träng quyÒn uy cña kÎ
giµu vµ cña ngêi ®µn «ng trong gia ®×nh, ®ång
thêi bµy tá niÒm c¶m th¬ng cña t¸c gi¶ ®èi víi
sè phËn oan nghiÖt cña ngêi phô n÷.
2. Nh÷ng yÕu tè kû ¶o trong truyÖn:
- Phan Lang n»m méng råi th¶ rïa.
- Phan Lang l¹c vµo ®éng rïa cña Linh Phi …
gÆp Vò N¬ng … ®îc ®a vÒ d¬ng thÕ.
- H×nh ¶nh Vò N¬ng hiÖn ra sau khi Tr¬ng
Sinh lËp ®µn trµng gi¶i nçi oan cho nµng ë bÕn
Hoµng Giang.
* C¸ch thøc ®a nh÷ng yÕu tè kú ¶o vµo trong
truyÖn. C¸c yÕu tè nµy ®îc ®a xen kÏ víi
nh÷ng yªu tè thùc (VÒ ®Þa danh, vÒ thêi ®iÓm
lÞch sö, nh©n vËt lÞch sö, sù kiªn lÞch sö, trang
phôc cña c¸c mü nh©n, t×nh c¶nh nhµ Vò N¬ng).
ThÕ giíi kú ¶o gÇn víi cuéc sèng ®¬i thùc,
lµm t¨ng thªm ®é tin cËy, khiÕn ngêi ®äc
kh«ng c¶m thÊy ngì ngµng.
* ý nghÜa:
- Hoµn chØnh thªm nh÷ng nÐt ®Ñp vèn cã cña
nh©n vËt Vò N¬ng: ë thÕ giíi kh¸c vÉn nÆng
t×nh víi cuéc ®êi, kh¸t khao ®îc phôc håi
danh dù.
- T¹o nªn mét phÇnkÕt thóc cã hËu: ThÓ hiÖn
íc m¬ cña nh©n d©n ta vÒ sù c«ng b»ng: Ngêi
tèt dï ph¶i chÞu oan khuÊt råi cuèi cïng còng
®îc gi¶i oan.
- Chi tiÕt kú ¶o ë cuèi truyÖn “Vò N¬ng ngåi
trªn mét chiÕc kiÖu hoa ®øng gi÷a dßng … lóc
Èn, lóc hiÖn … bãng nµng lo¸ng lo¸ng mê nh¹t
dÇn mµ biÕn ®i mÊt” §©y chØ lµ ¶o ¶nh.
=> An ñi cho sè phËn cña Vò N¬ng, ®ång thêi
mét lÇn n÷a tè c¸o x• héi phong kiÕn: Trong x•
héi Êy, ngêi phô n÷ ®øc h¹nh chØ cã thÓ t×m
thÊy h¹nh phóc ë nh÷ng n¬i x• x¨m, huyÒn bÝ.
Tæng kÕt, ghi nhí:
1.NghÖ thuËt:
- C¸ch dÉn d¾t t×nh tiÕt c©u chuyÖn cña t¸c gi¶:
Dùa vµo cèt truyÖn cã s½n, s¾p xÕp l¹i mét sè
t×nh tiÕt, thªm bít, t« ®Ëm nh÷ng t×nh tiÕt cã ý
nghÜa, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn diÔn biÕn cña
truyÖn cho hîp lý, t¨ng cêng tÝnh bi kÞch, ®ång
thêi lµm cho truyÖn hÊp dÉn, sinh ®éng h¬n.
- TruyÖn cã nhiÒu lêi tho¹i vµ lêi tù b¹ch cña
nh©n vËt, ®îc s¾p xÕp rÊt ®óng chç C©u
chuyÖn sinh ®éng, gãp phÇn kh¾c ho¹ qu¸ tr×nh
t©m lý vµ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt.
2.Néi dung:
Qua c©u chuyªn vÒ cuéc ®êi vµ c¸i chÕt th¬ng
t©m cña Vò N¬ng, “TruyÖn ngêi con g¸i Nam
X¬ng” thÓ hiÖn niÒm th¬ng c¶m ®èi víi sè
phËn oan nghiÖt cña ngêi phô n÷ díi chÕ ®é
phong kiÕn, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh vÎ ®Ñp truyÒn
thèng cña hä.
*Ghi nhí (SGK trang 51).
Cñng cè, dÆn dß:
- HÖ thèng l¹i bµi.
- VÎ ®Ñp cña Vò N¬ng.
- Nçi oan cña nµng.
- YÕu tè kú ¶o trong t¸c phÈm.
- Bµi tËp: KÓ l¹i v¨n b¶n theo c¸ch cña em.
- Yªu cÇu: §¶m b¶o c¸c t×nh tiÕt, sù viÖc chÝnh
cña c©u chuyÖn.
- §äc thªm bµi th¬ “L¹i bµi viÕng Vò ThÞ”.
- Häc bµi.
- So¹n: “Xng h« trong héi tho¹i”.
Ngµy so¹n : 21-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 18 - Xng h« trong héi tho¹i.
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- HiÓu ®îc sù phong phó, tinh tÕ vµ giµu s¾c th¸i biÓu c¶m cña hÖ thèng
c¸c tõ ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt.
- HiÓu râ mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a viÖc sö dông tõ ng÷ xng h« víi t×nh
huèng giao tiÕp.
- N¾m v÷ng vµ sö dông thÝch hîp tõ ng÷ ®ã.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: B¶ng phô.
- Häc sinh: C¸c t×nh huèng liªn quan tíi bµi häc.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: Nªu nh÷ng nguyªn nh©n khiÕn ngêi nãi kh«ng tu©n thñ c¸c
ph¬ng ch©m héi tho¹i? Mçi mét nguyªn nh©n cho mét vÝ dô minh ho¹?
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Trong c¸c giê tríc, c¸c em ®• ®îc t×m hiÓu c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i ®ã
lµ: Ph¬ng ch©m vÒ chÊt, vÒ lîng, quan hÖ, c¸ch thøc, lÞch sù. §Ó ®¹t ®îc môc
®Ých trong giao tiÕp th× ngêi nãi cÇn ph¶i chó ý tíi viÖc vËn dông c¸c ph¬ng ch©m
héi tho¹i phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña t×nhhuèng giao tiÕp. V× vËy, cã nh÷ng trêng
hîp kh«ng tu©n thñ ph¬ng ch©m héi tho¹i. Ngoµi nh÷ng vÊn ®Ò nµy, trong giao tiÕp
chóng ta cÇn ph¶i chó ý ®Õn vÊn ®Ò g× n÷a? Mêi c¸c em vµo t×m hiÓu giê häc h«m nay.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc:
1.Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu:
? Em h•y nªu mét sè nh÷ng tõ dïng ®Ó xng h«
trong tiÕng ViÖt?
C¸c tõ ng÷ xng h« trong tiÕng ViÖt: T«i, tao, tí,
m×nh, mµy, nã, h¾n, g•, … chónh t«i, chóng tí,
chóng tao, chóng m×nh, chóng mµy, chóng nã, …
Anh, em, chó, b¸c, c«, d×, cËu, mî, «ng Êy, bµ Êy,
chÞ Êy, …
? H•y cho biÕt c¸ch dïng tõ ng÷ xng h« ë trªn?
* C¸ch dïng víi ng«i thø:
- Ng«i thø nhÊt: T«i, tao, tí, … chóng t«i, chóng tao,..
- Ng«i thø hai: Mµy, mi,…chóng mµy,…
- Ng«i thø ba: Nã, h¾n,…chóng nã, hä, bän hä,…
* C¸ch dïng ®Ó biÓu lé s¾c th¶i biÓu c¶m:
- Suång s•: Mµy, tao, chóng tao, bän tao,…
- S¾c th¸i th©n mËt: Anh, chÞ, em, …
- S¾c th¸i trang träng: Quý «ng, quý bµ, quý vÞ, …
- S¾c th¸i trung hoµ: T«i, chóng t«i, …
* Lu ý: Trong TiÕng ViÖt cßn mét sè trêng hîp sau:
- §èi tîng xng h« thêng dïng ë nhiÒu ng«i: M×nh.
- §èi tîng xng h« chØ gép nhiÒu ng«i: Ta, chóng
ta, chóng m×nh, …
- §èi tîng xng h« chØ gép “T¬ng hç” nhau:
VÝ dô: Tõ giê phót Êy, chóng t«i ®• trë thµnh ®ång
chÝ cña nhau => Tõ ng÷ xng h« = §¹i tõ xng h«
+ Danh tõ chung,…
? H•y so s¸nh tõ ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt víi
tõ ng÷ xng h« trong TiÕng Anh (C¸c em ®ang häc),
cho nhËn xÐt?
Ng«i TiÕng ViÖt TiÕng Anh
1 T«i, tao, tí,chóng t«i… I, We.
2 Mµy, mi, anh … you
3 Nã, hä, anh Êy, … It, they, he, she
Tõ ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt phong phó vµ
tinh tÕ h¬n tõ ng÷ xng h« trong TiÕng Anh.
?ChÝnh sù phong phó cña tõ ng÷ xng h« trong TiÕng
ViÖt mµ cã nh÷ng t×nh huèng, ta kh«ng biÕt xng h«
nh thÕ nµo cho ph¶i, em ®• gÆp nh÷ng t×nh huèng
t¬ng tù nh thÕ cha, nªu ra cho c¶ líp cïng th¶o
luËn.
VÝ dô: VÒ quª ch¬i, em gÆp rÊt nhiªu anh, em, hä
hµng, cã ngêi en hä (Tuæi nh bè, mÑ em) chµo em
rÊt lÔ phÐp: Anh (ChÞ) míi vÒ ch¬i. L¸t n÷a mêi anh
(ChÞ) ®Õn nhµ em ch¬i ¹! Em kh«ng biÕt tr¶ lêi nh
thÕ nµo.
=>Trong t×nh huèng nµy, tuy h¬i khã trong giao tiÕp
Song tõ xa c¸c cô ®• cã c©u “B»ng cñ khoai cø vai
mµ gäi”. Em cø xng h« ®óng víi vai cña m×nh.
? Qua c¸c vÝ dô vµ t×nh huèng trªn, em h•y cho nhËn
xÐt vÒ hÖ thèng tõ ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt.
*VÝ dô (SGK38, 39): Hai ®o¹n trÝch (TrÝch tõ DÕ
MÌn phiªu lu ký cña T« Hoµi) – Hai häc sinh ®äc.
(Gi¸o viªn dïng b¶ng phô).
? Em h•y x¸c ®Þnh tõ ng÷ xng h« ë hai ®o¹n trÝch?
§o¹n trÝch a: - Anh – em (DÕ Cho¾t).
- Ta – Chó mµy (DÕ MÌn).
§o¹n trÝch b: - T«i – Anh (DÕ MÌn).
- T«i – Anh (DÕ Cho¾t).
? Ph©n tÝch sù thay ®æi vÒ c¸ch xng h« cña DÕ MÌn
vµ DÕ Cho¾t? Gi¶i thÝch sù thay ®æi ®ã?
- ë ®o¹n trÝch a: C¸ch xng h« cña hai nh©n vËt rÊt
kh¸c nhau. ThÓ hiÖn sù bÊt b×nh ®¼ng:
+ DÕ Cho¾t: KÎ ë vÞ thÕ yÕu, c¶m thÊy m×nh thÊp hÌn
cÇn nhê v¶ ngêi kh¸c.
+ DÕ MÌn: KÎ ë vÞ thÕ m¹nh: Kiªu c¨ng vµ h¸ch dÞch
- ë ®o¹n trÝch b: C¸ch xng h« nh nhau. Nh vËy ®•
cã sù thay ®æi: V× DÕ Cho¾t kh«ng cßn coi m×nh lµ
®µn em, cÇn nhê v¶, n¬ng tùa DÕ MÌn n÷a. DÕ Cho¾t
nãi víi DÕ MÌn nh÷ng lêi tr¨ng trèi víi t c¸ch lµ
mét ngêi b¹n.
C¸ch xng h« b×nh ®¼ng gi÷a hai nh©n vËt.
(DÕ MÌn còng ®• nhËn ra lçi lÇm).
? Qua vÝ dô trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc dïng tõ
ng÷ xng h« cña c¶ hai nh©n vËt DÕ MÌn vµ DÕ Cho¾t?
ViÖc sö dông tõ ng÷ xng hè©t phï hîp (Phï hîp
víi tÝnh c¸ch cña nh©n vËt vµ hoµn c¶nh, ®Þa ®iÓm
cña t×nh huèng giao tiÕp).
? Qua ®©y, em h•y rót ra kÕt luËn chung vÒ viÖc sö
dông tõ ng÷ xng h«?
(Lu ý víi häc sinh: ë líp 8 ®• häc vai XH trong HT
cÇn lu ý: Vai XH th× cã nhiÒu, nh÷ng vai giao tiÕp
chØ cã mét. V× vËy cÇn sö dông linh ho¹t tõ ng÷ xng
h« cho phï hîp víi vai giao tiÕp vµ t×nh huèng giao tiÕp)
- Mét häc sinh ®äc ghi nhí. 2.KÕt luËn:
Tõ ng÷ xng h« vµviÖc sö
dông tõ ng÷ xng h«.
* TiÕng ViÖt cã mét hÖ thèng
tõ ng÷ xng h« rÊt phong phó,
tinh tÕ vµ giµu s¾c th¸i biÓu
c¶m.
* Ngêi nãi cÇn c¨n cø vµo
®èi tîng vµ c¸c ®Æc ®iÓm
kh¸c cña t×nh huèng giao tiÕp
®Ó xng h« cho thÝch hîp.
*Ghi nhí (SGK39).
*Ho¹t ®éng 3:
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Mét häc sinh lµm miÖng.
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh.
- Häc sinh tr×nh bµy miÖng Häc
sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
- Häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp.
- Häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Häc sinh lµm bµi tËp miÖng.
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Häc sinh lµm bµi tËp miÖng.
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt.
- Gi¸o viªn ®¸nh gi¸.
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
(*) Qua ®o¹n trÝch nµy, c¸c em cÇn
chó ý: Khi ph©n tÝch nh©n vËt nªn
lu ý tíi viÖc lµm, hµnh ®éng cña
nh©n vËt cïng víi viÖc sö dông tõ
ng÷ xng h«. V× qua ®©y thÓ hiÖn
râ diÔn biÕn t©m lý vµ t×nh c¶m cña
nh©n vËt.
* Ho¹t ®éng 4:
- Gi¸o viªn hÖ thèng bµi.
- Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ
LuyÖn tËp:
1-Bµi tËp 1: (SGK trang 39)
“Ngµy mai chóng ta lµm lÔ thµnh h«n, mêi thÇy
®Õn dù”
Lêi mêi trªn cã sù nhÇm lÉn trong c¸ch dïng tõ:
+ Chóng ta: Tõ xng h« chØ ng«i “gép” (Bao
gåm c¶ ngêi nãi vµ ngêi nghe).
- Cã sù nhÇm lÉn v× c« ta lµ ngêi níc ngoµi,
míi häc TiÕng ViÖt, cha n¾m v÷ng; v× vËy cßn
cã thãi quen trong ng«n ng÷ cña tiÕng mÑ ®Î.
- C« cÇn sö dông tõ: Chóng t«i hoÆc chóng em
(Tõ xng h« chØ mét nhãm Ýt nhÊt hai ngêi,
trong ®ã cã ngêi nãi nhng kh«ng cã ngêi
nghe – Trong TiÕng ViÖt xÕp nh÷ng tõ xng
h« nµy vµo “ng«i trõ”.
2-Bµi tËp 2: (SGK trang 40).
Trong v¨n b¶n khoa häc, nhiÒu khi t¸c gi¶ cña
v¨n b¶n chØ lµ mét ngêi, nhng vÉn xng h«
chóng t«i chø kh«ng xng t«i. Gi¶i thÝch v× sao?
- V¨n b¶n khoa häc lµ nh÷ng v¨n b¶n tr×nh bµy
vÒ c¸c néi dung khoa häc; bao gåm v¨n b¶n
khoa häc chuyªn s©u, v¨n b¶n khoa häc gi¸o
khoa vµ v¨n b¶n khoa häc phæ cËp.
- ViÖc dïng chóng t«i thay cho t«i nh»m t¨ng
thªm tÝnh kh¸ch quan cho nh÷ng luËn ®iÓm
khoa häc trong v¨n b¶n. Ngoµi ra viÖc dïng tõ
ng÷ xng h« nh vËy cßn thÓ hiÖn sù khiªm
tèn cña t¸c gi¶.
- Song, trong nh÷ng t×nh huèng nhÊt ®Þnh cÇn
nhÊn m¹nh ý kiÕn c¸ nh©n th× dïng t«i tá ra
thÝch hîp h¬n.
3-Bµi tËp 3: (SGK trang 40).
- Tõ xng h« mµ cËu bÐ dïng víi mÑ: - MÑ
(Th«ng thêng.
- Tõ xng h« mµ Th¸nh Giãng dïng víi sø gi¶:
Ta - «ng (C¸ch xng h« kh¸c thêng => ThÓ
hiÖn sù kh¸c thêng cña Th¸nh Giãng).
4-Bµi tËp 4: (SGK trang 40).
- C¸ch dïng tõ xng h«:
+ Danh tíng: 1. ThÇy – con; 2. ThÇy – con.
+ ThÇy gi¸o giµ: Ngµi.
- Ngêi häc trß: ThÓ hiÖn th¸i ®é kÝnh cÈn vµ
lßng biÕt ¬n cña vÞ tíng víi thÇy gi¸o m×nh.
Chóng ta cÇn nãi theo tinh thÇn “T«n s träng ®¹o”.
5-Bµi tËp 5: (SGK trang 40, 41).
- Tríc n¨m 1945: Níc ta lµ mét níc phong
kiÕn. Ngêi ®øng ®Çu nhµ níc lµ vua: Xng
h« víi d©n lµ trÉm.
- B¸c-Ngêi ®øng ®Çu nhµ níc ViÖt Nam d©n
chñ c«ng hoµ: Xng t«i vµ gäi d©n chóng lµ
®ång bµo: T¹o c¶m gi¸c gÇn gòi víi ngêi nghe.
§¸nh dÊu mét bíc trong quan hÖ gi÷a nh©n
d©n víi l•nh tô (L•nh tô víi nh©n d©n) trong
mét níc d©n chñ.
6-Bµi tËp 6: (SGK trang 41).
- Cai lÖ: Th»ng kia, … «ng … mµy.
- Ngêi nhµ lý trëng: ChÞ … chÞ … chÞ.
- ChÞ DËu: Nhµ ch¸u…ch¸u…hai «ng…ch¸u.
- Cai lÖ: Mµy … mµy.
- ChÞ DËu: Nhµ ch¸u … «ng.
- Cai lÖ: ¤ng … mµy.
- ChÞ DËu: Ch¸u … «ng … nhµ ch¸u…
- ChÞ DËu: T«i … «ng.
- ChÞ DËu: Mµy … bµ.
Cai lÖ: KÎ cã quyÒn lùc: C¸ch xng hé thÓ
hiÖn trÞch thîng, hèng h¸ch.
ChÞ DËu: Lóc ®Çu h¹ m×nh, nhÉn nhôc v× lµ
ngêi d©n bÞ ¸p bøc. Nhng sau thay ®æi hoµn
toµn: T«i-«ng, bµ-mµy: ThÓ hiÖn th¸i ®é phÉn
uÊt, c¨m tøc C¸ch ph¶n kh¸ng quyÕt liÖt cña
mét con ngêi bÞ dån ®Õn bíc ®êng cïng.
=> ThÓ hiÖn râ nhan ®Ò v¨n b¶n “Tøc níc”
th× ¾t “Vì bê”.
Cñng cè, dÆn dß
- HÖ thèng tõ ng÷ xng h« trong TiÕng ViÖt:
Phong phó, tinh tÕ vµ giµu s¾c th¸i biÓu c¶m.
- Sö dông tõ ng÷ xng h«: C¨n cø vµo ®èi tîng
vµ c¸c ®Æc ®iÓm kh¸c cña t×nh huèng giao tiÕp.
- Häc bµi + Xem l¹i c¸c bµi tËp.
- So¹n: “C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n
tiÕp”.
Ngµy so¹n :22-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 19 - C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸c dÉn gi¸n tiÕp
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- N¾m ®îc c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp trong khi viÕt v¨n b¶n.
- RÌn luyÖn kü n¨ng trÝch dÉn khi viÕt v¨n b¶n.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: B¶ng phô + VÝ dô mÉu.
- Häc sinh: T×m c¸c vÝ dô phï hîp víi néi dung bµi häc.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: §äc thuéc phÇn ghi nhí (SGK39), lµm bµi tËp 3 (SGK40).
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Khi t¹o tËp v¨n b¶n viÕt, ta thêng dÉn lêi nãi hay ý nghÜ cña mét ngêi, mét
nh©n vËt. Song c¸c dÉn ®ã cña ta ®• ®óng hay cha? Cã nh÷ng c¸ch dÉn nµo; ®Ó t×m
hiÓu vÒ vÊn ®Ò nµy, mêi c¸c em sÏ t×m hiÓu bµi häc h«m nay.
* Ho¹t ®éng 2: Bµi häc:
1. Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu:
* VÝ dô 1: Hai ®o¹n trÝch (TrÝch “LÆng lÏ Sa Pa” -
NguyÔn Thµnh Long)-SGK53.
- Hai häc sinh ®äc.
- §o¹n a: “… §Êy, b¸c còng ch¼ng “thÌm” ngêi
lµ g×?”.
- §o¹n b: “Kh¸ch tíi bÊt ngê, ch¾c cu cËu cha
kÞp quÐt tíc dän dÑp, cha kÞp gÊp
ch¨n ch¼ng h¹n”.
? ë ®o¹n trÝch a, b, bé phËn in ®Ëm lµ lêi nãi hay
ý nghÜ cña nh©n vËt, nã ®îc ng¨n c¸ch víi nh÷ng
bé phËn tríc ®ã b»ng nh÷ng dÊu g×?
PhÇn in ®Ëm ë ®o¹n a lµ lêi nãi, v× tríc ®o cã
tõ “nãi” trong phÇn lêi cña ngêi dÉn.
+ §îc t¸ch ra khá phÇn c©u ®øng tríc b»ng dÊu
hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp (“ ”)
- ë ®o¹n b, phÇn c©u in ®Ëm lµ ý nghÜ, v× tríc ®ã
cã tõ “nghÜ”.
+ DÊu hiÖu t¸ch hai phÇn c©u còng lµ dÊu hai chÊm
vµdÊu ngoÆc kÐp.
? Trong c¶ hai ®o¹n trÝch, cã thÓ thay ®æi vÞ trÝ
gi÷a c¸c bé phËn in ®Ëm víi bé phËn ®øng tríc
nã ®îc kh«ng? NÕu ®îc th× hai bé phËn Êy ng¨n
c¸ch víi nhau b»ng nh÷ng dÊu g×?
Cã thÓ thay ®æi vÞ trÝ gi÷a c¸c bé phËn in ®Ëm
víi bé phËn ®øng tríc nã. Hai bé phËn Êy ng¨n
c¸ch víi nhau b»ng dÊu ngoÆc kÐp vµ dÊu ( - ). Cô
thÓ lµ:
a: … “§Êy, b¸c … lµ g×” – Ch¸u nãi.
b: “Kh¸ch tíi bÊt ngê, …ch¼ng h¹n” – Ho¹ sü
nghÜ thÇm.
? ë hai ®o¹n trÝch a, b trªn, bé phËn in ®Ëm ®îc
dÉn trùc tiÕp, em hiÓu c¸ch dÉn trùc tiÕp lµ c¸ch
dÉn nh thÕ nµo?
* VÝ dô 2: (SGK trang 53).
- Hai häc sinh ®äc.
a/. “L•o t×m lêi lÏ gi¶ng gi¶i cho con hiÓu. L•o
khuyªn nã h•y d»n lßng bá ®¸m nµy…, lµng nµy®•
chÕt hÕt con g¸i ®©u mµ sî”. (Nam Cao ‘L•o H¹c”).
b/. “Nhng chí hiÓu lÇm r»ng B¸c sèng… Èn dËt”
(Ph¹m V¨n §ång)
?Trong ®o¹n trÝch a, bé phËn in ®Ëm lµ lêi nãi hay
ý nghÜ? Nã ®îc ng¨n c¸ch víi bé phËn ®øng tríc
b»ng dÊu g×?
§o¹n a, phÇn c©u in ®Ëm lµ lêi nãi: Néi dung cña
lêi khuyªn nh cã thÓ thÊy ë tõ “khuyªn” trong
phÇn lêi cña ngêi dÉn. Kh«ng cã dÊu hiÖu ng¨n
c¸ch phÇn nµy.
?Trong ®o¹n trÝch b, bé phËn in ®Ëm lµ lêi nãi hay
ý nghÜ?
§o¹n b, bé phËn c©u in ®Ëm lµ ý nghÜa (Tríc
®ã cã tõ “HiÓu”).
? Gi÷a bé phËn in ®Ëm vµ bé phËn ®øng tríc cã
tõ g×? Cã thÓ thay b»ng tõ g×?
Gi÷a phÇn ý nghÜ vµ phÇn lêi cña ngêi dÉn cã
tõ r»ng. Cã thÓ thay tõ r»ng b»ng tõ lµ.
? C¸ch dÉn nh ë ®o¹n a, b trong vÝ dô 2 ®îc gäi
lµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp. Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ c¸ch
dÉn nµy?
- Hai häc sinh ®äc phÇn ghi nhí. 2.KÕt luËn:
a-C¸ch dÉn trùc tiÕp:
Nh¾c l¹i nguyªn v¨n lêi nãi hay
ý nghÜ cña ngêi hoÆc nh©n vËt;
Lêi dÉn trùc tiÕp ®îc ®Æt trong
dÊu ngoÆc kÐp.
b-C¸ch dÉn gi¸n tiÕp:
- C¸ch dÉn gi¸n tiÕp, tøc lµ thuËt
l¹i lêi nãi hay ý nghÜ cña ngêi
hoÆc nh©n vËt, cã ®iÒu chØnh cho
thÝch hîp; lêi dÉn gi¸n tiÕp kh«ng
®Æt trong dÊu ngoÆc kÐp.
* Ghi nhí: (SGK trang 54).
*Ho¹t ®éng 3:
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Lµm miÖng tríc líp.
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung.
- Hai häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Híng dÉn h/s lµm bµi tËp nµy.
- Häc sinh dùa vµo nh÷ng gîi ý
hoµn thµnh bµi tËp Tr×nh bµy
miÖng tríc líp.
- Hai häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp.
- Häc sinh lµm Tr×nh bµy miÖng.
* Ho¹t ®éng 4:
- Gi¸o viªn hÖ thèng bµi
- Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ
LuyÖn tËp:
1-Bµi tËp 1: (SGK trang 54).
- §o¹n a, lêi dÉn “A! L•o giµ tÖ l¾m!…mµy µ?”
§©y lµ lêi nãi cña cËu Vµng mµ l•o H¹c g¸n
cho nã.
Lêi dÉn trùc tiÕp.
- §o¹n b, lêi dÉn “C¸i vên nµy … cßn rÎ c¶”.
§©y lµ ý nghÜ cña l•o H¹c (Tríc ®ã cã ng÷
“L•o tù b¶o r»ng”).
Lêi dÉn trùc tiÕp.
2-Bµi tËp 2: (SGK trang 54, 55).
a/. DÉn trùc tiÕp:
Trong “B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi ®¹i biÓu
toµn quèc lÇn thøc II cña §¶ng”, Chñ tÞch Hå
ChÝ Minh nªu râ: “Chóng ta … anh hïng”.
- DÉn gi¸n tiÕp.
Trong “B¸o c¸o…”, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®•
kh¼ng ®Þnh r»ng chóng ta …
a/ DÉn trùc tiÕp:
Trong cuèn s¸ch “Chñ tÞch Hå ChÝ Minh…
thêi ®¹i”, ®ång chÝ Ph¹m V¨n §ång viÕt: “Gi¶n
dÞ … lµm ®îc”.
- DÉn gi¸n tiÕp.
Trong cuèn s¸ch “Chñ tÞch …”, ®ång chÝ Ph¹m
V¨n §ång kh¼ng ®Þnh r»ng gi¶n dÞ.
c/. DÉn trùc tiÕp:
Trong cuèn “TiÕng ViÖt … d©n téc”, «ng §Æng
Thai Mai kh¼ng ®Þnh “Ngêi ViÖt Nam …cña
m×nh”.
- DÉn gi¸n tiÕp.
Trong cuèn “TiÕng ViÖt … d©n téc”, «ng §Æng
Thai Mai ®• kh¼ng ®Þnh r»ng “Ngêi ViÖt Nam
… cña m×nh”.
3-Bµi tËp 3: (SGK trang 55).
ThuËt l¹i lêi cña nh©n vËt Vò N¬ng trong ®o¹n
trÝch sau theo c¸ch gi¸n tiÕp.
H«m sau…chiÕc hoa vµng ®• dÆn Phan Lang
vÒ nãi víi chµng Tr¬ng r»ng …
Cñng cè, dÆn dß:
Néi dung: + Lêi dÉn gi¸n tiÕp.
+ Lêi dÉn trùc tiÕp.
- Häc bµi + Xem l¹i c¸cbµi tËp.
- Lµm bµi tËp: ChuyÓn c¸c lêi dÉn trùc tiÕp
thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp vµ chuyÓn ®o¹n héi
tho¹i sau thµnh mét ®o¹n v¨n kÓ chuyÖn:
“Sinh dç dµnh Ch¼ng bao giê bÕ §¶n c¶”
(NguyÔn D÷).
- ChuÈn bÞ bµi: “LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n TS”
Ngµy so¹n :24-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 20 - LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù.
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- ¤n tËp, cñng cè hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù ®• ®îc
häc tõ kú I – Líp 8.
- TÝch hîp víi c¸c v¨n b¶n ®• häc vµ phÇn TiÕng ViÖt.
- RÌn luyÖn kü n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù theo c¸c yªu cÇu kh¸c nhau:
Ng¾n gän h¬n song vÉn ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c ý chÝnh, nh©n vËt chÝnh.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: So¹n bµi + §äc t liÖu.
- Häc sinh: Lµm hÕt bµi tËp cò + ¤n l¹i kiÕn thøc v¨n b¶n tù sù.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: ThÕ nµo lµ tãm t¾t v¨n b¶n tù sù?
Lµ kÓ l¹i mét cèt truyÖn ®Ó ngêi ®äc hiÓu ®îc néi dung c¬ b¶n cña t¸c
phÈm Êy; khi tãm t¾t cÇn chó ý:
+ Ph¶i c¨n cø vµo nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt cña t¸c phÈm lµ sù viÖc vµ
nh©n vËt chÝnh.
+ Cã thÓ xen kÏ cã møc ®é nh÷ng yÕu tè bæ trî c¸c chi tiÕt, c¸c nh©n vËt phô,
miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi míi:
* Ho¹t ®éng 2: Néi dung bµi:
1.Ng÷ liÖu, ph©n tÝch ng÷ liÖu:
a-§äc c¸c t×nh huèng trong SGK<58>
- Trong c¶ 3 t×nh huèng trªn, ngêi ta
®Òu ph¶i tãm t¾t v¨n b¶n Em h•y rót
ra nhËn xÐt vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i tãm t¾t
v¨n b¶n?
- H•y t×m hiªu vµ nªu lªn c¸c t×nh huèng
kh¸c trong cuéc sèng mµ em thÊy cÇn
ph¶i vËn dông kü n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n
tù sù?
b-§äc c¸c sù viÖc trong SGK<58>.
? C¸c sù viÖc chÝnh ®• ®îc nªu ®Çy ®ñ
cha? Cã thiÕu kh«ng? Sù viÖc thiÕu cã
quan träng kh«ng? T¹i sao? Tr×nh tù xÕp
s¾p ®• hîp lý cha?
- Söa l¹i nh thÕ nµo?
- §äc ghi nhí SGK?
* Ho¹t ®éng 3:
- Híng dÉn häc sinh viÕt tãm t¾t v¨n b¶n
tù sù Tr×nh bµy.
a)- V¨n b¶n: L•o H¹c.
b)- V¨n b¶n: ChiÕc l¸ ….
* Ho¹t ®éng 3:
- Gi¸o viªn:
- Häc sinh:
2. KÕt luËn:
a-Sù cÇn thiÕt cña viÖc tãm t¾t v¨n b¶n
tù sù:
- Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù lµ mét nhu cÇu
tÊt yÕu do cuéc sèng ®Æt ra.
b-Thùc hµnh tãm t¾t mét v¨n b¶n tù sù:
- V¨n b¶n tãm t¾t ph¶i ng¾n gän, nh÷ng
chi tiÕt, sù kiÖn ®îc lùa chän ph¶i ®îc
tæ chøc thµnh chØnh thÓ thèng nhÊt.
*Ghi nhí: <SGK>
LuyÖn tËp:
1-Bµi tËp 1: SGK trang 58.
- Mêi hai em tr×nh bµy, nhËn xÐt:
+ ¦u ®iÓm:
+ Tån t¹i:
Cñng cè, dÆn dß:
- HÖ thèng néi dung bµi.
- Kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n.
- §äc l¹i ghi nhí.
- VÒ nhµ lµm hÕt bµi tËp trong SGK?
- §äc tríc “Miªu t¶ trong v¨n b¶n miªu
t¶”.
TuÇn 5-Bµi 4, 5
Ngµy so¹n :24-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 21 - Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- N¾m ®îc c¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng th«ng dông nhÊt.
- TÝch hîp víi V¨n – TËp lµm v¨n.
- RÌn häc sinh kü n¨ng më réng vèn tõ theo c¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: So¹n bµi + §äc tµi liÖu.
- Häc sinh: + §äc tríc tiÕt 21.
+ Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK?
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- C©u hái: ThÕ nµo lµ lêi dÉn trùc tiÕp? Lêi dÉn gi¸n tiÕp? Cho VD minh ho¹?
- Lµm bµi tËp 2 + 3 (Trang 54, 55).
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi míi:
* Ho¹t ®éng 2: Néi dung bµi häc:
1.Ng÷ liÖu, ph©n tÝch ng÷ liÖu:
* §äc c¸c ng÷ liÖu SGK.
(1)- Gi¶i nghÜa tõ “Kinh tÕ”:
- Tõ “Kinh tÕ” víi nghÜa cò hiÖn nay cã
cßn dïng n÷a hay kh«ng?
- NhËn xÐt nghÜa cña tõ nµy?
(2)- “ChÞ em s¾m …. xu©n”: Tõ “Xu©n”
nghÜa lµ g×?
- “Ngµy xu©n … dµi”: Tõ “Xu©n” nghÜa
lµ g×?
- HiÖn tîng chuyÓn nghÜa nµy ®îc tiÕn
hµnh theo ph¬ng thøc nµo? (Èn dô).
- Tõ “Giê kim … trao tay”: Tõ “Tay” cã
nghÜa lµ g×?
- “Cïng … tay lu«n …”: Tõ “Tay” nghÜa
lµ g×?
- HiÖn tîng nµy chuyÓn nghÜa nµy theo
ph¬ng thøc nµo? (Ho¸n dô).
- Gäi 2 häc sinh ®äc ghi nhí.
* Ho¹t ®éng 3:
- Häc sinh ®äc bµi tËp sè 1?
- Nªu yªu cÇu?
- Häc sinh tr¶ lêi Gi¸o viªn uèn n¾n?
- §äc yªu cÇucña bµi tËp 2?
- Gi¶i nghÜa c¸ch dïng tõ “Trµ” gièng?
Kh¸c?
- Gi¶i thÝch nghÜa chuyÓn tõ, nghÜa gèc
“§ång hå”?
- §äc yªu cÇu cña bµi tËp?
Chøng minh ®ã lµ nh÷ng tõ nhiÒu
nghÜa?
- §äc yªu cÇu cña ®Ò bµi?
- Häc sinh tr¶ lêi, gi¸o viªn uèn n¾n cho
häc sinh? 2.KÕt luËn:
* Sù biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn nghÜa cña tõ
ng÷.
- X• héi ph¸t triÓn, tõ vùng cña ng«n ng÷
còng kh«ng ngõng ph¸t triÓn dùa trªn c¬
së nghÜa gèc.
- Ph¬ng thøc chÝnh ®Ó ph¸t triÓn nghÜa
cña tõ ng÷ lµ ph¬ng thøc Èn dô vµ ho¸n
dô.
* Ghi nhí: (SGK trang 56).
LuyÖn tËp:
1-Bµi tËp 1: (Trang 56).
- a): NghÜa gèc: Bé phËn c¬ thÓ.
- b): Ho¸n dô:
- c): Èn dô: VÞ trÝ tiÕp xóc …
- d): Èn dô: < TiÕp xóc ®Êt …
2-Bµi tËp 2: (Trang 57).
Gièng: ®• chÕ biÕn dïng ®Ó pha níc uèng.
Kh¸c: Dïng ®Ó ch÷a bÖnh.
3-Bµi tËp 3: (Trang 57).
- §ång hå diÖn: Dïng ®Ó ®Õm sè ®¬n vÞ
®iÖn ®• tiªu thô ®Ó tÝnh tiÒn, …
4-Bµi tËp 4: (Trang 57).
- Héi chøng: KÝnh tha; CT; phong b×;
b»ng dëm.
- Ng©n hµng.
- Sèt.
- Vua….
5-Bµi tËp 5: (Trang 57).
- MÆt trêi (1) ChØ sù viÖc cña hiÖn tîng.
- MÆt trêi (2) Èn dô NT.
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß:
- Häc kü néi dung bµi HÖ thèng néi dung c¬ b¶n cña bµi.
- §äc l¹i ghi nhí.
- Lµm hoµn chØnh bµi tËp vµo vë.
- §äc tríc tiÕt 25.
Ngµy so¹n :26-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 22 - ChuyÖn cò trong phñ Chóa TrÞnh
(TrÝch: “Vò Trung tuú bót”)
- Ph¹m §×nh Hæ -
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- HiÓu ®îc cuéc sèng xa hoa v« ®é cña bän vua chóa, quan l¹i díi thêi
Lª - TrÞnh vµ th¸i ®é phª ph¸n cña t¸c gi¶.
- Häc sinh nhËn biÕt ®îc ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña tËp lµm v¨n tuú bót thêi trung
®¹i vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña ®o¹n v¨n tuú bót.
- TÝch hîp víi v¨n – tËp lµm v¨n – tiÕng ViÖt.
- RÌn luyÖn kü n¨ng ®äc vµ PT thÓ lo¹i v¨n b¶n tuú bót trung ®¹i.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: So¹n bµi - §äc t liÖu.
- Häc sinh: §äc tríc tiÕt 22.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- Em h•y liÖt kª nh÷ng chi tiÕt nãi vÒ ®øc tÝnh tèt ®Ñp cña Vò N¬ng?
- Sau khi ®äc xong t¸c phÈm em cã suy nghÜ g× vÒ sè phËn cña ngêi phô n÷
trong x• héi phong kiÕn tríc ®©y?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
* Ho¹t ®éng 2: Néi dung bµi häc:
- Giäng ®äc b×nh th¶n, chËm r•i, h¬i
buån, hµm ý phª ph¸n kÝn ®¸o.
- §äc 19 chó thÝch.
- Gi¶i nghÜa thªm 2 tõ.
- V¨n b¶n ®îc viÕt theo thÓ lo¹i nµo?
- §o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn?
- Nªu néi dung tõng phÇn?
- §äc ®o¹n 1?
- Nh÷ng cuéc ®i ch¬i cña TrÞnh S©m ®îc
t¸c gi¶ miªu t¶ nh thÕ nµo?
- Th¸i ®é cña t¸c gi¶ ®îc biÓu hiÖn ra sao?
- Em hiÓu c©u: “KÎ thøc gi¶ biÕt ®ã ….
têng” hµm ý g×? LÞch sö ®• chøng minh
lêi ®o¸n nµy ®óng nh thÕ nµo?
- §äc ®o¹n 2?
- Dùa thÕ chóa, bän ho¹n quan th¸i gi¸m
®• lµm g×?
- V× sao chóng cã thÓ lµm ®îc nh vËy?
Thùc chÊt nh÷ng hµnh ®éng ®ã lµ g×?
- Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ c¸ch
miªu t¶ cña t¸c gi¶? So víi ®o¹n trªn cã
g× kh¸c?
- Chi tiÕt cuèi ®o¹n t¸c gi¶ nªu ra nh»m
môc ®Ých g×?
* Ho¹t ®éng 3:
- Qua c©u chuyÖn em cã thÓ kh¸i qu¸t
nguyªn nh©n khiÕn chÝnh quyÒn Lª-TrÞnh
suy tµn vµ sôp ®æ kh«ng thÓ cøu v•n lµ g×?
- §Æc s¾c nghÖ thuËt cña bµi v¨n lµ ë
®iÓm nµo?
- Tõ ®ã cã thÓ kh¸i qu¸t chñ ®Ò t tëng
vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n?
- So s¸nh sù gièng nhau vµ kh¸c nhau
gi÷a thÓ lo¹i tuú bót, bót ký, ký sù víi
truyÖn?
I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
1.Híng dÉn ®äc:
- Gi¸o viªn ®äc mÉu – Híng dÉn ®äc.
- Mêi häc sinh ®äc v¨n b¶n?
2.Gi¶i nghÜa tõ khã:
- §äc 19 chó thÝch SGK (Trang 61, 62).
- Ho¹n quan: Lµ ®µn «ng bÞ thiÕn.
- Cung gi¸m: N¬i lµm viÖc cña ho¹n quan.
3.ThÓ lo¹i v¨n b¶n:
- Tuú bót: Mét lo¹i bót ký, thuéc thÓ lo¹i
tù sù, song cã cèt truyÖn ®¬n gi¶n (Tuú
bót trung ®¹i kh¸c h¼n tuú bót hiÖn ®¹i).
4.Bè côc ®o¹n trÝch: 2 phÇn:
- Cuéc sèng xa hoa hëng l¹c cña TrÞnh S©m
- Lò ho¹n quan mîn giã bÎ m¨ng.
II-T×m hiÓu ®o¹n trÝch:
1. Cuéc sèng cña ThÞnh v¬ng TrÞnh S©m:
- X©y dùng ®×nh ®µi liªn tôc, ®i ch¬i liªn
miªn, huy ®éng ngêi phôc dÞch, bµy
nhiÒu trß lè l¨ng tèn kÐm, …
- û thÕ ®Ó cíp ®o¹t nh÷ng cña quý trong
thiªn h¹ ®em vÒ t« ®iÓm n¬i phñ chóa.
=> T¸c gi¶ t¶, kÓ chi tiÕt, tû mû hÇu nh
kh¸ch quan kh«ng ®Ó lé th¸i ®é, xóc c¶m
vµ muèn ®Ó tù sù viÖc nãi lªn vÊn ®Ò.
- C©u v¨n thÓ hiÖn th¸i ®é dù ®o¸n cña t¸c
gi¶ tríc c¶nh xa hoa, d©m ®•ng.
2.Nh÷ng hµnh ®éng cña bän ho¹n
quan th¸i gi¸m:
- Ra ngoµi do¹ dÉm, dß xÐt t×m ®å quÝ
hiÕm ®Ó chiÕm ®o¹t cíp ®i hoÆc tèng
tiÒn nh©n d©n,…
§ã lµ thñ ®o¹n võa ¨n cíp, võa la
lµng cña bän tay sai qu¸i ®¶n, chóng lµmg
®îc nh vËy lµ do chóng ®îc chóa dung
tóng Mäi phiÒn hµ, thèng khæ ®Òu
chót lªn ®Çu ngêi d©n.
- MÑ t¸c gi¶ tù chÆt c©y sî tai v¹ Ëp ®Õn.
C©u chuyÖn t¨ng tÝnh ch©n thùc.
Víi c¸ch t¶ tû mû, chi tiÕt, cô thÓ cã
vÎ nh kh¸ch quan, l¹nh lïng, song cã
c¶m xóc ®• hiÖn ra.
Tæng kÕt, luyÖn tËp
1.Tæng kÕt:
- Do ®êi sèng sa ho¸ cña vua chóa vµ sù
nhòng nhiÔu cña bän quan l¹i.
- Lèi v¨n ghi chÐp sù viÖc cô thÓ, ch©n
thùc, sinh ®éng.
=> Ghi nhí: S¸ch gi¸o khoa trang 63.
2.LuyÖn tËp:
Tuú bót TruyÖn
- Cèt truyÖn ®¬n
gi¶n, mê nh¹t,…
- KÕt cÊu láng lÎo tuú
c¶m xóc ngêi viÕt.
- Giµu c¶m xóc, chñ
quan.
- Chi tiÕt sù viÖc
ch©n thùc,… - Thuéc lo¹i tù sù,
v¨n xu«i cã chi tiÕt,
sù viÖc, nh©n vËt,
c¶m xóc,..
-Ph¶i cã cèt truyÖn,
phøc t¹p, l¾t lÐo.
- KÕt cÊu chÆt chÏ,
cã dông ý nghÖ thuËt.
- TÝnh c¶m xóc, chñ
quan ®îc thÓ hiÖn
kÝn ®¸o.
- Chi tiÕt sù viÖc ®îc
h cÊu.
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß:
- HÖ thèng néi dung bµi, kh¾c s©u kiÕn thøc cho häc sinh.
- §äc l¹i ghi nhí.
- Häc kü néi dung bµi.
- So¹n bµi: “Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ”.
Ngµy so¹n :27-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 23 - Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ
¬- Håi thø mêi bèn-
(Cña Ng« Gia V¨n Ph¸i-do NguyÔn §øc V©n, KiÒu thu ho¹ch dÞch)
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp hµo hïng cña ngêi anh hïng d©n téc, víi chiÕn
c«ng hiÓn h¸ch ®¹i ph¸ qu©n Thanh; sù th¶m b¹i cña bän x©m lîc T«n Sü NghÞ
vµ sè phËn thª th¶m, nhôc nh• cña bän vua quan b¸n níc, h¹i d©n.
- ThÊy ®îc ý thøc, quan ®iÓm tiÕn bé cña t¸c gi¶, hiÓu kh¸c quan vÒ thÓ
lo¹i vµ ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña thÓ lo¹i tiÓu thuyÕt lÞch sö, lèi kÓ chuyÖn,
miªu t¶ rÊt ch©n thùc, sinh ®éng.
- TÝch hîp víi V¨n – TiÕng ViÖt – TËp lµm v¨n.
- RÌn luyÖn kü n¨ng ®äc, ph©n tÝch, t×m hiÓu nh©n vËt trong tiÓu thuyÕt.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n + T¸c phÈm Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ;
B¶n ®å chiÕn dÞch T©y S¬n.
- Häc sinh: §äc kü v¨n b¶n Tr¶ lêi c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- V× sao mÑ t¸c gi¶ ph¶i lo chÆt bá nh÷ng c©y quý, ®Ñp tríc cöa nhµ m×nh?
ChØ víi sù viÖc ®ã ®• nãi lªn ®iÒu g× vÒ Chóa TrÞnh vµ chÝnh quyÒn cña «ng ta?
- ThÕ nµo lµ tuú bót? Tuú bót trung ®¹i, hiÖn ®¹i kh¸c truyÖn ë ®iÓm nµo?
trong x• héi phong kiÕn tríc ®©y?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: S¬ lîc vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm.
* Ho¹t ®éng 2: Néi dung bµi häc:
- Chó ý ®äc víi ng÷ ®iÖu phï hîp víi
tõng nh©n vËt.
- Yªu cÇu häc sinh kÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch
ng¾n gän? Theo tr×nh tù, …
- Dïng b¶n ®å ®Ó tãm t¾t?
- §äc 30 tõ chó thÝch trong s¸ch gi¸o
khoa?
- Gi¶i thÝch thªm c¸c tõ?
- Theo em v¨n b¶n trÝch thuéc thÓ lo¹i
nµo?
- §o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn? Lµ
nh÷ng phÇn nµo? Nªu néi dung?
* Ho¹t ®éng 3:
* Ho¹t ®éng 4: I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
1.Híng dÉn ®äc – kÓ tãm t¾t:
- Gi¸o viªn ®äc mÉu Häc sinh ®äc.
- Gäi 4-5 em häc sinh ®äc.
*Tãm t¾t:
- Qu©n Thanh kÐo vµo chiÕn níc ta mét
c¸ch dÔ dµng, ®îc tin cÊp b¸o NguyÔn
HuÖ lªn ng«i hoµng ®Õ Th©n chinh
®¸nh giÆc.
- Cuéc tiÕn qu©n thÇn tèc vµ nh÷ng th¾ng
lîi vÎ vang.
- Sù thÊt b¹i th¶m h¹i cña bän x©m lîc
vµ lò b¸n níc Lª Chiªu Thèng.
2.Gi¶i thÝch tõ khã:
- §èc xuÊt ®¹i b×nh: ChØ huy, cæ vò ®oµn
qu©n lín.
3.T×m hiÓu thÓ lo¹i:
- Lµ tiÓu thuyÕt lÞch sö, ch¬ng håi viÕt
b»ng ch÷ H¸n ChÞu ¶nh hëng cña
Tam Quèc ChÝ.
4.Bè côc ®o¹n trÝch:
- §o¹n 1: Qu©n Thanh chiÕm Th¨ng Long,
NguyÔn HuÖ xng v¬ng, trùc tiÕp cÇm
qu©n ®¸nh giÆc.
- §o¹n 2: Cuéc tiÕn qu©n thÇn tèc vµ chiÕn
th¾ng oanh liÖt cña ta.
- §o¹n 3: Sù thÊt b¹i cña qu©n Thanh vµ
sè phËn cña vua, t«i Lª Chiªu Thèng.
- §äc diÔn c¶m v¨n b¶n trÝch.
- HÖ thèng néi dung giê häc.
- Häc kü néi dung bµi.
- ChuÈn bÞ tiÕp tiÕt 2.
LuyÖn tËp:
Cñng cè, dÆn dß:
Ngµy so¹n :28-9-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 24 - Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ
¬- Håi thø mêi bèn-(TiÕp)
(Cña Ng« Gia V¨n Ph¸i)
A. Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- N¨m v÷ng nghÖ thuËt, néi dung cña v¨n b¶n trÝch.
- TÝch hîp víi V¨n – TiÕng ViÖt – TËp lµm v¨n.
- RÌn häc sinh kü n¨ng ®äc, ph©n tÝch, t×m hiÓu nh©n vËt trong tiÓu thuyÕt.
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Gi¸o ¸n + §äc tµi liÖu.
- Häc sinh: §äc v¨n b¶n chuÈn bÞ bµi.
C. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- V¨n b¶n trÝch chia lµm mÊy phÇn? Néi dung?
- §äc ®o¹n 1?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
* Ho¹t ®éng 2: Néi dung bµi häc:
- Trong kho¶ng thêi gian ng¾n tõ 20/11
®Õn 30/12/1788, khi nhËn ®îc tin cÊp
b¸o cña §« ®èc NguyÔn V¨n TuyÕt th×
NguyÔn HuÖ ®• cã th¸i ®é vµ quyÕt ®Þnh
g×? ¤ng ®• lµm ®îc nh÷ng viÖc g×?
§iÒu ®ã chøng minh «ng lµ ngêi cã
phÈm chÊt g×?
- Qua nh÷ng lêi phñ dô cña vua Quang
Trung trong buæi duyÖt binh lín ë NghÖ
An víi bän Së, L©n, Ng« Th× NhËm vµ
cuéc trß chuyÖn víi cèng sÜ La S¬n chøng
tá nhµ vua cßn cã phÈm chÊt g×?
- T×m nh÷ng chi tiÕt chøng tá tµi dïng
binh vµ chØ huy cña vua Quang Trung?
- H×nh ¶nh vua Quang Trung trong chiÕn
trËn ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo?
- TaÞ sao t¸c gi¶ vèn trung thµnh víi nhµ
Lª, kh«ng mÊy c¶m t×nh víi T©y S¬n,
thËm chÝ xem T©y S¬n nh giÆc mµ t¸c
gi¶ vÉn viÕt vÒ Quang Trung vµ nh÷ng
chiÕn c«ng cña ®oµn qu©n ¸o v¶i mét
c¸ch c¶m t×nh ®Çy hµo høng?
- Em h•y chØ ra nh÷ng chi tiÕt vµ ph©n
tÝch nh÷ng chi tiÕt kÓ, t¶ bän cíp níc
vµ b¸n níc?
- Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ lêi kÓ,
t¶ cña t¸c gi¶ ë ®o¹n v¨n nµy?
* Ho¹t ®éng 3:
- Nªu nghÖ thuËt c¬ b¶n t¸c gi¶ sö dông
®Ó lµm næi bËt chñ ®Ò?
- Nªu néi dung c¬ b¶n?
- §äc ghi nhí s¸ch gi¸o khoa trang 72.
II-T×m hiÓu v¨n b¶n:
1.H×nh ¶nh NguyÔn HuÖ:
- Tõ ®Êu ®Õn cuèi NguyÔn HuÖ lu«n tá
ra lµ con ngêi cã hµnh ®éng m¹nh mÏ,
nhanh nhÑn, qu¶ quyÕt, x«ng x¸o vµ cã
chñ ®Ých râ rµng, nhng kh«ng ph¶i lµ
xèc næi vµ ®éc ®o¸n, mµ cã tÝnh to¸n
tríc sau, cã tham kh¶o ý kiÕn nh÷ng
céng sù, nh÷ng ngêi gióp viÖc.
- ¤ng lµ ngêi chØ huy qu©n sù cùc kú
s¾c x¶o, nhµ chÝnh trÞ cã c¸h nh×n nh¹y
bÐn, tù tin.
- Lêi dô cña nhµ vua ë trÊn NghÖ An:
Ng¾n gän, hµo hïng, kÝch ®éng tinh thÇn
tíng sü quyÕt t©m ®¸nh giÆc.
- Lêi phñ dô cña nhµ vua víi quan tíng
th©n cËn … ¤ng lµ ngêi l•nh ®¹o tèi
cao, rÊt hiÓu së trêng, së ®o¶n cña c¸c
thuéc h¹, l¹i rÊt ®é lîng, c«ng minh.
- Hµnh qu©n thÇn tèc, ®«ng ngêi l¹i an
toµn, ®¶m b¶o bÝ mËt. Tõ ngµy 25 ®Õn
ngµy 29 hµnh qu©n vît 350km ®êng
nói ®Ìo,…
Vua võa tuyÓn binh, võa duyÖt binh,
võa tæ chøc ®éi ngò.
- §¸nh lµ th¾ng, chiÕn ®Êu dòng m•nh,
quyÕt tö, qu©n ®éi nghiªm minh.
- Vua Quang Trung lµ mét tæng chØ huy
thùc thô: §Þnh ra kÕ ho¹ch, c¸ch tiÕn
®¸nh tõng trËn cô thÓ, tæ chøc hµnh qu©n
bÊt chÊp nguy hiÓm, …
=> H×nh ¶nh thËt oai phong lÉm liÖt.
- §ã lµ sù thËt lÞch sö mµ c¸c t¸c gi¶ ®•
®îc chøng kiÕn trùc tiÕp, lµ nh÷ng ngêi
trÝ thøc cã l¬ng t©m, nh÷ng ngêi cã t©m
huyÕt vµ tµi n¨ng, nªn c¸c «ng kh«ng thÓ
kh«ng t«n träng lÞch sö.
- MÆt kh¸c, c¸c «ng còng thÊy râ sù thèi
n¸t, kÐm cái, hÌn m¹t cña vua, chóa thêi
Lª - TrÞnh.
2-H×nh ¶nh bän cíp níc vµ b¸n níc:
a-Tæng ®èc T«n Sü NghÞ:
- Mu cÇu lîi riªng, bÊt tµi, kh«ng biÕt
m×nh, biÕt ®Þch, kiªu c¨ng, chñ quan,
tù n•m.
b-Sè phËn cña triÒu ®×nh b¸n níc:
- ChÞu nçi sØ nhôc cña kÎ ®Çu hµng, bï
nh×n, ®ª hÌn.
=> §o¹n v¨n t¶ ch©n thùc, t¸c gi¶ vÉn göi
vµo ®ã t×nh c¶m ngËm ngïi, th¬ng c¶m.
Tæng kÕt, luyÖn tËp:
1.Tæng kÕt:
*NghÖ thuËt: KÓ, t¶ ch©n thùc thÓ hiÖn
rÊt râ c¶m xóc.
*Néi dung: Lµ bøc tranh sinh ®éng vÒ
ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ-vÞ vua v¨n
vâ song toµn. §ång thêi, còng thÊy ®îc
t×nh c¶nh thÊt b¹i ª chÒ, khèn ®èn, nhôc
nh• cña bän vua quan b¸n níc.
*Ghi nhí: S¸ch gi¸o khoa.
2.LuyÖn tËp:
- VÏ l¹i ch©n dung vua Quang Trung
trong trËn Ngäc Håi, …
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß:
- HÖ thèng néi dung toµn bµi.
- §äc ghi nhí.
- §äc mét ®o¹n th¬ cña Ng« Th× Dô.
- T×m ®äc thªm: KÓ chuyÖn Quang Trung cña NguyÔn Huy Tëng.
- Häc kü néi dung bµi.
- So¹n bµi: “TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du”.
Ngµy so¹n.30-9-2007............
Ngµy gi¶ng............
TiÕt 25: Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng
A- Môc tiªu cÇn ®¹t:
* Gióp HS n¾m ®îc hiÖn tîng ph¸t triÓn tõ vùng cña 1 ng«n ng÷ b»ng c¸ch t¨ng sè lîng tõ ng÷ nhê;
a, T¹o thªm tõ ng÷ míi.
B, Tõ mîn cña TiÕng níc ngoµi.
RÌn kÜ n¨ng : Sö dông tõ ng.
B- ChuÈn bÞ cña thÇy, trß:
GV: tõ ®iÓn tiÕng viÖt – tõ ®iÓn h¸n N«m
HS : §äc tríc, t×m VD vÒ tõ ng÷ míi
C- TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
* Ho¹t ®éng 1: + Khëi ®éng
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: T×m 3tõ cã sù ph¸t triÓn nghÜa? §Æt c©u minh ho¹?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi
* Ho¹t ®éng 2 : H×nh thµnh kiÕn thøc
HÖ thèng c©u hái
- HS ®äc VD 1? (Gv ghi l¹i trªn b¶ng)
- Gi¶i thÝch nghÜa cña nh÷ng tõ ®ã ?
( Mang theo ngêi, sö dông trong vïng phñ sãng cña c¬ së ho thuª bao; §iÖn tho¹i nãng, §T dµnh riªng …V§ khÈn cÊp)
Trong ®ã TV cã nh÷ng tõ ngx ®îc cÊu t¹o theo m« h×nh: “X + tÆc” H•y t×m nh÷ng tõ ng÷ míi x/h theo m« h×nh ®ã?
-KÎ ®i ph¸ rõng cíp tµi nguyªn?
- KÎ ¨n c¾p th«ng tin trªn m¸y tÝnh?
Ph¸t triÓn tõ ng÷ b»ng c¸ch nµo? vµ môc ®Ých viÖc ph¸t triÓn tõ ng÷?
Cho vÝ dô vÒ 1 sè tõ ng÷ míi?
HS ®äc ®o¹n KiÒu vµ ®o¹n v¨n?
ChØ ra nh÷ng tõ H¸n ViÖt trong c¸c VD ®ã?
( Tõ H¸n ViÖt ®¬n + ghÐp)
T×m tõ HV chØ k/n; bÖnh mÊt kh¶ n¨ng miÔn dÞch, g©y tö vong?
- ChØ k/n; N/cøu 1 c¸ch cã hÖ thèng nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó tiªu thô hµng ho¸( nhu cÇu, thÞ hiÕu)?
T¹o thªm tõ ng÷ b»ng c¸ch nµo? Nh÷ng tõ ®ã mîn cña níc nµo?
- Hai lo¹i tiÕng H¸n vµ tiÕng níc ngoµi kh¸c lo¹i nµo mîn nhiÒu h¬n? ( H¸n)
- H•y t×m c¸c tõ mîn tiÕng níc ngoµi trong TiÕng ViÖt.
Gäi HS ®äc SGK?
* Ho¹t ®éng 3
Lµm theo nhãm t¹i chç b¸o kÕt qu¶ söa ch÷a kÕt luËn.
Chia 3 nhãm, mçi nhãm t×m 2 tõ, thi nhanh, trong 3 phót lªn b¶ng?
- GV söa ch÷a c¸ch gi¶i; KL
Chia 2 cét cho em lªn ®êng ®iÒn vµo cét.
* Ho¹t ®éng 4
ND kiÕn thøc cÇn ®¹t
I-T¹o tõ ng÷ míi:
VD 1:
- §iÖn tho¹i di ®éng: §iÖn tho¹i v« tuyÕn nhá
- Kinh tÕ tri thøc: NÒn KT dùa chñ yÕu vao sx, lu th«ng, ph©n phèi s¶n phÈm cã hµm lîng T. Thøc cao
- §Æc khu kinh tÕ: Khu vùc dµnh thu hót vèn, CN níc ngoµi.
- Së hò trÝ tuÖ: QuyÒn së h÷u nh÷ng s¶n phÈm do ho¹t ®éng trÝ tuÖ mang l¹i….
VD2:
- L©m tÆc: kÎ cíp tµi nguyªn rõng
- Tin tÆc: kÎ dïng kü thuËt th©m nhËp tr¸i phÐp vµo d÷ liÖu trªn m¸y tÝnh cña ngêi kh¸c
- KL; T¹o thªm tõ ng÷ míi lµm vèn tõ t¨ng lªn lµ 1 h×nh thøc ph¸t triÓn cña tõ vùng.
II- Mîn tõ ng÷ cña tiÕng níc ngoµi.
*VÝ dô:
1, Thanh minh, tiÕt, lÔ, t¶o mé, §¹m Thanh, héi, yÕn anh, bé hµnh, xu©n, tµi n÷, giai nh©n,
*B¹c mÖnh, duyªn, phËn, thÇn linh chøng gi¸m, thiÕp, ®oan trang, tiÕt, trinh b¹ch, ngäc.
2, C¸c tõ ®ã lµ
- AIDS Mîn tiÕng Anh
- Marketting
Mîn tiÕng níc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn T.ViÖt (ViÕt nguyªn d¹ng: Marketting)
- Phiªn ©m trong tµi liÖu chuyªn m«n:
maketing
- Phiªn ©m trong tµi liÖu th«ng thêng
ma-kÐt- ting.
* Ghi nhí: 1,2- 73, 74
- LuyÖn tËp
1-Bµi 1:
“ X+ trêng”: chiÕn trêng, c«ng trêng, n«ng trêng, ng trêng, th¬ng trêng.
“ X+ ho¸”: ¤xi, l•o, c¬ giíi, ®iÖn khÝ, CN, hiÖn ®¹i…
“ X+ ®iÖn tö”: Th, th¬ng m¹i, GD, chÝnh phñ…
2-Bµi 2:
- Bµn tay vµng - §a d¹ng sinh häc
- C¬m bôi - §êng cao tèc
- C«ng nghÖ cao - §êng vµnh ®ai.
- C«ng viªn níc - HiÖp ®Þnh khung
- Th¬ng hiÖu.
3-Bµi 3
M•ng xµ. t« thuÕ Xµ phßng, « t«
Biªn phßng, phi ¸n Ru ®i «
Tham «, phª b×nh Cµ phª
N« lÖ, ca sü Ca n«
Cñng cè- dÆn dß
- §äc l¹i ghi nhí
- Häc bµi, hoµn thµnh c¸c bµi tËp vµo vë, lµm bµi tËp 4
-T×m 5 tõ gèc ¢u, 10 tõ H¸n.ViÖt’’
- N¾m v÷ng ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn tõ vùng tiÕng ViÖt
- ChuÈn bÞ bµi: “ TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du”
Ngµy so¹n.1-10-2007............
Ngµy gi¶ng............
TiÕt 26: TruyÖn KiÒu cña nguyÔn du
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
* Gióp HS
- N¾m ®îc nh÷ng nÐt chñ yªu vÒ cuéc ®êi, con ngêi, sù nghiÖp v¨n häc cña NguyÔn Du.
- N¾m ®îc cèt truyÖn, nh÷ng gia trÞ c¬ b¶n vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña “ TruyÖn KiÒu” tõ ®ã thÊy ®îc “ TruyÖn KiÒu” lµ mét kiÖt t¸c cña v¨ häc d©n téc.
B-ChuÈn bÞ cña thÇy, trß:
GV: ¶nh l¨ng mé ND + ¶nh chôp c¸c tËp truyÖn KiÒu kh¸c
Nh÷ng t liÖu vÒ cuéc ®êi ND, lêi b×nh cho t¸c phÈm “ TruyÖn KiÒu”
C- TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
* Ho¹t ®éng 1: + Khëi ®éng
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: Ph©n tÝch h×nh tîng ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ
3-bµi míi: Giíi thiÖu bµi
* Ho¹t ®éng 2 : §äc hiÓu v¨n b¶n
HÖ thèng c©u hái
- HS ®äc phÇn giíi thiÖu t/ gi¶ NguyÔn Du?
- §o¹n trÝch cho em biÕt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò g× trong cuéc ®êi cña t/g?
( HV: nhÊn m¹nh nh÷ng ®iÓm quan träng)
( XHPKVN khñng ho¶ng s©u s¾c, phong trµo n«ng d©n liªn tôc, T©y S¬n 1 phen thay ®æi s¬ hµ- thÊt b¹i- NguyÔn )
( cha, anh ®ç tiÕn sü lµm chøc tÓ tíng.
“ Bao gií Ngµn Hèng..S«ng Lam...quan”
( Phiªu b¹t 10 n¨m ®Êt B¾c, ®ãi rÐt,bÖnh,ë Èn quª nghÌo khæ- lµm quan bÊt ®¾c dÜ)
(“ ch÷ t©m kia míi b»ng ba ch÷ tµi”
Méng L.§êng “ Lêi v¨n t¶ ra h×nh nh m¸u ch¶y ë ®Çu ngän bót, níc m¾t thÊm trªn tê giÊy khiÕn ai ®äc ®Õn còng ph¶i thÊm thÝa ngËm ngïi, ®au ®ín ®Õn ®øt ruét…NÕu kh«ng ph¶i cã con m¾t th«ng thÊu c¶ s¸u câi, tÊm lßng nghÜ suèt c¶ ngh×n ®êi th× tµi nµo cã c¸i bót lùc Êy” )
- Sù nghiÖp VH cña ND cã nh÷ng ®iÓm g× ®¸ng chó ý?
( GV giíi thiÖu thªm 1 sè s¸ng t¸c lín cña ND)
- ThuyÕt tr×nh cho HS hiÓu vÒ nguån gèc t/p- kh¼ng ®Þnh sù s¸ng t¹o cña ND
( GV kÓ thªm sù s¸ng t¹o ND: thªm, bít)
Tù sù – kÓ chuyÖn b»ng th¬; NghÖ thuËt XD nh©n vËt miªu t¶ TN…
- HS ®äc phÇn tãm t¾t?
- 3em lªn tãm t¾t 3 phÇn?
- 1 em tãm t¾t toµn bé
( GV cã thÓ ®an xen nh÷ng c©u KiÒu phï hîp)
- Theo em truyÖn KiÒu cã nh÷ng gi¸ trÞ lín?
- Qua phÇn tãm t¾t t/p em h×nh dung XH ®îc p/a trong truyÖn KiÒu lµ XH ntn?
- Nh÷ng nh©n vËt: MGS, HTH, BBµ, BH¹nh, Së Khanh….lµ nh÷ng kÎ ntn?
- C¶m nhËn cña em vÒ c/s, th©n phËn cña TK còng nh cña ngêi phô n÷ trong XH cò?
- Theo em gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña 1 t/p thêng ®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng néi dung nµo?
ViÖc kh¾c ho¹ nh©n vËt MSG, HTH trong c¸ch miªu t¶ nhµ thê biÓu hiÖn th¸i ®é ntn?
( GV: §a 1 sè VD miªu t¶ vÒ HTH, MGS)
- ND x©y dùng trong t/p 1nh©n vËt AH, lµ ai? Môc ®Ých?
- C¶nh TK b¸o ©n, b¸o o¸n thÓ hiÖn T2 g× cña t/p?
( Gv thuyÕt tr×nh 2 thanh tùu lín vÒ nghÖ thuËt)
GV minh ho¹ c¸ch sö dông ng2, t¶ c¶nh TN..
( §Æc trng thÓ lo¹i truyÖn th¬ )
§äc ghi nhí?
*Ho¹t ®éng 3
* Ho¹t ®éng 4
I-ND kiÕn thøc cÇn ®¹t
1-T¸c gi¶ NguyÔn Du: ( 1765-1820)
+, Sinh trëng trong 1 thêi ®¹i cã nhiÒu biÕn ®éng d÷ déi t¸c ®éng tíi t×nh c¶m, nhËn thøc cña NguyÔn Du híng ngßi bót vµo hiÖn thùc
+, Gia ®×nh NguyÔn Du lµ gia ®×nh ®¹i quý téc, nhiÒu ®êi lµm quan, cã truyÒn thèng v¨n häc; Nhá sèng vinh hoa phó quý 9 tuæi må c«i cha, 12 tuæi må c«i mÑ T¸c®éng lín ®Õn s¸ng t¸c
+, B¶n th©n: Häc giái nhng nhiÒu lËn ®Ën b«n ba nhiÒu n¬i, tiÕp xóc nhiªï vïng v¨n ho¸ kh¸c, nhiÒu c¶nh ®êi sè phËn kh¸cÈnh hëng ®Õn s¸ng t¸c.
+, Lµ ngêi cã tr¸i tim giµu yªu th¬ng
2,Nh÷ng s¸ng t¸c v¨n häc.
- Ch÷ H¸n: 243bµi víi 3tËp th¬
“Thanh Hiªn Thi tËp”
“ Nam trung t¹p ng©m”
“ B¨c hµnh t¹p lôc”
- Ch÷ n«m:
- “ TruyÖn KiÒu” ( §o¹n trêng t©n thanh)
“ V¨n chiªu hån”
II- TruyÖn KiÒu
1, Nguån gèc t¸c phÈm
-Tõ 1 t¸c phÈm v¨n häc Trung Quèc” Kim V©n KiÒu truyÖn” NguyÔn Du ®• s¸ng t¹o nªn kiÖt t¸c v¨n häc ViÖt Nam
2, Tãm t¾t t¸c phÈm : 3 phÇn
- GÆp gì vµ ®Ýnh íc
- Gia biÕn vµ lu l¹c
- §oµn tô.
3, Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt.
a,Gi¸ trÞ néi dung
+Gi¸ trÞ hiÖn thùc
- Ph¶n ¸nh x• héi ®¬ng thêi qua nh÷ng bé mÆt tµ b¹o cña tÇng líp thèng trÞ:
( Bän quan l¹i, tay ch©n, bu«n thÞt b¸n ngêi Së Khanh, Ho¹n Th…) t¸n ¸c , bØ æi…
- P/a sè phËn nh÷ng con ngêi bÞ ¸p bøc ®au khæ ®Æc biÖt lµ sè phËn bi kÞch cña ngêi phô n÷.
+, Gi¸ trÞ nh©n ®¹o
- C¶m th¬ng s©u s¾c tríc nh÷ng khæ ®au cña con ngêi.
- Lªn ¸n, tè c¸o nh÷ng thÕ lùc tµ b¹o
- Tr©n träng, ®Ò cao con ngêi tõ vÎ ®Ñp h×nh thøc, phÈm chÊt íc m¬ kh¸t väng ch©n chÝnh.
b Gi¸ trÞ nghÖ thuËt:( ng«n ng÷ vµ thÓ lo¹i )
- ng«n ng÷ : TiÕng ViÖt ®¹t tíi ®Ønh cao cña ng«n ng÷ nghÖ thuËt cã chøc n¨ng biÓu ®¹t + biÓu c¶m + thÈm mü
( VÎ ®Ñp cña nghÖ thuËt ng«n tõ: Giµu, ®Ñp)
- NguyÔn kÓ chuyÖn : trùc tiÕp( lêi nh©n vËt), gi¸n tiÕp ( lêi t¸c gi¶), Nöa trùc tiÕp( lêi t¸c gi¶ mang suy nghÜ, giäng ®iÖu nh©n vËt )
- Kh¾c ho¹ nh©n vËt: D¸ng vÎ bªn ngoµi, ®êi sèng néi t©m bªn trong,
- Miªu t¶ thiªn nhiªn ®a d¹ng: C¶nh ch©n thùc sinh ®éng t¶ c¶nh ngô t×nh.
*Ghi nhí: SGK- 80
LuyÖn tËp
Tãm t¾t ng¾n gän truyÖn KiÒu.
Cñng cè- dÆn dß
- Cñng cè: chèt l¹i nh÷ng néi dung chÝnh
- DÆn dß : Häc bµi. N¾m ch¾c néi dung, nghÖ thuËt truyÖn KiÒu.
V× sao nãi NguyÔn Du cã c«ng s¸ng t¹o lín trong truyÖn KiÒu?
So¹n : “ chÞ em Thuý KiÒu”
Ngµy so¹n.3-10-2007............
Ngµy gi¶ng............
TiÕt 27: ChÞ em thuý KiÒu
trÝch truyÖn kiÒu- nguyÔn du
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
* Gióp HS:
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ nh©n vËt cña ND: kh¾c ho¹ nh÷ng nÐt riªng vÒ nh©n s¾c, tµi n¨ng, tÝch c¸ch, sè phËn Thuý V©n, Thuý KiÒu b»ng bót ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn.
- BiÕt vËn dông bµi häc ®Ó miªu t¶ nh©n vËt h×nh thµnh kü n¨ng miªu t¶ nh©n vËt trong v¨n tù sù
B-ChuÈn bÞ cña thÇy, trß:
Minh ho¹ chÞ em Thuý KiÒu
C-TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng
* Ho¹t ®éng 1: + Khëi ®éng
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn KiÒu
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi
* Ho¹t ®éng 2 : §äc hiÓu v¨n b¶n
HÖ thèng c©u hái
Gv ®äc mÉu, nªu yªu cÇu ®äc: Miªu t¶ 2nh©n vËt b»ng th¸i ®é ngîi ca( giäng tr©n träng )
- Gäi HS ®äc ? VÞ trÝ ®o¹n trÝch?
- KiÓm tra viÖc t×m hiÓu chó thÝch ë 1 sè chó thÝch:1,2,5,9,14?
- §o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn ?
Tr×nh tù miªu t¶ ?
- Nªu ®¹i ý cña ®äan trÝch?
- §äc ®o¹n 1? VÎ ®Ñp 2 chÞ em TK ®îc gt b»ng h/a nµo? T/g sd ngt g× khi miªu t¶, giíi thiÖu nh©n vËt?
- NhËn xÐt c©u th¬ cuèi ®o¹n ?( c©u th¬ ng¾n gän cã t/d g×?)
- NhËn xÐt vÒ c¸ch gt 2 chÞ em cña t/g?
- §äc ®o¹n 2 : 4 c©u tiÕp?
- Nh÷ng h/a ngt nµo mang tÝnh íc lÖ khi gîi t¶ vÎ ®Ñp cña Thuý V©n?
- Tõ “ trang träng” gîi vÎ ®Ñp ntn?
- Nh÷ng ®êng nÐt nµo cña TV ®îc t/g nh¾c tíi?
- BP ngt nµo ®îc sd khi miªu t¶ TV?
- NhËn xÐt vÒ nh÷ng h/a AD ? DiÔn xu«i ý 2 c©u th¬. V× sao t¶ TV tríc.
- C¶m nhËn vÒ vÎ ®Ñp cña TV qua nh÷ng yÕu tè ngt ®ã? Ch©n dung Thuý V©n gîi tÝnh c¸ch, sè phËn ntn?
( M©y thua, tuyÕt nhìng).
- §äc ®o¹n 3?
- C©u th¬ ®Çu tiªn thÓ hiÖn ý g×?
- Khi gîi t¶ vÎ ®Ñp TK t/g còng sd nh÷ng ngt mang tÝnh íc lÖ, cã nh÷ng ®iÓm nµo gièng vµ kh¸c khi miªu t¶ TV? ( T¹i sao: M¾t?)
( thÓ hiÖn phÇn tinh anh cña t©m hån,trÝ tuÖ)
- H/a AD “ lµn thu thuû” gîi vÎ ®Ñp?
- “ NÐt xu©n s¬n” gîi t¶ vÎ ®Ñp?
- T/g t¶ bao nhiªu c©u th¬ cho s¾c cña nµng? Cßn t¶ vÎ ®Ñp g× cña TK? Nh÷ng tµi cña KiÒu? Môc ®Ých miªu t¶ tµi cña TK? Tµi nµo ®îc t¶ s©u, kü?
Ch©n dung cña K dù c¶m sp ntn? Dùa vµo c©u th¬ nµo?
( “ ghen, hên; B¹c mÖnh” )
Em nhËn xÐt g× vÒ vÎ ®Ñp cña TK?
C¶m høng nh©n ®¹o trong ®o¹n trÝch ?
( C¶m høng nh©n ®¹o cña t/p TK: ®Ò cao gi¸ trÞ con ngêi; nh©n phÈm, tµi n¨ng, kh¸t väng, ý thøc vÒ th©n phËn c¸ nh©n …
NT íc lÖ cæ ®iÓn mang ®Æc ®iÓm g×?
Th¸i ®é t/g khi miªu t¶ 2 nh©n vËt?
-§äc ghi nhí
* Ho¹t ®éng 3:
§äc BT 1?
Cho hs th¶o luËn
Gv híng dÉn tr¶ lêi c©u 2
*Ho¹t ®éng 4: ND kiÕn thøc cÇn ®¹t
1, §äc.
2, T×m hiÓu chó thÝch .
- VÞ trÝ ®o¹n trÝch : phÇn ®Çu t/p
( giíi thiÖu gia c¶nh nhµ V¬ng viªn ngo¹i)
3, Bè côc
4 c©u ®Çu : giíi thiÖu kh¸i qu¸t 2 chÞ em
4c©u tiÕp: T¶ vÎ ®Ñp Thuý V©n
12 c©u tiÕp t¶ vÎ ®Ñp cña Thuý KiÒu
4 c©u cuèi: nhËn xÐt vÒ cuéc sèng 2 chÞ em
4, §¹i ý: : giíi thiÖu vÎ ®Ñp cña 2 chÞ em Thuý. KiÒu
II- Ph©n tÝch v¨n b¶n
1, Giíi thiÖu vÎ ®Ñp 2 chÞ em
“ Tè Nga” c« g¸i ®Ñp
“ Mai tuyÕt”: ¦íc lÖ vÎ ®Ñp thanh cao, duyªn d¸ng, trong tr¾ng.
“ Mêi ph©n…” kh¸i qu¸t vÎ ®Ñp chung vµ vÎ ®Ñp riªng “ mçi ngêi mét vΔ
C¸ch giíi thiÖu ng¾n gän nhng næi bËt ®Æc ®iÓm cña 2 chÞ em
2,VÎ ®Ñp cña Thuý V©n
- “ trang träng” gîi cao sang, quÝ ph¸i.
- C¸c ®êng nÐt: khu«n mÆt, m¸i tãc, lµn da,nô cêi, giäng nãi so s¸nh ( h×nh ¶nh Èn dô) víi cao ®Ñp nhÊt cña tù nhiªn: Tr¨ng, m©y, hoa,tuyÕt, ngäc.
- VÎ ®Ñp trung thùc, phóc hËu, quý ph¸i
- VÎ ®Ñp hµi hoµ ªm ®Òm víi xung quanh cuéc ®êi b×nh lÆng, su«n sÎ.
3,VÎ ®Ñp Thuý KiÒu
- Kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm nh©n vËt: s¾c s¶o. mÆn mµ.
( So s¸nh vÒ trÝ tuÖ, mÆn mµ vÒ t©m hån)
- Thu thuû.. xu©n s¬n” : íc lÖ( gièng)
+, Kh«ng miªu t¶ tØ mØ tËp trung ®«i m¾t
+, H×nh ¶nh lµn níc mïa thu dîn sãng gîi lªn sèng ®éng vÎ ®Ñp ®«i m¾t s¸ng trong, long lanh, linh ho¹t
+, H×nh ¶nh “ nÐt xu©n s¬n” ( nÐt nói mïa xu©n) gîi ®«i l«ng mµy thanh tó trªn g¬ng mÆt trÎ trung
+,“ Mét hai…thµnh” ®iÓn cè(thµnh ng÷)giai nh©n
vÎ ®Ñp s¾c s¶o, trÎ trung, sèng ®éng.
- Tµi: §a tµi ®¹t ®Õn møc lÝ tëng
+, CÇm, kú, thi, ho¹ ®Òu giái ca ngîi c¸i t©m ®Æc biÖt cña Thuý KiÒu.
+, §Æc biÖt tµi ®µn: lµ së trêng, n¨ng khiÕu
( NghÒ riªng): Vît lªn trªn mäi ngêi ( ¨n ®øt)
+, Cung “ B¹c mÖnh” KiÒu s¸ng t¸c ghi l¹i tiÕng lßng 1 tr¸i tim ®a sÇu ®a c¶m.
Dù b¸o sè phËn Ðo le, ®au khæ.
KL: KiÒu ®Ñp toµn diÖn c¶ nhan s¾c, tµi n¨ng, t©m hån
4,C¶m høng nh©n ®¹o cña NguyÔn Du
- Tr©n träng,®Ò cao vÎ ®Ñp cña con ngêi
( NghÖ thuËt lÝ tëng hãa phï hîp víi c¶m høng ngìng mé, ngîi ca con ngêi)
5- Tæng KÕt-Ghi nhí
- NghÖ thuËt: lÊy vÎ ®Ñp thiªn nhiªn gîi t¶ vÎ ®Ñp con ngêi
- NguyÔn Du Tr©n träng ngîi ca vÎ ®Ñp con ngêi ; göi g¾m quan niÖm “ Tµi – mÖnh”
*ghi nhí : SGK - 83
LuyÖn tËp:
C¶m høng nh©n v¨n
+ T¶ vÎ ®Ñp TV©n
+ T¶ vÎ ®Ñp TKiÒu
Tr©n träng ®Ò ca gîi con ngêi
Cñng cè-dÆn dß:
-§äc thªm; ®äc ghi nhí
-N¾m ch¾c NT íc lÖ cæ ®iÓn
-Häc thuéc lßng, häc bµi
-So¹n: “ C¶nh ngµy xu©n”
So¹n : 4-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 28: C¶nh ngµy xu©n
(TrÝch "TruyÖn KiÒu" cña NguyÔn Du)
A. Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh:
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ thiªn nhiªn cña NguyÔn Du, kÕt hîp bót ph¸o t¶ vµ gîi, SD tõ ng÷ giµu chÊt t¹o h×nh ®Ó miªu t¶ c¶nh ngµy xu©n víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng. T¸c gi¶ miªu t¶ mµ nãi lªn ®îc t©m tr¹ng cña nh©n vËt.
- VËn dông bµi häc ®Ó viÕt v¨n t¶ c¶nh
B.ChuÈn bÞ:
GV: TruyÖn KiÒu
HS: §äc vµ so¹n bµi
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 – Khëi ®éng:
1.Tæ chøc:
2-KiÓm tra: Phan tich doan “ChÞ em Thuý KiÒu”, nh÷ng nÐt nghÖ thuËt ®Æc s¾c
3-Bµi míi : Giíi thiÖu bµi
*Ho¹t ®éng 2 - §äc hiÓu v¨n b¶n
Nªu c¸ch ®äc I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
NhÑ nhµng, sang söa chó ý ng¾t nhÞp phï hîp). §äc mÉu 4 dßng ®Çu. Gäi HS ®äc tiÕp? Hái mét sè chó thÝch? so víi ®o¹n “ChÞ em Thuý KiÒu” ®o¹n nµy n»m ë vÞ trÝ nµo?
Néi dung chÝnh cña ®o¹n trÝch?
§o¹n trÝch chia lµm mÊy ®o¹n? Néi dung?
§äc 4 c©u ®Çu? C¸ch nãi vÒ thêi gian cña NguyÔn Du b»ng 2 c©u th¬ ®Çu tiªn?
Ðn thêng xuÊt hiÖn? Ðn ®a th gîi tëng? ThiÒu quang ? ý c¶ c©u th¬?
ChØ ra c¸c h×nh ¶nh thiªn nhiªn lµ tÝn hiÖu ngµy xu©n?
Nh÷ng h×nh ¶nh Êy gîi Ên tîng g× vÒ mïa xu©n? (So s¸nh “cá non nh khãi...”NguyÔn Tr•i)
Tõ “§iÓn” ®éng tõ khiÕn bøc tranh tù nhiªn nh thÕ nµo?
§äc tiÕp 8 c©u tiÕp theo?
Nh÷ng ho¹t ®éng lÔ héi ®îc nh¾n tíi trong ®o¹n th¬?
LÔ t¹o mé? Håi §¹p Thanh?
1.§äc
2.T×m hiÓu chó thÝch
3.XuÊt xø: Sau ®o¹n “ChÞ em Thuý KiÒu”
4.§¹i ý: T¶ c¶nh chÞ em Thuý KiÒu ®i ch¬i xu©n trong tiÕt thanh minh
5.Bè côc: 3 phÇn
II.Ph©n tÝch v¨n b¶n
1.Bøc tranh thiªn nhiªn mïa xu©n
Ðn ®a tin
Mïa xu©n tr«i mau -> 3 th¸ng
ChÝn chôc -> ngoµi 60
(Gîi h×nh ¶nh sèng ®éng, thêi gian mau)
- H×nh ¶nh:
+ Chim Ðn ®a tin
+ ThiÒu quang :¸nh s¸ng
+ Cá non xanh -> ch©n trêi
+ Cµnh lª tr¾ng...
Kh«ng gian kho¸ng ®¹t; c¶nh mïa xu©n trong trÎo tinh kh«i ®Çy søc sèng
C¶nh nh bøc tranh mµu hµi hoµ
“§iÓm” -> bøc tranh sinh ®éng, cã hån.
2.C¶nh lÔ héi trong tiÕt thanh minh:
- LÔ t¶o mé: Dän dÑp, söa sang phÇn mé cña ngêi th©n, th¾p h¬ng...
- Héi ®¹p thanh: ch¬i xu©n ë chèn ®ång quª
HÖ thèng tõ ghÐp sö dông phong phó h•y ph©n chia theo tõ lo¹i vµ nªu ý nghÜa cña tõng lo¹i?
Tõ ý nghÜa c¸c tõ ng÷ ®ã ®• thÓ hiÖn c¶nh lÔ héi nh thÕ nµo?
(Quan cuéc du xu©n , t¸c gi¶ kh¾c ho¹ 1 truyÒn thèng v¨n ho¸ lÔ héi xa)
§äc 6 c©u cuèi? C¶nh vËt, kh«ng khÝ mïa xu©n trong 6 c©u cuèi cã g× kh¸ch so víi 4 c©u ®Çu ?
- C¸c tõ l¸y cã ý nghÜa biÓu ®¹t nh thÕ nµo?
(Linh c¶m ®iÒu s¾p x¶y ra: GÆp mé ®¹m Tiªn, gÆp Kim Träng) - C¸c tõ ghÐp:
+ GÇn xa, n« nøc (TT) -> t©m tr¹ng n¸o nøc
+ YÕn anh, tµi tö, giai nh©n (DT): gîi sù ®«ng vui n¸o nhiÖt
+ S¾m söa, dËp d×u (§T): kh«ng khÝ rén rµng, n¸o nhiÖt
=> Kh«ng khÝ lÔ héi: vui vÎ, tÊp nËp, nhén nhÞp
3.C¶nh chÞ em KiÒu du xu©n trë vÒ:
- Bãng ng¶ vÒ t©y: Thêi gian, kh«ng gian thay ®æi? (yªn lÆng dÇn, kh«ng cßn nhén nhÞp tng bõng)
- Tµ tµ, thanh thanh, nao nao, th¬ thÈn
-> Kho¶ng c¸ch thiªn nhiªn:
-> T©m tr¹ng ngêi b©ng khu©ng, xao xuyÕn vÒ mét ngµy vui xu©n ®• hÕt, linh c¶m ®iÒu g× s¾p x¶y ra.
NghÖ thuËt næi bËt cña ®o¹n trÝch?
C¶m nhËn s©u s¾c cña em vÒ c¶nh trong ®o¹n trÝch?
§äc ghi nhí? 4.Tæng kÕt – Ghi nhí
- NghÖ thuËt: T¶ c¶nh thiªn nhiªn ®Æc s¾c b»ng bót ph¸p t¶, gîi. Sö dông tõ ghÐp, tõ l¸y giµu chÊt t¹o h×nh
- Néi dung: Bøc tranh thiªn nhiªn lÔ héi mïa xu©n t¬i ®Ñp, trong s¸ng
* Ghi nhí: SGK – 87
* Ho¹t ®éng 3 LuyÖn tËp
So s¸nh c¶nh thiªn nhiªn trong 2 c©u th¬ cæ vµ 2 c©u th¬ KiÒu? - Sù tiÕp thu thi cæ: Cá, ch©n trêi, cµnh lª...
- Sù s¸ng t¹o: “Xanh tËn ch©n trêi” -> Kh«ng gian bao la. “Cµnh lª tr¾ng ®iÓm”. Bót ph¸p ®Æc t¶, ®iÓm nhÊn, gîi sù thanh tao, tinh khiÕt.
* Ho¹t ®éng 4 – cñng cè, dÆn dß
- Cñng cè: §äc l¹i bµi th¬ - Ghi nhí
- DÆn dß:
1. HTL, lµm tiÕp BT
2. ChuÈn bÞ bµi “ThuËt ng÷”
So¹n : 5-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 29: ThuËt ng÷
A-Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh:
- HiÓu ®îc kh¸i niÖm thuËt ng÷ vµ mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nã.
- BiÕt sö dông chÝnh x¸c c¸c thuËt ng÷
B-ChuÈn bÞ:
GV: B¶ng phô, vèn thuËt ng÷ trong c¸c ngµnh khoa häc
HS: §äc thuéc bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái
C-TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
* Ho¹t ®éng 1 – Khëi ®éng
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: Ph©n biÖt c¸ch dÉn trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ?
3-Bµi míi: - Giíi thiÖu bµi:
* Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc
HÖ thèng c©u hái Néi dung kiÕn thùc cÇn ®¹t
- 2 HS ®äc 2 vÝ dô môc 1
- So s¸nh 2 c¸ch gi¶i thÝch?
C¸ch gi¶i thÝch nµo mµ ngêi kh«ng cã kiÕn thøc chuyªn m«n vÒ ho¸ häc kh«ng hiÓu? (C¸ch 2 ph¶i qua nghiªn cøu khoa häc -> kh«ng cã kiÕn thøc chuyªn m«n -> ngêi tiÕp nhËn kh«ng thÓ hiÓu ®îc) I. ThuËt ng÷ lµ g×?
VÝ dô 1:
a. C¸ch gi¶i thÝch dùa vµo ®Æc tÝnh bªn ngoµi cña sinh vËt -> c¶m tÝnh
b. Gi¶i thÝch dùa vµo ®Æc tÝnh bªn trong cña SV -> Nghiªn cøu khoa häc -> M«n ho¸
§äc VD2: C¸c c©u ®Þnh nghÜa?
Nh÷ng ®Þnh nghÜa ®ã ë nh÷ng bé m«n nµo?
- ThÕ nµo lµ thuËt ng÷? VÝ dô 2:
- Th¹ch nhò -> §Þa lý
- Baz¬ -> Ho¸ häc
- Èn dô -> TiÕng viÖt
- Ph©n sè thËp ph©n -> To¸n
=> KL: ThuËt ng÷ lµ nh÷ng tõ ng÷ biÓu thÞ kh¸i niÖm khoa häc, kü thuËt, c«ng nghÖ
C¸c thuËt ng÷ trªn cã nghÜa kh¸c kh«ng?
GV ®äc VD – nªu c©u hái
-> HS th¶o luËn, tr¶ lêi
- §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷ lµ g×? II.§Æc ®iÓm:
a. Muèi -> 1 thuËt ng÷ kh«ng cã s¾c th¸i biÓu c¶m chÝnh x¸c ®Æc ®iÓm cña muèi
b. Ca dao cã s¾c th¸i biÓu c¶m
-> nh÷ng ®¾ng cay, vÊt v¶
=>KÕt luËn:
+ Mçi thuËt ng÷ biÓu thÞ 1 kh¸i niÖm, ngîc l¹i
+ ThuËt ng÷ kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m
§äc ghi nhí chung * Ghi nhí: SGK – 88, 89
* Ho¹t ®éng 3 – LuyÖn tËp
- Chia 2 nhãm t×m thuËt ng÷?
- HS lµm vµ tr×nh bµy Bµi 1:
- Lùc - Di chØ
- Xµm thùc - Thô phÊn
- HiÖn tîng ho¸ häc - Lu lîng
- Trêng tõ vùng - Träng lùc
- KhÝ ¸p
Yªu cÇu gi¶i nghÜa tõ “ph¬ng tr×nh”, x¸c ®Þnh cã ph¶i thuËt ng÷ kh«ng? Bµi 2:
- Ph¬ng tr×nh -> Èn dô
NghÜa: chØ mèi liªn hÖ gi÷a d©n sè vµ c¸c vÊn ®Ò x• héi
HS dùa vµo gîi ý trong SGK ®Ó ph¸t biÓu thuËt ng÷ “C¸” Bµi 3:
a. Hçn hîp -> ThuËt ng÷
b. NghÜa thêng:
VD: ChÌ thËp cÈm lµ 1 mãn ¨n hçn hîp nhiÒu thø
Gäi HS lªn b¶ng viÕt thuËt ng÷ vµ kh¸i niÖm cña thuËt ng÷. Bµi 4:
C¸: Lo¹i ®éng vËt cã x¬ng sèng, ë díi níc, b¬i b»ng v©y nhng kh«ng cã thë b»ng mang
* Ho¹t ®éng 4 – Cñng cè, dÆn dß
-Kh¸i qu¸t ý c¬ b¶n; ®äc ghi nhí
- Häc bµi; hoµn thµnh BT cßn l¹i
- N¾m ®Æc ®iÓm thuËt ng÷, su tÇm
-Giê sau: Tr¶ bµi TLV sè 1
So¹n:8-10-3007
Gi¶ng:
TiÕt 30: Tr¶ tËp lµm v¨n sè 1
A.Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh:
- §¸nh gi¸ bµi lµm, rót kinh nghiÖm,söa ch÷a c¸c sai sãt vÒ c¸c mÆt: ý tõ, bè côc, c©u, tõ ng÷, chÝnh t¶
- RÌn kü n¨ng diÔn ®¹t söa lçi
B.ChuÈn bÞ:
GV: ChÊm bµi; bµi viÕt cña HS
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
* Ho¹t ®éng 1 - Khëi ®éng
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: Nªu cao ph¬ng ph¸p thuyÕt minh? Vai trß cña miªu t¶ vµ c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong v¨n thuyÕt minh?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
* Ho¹t ®éng 2 Tæ chøc tr¶ bµi
Híng dÉn t×m hiÓu ®Ò, nªu ®¸p ¸n chung
§äc ®Ò? -> GV chÐp ®Ò
Nªu nh÷ng u ®iÓm cña HS trong bµi viÕt ë nhiÒu ph¬ng diÖn. Cã dÉn chøng cô thÓ (mét sè bµi viÕt kh¸, tèt...) 1.§Ò bµi:
ThuyÕt minh, c©y lóa ViÖt Nam
2.§¸p ¸n
3.NhËn xÐt
a.¦u ®iÓm:
- N¾m ®îc ®Æc trng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh
- Bè côc 3 ®o¹n râ rµng
- Nªu ®îc c¸c ®Æc ®iÓm cña c©y lóa ViÖt Nam
- DiÔn ®¹t cã tÝnh nghÖ thuËt, c¶m xóc
- S¾p xÕp c¸c ý thuyÕt minh khoa häc
- ChØ ra nh÷ng nhîc ®iÓm: Néi dung bµi thuyÕt minh, c¸ch s¾p xÕp c¸c ý thuyÕt minh nh thÕ nµo?
- ChØ ra nh÷ng lçi vÒ h×nh thøc diÔn ®¹t: C¸ch dïng tõ, chÝnh t¶, viÕt c©u víi vÊn ®Ò thuyÕt minh b.Nhîc ®iÓm:
- DiÔn ®¹t cßn vông
- Néi dung 1 sè bµi cßn s¬ sµi, thiÕu ý -> sù hiÓu biÕt Ýt
- Mét sè cha cã ý thøc vËn dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt miªu t¶ trong bµi viÕt
- ViÕt c©u cha chuÈn?
GV thèng kª nh÷ng lçi cña HS ë nh÷ng d¹ng kh¸c nhau
Híng dÉn ph©n tÝch nguyªn nh©n m¾c lçi -> cho HS söa ch÷a dùa vµo nh÷ng nguyªn nh©n cña tõng lo¹i lçi
HS ch÷a lçi riªng 4.Ch÷a lçi chung:
- Lçi diÔn ®¹t: Do s¾p xÕp, dïng tõ kh«ng chuÈn
- Lçi dïng tõ: Dïng kh«ng tróng ý
- Lçi viÕt c©u: Cha x¸c ®Þnh ®óng c¸c thµnh phÇn c©u
- Tr¶ bµi: HS söa lçi
*Ho¹t ®éng 3 – Cñng cè, dÆn dß
-Ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n thuyÕt minh. 1 sè lu ý cÇn söa
-Söa lçi cßn l¹i
- So¹n bµi “KiÒu ë lÇu Ngng BÝch”
So¹n :9-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 31: KiÒu ë lÇu ngng bÝch
(TrÝch: “TruyÖn KiÒu” NguyÔn Du)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh:
- Qua t©m tr¹ng c« ®¬n, buån tñi vµ nçi niÒm th¬ng nhí cña KiÒu, c¶m nhËn ®îc tÊm lßng thuû chung, hiÕu th¶o KiÒu
- ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ néi t©m nh©n vËt cña NguyÔn Du: DiÔn biÕn t©m tr¹ng ®îc thÓ hiÖn qua ng«n ng÷ ®éc thuoaÞ, nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh.
B.ChuÈn bÞ:
Tranh minh ho¹ KiÒu ë lÇu Ngng BÝch
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸ch o¹t ®éng d¹y vµ häc
Ho¹t ®éng 1 – Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: §TL “C¶nh ngµy xu©n”, phan tich 4 c©u ®Çu?
3-Bµimíi: Giíi thiÖu bµi
*Ho¹t ®éng 2 - §äc hiÓu v¨n b¶n:
I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
GV giíi thiÖu ®o¹n trÝch. §äc mÉu
Híng dÉn ®äc, gäi HS ®äc tiÕp?
KiÓm tra viÖc hiÓu 1 sè chó thÝch?
§o¹n trÝch n»m ë phÇn nµo? 1.§äc
2.T×m hiÓu chó thÝch
3.XuÊt xø: Sau ®o¹n M• Gi¸m Sinhlõa KiÒu, bÞ nhèt ë lÇu xanh
§¹i ý cña ®o¹n trÝch? 4.§¹i ý: §o¹n trÝch miªu t¶ t©m tr¹ng Thuý KiÒu trong c¶nh bÞ giam láng ë lÇu Ngng BÝch
Bè côc ®o¹n trÝch? ND tõng phÇn?
- §äc 6 c©u ®Çu? Kho¸ xu©n? (sù gi¶ dèi; thùc chÊt giam láng)
Khung c¶nh TN ®îc nh×n qua con m¾t cña ai? ®îc gäi ra b»ng nh÷ng h×nh ¶nh nµo?
Nh÷ng H/a gîi c¶nh TN? con ngêi nh thÕ nµo? (H/a “non xa, tr¨ng gÇn, c¸t vµng, bôi hång” cã thÓ lµ c¶nh thùc, cã thÓ lµ H/a íc lÖ gîi sù mªnh m«ng rîn gîp kh«ng gian -> diÔn t¶ t©m tr¹ng c« ®¬n cña TK). 5.Bè côc: 3 phÇn
II.Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1.Hoµn c¶nh c« ®¬n téi nghiÖp cña KiÒu:
- C¶nh: B¸t ng¸t, c¸t vµng, bôi bay, d•y nói mê xa
-> kh«ng gian réng lín, hoang v¾ng, c¶nh vËt tr¬ träi -> lÇu Ngng BÝch ch¬ v¬ -> con ngêi cµng lÎ loi.
- H/a “M©y sím ®Ìn khuya” gîi tÝnh chÊt g× cña TG? H/a ®ã gãp phÇn diÔn t¶ t©m tr¹ng cña KiÒu nh thÕ nµo?
TL 6 c©u ®Çu diÔn t¶ hoµn c¶nh KiÒu ë lÇu?
- §äc 8 c©u tiÕp?
- Lêi ®o¹n th¬ cña ai? NT ®éc tho¹i cã ý nghÜa g×?
- KiÒu nhí tíi ai? NHí ai tríc, ai sau? cã hîp lý kh«ng? V× sao? (phï hîp t©m lý, tinh tÕ: H/a tr¨ng -> nhí ngêi yªu)
- KiÒu nhí Kim Träng nh thÕ nµo?
- Em hiÓu “tÊm son.. phai” nh thÕ nµo? - TG: “M©y sím ®Ìn khuyan” -> sô tuÇn hoµn khÐp kÝn -> KiÒu bÞ giam h•m, c« ®¬n (ngµy ®ªm thui thñi quª ngêi 1 th©n)
=> Nµng KiÒu r¬i vµo c¶nh c« ®¬n, c« ®éc hoµn toµn
2.Nçi lßng th¬ng nhí ngêi th©n, ngêi yªu:
a.KiÒu nhí Kim Träng:
- Nhí buæi thÒ nguyÒn ®Ýnh íc
- Tëng tîng Kim Träng ®ang nhí vÒ m×nh v« väng
- “TÊm son... phai”
-> TÊm lßng son cña KiÒu bÞ vïi dËp hoen è biÕt bao giê gét röa ®îc
=> Nhí Kim Träng víi nçi ®au ®ín xãt xa, kh¼ng ®Þnh lßng chung thuû son s¾t
Nçi nhí cha mÑ cã g× kh¸c víi c¸ch thÓ hiÖn nçi nhì ngêi yªu? (Tëng – xãt)
- Nh÷ng thµnh ng÷? §iÓn cè?
Trong c¶nh ngé ë lÇu NB, KiÒu lµ ngêi ®¸ng th¬ng nhÊt nhng nµng quªn c¶nh ngé b¶n th©n ®Ó nhí th¬ng, xãt xa ®Õn cha mÑ, ngêi yªu -> KiÒu lµ ngêi ? b. Nhí cha mÑ:
- Th¬ng vµ xãt cha mÑ
+ Sím chiÒu tùa cöa tr«ng con
+ Tuæi giµ søc yÕu kh«ng ngêi ch¨m sãc
- Thµnh ng÷, ®iÓn cè: “Qu¹t nång Êp l¹nh”, “S©n lai, gèc tö”
-> T©m tr¹ng nhí th¬ng, tÊm lßng hiÕu th¶o cña KiÒu
TL: KiÒu lµ ngêi t×nh thuû chung, ngêi con hiÕu th¶o -> cã lßng vÞ tha
- §äc ®o¹n cuèi? C¶nh lµ thùc hay h?
- Mçi c¶nh vËt ®Òu cã nÐt riªng nhng l¹i cã nÐt chung ®Ó diÔn t¶ t©m tr¹ng KiÒu. Em h•y ph©n tÝch vµ chøng minh ®iÒu ®ã?
(T×nh trong c¶nh Êy, c¶nh trong t×nh nµy)
(S¾c cá “dÇu dÇu” Êy nµng ®• 1 lÇn nh×n thÊy ngµy nµo trªn mé §¹m Tiªn: “SÌ sÌ... dÇu dÇu...” (Nh×n xa -> gÇn võa buån tr«ng võa l»ng nghe...)
TiÕng sãng vç kh¸c sãng kªu?
(Nh÷ng chÆng ®êng ®Çy c¹m bÉy, nhiÒu m¸u vµ níc m¾t cã “ma ®a lèi, quû dÉn ®êng” víi KiÒu ®ang ë phÝa tríc ®o¹n th¬ KiÒu ë lÇu NB nh chøa ®Çy lÖ: lÖ cña ngêi con g¸i lu l¹c, ®au khæ v× c« ®¬n lÎ loi, buån th¬ng chua xãt v× mèi t×nh ®Çu tan vì, xãt xa nhí th¬ng cha mÑ, lo sî cho th©n phËn sè phËn m×nh; lÖ cña nhµ th¬, 1 tr¸i tim nh©n ®¹o bao la ®ång c¶m, xãt th¬ng cho ngêi thiÕu n÷ tµi s¾c hiÕu th¶o mµ b¹c mÖnh)
- NX c¸ch dïng ®iÖp ng÷, tõ l¸y, C©u hái tu tõ trong ®o¹n cuèi? C¸ch dïng nghÖ thuËt ®ã cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt?
- Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ nghÖ thuËt ®o¹n trÝch?
- Th¸i ®é, t×nh c¶m cña NguyÔn Du víi nh©n vËt nh thÕ nµo?
- §äc ghi nhí 3.T©m tr¹ng buån lo, tuyÖt väng:
- T¶ c¶nh ngô t×nh: Buån lo
- Mçi cÆp c©u -> mét nçi nhí, nçi buån
+ “ThuyÒn... thÊp tho¸ng... xa xa” -> th©n phËn b¬ v¬ n¬i ®Êt kh¸ch
+ “C¸nh hoa tr«i... biÕt lµ vÒ ®au” -> sè phËn ch×m næi long ®ong v« ®Þnh
+ Kh¾c “Ch©n m©y mÆt ®Êt” -> xanh xanh, dÇu dÇu, tª t¸i, hÐo óa, mÞt mê -> nçi ®au tª t¸i
+ TiÕng giã, tiÕng sãng kªu quanh “ghÕ ngåi” -> ©m thanh d÷ déi -> biÓu tîng tai ho¹ khñng khiÕp s¾p gi¸ng xuèng -> KiÒu lo ©u sî h•i
*NghÖ thuËt:
- L¸y:
+ C¶nh xa - gÇn; mµu s¾c: ®Ëm – nh¹t; ©m thanh: tÜnh - ®éng
-> Nçi lo ©u kinh sî KiÒu ngµy 1 t¨ng
- §iÖp: “Buån tr«ng” -> ®iÖp khóc cña t©m tr¹ng
- C©u hái tu tõ kh«ng tr¶ lêi -> sù bÕ t¾c, tuyÖt väng
TL: T©m tr¹ng KiÒu buån c« ®¬n, xãt xa, lo ©u, sî h•i -> bÕ t¾c, tuyÖt väng
4.Tæng kÕt – Ghi nhí:
- NghÖ thuËt: Miªu t¶ néi t©m nh©n vËt: DiÔn biÕn t©m tr¹ng qua (ng«n ng÷ ®éc tho¹i, nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh)
- Néi dung: Th¬ng c¶m c¶nh ngé Thuý KiÒu; ngîi ca vÎ ®Ñp thuû chung, nh©n hËu cña Thuý KiÒu
* Ghi nhí: SGK – 96
*Ho¹t ®éng 3 – LuyÖn tËp:
Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh? 1.NghÖ thuËt t¶ c¶nh ngô t×nh?
Miªu t¶ c¶nh qua c¸i nh×n cña nh©n vËt -> diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt
VD: 1 sè ®o¹n trong Thuý KiÒu
+ Ngêi lªn ngùa... Rõng phong thu ®• nhuèm mµu quan san
+ Díi cÇu níc ch¶y trong veo...
+ 8 c©u cuèi ®o¹n trÝch
*Ho¹t ®éng 4 – Cñng cè, dÆn dß
GV híng dÉn qua ®o¹n trÝch “M• Gi¸m Sinh mua kiÒu” -HÖ thèng kiÕn thøc, ®äc ghi nhí
-Häc thuéc lßng
-§äc thªm, so s¸nh víi “KiÒu gÆp Kim Träng” -> Dông ý thÓ hiÖn lßng nh©n ®¹o “
-So¹n bµi:M• Gi¸m Sinh mua KiÒu
Ngµy so¹n:10-10-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 32: MIªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù
A-MỤC TIÊU BÀI DẠY: Giúp học sinh:
- Thấy được vai trò của yếu tố miêu tả hành động, sự việc và cảnh vật và con người trong văn tự sự.
- Rèn luyện các kĩ năng vận dụng các phương thức biểu đạt trong một VB.
B-CHUẨN BỊ:
- Đoạn văn mẫu
- Ôn lại kiến thức ngữ văn 8 có liên quan tới bài học.
C-TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
* Hoạt động 1: Khởi động
1-Tổ chức:
2-Kiểm tra: KT sự chuẩn bị bài của học sinh.
3-Bµi míi: Giới thiệu bài: Ở chương trình NV 8, chúng ta đã được tìm hiểu “Miêu tả và bản chất trong VB tự sự”. Giờ học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu tiếp vai trò của miêu tả trong VB tự sự. Từ đó các em vận dụng viết các đoạn văn bài văn.
* Hoạt động 2: Bài học
1. Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu:
* Ví dụ: đoạn trích (SGK tr 91)
- 2 HS đọc VD.
? Đoạn trích trên kể về trận đánh nào?
-> Trận đánh đồn Ngọc Hồi.
?Trong trận đánh này Quang Trung xuất hiện (làm gì) như thế nào?
-> Quang Trung chỉ huy tướng sĩ: Rất mưu trí, oai phong.
?Hãy chỉ ra các chi tiết MT trong đoạn trích? Các chi tiết ấy nhằm thể hiện những đối tượng nào?
+ “Nhân có gió bấc… làm hại mình”
+ “Quân Thanh chống không nổi …mà chết”
+ “Quân Tây Sơn thừa thế…lung tung”
Làm nổi bật quân Thanh và quân Tây Sơn.
?Bạn kể lại ND đoạn trích với 4 sự việc (SGK tr91) đã được chưa, vì sao?
-> Mới chỉ là liệt kê các sự việc diễn ra theo trình tự thời gian và mới chỉ trả lời được câu hỏi “việc gì đã xảy ra” chưa trả lời được xảy ra ntn? Chưa sử dụng yếu tố miêu tả.
=> Câu chuyện khô khan, không sinh động.
?Hãy rút ra nhận xét: Yếu tố miêu tả có vai trò ntn đối với VB tự sự?
1 HS đọc ghi nhớ. 2. Kết luận:
Tìm hiểu yếu tố miªu t¶ trong v¨n b¶n tự sự.
Trong v¨n b¶n tự sự, sự miêu tả cụ thể, chi tiết về cảnh vật, nhân vật và sự việc có tác dung làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, gợi cảm, sinh động.
* Ghi nhớ: ( SGK)
* Hoạt động 3: Luyện tập.
- 1 HS đọc yêu cầu bài tập
- Làm vào vở
- Trình bày trước lớp -> nhận xét
- GV đánh giá
- Đọc yêu cầu BT
- Làm miệng trước lớp
- HS nhận xét
- GV đánh giá. Bài tập 1: SGK tr 92.
- Thuý Vân
“Mây thua…màu da”
“Khuân trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt…”
- Thuý Kiều
“Làn thu thuỷ…
…Liễu hờn kém xanh”
- Tả cảnh: “Cỏ non xanh tận chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”
“Tà tà bóng ngả về tây
…Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang”
=> VB sinh động, hấp dẫn, giàu chất thơ.
Bài tập 3: SGK tr92
Giải thích trước lớp về vẻ đẹp chị em Thuý Kiều.
Gợi ý: dựa vào VB “Chị em Thuý Kiều”
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò.
- GV hệ thống, khắc sâu ND.
- Hướng dẫn HS về nhà học và làm BT, chuẩn bị bài. 2 ND: + Vai trò của yếu tố miêu tả trong VB tự sự.
+ Vận dụng vào việc các đoạn văn, văn bản.
- Học bài + làm bài tập 2 (SGK/92) + 2,3,4 (SBT/38,39)
- Soạn : Trau dồi vốn từ.
---------------------------------------------------------
Säan:12-10-2007
Gi¶ng:
TÕt 33 - Trau dåi vèn tõ
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp HS:
- Hiểu được tầm quan trọng của việc trau dồi vốn từ.
- Muốn trau dồi vốn từ trước hết phải rèn luyện để biết được đầy đủ chính xác nghĩa và cách dùng của từ.
- Ngoài ra muốn trau dồi vốn từ còn phải biết cách làm tăng vốn từ.
B.CHUẨN BỊ.
- GV: Đọc thêm từ điển + TL tham khảo.
- HS: tra từ điển Hán Việt , Tiếng Việt.
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY.
*Hoạt động 1: Khởi động.
1-Tổ chức:
2.Kiểm tra:
- Câu hỏi: Thế nào là thuật ngữ? đặc điểm của thuật ngữ? Tìm những thuật ngữ thuộc lính vực Lịch sử.
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: Làm thế nào để hiểu biết được đầy đủ và chính xác nghĩa của từ, qua đó ta còn biết cách dùng từ đúng, không những thế vốn từ của ta ngày càng thêm phong phú. Không có cách nào khác là trau dồi vốn từ. Cụ thể về vấn đề này ntn?, mời cả lớp vào giờ học hôm nay.
*Hoạt động 2: Bài học
1. Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu:
* VD 1: (SGK/99, 100)
- 1 HS đọc.
?Cho biết T/g Phạm Văn Đồng muốn nói gì?
->Muốn làm rõ 2 ý:
1. TiÕng ViÖt là một ngôn ngữ có khả năng rất lớn để đáp ứng nhu cầu diễn đạt của người viết.
2. Muốn phát huy khả năng tối đa của TiÕng ViÖt, mỗi cá nhân phải không ngừng trau dồi ngôn gữ của mình mà trước hết phải trau dồi vốn từ.
* VD 2: (SGK/100)
- 1 HS:
?Xác định lối diễn đạt trong những câu sau:
a, thừa từ đẹp về thắng cảnh: Cảnh đẹp
b, Sai từ dự đoán: vì dự đoán: “đoán trước tình hình sự việc nào đó xảy ra trong tương lai” Thay bằng từ ước đoán, phỏng đoán.
C, Sai từ đẩy mạnh: có nghĩa là “thúc đẩy cho phát triển nhanh lên”. Mà ở đây nói về quy mô: mở rộng hay thu hẹp.
?Giải thích vì sao lại có những lỗi trên?
-> Người viết không biết chính xác nghĩa và cách dùng từ mà mình sử dụng.
? Để “biết dung tiếng ta” cần phải làm gì?
-> Nắm được đầy đủ, chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ.
- 1 HS đọc ghi nhớ.
* VD 3: (SGK/100, 101)
1HS đọc ý kiến của Tô Hoài.
?Em hiểu ý kiến sau đây ntn?
-> Nhà văn Tô Hoài phân tích quá trình trau dồi vốn từ của đại thi hào Nguyễn Du bằng cách học lời ăn, tiếng nói của nhân dân.
?So sánh hình thức trau dồi vốn từ ở các VD?
- VD1: Trau dồi vốn từ bằng cách rèn luyện để biết đầy đủ và chính xác nghĩa và cách dùng từ (có thể đã biết nhưng chưa biết rõ)
- VD 2: Học hỏi để biết thêm những từ mà mình chưa biết.
?Qua VD trên cho biết làm thế nào để tăng vốn từ?
- 1 HS đọc. 2. Kết luận:
a, Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ và cách dùng từ.
Muốn sử dụng tốt TiÕng ViÖt trước hết cần trau dồi vốn từ. Rèn luyện để nắm được đầy đủ và chính xác nghĩa của từ và cách dùng từ là việc rất quan trọng để trau dồi vốn từ.
*Ghi nhớ: (SGK)
b, Rèn luyện để làm tăng vốn từ.
- Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết làm tăng vốn từ là việc thường xuyên phải làm để trau dồi vốn từ.
*Ghi nhớ: (SGK).
*Hoạt động 3: Luyện tập
- Đọc yêu cầu BT
- Làm miệng trước lớp
- H/s khác nhận xét, bổ xung
- Hướng dẫn H/s làm bài.
- Hướng dẫn H/s làm bài tập.
Đọc yêu cầu BT
?Nêu cách thể hiện để làm tăng vốn từ?
Đọc yêu cầu BT
-Hướng dẫn H/s làm bài
- Trình bày miệng.
1-Bài tập 1: (SGK/101)
- Hậu quả: b - Tinh tú: b
- Đoạt: a
2-Bài tập 2: (SGK/101)
A, Mẫu:
- Dứt, không còn gì: tuyệt chủng, tuyệt giao…
- Cực kì, nhất: Tuyệt đỉnh, tuyệt mật…
B, Đồng:
- Cùng nhau, giống nhau: Đồng âm, đồng bào…
- Trẻ em: Đồng giao, đồng ấu…
- Chất (đồng): Chất đống…
3-Bài tập 3: Sửa lỗi
a, Im lặng thay bằng tĩnh lặng (phù hợp với vật…)
b, Thành lập: lập nên, xây dựng nên thay bằng thiết lập
c, Cảm xúc: sự rung động trong lòng do tiếp xúc với sự việc gì thay bằng cảm phục.
4-Bài tập 5: (SGK/103)
- Chú ý quan sát, lắng nghe lời nói hằng ngày của mọi người xung quanh và trên các phương tiện thông tin đại chúng.
- Đọc sách báo.
- Ghi chép những từ ngữ mới + tra từ điển từ ngữ khó.
+ Bài tập 6: (SGK/104).
Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống:
a, điểm yếu d, láu táu
b, mục đích cuối cùng e, hoảng loạn
c, đề bạt
5-Bài tập 9: (SGK/104)
Mẫu: - Bất: bất biến, bất chính
- Bí: Bí danh
- Trữ: trữ lượng, tàng trữ
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò.
- Hệ thống, khắc sâu nội dung bài
- Hướng dẫn H/s về nhà làm bài. - 2 hình thức trau dồi vốn từ
+ Rèn luyện để biết đầy đủ, chính xác
+ Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết
- Học bài + Hoàn thành những bài tập còn lại
- Chuẩn bị cho viết bài TLV số 2.
-------------------------------------------------------
So¹n:13-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 34 - ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2
A.MỤC TIÊU BÀI DẠY: Giúp học sinh:
- Biết vận dụng những kiến thứcđã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả cảnh vật, con người, hành động.
- Rèn luyện kĩ năng diễn đạt, trình bày.
B.CHUẨN BỊ:
- Giáo viên: Đề + Đáp án
- Học sinh: Lập dàn ý chi tiết 4 đề trong SGK.
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động:
1-Tổ chức:
2-Kiểm tra: KT sự chuẩn bị cho giờ viết bài của H/s
3-Bµi míi: . Giới thiệu bài: Các em đã được tìm hiểu về miêu tả trong VB tự sự, giờ học này chúng ta sẽ vận dụng những kiến thức đó vào tạo lập một VB tự sự kết hợp VB miêu tả cảnh vật, con người, hành động.
*Hoạt động 2: Bài mới.
GV chép đề bài lên bảng
?Xác định kiểu v¨n b¶n cần tạo lập?
? Để tạo lập được VB này, ta cần vận dụng những kĩ năng nào vào bài viết?
?VB tạo lập cần cần đảm bảo những nội dung gì?
- Nêu yêu cầu của bài viết.
Những yêu cầu về thái độ trong giờ viết bài của häc sinh.
Nêu đáp án.
I.Đề bài:
Tưởng tượng 20 năm sau, vào một ngày hè, em về thăm lại trường cũ. Hãy viết thư cho một b¹n học hồi ấy kể lại buổi thăm trường đầy xúc động đó.
II.Yêu cầu chung:
1.Nội dung:
- Kiểu v¨n b¶n: Tự sự
- Vận dụng các kĩ năng: Kể chuyện + tưởng tượng + miêu tả.
- Các nội dung cần nêu ra trong bài làm.
+ Vị trí của người kể chuyện: đã trưởng thành, có một công việc, một vị trí nào đó trong x• héi, mong trở lại thăm ngôi trường cũ.
+ Lí do trở lại thăm trường (đi công tác qua, hè về quê tới thăm trường…)
+ Đến thăm trường vào buổi nào?
+ Đến thăm trường đi với ai?
+ Đến trường gặp ai?
+ Quang cảnh trường nh thÕ nµo? (có gì thay đổi, có gì còn nguyên vẹn?)
+ Hồi tưởng lại cảnh trường ngày xưa mình học (Những gì gợi lại kỉ niệm buồn, vui của tuổi học trò, trong giờ phút đó bạn bè hiện lên nh thÕ nµo?)
2.Hình thức:
- Cần xác định đúng yêu cầu của đề bài: Kể chuyện.
- Hình thức viết bài: lá thư gửi người bạn cũ.
- Bài viết kết hợp tự sự + miêu tả.
- Trình bày sạch, đẹp, khoa học.
3.Thái độ:
- Nghiêm túc trong giờ viết bài.
- Bài viết thể hiện được sự kết hợp nhuần nhuyễn các kĩ năng đã học (dung từ, đặt câu, diễn đạt, kể chuyện ,miêu tả...)
- Qua bài làm häc sinh cần thể hiện tình cảm yêu mến quý trọng mái trường mình đã học với kỉ niệm buồn vui của tuổi học trò.
III.Đáp án chấm:
- Mở bài: (1 điểm)
+ Lí do viết thư của bạn.
- Thân bài: (7 điểm)
Nội dung bức thư
+ Lời thăm hỏi bạn.
+ Kể cho (nghe) biết về buổi thăm trường đầy xúc động:
. Lí do trở lại thăm trường
. Thời gian đến thăm trường
. Đến thăm trường với ai?
. Quang cảnh trường ntn?
. Suy nghĩ của bản than
- Kết bài: (1 điểm)
Lời chúc, lời chào, lời hứa hẹn.
*Hoạt động 3: Luyện tập.
GV giao bài tập cho H/s về nhà Đề bài: Kể lại một giấc mơ, trong đó em được gặp lại người than đã xa cách lâu ngày.
- Hãy lập dàn ý cho đề văn trên.
- Viết đoạn trong phần than bài trong đó có kết hợp kể và miêu tả.
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò.
- GV thu bài
- Nhận xét giờ viết bài của H/s
- Hướng dẫn về nhà
- Làm bài tập
- Soạn "M• Gi¸m Sinh mua KiÒu"
So¹n:14-10-2007
TiÕt 36 M• Gi¸m Sinh mua KiÒu(T1)
TrÝch TruyÖn KiÒu-NguyÔn Du
A-Môc tiªu cÇn ®¹t
1.KiÕn thøc; Kh¾c ho¹ ch©n dung M• Gi¸m Sinh, mét tªn bu«n ngêi, t thÕ vµ t©m tr¹ng cña KiÒu-n¹n nh©n cña sù biÕn vµ ®ång tiÒn.
2.§o¹n th¬ kÓ chuyÖn tØ mØ, giäng ®iÖu kh¸ch quan nhng mang mµu s¾c ch©m biÕm
3.Cñng cè vµ rÌn kÜ n¨ng ®äc th¬ lôc b¸t kÓ chuyÖn, ph©n tÝch nh©n vËt qua cö chØ ng«n ng÷ vµ hµnh ®éng
B-ChuÈn bÞ
PhiÕu häc tËp,
C-Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
Ho¹t ®éng 1:Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2,KiÓm tra:kiem tra 15 ph
ph©n tÝch 8 c©u cuèi ®o¹n KiÒu ë lÇu Ngng BÝch?
V× sao KiÒu ph¶i b¸n m×nh chuéc cha? QuyÕt ®Þnh Êy sÏ dÉn ®Õn ®iÒu g× trong cuéc ®êi KiÒu?
3, Bµi míi:
Ho¹t ®éng 2:§äc hiÓu v¨n b¶n
Gi¸o viªn nªu yªu cÇu, ®äc mÉu, gäi HS ®äc
§o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn?
ý mçi phÇn?
§äc P1
Tãm t¾t NDphÇn tríc:KiÒu ngá lêi b¸n m×nh chuéc cha mô mèi ®a ngêi ®Õn mua.
?MGS xuÊt hiÖn ntn? t×m chi tiÕt miªu t¶ vÒ con ngêi nµy?
?NXg× vÒ c¸ch ¨n nãi cña MGS
?H¾n lµ ngêi ntn?
DiÖn m¹o MGS ®îc miªu t¶ qua chi tiÕt nµo? NX g× vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶?
Hµnh vi cña MGS ®îc miªu t¶ qua nh÷ng tõ ng÷ nµo?
*NhËn xÐt cña em vÒ tõ ng÷? VªMGS khi h¾n ®Õn nhµ KiÒu? I.§äc bµi:
Chó ý ph©n biÖt hai giäng ngêi kÓ chuyÖn vµ hai nh©n vËt. Lêi M• Gi¸m Sinh nãi hai lÇn víi hai ng÷ ®iÖu kh¸c nhau. Lêi mô mèi ®a ®¶y. Lêi ngêi kÓ chuyÖn tõ tèn kh¸ch quan.
II.Gi¶i thÝch tõ khã: SGK
III.Bè côc: 2 phÇn.
PhÇn 1: §Õn “ kÝp ra ” M• Gi¸m Sinh ®Õn nhµ KiÒu.
PhÇn 2: ( cßn l¹i ) viÖc mua b¸n KiÒu.
IV.Ph©n tÝch:
1.M• Gi¸m Sinh ®Õn nhµ KiÒu:
-ngêi viÔn kh¸ch : kh¸ch ë xa
vÊn danh
-hái tªn r»ng M• Gi¸m Sinh
hái quª r»ng…
*C¸ch nãi n¨ng thiÕu chñ ng÷, céc lèc, kh«ng râ rµng.§ã lµ con ngêi kÐm v¨n ho¸, ®¸ng ngê.
-tr¹c ngo¹i tø tuÇn
mµy r©u nh½n nhôi, ¸o quÇn b¶nh bao
*Dïng tõ l¸y tîng h×nh,miªu t¶ M• Gi¸m Sinh lµ con ngêi chau chuèt, chó trängvÒ h×nh thøc
-ThÇy, tí lao xao
GhÕ trªn ngåi tãt sç sµng
*Tõ l¸y diÔn t¶ sù ån µo th« lç. M• Gi¸m Sinh ®Õn nhµ KiÒu trong d¸ng vÎ b¶nh bao, ®i ®øng ån µo, ¨n nãi th« kÖch gian tr¸.
*Ho¹t ®éng 3:Tæng kÕt, ghi nhí: Thùc hiÖn ë tiÕt sau
*Ho¹t ®éng 4:cñng cè dÆn dß
-HÖ thèng bµi:*Sö dông phiÕu häc tËp
C©u hái: Tõ “tãt” hay ë chç nµo?
+Nh¾c l¹i néi dung võa ph©n tÝch
-Híng dÉn häc sinh vÒ nhµ:
+T×m hiÓu phÇn cßn l¹i
So¹n:16-10-2007 TiÕt:37 M• Gi¸m Sinh mua KiÒu(t2
Gi¶ng: TrÝch TruyÖn KiÒu-NguyÔn Du
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Gióp HS thÊy ®îc bé mÆt thËt cña M• Gi¸m Sinh, mét tªn bu«n ngêi kho¸c ¸o thanh lÞch vµ thùc chÊt cña cuéc mua b¸n
-NguyÔn Du mØa mai, khinh bØ MGS nhng «ng béc lé kÝn ®¸o, cè g¾ng ®Ó nh©n vËt tù béc lé b¶n chÊt
-Cñng cè vµ rÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt qua h×nh d¸ng, cö chØ, ng«n ng÷ vµ hµnh ®éng
B-ChuÈn bÞ:PhiÕu häc tËp
C-Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1:Khëi ®éng
1.Tæ chøc :
2.KiÓm tra:
§äc thuéc lßng ®o¹n trÝch M• Gi¸m Sinh mua KiÒu vµ nªu nhËn xÐt vÒ M• Gi¸m Sinh khi h¾n míi ®Õn nhµ KiÒu?
3. Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2:§äc hiÓu v¨n b¶n
§äc l¹i ®o¹n trÝch
Trong mµn kÞch mua b¸n cã nh÷ng nh©n vËt nµo?
T©m tr¹ng Thuý KiÒu khi gÆp M• Gi¸m Sinh nh thÕ nµo?
Mô mèi cã nh÷ng hµnh ®éng lêi nãi nh thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt g× vÒ mô?
M• Gi¸m Sinh ®Æt vÊn ®Ò mua KiÒu nh thÕ nµo?Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch ®Æt vÊn ®Ò ®ã?
ViÖc ng• gi¸diÔn ra nh thÕ nµo?Ph©n tÝch hµnh ®éng(cß kÌ) ng• gi¸ cña M• Gi¸m Sinh vµ kÕt qu¶ cña viÖc tho¶ thuËn?
? Trong viÖc mua b¸n nµy M• Gi¸m Sinh
lµ con ngêi nh thÕ nµo?
§äc bèn c©u cuèi-bèn c©u th¬ ®ã nãi lªn ®iÒu g×? IV-Ph©n tÝch:
2. Cuéc mua b¸n:
*Thuý KiÒu:
-Bíc ®i mét bíc, lÖ mÊy hµng
Ng¹i ngïng…buån nh cóc, gÇy nh mai
->NghÖ thuËt so s¸nh,KiÒu v« cïng ®au ®ín xãt xa
-Mô mèi:
VÐn tãc b¾t tay, ®¾n ®o c©n s¾c c©n tµi, Ðp cung…thö bµi qu¹t th¬, tuú c¬ dÆt d×u
=>Mô sµnh sái trong viÖc mua b¸n ngêi
mô coi nµng KiÒu lµ mét mãn hµng ®Ó mô kiÕm lêi
-M• Gi¸m Sinh:
+R»ng mua ngäc ®Õn Lam KiÒu
SÝnh nghi xin d¹y bao nhiªu cho têng
=>Lêi nãi tá vÎ v¨n hoa nhng th¸i ®é l¹i thùc dông
+ngh×n vµng-cß kÌ bít mét thªm hai
giê l©u ng• gi¸ vµng ngoµi bèn tr¨m
=>cß kÌ: mÆc c¶, thªm bít-v« nh©n ®¹o khi dïng víi con ngêi, ®au ®ín khi dïng cho con ngêi
*M• Gi¸m Sinh lµ mét con ngêi keo kiÖt h¾n lîi dông,b¾t bÝ ®Ó tr¶ víi gi¸ rÎ nhÊt.H¾n béc lé b¶n chÊt cña mét tªn l¸i bu«n, mét kÎ v« nh©n ®¹o
-Canh thiÕp, n¹p th¸i vu quy
TiÒn lng ®• s½n viÖc g× ch¼ng xong
=>ViÖc cíi xin-thùc chÊt lµ mua b¸n ®• xong, tÊt c¶ do ®ång tiÒn quyÕt ®Þnh.
V.Tæng kÕt:
-NghÖ thuËt kÓ chuyÖn rÊt gän, m¹ch l¹c, kÕt hîp miªu t¶ ch©n dung thÓ hiÖn tÝnh c¸ch nh©n vËt b»ng mét vµi tõ rÊt ®êi thêng mµ rÊt ®óng, rÊt ®¾t
-Néi dung:
§o¹n trÝch lµm næi bËt b¶n chÊt bÞp bîm cña M• Gi¸m Sinh, qua ®ã t¸c gi¶ thÓ hiÖn th¸i ®é khinh bØ lo¹i ngêi nh h¾n vµ tè c¸o x• héi bÞ ®ång tiÒn ngù trÞ
*Ho¹t ®éng 3:LuyÖn tËp
Th¶o luËn nhãm: c©u hái
1.Em ®äc ®îc tõ v¨n b¶n M• Gi¸m Sinh mua KiÒu:
a, Mét tÝnh c¸ch vµ mét th©n phËn nµo cña con ngêi?
b, Tõ ®ã cho thÊy mét thùc tr¹ng x• héi nh thÕ nµo?
c,Th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña NguyÔn Du khi kÓ l¹i sù viÖc nµy?
2. Trong cuéc mua b¸n nµy, KiÒu hiÖn lªn nh mét gi¸ trÞ ®Ñp bÞ l¨ng nhôc. Em cã nghÜ nh thÕ kh«ng?
*PhiÕu häc tËp:
Tr¾c nghiÖm:
1.C¸ch ¨n mÆc cña M• Gi¸m Sinh cho em suy nghÜ g×?
a, Mét chµng phong lu nho nh•.
b, Mét kÎ trai l¬, gi¶ dèi.
c, Mét ngêi ®øng ®¾n lÞch sù.
d, Mét ngêi bãng bÈy hµo nho¸ng.
2,Trong ®o¹n trÝch, t¸c gi¶ ®• sö dông nghÖ thuËt nµo ®Ó t¶ M• Gi¸m Sinh?
a, Lý tëng ho¸ nh©n vËt.
b, ¦íc lÖ.
c, Kh¸i qu¸t ho¸ nh©n vËt.
d, T¶ thùc.
3,Côm tõ nµo trong c©u nãi cña M• Gi¸m Sinh m©u thuÉn víi lêi giíi thiÖu cña bµ mèi?
a, Còng gÇn.
b, HuyÖn L©m Thanh.
c, M• Gi¸m Sinh.
d. Mua ngäc.
4, C©u th¬ “§¾n ®o c©n s¾c c©n tµi” ®îc t¸c gi¶dïng nghÖ thuËt nµo?
a. Èn dô,
b. Ho¸n dô
c. ThËm xng,
d. Nãi tr¸nh.
5.T©m tr¹ng cña KiÒu béc lé trong ®o¹n trÝch lµ g×?
a, Ch¸n n¶n bu«ng xu«i,
b. NhÑ nhâm v× ®• b¸n m×nh cøu cha vµ em.
c. C¨m giËn M• Gi¸m Sinh.
d, Ng¹i ngïng, e lÖ, ®au ®ín xãt xa,
*Ho¹t ®éng 4:Cñng cè , dÆn dß
§äc thªm:
Sao Trêi gië thãi ®a ®oan?
Giai nh©n nì ®Ó lªn bµn c©n ®o!
Còng giao gi¸ còng ìm ê.
Cß kÌ thªm bít bµy trß con bu«n.
Ngh×n n¨m sau h¼n v½n cßn
Rïng m×nh ghª tëm chuyÖn buån b¸n mua!
*Híng dÉn vÒ nhµ:
Ph¸t biÓu ý kiÕn cña em vÒ vai trß cña ®ång tiÒn trong ®o¹n trÝch võa häc
-ChuÈn bÞ bµi míi:
+T×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn §×nh ChiÓu
+Tãm t¾t cèt truyÖn Lôc V©n Tiªn
+So¹n bµi :
Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu NguyÖt Nga.
So¹n:20-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 38: Lôc V©n Tiªn cøu KiÒu nguyÖt nga
- NguyÔn §×nh ChiÓu -
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp học sinh:
- Nắm được cốt truyện và những điều cơ bản về T/g, tác phẩm.
- Qua đoạn trích hiểu được khát vọng cứu người, giúp đời của T/g và phẩm chất của 2 nhân vật: Lục Vân Tiên, Kiều Nguyện Nga
- Tìm hiểu đặc trưng phương thức khắc hoạ tính cách nhân vật của truyện.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Tìm đọc truyện "Lục Vân Tiên" + tư liệu tham khảo
- HS: Sưu tầm + đọc toàn truyện
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1; Khởi động:
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra:
- Câu hỏi: Vân tích cảnh Thuý Kiều báo oán
- KT sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: Có một tác phẩm được G. Ô - ba - rê đánh giá "như là một trong những sản phẩm hiếm có của trí tuệ con người, có cái ưu điểm lớn là diễn tả được trung thực những tình cảm của cả một dân tộc"- đó chính là tác phẩm "Lục Vân Tiên". Chúng ta cùng vào bài học hôm nay để hiểu một phần của tác phẩm vì những nét chính nhất về T/g.
*Hoạt động 2: Đọc - Hiểu văn bản
- Hướng dẫn H/s đọc: to, rõ, truyền cảm, thay đổi giọng cho phù hợp với câu thơ kể, tả, đối thoại.
- 1 H/s đọc chú thích (SGK/112)
?Giới thiệu những nét chính về T/g?
GV diễn giảng thêm.
?Giới thiệu những nét tiêu biểu về tác phẩm?
- GV diễn giảng
?Truyện được viết theo kết cấu ntn?
?Truyện được viết nhằm mục đích gì?
?Nhận xét gì về đặc điểm thể loại của truyện?
?VB trích được chia làm mấy phần, nêu nội dung chính của từng phần? I.Tiếp xúc với VB.
1.Đọc, kể tóm tắt:
2.Tìm hiểu chú thích: (SGK/112, 113, ->115)
a,T¸c gi¶: Nguyễn Đình Chiểu (1822 - 1888)
- Tục gọi là Đỗ Chiểu
- Sinh tại Tân Thới - Gia Định (quê mẹ)
- Quê cha Bồ Điền - Phong Điền - Thừa Thiên Huế
- Năm 1843, thi đỗ tú tài (21 tuổi)
- Là người có nghị lực sống và cống hiến cho đời.
+ Bước vào đời hăm hở, đầy khát vọng
+ Bất hạnh ập tới thật khắc nghiệt (26 tuổi bị mù, dở dang đường công danh, đường tình duyên trắc trở, về quê nhà gặp buổi loạn li)
+ Không gục ngã trước số phận: ngẩng cao đầu sống, sống có ích đến hơi thở cuối cùng
+ Gánh vác 3 trọng trách: Làm thầy giáo
Thầy thuốc
Nhà thơ
+ Là thầy giáo danh tiếng, khắp miền lục tỉnh (khi ông mất cả cánh đồng Ba Tri rợp trắng khăn tang của các thế hệ học trò)
+ Ở cương vị thầy thuốc, hết lòng cứu nhân độ thế.
+ Để lại cho đời bao trang thơ bất hủ, được lưu truyền rộng rãi: "Lục Vân Tiên", "Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc"
- Là người có lòng yêu nước và tinh thần bất khuất chống giặc ngoại xâm
+ Kiên quyết giữ vững lập trường kháng chiến, tích cực tham gia kháng chiến, cùng các lãnh tụ nghĩa quân bàn bạc việc đánh giặc, viết văn thơ khích lệ tinh thần kháng chiến của nhân dân.
+ Khi cả Nam kì rơi vào tay giặc, vẫn nêu cao tinh thần bất khuất trước kẻ thù "thua cuộc rồi lưng vẫn thẳng, đầu vẫn ngẩng cao, ngay kẻ thù cũng phải kính nể", giữ trọn lòng trung thành với Tổ Quốc, với nhân dân cho tới lúc mất.
b.Tác phẩm: "Truyện Lục Vân Tiên"
- Truyện thơ nôm: kể nhiều hơn để đọc, để xem.
- Sáng tác khoảng đầu những năm 50 - trước thế kỉ XIX.
- Được lưu truyền rộng rãi dưới hình thức sinh hoạt văn hoá dân gian như "kể thơ", "nói thơ vân Tiên", "hát Vân Tiên"…
- Có ảnh hưởng sâu rộng tới toàn quốc.
- Gồm 2082 câu thơ lục bát
- Truyện được kết cấu theo kiểu truyền thống của loại truyện phương đông: theo từng chương hồi, xoay quanh diễn biến của các nhân vật chính.
- Truyện được viết ra nhằm mục đích trực tiếp là truyện dạy đạo lí làm người:
+ Xem trọng tình nghĩa giữa con người với con người trong XH: tình cha mẹ, con cái, vợ chồng, tình yêu.
+ Đề cao tinh thành nghĩa hiệp, sẵn sàng cứu khốn phò nguy.
+ Thể hiện khát vọng của nhân dân hướng tới lẽ công bằng và những điều tốt đẹp trong cuộc đời (kết thúc có hậu)
- Thể loại: mang tính chất kể: chú trọng đến hành động của nhân vật nhiều hơn là miêu tả nội tâm -> tính chất của nhân vật cũng thường bộc lộ qua việc làm. lời nói, cử chỉ cuả họ.
c,Tóm tắt truyện:
- 3 bố cục:
+ 2 phần: 14 câu đầu: Lục Vân Tiên đánh tan bọn cướp
Còn lại: Cuộc trò chuyện giữa Lục Vân Tiên với Kiều Nguyện Nga sau trận đánh.
* Hoạt động 3: củng cố, dặn dò:
- Hệ thống bài
- Hướng dẫn H/s về nhà học bài. - Những nét chính về: + T/g Ng. Đình Chiểu
+ Tác phẩm "Truyện Lục Vân Tiên"
- Tóm tắt ngắn gọn tác phẩm
- Tìm đọc toàn tác phẩm
- Soạn tiếp bài.
------------------------------------------------------------------------
So¹n:21-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 39: Lôc v©n tiªn cøu kiÒu nguyÖt NGA
(Nguyễn Đình Chiểu)
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp học sinh: - Nắm được cốt truyện và những điều cơ bản về T/g, tác phẩm.
- Qua đoạn trích hiểu được khát vọng cứu người, giúp đời của T/g và phẩm chất của 2 nhân vật: Lục Vân Tiên, Kiều Nguyện Nga
- Tìm hiểu đặc trưng phương thức khắc hoạ tính cách nhân vật của truyện.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Tìm đọc truyện "Lục Vân Tiên" + tư liệu tham khảo + tranh chân dung
- HS: Sưu tầm + đọc toàn truyện
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động:
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: - Câu hỏi: Trình bày những điểm chính về T/g, tác phẩm.
- KT sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: GV dẫn dắt vào bài.
*Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản.
- 1 H/s đọc lại đoạn 1
?Hình ảnh Lục Vân Tiên đánh cướp được miêu tả ở những câu thơ nào?
?Nhận xét gì về NT của T/g trong đoạn này?
?H/ảnh Lục Vân Tiên hiện lên ntn?
?Nhân vật Lục Vân Tiên gợi cho nhớ tới hình ảnh những nhân vật nào trong truyện cổ Trung Hoa, trong truyện dân gian?
?Sau trận đánh, Lục Vân Tiên có thái độ, cách cư xử với Kiều Nguyệt Nga và Kim Liên ntn? (thể hiện qua những câu thơ nào?)
?Qua đây em còn hiểu thêm được gì về tính cách và phẩm chất cuả Lục Vân Tiên?
?Quan niệm về người anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu thể hiện ở những câu thơ nào? giải thích ý nghĩa quan niệm đó?
* Đây cũng là quan niệm của Ng. Du qua nhân vật Từ Hải "Anh hùng ... bất bằng mà tha"
-> Xuất phát từ câu nói củaMạnh Tử "Kiến nghĩa bất vi vô dũng dã" (thấy việc nghĩa mà không làm không phải là người anh hùng)
?Nhận xét chung về Lục Vân Tiên. theo em T/g gửi gắm gì qua nhân vật này?
?H/ảnh Nguyệt Nga được hiện lên qua những lời lẽ mà nàng giãi bày với Lục Vân Tiên, hãy tìm những lời lẽ của nàng qua đoạn trích?
Em có nhận xét gì về lời lẽ của nàng?
?Qua đây em hiểu được điều gì ở Kiều Nguyệt Nga?
?Nguyệt nga suy nghĩ gì về việc làm của Lục Vân Tiên đối với mình? thể hiện cụ thể qua lời nói nào?
?Em hiểu những câu nói này có ý nghĩa gì?
?Nhận xét chung về nhan vật Kiều Nguyệt Nga? II. Phân tích v¨n b¶n
1. Nhân vật Lục Vân Tiên.
- Trước đoạn trích này là cảnh Vân Tiên thấy nhân dân đau khổ bèn hỏi thăm và được biết ở đó bọn cướp Phong Lai hung hãn đang hoành hành. Mọi người khuyên chàng không nên tự chuốc lấy nguy hiểm.
- "ghé lại bên đàng
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô
…chớ quen…hại dân
…tả đột hữu xông
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang
…một gậy thác rày thân vong"
-> Sử dụng các ®éng tõ, so sánh, từ láy
=> dũng cảm, anh hùng và tấm lòng vị nghĩa vong thân (vì việc nghĩa, quên thân mình)
H×nh ảnh Lục Vân Tiên được so sánh với dũng tướng Triệu tử Long - trận Đương Dang - truyện "Tam quốc diễn nghĩa"
H×nh ảnh Lục Vân Tiên được khắc hoạ theo một mô típ quen thuộc ở truyện nôm truyền thống: 1 chàng trai tài giỏi, cứu một cô gái thoát khỏi tình huống hiểm nghèo, rồi từ ân nghĩa đến tình yêu.
-> Niềm mong ước của t¸c gi¶ và cũng là của nhân dân (trong thời buổi hỗn loạn, người ta trông mong ở những người tài đức, dám ra tay cứu nạn giúp đời).
- Sau khi đánh thắng bọn cướp Phong Lai
"+ Hỏi: ai than khóc ở trong xe này?
+…nghe nói động lòng
Đáp rằng: Ta đã trừ dòng lâu la
Khoan khoan ngồi đó chớ ra
Nàng là phận gái ta là phận trai
…
Nghe nói liền cười
Làm ơn há dễ trông người trả ơn"
-> Vân Tiên: hơi -> động lòng -> tìm cách an ủi -> ân cần hỏi han -> nghe nói muốn được lạy tạ vội gạt đi ngay -> từ chối lời mời về thăm nhà của Nguyệt Nga để cho nàng đền đáp công ơn (đoạn sau còn từ chối nhận chiếc châm vàng của nàng…)
=> hào hiệp, chính trực, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm, nhân hậu, (sẵn sàng giúp đỡ người khác, có lòng thương người, ngay thẳng…)
- Quan niệm về người anh hùng:
"Nhớ câu kiến nghĩa bất vi
Làm người thế ấy cũng phi anh hùng"
-> thấy việc nghĩa mà bỏ qua không làm thì không phải là người anh hùng.
=> Với Vân Tiên làm việc nghĩa là một bổn phận, một lẽ tự nhiên, không coi đó là công trạng - đó là cách cư xử mang tinh thần nghĩa hiệp của các bậc anh hùng hảo hán.
* Lục Vân Tiên: anh dũng, tài năng, có tấm lòng vị nghĩa vong thân, hào hiệp, chính trực, trọng nghĩa khinh tài, từ tâm, nhân hậu
-> H×nh ¶nh lí tưởng mà t¸c gi¶ gửi gắm niÒm tin và ước vọng.
2.Nhân vật Kiều Nguyệt Nga.
-" Thưa rằng…
…làm con đâu dám cãi cha
Ví dầu ngàn dặm đàng xa cũng đành
…trước xe quân tử tạm ngồi
Xin cho tiện thiếp lạy rồi sẽ thưa?"
-> Cách xưng hô khiêm nhường, nói năng vui vẻ, dịu dàng, mực thước, trình bày vấn đề rõ ràng, khúc triết, đáp ứng đầy đủ niềm thăm hỏi ân cần của Lục Vân Tiên, thể hiện chân thành niềm cảm kích, xúc động của mình.
=> Lời lẽ của một cô gái khuê các, thuỳ mị, nết na, có học thức.*
- Lâm nguy chẳng gặp giải ngay
Tiết trăm năm cũng bỏ đi một hồi"
…"lấy chi cho phí tấm lòng cùng ngươi"
-> Nàng là người chịu ơn, Lục Vân Tiên đã cứu cả cuộc đời trong trắng của nàng, nàng áy náy, băn khoăn, tìm cách đền đáp, dù nàng hiểu rằng có đền đáp đến mấy cũng là chưa đủ cuối cùng nàng đã tự nguyện gắn bó cuộc đời với chàng)
*Người con gái nết na, đức hạnh theo quan niệm truyền thống cổ xưa.
*Hoạt động 3: Tổng kết, ghi nhớ
?Nhận xét gì về ngôn ngữ của VB (trích)?
?Nhận xét gì về NT xây dựng nhân vật của T/g?
?Nêu nội dung chính của v¨n b¶n (trích)?
1. Nghệ thuật:
- Ngôn ngữ mộc mạc, bình dị, gần với lời nói thông thường, mang màu sắc địa phương Nam Bộ
- Ngôn ngữ thơ đa dạng phù hợp với diễn biến tình tiết (Đoạn đầu: lời Vân Tiên đầy phẫn nộ, tướng cướp kiêu căng, đoạn sau: cuộc đối thoại giữa Lục Vân Tiên và Nguyệt Nga thì lời lẽ mềm mỏng, xúc động, chân thành.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: qua hành động, cử chỉ, lời nói.
2. Nội dung:
v¨n b¶n trích thể hiện khát vọng hành đạo giúp đời của t¸c gi¶ và khắc hoạ những phẩm chất tốt đẹp của 2 nhân vật Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga
* Ghi nhớ: SGK/115
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò.
- Hệ thống bài
- Hướng dẫn học sinh làm bài tập. - Nhân vật
+ Lục Vân Tiên: dũng cảm, tài ba, trọng nghĩa.
+ Kiều Nguyệt Nga: hiền hậu, nết na, ân tình
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật của T/g
- Làm bài tập (SGK/116)
- Học thuộc lòng Vb (trích) + học bài
- Soạn: "Miêu tả nội tâm trong VB tự sự"
----------------------------------------------------------------------------------
Ngµy so¹n:22-10-2007
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 40 - MIªu t¶ néi t©m trong v¨n b¶n tù sù
A,MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp học sinh: - Hiểu được vai trò của miêu tả nội tâm và mối quan hệ nội tâm với ngoại hình trong khi kể chuyện.
- Rèn luyện kĩ năng kết hợp: kể chuyện với miêu tả nội tâm nhân vật khi viết bài văn tự sự.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: đọc tài liệu tham khảo
- H/s: Soạn bài theo SGK
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1-Tổ chức:
2.Kiểm tra: KT sự chuẩn bị bài của học sinh
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: Ở các lớp dưới, các em đã được làm quen với miêu tả, song chủ yếu được đề cập tới miêu tả ở dạng bên ngoài. Đối với người đó là miêu tả ngoại hình. Trong chương trình NV9, các em sẽ được cung cấp một số hiểu biết về miêu tả hoàn cảnh, ngoại hình và nội tâm. Đối tượng miêu tả của nội tâm là những suy nghĩ, tình cảm, diễn biến tâm trạng của nhân vật. Để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này mời các em vào bài học hôm nay.
*Hoạt động 2: Bài mới
I. Bài học.
1.Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu:
*Ngữ liệu 1: Đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích"
?Trong đoạn trích những câu thơ nào tả cảnh?
-> "Trước lầu Ngưng Bích kho¸ xuân
…Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia"
Và "Buồn trông cửa bể chiều hôm
…Ầm ầm tiếng sãng kêu quanh ghế ngồi"
?Dấu hiệu nào cho em biết các câu thơ này tả cảnh?
-> Đối tượng miêu tả ở những câu thơ này là: Khung cảnh thiên nhiên ở lầu Ngưng Bích (núi, trăng…)
?Tìm những câu thơ miêu tả tâm trạng của Thuý Kiều
-> "Bên trời góc bể bơ vơ,
…có khi gốc tử đã vừa người ôm"
?Dấu hiệu nào cho em biết đoạn thơ trên miêu tả tâm trạng của nàng Kiều?
-> Tập trung miêu tả tâm trạng của nàng Kiều:nỗi nhớ về Kim Trọng, cha mẹ, nghĩ về thân phận cô đơn, bơ vơ nơi đất khách quê người.
?Những câu thơ tả cảnh có mối quan hệ ntn với việc thể hiện nội tâm nhân vật?
-> Từ việc miêu tả khung cảnh thiên nhiên ở lầu Ngưng Bích mênh mông, hoang vắng, rợn ngập ta thấy tâm trạng của Kiều ở đây cô đơn, lẻ loi, buồn rầu, lo lắng, sợ hãi…
- Tả cảnh cữa bể chiều hôm, ngọn nước lớn, cánh hoa trôi, nội cỏ tàn úa, gió cuốn…là phương tiện để thể hiện tâm trạng của Kiều: cô đơn, nỗi nhớ nhà, quê hương, lo lắng cho thân phận trim nổi trước cuộc đời, mông lung, lo âu, kinh sợ (nghệ thuật tả cảnh ngụ tình)
?Cho biết miêu tả nội tâm có tác dụng ntn đối với việc khắc hoạ nhân vật trong VB tự sự?
->Miêu tả nội tâm có vai trò và tác dụng rất to lớn trong việc khắc hoạ đặc điểm, tính cách nhân vật (nhân vật là yếu tố quan trọng nhất của tác phẩm tự sự. Xây dựng nhân vật nhà văn thường miêu tả ngoại hình và miêu tả nội tâm. Miêu tả nội tâm nhằm tái hiện lại những trăn trở dằn vặt, những rung động tinh vi trong tình cảm, tư tưởng của nhân vật -> chân dung tinh thần của nhân vật).
?Qua ngữ liệu trên, em hiểu thế nào là miêu tả nội tâm trong VB tự sự?
*Ngữ liệu 2: (Đoạn văn SGK/117)
- 1 H/s đọc.
? Đoạn văn trên Nam Cao miêu tả ai, với những đặc điểm gì?
-> Miêu tả Lão Hạc với những đặc điểm về nét mặt, đầu…(tư thế)
?Qua những đặc điểm được miêu tả trên đây, em thử đoán xem Lão Hạc đang có những cảm xúc, ý nghĩ ntn?
->Tâm trạng đau khổ, dằn vặt của Lão Hạc khi bán con Vàng.
? Đoạn văn trên cũng được coi là đoạn văn miêu tả nội tâm của Lão Hạc, em có nhận xét gì về cách miêu tả của T/g?
-> Miêu tả nội tâm Lão Hạc qua nét mặt, cử chỉ -> cách miêu tả gián tiếp.
?Qua ngữ liệu trên hãy cho biết có mấy miêu tả nội tâm -> 2 cách: Trực tiếp + gián tiếp.
?Tìm một số đoạn văn. Thơ đã học mieu tả nội tâm nhân vật.
- 1 H/s đọc ghi nhớ. 2. Kết luận:
*Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm trong v¨n b¶n tự sự.
-> có thể quan sát được trực tiếp, có thể cảm nhận được bằng các giác quan.
-> Không quan sát được một cách trực tiếp.
*Miêu tả nội tâm trong v¨n b¶n tự sự là tái hiện những ý nghĩ, cảm xúc và diễn biến tâm trạng của nhân vật. Đó là biện pháp quan trọng để xây dựng nhân vật, làm cho nhân vật sinh động.
*Người ta có thể miêu tả trực tiếp bằng cách diễn tả những ý nghĩ, cảm xúc, tình cảm của nhân vật; cũng có thể miêu tả nội tâm gián tiếp bằng cách miêu tả cảnh vật, nét mặt, cử chỉ, trang phục của nhân vật.
* Ghi nhớ: SGK/117
*Hoạt động 3: Luyện tập
- 1H/s đọc yêu cầu của BT
- Hưỡng dẫn H/s làm bài. Bám sát vào đoạn trích.
- Cần chỉ ra được những câu thơ MT nội tâm của Kiều?
- Trình bày trước lớp.
- H/s khác nhận xét.
- Hướng dẫn H/s làm bài tập: chuyển toàn bộ lời kể của T/g sang lời của nhân vật Thuý Kiều, chú ý xưng hô cho phù hợp.
- Trình bày trước lớp
- H/s khác nghe, nhận xét
- GV đánh giá.
- Hướng dẫn H/s làm BT
- Trình bày trước lớp
- H/s khác nhận xét, bổ xung
- GV đánh giá 1-Bài tập 1: SGK/117
Thuật lại đoạn trích "Mã Giám Sinh…" bằng văn xuôi, chú ý miêu tả nội tâm Thuý Kiều.
"Nỗi mình thêm tức nỗi nhà
…Ngừng hoa bong then trông gương mặt dày"
-> Buồn rầu, tủi hổ, đau đớn ê chề khi mình bị coi như một món hang không hơn. Là người luôn ý thức được nhân phẩm, Kiều đau ức trước cuộc đời ngang trái (đau vì tình duyên trắc trở, uất vì "nỗi nhà" bị vu oan giá hoạ. Bao trùm tâm trạng Kiều ở đây là sự đau đớn, tái tê)
2-Bài tập 2: SGK/117
Đóng vai nàng Kiều viết đoạn văn kể lại việc báo ân báo oán, trong đó bộc lộ trực tiếp tâm trạng của Kiều lúc gặp Hoạn Thư.
- Tâm trạng Kiều lúc gặp Hoạn Thư: oán giận (lời lẽ mềm mỏng, lễ phép, những thực ra là châm biếm, mỉa mai, chì chiết -> Nghe Hoạn Thư "trình bày" phân vân khó xử -> quyết tha bổng cho Hoạn Thư.
3- Bài tập 3: SGK/117
Kể lại diễn biến sự việc, chú ý miêu tả tâm trạng sau khi gây ra việc không hay với bạn
(vÝ dô: tâm trạng băn khoăn, hối hận khi việc không hay đó đã xảy ra)
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- Hệ thống nội dung bài học
- Híng dẫn học sinh học và chuẩn bị bài - Miêu tả nội tâm trong v¨n b¶n tự sự - vai trò của nó
- 2 cách miêu tả nội tâm
- Học bài + xem lại và hoàn thành các bài
- Soạn : " Lục Vân Tiên gặp nạn"
- Chuẩn bị cho ch¬ng tr×nh địa phương phần văn
TuÇn 9 - Bµi 9
So¹n:23-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 41: Lôc v©n tiªn gÆp n¹n
(TrÝch truyÖn Lôc V©n Tiªn) - NguyÔn §×nh ChiÓu -
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp học sinh: - Qua phân tích sự đối lập giữa cái thiện và cái ác trong đoạn thơ, nhận biết được thái độ tình cảm và lòng tin của T/g gửi gắm với những người lao động bình thường.
- Tìm hiểu và đánh giá nghệ thuật sắp xếp tình tiết và nghệ thuật ngôn ngữ trong đoạn trích.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Truyện "Lục Vân Tiên" + tranh chân dung Đồ Chiểu
- H/s: Tìm đọc VB "Truyện Lục Vân Tiên"
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra:
- Câu hỏi: Đọc thuộc lòng và diễn cảm Vb trích "Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga"
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bµi míi: Giới thiệu bài:
*Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản
- Hướng dẫn H/s đọc: to, rõ, đúng nhịp thay đổi giọng đọc cho phù hợp với nhân vật
->Nhận xét
?Cho biết vị trí của đoạn trích?
?Xác định bố cục của VB?(trích) nêu nội dung chính của từng phần?
?Cho biết chủ đề của đoạn trích?
- 1 H/s đọc lại 8 câu thơ đầu
?Cho biết hoàn cảnh của Lục Vân Tiên lúc này?
?Lục Vân Tiên gặp Trịnh Hâm, có lời nhờ Trịnh Hâm giúp đỡ. Trịnh Hâm đã giúp đỡ bạn ntn?
?Nhận xét về việc làm của Trịnh Hâm?(liệu đó có phải là hành động bộc phát?)
?Hãy chỉ ra nguyên nhân dẫn tới hành động của Trịnh Hâm?
- Gv diễn giảng thêm.
?Giải thích vì sao ngay cả khi Vân Tiên bị mù loà mà hắn vẫn hãm hại bạn mình?
?Trịnh Hâm hiện lên ở đây là con người ntn?
?Nhận xét về giá trị nghệ thuật của đoạn thơ?
-> Sắp xếp hợp lí các tình tiết, hành động nhanh, lời thơ mộc mạc.
?Vân Tiên bị Trịnh Hâm đẩy xuống song, chàng đã được ai cứu giúp?
?Tìm những câu thơ cho thấy sự giúp đỡ của gia đình ông Ngư với LVT?
?Nhận xét về từ ngữ trong 2 câu thơ?
?2 câu thơ cho em biết việc làm của gia đình ông Ngư ntn?
T/c gia đình ông Ngư dành cho LVT là T/c ntn?
?Sau khi cứu sống LVT, gia đình ông Ngư còn giúp LVT những gì?
?Qua những việc làm gia đình ông Ngư đối với LVT, em thấy họ là người ntn?
?Cuộc sống của gia đình ông Ngư được MT qua những câu thơ nào?Nhận xét về lời thơ, hình ảnh?
?Cảm nhận cuộc sống của em về gia đình ông Ngư?
?Qua cuộc sống của ông Ngư, Nguyễn Đình Chiểu muốn gửi gắm khát vọng gì?
?Qua nhân vật ông Ngư, Nguyễn Đình Chiểu gửi gắm điều gì về con người và cuộc đời?
I.TiÕp xúc văn bản:
1.Đọc - kể tóm tắt:
2. Tìm hiểu chú thích: SGK/120
- Thuộc phần 2 của truyện
- Vân Tiên và tiểu đồng bị Trịnh Hâm hãm hại do đố kị, ghanh ghét tài năng của Vân Tiên.
3.Bố cục:
2 phần: + 8 câu đầu: Trịnh Hâm hãm hại Vân Tiên
+ Còn lại: Vân Tiên được cứu giúp
- Chủ đề: Sự đối lập giữa cái thiện và cái ác.
II.Phân tích VB.
1.Tội ác của Trịnh Hâm.
- Hoàn cảnh của Lục Vân Tiên: tiền hết, mù loà, bơ vơ nơi đất khách.
- Trịnh Hâm đã "giúp đỡ" Lục Vân Tiên
"Đêm khuya lặng lẽ như tờ
…khi ấy ra tay
Vân Tiên bị ngã xô ngay xuống vời
…giả tiếng kêu trời
…lấy lời phôi pha"
-> việc làm có sự sắp xếp, chuẩn bị, mưu tính trước sau (lừa tiểu đồng vào rừng trói lại…ra nói với Vân Tiên rằng tiểu đồng bị cọp vồ. Hắn đưa Vân Tiên lên thuyền rồi hứa đưa bạn về quê nhà, sau đó hắn ra tay hãm hại bạn)
- Nguyên nhân: tính đố kị, ganh ghét tài năng, lo cho con đường tiến thân của mình
(ngay từ khi mới gặp nhau, kết bạn với nhau thấy Vân Tiên tài cao, Trịnh Hâm đã có thái độ:
"Kiệm, Hâm là đứa so đo
Thấy Tiên dường ấy âu lo trong lòng
Khoa này Tiên ắt đầu công
Hâm dầu có đậu cũng không xong rồi")
- Dù bạn đã mù song Trịnh Hâm vẫn ra tay hãm hại, chứng tỏ sự độc ác dường như đã ngấm vào máu thịt hắn, đã trở thành bản chất con người hắn.
=>Trịnh Hâm: độc ác, bất nhân (đang tay hãm hại con người đang cơn hoạn nạn…), bất nghĩa (Vân Tiên là bạn của hắn), mưu mô, xảo quyệt.
2. Việc làm nhân đức và nhân cách cao cả của ông Ngư:
- Được Giao Long "dìu đỡ"
- Được ông Ngư và gia đình cứu sống
- Hối con vầy lửa một giờ
Ông hơ bụng dạ mụ hơ mặt mày"
-> từ ngữ mộc mạc, không gọt đẽo, trau chuốt
-> kể lại sự việc
=> cả nhà dường như nhốn nháo, hối hả lo chạy chữa để cứu sống Vân Tiên, mội người một việc. Đó chính là tình cảm chân thành của gia đình ông Ngư đối với người bị nạn.
- Biết tình cảnh khốn khổ của Vân Tiên :
+ Ông Ngư sẵn lòng cưu mang chàng
Ngư rằng: "Người ở cùng ta
Hôm nay hẩm hót với già cho vui"
+ Không hề tính toán đến cái ơn cứu mạng mà Vân Tiên chẳng hề báo đáp:
"…lòng lão chẳng mơ
Dối lòng nhơn nghĩa há chờ trả ơn"
-> Tấm lòng bao dung, nhân ái, hào hiệp của ông Ngư đối lập với tính ích kỉ, nhỏ nhen, độc ác của Trịnh Hâm.
- Cuộc sống của Ngư ông:
"Rày roi mai vịnh vui vầy
…Tắm mưa chải gió trong vời Hàn gia ng"
-> lời thơ thanh thoát, uyển chuyển, hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm
=> Cuộc sống phóng khoáng, hoà nhập bầu bạn với thien nhiên. Đó là cuộc sống trong sạch, ngoài vòng danh lợi, hoàn toàn xa lạ với những toan tính nhỏ nhen, ích kỉ, mưu danh, trục lợi, sẵn sàng trà đạp lên đạo đức, nhân nghĩa.
- Lời nói về cuộc sống của mình của Ngư ông chính là tiếng lòng của Nguyễn Đình Chiểu: khát vọng về một cuộc sống tốt đẹp. một lối sống đáng mơ ước đối với con người.
(t¸c gi¶ như nhập thân vào nhận vật ông Ngư)
* Nguyễn Đình Chiểu gửi gắm khát vọng vào niềm tin về cái thiện vào con người lao động bình thường, bộc lộ quan điểm nhân dân tiến bộ. Ông hiểu cái xấu, cái ác thường lẩn khuất sau những mũ cao, áo dài của bọn ngời có địa vị cao sang, nhưng vẫn còn những cái đẹp, đáng kính trọng, đáng khao khát, tôn tại bền vững nơi những con người nghèo khổ mà nhân hậu, vị tha, trọng nghĩa khinh tài.
*Hoạt động 3: Tổng kết, ghi nhớ
Ngôn ngữ đặc sắc về nghệ thuật của VB? 1. Nghệ thuật:
- Cách sắp xếp các tình tiết hợp lí, diễn biến hành động nhanh gọn.
- Lời thơ mộc mạc, giản dị
- Hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm, giàu cảm xúc
2. Nội dung: Sự đối lập giữa cái thiện và cái ác, giữa nhân cách cao cả và những toan tính thấp hèn, đồng thời thể hiện thái độ quý trọng và niềm tin của T/g với nhân dân lao động
* Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- Gv hệ thống bài
- Hướng dẫn H/s làm bài
- Trình bày trước lớp
- Hướng dẫn H/s về nhà học bài. - Tội ác của Trịnh Hâm
- Việc làm nhân nghĩa và nhân cách cao cao đẹp của ông Ngư.
- Các nhân vật thiện: Ông Ngư, ông Tiều, chú tiẻu đồng, bà lão dệt vải trong rừng.
-> họ là những con người nghèo khổ mà nhân hậu, vị tha, trọng nghĩa khinh tài
- Học bài: Học thuộc đoạn trích
- Soạn: + Bài chương trình địa phương phần văn
+ Tổng kết về từ vựng
So¹n:24-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 42:CH¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn v¨n
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học sinh:
- Bổ sung vốn hiểu biết về văn học địa phương bằng việc nắm được những t¸c gi¶ và một số tác phẩm từ sau 1975 viết về địa phương mình
- Bước đầu biết cách sưu tầm, tìm hiểu tác giả, tác phẩm văn học địa phương
- Hình thành sự quan tâm và yêu mến với văn học của địa phương.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Sưu tầm các t¸c gi¶, tác phẩm ở địa phương (hoặc viết về địa phương) từ sau 1975 đến nay
-H/s: Sưu tầm các t¸c gi¶, tác phẩm ở địa phương hoặc viết về địa phương từ sau 1975 đến nay (theo hướng dẫn của GV)
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s
3.Giới thiệu bài: Trong chương trình địa phương ở lớp 8, các em đã bước đầu tìm hiểu VH địa phương đến năm 1975. Ở chương trình địa phương năm nay, các em sẽ tiếp tục tìm hiểu để bổ sung những hiểu biết về VH địa phương từ sau năm 1975.
*Hoạt động 2: Bài mới
- Gv hướng dẫn học sinh lần lượt thực hiện các hoạt động
- Gv hình thành 1 bảng thống kê đầy đủ (dùa vào tư liệu và bản thống kê của H/s) I.Học sinh tập hợp theo tổ bản thống kê mà mình đã sưu tầm được:
- Các thành viên trong tổ (nhóm) nộp bản thống kê
- Tổ trưởng (nhóm trưởng) tập hợp vào thành một bản
II.Các tổ đọc trước lớp bản thống kê của tổ mình (danh sách T/g, tác phẩm đã sưu tầm)
- Bổ sung vào bản thống kê của mình những tác phẩm , T/g còn thiếu
STT TÊN TÁC GIẢ NĂM SINH - QUÊ TÁC PHẨM CHÍNH
1 Nguyễn Đình Ảnh 4/3/1942
Sơn Dương
Lâm Thao - PThọ - Chào đất nước (1970); Trăng rừng (1977)
- Trước cổng trời (1989); Giã biệt một cánh sao chiều (1984); Sắc cầu vồng (1998)
2 Nguyễn Ngọc Bái 1945
Vũ Yển
Thanh Ba - P.Thọ - Trầm tĩnh cánh rừng (1990); thấp thoáng bóng mình (1991); đa mồ côi (1992); Thời áo lính (1993); Thạch thảo miền rừng (1994)
3 Tạ Minh Châu 13/12/1949
Thuỵ Vân - Việt Trì - Đi ngược hoàng hôn (1994)
- Lời rao trong đêm (2001)
4 Đào Ngọc Chung 10/3/1939 - Trăng khuyết (1972); Phía núi xa mờ (1993); Kỉ niệm dọc đường (1994); Đường cỏ hương quê (1999)
5 Phan Chúc 9/9/1937
Thọ Trường - Thọ Xuân - Thanh Hoá - Lửa phượng (2001)
- kí ức xanh (2004)
6 Phạm Tiến Duật 14/1/1941
Thị xã Phú Thọ - Ở hai đầu núi (1981); Nhóm lửa (1996)
- Vầng trăng và những quầng lửa (1983)
7 Kim Dũng 1/6/1939
Bạch Hạc - Việt Trì Mùa lúa mùa trăng (1978); Khát vọng (1982); Trăng trên phố (1994); Thức với dòng song (2001)
8 Trần Dư 20/4/1949
Lim - Bắc Ninh Ở một vùng quê; Tổ quốc; Hình trong thơ
9 Nguyễn Công Dương 6/9/1939
Mê Linh Vĩnh Phúc - Mặt trời của em (1977)
- Cỏ ướt (1992); Cánh gió (1997)
10 Trịnh Hoài Đức 14/7/1945
Thuỵ Vân - Việt Trì Thả lên vòm nhớ (2002)
11 Dương Dương Thảo 15/4/1972
Đông Anh - Hà Nội Nắng lưu ly (1996)
12 Nguyễn Hưng Hải 8/4/1959
Hùng Đô-TamNông Ban mai chóng mặt (1989); Đêm Thị Mầu (1994); Thềm trăng
13 Đỗ Thị Thu Hiền 25/5/1969
Cổ Tiết - Tam Nông Vệt nắng đầu tiên; Hũ vàng của cha; Cổ tích người lữ hành
14 Lê Như Kí 3/7/1934
Lâm Thao Hoa vùng chè (1978)
15 Nguyễn Văn Mạch 10/9/1942
Hạ Giáp Phù Ninh
Phú Thọ Hoa gạo tháng 3 (1999)
16 Ngô Quang Nam 1941
Tiền Hải-Thái Bình Rừng cọ; Điệp khúc lời ru; Tìm nhau; Bút tre; Duyên một vầng trăng
17 Trần Thị Nương 15/11/1953
Phụ Khánh-Hạ Hoà Đừng đánh mất (1993); Tiếng gọi từ trăng núi (1995); Bão tím (1999); Ngọn lửa (2002)
18 Trần Nhương 17/12/1942
Thạch Sơn -L. Thao Gương mặt tôi yêu (1980); Bài thơ tình của lính (1987); Sắc màu và con chữ (1998)
19 Khánh Nguyễn 10/1/1942
Vĩnh Yên -V.Phúc Lời từ đất (1973); Nắng lên cao (1975); Chân trời (1977); Tranh trên đất (1997)
20 TrầnThị Thắng 1848
Hạ Hoà - Phú Thọ
Quê: Tiên Lữ
Hưng Yên - Thơ tình mang theo (1989)
- Hoa cúc dại (1996)
- Hoa nắng (1998)
21 Ng. Thị Minh Thông 12/12/1949
Lâm Thao P.Thọ Đất nước (1991); Bông hồng sau chiến tranh (1998)
22 Nguyễn Văn Toại 27/5/1940
Xuân Lăng L. Thao Thảo nguyên hoạ mi (1972); Gom nhặt nhưng ngày (2003)
23 Nguyễn Bùi Vợi 5/11/1933
Cát Văn
Thanh Chương Nghệ An - Gửi người yêu (1956)
- Gió và lửa (1982)
24 Nguyễn Văn Cầu 7/1934
Tam Nông Phú Thọ Tập truyện "Ngưỡng cửa mùa xuân"
Tập thơ "Giọt sữa"
25 Hà Thị Hải 1970
Phong Châu P. Thọ K í ức sông L ô
26 Hà Phạm Phú 15/9/1943
Đan Hoà - Hạ Hoà Phú Thọ Hát về người (1981); Hương nắng tiếng chim (1982); Cỏ yêu (1999)
27 L âm Quý 18/4/1947
Quang Yên
Lập Thạch Tình Thơ cao Lan (1997)
Điều có thật trong dân gian (1988)
- H/s nhận xét
- GV đánh giá III. Đại diện từng tổ đọc trước lớp bài viết tốt nhất của tổ mình
(Giải thích và nêu cảm nghĩ về 1 trong những T/p viết về địa phương)
* Hoạt động 3: Luyện tập
Hướng dẫn H/s về nhà Sưu tầm và đọc những tác phẩm viết về địa phương
* Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- HD học sinh - Tiếp tục tìm đọc các tác phẩm
- soạn: Tổng kết về từ vựng
------------------------------------------------------------------
So¹n:24-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 43: Tæng kÕt vÒ tõ vùng
(Tõ ®¬n, tõ phøc, tõ nhiÒu nghÜa)
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp học sinh nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học từ lớp 6 đến lớp 9 (từ đơn, từ phức, thành ngữ, nghĩa của từ, từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ)
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Giao hîp ®ång häc tËp cho häc sinh.
- H/s: Ôn lại các nội dung đã học về từ vựng + chuÈn bÞ bµi theo hîp ®ång.
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: - KT sự chuẩn bị bài của H/s
- Kết hợp kiểm tra trong giờ
3.Giới thiệu bài: Để củng cố các kiến thức đã học từ lớp 6 đến lớp 9 về từ vựng, từ đó các em có thể nhận diện và vận dụng khái niệm, hiện tượng đã học một cách tốt hơn, chúng ta cùng vào tìm hiểu giờ học hôm nay.
*Hoạt động 2: Bài mới ( d¹y theo hîp ®ång)
?Nhắc lại KN: từ đơn, từ phức? cho VD?
?Nhắc lại các loại từ phức, cách phân biệt?
- 1 H/s đọc BT 2
- Làm bài tập -> trình bày trước lớp
- 1 H/s đọc yêu cầu BT
?Nhắc lại khái niệm thành ngữ?
- Đọc yêu cầu BT
- Hướng dẫn H/s làm bài
- Trình bày BT trước lớp
- 1 H/s đọc yêu cầu BT
- Làm BT -> trình bày trước lớp (chia nhóm)
Đọc yêu cầu BT
?Thế nào là nghĩa của từ?
?Muốn hiểu đúng nghĩa của từ ta phải làm gì?
Hướng dẫn H/s làm BT
Trình bày BT trước lớp
H/s khác nhận xét
Gv đánh giá
? Từ nhiều nghĩa có đặc điểm gì?
?Hiện tượng chuyển nghĩa của từ?
Hướng dẫn Hs làm BT.
I.Ôn lại khái niệm từ đơn, từ phức, phân biệt các loại từ phức.
- Từ đơn: từ do 2 tiếng tạo nên: gà, vịt…
- Từ phức: Do 2 hoặc nhiều tiếng tạo nên: 2 loại
+ Từ ghép: được cấu tạo bởi những tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa: VD: nhà cửa…
+ từ láy: được cấu tạo bởi các tiếng có quan hệ với nhau về mặt âm VD: ầm ầm, rào rào…
* Bài tập 2: SGK/122
- từ ghép: giam giữ, tươi tốt, cỏ cây, đưa đón, rơi rụng, mong muốn, bọt bèo, bó buộc, nhường nhịn, ngặt nghèo
- Từ láy: nho nhỏ, gật gù, lạnh lung, xa xôi, lấp lánh
* Bài tập 3: SGK/123
- Từ láy: có sự giảm nghĩa so với nghĩa gốc: trăng trắng, đèm đẹp, nho nhỏ, lành lạnh, xâm xấp
- Từ láy có sự tăng nghĩa so với nghĩa gốc: sạch sành sanh, sát sàn sạt, nhấp nhô
II. Thành ngữ:
1. Khái niệm là loại cụm từ có cấu tạo cố định biểu thị một ý nghĩa hoàn chỉnh. Nghĩa của thành ngữ thường là nghĩa bóng
2. Bài tập
a. Bài tập 2: SGK/123 mục II
- Tổ hợp từ là thành ngữ: b, c, d, e
+ "Đánh trống bỏ dùi": làm việc không đến nơi, bỏ dở, thiếu trách nhiệm
+ "Chó treo mèo đậy": muốn giữ gìn thức ăn với chó thì phải treo lên, với mèo thì phải đậy lại
+ "Được voi đòi tiên": tham lam được cái này muốn cái khác hơn
+ "Nước mắt cá sấu": sự thông cảm thương xót, giả dối nhằm đánh lừa
- Tục ngữ: "Gần mực…thì rạng": hoàn cảnh, môi trường XH có ảnh hưởng quan trọng đến tính cách, đạo đức của con người.
b.Bài tập 3: Mục II
- Thành ngữ có yếu tố chỉ động vật:
+ + Đầu voi đuôi chuột: công việc lúc đầu làm tốt nhưng cuối cùng lại không ra gì
+ Như chó với mèo: xung khắc, không hợp nhau
- Thành ngữ có yếu tố chỉ thực vật:
+ Cây nhà lá vườn: những thức rau, hoa, quả do nhà trồng được (không cầu kì, bày vẽ)
+ Cưỡi ngựa xem hoa: việc làm mang tính chất hình thức, không có hiệu quả cao
c.Bài tập 4: 2 dẫn chứng việc sử dụng thành ngữ trong văn chương
VD: Vợ chàng quỷ quái tinh ma
Phen này kẻ cắp bà già gặp nhau
(Thuý Kiều báo ân báo oán)
"…cái con mặt sứa gan lim này"
"…tuồng mèo mả gà đồng"
(Sùng bà nói về Thị Kính)
II.Nghĩa của từ:
1.Khái niệm
- Nghĩa của từ là toàn bộ nội dung mà từ biểu thị
- Muốn hiểu đúng nghĩa của từ ta phải đặt từ trong câu cụ thể
2.Bài tập:
1.Chọn cách hiểu đúng trong những cách hiểu sau:
Nghĩa của từ mẹ là: "người phụ nữ, có con, nói trong quan hệ với con"
2.Chọn cách giải thích đúng, giải thích vì sao lại chọn cách giải thích đó
- cách giải thích đúng b: vì cách giải thích; a vì phạm một nguyên tắc quan trọng phải tuân thủ khi giải thích nghĩa của từ, vì đã dùng một cụm từ có nghĩa thực thể để giải thích cho một từ chỉ đặc điểm, tính chất (độ lượng - tính từ)
IV.Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ;
1.Khái niệm: từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ
- từ có thể có một hoặc nhiều nghĩa
- Hiện tượng chuyển nghĩa của từ: trong từ nhiều nghĩa , nghĩa gốc là nghĩa xuất hiện từ đầu là cơ sở để hình thành các nghĩa khác. Nghĩa chuyển được hình thành trên cơ sở nghĩa gốc, có quan hệ với nghĩa gốc
2.Bài tập:
- Từ hoa trong thềm hoa, lệ hoa được dùng theo nghĩa chuyển sang nó chỉ có nghĩa như vậy trong văn cảnh này, chưa có trong từ điển -> không được coi là hiện tượng chuyển nghĩa của từ
*Hoạt động 3: Luyện tập
- Hướng dẫn H/s làm bài
Đầu (2) được dùng theo nghĩa gốc
Đầu (4) dùng theo nghĩa tu từ
Đầu (1), (3) dùng theo nghĩa từ vựng
Đầu (1), (3), (4) -> chuyển nghĩa 1-Bài tập 1: Giải thích các thành ngữ sau trong "TruyÖn Kiều"
- "Gìn vàng giữ ngọc"
- "cá chậu chim lồng": chỉ hạng người tầm thường cam chịu sống trong vòng giam hãm, câu thúc:
- Mưa sở mây tần
- Nhạt phấn phai son
- Lá thắm chỉ hồng: việc xe duyên vợ chồng, việc nhân duyên do trời định
2-Bài tập 2: Từ đầu trong các trường hợp sau, từ nào được dùng theo nghĩa gốc, từ nào được dùng theo nghĩa chuyển, từ nào được dùng theo nghĩa vựng, từ nào được dùng theo nghĩa tu từ? vì sao?
- "Đầu súng trăng treo" (1)
- "Ngòi đầu cầu nước trong như ngọc" (2)
- "Trên đầu những rác cùng rơm" (3)
- "Đầu xanh có tội tình gì" (4)
* Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
Hệ thống bài
- Hướng dẫn học sinh về nhà - 4 nội dung: Từ đơn, từ phức, thành ngữ, nghĩa của từ, hiện tượng chuyển nghĩa của từ - từ nhiều nghĩa
- Học + ôn tập lại các kiến thức + làm BT
- Soạn tiếp bài "Tổng kết về từ vựng"
-------------------------------------------------------------------------------
So¹n:25--10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 44:Tæng kÕt vÒ tõ vùng
(Tõ ®ång ©m- Trêng tõ vùng)
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp H/s nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học từ lớp 6 đến lớp 9 (từ đồng âm, từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa, cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ, trường từ vựng)
B.CHUẨN BỊ:
- GV: giao hîp ®ång häc tËp cho häc sinh.
- H/s: chuẩn bị bài theo hướng dẫn của GV
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: - Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s
- Kết hợp kiểm tra trong giờ
3Bµi míi: Giới thiệu bài: Giờ học trước, chúng ta đã cùng ôn lại những kiến thức về từ vựng đã học (từ đơn,….hiện tượng chuyển nghĩa của từ). Giờ này chúng ta ôn lại các nội dung: từ đồng âm,…trường từ vựng để giúp các em nắm vững hơn và biết vận dụng các kiến thức này vào giải quyết các bài tập.
*Hoạt động 2: Bài mới
TiÕn hµnh theo hîp ®ång.
?Thế nào là từ đồng âm?
Phân biệt từ nhiều nghĩa với hiện tượng từ đồng âm? Cho VD?
Làm bài tập (mục V/SGK 124)
?Thế nào là từ đồng nghĩa? Cho VD?
HD H/s làm bài tập mục VI.
Chọn cáhc hiểu đúng trong những cách sau đây? Giải thích vì sao lại chọn như vậy?
- Đọc yêu cầu BT 3
- Làm BT
- Trình bày miệng trước lớp
?Nhắc lại khái niệm từ trái nghĩa? Cho VD
Đọc yêu cầu BT
- Trình bày trước lớp
- GV diễn giảng thêm
?Nêu khái niệm về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ? Cho VD
- 1 HS lên bảng, lập bảng hệ thống
- 1 H/s trình bày miệng
H/s khác bổ sung
?Nhắc lại khái niệm từ vựng? Cho VD?
- HD H/s làm BT
- Trình bày trước lớp V.Từ đồng âm:
1.Khái niệm:
- Từ đồng âm là những từ phát âm giống nhau nhưng nghĩa khác nhau
- Từ đồng âm: ý nghĩa của các từ này không có mối lien hệ với nhau
- Từ nhiều nghĩa: các nghĩa khác nhau của từ có lien quan đến nhau
2.Bài tập:
a, Từ lá ở đây là từ nhiều nghĩa:
Lá 1: nghĩa gốc
Lá 2 (lá phổi): mang nghĩa chuyển
b, Đường 1: đường ra trận
Đường 2: như đường
=> từ đồng âm nghĩa khác nhau không có nghĩa
VI.Từ đồng nghĩa:
1.Khái niệm: Là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau VD: mẹ và má, chết - hi sinh
2.Bài tập:
a.Bài tập 2: Chọn cách hiểu d: "các từ đồng nghĩa với nhau có thể không thay thế được cho nhau trong nhiều trường hợp sử dụng"
b.Bài tập 3:
Khi người ta đã ngoài 70 xuân…
-> từ xuân thay thế cho từ tuổi
=> xuân một mùa trong năm đồng nghĩa 1 tuổi (lấy bộ phận để chỉ toàn thể - hình thức chuyển nghĩa theo hình thức hoán dụ)
- Từ xuân ở đây được sử dụng để tránh lặp từ, đồng thời thể hiện tinh thần lạc quan của t¸c gi¶
VII.Từ trái nghĩa
1.Khái niệm: Là những từ có nghĩa trái ngược nhau xét trên một cơ sở chung nào đó
VD: già>< trẻ (độ tuổi)
2.Bài tập:
a.Bài tập 1: cặp từ có quan hệ trái nghĩa:
Xấu - đẹp, xa - gần, rộng - hẹp
b.Bài tập 2:
- Cùng nhóm với sống - chết có: chẵn - lẻ; chiến tranh - hoà bình (trái nghĩa lượng phân: biểu thị 2 khái niệm đối lập nhau và loại trừ nhau, thường không có khả năng kết hợp đợc với nững ừ chỉ ức độ: rất, hơi, lắm, quá)
- Cùng nhóm với già - trẻ: yêu - ghét, cao - thấp, nông - sâu, giàu - nghèo (trái nghĩa thang độ: biểu thị khái niệm có tính chất thang độ, khẳng định cái này không có nghĩa là phủ định cái kia, có khả năng kết hợp được với các từ chỉ mức độ: rất, hơi, lắm, quá)
VIII.Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ:
1.Khái niệm:
- từ được coi là nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của từ bao hàm phạm vi nghĩa của 1 số từ khác
- Từ được coi là nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ được bao hàm trong phạm vi nghĩa của từ khác
VD: Động vật: chó, mèo, gà, lợn
2.Bài tập
- Từ: từ dơn và từ phức
- Từ phức: từ ghép và từ láy
+ Từ ghép: chính phụ + đẳng lập
+ Từ láy: láy toàn bộ + láy bộ phận
Láy bộ phận: Láy âm và lấy vần
- Giải thích nghĩa của những từ trong sơ đồ
VD: Từ láy âm là từ láy các bộ phận phụ âm đầu
IX.Trường từ vựng
1.Khái niệm. là tập hợp tất cả những từ có một nét chung về nghĩa
VD: Trường từ vựng đồ dùng học tập: vở, sách bút…
2 bài tập
2 từ cùng tường tõ vùng là tắm - bể -> tăng giá trị biểu cảm của câu nói, tăng sức tố cáo tội ác thực dân Pháp
* Hoạt động 3: Luyện tập
Hướng dẫn H/s làm bài 1-Bài tập 1: Tìm các từ và cụm từ đồng nghĩa với chị Dậu qua lời dẫn truyện của t¸c gi¶ trong đoạn trích "Tức nước vỡ bờ"
2-Bài tập 2: Tìm các từ trái nghĩa trong 6 câu đầu trong "Kiều ở lầu Ngưng Bích", chỉ rõ tác dụng của chúng
* Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- Hệ thống bài
- Hướng dẫn H/s làm BT
- Hướng dẫn H/s về nhà - các nội dung: : từ, đồng âm, …, trường từ vựng
- Học + ôn lại các nội dung đã học
- Làm các bài tập
- Soạn "Đồng chí"
- Lập dàn ý đề bài viết số 2
-------------------------------------------------------------------------------
So¹n:25-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 45: TR¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp H/s: - Nắm vững hơn cách làm bài văn tự sự kết hợp với miêu tả; nhận ra được những chỗ mạnh, chỗ yếu của mình khi viết loại bài văn này
- Rèn kĩ năng tìm hiểu đề, lập dàn ý và kĩ năng diễn đạt
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Bài viết của H/s + các lỗi trong bài + cách chữa
- H/s: Lập dàn ý chi tiết đề văn đã viết ở bài TLV số 2
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
*Hoạt động 1; Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của H/s
3Bµi míi: Giới thiệu bài: Chúng ta đã cùng nhau viết bài TLV số 2: đó là kiểu bài yêu cầu kể chuyện kết hợp với miêu tả. Để đánh giá xem bài viết của các em đã làm: được những gì, còn điểu gì chưa hoàn thành hoặc cần tránh. Tất cả những điều trên, chúng ta cùng nhau thực hiện trong giờ học này.
*Hoạt động 2: Bài mới
?Hãy xác định yêu cầu của đề bài? (kiểu VB, các kĩ năng cần vận dụng vào bài viết)
?Hãy lập dàn ý cho đề văn
- H/s khác theo dõi bổ sung
?Sử dụng yếu tố miêu tả vào các ý nào thì phù hợp?
-> Sử dụng yêu tố miêu tả vào các ý: 2, 4, 5 trong phần thân bài (cần linh hoạt)
GV nhận xét ưu điểm và nhược điểm
?Nhận xét và chỉ ra những tồn tại trong bài làm của H/s
Đưa ra các lỗi trong bài -> H/s sửa
GV đọc mẫu những đoạn văn, bài văn viết tốt
- Trả bài cho H/s I.Đề bài: Tưởng tượng 20 năm sau, vào một ngày hè, em về thăm lại trường cũ. Hãy viết thư cho một b¹n học hồi ấy kể lại buổi thăm trường đầy xúc động đó
II.Phân tích đề, lập dàn ý:
1.Phân tích đề:
- Kiểu VB: tự sự kết hợp với miêu tả
- Vận dụng các kĩ năng: kể chuyện + tưởng tượng + miêu tả
2.Lập dàn ý:
a, Mở bài: (1 điểm)
Lí do viết thư cho bạn
b, Thân bài: (7 điểm) Nội dung bức thư
- Lời thăm hỏi bạn
- Kể cho bạn biết về buổi thăm trường đầy xúc động:
+ Lí do trở lại thăm trường
+ Thời gian đến thăm trường
+ Đến thăm trường với ai
+ Quang cảnh trường ? (lớp học cũ ra sao…)
c, Kết bài: ( 1 điểm)
- Lời chúc, lời chào, lời hứa hẹn
- Kí tên
III.Nhận xét ưu, nhược điểm
1.Ưu điểm:
- Các em đã xác định được yêu cầu của đề bài (kiểu v¨n b¶n cần tạo lập, các kĩ năng cần sử dụng trong bài viết)
- Vận dụng yếu tố miêu tả vào bài khá linh hoạt
- Bài viết sinh động, giàu cảm xúc: vÝ dô bài làm của H/s:Hoµi ,V©n, Lan (9c), Ngäc Hoa, Th¶o (9a)
- Diễn đạt lưu loát, bố cục bài viết khá chặt chẽ
VD:
- trình bày sạch đẹp.
2.Tồn tại:
- Bố cục bài làm ở một số em chưa mạch lạc, cần chú ý tách ý, tách đoạn. VD:
- Sử dụng yếu tố miêu tả chưa linh hoạt, đôi khi qua lạm dụng làm cho bài viết thiếu tập chung. VD:
- Còn mắc lỗi diến đạt, dùng từ, đặt câu:
- còn sai chính tả
- Chữ viết ở một số bài còn cẩu thả, chưa khoa học.
VD:
- Một số bài làm còn sơ sài, kết quả chưa cao
VD:
IV.Sửa lỗi và giải đáp thắc mắc:
- Lỗi chính tả: + Sum suê -> xum xuê
+ Buổi xớm -> sớm
+ Sợ xệt -> sợ sệt
+ dảnh dỗi -> rảnh rỗi
- Lỗi dùng từ:
+ sắm sửa đoan trang -> khang trang
+ nét chữ thanh bạch -> thanh thanh
+ lao vào cuộc sống như một con thiêu thân -> lăn lộn với cuộc sống
+ thời gian giới hạn -> có hạn
bâng khuân -> bâng khuâng
+ trội dậy trong lòng -> trỗi dậy
+ Đập vào mắt mình -> hiện ra trước mắt
- Lỗi diễn đạt:
+ trống trường bắt đầu đánh -> điểm
+ mình Mai Anh đây -> mình là Mai Anh đây
+ qua tay dạy dỗ của cô -> qua bàn tay cô dìu dắt
+ Tớ phải dừng bút vì cũng muộn rồi tớ phải đi ngủ -> Tớ xin dừng bút vì trời đã khuya…
+ có người điều khiển tiền nong -> người lãnh đạo sang suốt…
- Dấu câu:
. Những cây bang, cây bằng lăng. -> thay bằng dấu ,
. Hằng lại an ủi mình cố gắng lên. Làm mình gợi nhớ
V.Đọc, so sánh, nhận xét, công bố điểm
VI.Trả bài:
*Hoạt động 3: Luyện tập
- Giao nhiệm vụ cho H/s - Sửa lỗi trong bài
- Viết lại đoạn văn có yếu tố miêu tả cho phù hợp
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- Hướng dẫn H/s về nhà - Xem lại bài + Soạn VB "Đồng chí"
---------------------------------------------------------------------------
Tuần 10 - bài 10, 11
So¹n:26-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 46: §ång chÝ
- ChÝnh H÷u -
A.MỤC TIÊU BÀI DẠY: Giúp học sinh:
- Cảm nhận được vẻ đẹp chân thực, giản dị của tình đồng chí, đồng đội và hình ảnh của người lính cách mạng được thể hiện trong bài thơ.
- Nắm được nghệ thuật đặc sắc của bài thơ: chi tiết chân thực, hình ảnh gợi cảm và cô đúc, giàu ý nghĩa biểu trưng.
- Rèn luyện năng lực cảm thụ và phân tích các chi tiết nghệ thuật, các hình ảnh trong tác phẩm thơ giàu cảm hứng hiện thực mà không thiếu sức bay bổng.
B.CHUẨN BỊ:
- GV:
- H/s: tìm đọc thêm tài liệu tham khảo
CtiÕn tr×nh BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra:
- Câu hỏi: Đọc thuộc lòng và diễn cảm VB trích "Lục Vân Tiên gặp nạn". Nêu nội dung chính của VB này.
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: Từ sau CM tháng 8, trong việc hiện đại VN xuất hiện một đề tài mới: Tình đồng chí, tình đồng đội của người chiến sĩ cách mạng - anh bộ đội Cụ Hồ. Chính Hữu là một trong những nhà thơ đầu tiên đóng góp thành công vào đề tài ấy bằng bài thơ đặc sắc: "Đồng chí"
* Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
- Hướng dẫn H/s đọc: chậm rãi, tình cảm…
GV đọc mẫu -> H/s đọc
?Dựa vào phần chú thích, giới thiệu những nét chính về T/g?
?Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào?
?Bài thơ được làm theo thể thơ gì? đặc điểm?
?Tìm bố cục của bài thơ? Nêu nội dung chính của bài thơ?
- 1 H/s đọc 7 câu thơ đầu
?Theo T/g tình đồng chí (giữa tôi và anh) bắt nguồn trên những cơ sở nào?
Họ có đặc điểm gì chung về hoàn cảnh xuất thân?
?Vì sao từ mọi phương trời xa lạ, họ lại có được tình đồng chí?
?Em hiểu câu thơ "Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ" ntn?
?Từ các câu thơ trên, đến câu thơ thứ 7 tác giả viết: "Đồng chí!", em thấy có đặc điểm gì đặc biệt ở đây?
( như một cái lưng ong. Nửa trên là một mảng quy nạp (như thế này là đồng chí), mảng dưới là 1 mảng diễn dịch (đồng chí còn là như thế này nữa)
- 1 cấu trúc chính luận cho một bài thơ trữ tình - Nguyễn Đức Quyền
- 1 H/s đọc 10 câu thơ tiếp
?3 câu thơ đầu cho em biết tình đồng chí ở đây biểu hiện ntn?
?Em hiểu từ "mặc kệ" ở đây ntn?
?Hiểu câu thơ "Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính" ntn cho đúng?
?7 dòng thơ cuối cho em biết thêm được gì ở tình đồng chí? (nhận xét gì về NT của T/g qua những câu thơ này? PT tác dụng)
?Câu thơ "thương nhau tay nắm lấy bàn tay" gợi cho em suy nghĩ gì?
?Qua các câu thơ trên hình ảnh anh bộ đội Cụ Hồ buổi đầu kháng chiến hiện lên ntn?
1 H/s đọc đoạn kết bài thơ
?Em có suy nghĩ gì về hình ảnh thơ trong các câu thơ này?
?Nêu cảm nhận của em về hình ảnh thơ ở cuối VB "Đầu súng trăng treo"
?Cảm nhận của em về hình ảnh người lính qua bài thơ này?
I.Tiếp xúc VB.
1. Đọc
2.Tìm hiểu chú thích: (SGK/129, 130)
* Chính Hữu (Trần Đình Đắc)
- Sinh năm: 1926
- Quê: Can Lộc – Hµ Tĩnh
- Từ người lính trung đoàn thủ đô trở thành nhà thơ quân đội
- Thơ ông chủ yếu viết về người lính và hai cuộc kháng chiến, đặc biệt là tình cảm cao đẹp của người lính.
- Tác phẩm chính: Tập "Đầu…treo"
- Nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về V¨n häc nghÖ thuËt năm 2000
* Tác phẩm:
- Chính Hữu cùng đơn vị tham gia chiến dịch Việt Bắc
- Viết bài thơ vào đầu năm 1948 (tại nơi ông phải nằm điều trị bệnh)
3.Bố cục:
- Thể loại: thơ tự do (các câu với số tiếng khác nhau, chủ yếu là vần chân, nhịp thơ không cố định theo dòng mạch cảm xúc)
- Bố cục: 3 phần
1) 6 câu đầu: những cơ sở của tình đồng chí
2) 11 câu tiếp: những biểu hiện và sức mạnh của tình đồng chí
3) Còn lại: Hình ảnh người lính trong bài thơ.
II.Phận tích v¨n b¶n:
1 Cơ sở hình thành tình đồng chí:
- "Quê hương anh
Làng tôi nghèo"
->NT: đối, thành ngữ
=> Hoàn cảnh xuất thân có điểm tương đồng: đều là người nông dân lao động nghèo khổ, cùng giai cấp
- "Tôi với anh đôi người xa lạ
…chẳng hẹn quen nhau,
Súng bên súng, đầu sát bên đầu"
-> hình ảnh song đôi
- Từ mọi phương trời xa lạ, cùng chung mục đích, lí tưởng đã tập hợp lại trong hang ngũ quân đội c¸ch m¹ng và trở nên thân quen nhau. Tình đồng chí còn được nảy sinh từ sự cùng chung nhiệm vụ sát cánh bên nhau trong chiến đấu
- "Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ"
-> Tình đồng chí, đồng đội nảy nở và trở nên bền chặt trong sự chan hoà, chia sẻ mọi gian lao cũng như niềm vui trong cuộc sống thiếu thốn, gian khổ.
- "Đồng chí!"
-> 2 tiếng - 1từ - dấu chấm than - một nốt nhấn
=> như một phát hiện, 1 lời khẳng định, lời kết lại có ý ở những câu thơ trên, đồng thời lại có vai trò như một cái bản lề gắn kết đoạn đầu và đoạn thứ 2 của bài thơ với nội dung: biểu hiện cụ thể và cảm động của tình đồng chí giữa những người lính (nhà thơ Tố Hữu từng viết:
Rét Thái Nguyên rét về Yên Thế
Gió qua rừng đèo Khế gió sang)
2 Những biểu hiện của tình đồng chí:
- "Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không mặc kệ gió lung lay
Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính"
-> Cảm thụ sâu xa những tâm tư nỗi lòng của nhau: nỗi nhớ nhà, tình cảm lúc lên dờng ra trận
"…mặc kệ gió lung lay"
-> Câu thơ ngang tµng, đượm chất lãngmạn, như muốn nâng đỡ con người vît lên cái bất đắc dĩ của hoàn cảnh.
- "Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính" (ẩn dụ tu tõ)
-> không nói là mình nhớ, chỉ nói ai khác nhớ
=> cách tự vựơt lên mình, nén tình riêng vì sự nghiệp chung
- "Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi
…chân không giày"
-> Các câu thơ song đôi, đối ứng, tả thực
=> cùng nhau chia sẻ những gian lao, thiếu thốn. Đó là sự đồng cảm sâu sắc giữa những người đồng đội.
- "Thương nhau tay nắm lấy bàn tay"
-> Tình cảm gắn bó sâu sắc giữa những người lính
=> Sức mạnh của tình cảm keo sơn gắn bó: giúp người lính vượt qua mọi gian khổ
* Chân dung anh bộ đội Cụ Hồ buổi đầu kháng chiến gian khổ, thiếu thốn nhưng tình đồng chí sưởi ấm lòng họ.
3.Đoạn kết bài thơ:
"Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo"
- Rừng hoang sương muối là hình ảnh tả thực: cảnh rừng đêm giá rét
- trong thời gian và không gian nói lên 3 hình ảnh:
+ người lính
+ Khẩu súng
+Vầng trăng
-> Gắn kết với nhau: sức mạnh của tình đồng đội giúp họ vượt lên những khắc nghiệt của thời tiết và mọi gian khổ thiếu thốn, đã sưởi ấm lòng họ.
- "Đầu súng trăng treo"
"suốt đêm vầng trăng ở bầu trời cao xuống thấp dần và có lúc như treo lơ lửng ở trên đầu mũi súng" (suy nghĩ của t¸c gi¶.
-> hình ảnh được nhận ra từ những đêm hành quân phục kích của t¸c gi¶.
+ Súng và trăng: gần và xa
thực tại và mơ mộng
chất chiến đấu và chất trữ tình
chiến sĩ và thi sĩ
-> Các mặt này bổ sung cho nhau, hài hoà với nhau của cuộc đời người lính c¸ch m¹ng
(biểu tượng của thơ kháng chiến: kết hợp chất hiện thực và cảm hứng lãng mạn)
* Hình ảnh người lính:
- Xuất thân từ nông dân: tự vượt lên chính mình, nén tình riêng vì sự nghiệp chung
- Họ phải trải qua bao gian lao, thiếu thốn
- Đẹp nhất là tình đồng chí, đông dội gắn bó keo sơn
*Hoạt động 3:Tổng kết, ghi nhớ
?Nhận xét về NT của VB này?
?Nêu nội dung chính của VB này?
1 H/s đọc ghi nhớ 1.Nghệ thuật:
- Thể thơ tự do, lời thơ giản dị, mộc mạc, cô đọng
- Các câu thơ song đôi, đối ứng tả thực
2 Nội dung: Bài thơ thể hiện hình tượng người lính c¸ch m¹ng. và sự gắn bó keo sơn của họ qua những chi tiết hình ảnh, ngôn ngữ giản dị
*Ghi nhớ
b *Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
b Hệ thống nội dung bài
- Hướng dẫn H/s làm bài tập (SGK)
- Hướng dẫn H/s về nhà - Vì sao t¸c gi¶ lại đặt tên cho bài thơ là Đồng chí?
-> Đồng chí: cùng chung chí hướng, lí tưởng -> cách xưng hô của những người cùng trong 1 đoàn thể c¸ch m¹ng.
=> Đồng chí là bản chất c¸ch m¹ng của tình đồng đội và thể hiện sâu sắc tình đồng đội
- Học bài + đọc thuộc lòng, diễn cảm bài thơ
- Soạn: Bµi th¬ vÒ tiểu đội xe không kính"
---------------------------------------------------------------------------
So¹n:27-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 47: Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh
- Ph¹m TiÕn DuËt -
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học sinh:
- Cảm nhận được nét độc đáo của hình tượng những chiếc xe không kính cùng hình ảnh những người lái xe Trường Sơn hiên ngang, dũng cảm, sôi nổi trong bài thơ.
- Thấy đợc những nét riêng của giọng điệu, ngôn ngữ bài thơ
- Rèn luyện kĩ năng phân tích hình ảnh, ngôn ngữ thơ
B.CHUẨN BỊ:
- GV:
- H/s: Đọc + soạn bài theo hướng dẫn
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra:
- Câu hỏi: Phân tích hình ảnh "Đầu súng trăng treo" trong bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu
- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: Trong mỗi người chắc không ai không thuộc bài hát "Trường Sơn đông Trường Sơn tây" phổ thơ của nhà thơ Phạm Tiến Duật. Giờ học này chúng ta sẽ tìm hiểu thêm về người lính trường sơn năm xưa qua một bài thơ nữa của ông: đó là "Bài thơ về tiểu đội xe không kính"
*Hoạt động 2: Đọc - Hiểu văn bản
- HD H/s đọc: giọng vui , khoẻ khoắn, dứt khoát. GV đọc mẫu -> H/s đọc tiếp
?Giới thiệu những nét chính vềT/g?
?Xác định thể thơ của VB?
?Tìm bố cục củaVB?
?Em có nhận xét gì về nhan đề bài thơ?
?T/g thêm 2 chữ "bài thơ" vào nhan đề trên có tác dụng gì?
?Hình ảnh những chiếc xe không kính trong bài thơ được hiện lên qua những câu thơ nào?
?Nhận xét gì về hình ảnh của những chiếc xe không kính ở đây (T/g sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?)
Qua đây em hiểu được gì về T/g?
Hình ảnh người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn được thể hiện trong những câu thơ nào? (qua khổ 1: hình ảnh người chiến sĩ hiện lên ntn?)
?Ngồi trên những chiếc xe không kính chiến sĩ lái xe có ấn tượng và cảm giác gì?
?Chiến sĩ đang trong những hoàn cảnh nào?
?Với những chiếc xe không có kính, người chiến sĩ lái xe đã thể hiện thái độ gì? (tìm những câu thơ nói về điều đó)
?Nhận xét về biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong các câu thơ trên? Tác dụng của các biÖn ph¸p nghÖ thuËt ở đây?
?Qua những câu thơ trên và các câu "Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha - gặp bè bạn…Bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi" em hiểu được gì về tác phong của người lái xe Trường Sơn?
Em có suy nghĩ gì về hai câu thơ cuối?
Qua phần phân tích trên đây, hãy nhận xét chung về người chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn năm xưa? I.Tiếp xúc văn bản:
1.Đọc
2.Tìm hiểu chú thích: (SGK/132, 133)
* Phạm Tiến Duật (1941)
- Quê: Thanh Ba- Phú Thọ
- Là gương mặt tiêu biểu của htế hệ nhà thơ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ cứu nước
* Bài thơ ở trong chum thơ của Phạm Tiến Duật được tặng giải nhất cuộc thi thơ do báo văn nghệ năm 1969 - 1970 tổ chức
3.Bố cục:
- Thể thơ câu dài, nhịp điệu linh hoạt như văn xuôi, ít vần
- 7 khổ thơ: xoay quanh và làm nổi bật chủ đề: cảm xúc và suy nghĩ của t¸c gi¶ về những chiếc xe không kính và những người chiến sĩ lái xe trên Trường Sơn thời chống Mĩ
II.Phân tích văn bản:
1.Nhan đề bài thơ và hình ảnh những chiếc xe không kính:
*Nhan đề bài thơ "Bài thơ…không kính"
- dài
- Tưởng như có chỗ thừa (các từ "bài thơ về") -> mới lạ và độc đáo, thu hút người đọc
=> chất thơ của hiện thực khốc liệt trong chiến tranh, đó còn là chất thơ của tuổi trẻ hiên ngang, dũng cảm, trẻ trung, vượt lên thiếu thốn, gian khổ, nguy hiểm của chiến tranh.
*Hình ảnh những chiếc xe không kính:
- "Bom giật bom rung kính vỡ mất rồi"
- "Không có kính rồi xe không có đèn,
không có mui xe, thùng xe có xước
xe vẫn chạy vì Miền Nam phía trước"
=> Tả thực diễn tả bằng 2 câu thơ rất gần với văn xuôi, giọng điệu thản nhiên.
=> Hồn thơ nhạy cảm với nét ngang tang và tinh nghÞch, thích cái mới lạ.
(hình ảnh xe cộ, tàu thuyền xưa nay đưa vào trong thơ thường được "mĩ lệ hoá", "lãng mạn hoá" và mang ý nghĩa tượng trưng hơn tả thực. VD: Chiếc xe tam mã (thơ Púkin), tiếng hát con tàu (Chế Lan Viên )
2.Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:
- "Ung dung buồng lái ta ngồi
Nhìn đất nhìn trời nhìn thẳng"
-> Tư thế ung dung hiên ngang
- "Nhìn thấy gió xoa vào mắt đắng
…như sa như ùa vào buồng lái"
-> điệp từ, so sánh
=> Người lái xe tiếp xúc trực tiếp với thế giới bên ngoài, họ cảm nhận được những cảm giác, từng vẻ đẹp của thiên nhiên (bầu trời, cánh chim) ùa vào trong buồng lái. Đó là cảm giác mạnh đột ngột khi xe chạy nhanh trên đường băng, khi trời tối thì trước mắt là sao trời, khi đường cua đột ngột trên dốc thì đột ngột thấy cánh chim (người lái xe phải đối mặt với địa thế con đường cheo leo hiểm nguy và cũng đầy thú vị)
- "Không có kính ừ thì có bụi
…chưa cần rửa phì phèo châm điếu thuốc
…không có kính, ừ thì ướt áo
…chưa cần thay lái trăm cây số nữa"
-> Cấu trúc câu thơ được lặp lại
=> Thái độ ngang tang, bất chấp khó khăn, gian khổ, hiểm nguy
- "Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha
…gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi"
-> Tác phong sống nhanh nhẹn, hoạt bát, sôi nổi, tinh nghịch, ấm áp tình đồng đội
- "Xe vẫn chạy vì miền nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim"
-> khẳng định quyết tâm giải phóng miền nam không lay chuyển, tình yêu miền Nam là sức mạnh vô song (xe có thể thiếu nhiều thứ, nhưng không thể thiếu được trái tim hướng về miền Nam - xe chạy = trái tim = xương máu của những người chiến sĩ anh hùng)
*Hình ảnh những người chiến sĩ lái xe: trẻ trung, tinh nghịch , ngang tàng mà kiên định lạc quan, yêu đời
-> khí thế quyết tâm giải phóng miền Nam của toàn dân, toàn quân ta, khẳng định con người mạnh hơn sắt thép
*Hoạt động 3: Tổng kết, ghi nhớ
?Nhận xét về những đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ?
Nội dung chính của bài thơ? 1. Nghệ thuật:
- Thể thơ tự do (kết hợp linh hoạt thể bảy chữ và thể tám chữ)
- Điệp từ, điệp cấu trúc câu
- Ngôn ngữ, giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên khoẻ khoắn
2.Nội dung:
- Hình ảnh người lính lái xe Trường Sơn với tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan, dũng cảm bất chấp khó khăn nguy hiểm và ý chí chiến đấu giải phóng miền Nam
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
Hệ thống bài
Hướng dẫn H/s làm bài tập
- Hướng dẫn H/s về nhà - Nhan đề bài thơ -> độc đáo thu hút
- Hình ảnh những chiếc xe không có kính
- Hình ảnh người lính lái xe
- Bài tập 1, 2 SGK/133
- Học bài + làm bài tập (SBT)
- Soạn "Tổng kết từ vựng…"
- Ôn tập chuẩn bị cho kiểm tra 1 tiết văn học trung đại.
----------------------------------------------------------------------------------
So¹n:28-10-2007
Gi¶ng:
Tiªt 48: KIÓm tra vÒ truyÖn trung ®¹i
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học sinh:
- Nắm lại những kiến thức cơ bản về truyện trung đại Việt Nam: những thể loại chủ yếu, giá trị nội dung và nghệ thuật của những tác phẩm tiêu biểu
- Qua bài kiểm tra, đánh giá được trình độ của mình về các mặt kiến thức và năng lực diễn đạt
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Câu hỏi kiểm tra - đáp án
- H/s: Ôn tập theo gợi ý (SGK/134)
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: KT sự chuẩn bị bài của H/s (giấy, bút)
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: Mục đích của giờ học này là kiểm tra, đánh giá được trình độ của mình về các mặt kiến thức và kĩ năng diễn đạt sau khi học xong các tác phẩm văn học trung đại
*Hoạt động 2: Bài mới
- GV giao ®Ò cho häc sinh
- §Ò bµi:
-
1.Phần trắc nghiệm: Chọn phương án đúng nhất và khoanh tròn vào chữ cái đầu dòng của phương án đó
Câu 1: Các tác phẩm nào là truyện nôm, truyện truyền kì, tiểu thuyết lịch sử chương hồi, tuỳ bút, sắp xếp lại cho đúng?
Tên tác phẩm
1. Hoàng Lê nhất thống chí
2. Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
3. Cảnh ngày xuân
4. Lục Vân Tiên gặp nạn
5. Kiều ở lầu Ngưng Bích
6. Chuyện người con gái Nam Xương Thể loại
a. Truyện truyền kì
b. Truyện cổ tích
c. Tuỳ bút
d. Tiểu thuyết lịch sử chương hồi
e. Truyện Nôm khuyết danh
f. Truyện Nôm
Câu 2: Nhận định nào nói đúng nhất vÒ t¸c gi¶ "Truyện Kiều"
A. Có kiến thức sâu rộng và là một thiên tài văn học
B. Từng trải có vốn sống phong phú
C. Là một nhà nhận đạo chñ nghÜa lớn
D. Cả A, B, C đúng
Câu 3: Dòng nào nói không đúng về Nghệ thuật của "Truyện Kiều"
A. Sử dụng ngôn ngữ dân tộc và thể thơ lục bát một cách điêu luyện
B. Nghệ thuật dẫn chuyện hấp dẫn
C. Trình bày diễn biến sự việc theo chương hồi
D. NghÖ thuËt miêu tả thiên nhiên tài tình
E. . NghÖ thuËt khắc hoạ và miêu tả tâm lí nhân vật sâu sắc
Câu 4: Qua đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích", Kiều hiện lên nh thÕ nµo?
A. Là người tình chung thuỷ
B. Là người con hiếu thảo
C. Là người có tâm lòng vị tha
D. cả A, B. C đúng
Câu 5: Đoạn trích "Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt nga" thể hiện khát vọng gì của t¸c gi¶. ?
A. Cứu người giúp đời
B. Trở nên giàu sang phú quý
C. Có công danh hiển hách
D. Có tiếng tăm vang dội
Câu 6: Cuộc sống của ông Ngư trong v¨n b¶n "Lục vân Tiên gặp nạn"
A. Cuộc sống khó khăn nghèo khổ
B. Cuộc sống trong sạch, tự do, ngoài vòng danh lợi
C. Cuộc sống thơ mộng không có thực
D. Cuộc sống nhỏ nhen, mưu danh, trục lợi
2. Phần tự luận: (7 điểm)
Cảm nhận của em về số phận và phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam qua 2 nhân vật Vũ Thị Thiết và Thuý Kiều
II. Đáp án:
1.Phần trắc nghiệm:
Câu 1: 1, d 2, c 3, f 4, f 5, d 6, a Câu 3: C Câu 5: A
Câu 2: D Câu 4: Câu 6: B
2.Phần tự luận:
Số phận: Đau khổ, bất hạnh, oan khuất, tài hoa, bạc mệnh, hồng nhan đa truân
- Nàng Vũ Thị Thiết:
+ Xinh đẹp, chung thuỷ, hiếu thảo, hết lòng vì chồng vì con
+ Không được sum họp vợ chồng hạnh phúc
+ Một mình nuôi mẹ già, dạy con trẻ
+ Bị chồng nghi oan, phải tìm đến cái chết, vĩnh viễn không thể doàn tụ với gia đình
- Nàng Kiều:
+ Tài sắc vẹn toàn
+ Bi kịch tình yêu, mối tình tan vỡ
+ Phải bán mình chuộc cha
+ Phải vào lầu xanh 2 lần, 2 lần tữ tử, 2 lần làm con ở.
*Häc sinh lµm bµi.
Ho¹t ®éng3: Thu bµi vµ nhËn xÐt giê kiÓm tra.
Ho¹t ®«ng4:Híng dÉn häc bµi:
ChuÈn bÞ bµi:Tæng kÕt tõ vùng.
-------------------------------------------------------------------------
So¹n:30-10-2007
Gi¶ng:
TiÕt 49: Tæng kÕt vÒ tõ vùng
(Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng - Trau dåi vèn tõ)
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp H/s:
Nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng ở học ở lớp 6 đến lớp 9 (sự phát triển của từ vựng, từ mượn, từ Hán Việt, thuật ngữ và biệt ngữ XH, các hình thức trau dồi vốn từ)
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Bảng phụ
- H/s: Ôn tập các nội dung đã học
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: (Kết hợp trong giờ)
3Bµi míi: Giới thiệu bài: Các giờ trước chúng ta đã ôn lại những kiến thức về từ vựng (Từ…trường từ vựng). Giờ học này, chúng ta ôn lại những nội dung còn lại về từ vựng đã học (Sự phát triển của từ vựng…trau dồi vốn từ)
*Hoạt động 2: Bài mới
?Nhắc lại các cách phát triển nghĩa của từ?
1 H/s lên bảng điền ND thích hợp vào sơ đồ SGK/135
?Tìm dẫn chứng minh hoạ cho những cách phát triển của từ vựng?
Hướng dẫn H/s trả lời câu hỏi 3(SGK/135)
?Nhắc lại khái niệm từ mượn?
- Hướng dẫn H/s làm BT
- Trình bày miệng trước lớp
?Nhắc lại khái niệm từ HánViệt
Hướng dẫn H/s làm bài tập.
Nhắc lại khái niệm thuật ngữ và biệt ngữ XH? Cho VD?
H/s thảo luận câu hỏi? (SGK/136)
?Có các hình thức trau dồi vốn từ nào?
Hướng dẫn học sinh làm bài tập.
- Trình bày miệng trước lớp?
I.Sự phát triển của từ vựng:
1.Các cách phát triển của từ vựng:
2 cách:
-Cách 1: Phát triển nghĩa của từ ngữ:
+ Thêm nghĩa mới
+ Chuyển nghĩa
-Cách 2: Phát triển số lîng từ ngữ
+ tạo từ mới
+ Vay mượn
2.Bài tập:
a. Chuyển nghĩa: + Trao tay
+ Tay buôn người (nghĩa chuyển)
- Tạo từ ngữ mới:
+ từ ngữ mới xuất hiện: mô hình X + Y…
VD: văn + học -> văn học
+ từ ngữ mới xuất hiện
VD: du lịch sinh thái: khu chế xuất
- Vay mượn: Kịch trường…
b. Không có nghĩa mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phát triển số lượng từ ngữ vì:
- Số lượng các sự vật,, hiện tượng, khái niệm mới là vô hạn, do đó nếu ứng với khái niệm , sự vật, hiện tượng mới lại phải có thêm 1 từ ngữ mới thì số lượng các từ ngữ quá lớn, qúa cồng kềnh, rườm rà, mặt khác số lượng từ ngữ có giới hạn
II.Từ mượn:
1.Khái niệm: Từ mượn là những từ Tiếng Việt vay mượn tiếng nước ngoài để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm mà Tiếng Việt chưa có từ ngữ thật thích hợp để biểu thị
2.Bài tập:
*Chọn nhận định đúng:
- Nhận định : Tiếng Việt vay mượn nhiÒu từ ngữ của các ngôn ngữ khác là để đáp ứng nhu cầu giao tiếp của người Việt
*Những từ mượn như: săm, lốp, (bếp) ga, phanh,…là những từ đã được Việt hoá hoàn toàn về âm, nghĩa, cách dùng, những từ này không khác gì những từ được coi là thuần Việt như bàn ghế, trâu, bò…
- Các từ: a-xít, hidro, vitamin: còn giữ nhiều nét ngoại lai - chưa được Việt hoá hoàn toàn (từ gồm nhiều âm tiết, mỗi âm tiết có chức năng, cấu tạo vỏ âm thanh cho từ chứ không có nghĩa gì.
III.Từ Hán-Việt
1.Khái niệm: Từ H¸n ViÖt là từ mượn của tiếng Hán, nhưng được phát âm và dùng theo cách dùng của người Việt: Quốc gia, gia đình, giáo viên…
2.Bài tập:
Chọn quan niệm đúng: b
IV.Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội:
1.Khái niệm:
- Thuật ngữ: là ngữ biểu thị kh¸i niÖm khoa học, công nghệ và thường được dùng trong các v¨n b¶n khoa học, công nghệ: phẫu thuật, siêu âm…
- Biệt ngữ xã hội: là những từ ngữ chỉ dùng trong 1 trong một tầng lớp xã hội nhất định
VD: cậu, mợ chỉ cha mẹ: cách gọi của tầng lớp thượng lưu trong xã hội cũ.
2.Bài tập:
* Vai trò của thuật ngữ trong đời sống hiện nay:
Cuéc sèng hiện nay: thời đại khoa học, công nghệ phát triển mạnh mẽ, có ảnh hưởng lớn đối với đời sống con người. Trình độ dân trí của người ViÖt Nam ngày càng nâng cao, nhu cầu giao tiếp và nhận thức của mọi người về những vấn đề khoa học, công nghệ ngày càng tăng. Trong tình hình đó, thuật ngữ đóng vai trò quan trọng và ngày càng trở nên quan trọng hơn.
* Liệt kê một số thuật ngữ là biệt ngữ xã hội: cậu, mợ, cha, linh mục, xứ đạo…
V.Trau dồi vốn từ:
1.Các hình thức trau dồi vốn từ:
- Cách 1: Rèn luyện để nắm đầy đủ và chính xác nghĩa của từ
- Cách 2: Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết, làm tăng vốn từ
2.Bài tập:
*Giải thích nghĩa của những từ sau:
- Bách khoa toàn thư: từ điển bách khoa, ghi đầy đủ tri thức của các ngành.
- Bảo hộ mậu dịch: chính sách bảo vệ sản xuất trong nước chống lại sự cạnh tranh của hàng hoá nước ngoài trên thị trường nước mình.
- Dự thảo:
+ ĐT: thảo ra để đưa thông qua
= DT: bản thảo để đưa thông qua
- Đại sứ quán: cơ quan đại diện chính thức và toàn diện của một nhà nước ở nước ngoài, do một đại sứ đặc mệnh toàn quyền đứng đầu
- Hậu duệ: con cháu của người đã chết
- Khẩu khí: khí phách của con người toát ra từ lời nói
- Môi sinh: môi trường sống của sinh vật
*Sửa lỗi dùng từ:
a, Béo bổ:: tính chất cung cấp chất bổ dưỡng cho cơ thể -> thay bằng từ béo bở: dễ mang lại nhiều lợi nhuận
b, đạm bạc: có ít thức ăn, toàn thứ rẻ tiền, chỉ đủ ở mức tối thiểu -> thay bằng từ tệ bạc: không nhớ gì ơn nghĩa, không giữ trọn tình nghĩa trước sau trong quan hệ đối xử
c, tấp nập: gợi tả quang cảnh đông người qua lại không ngớt -> thay bằng tới tấp: nghĩa là liên tiếp, dồn dập, cái này chưa qua, cái khác đã tới
*Hoạt động 3: Luyện tập
Bài tập 1: Xác định nghĩa của từ cao trong các trường hợp sau: Núi này cao; sản lượng lúa rất cao; bản nhạc có nhiều nốt cao; đây là giầy cao cổ
Bài tập 2: Tìm các thuật ngữ thuộc các môn: V¨n häc, toán học, Sinh vật học, Hoá học
Bài tập 3: Tìm các từ địa phương trong v¨n b¶n v¨n b¶n trích của "Truyện Lục Vân Tiên" tìm các từ địa phương tương ứng
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- GV củng cố bài
- Hướng dẫn H/s về nhà - Hệ thống bài
- Học bài + hoàn thiện các BT
- Soạn: Nghị luận trong VB tự sự
-----------------------------------------------------
So¹n:1-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 50: NGHÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC:Giúp học sinh:
- Hiểu thế nào là NL trong VB tự sự, vai trò và ý nghĩa cho yếu tố nghị luận trong VN tự sự
- Luyện tập nhận diện các yếu tố NL trong VB tự sự và viết đoạn văn có sử dụng các yếu tố nghị luận
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Bài soạn + đọc tài liệu tham khảo
- H/s: Soạn bài theo hướng dẫn
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: KT sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: Tự sự chính là bức tranh gần gũi nhất với cuộc sống, mà cuộc sống thì hết sức đa dạng, phong phú với đầy đủ các tình huống cảnh ngộ, tất cả các kiểu nhân vật, các mẫu người ta vẫn thường gặp hàng ngày. Để tập chung khắc hoạ kiểu nhân vật hay triết lí, hay suy nghĩ trăn trở, về lí tưởng về cuộc đời, về yêu ghét thì các T/g sử dụng yếu tố nghị luận để tô đậm tính chất nhân vật mà mình muốn khắc hoạ. Giờ học này, chúng ta cùng tìm hiểu kĩ về NL trong VB tự sự.
*Hoạt động 2: Bài mới
Tìm hiểu yếu tố nghị luận trong VB tự sự?
1.Ngữ liệu và phân tích ngữ liệu:
Ngữ liệu 1: Đoạn văn SGK/137 (trích "Lão Hạc")
- 1 H/s đọc
? Đoạn văn trên có nội dung gì?
-> Những suy nghĩ nội tâm của nhân vật ông giáo trong "Lão Hạc". Như một cuộc đối thoại ngầm, ông giáo đối thoại với chính mình, thuyết phục chính mình, rằng vợ mình không ác để "chỉ buồn chứ không nỡ giận"
? Để đi đến kết luận đó, nhân vật ông giáo đã đưa ra các luận điểm và lập luận theo logic nào?
-> Luận điểm: nếu ta không cố mà tìmhiểu những người xung quanh thì ta luôn có cớ để tàn nhẫn và độc ác với họ (nêu vấn đề)
- Phát triển vấn đề: Vợ tôi không phải là người ác, nhưng sở dĩ thị trở nên ích kỉ, tàn nhẫn là vì thị đã quá đau khổ:
+ Khi người ta đau chân thì chỉ nghĩ đến cái chân đau (từ một quy luật tự nhiên)
+ khi người ta khổ đau thì người ta không còn nghĩ đến ai được nữa
+ vì cái bản tính tốt của người ta bị những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất
- Kết thúc vấn đề: Tôi biết vậy nên chỉ buồn chứ không nỡ giận
?Nhận xét gì về việc ử dụng từ ngữ, câu văn ở đoạn văn trên?
-> Sử dụng các câu hô ứng thể hiện các phán đoán dưới dạng Nếu…thì; vì thế…cho nên; sở dĩ...là vì; khi A…thì B
- Các câu văn khẳng định, ngắn gọn, khúc triết như diễn đạt những chân lí
* Ngữ liệu 2: Đoạn trích SGK/138
Thoắt trông nàng đã chào thưa
…làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen
- 1 H/s đọc
?Cuộc đối thoại giữa Hoạn Thư và Thuý Kiều được diễn ra dưới hình thức nào:
-> Hình thức nghị luận (rất phù hợp với một phiên toà)
?Trong phiên bản này, Kiều là người buộc tội Hoạn Thư, nàng đã có cách lập luận ntn?
-> Lập luận:
+ Sau lời chào mỉa mai là lời đay nghiến
Xưa nay đàn bà có mấy người ghê gớm, cay nghiệt như mụ
Xưa nay, càng cay nghiệt lắm thì càng chuốc lấy oan trái
?Nhận xét gì về kiểu câu?
-> câu khẳng định: càng...càng
?Hoạn Thư có cách lập luận ra sao?
-> Đưa ra 4 luận điểm:
1. Tôi là đàn bà ghen tuông là chuyện thường tình
2. Tôi cũng đã đối xử rất tốt với cô khi ở gác viết kịch: khi cô trốn khỏi nhà, tôi cũng chẳng đuổi theo
3. Tôi với cô đều trong cảnh chồng chung - chắc gì ai nhường cho ai
4. Tôi cũng đã gây đau khổ cho cô nên bây giờ chỉ biết trông nhờ vào lòng khoan dung rộng lớn của cô (nhận tội, đề cao tang bốc Kiều)
?Lập luận của Hoạn Thư có T/ dụng gì?
-> + Kiều phải công nhận tài của Hoạn Thư "khôn ngoan"
+ Kiều bị đặt vào một tình huống khó xử
? Ở 2 ng÷ liÖu trên T/g Nam Cao và NguyÔn Du đã sử dụng yếu tố nghÞ luËn trong v¨n b¶n tự sự. Hãy trao đổi nhóm để rút ra những dấu hiệu và đặc điểm của nghÞ luËn trong 1 v¨n b¶n?
-> nghÞ luËn thực chất là các cuộc đối thoại với các nhận xét phán đoán, các lí lẽ nhằm thuyết phục người nghe, người đọc (có khi thuyết phục chính mình) về một vấn đề, một quan điểm, một tư tưởng nào đó
- Trong đoạn văn nghÞ luËn, thường dùng nhiều câu khẳng định, phủ định, các cặp quan hệ từ: nếu...thì; không những...mà còn; càng ...càng...
- Thường dùng nhiều từ ngữ: Tại sao:thật vậy, tuy thế, trước hết, tóm lại, tuy nhiên...
?Qua các ng÷ liÖu trên, em rút ra kết luận gì về yếu tố nghÞ luËn trong v¨n b¶n tự sự?
Trong v¨n b¶n tự sự để người đọc người nghe phải suy nghĩ về một vấn đề nào đó, người viết và nhân vật có khi nghÞ luËn bằng cách nêu lên các ý kiến, nhận xét cùng những lí lẽ, dẫn chứng. Néi dung đó thường được diễn đạt bằng hình thức lập luận, làm cho câu chuyện thêm phần triết lí
- 1 H/s đọc ghi nhớ SGK/138
*Hoạt động 3: Luyện tập
- 1 H/s đọc yêu cầu BT
- Trình bày miệng trước lớp
- 1H/s đọc yêu cầu BT
Thông qua hình thức lập luận hãy nhận xét về tính cách nhân vật ông Hai? * Bài tập 1: SGK/139
- Lời văn trong đoạn trích là lời của ông giáo
- Thuyết phục chính mình
- Thuyết phục điều: vợ mình không ác để mà "chỉ buồn chứ không nỡ giận"
* Bài tập 2: (H/s làm theo phần đã tìm hiểu ở néi dung ngữ liệu 2)
* Bài tập 3: BT bổ sung sách tham khảo
Đoạn văn: "Nhưng sao...này chưa?..."
-> nửa tin nửa ngờ, nhục nhã, xấu hổ,lo ,lắng cho tương lai của bản thân và gia đình
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- Hệ thống bài
- HD H/s về nhà - vai trò của yếu tố nghÞ luËn trong tự sự
- Cách sử dụng
- Học bài + hoàn thành các BT
- Soạn "Đoàn thuyền đánh cá
Tuần 11: Bài 11, 12
So¹n:2-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 51: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸
- Huy CËn
A.MỤC TIÊU BÀI DẠY:Giúp học sinh:
- Thấy được và hiểu được sự thống nhất của cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ và cảm hứng về lao động của T/g đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lễ, giàu màu sắc lãng mạn trong bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá"
- Rèn luyện kĩ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố NT (hình ảnh, ngôn ngữ, âm điệu) mà cổ điển, vừa hiện đại trong bài thơ.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Chân dung nhà thơ Huy Cận và đọc tài liệu tham khảo
- H/s: Soạn bài theo hướng dẫn
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1-Tổ chức:
2-Kiểm tra: Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ "Tiểu đội xe không kính", hình ảnh những chiến sĩ hiện lên với những phẩm chất gì?
3-Bµi míi: Giới thiệu bài: Ch H/s xem chân dung Huy Cận (thi nhân Việt Nam) để dẫn vào bài mới
*Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản
- HD H/s đọc VB: to, rõ, chính xác, thể hiện sự phấn chấn, hào hứng - Nhịp 4/3, 2-2/3
?Giới thiệu những nét chính về T/g?
?Cho biết hoàn cảnh ra đời của T/p?
?Tìm bố cục của bài thơ, nêu ND chính của từng phần?
? Đọc toàn bài thơ, hãy KQ cảm hứng bao trùm của "Đoàn thuyền đánh cá"
- 1 H/s đọc diễn cảm 2 khôổthơ đầu
?Cảnh hoàng hôn trên biển được T/g miêu tả qua những câu thơ nào?
?Nhận xét gì về NT của T/g sử dụng ở đây?
?2 câu thơ trên, giúp em cảm nhận được cảnh hoàng hôn trên biển ntn? (em hiểu ntn về hình ảnh "song...cửa")
?Cảnh đoàn thuyền đánh cá khởi hành có gì cần chú ý.
?từ lại có ý nghĩa gì?
?hình ảnh "câu hát căng buồm" có ý nghĩa ntn?
(BPNT nào được sử dụng ở đây? T/d của BPNT này?)
-1 H/s đọc 4 khổ thơ tiếp theo
?cảnh đoàn thuyền đi trên biển được T/g miêu tả trong khung cảnh nào?
Sử dụng NT gì?
?T/d của biện pháp này?
*Ho¹t ®éng3:LuyÖn tËp ,cñng cè :
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè dÆn dß
I.Tiếp xúc v¨n b¶n:
1. Đọc
2. Tìm hiểu chú thích: (SGK/141)
*T¸c gi¶: Huy Cận
- Quê: Vụ Quảng - Hà Tĩnh
- Nổi tiếng trong phông trào thơ mới với tập "Lửa thiêng"
- Tham gia c¸ch m¹ng từ năm 1945, sau c¸ch m¹ng giữ nhiều trọng trách trong chính quyền , là một trong những nhà thơ tiêu biểu của nền thơ hiện đại ViÖt Nam
- Nhà nước trao tặng giải thưởng Hå ChÝ Minh về V¨n häc nghÖ thuËt cho ông năm 1996
*Tác phẩm:
- Năm 1958, ông đi thực tế ở vùng mỏ Quảng Ninh bài thơ ra đời trong thời gian ấy và in trong tập thơ "Trời mỗi ngày lại sang"
3.Bố cục:
3 phần:
1) 2 khổ đầu: Cảnh lên đường và tâm trạng náo nức của con người
2) 4 khổ tiếp theo: Cảnh hoạt động của đoàn thuyền đánh cá giữa biển trời ban đêm
3) Còn lại: cảnh đoàn thuyền trở về trong buổi bình minh
II.Phân tích văn bản:
* Cảm hứng bao trum của bài thơ:
- Cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ
- Cảm hứng về lao động của t¸c gi¶
-> hai cảm hứng này hoà quyện và thống nhất trong toàn bộ bài thơ
1.Cảnh hoàng hôn trên biển và cảnh đoàn thuyền đánh cá khởi hành:
* "Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa"
-> NghÖ thuËt: nhân hoá, so sánh, ẩn dụ (hình ảnh then song; cửa đêm), hai vần trắc "lửa - cửa" liền nhau => cảnh rộng lớn gần gũi
Vũ trụ như là một ngôi nhà lớn, màn đêm buông xuống như một tấm cửa khổng lồ với những lượn song là then cửa
*Cảnh đoàn thuyền đánh cá khởi hành:
"...lại ra khơi"
-> công việc hàng ngày, đây là một trong trăm nghìn chuyến đi trên biển
- Câu hát căng buồm cùng gió khơi -> phóng đại
... đến dệt lưới ta đoàn cá ơi
-> hình ảnh ẩn dụ: gắn kết 3 sự vật, hiện tượng cánh buồm, gió khơi và câu hát của người đánh cá
hình ảnh khoẻ khoắn, mới lạ và đẹp lãng mạn (câu hát của người đánh cá, tiếng hát vang khoẻ bay cao cùng gió, hoà với gió thổi căng cánh buồm cho con thuyền lướt nhanh ra khơi) câu hát chan chứa niềm vui
Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau :
1. Hai khæ th¬ ®Çu cña bµi th¬ diÔn t¶ ®iÒu g×?
2. BiÖn ph¸p tu tõ nµo ®îc dïng trong hai c©u th¬ sau :
MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa
Sãng ®• cµi then ®ªm sËp cöa
-Häc thuéc lßng bµi th¬.
-ChuÈn bÞ tiÕp néi dung cßn l¹i
Tuần 11: Bài 11, 12
So¹n: 3-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 52: §oµn thuyÒn ®¸nh c¸ (T2)
- Huy CËn
A.MỤC TIÊU BÀI DẠY:Giúp học sinh:
- Thấy được và hiểu được sự thống nhất của cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ và cảm hứng về lao động của T/g đã tạo nên những hình ảnh đẹp, tráng lễ, giàu màu sắc lãng mạn trong bài thơ "Đoàn thuyền đánh cá"
- Rèn luyện kĩ năng cảm thụ và phân tích các yếu tố NT (hình ảnh, ngôn ngữ, âm điệu) mà cổ điển, vừa hiện đại trong bài thơ.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Chân dung nhà thơ Huy Cận và đọc tài liệu tham khảo
- H/s: Soạn bài theo hướng dẫn
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1-Tổ chức:
2-Kiểm tra: Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “§oµn thuyÒn ®¸nh c¸”, ph©n tÝch phÇn1
3-Bµi míi: Giới thiệu bài: Ch H/s xem chân dung Huy Cận (thi nhân Việt Nam) để dẫn vào bài mới
?Cảnh đoàn thuyền đánh cá trên biển hiện lên qua những câu thơ nào? Hình ảnh con thuyền đánh cá ở đây hiện lên ntn?
?Công việc của người đánh cá được thể hiện qua những câu thơ nào?
?Nhận xét gì về BPNT được sử dụng trong các câu thơ trên?
?T/d của các biện pháp trên là gì?
?Thành quả lao động của đoàn thuyền đánh cá sau một đêm lao động vất vả được miêu tả bằng hình nào?
?NT? T/d?
?Các loài cá trên biển được T/g miêu tả ở những câu thơ nào?
?BPNT được sử dụng ở đây?
?T/d của BPNT này?
? Đoàn thuyền đánh cá trở về được T/g miêu tả qua những câu thơ nào?( 1 H/s đọc khổ thơ cuối)
?Nhận xét gì về các câu thơ "câu hát căng buồm"?
2 Cảnh biển đêm và cảnh đánh cá:
- Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng
...gõ thuyền đã có nhịp trăng cao
Sao mờ kéo lưới kịp trời sang
-> thủ pháp phóng đại, liên tưởng táo bạo, bất ngờ
=> hình ảnh người lao động và công việc của họ được đặt vào không gian rộng lớn của biển trời trăng sao để làm tăng thêm kích thước và tầm vóc vị thế của con người. Ở đây còn là sự hài hoà giữa con người với thiên nhiên vũ trụ: con thuyền ra khơi có gió làm lái, trăng làm buồm, gõ thuyền đuổi cá vào lưới cũng theo nhịp trăng, lúc sao mờ thì kéo lưới.... Đó là khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ hoà nhập với con người
* Cảnh đoàn thuyền đánh cá:
- "Thuyền ta...
Ra đậu dặm xa dò bụng biển
Dµn đan thế trận lưới vây giăng"
-> hình ảnh con thuyền kì vĩ, hoà nhập với thiên nhiên, vũ trụ
"Ta hát bài ca gọi cá vào
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao
-> tưởng tượng lãn mạn
- Sao mờ kéo lưới kịp trời sang
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng
-> tả thực
-> bút pháp lãng mạn, trí tëng tượng + tả thực
=> công việc lao động nặng nhọc của người ®¸nh c¸ đã thành bài ca đầy niềm tin, nhịp nhàng với thiên nhiên
- Hình ảnh các loài cá trên biển:
+ Cá thu...
+ cá song...
+ Vẩy bạc đuôi vàng
+ Mắt cá huy hoàng
-> liên tưởng, tưởng tượng bay bổng từ quan sát hiện thực, liệt kê
=> vẻ đẹp của bức tranh sơn mài, lung linh, huyền ảo
- Vẩy bạc đuôi vàng loÐ rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng
-> NT: ẩn dụ, hoán dụ - hình ảnh lãng mạn, tình tứ
=> trong ánh nắng ban mai rực rỡ, hiện lên hàng nghìn, hàng vạn con cá lấp lánh vẩy bạc, đuôi vàng xếp ăm ắp trên những con thuyền
3.Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về:
"Câu hát trăng buồm cùng gió khơi
...mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi"
- "Câu hát căng buồm" - lặp lại gần như toàn bộ câu thơ ở khổ thơ 1 -> niềm vui thắng lợi sau một chuyến ra khơi may mắn, tôm cá đầy khoang
- "Đoàn thuyền...mặt trời" -> hào hứng, chạy đua tốc độ với thời gian
2 câu cuối "Mặt trời đội biển...
Mắt cá..."
-> tưởng tượng sáng tạo
=> sự tuần hoàn của thời gian: ánh sáng nhô lên, mặt trời ló mặt., kết thúc một đêm.
*Hoạt động 3: Tổng kết, ghi nhớ (SGK/142)
?Nhận xét về đặc sắc NT của bài thơ?
?Nêu nội dung chính của bài thơ? 1 Nghệ thuật:
- Âm hưởng khoẻ khoắn, sôi nổi, phôi pha, bay bổng, lạc quan
- Cách gieo vần linh hoạt (vần liền liền xen lẫn vần cách)
- Liên tưởng, tưởng tîng phong phú
2 Nội dung: Sự hài hoà giữa thiªn nhiªn và con người lao động, bộc lộ niềm vui, niềm tự hào của nhà thơ trước đất nước và cuộc sống
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- Hệ thống bài
- Hướng dẫn H/s luyện tập - Đọc diễn cảm bài thơ
- Học thuộc lòng bài thơ
- Soạn tiếp "Bếp lửa"
So¹n:4-11-2007
Gi¶ng: TiÕt 53 - Tæng kÕt vÒ tõ vùng
(Tõ tîng thanh, Tîng h×nh,Mét sè phÐp tu tõ, Tõ vùng)
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC; Giúp học sinh:
Nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã hoọctừ lớp 6 đến lớp 9 (từ tượng hình, từ tượng thanh, một số phép tu từ từ vựng: so sánh, ẩn dụ, nhân hoá, hoán dụ, nói quá, nói giản, nói tránh, điệp ngữ, chơi chữ)
B.CHUẨN BỊ:
Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ hîp ®ång häc tËp
Häc sinh:chuÈn bÞ bµi theo hîp ®ång
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: (kết hợp trong giờ)
3.Bµi míi: Giới thiệu bài:
*Hoạt động 2: Bài mới: TiÕn hµnh d¹y theo hîp ®ång
?Kể tên các phép tu từ từ vựng đã học?
?THế nào là phép tu từ so sánh?
? Ẩn dụ là gì?
?Nhân hoá là gì?
Thế nào là BPTT hoán dụ?
Nói quá là gì?
Thế nào là nói giản, nói tránh?
Điệp ngữ là gì?
Thế nào là chơi chữ?
HD H/s làm BT
- Trình bày miệng trước lớp.
I.Từ tượng thanh và từ tượng hình:
1.Khái niệm:
a.Từ tượng thanh: Mô phỏng âm thanh của thiên nhiên của con người
b.Từ tượng hình: Gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sinh vật
2.Bài tập:
a,Tìm tên những loài vật là từ tượng thanh:
VD: Tu hú, tắc kè, quốc...
b,Tìm các từ tượng hình, phân tích giá trị sử dụng
- Các từ: lốm đốm, lê thê, loáng thoáng, lồ lộ
-> miêu tả đám mây 1 cách cụ thể, sống động
II.Một số phép tu từ, từ vựng:
1.Khái niệm:
a.So sánh: đối chiếu sự việc này, sự vật này, sự vật khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt
b.Ẩn dụ: Là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật ,hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt
c.Nhân hoá: Gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật...bằng những từ ngữ vốn trước dùng để gọi hoặc tả con người, làm cho thế giới loài vật, cây cối trở nên gần gũi với con người
d.Hoán dụ: Gọi tên sự vật, hiện tượng khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm
e,Nói quá: là biÖn ph¸p tu tõ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để gây ấn tượng mạnh, tăng sức biểu cảm
g,Nói giảm, nói tránh: Là biÖn ph¸p tu tõ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác đau buồn, ghê sợ nặng nề, tránh thô tục, thiếu lịch sự
h,Điệp ngữ: Là biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc một câu) để làm nổi bật ý gây cảm xúc mạnh. Cách lặp lại gọi là phép điệp ngữ, từ ngữ lặp lại gọi là điệp ngữ
i,Chơi chữ: lợi dụng đặc sắc về âm, nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước...làm câu văn hấp dẫn thú vị hơn
2.Bài tập:
*Phân tích nét nghÖ thuËt độc đáo của những câu thơ sau:
a,hoa, cánh -> Thúy Kiều và cuộc đời của nàng
cây, lá -> gia đình của Thuý Kiều (Kiều bán mình để cứu gia đình)
=> Phép ẩn dụ tu từ
b,So sánh: tiếng đàn của Thuý Kiều với tiếng hạc, tiếng suối, tiếng gió thoảng, tiếng trời đổ mưa
c,Phép nói quá: Sắc đẹp và tài năng của Thuý Kiều
d,Phép nói quá: Gác quan Âm nơi Thuý Kiều bị Hoạn Thư bắt ra chép kinh rất gần với phòng đọc của Thúc Sinh. Tuy cùng ở trong khu vườn nhà Hoạn Thư, gần nhau từng gang tấc nhưng giờ đây 2 người đã cách trở gấp mười quan san -> tả sự xa cách giữa thân phận cảnh ngộ của Thuý Kiều và Thúc Sinh
e,Phép chơi chữ: Tài - Tai
-> Thân phận người phụ nữ trong x• héi cũ
* Phân tích nét NT đặc sắc của những đoạn thơ sau:
a,Phép điệp ngữ + từ đa nghĩa => thể hiện tình cảm của mình: mạnh mẽ và kín đáo
b.Nói quá: Sự lớn mạnh của nghĩa quân Lam Sơn
c.Phép so sánh: miªu t¶ sắc nét và sinh động âm thanh của tiếng suối và cảnh rừng dưới đêm trăng
d.Nhân hoá: thiªn nhiªn trong bài (ánh trăng): có hồn gắn bó với con người
e.Phép ẩn dụ: Em bé - mặt trời 2
-> gắn bó của đứa con với người mẹ, đó là nguồn sống, nguồn nuôi sống niềm tin của mẹ với ngày mai.
*Hoạt động 3: Luyện tập
Hướng dẫn H/s làm bài tập. Bài tập bổ sung:
Bài tập 1: Phân tích giá trị biểu cảm trong những câu thơ:
Đoạn trường thay lúc phân kì,
Vó câu khấp khểnh, bánh xe gập ghềnh
-> 2 từ gợi hình gợi lên sự không bằng phẳng của con đường, câu thơ chia làm 2 vế, mỗi vế có một từ tượng hình gợi lên những chông gai trắc trở trên đường đi, dự báo một tương lai không tốt lành và cũng là nhịp thổn thức của lòng người trong hoàn cảnh éo le (Thuý Kiều cùng Thúc Sinh rời khỏi nhà sau khi làm lễ cưới hỏi)
Bài tập 2: Viết một đoạn văn với nội dung tự chọn có sử dụng một số phép tu từ từ vựng đã học.
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- GV củng cố
- Hướng dẫn H/s về nhà - Hệ thống bài
- Ôn lại nội dung bài
- Soạn "Khúc hát ru..."
So¹n:5-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 54: TËp lµm th¬ t¸m ch÷
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học sinh:
- Nắm được đặc điểm, khả năng miêu tả, biểu hiện phong phú của thể thơ tám chữ
- Qua hoạt động làm thơ tám chữ mà phát huy tinh thần sang tạo, sự hứng thú học tập, rèn luyện thêm năng lực cảm thụ thơ ca.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Sưu tầm những bài thơ tám chữ
- HS: chuẩn bị theo hướng dẫn
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động:
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: KT sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: GV dẫn vào bài
*Hoạt động 2: Bài mới
- 1 HS đọc đoạn thơ a
- 1 HS đọc đoạn thơ b
- 1 HS đọc đoạn thơ c
?Nhận xét số chữ trong mỗi dòng ở các đoạn thơ trên?
?Tìm những chữ có chức năng gieo vần?
?Nhận xét về cách gieo vần?
?Cách ngắt nhịp ở mỗi đoạn thơ?
?Cách gieo vần, ngắt nhịp ở đoạn thơ này?
?Qua các đoạn thơ vừa được tìm hiểu trên đây, hãy rút ra đặc điểm của thể thơ 8 chữ?
- HD H/s làm bài tập
- GV hướng dẫn H/s các bước thực hiện I. Nhận diện thể thơ tám chữ:
- Số chữ trong mỗi dòng thơ: 8
- Những chữ có chức năng gieo vần
a,Đoạn thơ a
Tan - ngần, mới - gội, bừng - rừng, gắt - mật
- Cách ngắt nhịp:
1: 2 / 3 / 3
2: 3 / 2 / 3
3: 3 / 2 / 3
4: 3 / 3 / 2
b, Đoạn thơ b
về - nghe, học - nhọc, bà - xa
-> Gieo vần chân liên tiếp theo từng cặp
- Cách ngắt nhịp:
1. 3 / 3 / 2
2. 4 / 2 / 2
3. 4 / 4
4. 3 / 3 / 2
c,Đoạn c
- Gieo vần: các từ: ngát - hát; non - son; đứng - dựng; tiên - nhiên hiệp vần với nhau -> vần chân giãn cách
- Ngắt nhịp:
1. 3 / 3 / 2
2. 3 / 2 / 3
3. 3 / 3 / 2
4. 3 / 2 / 3
*Ghi nhớ: (SGK/150)
- Đặc điểm của thể thơ 8 chữ:
+ Mỗi dòng có 8 chữ
+ Cách ngắt nhịp đa dạng
+ Có thể gồm nhiều đoạn dài (không hạn định số câu)
+ Có thể chia thành các khổ (4 câu 1 khổ)
+ Phổ biến là cách gieo vần chân (được gieo liên tiép hoặc gián tiếp)
II.Luyện tập nhận diện thể thơ 8 chữ:
1-Bài 1: Điền từ thích hợp
1. ca hát 3. bát ngát
2. ngày qua 4. muôn hoa
2-Bài 2: Điền từ thích hợp vào chỗ trống
1. cũng mất 2. đất trời 3. tuần hoàn
3-Bài 3: Đoạn thơ trong bài "Tựu trường" - Huy Cận
- Sai ở câu thơ thứ 3
- Vì: Lẽ ra âm tiết cuối của câu thơ này phải mang thanh bằng và hiệp vần với từ gương ở cuối câu thơ trên
- Chép đúng: cuối câu thứ 3 là từ: vào trường
4-Bài 4: Trình bày bài thơ, đoạn thơ tự làm
III.Thực hành làm thơ tám chữ:
1-Bài tập 1: Tìm những từ đúng thanh đúng vần để điền vào chỗ trống trong khổ thơ sau:
Gợi ý: - Từ điền vào chỗ trống ở câu 3: phải là thanh B
- Ở câu thứ 4 phải có khuôn âm a để hiệp với chữ xa ở cuối dòng thứ 2 và mang thanh B
- Khổ thơ này được chép chính xác là:
Trời trong biếc không qua mây gợn trắng
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa
Hoa lựu nở đầy một vườn đỏ nắng
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay qua
2-Bài tập 2: Làm thêm một câu thơ cho phù hợp với ND cảm xúc và đúng vần của các câu thơ trước
- Gợi ý: Câu thơ này phải có 8 chữ và chữ cuối phải có khuôn âm ương hoặc a, mang thanh bằng
3-Bài tập 3: Đại diện tổ, nhóm đọc và bình trước lớp bài thơ đã chuẩn bị
- Trao đổi nhóm để chọn một bài đăc sắc hơn cả
- Trình bày trước lớp
- Cả lớp tham gia nhận xét, đánh giá
*Hoạt động 3: Luyện tập
Bài tập: Làm một bài thơ 8 chữ với nội dung tự chọn
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- Nhắc lại đặc điểm thể thơ 8 chữ
- Hướng dẫn H/s về nhà - 1 H/s nhắc lại đặc điểm thể thơ 8 chữ
- Hoàn thành bài thơ
- Sưu tầm những bài thơ 8 chữ
- Soạn "Khúc hát ru..."
-------------------------------------------------------------------------------
So¹n:6-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 55: Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n
A.MỤC TIÊU BÀI DẠY: Giúp học sinh
- Qua bài viết củng cố lại nhận thức về các truyện trung đại đã học từ giá trị nội dung tư tưởng đến hình thức thể loại, bố cục, lời kể chuyện.
- Nhận rõ được ưu nhược điểm trong bài viết của mình để có ý thức sửa chữa, khắc phục
- Rèn kĩ năng: Sửa chữa bài viết của bản thân, nhận xét bài làm của bạn
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Bài kiểm tra + đáp án + các lỗi trong bài của HS
- HS: Lập dàn ý bài viết
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: KT sự chuẩn bị bài của HS
3. Bài mới - Giới thiệu bài: GV dẫn vào bài
*Hoạt động 2: Bài mới
Đọc lại đề bài
Nêu đáp án
Nhận xét bài làm của H/s trước lớp
Trả bài cho H/s I.Đề bài
1.Phần trắc nghiệm: (3 điểm)
Câu 1: Tác phẩm nào là truyện Nôm, truyện truyền kì, tiểu thuyết lịch sử chương hồi, tuỳ bút?
a. Quang Trung đại phá quân Thanh
b. Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh
c. Cảnh ngày xuân
d. Lục Vân Tiên gặp nạn
e. Kiều ở lầu Ngưng Bích
f. Người con gái Nam Xương
Câu 2: Nhận định nào nói đúng nhất về tác giả "Truyện Kiều"
Câu 3: Dòng nào nói không đúng về NT của " Truyện Kiều"
Câu 4: Qua đoạn trích "Kiều ở lầu Ngưng Bích" Kiều hiện lên ntn?
Câu 5: Đoạn trích "Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga" thể hiện khát vọng gì ở T/g
Câu 6: Cuộc sống của ông Ngư được miêu tả trong đoạn thơ "Lục Vân Tiên gặp nạn" là cuộc sống ntn?
2.Phần tự luận: (7 điểm) Cảm nhận của em về số phận và phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam qua 2 nhân vật Vũ Nương và Thuý Kiều
II.Đáp án:
Câu 1: Phần trắc nghiệm
1) a. tiểu thuyết lịch sử chương hồi
b. tuỳ bút
c. Truyện Nôm
d. Truyện Nôm
e. Truyện Nôm
f. Truyện truyền kì
2) D 4. D 6. B
3) C 5. A
Câu 2: Phần tự luận:
Cần làm nổi bật được những điểm sau:
*Số phận bi kịch của người phụ nữ ViÖt Nam trong x• héi cũ
- Với Vũ Nương:
+ Không được sum họp vợ chồng hạnh phúc, một mình chăm sóc mẹ già, con nhỏ dại
+ Bị chồng nghi oan, phải tìm đến cái chết, vĩnh viễn không được đoàn tụ với chồng con
- Với Thuý Kiều:
+ Mối tình đầu tan vỡ
+ Bán mình chuộc cha
+ Hai lần phải vào lầu xanh, 2 lần tự tử, 2 lần đi tu, 2 lần phải làm con ở
+ Quyền sống và quyền hạnh phúc bị cìng đoạt nhiều lần
*Phẩm chất của người phụ nữ ViÖt Nam qua 2 nhân vật:
- Là những người phụ nữ đẹp người đẹp nết
+ Thuỷ chung son sắt
+ Hiếu thảo
+ Nhân hậu, bao dung
+ Khát vọng tự do, công lí và chính nghĩa
III Nhận xét về bài làm của H/s
1 Ưu điểm:
- Xác định đúng yêu cầu của đề bài
- Phần trắc nghiệm làm rất tốt
- Phần tự luận: Nêu được những ý cơ bản
- Một số bài viết tốt đạt kết quả cao:
- Một số bài trình bày sạch sẽ, khoa học:
2.Tồn tại:
- Phần tự luận hiÓu song viết chưa sâu
- Hầu hết mới nêu suy nghĩ chưa có dẫn chứng từ tác phẩm -> chưa thuyết phục
- Còn mắc nhiều lỗi dùng từ, diễn đạt, câu chính tả:
- Một số bài kết quả thấp
IV.Trả bài, giải đáp thắc mắc, sửa lỗi
1.Trả bài:
2.Giải đáp thắc mắc:
3.Sửa lỗi:
VD:+ Sinh đẹp - xinh đẹp
+ Luôn vẫn tốt đẹp -> lặp: bỏ một từ luôn
+ Giúp Kiều làm quan
V. Đọc bình những đoạn bài viết tốt:
*Hoạt động 3: Luyện tập
Chữa những lỗi trong bài viết
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
Hệ thống bài
HD H/s về nhà - Nhận xét ý thức học tập trong giờ
- Xem lại bài + bổ sung ND còn thiếu trong bài làm
- Soạn VB BÕp löa.
Ngµy so¹n 8-11-2007
Ngµy d¹y:
TiÕt 56 BÕp löa
B»ng ViÖt
-
A.MỤC TIÊU BÀI DẠY: Giúp học sinh:
- Cảm nhận được những tình cảm, cảm xúc của nhân vật trữ tình - người cháu và hình ảnh người bà giàu tình yêu thương, giàu đức hi sinh trong bài thơ
- Thấy được nghệ thuật diễn tả cảm xúc thông qua hồi tưởng kết hợp miêu tả, tự sự, bình luận, của T/g trong bài thơ.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: đọc tài liệu tham khảo
- H/s: Soạn bài theo hướng dẫn
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra:
- Đọc thuộc lòng bài "Đoàn thuyền...". nêu ND chính của bài?
- KT sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bµi míi: Giới thiệu bài: (GV dẫn vào bài)
*Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản
?H/d H/s đọc: to, rõ, chính xác, chậm rãi, tình cảm, lắng đọng...
GV đọc mẫu - H/s đọc
?Giới thiệu những nét chính về T/g? T/p?
?Cho biết mạch cảm xúc của bài thơ?
?Tìm bố cục của bài thơ? Và nội dung chính của từng phần?
?Những kỉ niệm nào về tình bà cháu được gợi lên?
?Người cháu đã suy ngẫm về bà và hình ảnh bếp lửa ntn? I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
1.Đọc:
2.Tìm hiểu chú thích (SGK/145)
*T¸c gi¶: Bằng Việt - Nguyễn Việt Bằng sinh 1941
- Quê: Thạch Thất - Hà Tây
- Làm thơ từ đầu 1960
- Hiện là chủ tịch hội liên hiệp VHNT Hà Nội
*Tác phẩm: sang tác năm 1963 - T/g đang là sinh viên học ngành Luật ở Liên Xô
3.Bố cục:
- Mạch cảm xúc của bài thơ: đi từ hồi tưởng đến hiện tại, từ kØ niÖm đến suy ngẫm
- Bài thơ là lời của người cháu ở nơi xa nhớ về bà và những kỉ niệm với bà, nói lên lòng kính yêu và những suy ngẫm về bà
- Bố cục: 4 phần"
1, phần mở đầu: 5 dòng đầu
Hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cho dòng hồi tưởng cảm xúc về bà
2, 4 khổ tiếp: hồi tưởng những kỉ niệm tuổi thơ sống bên bà và hình ảnh bà gắn liền với hình ảnh bếp lửa
3, khổ 6: suy ngẫm về bà và cuộc đời bà
4, khổ cuối: người cháu đã trưởng thành, đi xa song không nguôi nhớ bà.
II.Phân tích văn bản:
1.Những hồi tưởng về bà và tình bà cháu:
- Sự hồi tưởng được bắt đầu từ hình ảnh thân thương ấm áp về bếp lửa
- Bài thơ gợi lại cả một thời thơ ấu bên người bà: tuổi thơ ấy nhiều gian khổ, thiếu thốn nhọc nhằn
"Năm ấy... đói mỏi
Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy"
"...năm ấy giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi"
-> Bóng đen của nạn đói năm 1945, có mối lo của giặc tàn phá xóm làng, có hình ảnh chung của nhiều gia đình ViÖt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp: mẹ và cha đi công tác xa, cháu sống trong sự cưu mang dạy dỗ của bà, sớm phải có ý thức tự lập, sớm phải lo toan
- Kỉ niệm về bà và những năm tuổi thơ luôn gắn với hình ảnh bếp lửa, bếp lửa hiện lên như tình bà ấm áp, như chỗ dựa tinh thần, như sự cưu mang đùm bọc đầy chi chút của bà
+ Sự xuất hiện của tiếng chim tu hú:quen thuộc như giục giã, khắc khoải một điều gì da diết lắm, khiến lòng người trỗi dậy những hoài niệm nhớ mong -> gợi ra tình cảnh vắng vẻ, nhớ mong của 2 bà cháu
2.Những suy ngẫm về bà và hình ảnh bếp lửa:
- Hình ảnh bà luôn gắn liền với hình ảnh bếp lửa, ngọn lửa-> bà là người nhóm lửa, người gửi cho ngọn lửa luôn ấm nồng và toả sang trong mỗi gia đình
- Sự tần tảo, đức hi sinh chăm lo cho mọi người của bà được T/g thể hiện trong một chi tiết:
"Mấy chục năm rồi, đến tận bây giờ
...Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm"
-> nhóm lên niềm yêu thương, niềm vui sưởi ấm, san sẻ và còn "nhóm dậy cả những tâm tình, tuổi nhỏ"
Hình ảnh bà luôn g¾n với hình ảnh bếp lửa (10 lần)
-> Bếp lửa được bà nhen lên không phải chỉ bằng nhiên liệu ở bên ngoài mà còn được nhen nhóm từ ngọn lửa trong lòng bà - ngọn lửa của sự sống, lòng yêu thương, niềm tin (ngọn lửa với ý nghĩa trừu tượng)
=> Bà không chỉ là người nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa - ngọn lửa của sự sống, niềm tin cho các thế hệ nối tiếp.
*Hoạt động 3: Tổng kết, ghi nhớ (SGK/146)
?Nét đặc sắc về NT của bài thơ?
?Qua bài thơ T/g muốn thể hiện chiều sâu tư tưởng gì? 1.Nghệ thuật:
- Sáng tạo hình ảnh bếp lửa vừa thực vừa mang ý nghĩa biểu tượng
- Kết hợp miêu tả, biểu cảm, tự sự
- Giọng điệu và thể thơ 8 chữ phù hợp với cảm xúc hồi tưởng và suy ngẫm
2.Nội dung: Triết lí thÇm kín: Những gì lµ thân thiết nhất của tuổi thơ mỗi người đều có sức toả s¸ng, nâng đỡ con người suốt hành trình dài, rộng của cuộc đời. Tình yêu thương bà và lòng biết ơn bà chính là biểu hiện cụ thể của tình yêu thương, sự gắn bó với gia đình, quê hương và đó cũng là khởi đầu của tình yêu con người, tình yêu đất nước
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- Hệ thống bài
- H/d H/s làm bài tập
- H/d H/s về nhà - Bài tập: "Có người nói rằng" hình ảnh bà trong bài thơ là hình ảnh người nhóm lửa, người giữ lửa" em suy nghĩ gì về nhận xét đó?
- Học thuộc lòng bài thơ + phân tích bài thơ
- Ôn lại các biện pháp tu từ còn lại:
- ChuÈn bÞ bµi:Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ
So¹n: 9-11-2007 TiÕt 57- Híng dÉn ®äc thªm
Gi¶ng: Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ
NguyÔn Khoa §iÒm
A. Môc tiªu bµi häc:
-Gióp HS c¶m nhËn tõ bµi th¬:
- T×nh yªu th¬ng con th¾m thiÕt vµ íc väng cao c¶ cña ngêi mÑ d©n téc Tµ -«i trong gian khæ cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu níc .
- T×nh c¶m th¬ng mÕn ,tr©n träng cña t¸c gi¶.
- H×nh thøc h¸t ru víi giäng ngät ngµo,tha thiÕt vµ nh÷ng h×nh ¶nh s¸ng t¹o míi l¹ lµ vÎ ®Ñp h×nh thøc næi bËt cña v¨n b¶n nµy.
B. ChuÈn bÞ: ¶nh ch©n dung nhµ th¬ NguyÔn Khoa §iÒm, b¶n nh¹c bµi h¸t:Lêi ru trªn n¬ng
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1:Khëi ®éng
1, Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
§äc thuéclßng bµi th¬ BÕp löa cña B»ng ViÖt
Ph©n tÝch ®o¹n th¬:
Lªn bèn tuæi…..
Kªu chi hoµi trªn nh÷ng c¸nh ®ång xa
3. Bµi míi
*Ho¹t ®éng2 Híng dÉn ®äc hiÓu v¨n b¶n
HS ®äc bµi
T×m hiÓu thÓ lo¹i vµ bè côc cña bµi th¬?
HiÖn lªn ë lêi ru thø nhÊt lµ h×nh ¶nh ngêi mÑTµ «i ®ang lµm g×?
Tõ lêi ru nµy ,mét ngêi mÑ ntn ®• hiÖn lªn ?
Trong lêi ru cña mÑ cã ®iÒu íc g× ?
Em suy nghÜ g× vÒ ®iÒu íc nµy?
Nh÷ng ®iÒu íc Êy ®• nãi víi ta vÒ mét ngêi mÑ ntn?
Em c¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ h×nh ¶nh mÆt trêi trong hai c©u th¬:
MÆt trêi cña b¨p th× n»m trªn ®åi.
MÆt trêi cña mÑ em n»m trªn lng.
Trong lêi ru tiÕp theo, mÑ cã ®iÒu g× day døt?
H×nh ¶nh ngêi mÑ ë ®o¹n cuèi ®îc kh¾c ho¹ qua nh÷ng chi tiÕt nµo?
Cã ®iÒu g× míi h¬n ë ngêi mÑ nµy?
V× sao mÑ ph¶i lµm nh÷ng viÖc ®ã?
Trong lêi ru cuèi cã ®iÒu th¬ng míi nµo?
MÑ mong íc ®iÒu g×?
Qua bµi th¬ t¸c gi¶ ca ngîi ai?
Khóc h¸t ru cã g× kÕ thõa vµ ®æi míi so víi nh÷ng khóc h¸t ru truyÒn thèng?
1.§äc bµi:
-Chó ý: Giäng ®äc tha thiÕt ,lu ý c¸c ®o¹n ®iÖp khóc.
2, ThÓ lo¹i vµ bè côc:
-ThÓ lo¹i:Th¬ 8 ch÷
-Bè côc:Gåm 3 ®o¹n, mçi ®o¹n l¹i gåm 2 lêi ru (lêi ru cña nhµ th¬ vµ lêi ru cña mÑ)
3, Híng dÉn t×m hiÓu néi dung bµi:
a,Khóc h¸t cña ngêi mÑ th¬ng con, th¬ng bé ®éi.
MÑ gi• g¹o ,mÑ nu«i bé ®éi
. . . vµ tim h¸t thµnh lêi
=>Ngêi mÑ chÞu th¬ng chÞu khã vµ giµu ®øc hy sinh, ngêi mÑ yªu con v« cïng.
-Con m¬ cho mÑ h¹t g¹o tr¾ng ngÇn
Mai sau con lín vung chµy lón s©n.
=>§iÒu íc Êy thËt gi¶n dÞ vµ cao quÝ,v× ®ã lµ ®iÒu mong mái cña ngêi mÑ lao ®éng nghÌo dµnh cho kh¸ng chiÕn.
* Ngêi mÑ giµu t×nh th¬ng, giµu lßng yªu níc.
b,Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con, th¬ng d©n lµng.
-¸nh s¸ng cña thiªn nhiªn nu«i sèng c©y cá
-§øa con, ¸nh s¸ng cña ®êi mÑ, nguån søc m¹nh gióp mÑ vît qua nh÷ng gian khã nhäc nh»n.
-MÑ th¬ng A kay ,mÑ th¬ng lµng ®ãi.
->MÑ th¬ng d©n lµng
-Con m¬ cho mÑ h¹t b¾p lªn ®Òu,
Mai sau con lín vung chµy lón s©n.
*§iÒu íc gi¶n dÞ, ch©n thËt,v× Êm no cña mäi ngêi. mÑ lµ ngêi biÕt sèng v× ngêi kh¸c.
c, Khóc h¸t ru cña ngêi mÑ th¬ng con th¬ng ®Êt níc.
MÑ ®i chuyÓn l¸n mÑ ®i ®¹p rõng
MÑ ®Þu em ®Ó giµnh trËn cuèi
Tõ trªn lng mÑ em ®Õn chiÕn trêng
-MÑ kh«ng chØ yªu th¬ng mµ cßn hµnh ®éng v× t×nh yªu th¬ng.
-V× giÆc MÜ kh«ng ®Ó cho gia ®×nh b¶n lµng cña mÑ ®îc sèng b×nh yªn =>MÑ lµ ngêi can ®¶m ,dòng c¶m.
-MÑ th¬ng ®Êt níc: MÑ th¬ng A kay mÑ th¬ng ®Êt níc. v× ®Êt níc ®ang gian lao chèng l¹i giÆc MÜ.
- MÑ íc ®îc gÆp B¸c Hå, mÑ íc con ®îc lµm ngêi tù do.
*MÑ lµ ngêi yªu níc nång nµn, tha thiÕt víi ®éc lËp tù do.
4. Tæng kÕt:
-Ngêi mÑ Tµ «i anh hïng ,®¶m ®ang, g¾n liÒn t×nh yªu con víi lßng yªu níc.
-Lµ khóc h¸t ru ©n t×nh c¸ch m¹ng, thÓ th¬ míi t¸m tiÕng, vÇn nhÞp ®Òu cã nh÷ng ®æi míi hiÖn ®¹i.
*Ghi nhí:SGK
Híng dÉn häc bµi:
-Häc bµi
-ChuÈn bÞ bµi : Anh tr¨ng
So¹n:10-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 58 : ¸nh tr¨ng
- NguyÔn Duy -
A-môc tiªu bµi d¹y. Gióp HS:
- HiÓu ®îc ý nghÜa cña h×nh ¶nh vÇng tr¨ng, tõ ®ã thÊm thÝa c¶m xóc ©n t×nh víi qu¸ khø gian lao, t×nh nghÜa cña NguyÔn Duy vµ biÕt rót ra bµi häc vÒ c¸ch sèng cho m×nh.
- C¶m nhËn ®îc sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a yÕu tè tr÷ t×nh vµ yÕu tè tù sù trong bè côc, gi÷a tÝnh cô thÓ vµ tÝnh kh¸i qu¸t trong h×nh ¶nh cña bµi th¬.
B-chuÈn bÞ.
GV: Ch©n dung nhµ th¬ NguyÔn Duy + tµi liÖu tham kh¶o.
HS: §äc tµi liÖu tham kh¶o.
C-tiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
CH: §äc thuéc lßng v¨n b¶n “Khóc h¸t ru…”, h×nh ¶nh ngêi mÑ trong bµi th¬ hiÖn lªn nh thÕ nµo?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi.
(GV dÉn vµo bµi th¬)
*Ho¹t ®éng 2: §äc – hiÓu v¨n b¶n.
HD hs ®äc: to, râ, truyÒn c¶m, ng¾t nhÞp ®óng, thay ®æi giäng ®äc cho phï hîp víi néi dung cña bµi.
? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶.
? Giíi thiÖu nÐt chÝnh vÒ t¸c phÈm.
? Bµi th¬ ®îc viÕt theo thÓ th¬ g×.
? T×m bè côc cña bµi th¬, nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn.
1 HS ®äc 3 khæ th¬ ®Çu.
? Sù thay ®æi t×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi vÇng tr¨ng qua thêi gian thÓ hiÖn qua nh÷ng c©u th¬ nµo.
? Sù thay ®æi ®ã diÔn ra ntn.
? Theo em sù viÖc ë khæ thø 4 cßn cã ý nghÜa g×.(VÇng tr¨ng di qua ngâ- nh ngêi dng qua ®êng)
1HS ®äc l¹i khæ th¬ thø 4.
? NhËn xÐt g× vÒ viÖc sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶.
? T¸c dông cña viÖc sö dông c¸c TT,§T nµy.
? NhËn xÐt vÒ t thÕ, t©m tr¹ng, c¶m xóc cña t¸c gi¶ khi ®ét ngét gÆp l¹i vÇng tr¨ng.
? NX vÒ nghÖ thuËt cña t¸c gi¶ khi diÔn t¶ c¶m xóc, t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh.
? T¸c dông cña BPNT ®ã.
1HS ®äc khæ th¬ cuèi.
? H×nh ¶nh tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh” cã nh÷ng ý nghÜa g×.
? Ph©n tÝch tõ “giËt m×nh” trong c©u th¬ cuèi
I-TiÕp xóc v¨n b¶n.
1-§äc:
2-T×m hiÓu chó thÝch: (SGK 156, 157)
*T¸c gi¶: NguyÔn Duy (sinh n¨m 1948)
- Tªn Khai sinh: NguyÔn Duy NhuÖ.
- Quª: Phêng Thanh VÖ- thµnh phè Thanh Ho¸.
- N¨m 1966: gia nhËp qu©n ®éi.
- §îc nhËn gi¶i nhÊt cuéc thi th¬ cña b¸o v¨n nghÖ n¨m 1972-1973.
*T¸c phÈm: Rót ra tõ tËp th¬ “Anh tr¨ng” ®îc tÆng gi¶i A cña héi nhµ v¨n ViÖt Nam n¨m 1984.
3-Bè côc:
- ThÓ th¬: 5 tiÕng
- Bè côc 3 phÇn:
+PhÇn1: 3 khæ ®Çu
Quan hÖ gi÷a t¸c gi¶ vµ vÇng tr¨ng tõ håi nhá ®Õn khi sèng ë thµnh phè.
+PhÇn2: Khæ thø 4
T×nh huèng gÆp l¹i vÇng tr¨ng.
+PhÇn3: Khæ 5,6
C¶m xóc vµ suy ngÉm cña t¸c gi¶.
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n.
1-VÇng tr¨ng víi cuéc sèng tõ nhá ®Õn khi vÒ ë thµnh phè cña nhµ th¬.
- “VÇng tr¨ng thµnh tri kû”
- “Ngì kh«ng bao giê quªn
C¸i vÇng tr¨ng t×nh nghÜa”
- “VÇng tr¨ng ®i qua ngâ
Nh ngêi dng qua ®êng”
Håi nhá thêi chiÕn tranh sèng hån nhiªn, gÇn gòi víi thiªn nhiªn. Quan hÖ gÇn gòi, th©n thiÕt ®Õn møc nh ®«i b¹n th©n thiÕt.
- Khi vÒ thµnh phè: coi thêng , döng dng, v× kh«ng cßn cÇn ®Õn nã.( NT: íc lÖ)
Khi thay ®æi hoµn c¶nh: ngêi ta dÔ dµng l•ng quªn qu¸ khø, nhÊt lµ qu¸ khø nhäc nh»n, gian khæ. Tríc vinh hoa phó quý ngêi ta dÔ cã thÓ thay ®æi t×nh c¶m víi nghÜa t×nh ®• qua, ph¶n béi l¹i chÝnh m×nh. §ã chÝnh lµ quy luËt cña cuéc sèng t×nh c¶m con ngêi, kh«ng Ýt ngêi sèng vµ nghÜ nh vËy, coi ®ã lµ chuyÖn b×nh thêng ®¬ng nhiªn.
2-Khi gÆp l¹i vÇng tr¨ng trong hoµn c¶nh ®iÖn t¾t.
- NT: + Sö dông c¸c tÝnh tõ: th×nh l×nh, ®ét ngét, véi, tèi om.
+ C¸c ®éng tõ: bËt, tung, t¾t.
“Th×nh l×nh”: sù bÊt ngê ( kh«ng b¸o tríc)
“Véi”, “bËt”, “tung”: sù khã chÞu vµ hµnh ®éng khÈn tr¬ng, hèi h¶ ®Ó t×m nguån s¸ng.
“§ét ngét”: tù nhiªn, bÊt ngê, ngì ngµng.
* Khi ®Ìn ®iÖn t¾t, nh©n vËt tr÷ t×nh véi v• ®i t×m nguån s¸ng th× bÊt ngê gÆp ¸nh tr¨ng cña tr¨ng, cña vÇng tr¨ng trßn vµnh v¹nh khi xa.
3-C¶m xóc vµ suy ngÉm cña nh©n vËt tr÷ t×nh.
- “Ngöa m¾t lªn nh×n mÆt”
T thÕ tËp trung chó ý, mÆt ®èi mÆt.
- “Cã c¸i g×…. NT: so s¸nh, liÖt kª, ®iÖp ng÷,
Nh lµ dïng tõ diÔn t¶ t©m tr¹ng, c¶m
Nh lµ….” xóc: kh«ng trùc tiÕp, kh«ng cô
thÓ “cã c¸i g×” tõ l¸y.
T©m tr¹ng c¶m ®éng chît d©ng trµo khi gÆp l¹i vÇng tr¨ng, gîi nhí biÕt bao kû niÖm: nh÷ng n¬i anh ®• sèng, ®• g¾n bã, ®• ®i qua …
- “Tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh”
Ngoµi nghÜa ®en, cßn cã nghÜa tîng trng cho vÎ ®Ñp cña nghÜa t×nh qu¸ khø ®Çy ®Æn, thuû chung… cña thiªn nhiªn, cña cuéc ®êi con ngêi, ®Êt níc.
- “¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c” Nh©n ho¸, tõ l¸y.
Nghiªm kh¾c nh¾c nhë, cã g× ®ã kh«ng vui, sù tr¸ch mãc trong im lÆng, sù tù vÊn l¬ng t©m, con ngêi cã thÓ l•ng quªn qu¸ khø nhng thiªn nhiªn nghÜa t×nh qu¸ khø th× lu«n trßn ®Çy bÊt diÖt.
- “…. giËt m×nh” c¶m gi¸c vµ ph¶n x¹ t©m lÝ cã thËt cña mét ngêi biÕt suy nghÜ, chît nhËn ra sù v« t×nh, b¹c bÏo, sù n«ng næi trong c¸ch sèng cña m×nh; sù ¨n n¨n, tù tr¸ch, tù thÊy ph¶i thay ®æi c¸ch sèng; kh«ng bao giê ®îc lµm ngêi ph¶n béi qu¸ khø, ph¶n béi thiªn nhiªn .
*Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt, ghi nhí.
? Nªu nh÷ng nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬.
? Nªu chñ ®Ò vµ kh¸i qu¸t ý nghÜa cña bµi th¬.
.
-1HS ®äc ghi nhí 1- NghÖ thuËt.
- ThÓ th¬ 5 ch÷ víi giäng ®iÖu t©m t×nh.
- KÕt hîp hµi hoµ gi÷a tù sù víi tr÷ t×nh.
2- Néi dung.
* Chñ ®Ò: Tõ 1 c©u chuyÖn riªng, bµi th¬ cÊt lªn lêi tù nh¾c nhë thÊm thÝa vÒ th¸i ®é, t×nh c¶m ®èi víi nh÷ng n¨m th¸ng qu¸ khø gian lao, t×nh nghÜa , ®èi víi thiªn nhiªn, ®Êt níc b×nh dÞ, hiÒn hËu.
-*ý nghÜa kh¸i qu¸t cña bµi th¬:
+ ý nghÜa víi c¶ 1 thÕ hÖ.
+ ý nghÜa víi nhiÒu ngêi, nhiÒu thêi: th¸i ®é ®èi víi qu¸ khø, víi ngêi ®• khuÊt vµ víi chÝnh m×nh.
+ N»m trong m¹ch c¶m xóc “uèng níc nhí nguån”, gîi lªn ®¹o lý sèng thuû chung ®• thµnh truyÒn thèng tèt ®Ñp cña d©n téc.
*Ghi nhí(SGK/ 157)
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß.
- HÖ thèng bµi.
- HD hs lµm bµi tËp.
-HD vÒ nhµ. - NhÊn m¹nh chñ ®Ò vµ ý nghÜa kh¸i qu¸t cña bµi th¬.
- Lµm bµi tËp 2(SGK 157)
- Häc thuéc lßng + ®äc diÔn c¶m bµi th¬.
- Ph©n tÝch bµi th¬.
- So¹n tæng kÕt vÒ tõ vùng.
So¹n:11-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 59: tæng kÕt tõ vùng
A-môc tiªu bµi d¹y.Gióp HS:
- BiÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vÒ tõ vùng ®• häc ®Ó ph©n tÝch nh÷ng hiÖn tîng ng«n ng÷ trong thùc tiÔn giao tiÕp, nhÊt lµ trong v¨n ch¬ng.
B-chuÈn bÞ.
- Bµi so¹n + tµi liÖu tham kh¶o.
- HS chuÈn bÞ bµi theo híng dÉn.
C-tiÕn tr×nh lªn líp .
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: KT sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
(GV dÉn vµo bµi)
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi.
HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
So s¸nh 2 dÞ b¶n cña c©u ca dao.
? NhËn xÐt c¸ch hiÓu nghÜa tõ ng÷ cña ngêi vî trong truyÖn cêi sau.
? V× sao ngêi vî l¹i hái nh vËy.
-HS ®äc yªu cÇu cña bµi tËp.
C¸c tõ : vai , miÖng, ch©n, tay ®îc dïng theo nghÜa gèc hay nghÜa chuyÓn…Ph¬ng thøc Èn dô hay ho¸n dô?
- HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
VËn dông kiÕn thøc ®• häc vÒ trêng tõ vùng ®Ó ph©n tÝch c¸i hay trong c¸ch dïng tõ cña bµi th¬.?
-1HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
? T×m 5 VD vÒ nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng ®îc gäi tªn theo c¸ch dùa vµo ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña chóng.
-
1HS ®äc ®Ò bµi.
§äc truyÖn cêi.
? Chi tiÕt nµo trong truyÖn g©y cêi. 1-Bµi tËp 1(SGK 158)
a- “R©u t«m….
Chång chan vî hóp gËt ®Çu khen ngon”.
“GËt ®Çu” : cói xuèng ngÈng lªn ngay, thêng ®Ó chµo hái hay tá sù ®ång ý(®éng tõ).
b- R©u t«m ….
Chång chan, vî hóp gËt gï khen ngon.
“GËt gï” §éng tõ, tõ l¸y tîng h×nh (m« t¶ t thÕ)
gËt nhÑ vµ nhiÒu lÇn, biÓu thÞ th¸i ®é ®ång t×nh, t¸n thëng.
Nh vËy: gËt gï thÓ hiÖn thÝch hîp h¬n ý nghÜa cÇn biÓu ®¹t; tuy mãn ¨n rÊt ®¹m b¹c nhng ®«i vî chång ¨n rÊt ngon miÖng v× hä biÕt chia sÎ nh÷ng niÒm vui ®¬n s¬ trong cuéc sèng.
Bµi tËp 2 (SGK 158)
-Chång: + §éi nµy chØ cã mét ch©n sót.
-Vî +râ khæ cã 1 ch©n th× cßn ch¬i bãng …
Ngêi vî kh«ng hiÓu c¸ch nãi cña ngêi chång: Nãi theo biÖn ph¸p tu tõ ho¸n dô ( lÊy bé phËn chØ toµn thÓ) nghÜa lµ c¶ ®éi bãng chØ cã mét ngêi giái ghi bµn. ë ®©y ngêi vî hiÓu theo nghÜa ®en.
2-Bµi tËp 3: (SGK 159)
- Nh÷ng tõ ®îc dïng theo nghÜa gèc: miÖng,.
ch©n , tay.
- Nh÷ng tõ ®îc dïng theo nghÜa chuyÓn.
+ Vai: ph¬ng thøc ho¸n dô.
+ ®Çu: ph¬ng thøc Èn dô (phÇn mòi sóng n¬i ®¹n ®îc tho¸t ra).
3-Bµi tËp 4(SGK 160)
- Nhãm tõ : ®á, xanh, hång n»m cïng trêng nghÜa.
- Nhãm tõ: löa, ch¸y, tro thuéc cïng trêng tõ vùng chØ löa vµ nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng cã quan hÖ víi löa.
C¸c tõ thuéc 2 trêng tõ vùng l¹i cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. mµu ¸o ®á cña c« g¸i th¾p lªn trong m¾t chµng trai vµ bao ngêi kh¸c ngän löa. Ngän löa ®ã lan to¶ trong con ngêi anh say ®¾m, ngÊt ng©y.(®Õn møc cã thÓ ch¸y thµnh tro) vµ lan ra c¶ kh«ng gian, lµm kh«ng gian còng biÕn s¾c( C©y xanh …..theo hång)
X©y dùng ®îc nh÷ng h×nh ¶nh g©y Ên tîng m¹nh mÏ v¬Ý ngêi ®äc, qua ®ã thÓ hiÖn m¹nh mÏ t×nh yªu m•nh liÖt.
4-Bµi tËp 5 (SGK 159)
- C¸c sù vËt hiÖn tîng ®ã ®îc gäi tªn theo c¸ch dïng tõ ng÷ cã s½n víi mét néi dung míi dùa vµo ®Æc ®iÓm cña sù vËt, hiÖn tîng ®îc gäi tªn.
- VD: chim lîn: lµ loµi chim có cã tiÕng kªu eng Ðc nh lîn.
- Xe cót kÝt: xe th« s¬ cã mét b¸nh gç 2 cµng, do ngêi sö dông ®Èy, khi chuyÓn ®éng thêng cã tiÕng kªu cót kÝt.
- Mùc: §éng vËt sèng ë biÓn, th©n mÒm, ch©n ë ®Çu cã h×nh tua, cã tói chøa chÊt láng ®en nh mùc.
5-Bµi tËp 6: (SGK 160)
- Chi tiÕt g©y cêi: “§õng … gäi b¸c sÜ , gäi cho bè «ng ®èc tê!”
Phª ph¸n thãi sÝnh dïng tõ ng÷ níc ngoµi cña «ng bè – dï ®• s¾p bÞ nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng.
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp.
HD hs lµm bµi tËp bæ sung.
+ ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n.
+ Tr×nh bµy miÖng tríc líp.
+ NhËn xÐt ®¸nh gi¸.
Bµi tËp bæ sung:
1- ViÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n ( néi dung tù chän) cã sö dông mét sè biÖn ph¸p tu tõ ®• häc.
2- ViÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n trong ®ã cã sö dông nh÷ng tõ cïng thuéc trêng tõ vùng nh÷ng ngêi trong gia ®×nh.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè , dÆn dß.
-HÖ thèng bµi.
-HD häc sinh vÒ nhµ - C¸c néi dung ®• «n luyÖn vÒ trêng tõ vùng.
.
-Hoµn thiÖn c¸c bµi tËp
-So¹n bµi míi: LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù.
So¹n:12-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 60: luyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù
cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn
A-môc tiªu bµi d¹y. Gióp HS:
-BiÕt c¸ch ®a c¸c yÕu tè nghÞ luËn vµo bµi v¨n tù sù mét c¸ch hîp lý.
B-chuÈn bÞ.
GV: Bµi so¹n + ®äc t liÖu tham kh¶o.
HS: ChuÈn bÞ bµi theo híng dÉn.
C-tiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
KT sù chuÈn bÞ bµi cña HS + kÕt hîp trong giê.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi
C¸c em ®• ®îc t×m hiÓu vÒ mÆt lý thuyÕt yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù. Giê häc nµy chóng ta cïng nhau luyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ lô©n.
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi.
1HS ®äc ®o¹n v¨n(SGK 160)
? yÕu tè nghÞ luËn thÓ hiÖn ë nh÷ng c©u v¨n nµo.
? ChØ ra vai trß cña c¸c yÕu tè nghÞ luËn trong viÖc lµm næi bËt ND cña ®o¹n v¨n.
? NÕu lîc bá c¸c yÕu tè nghÞ luËn ®ã ®i cã ®îc kh«ng, v× sao.
Kh«ng ®îc v× gi¶m ®i tÝnh t tëng cña ®o¹n v¨n.
? Bµi häc rót ra tõ ®oËn v¨n trªn lµ g×
1 HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
? Em cÇn tr×nh bµy nh÷ng g× trong ®o¹n v¨n.
-Dùa vµo gîi ý viÕt thµnh ®o¹n v¨n.
-Tr×nh bµy miÖng tríclíp
HS kh¸c nhËn xÐt , bæ sung.
-GV®¸nh gi¸
-1HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
-§äc tham kh¶o v¨n b¶n “Bµ néi”.
? T×m yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n.
? YÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n cã vai trß g×.
- GV gîi ý häc sinh lµm bµi tËp. ViÕt vµo vë.
- Tr×nh bµy tríc líp.
- HS kh¸c nhËn xÐt , bæ sung.
- GV ®¸nh gi¸ I-Thùc hµnh t×m hiÓu yÕu tè nghÞ luËn trong v¨n b¶n tù sù.
*§o¹n v¨n: “Lçi lÇm vµ sù biÕt ¬n”
- YÕu tè nghÞ luËn thÓ hiÖn ë c¸c c©u v¨n :
+ “Nh÷ng ®iÒu viÕt lªn c¸t sÏ mau chãng xo¸ nhoµ theo thêi gian…, trong lßng ngêi”.
+ “VËy mçi chóng ta… ghi nh÷ng ©n nghÜa lªn ®¸”.
- Vai trß cña c¸c yÕu tè nghÞ luËn trªn:
Lµm cho c©u chuyÖn s©u s¾c, giµu tÝnh triÕt lý giµu tÝnh gi¸o dôc cao.
- Bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn lµ sù bao dung, lßng nh©n ¸i, biÕt tha thø vµ ghi nhí ©n nghÜa, ©n t×nh.
II-Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn.
1-Bµi tËp 1 (SGK 161)
* Gîi ý: nh÷ng néi dung cÇn tr×nh bµy trong ®o¹n v¨n:
-Buæi sinh ho¹t líp diÔn ra nh thÕ nµo?
+ thêi gian : tiÕt 5 ngµy thø 7
+§Þa ®iÓm :t¹i phßng häc cña líp
+Ngêi ®iÒu khiÓn: líp trëng
+Kh«ng khÝ cña buæi sinh ho¹t : nghiªm tóc
-Néi dung cña buæi sinh ho¹t: tæng kÕt viÖc thùc hiÖn c¸c néi dung , kÕ ho¹ch trong tuÇn
+Ph¸t biÓu vÒ vÊn ®Ò: Nam lµ ngêi b¹n tèt ( lý do:líp tuyªn d¬ng nh÷ng b¹n ®• biÕt gióp ®ì c¸c b¹n kh¸c… nhng kh«ng cã b¹n Nam )
-ThuyÕt phôc c¶ líp víi lý lÏ nh thÕ nµo?(®a ra vÝ dô, lêi ph©n tÝch…)
2-Bµi tËp 2(SGK/ 161)
*§äc tham kh¶oVB “ Bµ néi” cña Duy Kh¸n.
-YÕu tè nghÞ luËn:
+ “Ngêi ta b¶o … h lµm sao ®îc”.
+ “Bµ nãi nh÷ng c©u … nã g•y”
Vai trß: thÓ hiÖn râ t×nh c¶m cña ngêi ch¸u víi phÈm chÊt, ®øc hy sinh cña ngêi bµ. §ång thêi thÓ hiÖn suy ngÉm cña t¸c gi¶ vÒ nguyªn t¾c gi¸o dôc.
* ViÕt ®o¹n v¨n:
Gîi ý: + Ngêi em kÓ lµ ai?
+ Ngêi ®ã ®• ®Ó l¹i mét viÖc lµm, lêi nãi hay mét suy nghÜ? §iÒu ®ã diÔn ra trong hoµn c¶nh nµo?
+ Néi dung cô thÓ lµ g×? Néi dung ®ã gi¶n dÞ mµ s©u s¾c, c¶m ®éng nh thÕ nµo?
+ Suy nghÜ , bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn trªn.
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
GV ®äc ®Ò bµi cho häc sinh chÐp.
HD häc sinh lµm bµi tËp. Bµi tËp bæ sung.
Dïng yÕu tè nghÞ luËn ®Ó viÕt tiÕp nh÷ng c©u v¨n sau ®©y ®Ó t¹o thµnh ®o¹n v¨n tù sù cã néi dung chøng minh hoÆc gi¶i thÝch cho nhËn xÐt cña nh©n vËt:
“T«i say mª m«n To¸n, nhng kh«ng ph¶i v× thÕ mµ t«i sî häc v¨n nh mét sè ®øa b¹n cïng líp”.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè , dÆn dß.
-Híng dÉn HS vÒ nhµ:
- Hoµn thµnh c¸c bµi tËp.
- §äc , so¹n v¨n b¶n “Lµng”
tuÇn 13- bµi 13.
So¹n:13-11-2007
Gi¶ng:
tiÕt 61: lµng ( trÝch)
- Kim L©n -
A-Môc tiªu bµi d¹y.Gióp HS:
- C¶m nhËn ®îc t×nh yªu lµng quª th¾m thiÕt , thèng nhÊt víi lßng yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn ë nh©n vËt ¤ng Hai trong truyÖn. Qua ®ã thÊy ®îc 1 biÓu hiÖn cô thÓ, sinh ®éng vÒ tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
- ThÊy ®îc nh÷ng nÐt ®¨c s¾c trong nghÖ thuËt: X©y dùng t×nh huèng t©m lý, miªu t¶ sinh ®éng diÔn biÕn t©m tr¹ng, ng«n ng÷ cña nh©n vËt quÇn chóng.
- RÌn luyÖn n¨ng lùc ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù, ®Æc biÖt lµ ph©n tÝch t©m lý nh©n vËt.
B-chñ©n bÞ.
- GV: Ch©n dung nhµ v¨n Kim L©n, toµn bé v¨n b¶n “Lµng”.
- HS: t×m ®äc toµn bé v¨n b¶n “Lµng”, so¹n bµi theo híng dÉn.
C-tiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
-§äc TL vµ diÔn c¶m v¨n b¶n Anh tr¨ng”. Nªu ý nghÜa kh¸i qu¸t cña bµi th¬?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Mçi ngêi d©n ViÖt Nam ®Òu g¾n bã víi lµng quª cña m×nh, n¬i sinh ra vµ sèng suèt c¶ cuéc ®êi cÇn lao gi¶n dÞ. Sèng nhê lµng , chÕt còng nhê lµng … Ngêi d©n trong s¸ng t¸c cña nhµ v¨n Kim L©n ®• thÓ hiÖn t×nh yªu quª h¬ng lµng xãm cña m×nh nh thÕ nµo? Chóng ta cïng t×m hiÓu trong giê häc h«m nay.
*Ho¹t ®éng 2: §äc – hiÓu v¨n b¶n.
HD hs ®äc: To, râ, chÝnh x¸c tõ ng÷ trong v¨n b¶n, thÓ hiÖn ®îc diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt ¤ng Hai.
- GV ®äc mÉu – HS ®äc.
- GV nhËn xÐt.
- Yªu cÇu 1,2 hs tãm t¾t v¨n b¶n.
? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ Kim L©n.
?T¸c phÈm ®îc s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nµo.
?T×m bè côc cña v¨n b¶n,nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn.
GV kÓ l¹i mét sè chi tiÕt thÓ hiÖn t×nh yªu lµng quª cña «ng Hai ë phÇn ®Çu cña truyÖn.
? TG ®• ®Æt nh©n vËt «ng Hai vµo t×nh huèng nh thÕ nµo.
?T©m tr¹ng cña «ng Hai thÓ hiÖn ra sao trong t×nh huèng nµy
? NhËn xÐt g× vÒ t×nh huèng truyÖn trong viÖc thÓ hiÖn néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm..
I-TiÕp xóc v¨n b¶n.
1-§äc – kÓ tãm t¾t.
2-T×m hiÓu chó thÝch (SGK 171,172)
*T¸c gi¶: Kim L©n.
- Tªn khai sinh :NguyÔn V¨n Tµi.
- Sinh n¨m 1920.M©t n¨m 2007
- Quª: Tõ S¬n- B¾c Ninh.
- Lµ nhµ v¨n cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n.
- Am hiÓu vµ g¾n bã víi n«ng th«n vµ ngêi n«ng d©n.
*T¸c phÈm.
- ViÕt trong thêi kú ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. §¨ng lÇn ®Çu tiªn trªn t¹p chÝ v¨n nghÖ: 1948.
- Khai th¸c 1 t×nh c¶m bao trïm vµ phæ biÕn trong con ngêi thêi kh¸ng chiÕn t×nh c¶m yªu quª h¬ng , ®Êt níc.
3-Bè côc:
Ba phÇn: - PhÇn 1: Tõ ®Çu ®Õn “kh«ng nhóc nhÝch”.
T©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin lµng chî DÇu lµm ViÖt gian theo T©y.
- PhÇn 2: “§• ba bèn h«m nay” ®Õn “®«i phÇn”.
T©m tr¹ng ®au khæ , xÊu hæ , buån bùc cña «ng hai ba bèn ngµy sau ®ã.
- PhÇn 3: Cßn l¹i.
T×nh cê «ng Hai mãi biÕt ®ã lµ tin ®ån nh¶m. ¤ng v« cïng phÊn khëi vµ tù hµo vÒ lµng m×nh.
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n
1-T×nh huèng truyÖn
*T×nh yªu lµng quª cña «ng Hai trong phÇn ®Çu cña truyÖn:
-TÝnh hay khoe vÒ lµng tõ xa cho ®Õn nay:víi «ng Hai lµng chî DÇu thËt kh«ng ®©u b»ng vµ c¸i g× còng ®¸ng tù hµo:
+Nhµ ngãi san s¸t sÇm uÊt nh tØnh.
+ §êng lµng toµn l¸t ®¸ xanh .
+Lµng cã phßng th«ng tin tuyªn truyÒn s¸ng sña,réng r•i nhÊt vïng,chßi ph¸t thanh cao b»ng ngän tre ,chiÒu chiÒu loa gäi c¶ lµng ®Òu nghe thÊy.
+Nh÷ng ngµy kh¸ng chiÕn dån dËp ë lµng,«ng gia nhËp phong trµo tõ håi cßn bãng tèi.
+Nh÷ng c«ng tr×nh kh«ng ®Ó ®©u hÕt (nh÷ng hè ,nh÷ng ô, nh÷ng giao th«ng hµo…)
-Khi chÝnh quyÒn vËn ®éng ®i t¶n c «ng kh«ng muèn ®i cø nÊn n¸ m•i…
*§Æt nh©n vËt «ng Hai vµo t×nh huèng:
- Tin lµng chî DÇu theo giÆc mµ chÝnh «ng nghe ®îc tõ miÖng nh÷ng ngêi t¶n c tõ díi xu«i lªn.
- C¸i tin Êy ®Õn víi «ng vµo mét buæi tra gi÷a lóc t©m tr¹ng cña «ng ®ang rÊt phÊn chÊn v× nghe ®îc nhiÒu tin ta ®¸nh giÆc trªn tê b¸o ë phßng th«ng tin.
*T©m tr¹ng cña «ng Hai:
-Tõ chç s÷ng sê ®Õn cha tin h¼n, råi «ng ph¶i tin v× nh÷ng ngêi nãi ra tin ®ã hä võa ë díi xu«i lªn (diÔn biÕn t©m tr¹ng cña «ng Hai sÏ ph©n tÝch s©u h¬n ë tiÕt sau.)
_T×nh huèng truyÖn rÊt phï hîp víi diÔn biÕn t©m lý cña nh©n vËt.
-VÒ mÆt nghÖ thuËt : t¹o nªn mét c¸i nót th¾t trong c©u chuyÖn ,g©y ra mét m©u thuÉn gi»ng xÐ t©m trÝ «ng l•o , t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thÓ hiÖn t©m tr¹ng vµ phÈm chÊt ,tÝnh c¸ch cña nh©n vËt thªm ch©n thùc vµ s©u s¾c , gãp phÇn gi¶i quyÕt chñ ®Ò cña t¸c phÈm.
*Ho¹t ®éng 3:Cñng cè ,dÆn dß
GV hÖ thèng bµi:-Chñ ®Ò cñaVB: T×nh yªu lµng, yªu níc ch©n thµnh cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p .
-T×nh huèng truyÖn.
HD vÒ nhµ : -Tãm t¾t truyÖn.
-So¹n tiÕp tiÕt 2.
So¹n:14-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 62: lµng (trÝch)
- Kim L©n -
A-môc tiªu bµi d¹y.
Gióp HS: - C¶m nhËn ®îc t×nh yªu lµng quª th¾m thiÕt , thèng nhÊt víi lßng yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn ë nh©n vËt ¤ng Hai trong truyÖn. Qua ®ã thÊy ®îc 1 biÓu hiÖn cô thÓ, sinh ®éng vÒ tinh thÇn yªu níc cña nh©n d©n ta trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
- ThÊy ®îc nh÷ng nÐt ®¨c s¾c trong nghÖ thuËt: X©y dùng t×nh huèng t©m lý, miªu t¶ sinh ®éng diÔn biÕn t©m tr¹ng, ng«n ng÷ cña nh©n vËt quÇn chóng.
- RÌn luyÖn n¨ng lùc ph©n tÝch nh©n vËt trong t¸c phÈm tù sù, ®Æc biÖt lµ ph©n tÝch t©m lý nh©n vËt.
B-chuÈn bÞ.
- GV: §äc tµi liÖu tham kh¶o:
- HS: so¹n bµi theo híng dÉn.
C-tiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- CH: Tãm t¾t v¨n b¶n “Lµng”, ph©n tÝch t×nh huèng truyÖn?
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
- Khi nghe tin c¶ lµng chî DÇu theo giÆc , ¤ng Hai cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo? DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña ¤ng ra sao? Qua ®ã ta hiÓu ®îc g× vÒ nh©n vËt nµy còng nh nh÷ng ngêi n«ng d©n VN trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. TÊt c¶ nh÷ng néi dung ®ã sÏ ®îc gi¶i ®¸p trong giê häc h«m nay.
*Ho¹t ®éng 2: §äc-hiÓu v¨n b¶n.
1HS ®äc tõ ®Çu bay dËt dê.
? Tríc khi nghe tin xÊu vÒ lµng, t©m tr¹ng cña «ng Hai ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo.
? T×m c¸c tõ ng÷ diÔn t¶ ®iÒu ®ã.
? Tõ t©m tr¹ng cña «ng Hai, em cã suy nghÜ g× vÒ t×nh c¶m cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
? Khi nghe tin lµng m×nh theo T©y t©m tr¹ng «ng Hai ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo.
? Khi vÒ ®Õn nhµ «ng Hai cã t©m tr¹ng g×. Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña «ng l•o.
? Qua nh÷ng chi tiÕt trªn ®©y. H•y hÖ thèng t©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin lµng chî ®Çu theo T©y.
? Nh÷ng ngµy sau nghe tin lµng theo T©y «ng Hai cã t©m tr¹ng g×?
? Qua c©u chuyÖn víi mô chñ nhµ, vî chång «ng Hai ®• bÞ ®Èy tíi t×nh c¶nh nµo?
? §Ó ngu«i ngoai bít ®i t©m tr¹ng ®au ®ín, d»n vÆt cña b¶n th©n,«ng l•o ®• lµm g×.
? Qua ®o¹n trß chuyÖn víi ®øa con ót , em c¶m nhËn ®îc g× ë nh©n vËt «ng Hai.
? T¸c gi¶ ®• gi¶i quyÕt t×nh huèng trong v¨n b¶n nh thÕ nµo
? T©m tr¹ng cña nh©n vËt «ng Hai ®• cã sù thay ®æi ra sao khi nghe tin c¶i chÝnh lµng chî DÇu kh«ng ph¶i theo T©y.
? NhËn XÐt g× vÒ vai trß cña c¸c nh©n vËt kh¸c trong v¨n b¶n víi viÖc thÓ hiÖn chñ ®Ò cña t¸c phÈm.
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n (tiÕp).
2-DiÔn biÕn t©m lý cña «ng Hai.
a Tríc khi nghe tin xÊu vÒ lµng.
- Nhí lµng da diÕt “nghÜ ®Õn nh÷ng ngµy lµm viÖc cïng anh em …. nhí lµng qu¸”.
-ë phßng th«ng tin, «ng nghe ®îc nhiÒu tin hay:
+ Mét em c¾m quèc kú… Tin chiÕn th¾ng
+ Mét anh trung ®éi trëng… cña qu©n ta.
+ §éi n÷ du kÝch…
+ Bao nhiªu tin ®ét kÝch n÷a…
“RuËt gan «ng l•o cø móa c¶ lªn, vui qu¸!”
Mét niÒm vui, niÒm tù hµo cña ngêi n«ng d©n, tríc thµnh qu¶ c¸ch m¹ng cña lµng quª. §©y lµ biÓu hiÖn t×nh yªu lµng, yªu níc cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
b-Khi nghe tin lµng theo T©y
- Tin ®Õn víi «ng ®ét ngét , bÊt ngê lµm «ng s÷ng sê,bµng hoµng “Cæ «ng l•o nghÑn ¾ng h¼n l¹i,da mÆt tª r©n r©n …”
C¶m xóc: ®au ®ín tª t¸i
- VÒ nhµ: “N»m vËt ra giêng” … “Nh×n lò con, tñi th©n, níc m¾t «ng l•o cø dµn ra. Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian ®Êy ? Chóng nã còng bÞ ngêi ta rÎ dóng h¾t hñi ®Êy ? …”
+ ¤ng b¨n kho¨n kh«ng biÕt cã nªn tin hay kh«ng v× ë lµng «ng “ hä toµn lµ nh÷ng ngêi cã tinh thÇn c¶ mµ …”
+ Song chøng cø nh vËy th× sai lµm sao ®îc nªn «ng ph¶i tin.
+ Khi trß chuyÖn víi vî «ng Hai bùc tøc , g¾t gáng v« cí, ®au ®ín, tr»n träc thë dµi.
*T©m tr¹ng: ngì ngµng , s÷ng sê , xÊu hæ, nhôc nh•, c¨m giËn, bùc béi, ®au ®ín, lo l¾ng.
c T©m tr¹ng cña «ng Hai mÊy ngµy sau ®ã.
- Suèt mÊy h«m «ng kh«ng d¸m ®i ®©u, lu«n bÞ ¸m ¶nh vÒ chuyÖn lµng theo T©y. Cø thÊy mét ®¸m ®«ng tóm l¹i … «ng còng chét d¹ … “ tho¸ng nghe nh÷ng tiÕng T©y ViÖt gian … lñi ra mét gãc nhµ , nÝn thÝt. Th«i l¹i chuyÖn Êy råi!”
- Gia ®×nh «ng kh«ng biÕt sÏ sèng nhê ë ®©u, t©m tr¹ng cña «ng lóc nµy thËt bÕ t¾c truyÖt väng.
- Cã ý nghÜ “Hay lµ quay vÒ lµng” nhng “ võa chím nghÜ nh vËy, lËp tøc ph¶n ®èi ngay” … “níc m¾t «ng dµn ra. VÒ lµng … lµm n« lÖ cho th»ng t©y .. thÕ råi «ng quyÕt ®Þnh “ Lµng th× yªu thËt nhng lµng theo T©y mÊt råi th× ph¶i thï”.
T×nh c¶m tù do t×nh c¶m c¸ch m¹ng, lßng yªu lµng, yªu níc ®• thùc sù hoµ quÖn trong t©m hån «ng. Mèi m©u thò©n trong néi t©m vµ t×nh thÕ cña nh©n vËt dêng nh ®• thµnh sù bÕ t¾c, ®ßi hái ph¶i ®îc gi¶i quyÕt.
- ¤ng Hai trß chuyÖn víi ®øa con ót.
+ Muèn ®øa con ghi nhí “ Nhµ ta ë lµng chî DÇu”.
T×nh yªu s©u nÆng víi lµng quª.
+ “ñng hé Cô Hå con nhØ
… anh em ®ång chÝ biÕt cho bè con «ng
Cô Hå trªn ®Çu trªn cæ xÐt cho bè con «ng.”
TÊm lßng thuû chung víi kh¸ng chiÕn víi c¸ch m¹ng lµ biÓu tîng lµ Cô Hå.
+ “C¸i lßng cña bè con «ng … ®«i phÇn”
T×nh c¶m s©u nÆng, bÒn v÷ng, thiªng liªng cña «ng, cña gia ®×nh «ng víi kh¸ng chiÕn, víi c¸ch m¹ng.
d-T©m tr¹ng cña «ng Hai khi nghe tin c¶i chÝnh.
- Lµng chî DÇu theo T©y chØ lµ tin ®ån nh¶m …
- ¤ng Hai vui mõng phÊn chÊn ®i khoe kh¾p n¬i.
- ¤ng Hai trë l¹i lµ ngêi vui tÝnh , yªu lµng yªu níc. §ã lµ t×nh c¶m thèng nhÊt xuyªn suèt trong toµn bé v¨n b¶n cña nh©n vËt «ng Hai.
* Víi c¸c nh©n vËt kh¸c: Vî «ng Hai, mô chñ nhµ dï chØ xuÊt hiÖn tho¸ng qua nhng còng thÓ hiÖn rÊt râ t×nh yªu quª h¬ng , ®Êt níc.
*Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt, ghi nhí (SGK 174)
? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña v¨n b¶n.
? Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n nµy.
1HS ®äc ghi nhí (SGK 174)
1 NghÖ thuËt
- X©y dùng t×nh huèng truyÖn ®Æc s¾c.
- Miªu t¶ diÔn biÕn t©m lý nh©n vËt s©u s¾c.
- Ng«n ng÷ nh©n vËt sinh ®éng, thÓ hiÖn râ c¸ tÝnh cña nh©n vËt.
2-Néi dung:
- T×nh yªu lµng lßng yªu níc, tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng d©n trong thêi kú ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p
*Ghi nhí(SGK174)
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè dÆn dß.
- GV hÖ thèng bµi.
- HD hs lµm bµi tËp.
HD hs vÒ nhµ. - T×nh huèng truyÖn.
- DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña «ng Hai.
- Lµm bµi tËp 1,2 (SGK )
- Häc bµi.
- So¹n : + Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng.
+ §èi tho¹i, ®éc tho¹i …
So¹n:15-11-2007
Gi¶ng:
tiÕt 63: ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng
phÇn tiÕng viÖt
A-môc tiªu bµi d¹y.
Gióp HS:-HiÓu ®îc sù phong phó cña c¸c ph¬ng ng÷ trªn c¸c vïng miÒn, ®Êt níc.
- Cã ý thøc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng trong nh÷ng v¨n c¶nh cho phï hîp.
B-chuÈn bÞ.
- GV: B¶ng phô mét sè ®o¹n th¬ cã tõ ng÷ ®Þa ph¬ng.
- HS: su tÇm tõ ng÷ ®Þa ph¬ng theo yªu cÇu trong SGK.
C-tiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
(Dùa vµo môc tiªu tiÕt häc ®Ó giíi thiÖu bµi)
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi.
-1HS ®äc yªu cÇu bµi tËp
-Tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ tríc líp.
-HS kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung (nÕu cã ).
-GV ®¸nh gi¸.
1HS ®äc yªu cÇu bµi tËp
-Tr×nh bµy miÖng tríc líp.
- HS kh¸c nghe , nhËn xÐt, bæ xung.
-GV ®¸nh gi¸.
1HS ®äc yªu cÇu bµi tËp
-Lµm bµi tËp, tr×nh bµy tríc líp.
- NhËn xÐt, bæ xung
HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
GV híng dÉn HS lµm bµi tËp
? T×m tõ ng÷ ®Þa ph¬ng
? C¸c tõ ng÷ nµy thuéc ph¬ng ng÷ nµo.
? T¸c dông cña tõ ng÷ ®Þa ph¬ng trong ®o¹n trÝch.
1-Bµi tËp 1 (SGK 175)
T×m trong ph¬ng ng÷ em ®ang sö dông, hoÆc mét ph¬ng ng÷ mµ em biÕt nh÷ng tõ ng÷:
a- ChØ c¸c sù vËt, hiÖn tîng, … kh«ng cã tªn gäi trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c vµ trong ng«n ng÷ toµn d©n.
- VD: + T¾c: mét lo¹i qu¶ hä quýt.
+ Nèc: chiÕc thuyÒn.
(Ph¬ng ng÷ NghÖ TÜnh)
+ S¬ng: g¸nh
+ Bäc: c¸i tói ¸o
(Ph¬ng ng÷ Thõa Thiªn – HuÕ)
b- §ång nghÜa nhng kh¸c vÒ ©m víi tõ ng÷ trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c hoÆc trong ng«n ng÷ toµn d©n.
B¾c Trung Nam
mÑ M¹ m¸
bè ba, bä ba, tÝa
qu¶ tr¸i tr¸i
b¸t chÐn chÐn
c- §ång ©m nhng kh¸c vÒ nghÜa víi tõ ng÷ trong c¸c ph¬ng ng÷ kh¸c hoÆc trong ng«n ng÷ toµn d©n.
- Hßm: + ë miÒn B¾c: chØ mét sè ®å ®ùng cã n¾p ®¹y.
+ ë miÒn Trung, Nam: ChØ ¸o quan( quan tµi).
- Nãn: + miÒn Trung vµ tõ ng÷ toµn d©n: chØ mét hø ®å dïng lµm b»ng l¸, ®Ó ®éi ®Çu, cã h×nh chãp.
+ miÒn Nam: chØ nãn vµ mò nãi chung.
- B¾p: + miÒn B¾c: cã thÓ dung chØ b¾p ch©n, tay
+ miÒn Trung , Nam: chØ b¾p ng«.
2-Bµi tËp 2: (SGK 175)
- Nh÷ng tõ ng÷ ®Þa ph¬ng nh ë bµi tËp 1.a kh«ng cã tõ ng÷ t¬ng ®¬ng trong ph¬ng ng÷ kh¸c vµ trong ng«n ng÷ toµn d©n v×: Cã nh÷ng sù vËt,hÖn tîng xuÊt hiÖn ë ®Þa ph¬ng nµy nhng kh«ng xuÊt hiÖn ë ®Þa ph¬ng kh¸c do cã sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng miÒn vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®Æc ®iÓm t©m lý, phong tôc tËp qu¸n. Tuy nhiªn sù kh¸c biÖt ®ã kh«ng qu¸ lín.( Tõ ng÷ thuéc nhãm nµy kh«ng nhiÒu)
- Mét sè tõ ng÷ nµy cã thÓ chuyÓn thµnh tõ ng÷ toµn d©n v× nh÷ng sù vËt, hiÖn tîng mµ nh÷ng tõ ng÷ nµy gäi tªn. Vèn chØ xuÊt hiÖn ë mét ®Þa ph¬ng, nhng sau ®ã dÇn phæ biÕn trªn c¶ níc.
3-Bµi tËp 3:(SGK 175)
- Hai b¶ng mÉu ë bµi tËp 1- b¶ng b, c.
- Tõ ng÷ toµn d©n ë b¶ng b – tõ ng÷ ë miÒn B¾c: c¸ qu¶, lîn, ng•, èm.
- C¸ch hiÓu thuéc ng«n ng÷ toµn d©n: èm- bÞ bÖnh.
4-Bµi tËp 4 (SGK 176)
- Nh÷ng tõ ng÷ ®Þa ph¬ng trong ®o¹n trÝch: Chi, røa, nê, tui, cí r¨ng, ng, mô thuéc ph¬ng ng÷ Trung ®îc dïng phæ biÕn ë c¸c tØnh: Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn – HuÕ.
-T¸c dông gãp phÇn thÓ hiÖn ch©n thùc h¬n h×nh ¶nh cña mét vïng quª vµ t×nh c¶m, suy nghÜ, tÝnh c¸ch cña mét ngêi mÑ trªn vïng quª Êy; lµm t¨ng sù sèng ®éng,gîi c¶m cña t¸c phÈm
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp.
Bµi tËp bæ xung:
T×m Mét sè v¨n b¶n cã sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng, cho biÕt c¸c v¨n b¶n cã sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng chiÕm sè lîng nhiÒu hay Ýt, ®iÒu ®ã nãi lªn u ®iÓm g× cña TiÕng ViÖt? X¸c ®Þnh nhiÖm vô cña em khi häc tõ ®Þa ph¬ng.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß
- GV hÖ thèng bµi: + Vai trß cña tõ ng÷ ®Þa ph¬ng.
+ C¸ch sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng
- HD häc sinh vÒ nhµ:
+ TiÕp tôc hoµn thiÖn bµi tËp
+ So¹n: §èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m …
So¹n:16-11-2007
Gi¶ng:
tiÕt 64: ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m
trong v¨n b¶n tù sù
A-môc tiªu bµi d¹y.
Gióp HS: - HiÓu thÕ nµo lµ ®èi tho¹i, thÕ nµo lµ ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m, ®ång thêi thÊy ®îc t¸c dông cña chóng trong v¨n b¶n tù sù.
- RÌn luyÖn kü n¨ng nhËn diÖn vµ tËp kÕt hîp c¸c yÕu tè nµy trong khi ®äc còng nh trong viÕt v¨n tù sù.
B-ChuÈn bÞ.
- GV: B¶ng phô hoÆc ®Ìn chiÕu.
- HS : So¹n bµi theo c©u hái trong SGK.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Trong v¨n b¶n tù sù ta thêng gÆp ngêi ®èi tho¹i cã khi lµ ®éc tho¹i hay ®éc tho¹i néi t©m. VËy yÕu tè nµy cã vai trß g× vµ khi sö dông cÇn lu ý nh÷ng ®iÓm nµo? Giê häc h«m nay sÏ gióp chóng ta hiÓu ®îc nh÷ng vÊn ®Ò trªn.
*Ho¹t ®éng 2: Bµi häc
1-Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu.
* §o¹n trÝch (SGK 167).
- 1HS ®äc.
? Trong 3 c©u ®Çu ®o¹n trÝch , ai nãi víi ai. Tham gia c©u chuyÖn cã Ýt nhÊt mÊy ngêi.
Hai ngêi t¶n c ®ang nãi chuyÖn víi nhau.
(Ýt nhÊt lµ hai ngêi)
? DÊu hiÖu nµo cho ta biÕt ®ã lµ mét cuéc trß chuyÖn trao ®æi.
DÊu hiÖu: + Cã 2 lît ngêi qua l¹i; néi dung nãi cña mçi ngêi ®Òu híng tíi ngêi tiÕp chuyÖn (vÒ mÆt néi dung).
+ VÒ mÆt h×nh thøc: 2 g¹ch ®Çu dßng(2 lît lêi).
? H×nh thøc diÔn ®¹t trªn cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc thÓ hiÖn diÔn biÕn cña c©u chuyÖn vµ th¸i ®é cña nh÷ng ngêi t¶n c.
T¹o cho c©u chuyÖn nh cuéc sèng thùc, dÉn d¾t c¸c t×nh tiÕt trong truyÖn (sù viÖc ph¸t triÓn), thÓ hiÖn th¸i ®é c¨m giËn cña nh÷ng ngêi t¶n c ®èi víi d©n lµng chî DÇu.
? C©u “N¾ng gím, vÒ nµo …” ¤ng Hai nãi víi ai, ®©y cã ph¶i lµ 1 c©u ®èi tho¹i kh«ng? V× sao?
Kh«ng híng tíi 1 ngêi tiÕp chuyÖn cô thÓ nµo c¶, còng kh«ng liªn quan g× ®Õn chñ ®Ò mµ 2 ngêi ®µn bµ t¶n c ®ang trao ®æi. Sau c©u nãi cña «ng l•o ch¼ng cã ai ®¸p l¹i.
§©y kh«ng ph¶i lµ ®èi tho¹i, «ng l•o ®ang nãi víi chÝnh m×nh 1 c©u b©ng qu¬, ®¸nh trèng l¶ng ®Ó t×m c¸ch tho¸i lui . §ã lµ mét ®éc tho¹i .
? §o¹n trÝch cßn cã nh÷ng c©u kiÓu nµy kh«ng. VD: “¤ng l•o …. rÝt lªn”
- Chóng bay … thÕ nµy”
? C¸ch diÔn ®¹t nh trªn cã t¸c dông g×.
Kh¾c ho¹ s©u s¾c t©m tr¹ng d»n vÆt , ®au ®ín xÊu hæ , nhôc nh• khi nghe tin lµng chî DÇu theo giÆc, c©u chuyÖn sinh ®éng h¬n .
? Nh÷ng c©u “Chóng nã … ViÖt gian ®Êy ?” lµ nh÷ng c©u hái ai ? NX g× vÒ h×nh thøc cña c¸c c©u hái nµy?
¤ng Hai hái chÝnh m×nh , diÔn ra trong suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña «ng Hai. T©m tr¹ng d»n vÆt , ®au ®ín khi nghe tin lµng m×nh theo giÆc.
- H×nh thøc : Kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng v× kh«ng thèt ra thµnh lêi ®éc tho¹i néi t©m.
? Qua viÖc ph©n tÝch c¸c ng÷ liÖu trªn ®©y, cho biÕt ®Ó thÓ hiÖn nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù ta cã nh÷ng h×nh thøc nµo.
? ThÕ nµo lµ ®èi tho¹i, ®éc tho¹i , ®éc tho¹i néi t©m.
-1 HS ®äc ghi nhí. 2- KÕt luËn:
- T×m hiÓu yÕu tè ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù.
- §èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m lµ nh÷ng h×nh thøc quan träng ®Ó thÓ hiÖn nh©n vËt trong v¨n b¶n tù sù .
- §èi tho¹i h×nh thøc ®èi ®¸p , trß chuyÖn gi÷a 2 hoÆc nhiÒu ngêi. Mçi lît lêi lµ 1 lÇn g¹ch ®Çu dßng.
- §éc tho¹i: Lêi cña 1 ngêi nµo ®ã nãi víi chÝnh m×nh hoÆc nãi víi ai ®ã trong tëng tîng, nãi thµnh lêi th× phÝa tríc cã g¹ch ®Çu dßng.
- §éc tho¹i néi t©m : Lêi cña mét ngêi nµo ®ã nãi víi chÝnh m×nh hoÆc lµ nãi víi mét ai ®ã trong tëng tîng song kh«ng nãi thµnh lêi, kh«ng cã g¹ch ®Çu dßng.
* Ghi nhí ( SGK 178)
II-LuyÖn tËp:
1 HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
? §o¹n v¨n cã mÊy lêi chµo, mÊy lêi ®¸p.
? NX g× vÒ lêi ®¸p cña «ng Hai.
-T¸c dông cña h×nh thøc ®èi tho¹i.
HD hs lµm bµi tËp. 1-Bµi tËp 1 SGK 178
- 3 lêi chµo (vî «ng l•o)
- 2 lêi ®¸p («ng l•o)
Sau lêi chµo 1 Kh«ng ®¸p mµ n»m rò …nãi g×
- 2 “KhÏ nhóc nhÝch” “g×”.
- 3 “BiÕt råi”.
T©m tr¹ng ch¸n chêng , buån b• , ®au khæ vµ thÊt väng cña «ng Hai.
2-Bµi tËp 2 SGK 179.
*Ho¹t ®éng 3: Bµi tËp.
HD hs lµm bµi tËp bæ sung. Bµi tËp bæ sung:
Cho nh©n vËt lµ 2 ngêi b¹n, t×nh huèng lµ mét sù hiÓu nhÇm ®¸ng tiÕc. ViÕt 1 ®o¹n v¨n tù sù sö dông h×nh thøc ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß.
- HÖ thèng bµi.
- HD vÒ nhµ. - §èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m.
- Häc bµi + hoµn thµnh c¸c bµi tËp.
- So¹n “LuyÖn nãi…”
So¹n:18-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 65: luyÖn nãi :
tù sù kÕt hîp víi nghÞ luËn vµ miªu t¶ néi t©m
A-môc tiªu bµi d¹y. Gióp HS:
-BiÕt c¸ch tr×nh bµy mét vÊn ®Ò tríc tËp thÓ líp víi néi dung kÓ l¹i sù viÖc theo ng«i thø nhÊt hoÆc thø ba. Trong khi kÓ cã kÕt hîp víi miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn, cã ®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i.
B-chuÈn bÞ.
GV: §Þnh híng cho hä viÖc chuÈn bÞ ë nhµ+ ®äc TLTK.
HS: ChuÈn bÞ bµi theo híng dÉn cña GV.
C-tiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra :
? ThÕ nµo lµ ®èi tho¹i, ®éc tho¹i, ®éc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù , c¸c h×nh thøc trªn cã vai trß g× khi x©y dùng v¨n b¶n tù sù.
KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS..
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Kh¶ n¨ng nãi tríc tËp thÓ , tríc ®¸m ®«ng, kh«ng ph¶i ai còng cã ®îc. V× vËy luyÖn nãi lµ mét trong nh÷ng kü n¨ng ®îc m«n Ng÷ v¨n bæ sung vµ chó ý nhiÒu h¬n tríc . G׬ häc nµy víi nh÷ng kiÕn thøc ®• chuÈn bÞ theo híng dÉn , c¸c em sÏ thÓ hiÖn kh¶ n¨ng nãi cña m×nh tríc tËp thÓ líp.
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi.
1 HS ®äc ®Ò c¸c bµi tËp (3 bµi tËp SGK 179)
? X¸c ®Þnh yªu cÇu cña c¸c bµi tËp trªn.
Chia líp thµnh 3 nhãm, mçi nhãm cö ®¹i diÖn tr×nh bµy dµn ý cña 1 bµi tËp.
Cö ®¹i diÖn nhãm tr×nh bµy tríc líp.
HS kh¸c nghe, nhËn xÐt, bæ sung ( nÕu cã)
GV nhËn xÐt u , nhîc ®iÓm cña HS trong giê häc.
GV ®¸nh gÝa, ghi ®iÓm cho nh÷ng HS ®• tr×nh bµy tr¬c líp.
I-§Ò bµi:
1-Bµi tËp 1:
T©m tr¹ng cña em sau khi ®Ó x¶y ra 1 chuyÖn cã lçi víi b¹n.
2-Bµi tËp 2:
KÓ l¹i buæi sinh ho¹t líp, ë ®ã em ®• ph¸t biÓu ý kiÕn ®Ó chøng minh Nam lµ mét b¹n rÊt tèt.
Bµi tËp 3:
Dùa vµo néi dung phÇn ®Çu t¸c phÈm : “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng”(Tõ ®Çu ®Õn “BÊy giê …qua råi”), h•y ®ãng vai Tr¬ng Sinh ®Ó kÓ l¹i c©u chuyÖn vµ bµy tá niÒm ©n hËn.
II-Ph©n tÝch ®Ò – dµn ý :
*Yªu cÇu: C¶ 3 ®Ò ®Òu lµ kÓ chuyÖn song ph¶i biÕt kÕt hîp sö dông yÕu tè nghÞ luËn, miªu t¶ néi t©m, c¸c h×nh thøc ®«Ý tho¹i , ®éc tho¹i.
*LËp dµn ý:
a-Bµi tËp 1:
Gîi ý: - DiÔn biÕn cña sù viÖc:
+ Nguyªn nh©n nµo dÉn tíi lçi cña em víi b¹n.
+ Sù viÖc g× ? Cã lçi víi b¹n ë møc ®é nµo.
+ Cã ai chøng kiÕn hay chØ mét m×nh em biÕt.
- T©m tr¹ng:
+ T¹i sao em ph¶i suy nghÜ, d»n vÆt? Do em tù vÊn l¬ng t©m hay cã ai nh¾c nhë?
+ Em cã suy nghÜ g×?
b-Bµi tËp 2:
Gîi ý :- Buæi sinh ho¹t líp diÔn ra nh thÕ nµo(thêi gian? ®Þa ®iÓm? ngêi ®iÒu khiÓn? kh«ng khÝ cña buæi sinh ho¹t?)
- Néi dung cña buæi sinh ho¹t líp (sinh ho¹t líp víi néi dung g×? em d• ph¸t biÓu ®Ó chøng minh Nam lµ ngêi b¹n rÊt tèt nh thÕ nµo: Lý do, dÉn chøng)
c-Bµi tËp 3:
Gîi ý: - X¸c ®Þnh ng«i kÓ
- X¸c ®Þnh c¸ch kÓ
+ Ho¸ th©n vµo nh©n vËt Tr¬ng Sinh ®Ó kÓ l¹i c©u chuyÖn.
+ Lµm næi bËt sù d»n vÆt, ®au khæ ë Tr¬ng Sinh.
III-Häc sinh tr×nh bµy.
- Bµi tËp 1: Nhãm 1
- Bµi tËp 2: Nhãm 2
- Bµi tËp 3: Nhãm 3
IV-NhËn xÐt, ®¸nh gi¸.
1-¦u ®iÓm:
2-Tån t¹i:
3-§¸nh gi¸, ghi ®iÓm.
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp.
Bµi tËp: Tù chän 1 trong 3 ®Ò v¨n trªn ®Ó viÕt thµnh mét bµi v¨n hoµn chØnh.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè , dÆn dß:
- Cñng cè: GV nhÊn m¹nh vai trß cña giê luyÖn nãi.
- Híng dÉn vÒ nhµ: + Hoµn thµnh bµi tËp ë phÇn luyÖn tËp.
+ So¹n v¨n b¶n: “LÆng lÏ Sa Pa”.
TuÇn 14: Bµi 14.
So¹n:19-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 66: lÆng lÏ sa pa ( trÝch)
- NguyÔn Thµnh Long -
A-môc tiªu bµi d¹y.
Gióp HS: - C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp cña c¸c nh©n vËt trong truyÖn, chñ yÕu lµ nh©n vËt anh thanh niªn trong c«ng viÖc thÇm lÆng, trong c¸ch sèng vµ nh÷ng suy nghÜ , t×nh c¶m, trong quan hÖ víi mäi ngêi.
- Ph¸t hiÖn ®óng vµ hiÓu ®îc chñ ®Ò cña truyÖn, tõ ®ã hiÓu ®îc niÒm h¹nh phóc cña con ngêi trong lao ®éng.
- RÌn kü n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè cña t¸c phÈm truyÖn: miªu t¶ nh©n vËt, nh÷ng bøc tranh thiªn nhiªn.
B-chuÈn bÞ.
- GV : §äc toµn bé t¸c phÈm + ch©n dung nhµ v¨n NguyÔn Thµnh Long.
- HS : So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK .
C-tiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
CH:- Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt ¤ng Hai trong v¨n b¶n “Lµng”?
-KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Tõ cuéc gÆp gì víi nh÷ng con ngêi ®ang lÆng lÏ, miÖt mµi lµm viÖc cho ®Êt níc ë Sa Pa – N¬i nghØ m¸t kú thó nhng còng lµ n¬i sèng vµ lµm viÖc cña nh÷ng con ngêi lao ®éng víi nh÷ng phÈm chÊt trong s¸ng, cao ®Ñp, NguyÔn Thµnh Long ®• viÕt nªn mét truyÖn ng¾n ®Æc s¾c, dµo d¹t chÊt th¬.
*Ho¹t ®éng 2: §äc - hiÓu v¨n b¶n:
Híng dÉn häc sinh ®äc: to, râ, chÝnh x¸c, chËm r•i, t×nh c¶m, s©u l¾ng (GV ®äc mÉu – HS ®äc – nhËn xÐt).
? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Thµnh Long.
? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c v¨n b¶n.
? T×m bè côc cña v¨n b¶n, nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn.
? Trong truyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo;
? Nh©n vËt chÝnh lµ ai.
? Nh©n vËt nµo cã vÞ trÝ quan träng trong truyÖn, v× sao.
? Nªu chñ ®Ò cña truyÖn. I-TiÕp xóc v¨n b¶n.
1-§äc – kÓ tãm t¾t.
(KÕt hîp kÓ tãm t¾t víi ®äc)
2-T×m hiÓu chó thÝch (SGK 188, 189)
*T¸c gi¶: NguyÔn Thµnh Long (1925- 1991)
- Quª : Duy Xuyªn, Qu¶ng Nam.
- Lµ c©y bót chuyªn viÕt truþÖn ng¾n vµ ký.
*T¸c phÈm: Lµ kÕt qu¶ chuyÕn ®i Lµo Cai trong mïa hÌ 1970 cña t¸c gi¶.
3-Bè côc: 3 phÇn
- PhÇn 1: Tõ ®Çu ®Õn “Ngêi l¸i xe l¹i nãi”
Xe dõng l¹i lÊy níc, b¸c l¸i xe giíi thiÖu víi «ng ho¹ sü giµ vµ c« kü s 1 trong nh÷ng ngêi c« ®éc nhÊt thÕ gian.
- PhÇn 2: TiÕp theo ®Õn “nh thÕ”
Cuéc gÆp gì vµ trß chuyÖn gi÷a anh thanh niªn víi «ng ho¹ sü, c« kü s.
- PhÇn 3: Cßn l¹i.
Hä chia tay, «ng ho¹ sü vµ c« kü s trÎ xuèng ®åi cø vÊn v¬ng v× sao anh thanh niªn kh«ng tiÔn ra tËn xe.
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n.
1-HÖ thèng nh©n vËt vµ chñ ®Ò cña truyÖn.
*HÖ thèng nh©n vËt:
- B¸c l¸i xe, «ng ho¹ sü, c« kü s, anh thanh niªn, «ng kü s ë vên rau, anh kü s khÝ tîng lËp b¶n ®å sÐt …
- Nh©n vËt chÝnh:anh thanh niªn.
-Nh©n vËt cã vÞ trÝ quan träng trong truyÖn:«ng ho¹ sÜ, v× truyÖn mÆc dï kh«ng kÓ theo ng«i thø nhÊt nhng ®• ®îc trÇn thuËt chñ yÕu tõ ®iÓm nh×n vµ ý nghÜ cña nh©n vËt «ng ho¹ sü.
*Chñ ®Ò cña truyÖn: Ca ngîi nh÷ng con ngêi lao ®éng míi ®ang ngµy ®ªm lÆng lÏ ©m thµm lµm viÖc cèng hiÕn hÕt m×nh cho sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x• héi
ë miÒn B¾c trong nh÷ng n¨m chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña ®Õ quèc Mü.
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè , dÆn dß.
- GV hÖ thèng bµi: Kh¾c s©u hÖ thèng nh©n vËt vµ chñ ®Ò t¸c phÈm.,
- Híng dÉn vÒ nhµ:+ KÓ tãm t¾t v¨n b¶n + häc bµi.
+ So¹n tiÕp bµi.
So¹n:21-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 67: lÆng lÏ sa pa ( trÝch)
- NguyÔn Thµnh Long -
A-môc tiªu bµi d¹y.
Gióp HS: - C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp cña c¸c nh©n vËt trong truyÖn, chñ yÕu lµ nh©n vËt anh thanh niªn trong c«ng viÖc thÇm lÆng, trong c¸ch sèng vµ nh÷ng suy nghÜ , t×nh c¶m, trong quan hÖ víi mäi ngêi.
- Ph¸t hiÖn ®óng vµ hiÓu ®îc chñ ®Ò cña truyÖn, tõ ®ã hiÓu ®îc niÒm h¹nh phóc cña con ngêi trong lao ®éng.
- RÌn kü n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè cña t¸c phÈm truyÖn: miªu t¶ nh©n vËt, nh÷ng bøc tranh thiªn nhiªn.
B-chuÈn bÞ.
- GV : §äc tµi liÖu tham kh¶o.
- HS : So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK .
C-tiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- Tãm t¾t v¨n b¶n “LÆng lÏ Sa Pa”, nªu chñ ®Ò cña truyÖn?
-KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giê tríc chóng ta ®• t×m hiÓu hÖ thèng nh©n vËt trong v¨n b¶n, giê häc nµy c¸c em sÏ ®îc t×m hiÓu s©u h¬n vµo tõng nh©n vËt, ®Æc biÖt lµ c¸c nh©n vËt anh thanh niªn, «ng ho¹ sü.
*Ho¹t ®éng 2: §äc – hiÓu v¨n b¶n.
? Nh©n vËt anh thanh niªn cã xuÊt hiÖn tõ ®Çu VB kh«ng, xuÊt hiÖn trong hoµn c¶nh nµo .
? Cho biÕt hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc cña nh©n vËt anh thanh niªn .
? NhËn xÐt g× vÒ c«ng viÖc cña nh©n vËt .
? Em cã suy nghÜ g× vÒ hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc cña anh thanh niªn .
?Anh thanh niªn ®• cã suy nghÜ g× vÒ c«ng viÖc cña m×nh .
? C¸ch tæ chøc ,s¾p xÕp c«ng viÖc cña anh thanh niªn ra sao .
? Trong cuéc trß chuyÖn gi÷a anh thanh niªn víi c¸c nh©n vËt kh¸c,em thÊy nh©n vËt nµy cßn béc lé nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch vµ phÈm chÊt g× n÷a .
? NhËn xÐt chung vÒ nh©n vËt anh thanh niªn
? Vai trß cña nh©n vËt «ng ho¹ sÜ trong t¸c phÈm .
? Nh©n vËt c« kÜ s hiÖn lªn trong truyÖn nh thÕ nµo .
? Nh©n vËt b¸c l¸i xe cã vai trß g× trong truyÖn .
. II-Ph©n tÝch v¨n b¶n (tiÕp).
2-Nh©n vËt anh thanh niªn.
- Kh«ng xuÊt hiÖn tõ ®Çu truyÖn.
- HiÖn ra trong cuéc gÆp gì gi÷a c¸c nh©n vËt kh¸c víi anh khi xe cña hä dõng ®Ó nghØ.
- HiÖn ra trong chèc l¸t, ®ñ ®Õ c¸c nh©n vËt kh¸c ghi nhËn mét Ên tîng, mét “ký ho¹ ch©n dung” vÒ anh råi dêng nh l¹i khuÊt lÊp vµo trong m©y mï b¹t
ngµn vµ c¸i lÆng lÏ mu«n thuë cña nói cao Sa Pa hiÖn
lªn qua sù nh×n nhËn , suy nghÜ , ®¸nh gi¸ cña c¸c nh©n vËt kh¸c .
*Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc:
- Mét m×nh trªn ®Ønh nói cao, quanh n¨m suèt th¸ng gi÷a cá c©y vµ m©y nói SaPa.
- C«ng viÖc: “®o giã, ®o ma, ®o n¾ng, tÝnh m©y, ®o chÊn ®éng mÆt ®Êt, dù vµo viÖc b¸o tríc thêi tiÕt hµng ngµy, phôc vô s¶n xuÊt, phôc vô chiÕn ®Êu” ®ßi hái ph¶i tØ mØ , chÝnh x¸c, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao.
Hoµn c¶nh sèng vµ lµm viÖc thËt ®Æc biÖt: v¾ng vÎ, c« ®¬n…
*Nh÷ng suy nghÜ cña nh©n vËt vÒ c«ng viÖc.
- ý thøc ®îc c«ng viÖc cña m×nh vµ lßng yªu nghÒ, thÊy ®îc c«ng viÖc thÇm lÆng Êy lµ rÊt cã Ých cho cuéc sèng, cho mäi ngêi.
- Cã suy nghÜ thËt ®óng vµ s©u s¾c vÒ c«ng viÖc ®èi víi cuéc sèng con ngêi “ khi ta lµm viÖc, ta víi c«ng viÖc lµ ®«i, sao gäi lµ mét m×nh ®îc… cÊt nã ®i, ch¸u buån ®Õn chÕt mÊt”
- Cßn cã s¸ch lµm b¹n cuéc sèng kh«ng c« ®¬n, buån tÎ.
- Tæ chøc, s¾p xÕp cuéc sèng mét m×nh ë tr¹m khÝ tîng thËt ng¨n n¾p, chñ ®éng: trång hoa , nu«i gµ , tù häc vµ ®äc s¸ch ngoµi giê lµm viÖc.
- Nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch vµ phÈm chÊt ®¸ng mÕn: cëi më, ch©n thµnh, quý träng t×nh c¶m cña mäi ngêi, khao kh¸t ®îc gÆp gì vµ trß chuyÖn víi mäi ngêi, khiªm tèn, thµnh thùc.
* Yªu c«ng viÖc, hÕt m×nh v× c«ng viÖc, ch©n thµnh cëi më, mÕn kh¸ch, khiªm tèn.
3-Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ vµ c¸c nh©n vËt kh¸c
*Nh©n vËt «ng ho¹ sÜ
-HÇu nh ngêi kÓ chuyÖn ®• nhËp vµo c¸i nh×n vµ suy nghÜ cña nh©n vËt «ng ho¹ sÜ ®Ó quan s¸t , miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn ®Õn nh©n vËt chÝnh cña chuyÖn :anh thanh niªn .
-Ngay tõ phót ®Çu gÆp anh thanh niªn , b»ng sù tõng tr¶i nghÒ nghiÖp vµ niÒm khao kh¸t cña ngêi nghÖ sÜ ®i t×m ®èi tîng nghÖ thuËt , «ng ®• xóc ®éng bèi rèi : “ V× ho¹ sÜ b¾t gÆp mét ®iÒu thËt ra «ng vÉn ao íc ®îc biÕt , «i , mét nÐt th«i còng ®ñ kh¼ng ®Þnh mét t©m hån , kh¬i gîi mét ý s¸ng t¸c , mét nÐt ®ñ lµ gi¸ trÞ mét chuyÕn ®i dµi .”
-¤ng ho¹ sÜ muèn ghi l¹i h×nh ¶nh anh thanh niªn b»ng nÐt bót kÝ ho¹ , “ngêi con trai Êy ®¸ng yªu thËt , nhng lµm cho «ng nhäc qu¸ . Víi nh÷ng ®iÒu lµm cho ngêi ta suy nghÜ vÒ anh.Vµ vÒ nh÷ng ®iÒu anh suy nghÜ trong c¸i v¾ng vÎ vßi väi hai ngh×n s¸u tr¨m mÐt trªn mÆt biÓn , cuån cuén tu«n ra khi gÆp ngêi .”
-¤ng cßn cã nh÷ng xóc c¶m vÒ anh thanh niªn vµ nh÷ng ®iÒu kh¸c n÷a ®îc kh¬i gîi tõ c©u chuyÖn cña anh thanh niªn lµm cho ch©n dung nh©n vËt chÝnh thªm s¸ng ®Ñp
*C¸c nh©n vËt kh¸c
-Nh©n vËt c« kÜ s :cuéc gÆp gì bÊt ngê víi anh thanh niªn khiÕn c« thÊy “bµng hoµng”, “ c« hiÓu thªm cuéc sèng mét m×nh dòng c¶m tuyÖt ®Ñp cña ngêi thanh niªn ,vÒ c¸i thÕ giíi nh÷ng con ngêi nh anh mµ anh kÓ , vµ vÒ con ®êng c« ®ang ®i tíi”.
§ã lµ sù bõng dËy cña nh÷ng t×nh c¶m lín lao , cao ®Ñp khi ngêi ta gÆp ®îc nh÷ng ¸nh s¸ng ®Ñp ®Ï to¶ ra tõ cuéc sèng , tõ t©m hån ngêi kh¸c .- Nh©n vËt b¸c l¸i xe:
Qua lêi kÓ cña nh©n vËt nµy , «ng ho¹ sÜ , c« g¸i , ngêi ®äc ®îc kÝch thÝch sù chó ý , ®ãn chê sù xuÊt hiÖn cña anh thanh niªn , còng qua ®ã ta cßn biÕt ®îc nh÷ng nÐt s¬ lîc vÒ nh©n vËt ngêi thanh niªn .*Th«ng qua nh÷ng c¶m xóc , suy nghÜ cïng th¸i ®é c¶m mÕn cña c¸c nh©n vËt phô , h×nh ¶nh anh thanh niªn hiÖn ra cµng râ nÐt vµ ®Ñp h¬n .
-Ngoµi ra trong t¸c phÈm cßn cã nh÷ng nh©n vËt kh«ng xuÊt hiÖn trùc tiÕp mµ chØ ®îc giíi thiÖu qua lêi cña nh©n vËt kh¸c nhng còng gãp phÇn thÓ hiÖn chñ ®Ò cña t¸c phÈm (¤ng kÜ s ë vên rau , anh c¸n bé nghiªn cøu sÐt )
*Ho¹t ®éng3 :Tæng kÕt - ghi nhí (SGK189 )
? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña v¨n b¶n .
? Nªu néi dung chÝnh cña truyÖn .
. . 1-NghÖ thuËt
- C©u chuyÖn ®Ëm chÊt tr÷ t×nh
-T×nh huèng hîp lý
- C¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn , kÕt hîp gi÷a tù sù ,tr÷ t×nh víi b×nh luËn .
- NghÖ thuËt quy chiÕu tÇng bËc .
2-Néi dung
H×nh ¶nh nh÷ng con ngêi lao ®éng b×nh thêng , tiªu biÓu lµ anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tîng ë mét m×nh trªn nói cao . Qua ®ã , truyÖn kh¼ng ®Þnh vÎ ®Ñp cña con ngêi lao ®éng vµ ý nghÜa cña nh÷ng c«ng viÖc thÇm lÆng .
*Ho¹t ®éng 4:Cñng cè , dÆn dß
- GV hÖ thèng bµi : Chñ ®Ò cña VB
-Híng dÊn HS lµm bµi tËp :Bµi tËp SGK (190 ) + 5 bµi tËp trong SBT (86)
-Híng dÉn vÒ nhµ : + Häc bµi vµ lµm c¸c bµi tËp .
+ChuÈn bÞ tèt cho giê viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3 .
So¹n:22-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 68 ,69: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 3
A-Môc tiªu bµi d¹y
Gióp HS : -BiÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®• häc ®Ó thùc hµnh viÕt mét bµi v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ nghÞ luËn .
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng diÔn ®¹t , tr×nh bµy.
B-chuÈn bÞ.
GV: Bµi so¹n ( ®Ò, ®¸p ¸n).
HS: ChuÈn bÞ theo híng dÉn cña GV.
C-tiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS cho giê viÕt bµi
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Chóng ta ®• t×m hiÓu c¸c yÕu tè nghÞ luËn , miªu t¶ néi t©m … víi viÖc t¹o lËp v¨n b¶n tù sù. giê häc nµy c¸c em vËn dông kiÕn thøc ®• häc vµ t¹o lËp 1 v¨n b¶n theo yªu cÇu.
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi.
-HS ®äc ®Ò bµi
?X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò bµi . (kiÓu v¨n b¶n cÇn t¹o lËp? Sù dông c¸c yÕu tè nghÞ luËn , ®èi tho¹i , ®éc tho¹i , ®éc tho¹i néi t©m…trong v¨n b¶n nµy nh thÕ nµo? )
?Trong bµi viÕt ta cÇn ®a ra c¸c ý nµo , s¾p xÕp c¸c ý ®ã ra sao .
-Nªu yªu cÇu vÒ h×nh thøc tr×nh bµy trong bµi viÕt cña HS .
- Nªu yªu cÇu vÒ th¸i ®é lµm bµi trong giê víi häc sinh .
I-§Ò bµi .
Tëng tîng vµ kÓ l¹i cuéc trß chuyÖn cña m×nh víi nh©n vËt ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ vµ trËn ®¹i ph¸ qu©n Thanh.
II-Yªu cÇu chung.
1-T×m hiÓu ®Ò.
- KiÓu v¨n b¶n: V¨n b¶n tù sù kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn, ®èi tho¹i, ®éc tho¹i…
- Néi dung
Tëng tîng vµ kÓ l¹i cuéc trß chuyÖn cña m×nh víi nh©n vËt ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ vµ trËn ®¹i ph¸ qu©n Thanh.
2-LËp dµn ý:
a- Më bµi:
Giíi thiÖu hoµn c¶nh gÆp gì nh©n vËt NguyÔn HuÖ.
b- Th©n bµi :
+ Nh÷ng c¶m nhËn vÒ nh©n vËt( ngo¹i h×nh to cao, oai phong, trang phôc kiÓu tíng vâ xa, lêi nãi sang s¶ng, Êm ¸p,nÐt mÆt hiÒn hËu, bao dung …)
+ Nh©n vËt NguyÔn HuÖ kÓ l¹i cuéc hµnh qu©n thÇn tèc vµ trËn ®¹i th¾ng qu©n Thanh.(theo c¸c sù viÖc chÝnh trong v¨n b¶n)
+ NhËn xÐt cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt qua lêi nh©n vËt kÓchuyÖn,: tµi trÝ, quyÕt ®o¸n, cã tÇm nh×n xa tr«ng réng, tµi dïng binh nh thÇn, lÉm liÖt, oai phong trong trËn chiÕn.
c-KÕt bµi:
+ KÕt thóc sù viÖc .
+ NhÊn m¹nh h×nh ¶nh ngêi anh hïng yªu níc, tµi trÝ.
3-H×nh thøc
- Ch÷ viÕt s¹ch sÏ , kh«ng sai lçi chÝnh t¶ , kh«ng viÕt t¾t , viÕt sè .
- Bµi viÕt tr×nh bµy khoa häc
4-Th¸i ®é lµm bµi.
-CÇn cã th¸i ®é nghiªm tóc trong giê .
-TÝch cùc viÕt bµi
-ThÓ hiÖn ®îc nh÷ng kiÕn thøc ®• häc tõ v¨n b¶n “Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ” vµ nh÷ng kiÕn thøc ®îc häc tõ v¨n b¶n tù sù .
III-§¸p ¸n chÊm bµi
1-Më bµi (1®iÓm )
Giíi thiÖu hoµn c¶nh gÆp nh©n vËt NguyÔn HuÖ .
2- Th©n bµi
-KÓ l¹i nh÷ng c¶m nhËn vÒ nh©n vËt (2 ®iÓm )
- Nh©n vËt nguyÔn HuÖ kÓ l¹i cuéc hµnh qu©n thÇn tèc vµ trËn ®¹i ph¸ qu©n Thanh (3 ®iÓm )
- NhËn xÐt cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt NguyÔn HuÖ (2 ®iÓm )
3- KÕt bµi (1 ®iÓm )
- Ên tîng vÒ lÇn gÆp gì .
-NhÊn m¹nh h×nh ¶nh gnêi anh hïng yªu níc tµi trÝ NguyÔn HuÖ .
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
-GVgiao bµi tËp vÒ nhµ cho HS : + §äc l¹i v¨n b¶n (Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ) .
+ViÕt l¹i phÇn th©n bµi cho ®Ò v¨n trªn .
*Ho¹t ®éng 4 : Cñng cè , dÆn dß
-GV : +Thu bµi
+ NhËn xÐt giê viÕt bµi .
-Híng dÉn HS vÒ nhµ : +Hoµn thµnh bµi tËp .
+Säan : “ Ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù”.
So¹n:24-11-2007
Gi¶ng:
TiÕt 70: ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù .
A-Môc tiªu bµi d¹y
Gióp HS :
-HiÓu vµ nhËn diÖn ®îc thÕ nµo lµ kÓ chuyÖn , vai trß vµ mèi quan hÖ gi÷a ngêi kÓ chuyÖn víi ng«i kÓ trong v¨n b¶n tù sù .
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ kÕt hîp c¸c yÕu tè nµy trong khi ®äc v¨n còng nh khi viÕt v¨n .
B-ChuÈn bÞ
-GV : bµi so¹n + c¸c ®o¹n v¨n mÉu .
-HS :chuÈn bÞ bµi theo híng dÉn cña GV.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra :
-KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña HS
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi :
ë c¸c líp 6 ,7, 8 chóng ta ®• ®îc häc vÒ ng«i kÓ vµ chuyÓn ®æi ng«i kÓ, trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 9, c¸c em tiÕp tôc ®îc häc n©ng cao h¬n mét bíc vÒ ngêi kÓ chuyÖn vµ ng«i kÓ trong v¨n tù sù, cô thÓ nh thÕ nµo ? chóng ta cïng t×m hiÓu trong giê häc h«m nay.
*Häat ®éng 2:Bµi míi
Bµi häc
1-Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu
*§o¹n trÝch SGK/192
-1 HS ®äc
? Cho biÕt ®o¹n trÝch trªn kÓ vÒ ai, vÒ sù viÖc g×
KÓ vÒ phót chia tay gi÷a ngêi ho¹ sÜ giµ , c« kÜ s vµ anh thanh niªn
?Ai lµ ngêi kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù viÖc trªn .
Ngêi kÓ lµ v« nh©n xng , kh«ng xuÊt hiÖn trong c©u chuyÖn.
? Nh÷ng dÊu hiÖu nµo cho biÕt ë ®©y c¸c nh©n vËt kh«ng ph¶i lµ ngêi kÓ chuyÖn
C¸c nh©n vËt ®Òu trë thµnh ®èi tîng miªu t¶ mét c¸ch kh¸ch quan . MÆt kh¸c, ng«i kÓ vµ lêi v¨n kh«ng cã sù thay ®æi (kh«ng xng t«i hoÆc xng tªn mét trong ba nh©n vËt ®ã )
? Nh÷ng c©u “giäng cêi nhng ®Çy tiÕc rΔ, “nh÷ng ngêi con g¸i s¾p xa ta, …nh×n ta nh vËy”…lµ nhËn xÐt cña ngêi nµo , vÒ ai .
Lêi nhËn xÐt cña ngêi kÓ chuyÖn vÒ anh thanh niªn vµ suy nghÜ cña anh ta .
- C©u “nh÷ng ngêi con g¸i…nh vËy”, ngêi kÓ chuyÖn nh nhËp vai vµo nh©n vËt anh thanh niªn ®Ó nãi hé suy nghÜ vµ t×nh c¶m cña anh ta , nhng vÉn lµ c©u trÇn thuËt cña ngêi kÓ chuyÖn . C©u nãi ®ã vang lªn kh«ng chØ nãi hé anh thanh niªn mµ lµ tiÕng lßng cña rÊt nhiÒu ngêi trong t×nh huèng ®ã .
? NÕu c©u nãi nµy lµ c©u nãi trùc tiÕp cña anh thanh niªn th× ý nghÜa , tÝnh kh¸i qu¸t cña c©u nãi cã sù thay ®æi kh«ng .
TÝnh kh¸i qu¸t sÏ bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu .
? V× sao cã thÓ nãi : Ngêi kÓ chuyÖn ë ®©y dêng nh thÊy hÕt vµ biÕt tÊt mäi viÖc , mäi hµnh ®éng , t©m t , t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt .
C¨n cø vµo chñ thÓ ®øng ra kÓ c©u chuyÖn , ®èi tîng ®îc miªu t¶ , ng«i kÓ, ®iÓm nh×n vµ lêi v¨n , ta cã thÓ nhËn xÐt nh trªn.
? Qua ng÷ liÖu trªn , h•y cho biÕt trong v¨n b¶n tù sù ta cã thÓ kÓ theo nh÷ng ng«i nµo , t¸c dông cña tõng ng«i.
? Ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù cã vai trß g× . 2-KÕt luËn
Vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù
-Trong v¨n b¶n tù sù ,ngoµi h×nh thøc kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt (xng “t«i”) cßn cã h×nh thøc kÓ chuyÖn theo ng«i thø ba .§ã lµ ngêi kÓ chuyÖn giÊu m×nh nhng cã mÆt kh¾p n¬i trong v¨n b¶n. Ngêi kÓ nµy dêng nh biÕt hÕt mäi viÖc, mäi hµnh ®éng , t©m t , t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt.
Ngêi kÓ chuyÖn cã vai trß dÉn d¾t ngêi ®äc vµo c©u chuyÖn: giíi thiÖu nh©n vËt vµ t×nh huèng , t¶ ngêi vµ t¶ c¶nh vËt ,®a ra c¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng ®iÒu ®îc kÓ .
*Ghi nhí (SGK/193) .
*Ho¹t ®éng 3:LuyÖn tËp
1HS ®äc yªu cÇu BT
-Híng dÉn HS lµm bµi tËp
- HS tr×nh bµy miÖng tríc líp .
-HS kh¸c nhËn xÐt , bæ sung .
- GV ®¸nh gi¸
-HS ®äc yªu cÇu bµi tËp .
-GV híng dÉn HS lµm bµi tËp 1-Bµi tËp 1 ( SGK/193)
C¸ch kÓ ë ®o¹n trÝch nµy lµ nh©n vËt “ t«i”(ng«i thø nhÊt)-chó bÐ – trong cuéc gÆp gì c¶m ®éngvíi mÑ m×nh sau nh÷ng ngµy xa c¸ch .
-¦u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña ng«i kÓ nµy:
+ Gióp cho ngêi kÓ dÔ ®i s©u vµo t©m t , t×nh c¶m miªu t¶ ®îc nh÷ng diÔn biÕn t©m lý tinh vi , phøc t¹p ®ang diÔn ra trong t©m hån nh©n vËt “t«i”.
+H¹n chÕ: trong viÖc miªu t¶ bao qu¸t c¸c ®èi tîng kh¸ch quan sinh ®éng , khã t¹o ra c¸i nh×n nhiÒu chiÒu ,do ®ã ®Ô g©y nªn sù ®¬n ®iÖu trong giäng v¨n trÇn thuËt .
2-Bµi tËp 2 (b) :(SGK/194)
Chän mét trong ba nh©n vËt lµ ngêi kÓ chuyÖn , sau ®ã chuyÓn ®o¹n v¨n trÝch ë môc I thµnh mét ®o¹n v¨n kh¸c , sao cho nh©n vËt , sù kiÖn , lêi v¨n vµ c¸ch kÓ phï hîp víi ng«i thø nhÊt .
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè , dÆn dß
- GV hÖ thèng bµi : Ng«i kÓ , ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù
- Híng dÉn bÒ nhµ: +Häc bµi
. +Hoµn thµnh c¸c bµi tËp .
+So¹n VB: “ChiÕc lîc ngµ”
Ngµy so¹n:30-11
Ngµy gi¶ng:
TuÇn 14- Bµi14-15
TiÕt 71
ChiÕc lîc ngµ (T1)
NguyÔn Quang S¸ng
A- Môc tiªu bµi häc:
C¶m nhËn ®îc t×nh cha con s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña cha con anh S¸u. N¾m ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý nh©n vËt, ®Æc biÖt lµ nh©n vËt bÐ Thu, nghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn, lêi kÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt dung dÞ, ®Ëm chÊt Nam Bé.
-TÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt ë bµi kiÓm tra phÇn TiÕng ViÖt, víi phÇn tËp lµm v¨n ë bµi «n tËp
- RÌn kÜ n¨ng ®äc , kÓ diÔn c¶m.
B- ChuÈn bÞ:
-¶nh ch©n dung nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng.
-PhiÕu häc tËp
C-Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1:Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
- KÓ tãm t¾t néi dung truyÖn LÆng lÏ Sa Pa.V× sao nãi truyÖn ng¾n nµy bµng b¹c chÊt th¬, cã thÓ coi nh mét bµi th¬ b»ng v¨n xu«i vÒ c¶nh vËt vµ con ngêi ë Sa Pa?
- V× sao tÊt c¶ c¸c nh©n vËt trong truyÖn, kÓ c¶ nh©n vËt chÝnh ®Òu kh«ng ®îc ®Æt tªn ?B¸c l¸i xe cho r»ng , anh thanh niªn lµ mét trong nh÷ng ngêi c« ®éc nhÊt thÕ gian, em cã ®ång ý víi ý kiÕn Êy kh«ng? t¹i sao?
- Ph¸t biÓu chñ ®Ò truyÖn:
3.Bµi míi :
*Ho¹t ®éng 2 :§äc hiÓu v¨n b¶n
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc bµi
C¸c nhãm treo kÕt qu¶ bµi tËp tãm t¾t ë nhµ.
§¹i diÖn 2 nhãm lªn tr×nh bµy
C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung
?Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng?
-Gi¶i thÝch tõ khã trong SGK
§o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn?Nªu ý mçi phÇn?
? NhËn xÐt g× vÒ ng«i kÓ? ng«i kÓ Êy cã t¸c dông g×?
Quan s¸t ®o¹n truyÖn kÓ vÒ nh©n vËt bÐ Thu trong nh÷ng ngµy «ng S¸u vÒ th¨m nhµ, t×m nh÷ng chi tiÕt kÓ vÒ lÇn ®Çu bÐ Thu gÆp cha?
-BÐ Thu trßn m¾t nh×n. §ã lµ ®«i m¾t nh×n nh thÕ nµo?(Më to kh«ng chíp, biÓu lé sù ng¹c nhiªn)
-BÐ Thu vôt ch¹y vµ kªu thÐt- §ã lµ nh÷ng cö chØ nh thÕ nµo?
(nhanh , m¹nh, biÓu lé ý muèn cÇu cøu)
Nh÷ng cö chØ vµ tiÕng kªu Êy biÓu hiÖn c¶m xóc g× cña bÐ Thu tronglóc nµy?
I. TiÕp xóc v¨n b¶n.
1. §äc , kÓ tãm t¾t:
- §äc bµi
- Tãm t¾t
2.T×m hiÓu chó thÝch:
a. T¸c gi¶:
NguyÔn Quang S¸ng sinh n¨m 1932 ,quª ë An Giang
Tõ sau 1954 tËp kÕt ra B¾c, viÕt v¨n
T¸c phÈm cã nhiÒu thÓ lo¹i chñ yÕu viÕt vÒ cuéc sèng vµ con ngêi Nam Bé trong hai cuéc kh¸ng chiÕn còng nh sau hoµ b×nh.
b. Tõ khã: 15 tõ ë SGK
3.Bè côc vµ ng«i kÓ:
- Bè côc: 3phÇn
+P1:Tõ ®Çu ®Õn “b¾t nã vÒ”- T×nh tr¹ng cha con anh S¸u tríc buæi chia tay.
+P2:TiÕp ®Õn:tuét xuèng” –Buæi chia tay ®Çy níc m¾t.
+P3 cßn l¹i:Anh S¸u ë chiÕn khu lµm chiÕc lîc ngµ vµ hi sinh.
- Ng«i kÓ:
Ng«i thø nhÊt,®Æt vµo nh©n vËt anh Ba.
T¸c dông: t¨ng ®é tin cËy vµ tÝnh tr÷ t×nh cña c©u truyÖn.
II. Ph©n tÝch V¨n b¶n:
1. Nh©n vËt bÐ Thu:
a. Th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña bÐ Thu trong hai ngµy ®Çu.
-Nghe gäi con bÐ giËt m×nh, trßn m¾t nh×n. Nã ng¬ ng¸c , l¹nh lïng.
Con bÐ thÊy l¹ qu¸ , mÆt nã bçng t¸i ®i, vôt ch¹y vµ kªu thÐt : m¸, m¸.
=>BÐ Thu lo l¾ng vµ sî h•i.
*LuyÖn tËp:PhiÕu häc tËp:
Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau
1. V¨n b¶n nµy sö dông ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo?Cã sù tham gia cña ph¬ng thøc nµo kh¸c kh«ng?
( tù sù vµ cã sù tham gia cña miªu t¶, lËp luËn nh lµ c¸c yÕu tè bæ sung)
3. Tªn truyÖn : ChiÕc lîc ngµ cã liªn quan nh thÕ nµo ®Õn néi dung c©u truyÖn nµy?( ChiÕc lîc ngµ lµ cÇu nèi t×nh c¶m cha con «ng S¸u. Nã lµ kØ vËt cña ngêi cha v« cïng yªu con ®Ó l¹i cho con tríc lóc hi sinh)
*Ho¹t ®éng 3 :Cñng cè , dÆn dß
-KÓ tãm t¾t néi dung truyÖn.
+VÒ nhµ:
Nhãm 1(d•y 1): t×m c¸c chi tiÕt :trong hai ngµy tiÕp theo th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi víi anh S¸u diÔn biÕn nh thÕ nµo?
Nhãm 2(d•y 2):T×m hiÓu vÒ th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ Thu trong buæi chia tay.
Nhãm 3(d•y 3):T×m hiÓu c¸c chi tiÕt vÒ «ng S¸u.
Ngµy so¹n:1-12
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 72: ChiÕc lîc ngµ (T2)
NguyÔn Quang S¸ng
AMôc tiªu bµi häc:
C¶m nhËn ®îc t×nh cha con s©u nÆng trong hoµn c¶nh Ðo le cña cha con anh S¸u. N¾m ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý nh©n vËt, ®Æc biÖt lµ nh©n vËt bÐ Thu, nghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn bÊt ngê mµ tù nhiªn, lêi kÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt dung dÞ, ®Ëm chÊt Nam Bé.
-TÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt ë bµi kiÓm tra phÇn TiÕng ViÖt, víi phÇn tËp lµm v¨n ë bµi «n tËp
- RÌn kÜ n¨ng ®äc , kÓ diÔn c¶m.
B- ChuÈn bÞ:
-¶nh ch©n dung nhµ v¨n NguyÔn Quang S¸ng.
-PhiÕu häc tËp
C¸c nhãm chuÈn bÞ bµi theo yªu cÇu cña gi¸o viªn
C-Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1:Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2,KiÓm tra:
KÓ tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch. Ph©n tÝch th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña bÐ Thu trong phót ®Çu gÆp hai ngêi kh¸ch l¹. LÝ gi¶i nguyªn nh©n cña th¸i ®é Êy?
3. Bµi míi: Gi¸o viªn tãm t¾t néi dung tiÕt 1- giíi thiÖu vµo bµi tiÕt 2
*Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n
?Trong hai ngµy ®ªm tiÕp theo th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña bÐ Thu ®èi víi anh S¸u diÔn ra nh thÕ nµo?
Nhãm 1 tr×nh bµy
Khi mêi «ng S¸u vµo ¨n c¬m, bÐ Thu nãi nh thÕ nµo?NhËn xÐt g× vÒ c¸ch nãi Êy?
Trong b÷a ¨n bÐ Thu ®• cã ph¶n øng g×?
Ph¶n øng ®ã cho thÊy th¸i ®é cña bÐ Thu ®èi víi «ng S¸u nh thÕ nµo?
Ph¶n øng ®ã cã ph¶i lµ dÊu hiÖu cña ®øa trÎ h kh«ng ? t¹i sao?
Nhãm 2 tr×nh bµy
?Anh m¾t bÐ Thu ngµy «ng S¸u ®i nh thÕ nµo?
§iÒu ®ã biÓu lé mét néi t©m nh thÕ nµo?
BÐ Thu ph¶n øng nh thÕ nµo khi nghe «ng S¸u nãi ‘ Th«i ,ba ®i nghe con”?
§ã lµ t©m tr¹ng nh thÕ nµo?
NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt kh¾c ho¹ nh©n vËt bÐ Thu trong ®o¹n trÝch trªn? Tõ ®ã bÐ Thu hiÖn lªn víi tÝnh c¸ch g× trong c¶m nhËn cña em?
? V× sao ngêi th©n mµ «ng S¸u khao kh¸t ®îc gÆp nhÊt chÝnh lµ ®øa con? T×m chi tiÕt miªu t¶ c¶nh «ng S¸u lÇn ®Çu tr«ng thÊy con-lóc Êy t©m tr¹ng cña «ng nh thÕ nµo?
?H×nh ¶nh «ng S¸u khi bÞ con khíc tõ ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo?T©m tr¹ng cña «ng ra sao?
?¤ng S¸u ®• cã nh÷ng biÓu hiÖn g× khi bÐ Thu ph¶n øng tríc vµ trong b÷a c¬m?
?Tõ nh÷ng biÓu hiÖn ®ã nçi lßng nµo cña «ng ®îc béc lé?
Theo dâi ®o¹n truyÖn kÓ vÒ ngµy «ng S¸u ra ®i.
?Em nghÜ g× vÒ ®«i m¾t anh S¸u nh×n con vµ níc m¾t cña ngêi cha lóc chia tay?
Khi ë chiÕn khu «ng S¸u cã nh÷ng suy nghÜ vµ viÖc lµm nh thÕ nµo?
Nh÷ng suy nghÜ vµ viÖc lµm Êy thÓ hiÖn t×nh c¶m cña «ng ®èi víi con nh thÕ nµo? a. Th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña bÐ Thu trong hai ngµy ®Çu (tiÕp)
-V« ¨n c¬m
-C¬m chÝn råi
=>Nãi trèng kh«ng- kh«ng chÊp nhËn «ng S¸u lµ cha.
-Khi «ng S¸u bá trøng c¸vµo chÐn nã ,nã hÊt c¸i trøng ra, c¬m v¨ng tung toÐ c¶ m©m.¤ng S¸u ®¸nh nã, nã sang bµ ngo¹i , khãc.
=>Nã cù tuyÖt mét c¸ch quyÕt liÖt h¬n tríc t×nh c¶m cña «ng S¸u.
-Kh«ng ph¶i lµ ®øa bÐ h v× bÐ Thu kh«ng chÊp nhËn mét ngêi kh¸c víi cha m×nh trong tÊm ¶nh =>Chøng tá t×nh c¶m th¬ng yªu cña nã víi cha.
b. Th¸i ®é vµ hµnh ®éng cña bÐ Thu trong buæi chia tay
- C¸i nh×n kh«ng ng¬ ng¸c, kh«ng l¹nh lïng ,nã nh×n víi vÎ nghÜ ngîi s©u xa
=>T©m lÝ th¨ng b»ng, kh«ng cßn lo l¾ng sî h•i n÷a.
-Nã bçng kªu thÐt lªn : “Ba..a..ba..a” ,nhanh nh sãc, nã thãt lªn vµ dang tay «m chÆt lÊy cæ ba nã, nãi trong tiÕng khãc.
-Nã h«n ba nã…
-¤m chÇm lÊy ba nã, mÕu m¸o…
=>T×nh yªu nçi nhí, niÒm ©n hËn, nuèi tiÕc cña bÐ Thu bÞ dån nÐn l©u nay bïng ra m¹nh mÏ, hèi h¶ ,cuèng quýt, m•nh liÖt µo ¹t.
*Miªu t¶ d¸ng vÎ ,lêi nãi cö chØ. ®Ó béc lé néi t©m kÕt hîp b×nh luËn vÒ nh©n vËt=>BÐ Thu: hån nhiªn ch©n thËt trong t×nh c¶m, m•nh liÖt trong t×nh yªu th¬ng.
2. Nh©n vËt «ng S¸u
-Tõ t¸m n¨m nay «ng cha mét lÇn gÆp mÆt ®øa con g¸i ®Çu lßng mµ «ng v« cïng th¬ng nhí.
Gäi “Thu ! Con.”, võa bíc , võa khom ngêi ®a tay chê ®ãn con.
=>Vui vµ tin ®øa con sÏ ®Õn víi m×nh.
-§øng s÷ng, nçi ®au ®ín khiÕn mÆt anh sÇm l¹i, hai tay bu«ng xuèng nh bÞ g•y.
->Buån b• ,thÊt väng.
-Nh×n con ,khe khÏ l¾c ®Çu cêi. Khi con hÊt miÕng trøng c¸, anh vung tay ®¸nh, hÐt lªn.
=>T×nh yªu th¬ng cña ngêi cha trë nªn bÊt lùc.¤ng buån v× t×nh yªu th¬ng cña ngêi cha cha ®îc con ®Òn ®¸p.
-Nh×n con víi ®«i m¾t tr×u mÕn lÉn buån rÇu, mét tay «m con ,mét tay lau níc m¾t råi h«n lªn m¸i tãc con
=>§ã lµ ®«i m¾t giµu t×nh yªu th¬ng vµ ®é lîng, ®ã lµ níc m¾t sung síng, h¹nh phóc cña ngêi cha c¶m nhËn ®îc t×nh ruét thÞt tõ con m×nh.
-ë chiÕn khu: ©n hËn v× ®• ®¸nh con, tù m×nh lµm chiÕc lîc ngµ, tÈn mÈn kh¾c tõng nÐt “Yªu nhí tÆng Thu con cña ba”. Lóc s¾p qua ®êi mãc c©y lîc, nh×n b¸c Ba håi l©u.
=>Nhí con, gi÷ lêi høa víi con. ¤ng lµ ngêi cha cã t×nh yªu th¬ng con s©u nÆng. Mét ngêi cha yªu con ®Õn tËn cïng.
*Tæng kÕt-LuyÖn tËp
?§äc ®o¹n trÝch em c¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp nµo cña t×nh cha con cña bÐ Thu?Tõ ®ã gi¸ trÞ t×nh c¶m nµo cña con ngêi ®îc kh¼ng ®Þnh trong chiÕn tranh?
?§Ó thÓ hiÖn c¸c nh©n vËt vµ th¸i ®é cña m×nh nhµ v¨n ®• cã c¸ch kÓ chuyÖn nh thÕ nµo?
-Mét häc sinh ®äc Ghi nhí -T×nh cha con s©u nÆng, bÒn chÆt dï trong hoµn c¶nh Ðo le.Trong chiÕn tranh, nh÷ng gi¸ trÞ t×nh c¶m cña con ngêi cµng trë nªn th¾m thiÕt , bÒn chÆt.
-C¸ch kÓ tù nhiªn, gi¶n dÞ, kÕt hîp nhiÒu ph¬ng thøc biÓu ®¹t.
*Ghi nhí: SGK
*Cñng cè ,dÆn dß:
-HÖ thèng l¹i néi dung bµi.
-ChuÈn bÞ bµi : ¤n tËp TiÕng ViÖt.
-ChuÈn bÞ kiÓm tra TiÕng ViÖt, kiÓm tra vÒ th¬ vµ truyÖn hiÖn ®¹i.
Ngµy so¹n:2-12
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 73: ¤n tËp TiÕng ViÖt
(C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i…c¸ch dÉn gi¸n tiÕp)
A.Môc tiªu bµI häc
1. HÖ thèng hãa nh÷ng kiÕn thøc tiÕng ViÖt ®• häc ë häc k× I líp 9.
2. TÝch hîp c¸c v¨n b¶n v¨n vµ c¸c bµi TËp lµm v¨n ®• häc.
3. RÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ngtæng hîp vÒ sö dông tiÕng ViÖt trong nãi vµ viÕt.
B. ChuÈn bÞ:
1. Hîp ®ång häc tËp.
2.B¶ng phô, phiÕu häc tËp.
C.TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2. KiÓm tra: KiÓm tra 15 phót
§Ò bµi:
C©u 1: §iÒn c¸c thµnh ng÷ vµo sau c¸c phÇn gi¶i thÝch sau:
A, C¶nh sèng tï tóng , bã buéc, mÊt tù do lµ …………………………………………
B,C¶nh sèng kh«ng nhµ cöa, d•i dÇu ,khæ cùc lµ………………………………………
C, Mäi viÖc b¾t ®Çu ®Òu khã kh¨n lµ…………………………………………………...
C©u 2:§äc lêi tho¹i sau cña Sïng Bµ nãi víi ThÞ KÝnh:
¤i chao ¬i lµ mÆt!
ChÐm bæ b¨m v»m x¶ xÝch mÆt!
A, T×m nh÷ng tõ ng÷ næi bËt trong lêi tho¹i thÓ hiÖn tÝnh c¸ch cña nh©n vËt Sïng Bµ.
B, Tõ ng÷ ®ã biÓu hiÖn?
a.Sù ®au ®ín trong néi t©m nh©n vËt.
b.Sù ®ay nghiÕn ,ngoa ngo¾t, biÓu hiÖn sù xung ®ét s©u s¾c.
c.Sù nãng giËn tøc thêi cña nh©n vËt.
§¸p ¸n:
C©u 1: 4,5 ®iÓm(®iÒn ®óng mçi thµnh ng÷: 1,5 ®iÓm)
A,C¸ chËu chim lång.
B,Mµn trêi chiÕu ®Êt.
C,V¹n sù khëi ®Çu nan.
C©u 2
A.Tõ ng÷ næi bËt trong lêi tho¹i cña Sïng bµ: chÐm, bæ, b¨m, v»m , x¶, xÝch (mÆt) (4 ®iÓm)
B,(chän b) (1,5 ®iÓm)
3. Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2
Giao hîp ®ång cho häc sinh
-Nhãm 1:nªu c¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i ®• häc? Cho vÝ dô. Lµm bµi tËp 1.
-Nhãm 2:Xng h« trong héi tho¹i lµ g×? Cho vÝ dô. Lµm bµi tËp 2
-Nhãm 3:C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp lµ g×? Cho vÝ dô . Lµm bµi tËp 3
*C¸c nhãm th¶o luËn sau ®ã cö ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy.
c¸c thµnh viªn trong líp ®ãng gãp ý kiÕn bæ sung.
_Gi¸o viªn kÕt luËn
*c¸c nhãm tr×nh bµy bµi tËp cña nhãm m×nh.
-C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt
-Gi¸o viªn kÕt luËn.
I. ¤n t©p lÝ thuyÕt
1. C¸c ph¬ng ch©m héi tho¹i:
a, Ph¬ng ch©m vÒ lîng
b,Ph¬ng ch©m vÒ chÊt
c, Ph¬ng ch©m quan hÖ
d,Ph¬ng ch©m c¸ch thøc
e, Ph¬ng ch©m lÞch sù
2.Xng h« trong héi tho¹i
-Ngêi nãi cÇn c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña t×nh huèng giao tiÕp ®Ó xng h« cho thÝch hîp.
3. C¸ch dÉn trùc tiÕp vµ c¸ch dÉn gi¸n tiÕp
a, DÉn trùc tiÕp
b. DÉn gi¸n tiÕp.
II. LuyÖn tËp
1. Bµi tËp 1
Trong giê VËt lÝ, thÇy gi¸o hái mét häc sinh :
-Em cho thÇy biÕt sãng lµ g×?
Häc sinh giËt m×nh , tr¶ lêi:
-Tha thÇy "Sãng "lµ bµi th¬ cña Xu©n Quúnh ¹!
2. Bµi tËp 2
- Khi xng h« ,ngêi nãi tù xng m×nh mét c¸ch khiªm nhêng lµ "xng khiªm "vµ gäi ngêi ®èi tho¹i mét c¸ch t«n kÝnh gäi lµ " h« t«n ".
VÝ dô:
-Vua tù xng lµ "qu¶ nh©n "(ngêi kÐm cái ) ®Ó thÓ hiÖn sù khiªm tèn vµ gäi c¸c nhµ s lµ "cao t¨ng "®Ó thÓ hiÖn sù t«n kÝnh.
-C¸c nhµ nho tù xng lµ "hµn sÜ ", "kÎ hËu sinh " vµ gäi ngêi kh¸c lµ "tiªn sinh ".
3. Bµi tËp 3.
*ChuyÓn thµnh lêi dÉn gi¸n tiÕp
Vua Quang Trung hái NguyÔn ThiÕp lµ qu©n Thanh sang ®¸nh, nÕu nhµ vua ®em binh ra chèng cù th× kh¶ n¨ng th¾ng thua nh thÕ nµo.
NguyÔn ThiÕp tr¶ lêi r»ng bÊy giê trong níc trèng kh«ng, lßng ngêi tan r•, qu©n Thanh ë xa tíi ,kh«ng biÕt t×nh h×nh qu©n ta yÕu hay m¹nh, kh«ng hiÓu râ nªn ®¸nh hay nªn gi÷ ra sao, vua Quang Trung ra B¾c kh«ng qu¸ mêi ngµy qu©n Thanh sÏ bÞ dÑp tan.
*NhËn xÐt
-Trong lêi tho¹i ë ®o¹n trÝch nguyªn v¨n: vua Quang Trung xng "T«i " (ng«i thø nhÊt ), NguyÔn ThiÕp gäi vua lµ "Chóa c«ng "(ng«i thø hai )
-Trong lêidÉn gi¸n tiÕp :Ngêi kÓ gäi vua Quang Trung lµ "nhµ vua ", "vua Quang Trung " (ng«i thø ba )
* Ho¹t ®éng 3 Cñng cè dÆn dß
-HÖ thèng toµn bµi.
_Híng dÉn häc bµi: ¤n tËp kiÕn thøc , lµm l¹i c¸c bµi tËp.
-Giê sau kiÓm tra viÕt.
Ngµy so¹n:3-12
Ngµy d¹y:
TiÕt 74 KiÓm tra TiÕng ViÖt
A. Môc tiªu cÇn ®¹t
1. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña häc sinh vÒ kiÕn thøc TiÕng ViÖt ®• häc ë häc k× I.
2. RÌn kÜ n¨ng sö dông TiÕng ViÖt trong viÖc viÕt v¨n vµ giao tiÕp x• héi.
3. Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c khi lµm bµi kiÓm tra.
B. ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn :§Ò vµ ®¸p ¸n.
Häc sinh: ¤n tËp kiÕn thøc.
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2. KiÓm tra:
3. Bµi míi:
Ho¹t ®éng2
* Gi¸o viªn giao®Ò bµi cho häc sinh.
Häc sinh nhËn ®Ò vµ lµm bµi
§Ò bµi
PhÇn tr¾c nghiÖm
C©u 1:Cã n¨m ph¬¬ng ch©m héi thoai sau:
A. Ph¬¬ng ch©m vÒ l¬îng
B. Ph¬¬ng ch©m vÒ chÊt
CPh¬¬ng ch©m quan hÖ
D. Ph¬¬ng ch©m c¸ch thøc
E. Ph¬¬ng ch©m lÞch sù
§óng hay sai?
C©u 2: ThÕ nµo lµ ph¬¬ng ch©m vÒ l¬îng?
A. Khi giao tiÕp cÇn nãi cho cã néi dung, néi dung cña lêi nãi ph¶i ®óng yªu cÇu cña giao tiÕp, kh«ng thiÕu , kh«ng thõa.
B. Khi giao tiÕp cÇn nãi ®óng vµo ®Ò tµi tr¸nh l¹c ®Ò.
C. Khi giao tiÕp cÇn nãi tÕ nhÞ vµ t«n träng ng¬êi kh¸c .
C©u 3
Thµnh ng÷ : "D©y cµ ra d©y muèng " dïng ®Ó chØ nh÷ng c¸ch thøc nãi nh¬ thÕ nµo?
A. Nãi ng¾n gän.
B. Nãi rµnh m¹ch
C. Nãi m¬ hå .
C©u 4
Em chän c¸ch nãi nµo sau ®©y ®Ó thÓ hiÖn ph¬¬ng ch©m lÞch sù trong giao tiÕp?
A. Bµi th¬ cña anh dë l¾m.
A1. Bµi th¬ cña anh ¬cha ®¬îc hay l¾m.
B. Anh më cho t«i c¸i cöa.
B1. Anh cã thÓ më gióp t«i c¸i cöa ®¬îc kh«ng?
C©u 5 :Hai c©u héi tho¹i trong truyÖn "Lîn c¬íi ¸o míi "
- B¸c cã thÊy con lîn c¬íi cña t«i ch¹y qua ®©y kh«ng?
-Tõ lóc t«i mÆc c¸i ¸o míi nµy t«i ch¼ng thÊy con lîn nµo ch¹y qua ®©y c¶!
§• kh«ng tu©n thñ ph¬¬ng ch©m héi tho¹i nµo?
A. Ph¬¬ng ch©m vÒ l¬îng
B Ph¬¬ng ch©m vÒ chÊt.
C. Ph¬¬ng ch©m lÞch sù.
C©u 6
.§iÒn Tõ ng÷ thÝch hîp vµo c¸c c¸ch gi¶i thÝch sau:
a, §¬êng thµnh vµ hµo n¬íc bao quanh mét ®Þa ®iÓm ®Ó phßng vÖ lµ tõ……………….
b,N¬ivuachóaëlµtõ………………………………………………………………….
c, N¬i ch«n cÊt vua chóa ,vÜ nh©n lóc chÕt lµ tõ……………………………………….
d, Ng¬êi lµm viÖc trong c«ng së ,trong c¬ quan nãi chung lµ tõ………………………….
PhÇn II Tù luËn
1. Hai c©u th¬ sau sö dông biÖn ph¸p tu tõ g×? Ph©n tÝch ý nghÜa cña biÖn ph¸p tu tõ ®ã.
¤ng Trêi næi löa ®»ng ®«ng
Bµ S©n vÊn chiÕc kh¨n hång ®Ñp thay !
(TrÇn §¨ng Khoa)
2.ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n theo c¸ch diÔn dÞch (néi dung tù chän) trong ®o¹n cã sö dông mét thµnh ng÷.
*§¸p ¸n
I. PhÇn tr¾c nghiÖm: 3 ®iÓm (Mçi c©u ®óng cho 0,5 ®iÓm)
C©u 1:§óng.
C©u 2: B
C©u 3: C
C©u 4:A1, B1
C©u 5:A
C©u 6:
-a, :Thµnh tr×
b,cung ®×nh
c,l¨ng tÈm
d, c«ng chøc
II. PhÇn tù luËn
1. C©u 1 (3 ®iÓm )
-Hai c©u th¬ sö dông biÖn ph¸p nh©n hãa (1 ®iÓm ).
-BiÖn ph¸p nh©n hãa trong hai c©u th¬ ®• t¹o nªn h×nh ¶nh sinh ®éng cña sù vËt khi trêi chuyÓn ma. Nh÷ng sù vËt tëng nh v« tri v« gi¸c nhng trë nªn cô thÓ , sèng ®éng, mang ®Çy h×nh ¶nh vµ mµu s¾c trong c¶m nhËn cña ngêi ®äc. (2 ®iÓm )
2. C©u 2 (4 ®iÓm )
-ViÕt ®óng ®o¹n v¨n diÔn dÞch: 2 ®iÓm.
-§o¹n cã ®ñ néi dung :1 ®iÓm
-Trong ®o¹n sö dông 1 thµnh ng÷ :1 ®iÓm.
*Ho¹t ®éng 3 :
1. Thu bµi.
2. NhËn xÐt giê kiÓm tra.
3. Híng dÉn häc bµi: ¤n tËp l¹i tßan bé kiÕn thøc tiÕng ViÖt ®• häc ë häc k× I
Ngµy so¹n:5-12
Ngµy d¹y:
TiÕt 75 KiÓm tra vÒ th¬ vµ truyÖn hiÖn ®¹i
A. Môc tiªu cÇn ®¹t
1. Trªn c¬ së häc sinh tù «n tËp, n¾m v÷ng v¨n b¶n, gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña c¸c v¨n b¶n th¬ , truyÖn hiÖn ®¹i ®• häc tõ tuÇn 10 ®Õn tuÇn 15 ®Ó lµm bµi kiÓm tra viÕt 1 tiÕt t¹i líp. Qua ®ã ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña c¸c em vÒ kiÕn thøc, kÜ n¨ng , th¸i ®é.
2. TÝch hîp kiÕn thøc TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n.
B. ChuÈn bÞ:
Híng dÉn häc sinh tù «n tËp kiÕn thøc.
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
3. Häc sinh lµm bµi kiÓm tra:
* Ho¹t ®éng 2:
Gi¸o viªn giao ®Ò cho häc sinh.
Häc sinh lµm bµi , gi¸o viªn gi¸m s¸t
§Ò bµi
PhÇn tr¾c nghiÖm : H•y chän ph¬¬¬ng ¸n tr¶ lêi em cho lµ ®óng.
C©u 1: Bµi th¬ §ång chÝ ®¬¬îc viÕt theo thÓ th¬ nµo ?
A. ThÊt ng«n b¸t có ®¬êng luËt.
B. Tù do.
C. Lôc b¸t.
D. T¸m ch÷.
C©u 2 : Chñ ®Ò bµi th¬ §ång chÝ lµ g× ?
A. Ca ngîi t×nh ®ång chÝ keo s¬n g¾n bã gi÷a nh÷ng ng¬êi lÝnh Cô Hå trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
B. T×nh ®oµn kÕt g¾n bã gi÷a hai anh bé ®éi c¸ch m¹ng.
C. Sù nghÌo tóng , vÊt v¶ cña nh÷ng ng¬êi n«ng d©n mÆc ¸o lÝnh.
D. VÎ ®Ñp cña h×nh ¶nh " ®Çu sóng tr¨ng treo "
C©u 3: Nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ®• ®¬¬îc sö dông trong hai c©u th¬:
MÆt trêi xuèng biÓn nh¬¬ hßn löa
Sãng ®• cµi then ®ªm sËp cöa.
A. So s¸nh.
B. So s¸nh vµ Èn dô.
C. Ho¸n dô.
D. Phãng ®¹i vµ t¬¬îng tr¬¬ng.
C©u 4: Tõ ng÷ s¸ng t¹o vµ biÓu c¶m nhÊt trong bµi th¬ BÕp löa vµ Anh tr¨ng lµ tõ nµo trong sè c¸c tõ sau:
BÕp löa ¸nh tr¨ng
1. Chên vên.
2. Nång ®¬¬îm.
3. Sèng mòi cßn cay.
4. Dai d¼ng.
5. Êp iu
6. Hoµi. 1.Tri kØ
2. Hån nhiªn.
3. T×nh nghÜa.
4. R¬¬ng r¬¬ng.
5. Im ph¨ng ph¾c.
6. GiËt m×nh.
C©u 5. V× sao h×nh ¶nh bÕp löa l¹i trë thµnh k× diÖu , thiªng liªng ®èi víi nhµ th¬ B»ng ViÖt ?
A. G¾n víi ng¬¬êi bµ còng rÊt l× diÖu thiªng liªng.
B. G¾n víi kÝ øc tuæi th¬ k× diÖu thiªng liªng.
C. G¾n víi nh÷ng th¸ng n¨m gian khæ mµ vui thêi kh¸ng chiÐn chèng Ph¸p.
D. Tæng hîp c¶ 3 ý trªn.
C©u 6. V× sao NguyÔn Duy l¹i giËt m×nh khi nh×n vÇng tr¨ng im ph¨ng ph¾c?
A. ¢n hËn tù tr¸ch m×nh ®• sím quªn qu¸ khø- nh÷ng ngµy gian nan mµ hµo hïng thêi ®¸nh MÜ.
B. Tù thÊy m×nh béi b¹c víi nh÷ng ®ång ®éi ®• hi sinh cho hßa b×nh h¹nh phóc h«m nay.
C. L¬¬¬ng t©m thøc tØnh, giµy vß b¶n th©n cã ®Ìn quªn tr¨ng, cã míi níi cò.
D. Tæng hîp nh÷ng ý trªn.
PhÇn tù luËn:
Ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña nh©n vËt anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n LÆng lÏ Sa Pa cña NguyÔn Thµnh Long (§o¹n trÝch ®• häc).
§¸p ¸n:
PhÇn tr¾c nghiÖm:
C©u 1; B.
C©u 2: A
C©u 3:B
C©u 4:
-Bµi BÕp löa:¢p iu
-Bµi Anh tr¨ng:GiËt m×nh
C©u 5: D
C©u 6: D
Tù luËn: (6®)
+ Giíi thiÖu: (1 ®iÓm)
- T¸c phÈm, t¸c gi¶, nh©n vËt trong t¸c phÈm
- VÎ ®Ñp cña anh thanh niªn
+ Ph©n tÝch phÈm chÊt cña anh thanh niªn (4 ®iÓm)
- Say mª, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi nghÒ nghiÖp. C«ng viÖc thÇm lÆng mµ cÇn thiÕt cho x• héi- con ngêi
- S«i næi, cëi më ch©n thµnh yªu ®êi víi mäi ngêi. Sèng ng¨n n¾p khoa häc.
- Kh¸t khao ®îc ®äc s¸ch, ®îc häc tËp.
- Khiªm tèn, lÞch sù, tÕ nghÞ, lu«n quan t©m ®Õn ngêi kh¸c.
+ Bµi häc liªn hÖ b¶n th©n (1 ®iÓm)
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè dÆn dß
1. Thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra.
2. Híng dÉn häc bµi:
-¤n tËp l¹i c¸c bµi ®• häc.
-ChuÈn bÞ bµi: Cè h¬ng.
Ngµy so¹n:7-12
Ngµy day: TuÇn 16-Bµi 15 -16
TiÕt 76 Cè h¬ng(T1)
Lç TÊn
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Híng dÉn häc sinh ®äc kÓ tãm t¾t v¨n b¶n, t×m hiÓu t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c, ng«i kÓ, bè côc cña v¨n b¶n. Tõ ®ã c¶m nhËn ®îc nh©n vËt " t«i " trªn ®êng trë vÒ quª cò.
2. TÝch hîp víi TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n ë bµi ¤n tËp.
3. RÌn kÜ n¨ng ®äc, kÓ , ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt.
B. ChuÈn bÞ:
-¶nh ch©n dung Lç TÊn.
TËp "TuyÓn tËp truyÖn ng¾n Lç TÊn"
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2. KiÓm tra:
-Tãm t¾t ng¾n gän truyÖn ng¾n ChiÕc lîc ngµ cña NguyÔn Quang S¸ng
Qua tÊt c¶ nh÷ng cö chØ ,lêi nãi cña bÐ Thu trong nh÷ng ngµy «ng S¸u ë nhµ vµ ngµy «ng S¸u ra ®i, trong c¶m nhËn cña em Thu lµ mét em bÐ nh thÕ nµo?
3. Vµo bµi míi
* Ho¹t ®éng 2 §äc hiÓu v¨n b¶n.
-Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc bµi.
? H•y tãm t¾t ng¾n gän néi dung v¨n b¶n.
Giíi thiÖu ¶nh Lç TÊn vµ TuyÓn tËp truyÖn ng¾n Lç TÊn.
?Dùa vµo phÇn giíi thiÖu ë SGK, em h•ygiíi thiÖu vÒ Lç TÊn
-Gi¶i thÝch tõ khã SGK
?V¨n b¶n cã bè côc mÊy phÇn? Nªu ý mçi phÇn.
?NhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ?
?TruyÖn ®îc kÓ ë ng«i thø mÊy?t¸c dông cña ng«i kÓ ®ã ®èi víi v¨ b¶n.
TruyÖn gåm nh÷ng nh©n vËt nµo? T×m nh÷ng h×nh ¶nh nghÖ thuËt cã ý nghÜa ®Æc biÖt trong truyÖn? I . TiÕp xóc v¨n b¶n
1. §äc bµi
-§äc
Tãm t¾t:
Sau hai m¬i n¨m xa quª, nh©n vËt "t«i " trë vÒ th¨m lµng cò. So víi nh÷ng ngµy tríc c¶nh vËt vµ con ngêi thËt tµn tÖ , nghÌo hÌn.Mang nçi buån th¬ng nh©n vËt "t«i "rêi cè h¬ng ra ®i víi íc väng cuéc sèng lµng quª m×nh sÏ ®îc ®æi thay.
2. T×m hiÓu chó thÝch.
a, T¸c gi¶:
Lç TÊn (1881-1936) lµ nhµ v¨n næi tiÕng cña Trung Quèc.
C«ng tr×nh nghiªn cøu vµ t¸c phÈm v¨n ch¬ng cña «ng rÊt ®å sé.
b, Tõ khã SGK
3. Bè côc:
Ba phÇn
-PhÇn 1 : ®Õn "t«i ®ang lµm ¨n sinh sèng " T×nh c¶m vµ t©m tr¹ng cña "t«i "trªn ®êng vÒ quª.
b, PhÇn 2: ®Õn"s¹ch tr¬n nh quÐt" T×nh c¶m vµ t©m tr¹ng cña "t«i "trong nh÷ng ngµy ë quª,cuéc gÆp gì víi NhuËn Thæ,chÞ Hai D¬ng.
c, PhÇn 3:cßn l¹i :T©m tr¹ng vµ ý nghÜ cña " t«i "trªn ®êng rêi quª.
*c¸ch kÓ theo tr×nh tù thêi gian, víi sù thay ®æi kh«ng gian, ®an xen qu¸ khø víi hiÖn t¹i=>kÕt cÊu nh vËy còng gãp phÇn lµm næi râ chÊt tr÷ t×nh biÓu c¶m vµ triÕt lÝ trong dßng tù sù cña truyÖn.
4.Ng«i kÓ: Chän ng«i kÓ thø nhÊt lµm t¨ng ®Ëm chÊt tr÷ t×nh cña truyÖn.(nhng kh«ng ®ång nhÊt "t«i" víi t¸c gi¶ )
5. Nh©n vËt vµ h×nh ¶nh nghÖ thuËt rÊt ®Æc biÖt trong truyÖn:
-Nh©n vËt:"t«i ", NhuËn Thæ, chÞ Hai D¬ng, BÐ Hoµng,Thñy Sinh,nh÷ng ngêi lµng.
-Hai h×nh ¶nh:
+H×nh ¶nh "cè h¬ng"
+h×nh ¶nh con ®êng
§ã lµ hai h×nh ¶nh giµu ý nghÜa biÓu c¶m vµ ý nghÜa biÓu trng.
*Ho¹t ®éng3 Cñng cè dÆn dß
1. KÓ tãm t¾t truyÖn.
2. Híng dÉn häc bµi: ChuÈn bÞ néi dung c¸c c©u hái trong bµi.
Ngµy so¹n:8-12
Ngµy d¹y: TuÇn 16-Bµi 15 -16
TiÕt 77 Cè h¬ng( T2)
Lç TÊn
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Híng dÉn häc sinh ®äc kÓ tãm t¾t v¨n b¶n, t×m hiÓu t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c, ng«i kÓ, bè côc cña v¨n b¶n. Tõ ®ã c¶m nhËn ®îc nh©n vËt " t«i " trªn ®êng trë vÒ quª cò,nh÷ng ngµy ë cè h¬ng . Tinh thÇn phª ph¸n x• héi cò , nçi buån th¬ng cho quª h¬ng .
2. TÝch hîp víi TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n ë bµi ¤n tËp.
3. RÌn kÜ n¨ng ®äc, kÓ , ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt.
B. ChuÈn bÞ:
-¶nh ch©n dung Lç TÊn.
TËp "TuyÓn tËp truyÖn ng¾n Lç TÊn"
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2. KiÓm tra: KÓ tãm t¾t truyªn Cè h¬ng, Nªu nhËn xÐt vÒ ng«i kÓ,tr×nh tù kÓ .
3. Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2 §äc hiÓu v¨n b¶n (tiÕp)
1. Theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n , cho biÕt:
a, C¶nh lµng trong con m¾t ngêi trë vÒ sau hai m¬i n¨m xa c¸ch ®• hiÖn ra nh thÕ nµo?
b, C¶nh ®ã dù b¸o mét cuéc sèng nh thÕ nµo ®ang diÔn ra n¬i cè h¬ng ?
c, Tríc c¶nh Êy , tiÕng nãi nµo vang lªn trong néi t©m ngêi trë vÒ?
d,Em ®äc ®îc c¶m gi¸c nµo cña nh©n vËt tõ tiÕng nãi väng néi t©m nµy?
Tõ ®ã , t×nh c¶m nµo cña ngêi trë vÒ ®èi víi cè h¬ng ®îc béc lé?
2. a, ChuyÕn vÒ quª lÇn nµy cña nh©n vËt "t«i" cã g× ®Æc biÖt?
b, §iÒu ®ã gîi liªn tëng ®Õn hiÖn thùc cuéc sèng nh thÕ nµo ë cè h¬ng?
3. NhËn xÐt nghÖ thuËt kÓ chuyÖn trong phÇn truyÖn nµy?
4. Tõ ®ã , h×nh ¶nh cè h¬ng ®¨ hiÖn lªn nh thÕ nµo trong con m¾t vµ tÊm lßng ngêi vÒ th¨m quª. II.Ph©n tÝch
1.Trªn ®êng trë vÒ th¨m quª cò
§ang ®é gi÷a ®«ng ; xa gÇn thÊy thÊp tho¸ng mÊy th«n xãm tiªu ®iÒu , hoang v¾ng , n»m im l×m díi vßm trêi mµu vµng óa.
Tµn t¹, nghÌo khæ.
A, ®©y thËt cã ph¶i lµ lµng cò mµ hai m¬i n¨m trêi nay t«i h»ng ghi lÊy h×nh ¶nh trong kÝ øc kh«ng?
Ng¹c nhiªn , chua xãt
Yªu quª ®Õn ®é xãt xa cho sù nghÌo khæ cña lµng quª m×nh.
Sau h¬n hai m¬i n¨m xa quª : ý ®Þnh lµ ®Ó tõ gi• nã lÇn cuèi cïng ; vÜnh biÖt ng«i nhµ yªu dÊu vµ tõ gi• lµng cò th©n yªu , ®em gia ®×nh ®Õn n¬i ®Êt kh¸ch t«i ®ang lµm ¨n sinh sèng .
Cuéc sèng n¬i quª ngµy mét nghÌo khã khiÕn nhiÒu gia ®×nh buéc ph¶i rêi lµng ®i n¬i kh¸c ®Ó t×m c¸ch sinh sèng .
Sù gia t¨ng yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m gióp cho chØ trong mét ®o¹n v¨n ng¾n mµ võa t¸i hiÖn h×nh ¶nh cña lµng quª , võa béc lé xóc ®éng cña lßng ngêi.
Tiªu ®iÒu, x¬ x¸c vµ ®¸ng th¬ng , ®¸ng thÊt väng.
2. Nh÷ng ngµy " t«i" ë cè h¬ng
Theo dâi phÇn v¨n b¶n tiÕp theo :
1.Nh÷ng ngµy ë quª , nh©n vËt "t«i" ®¨ gÆp nhiÒu ngêi quen cò, trong ®ã , cuéc gÆp víi nh©n vËt nµo ®îc kÓ nhiÒu nhÊt?
2.Mèi quan hÖ cña nh©n vËt t«i víi NhuËn Thæ ®ùoc kÓ trong nh÷ng thêi ®iÓm nµo?
3. Trong kÝ øc "t«i ":
a, H×nh ¶nh NhuËn Thæ xa g¾n víi c¶nh tîng nµo?
T¹i sao nh©n vËt "t«i " l¹i gäi ®ã lµ mét c¶nh tîng thÇn tiªn?
Khi ®ã h×nh ¶nh NhuËn Thæ nh thÕ nµo?
Trong t©m trÝ nh©n vËt "t«i "ngêi b¹n Êy nh thÕ nµo?
Trong quan s¸t cña ngêi trë vÒ sau hai m¬i n¨m, h×nh ¶nh NhuËn Thæ nh thÕ nµo?
Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt NhuËn Thæ hiÖn t¹o qua c¸c chi tiÕt trªn?
Nguyªn nh©n cña sù thay ®æi ®ã lµ g×?
?Trong kÝ øc cña nh©n vËt "t«i ", chÞ Hai D¬ng lµ ngêi nh thÕ nµo?c¸ch gäi ngµy tríc cã ý nghÜa g×?
Hai m¬i n¨m sau ngêi phô n÷ Êy xuÊt hiÖn tríc nh©n vËt "t«i "víi bé d¹ng, lêi nãi,hµnh ®éng nh thÕ nµo?
?Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù thay ®æi nµy? Nh÷ng thay ®æi Êy ®• t¹o ra mét con ngêi nh thÕ nµo?
?KÓ vÒ hai con ngêi ë quª, ngêi kÓ chuyÖn muèn ta hiÓu g× vÒ cuéc sèng ®ang diÔn ra n¬i cè h¬ng cña «ng?Th¸i ®é cña «ng ®èi víi cuéc sèng Êy nh thÕ nµo?
NhuËn Thæ vµ chÞ Hai D¬ng.
-NhuËn Thæ thêi qóa khø
'-NhuËn Thæ thêi hiÖn t¹i
Mét vÇng tr¨ng trßn vµng th¾m treo l¬ löng trªn nÒn trêi xanh ®Ëm ….ch¹y mÊt.
=>§ã lµ mét c¶nh tîng s¸ng sña, dÊu hiÖu cña cuéc sèng thanh b×nh vµ h¹nh phóc n¬i lµng quª, giê chØ cßn trong giÊc m¬.
-NhuËn Thæ : Khu«n mÆt trßn trÜnh, da b¸nh mËt, ®Çu ®éi mò l«ng chiªn bÐ tÝ tÑo, cæ ®eo vßng b¹c s¸ng lo¸ng.
ThÊy ai lµ bÏn lÏn, chØ kh«ng bÏn lÏn víi mét m×nh t«i th«i.
BÉy chim sÎ rÊt tµi, biÕt nhiÒu chuyÖn l¹ lïng l¾m.
=>mét chó bÐ kh«i ng«, kháe m¹nh,hån nhiªn ,hiÓu biÕt, nhanh nhÑn, gÇn gòi vµ nhiÒu t×nh c¶m, cã t×nh b¹n th©n thiÖn, b×nh ®¼ng.
-Sau hai m¬i n¨m:
Khu«n mÆt vµng s¹m, l¹i cã thªm nh÷ng nÕp r¨n s©u ho¾m, mi m¾t viÒn ®á hóp mäng lªn, mò r¸ch t¬m, ¸o b«ng máng dÝnh,ngêi co ro cóm róm, bµn tay th« kÖch nÆng nÒ, nøt nÎ
Chµo rÊt rµnh m¹ch "BÈm «ng"
L¹i xin tÊt c¶ c¸c ®èng tro..
=>Thay ®æi toµn diÖn theo chiÒu híng xÊu, k× l¹ nhÊt lµ thay ®æi tÝnh nÕt :trë nªn tù ti, tham lam.NhuËn Thæ hiÖn t¹i giµ nua,tiÒu tôy,hÌn kÐm.
Sù thay ®æi cã nguyªn nh©n tõ c¸ch sèng l¹c hËucña ngêi n«ng d©n, tõ hiÖn thùc ®en tèi cña x• héi ¸p bøc.
*Nh©n vËt chÞ Hai D¬ng:
-Tríc ®©y gäi lµ nµng T©y Thi ®Ëu phô:C¸ch gäi béc lé t×nh c¶m th©n thiÖn víi ngêi phô n÷ l¸ng giÒng tõng lµ mét ngêi ®Ñp ngêi ,®Ñp nÕt.
-Hai m¬i n¨m sau:Mét ngêi ®µn bµ trªn díi n¨m m¬i tuæi, lìng quyÒn nh« ra, m«i máng dÝnh, hai tay chèng n¹nh, ch©n ®øng ch¹ng ra gièng hÖt c¸i com pa
"Ai chµ! Anh b©y giê lµm quan råi,..Hõ! ch¼ng c¸i g× giÊu ®îc chóng t«i ®©u!
MiÖng lÈm bÈm, tiÖn taygiËt lu«n ®«i bÝt tÊt tay cña mÑ t«i gi¾t vµo lng quÇn ,cót th¼ng.
=>Thay ®æi toµn diÖn c¶ h×nh d¹ng lÉn tÝnh t×nh -§ã lµ biÓu hiÖn suy tho¸i cña lèi sèng vµ ®¹o ®øc ë lµng quª.
Nh÷ng thay ®æi Êy ®• t¹o ra mét con ngêi xÊu xÝ tham lam, tr¬ trÏn ®Õn ®é lu manh, mÊt hÕt vÎ l¬ng thiÖn cña ngêi nhµ quª.
*KÓ vÒ hai con ngê ë quª ®• thay ®æi hoµn toµn, ngêi kÓ muèn ta hiÓu:Cuéc sèng quÈn quanh, bÕ t¾c, nghÌo khæ khiÕn lµng quª ngµy mét tµn t¹, con ngêi ngµy mét khæ së, hÌn kÐm vµ bÊt l¬ng.Tõ ®ã béc lé nçi xãt th¬ng, bÊt lùc vµ c¨m ghÐt x• héi lóc bÊy giê.
Ho¹t ®éng 3 Cñng cè dÆn dß:
1.Gi¸o viªn hÖ thèng toµn bé néi dung võa häc.
2. Híng dÉn häc bµi:T×m hiÓu tiÕp:khi rêi cè h¬ng.
Ngµy so¹n:8-12
Ngµy d¹y TuÇn 16-Bµi 15 -16
TiÕt 78 Cè h¬ng(T3)
Lç TÊn
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Híng dÉn häc sinh ®äc kÓ tãm t¾t v¨n b¶n, t×m hiÓu t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c, ng«i kÓ, bè côc cña v¨n b¶n. Tõ ®ã c¶m nhËn ®îc nh©n vËt " t«i " trªn ®êng trë vÒ quª cò,nh÷ng ngµy ë cè h¬ng . Tinh thÇn phª ph¸n x• héi cò , nçi buån th¬ng cho quª h¬ng .
2. TÝch hîp víi TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n ë bµi ¤n tËp.
3. RÌn kÜ n¨ng ®äc, kÓ , ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt.
B. ChuÈn bÞ:
-¶nh ch©n dung Lç TÊn.
TËp "TuyÓn tËp truyÖn ng¾n Lç TÊn"
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2. KiÓm tra :Nh÷ng ngµy ë quª, nhËn vËt "t«i "gÆp gì nh÷ng ai? C¶m nhËn vÒ nh÷ng nh©n vËt Êy nh thÕ nµo?
3. Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2 §äc hiÓu v¨n b¶n (tiÕp)
?V× sao khi rêi cè h¬ng, nh©n vËt t«i lai c¶m thÊy lßng t«i kh«ng mét chót lu luyÕn vµ v« cïng ngét ng¹t?
Khi rêi cè h¬ng , nh©n vËt t«i mong íc ®iÒu g×?
?Trong niÒm hi väng cña nh©n vËt t«i, xuÊt hiÖn mét c¶nh tîng nh thÕ nµo?
?Em hiÓu ý nghÜ cuèi cïng cña nh©n vËt "T«i " nh thÕ nµo?
¤ng mong muèn ®iÒu g×? 3. Khi rêi cè h¬ng:
-Cè h¬ng b©y giê chØ cßn lµ x¬ x¸c nghÌo hÌn,xa l¹ tõ c¶nh vËt ®Õn con ngêi.
-Mong cho thÕ hÖ con ch¸u kh«ng bao giê c¸ch bøc nhau, kh«ng ph¶i ch¹y v¹y nh t«i, kh«ng ph¶i khèn khæ mµ ®Çn ®én nh NhuËn Thæ, kh«ng ph¶i khèn khæ mµ tµn nhÉn nh ngêi kh¸c. chóng nã cÇn ph¶i sèng mét cuéc ®êi míi. §ã lµ lµng quª t¬i ®Ñp, con ngêi sèng tö tÕ víi nhau
- Trong niÒm hi väng, xuÊt hiÖn c¶nh tîng:Mét c¸nh ®ång c¸t, mµu xanh biÕc, c¹nh bê biÓn,trªn vßm trêi xanh ®Ëm, treo l¬ löng mét võng tr¨ng trßn vµng th¾m.=>§ã lµ íc mong yªn b×nh Êm no cho lµng quª.
*ý nghÜ cuèi cïng cña nh©n vËt "t«i": Trªn mÆt ®Êt vèn lµm g× cã ®êng. Ngêi ta ®i m•i th× thµnh ®êng th«i.
=>H×nh ¶nh Èn dô, còng nh nh÷ng con ®êng trªn mÆt ®Êt,mäi thø trong cuéc sèng nµy kh«ng tù cã s½n. Nhng nÕu muèn, b»ng sù cè g¾ng vµ kiªn tr× con ngêi sÏ cã tÊt c¶.
-T¸c gi¶ muèn thøc tØnh ngêi d©n lµng m×nh kh«ng cam chÞu cuéc sèng nghÌo hÌn, ¸p bøc.¤ng tin ë thÕ hÖ con ch¸u sÏ më ®êng ®Õn Êm no h¹nh phóc cho quª h¬ng.
III. Tæng kÕt
Ghi nhí SGK.
*Ho¹t ®éng 3 LuyÖn tËp (th¶o luËn nhãm)
Tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
1. §äc truyÖn Cè h¬ng em c¶m nhËn ®îc mét bøc tranh lµng quª nh thÕ nµo? Tõ ®ã t×nh c¶m ,t tëng nµo cña ngêi kÓ chuyÖn ®èi víi lµng quª vµ hiÖn thùc x• héi lóc bÊy giê ®îc béc lé?
2 .Em hiÓu g× vÒ Lç TÊn tõ íc väng ®æi ®êi cho quª h¬ng cña «ng?¦¬c väng ®ã cã trë thµnh hiÖn thùc trªn ®Êt níc cña «ng cña «ng hay kh«ng?
3. Em mong íc g× cho lµng quª cña m×nh?
* Ho¹t ®éng 4 Cñng cè dÆn dß.
-HÖ thèng kiÕn thøc toµn bµi.
-Híng dÉn vÒ nhµ:ChuÈn bÞ bµi Nh÷ng ®øa trÎ.
Ngµy so¹n:9-12
Ngµy d¹y: TiÕt 79 ¤n tËp TËp lµm v¨n (T1)
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. HÖ thèng hãa kiÕn thøc vÒ TËp lµm v¨n ®• häc.
2. TÝch hîp víi TiÕng ViÖt vµ V¨n.
3. RÌn kÜ n¨ng tæng hîp kiÕn thøc.
B. ChuÈn bÞ:
-Gi¸o viªn :Hîp ®ång häc tËp.
-Häc sinh:ChuÈn bÞ c¸c c©u hái vµ bµi tËp trong SGK.
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra(KÕt hîp trong giê )
3. Bµi míi:
* Ho¹t ®éng2:¤n tËp kiÕn thøc.
-Gi¸o viªn giao hîp ®ång häc tËp cho c¸c nhãm.
-C¸c nhãm th¶o luËn.
-§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm.
(Cã 6 nhãm, mçi nhãm mét c©u)
-C¸c thµnh viªn trong líp l¾ng nghe vµ nhËn xÐt.
-Gi¸o viªn kÕt luËn, 1. C©u1:C¸c néi dung lín vµ träng t©m:
a, V¨n b¶n thuyÕt minh: Träng t©m lµ luyÖn tËp viÖc kÕt hîp gi÷a thuyÕt minh víi c¸c yÕu tè nh nghÞ luËn gi¶i thÝch, miªu t¶.
b, V¨n b¶n tù sù:
- Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu c¶m vµ miªu t¶ néi t©m nh©n vËt, gi÷a tù sù víi nghÞ luËn.
-Mét sè néi dung míi trong v¨n b¶n tù sù nh ®èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong tù sù, ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù.
2. C©u 2: Vai trß vÞ trÝ, t¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ miªu t¶ trong v¨n b¶n thuyÕt minh:
ThuyÕt minh lµ gióp cho ngêi ®äc, ngêi nghe, hiÓu biÕt vÒ ®èi tîng, do ®ã:
-CÇn ph¶i gi¶i thÝch c¸c thuËt ng÷, c¸c kh¸i niÖmcã liªn quan ®Õn tri thøc vÒ ®èi tîng, gióp cho ngêi ®äc, ngêi nghe dÔ dµng hiÓu biÕt vÒ ®èi tîng.
-CÇn ph¶i miªu t¶ ®Ó gióp ngêi nghe cã høng thó khi t×m hiÓu vÒ ®èi tîng, tr¸nh g©y sù kh« khan nhµm ch¸n.
3. C©u 3:Ph©n biÖt v¨n thuyÕt minh cã yÕu tè miªu t¶, tù sù víi v¨n miªu t¶ ,tù sù.
a, V¨n b¶n thuyÕt minh:
-Trung thµnh víi ®¨c ®iÓmcña ®èi tîng mét c¸ch kh¸ch quan ,khoa häc.
-Cung cÊp ®Çy ®ñ tri thøcvÒ ®èi tîng cho ngêi nghe, ngêi ®äc.
b,V¨n b¶n lËp luËn gi¶i thÝch:
-Dïng vèn sèng trùc tiÕp (do tuæi ®êi vµ hoµn c¶nh sèng quyÕt ®Þnh) vµ vèn sèng gi¸n tiÕp (häc tËp qua s¸ch vë vµ qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin) ®Ó gi¶i thÝch mét vÊn ®Ò nµo ®ã ,gióp ngêi nghe, ngêi ®äc hiÓu vÊn ®Ò ®ã.
-Giíi thiÖucho ngêi nghe, ngêi ®äc mét c¸ch hiÓu vÊn ®Ò theo mét quan ®iÓm, lËp trêng nhÊt ®Þnh.
c, V¨n b¶n miªu t¶:
- X©y dùngh×nh tîngvÒ mét ®èi tîng nµo ®ã th«ng qua quan s¸t ,liªn tëng so s¸nh vµ c¶m xóc chñ quan cña ngêi viÕt.
-Mang ®Õn cho ngêi nghe, ngêi ®äc mét c¶m nhËn míi vÒ ®èi tîng.
4. C©u 4:Néi dung v¨n b¶n tù sù ë SGK Ng÷ v¨n 9 tËp I :
NhËn diÖn c¸c yÕu tè miªu t¶ néi t©m, nghÞ luËn, ®èi thoai vµ ®éc tho¹i, ®äc tho¹i néi t©m, ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù.
-ThÊy râ vai trß ,t¸c dôngcña c¸c yÕu tè trªn trong v¨n b¶n tù sù.
-KÜ n¨ng kÕt hîpc¸c yÕu tè trªn trong mét v¨n b¶n tù sù.
5. C©u 5: §èi tho¹i, ®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m-Vai trß t¸c dông vµ h×nh thøc thÓ hiÖn trong v¨n b¶n tù sù.(SGK)
6.C©u 6:T×m 2 ®o¹n v¨n tù sù (HS ®äc ®o¹n v¨n ®• chuÈn bÞ ë nhµ)
*Ho¹t ®éng3: LuyÖn tËp.
Ho¹t ®éng nhãm
Mçi d•y lµm mét bµi tËp.
-§äc trong nhãm .
_§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy tríc líp.
-NhËn xÐt cña líp vµ cña gi¸o viªn. 1. ViÕt ®o¹n v¨n cã yÕu tè miªu t¶ néi t©m.
2. ViÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè nghÞ luËn
3.ViÕt ®o¹n v¨n tù sù cã sö dông c¶ yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ yÕu tè nghÞ luËn.
*Ho¹t ®éng4: Cñng cè dÆn dß:
-HÖ thèng kiÕn thøc võa «n tËp.
-Híng dÉn häc bµi:
ChuÊn bÞ tiÕp c¸c c©u hái cßn l¹i ë bµi ¤n tËp (tiÕp)
Ngµy so¹n:10-12
Ngµy d¹y: TiÕt 80 ¤n tËp TËp lµm v¨n (T2)
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. HÖ thèng hãa kiÕn thøc vÒ TËp lµm v¨n ®• häc.
2. TÝch hîp víi TiÕng ViÖt vµ V¨n.
3. RÌn kÜ n¨ng tæng hîp kiÕn thøc.
B. ChuÈn bÞ:
-Gi¸o viªn :Hîp ®ång häc tËp.
-Häc sinh:ChuÈn bÞ c¸c c©u hái vµ bµi tËp trong SGK.
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra(KÕt hîp trong giê )
3. Bµi míi:
* Ho¹t ®éng2:¤n tËp kiÕn thøc.
1. Gi¸o viªn giao hîp ®ång häc tËp cho häc sinh.
2. Ho¹t ®éng nhãm- C¸c nhãm th¶o luËn , ghi kÕt qu¶ vµo giÊy to sau ®ã d¸n lªn b¶ng.
3. C¸c nhãm cö ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy.
4. Häc sinh nhËn xÐt.
5. Gi¸o viªn kÕt luËn.
*ph©n c«ng c¸c nhãm nh sau:
-Nhãm 1: C©u 7.
-Nhãm 2: c©u 8.
Nhãm 3:c©u 9.
- Nhãm 4: c©u 10
-Nhãm 5: c©u 11.
-Nhãm 6: c©u 12.
Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n sau ®ã ®äc tríc líp.
¤n tËp (tiÕp)
7. C©u 7:So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau
a, Gièng nhau: V¨n b¶n tù sù ph¶i cã:
-Nh©n vËt chÝnh vµ mét sè nh©n vËt phô.
-Cèt truyÖn :Sù viÖc chÝnh vµ mét sè sù kiÖn phô.
b, Kh¸c nhau:
¥ líp 9 cã thªm:
-Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víi biÓu c¶m vµ miªu t¶ néi t©m.
-Sù kÕt hîp gi÷a tù sù víic¸c yÕu tè nghÞ luËn.
-§èi tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m trong tù sù.
-Ngêi kÓ chuyÖn vµ vai trß cña ngêi kÓ chuyÖn trong v¨n b¶n tù sù.
8 .C©u 8:NhËn diÖn v¨n b¶n
a, Gäi tªn mét v¨n b¶n ,ngêi ta c¨n cø vµo ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña v¨n b¶n ®ã.
VÝ dô:
-Ph¬ng thøc t¸i t¹o hiÖn thùc b»ng c¶m xóc chñ quan: V¨n b¶n miªu t¶.
-Ph¬ng thøc lËp luËn: V¨n b¶n nghÞ luËn.
-Ph¬ng thøc t¸c ®éng vµo c¶m xóc: V¨n biÓu c¶m.
-Ph¬ng thøc t¸i t¹o hiÖn thùc b»ng nh©n vËt vµ cèt truyÖn: V¨n b¶n tù sù.
(Kh«ng nªn tuyÖt ®èi hãa ranh giíi gi÷a c¸c ph¬ng thøc)
b, Trong mét v¨n b¶n cã ®ñ c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn mµ vÉn gäi ®ã lµ v¨n b¶n tù sù v× c¸c yÕu tè Êy chØ cã ý nghÜa bæ trî cho ph¬ng thøc chÝnh lµ "KÓ l¹i hiÖn thùc b»ng con ngêi vµ sù viÖc ".
c, Trong thùc tÕ , Ýt gÆp hoÆc kh«ng cã v¨n b¶n nµo chØ vËn dông mét ph¬ng thøc biÓu ®¹t duy nhÊt.
9 C©u 9:Kh¶ n¨ng kÕt hîp
a, Tù sù + Miªu t¶ +NghÞ luËn +BiÓu c¶m + ThuyÕt minh.
b, Miªu t¶ +Tù sù +BiÓu c¶m +ThuyÕt minh.
c,NghÞ luËn+Miªu t¶ +BiÓu c¶m +ThuyÕt minh.
d, BiÓu c¶m +Tù sù +Miªu t¶ +NghÞ luËn.
10,C©u 10 :Gi¶i thÝch
a, bè côc ba phÇn lµ bè côc mang tÝnh qui ph¹m ®èi víi häc sinh khi viÕt bµi TËp lµm v¨n. Nã gióp cho häc sinh bíc ®Çu lµm quen víi t duy cÊu tróc khi x©y dùng v¨n b¶n.
b, Mét sè t¸c phÈm tù sù ®• ®îc häc kh«ng ph¶i bao giê còng ph©n biÖt râ bè côc ba phÇn nãi trªn v× c¸c nhµ v¨n quan t©m ®Ðn vÊn ®Ò tµi n¨ng vµ c¸ tÝnh s¸ng t¹o.
11. C©u 11 Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ kiÓu v¨n b¶n tù sù cña phÇn TËp lµm v¨n ®• soi s¸ng thªm rÊt nhiÒu cho viÖc ®äc -hiÓu v¨n b¶n,t¸c phÈm v¨n häc t¬ng øng trong s¸ch gi¸o khoa.
VÝ dô:
-Khi häc vÒ ®èi tho¹i vµ ®äc tho¹i néi t©m trong v¨n b¶n tù sù ,c¸c kiÕn thøc vÒ TËp lµm v¨n ®• gióp cho ngêi hächiÓu s©u s¾c h¬n vÒ c¸c nh©n vËt trong Truyªn KiÒu.
12. C©u 12
Nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ t¸c phÈm tù sù cña phÇn §äc hiÓu v¨n b¶n vµ phÇn TiÕng ViÖt t¬ng øng ®• cung cÊp cho häc sinh nh÷ng tri thøc cÇn thiÕt ®Ó lµm bµi v¨n tù sù. §ã lµ nh÷ng gîi ý, híng dÉn bæ Ých vÒ nh©n vËt, ng«i kÓ ,sù viÖc ,c¸c yÕu tè nghÞ lu¹n, miªu t¶ …
VÝ dô: Tõ c¸c bµi: L•o H¹c, ChiÕc lîc ngµ, LÆng lÏ Sa Pa…häc sinh häc tËp ®îc c¸ch kÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt xng T«i,ng«i thø ba,vÒ c¸ch kÕt hîp tù sù, biÓu c¶m vµ nghÞ luËn víi miªu t¶…
*LuyÖn tËp:
ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n víi néi dung tù chän vÒ mét cuéc ®èi tho¹i gi÷a hai ngêi.
*Ho¹t ®éng 3:Cñng cè dÆn dß:
- HÖ thèng toµn bµi.
-Híng dÉn vÒ nhµ:
¤n tËp l¹i toµn bé néi dung phÇn TËp lµm v¨n ®• häc.
TuÇn 17 - Bµi 16-17
Ngµy so¹n:12-12
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 81: Tr¶ bµI tËp lµm v¨n sè 3
A.Môc tiªu bµI häc: Gióp HS:
- N¾m v÷ng c¸c kiÕn thøc kÜ n¨ng lµm bµi v¨n tù sù cã sö dông yÕu tè miªu t¶ néi t©m vµ yÕu tè nghÞ luËn.
- NhËn thÊy nh÷ng u ®iÓm, khuyÕt ®iÓm trong bµi lµm t×m ph¬ng híng kh¾c phôc chuÈn bÞ cho bµi kiÓm tra tæng hîp.
B.ChuÈn bÞ:
- Gv: ChÊm bµi – ch÷a lçi, ch÷a bµi.
- HS: Tù ch÷a lçi: diÔn ®¹t, lçi c©u
C.TiÕn tr×nh bµI d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc.
2.KiÓm tra.
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi. Tr¶ bµi ®Ó cho c¸c em rót kinh nghiÖm chuÈn bÞ tèt cho bµi lµm tæng hîp HK1
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi:
I.§Ò bµi
Tëng tîng vµ kÓ l¹i cuéc trß chuyÖn cña m×nh víi nh©n vËt ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ vÒ trËn ®¹i ph¸ qu©n Thanh
Em hiÓu ®Ò nµy nh thÕ nµo? II.Ph©n tÝch ®Ò – LËp dµn ý
1.Ph©n tÝch ®Ò:
- ThÓ lo¹i: kÓ chuyÖn tëng tîng cã kÕt hîp miªu t¶ vµ nghÞ luËn
- Néi dung:
TrËn ®¹i ph¸ qu©n Thanh cña NguyÔn HuÖ
- Ph¹m vi t liÖu: Dùa vµo håi 14 Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ SGK9- tËp 1.
Híng dÉn HS lËp dµn ý s¬ lîc 2.Dµn ý:
a.Më bµi:
Giíi thiÖu hoµn c¶nh gÆp gì NguyÔn HuÖ – Ngêi anh hïng ¸o v¶i
Em kÓ b»ng c¸ch nµo?
? Nªn kÕt hîp tô sù víi miªu t¶ vµ nghÞ luËn ë phÇn nµo trong bµI lµm cña m×nh?
b.Th©n bµi:
*Bíc1: KÓ l¹i c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt
- Ngo¹i h×nh
Trang phôc
Lêi nãi
NÕt mÆt
TiÕng cuêi
(Tù sù + miªu t¶+ biÓu c¶m)
*Bíc 2: Nh©n vËt NguyÔn HuÖ kÓ l¹i
- Cuéc hµnh qu©n thÇn tèc (kÓ, t¶)
- TrËn ®¹i b¹i cña T«n Sü NghÞ vµ qu©n Thanh (TrÇn thuËt)
- Sù th¶m h¹i cña vua t«i Lª Chiªu Thèng
*Bíc3: Nh©n xÐt cña em vÒ Quang Trung qua lêi kÓ cña «ng
- Tµi chÝ quyÕt ®o¸n.
- Cã tÇm nh×n xa, tr«ng réng.
- Cã tµi dông binh
- LÉm liÖt, oai phong
( NghÞ luËn)
c.KÕt bµi:
KÕt thóc sù viÖc
Kh¼ng ®Þnh, nhÊn m¹nh h×nh ¶nh NguyÔn HuÖ vµ bµi häc rót ra.
GV nhËn xÐt u khuyÕt ®iÓm cña häc sinh trong bµI lµm. III.NhËn xÐt:
1.¦u ®iÓm:
- N¾m v÷ng thÓ lo¹i vµ yªu cÇu cña bµi
- Bµi viÕt cã tiÕn bé
- PhÇn néi dung lµm næi bËt ®îc trËn ®¹i ph¸ qu©n Thanh
Bè côc ®îc s¾p xÕp theo tr×nh tù kÓ ë mét sè bµi tèt.
2.Nhîc ®iÓm:
- PhÇn nghÞ luËn kÕt hîp trong bµi cßn lóng tóng, diÔn ®¹t nhiÒu c©u cßn vông.
- Mét sè bµi cha cã nç lùc nªn cßn lñng cñng, s¬ sµi.
- Cßn m¾c nhiÒu lçi c©u
IV-Ch÷a lçi, gi¶i ®¸p th¾c m¾c:
GV gi¶I ®¸p th¾c m¾c
HS tù ch÷a lçi trong bµI lµm cña m×nh 1. Lçi diÔn ®¹t
2. Lçi dïng tõ
3. Lçi c©u
V.§äc so s¸nh, c«ng bè ®iÓm:
§äc mét ba× viÕt tèt
§äc mét bµi viÕt cßn nhiÒu lçi
HS tù nhËn xÐt bµi lµm cña m×nh
VI.Tr¶ bµi: Tr¶ bµi vµ lÊy ®iÓm vµo sæ
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp: KÕt hîp trong bµi
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
VÒ nhµ tù «n bµi chuÈn bÞ cho kiÓm tra tæng hîp cuèi häc kú I
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y: TiÕt 82+83
KIÓm tra tæng hîp häc k× I
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Nh»m ®¸nh gi¸ kiÕn thøc c¬ b¶n cña häc sinh ë c¶ ba phÇn : §äc -hiÓu v¨n b¶n, TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n ®• häc ë k× I líp 9.
-Kh¶ n¨ng vËn dông nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng Ng÷ v¨n ®• häc mét c¸ch tæng hîp ,toµn diÖn.
2.Néi dung vµ kiÕn thøc ®Ò kiÓm tra ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu tÝch hîp gi÷a ba phÇn vµ víi thùc tÕ mét c¸ch hµi hßa, c©n ®èi vµ hiÖu qu¶.
3. H×nh thøc kiÓm tra: viÕt ,thêi gian: 90 phót.
4.RÌn c¸c kÜ n¨ng tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tù luËn.
B. ChuÈn bÞ:
-ThÇy : ChuÈn bÞ ®Ò , ®¸p ¸n.
-Trß:¤n tËp theo sù híng dÉn cña thÇy.
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra:
3. Bµi míi : Häc sinh lµm bµi kiÓm tra.
*Ho¹t ®éng 2:
I. Gi¸o viªn giao ®Ò cho häc sinh.- häc sinh lµm bµi.
Gi¸o viªn quan s¸t - coi kiÓm tra.
II. §Ò bµi:
PhÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan ( 4 ®iÓm, 13 c©u, mçi c©u 0,25 ®iÓm, c©u 13 ®îc 1 ®iÓm, mçi ý nèi ®óng 0,25 ®iÓm )
Khoanh trßn vµo mét ch÷ c¸i tríc c©u tr¶ lêi ®óng.
1.C¸ch nãi nµo sau ®©y ®¶m b¶o ph¬ng ch©m quan hÖ trong héi tho¹i?
A. Nãi ®óng chñ ®Ò, kh«ng l¹c ®Ò.
B. Nãi nh÷ng ®iÒu m×nh tin lµ ®óng vµ cã chøng cø x¸c thùc.
C. Nãi ng¾n gän, rµnh m¹ch ,tr¸nh nãi m¬ hå.
D. Nãi tÕ nhÞ, t«n träng ngêi ®èi tho¹i.
2. Trong c¸c tõ cïng chØ mét lo¹i c¸ sau, tõ nµo lµ ph¬ng ng÷ Nam Bé?
A. c¸ lãc.
B. c¸ qu¶.
C. C¸ trµu.
D. C¸ chuèi.
§oc ®oan trÝch sau vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái tõ 3 ®Õn 12:
" C¶ lµng chóng nã ViÖt gian theo T©y…" , c¸i c©u nãi cña ngêi ®µn bµ t¶n c h«m tríc l¹i vang déi lªn trong t©m trÝ «ng.
Hay lµ quay vÒ lµng?..
Võa chím nghÜ nh vËy , lËp tøc «ng l•o ph¶n ®èi ngay. VÒ lµm g× c¸i lµng Êy n÷a. Chóng nã theo T©y c¶ råi. VÒ lµng tøc lµ bá kh¸ng chiÕn, bá Cô Hå…
Níc m¾t «ng l•o giµn ra. VÒ lµng tøc lµ chÞu quay l¹i lµm n« lÖ cho th»ng T©y. ¤ng l•o nghÜ ngay ®Õn mÊy th»ng k× lÝ chuyªn m«n khua khoÐt ngµy tríc l¹i ra vµo hèng h¸ch ë trong c¸i ®×nh. Vµ c¸i ®×nh l¹i nh cña riªng chóng nã, l¹i th©m nghiªm ghª gím, chøa toµn nh÷ng sù øc hiÕp ®Ì nÐn. Ngµy ngµy chóng nã l¹i dong ra,dong vµo, ®¸nh tæ t«m mµ bµn t viÖc lµng víi nhau trong Êy. Nh÷ng h¹ng khè r¸ch ¸o «m nh «ng cã ®i qua còng chØ cã d¸m liÕc trém vµo, råi c¾m ®Çu xuèng mµ lñi ®i.Anh nµo d¸m ho he, hãc h¸ch mét tÝ th× chóng nã t×m c¸ch ®Ó h¹i, c¾t phÇn ruéng, truÊt ng«i, trõ ngo¹i, tèng ra khái lµng…
¤ng Hai nghÜ rîn c¶ ngêi. C¶ cuéc ®êi ®en tèi, lÇm than cò næi lªn trong ý nghÜ «ng. ¤ng kh«ng thÓ trë vÒ lµng Êy ®îc n÷a. VÒ b©y giê «ng chÞu mÊt hÕt µ?
Kh«ng thÓ ®îc! Lµng th× yªu thËt , nhng lµng theo T©y mÊt råi th× ph¶i thï.
( TrÝch Lµng, Kim L©n, Ng÷ v¨n 9 , tËp mét )
3. Dßng nµo nªu ®óng ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña ®o¹n trÝch trªn ?
A. Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m.
B.LËp luËn kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m.
C. Miªu t¶ kÕt hîp víi biÓu c¶m.
D. BiÓu c¶m kÕt hîp víi thuyÕt minh.
4.NÐt ®Æc s¾c nhÊt vÒ nghÖ thuËt trong ®o¹n trÝch trªn lµ g×?
A. NghÖ thuËt t¶ c¶nh chi tiÕt , gîi c¶m.
B. NghÖ thuËt miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt tinh tÕ.
C. C¸ch kÓ chuyÖn xen lÉn biÓu c¶m sinh ®éng , ch©n thùc.
D. NghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn hÊp dÉn.
5. C©u " Lµng th× yªu thËt nhng lµng theo T©y mÊt råi th× ph¶i thï. " lµ c©u g×?
A. C©u ®¬n.
B. C©u ®Æc biÖt.
C. C©u ghÐp.
D. C©u rót gän.
6.§o¹n trÝch trªn thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña ai?
A. ¤ng Hai.
B. T¸c gi¶.
C. Ngêi ®µn bµ t¶n c.
D. Mô chñ nhµ.
7. §o¹n trÝch ®îc thÓ hiÖn b»ng h×nh thøc ng«n ng÷ nµo?
A. §éc tho¹i.
B. §èi tho¹i.
C. §èi tho¹i xen ®éc tho¹i.
D. §éc tho¹i néi t©m.
8. Thµnh phÇn g¹ch ch©n trong c©u: "C¶ lµng chóng nã ViÖt gian theo T©y… c¸i c©u nãi cña ngêi ®µn bµ t¶n c h«m tríc l¹i vang déi lªn trong t©m trÝ «ng." lµ lêi dÉn gi¸n tiÕp ®óng hay sai ?
A. §óng.
B. Sai.
9.Thµnh phÇn g¹ch ch©n trong c©u: " Anh nµo d¸m ho he, hãc h¸ch mét tÝ th× chóng nã t×m c¸ch ®Ó h¹i, c¾t phÇn ruéng, truÊt ng«i , trõ ngo¹i, tèng ra khái lµng…" ®îc viÕt theo biÖn ph¸p tu tõ nµo?
A. LiÖt kª.
B. LÆp tõ.
C. §iÖp ng÷.
D. Èn dô.
10. DÊu … ë cuèi c©u v¨n dÉn ë c©u 9 cã t¸c dông g× ?
A. Lµm gi•n nhÞp ®iÖu c©u v¨n.
B. ThÓ hiÖn lêi nãi ng¾t qu•ng.
C. ThÓ hiÖn sù liÖt kª cha hÕt.
D. ChuÈn bÞ cho sù xuÊt hiÖn mét néi dung bÊt ngê.
11. C©u " Kh«ng thÓ ®îc!" trong ®o¹n v¨n trªn thuéc lo¹i c©u nµo ?
A. Nghi vÊn.
B. CÇu khiÕn.
C. C¶m th¸n.
D. TrÇn thuËt.
12. Tõ nµo sau ®©y kh«ng lµ tõ H¸n ViÖt ?
A. T¶n c.
B. §Ì nÐn.
C.Kh¸ng chiÕn.
D. LÇm than.
13. Nèi tªn mét v¨n b¶n trong c«t A víi mét nhËn ®Þnh t¬ng øng trong cét B:
A B
a, §Êu tranh cho mét thÕ giíi hßa b×nh. 1, Lµ mét v¨n b¶n thuyÕt minh sinh ®éng ,hÊp dÉn, cã kÕt hîp sö dông c¸c yÕu tè miªu t¶.
b, Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ 2, Lµ mét v¨n b¶n nghÞ luËn næi tiÕng víi c¸ch lËp luËn chÆt chÏ, chøng cø x¸c thùc.
c, C©y chuèi trong ®êi sèng ViÖt Nam. 3, Lµ mét v¨n b¶n biÓu c¶m cã sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn víi yÕu tè tù sù, miªu t¶, b×nh luËn.
d, BÕp löa. 4, Lµ mét v¨n b¶n biªñ c¶m cã sù kÕt hîp cña yÕu tè tù sù, giäng ®iÖu ngät ngµo , tr×u mÕn.
e, Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh.
……………………………………..nèi víi …………………………………………...
……………………………………..nèi víi …………………………………………..
……………………………………..nèi víi …………………………………………..
……………………………………..nèi víi …………………………………………...
Tù luËn:
1.C©u 1 (2 ®iÓm )
Tãm t¾t truyÖn ng¾n Lµng cña nhµ v¨n Kim L©n (kho¶ng 7 c©u )
2.C©u 2 (4 ®iÓm )
Giíi thiÖu bµi th¬ §ång chÝ cña ChÝnh H÷u.
III. §¸p ¸n:
PhÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (4 ®iÓm )
Tõ c©u 1 ®Õn c©u 12 mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®îc 0,25 ®iÓm.
C©u 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
§¸p ¸n A A A B C A D A A C C B
C©u 13 ®îc 1 ®iÓm, mçi ý nèi ®óng ®îc 0.25 ®iÓm:
-Nèi a víi 2.
- Nèi b víi 4.
-Nèi c víi 1.
-Nèi d víi 3.
Tù luËn: (6 ®iÓm )
C©u 1 ( 2 ®iÓm)
-Néi dung:
Tãm t¾t ®îc nh÷ng néi dung chÝnh cña truyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n (1 ®iÓm )
-H×nh thøc:
ViÕt ®óng kiÓu ®o¹n v¨n tãm t¾t v¨n b¶n tù sù (kho¶ng 7 c©u ), ®o¹n viÕt liÒn m¹ch, ý lu lo¸t, kh«ng m¾c lçi , diÔn ®¹t ®óng tõ. (1 ®iÓm)
C©u 2 (4 ®iÓm )
*Néi dung (3 ®iÓm)
-Giíi thiÖu t¸c gi¶ ChÝnh H÷u, hoµn c¶nh s¸ng t¸c vµ nÐt kh¸i qu¸t vÒ bµi th¬ §ång chÝ (0,5 ®iÓm )
-Giíi thiÖu néi dung c¬ b¶n cña bµi th¬ §ång chÝ: VÎ ®Ñp ch©n thùc, b×nh dÞ vµ t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi cña ngêi lÝnh thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. (2 ®iÓm)
-Giíi thiÖu nh÷ng thµnh c«ng næi bËt vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬ §ång chÝ:C¸ch dïng tõ, ®Æt c©u, c¸ch sö dông h×nh ¶nh, béc lé c¶m xóc…(0,5 ®iÓm)
*H×nh thøc(1 ®iÓm)
-ViÕt ®óng kiÓu bµi v¨n thuyÕt minh vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc.
-V¨n viÕt m¹ch l¹c, lu lo¸t, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶, diÔn ®¹t ®óng tõ vµ ng÷ ph¸p.
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè ,dÆn dß :
1. Thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra.
2. DÆn dß häc sinh : VÒ nhµ «n tËp toµn bé néi dung c¸c v¨v b¶n ®• häc ë häc k× I, c¸c thÓ lo¹i v¨n Tù sù, ThuyÕt minh.
Ngµy so¹n:14-12
Ngµy gi¶ng: Híng dÉn ®äc thªm
TiÕt 84: Nh÷ng ®øa trÎ ( TiÕt 1)
(TrÝch: Thêi th¬ Êu - M¸c-xim GO-r¬-ki -)
A.Môc tiªu bµI häc:
- C¶m ®éng tríc nh÷ng t©m hån trÎ th¬ trong tr¾ng, sèng thiÕu t×nh th¬ng vµ hiÓu râ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña M-GO- R¬ - ki trong ®o¹n trÝch tù thuËt nµy.
RÌn kü n¨ng ®äc, kÓ, ph©n tÝch t¸c phÈm tù sù, tù thuËt
B.ChuÈn bÞ:
ThÇy: Ch©n dung M-GO-R¬-ki vµ t¸c phÈm thêi th¬ Êu
Trß: §äc kü: “Thêi th¬ Êu” vµ so¹n bµi theo SGK
C.TiÕn tr×nh bµI d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
? Ph©n tÝch h×nh ¶nh con ®êng ë ®o¹n cuèi truyÖn “ Cè H¬ng” cña Lç TÊn
? Trong chuyÖn “Cè H¬ng" t¸c gi¶ ®• sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo rÊt thµnh c«ng chØ râ vµ lÊy nh©n vËt NhuËn Thæ ®Ó chøng minh
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
- Chóng ta ®• tiÕp xóc víi v¨n häc Nga qua t¸c gi¶ £-Ren-Bua. H«m nay chóng ta vµo t×m hiÓu chuyÖn tù thuËt ®êi m×nh cña ®¹i v¨n hµo Nga Mac-Xim_Go- R¬-ki: “Thêi th¬ Êu”
*Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n.
I-TiÕp xóc v¨n b¶n
GV – HS ®äc
Lu ý c¸c ®o¹n ®èi tho¹i
HS tãm t¾t theo gîi ý cña GV 1.§äc, kÓ tãm t¾t:
Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña bµi v¨n 2.T×m hiÓu chó thÝch:
a.T¸c gi¶: Mac-xim Go-r¬-ki
Tªn A-lªch-x©yPª-S-Cèp nhµ v¨n lín cña níc Nga vµ thÕ giíi thÕ kû 20
b.T¸c phÈm: “Thêi th¬ Êu" gåm 13 ch¬ng
®o¹n trÝch nh÷ng ®øa trÎ ë ch¬ng 9 khi A-Li-¤-Sa kho¶ng 9,10 tuæi.
3.Bè côc: 3 phÇn
-PhÇn 1: ®Çu->cói xuèng: T×nh b¹n tuæi th¬ trong tr¾ng
-PhÇn 2: tiÕp ->®Õn nhµ t¹o: T×nh b¹n bÞ cÊm ®o¸n
-PhÇn 3: Cßn l¹i: T×nh b¹n vÉn tiÕp tôc
C©u chuyÖn ®îc kÓ theo tr×nh tù thêi gian, theo ng«i kÓ thø nhÊt
Quan s¸t v¨n b¶n cho biÕt: hoµn c¶nh cña nh÷ng ®øa trÎ trong ®o¹n trÝch II.Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1.Nh÷ng ®øa trÎ sèng thiÕu t×nh th¬ng:
- Hoµn c¶nh
A-Li-¤-Sa: bè mÊt, mÑ ®i lÊy chång, ë víi «ng bµ ngo¹i, bµ hiÒn hËu, «ng th× rÊt d÷ ®ßn
A-Li-¤-Sa thêng bÞ «ng ®¸nh
-> Nhµ thêng d©n hÌn h¹
Ba ®øa trÎ nhµ «ng ®¹i t¸: Sèng trong c¶nh giµu sang nhng mÑ ®Î ®• chÕt ë víi g× ghÎ bÞ bè cÊm ®o¸n vµ lu«n bÞ ®¸nh ®ßn
V× sao nh÷ng ®øa trÎ l¹i sím quen th©n vµ quý mÕn nhau
(Häc sinh th¶o luËn vµ tr¶ lêi)
GV tæng kÕt
Trong thêi th¬ Êu cña m×nh ®iÒu g× ®Ó l¹i Ên tîng sau nhiÒu n¨m nhµ v¨n vÉn nhí?
Chóng cã hoµn c¶nh gièng nhau: §Òu sèng thiÕu t×nh th¬ng, thiÕu m¸i Êm cña cha mÑ vµ gia ®×nh nªn chóng trë thµnh th©n thiÕt ®ã lµ t×nh c¶m tù nhiªn rÊt ng©y th¬, trong tr¾ng, hån nhiªn cña trÎ th¬.
-> Ên tîng ®Ó l¹i s©u ®Ëm trong lßng nhµ v¨n:
- Ngät ngµo cña t×nh c¶m trong tr¾ng trÎ th¬ ®ång thêi h×nh ¶nh «ng ®¹i t¸ mÆc ¸o choµng ®en nh mét bãng ®en ®Ì nÆng lªn tuæi th¬ cña nh÷ng ®øa trÎ sèng thiÕu t×nh th¬ng nµy
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè – dÆn dß
- Nªu nhËn xÐt cña em vÒ nh÷ng ®øa trÎ trong ®o¹n trÝch
- VÒ nhµ häc bµi, chuÈn bÞ tiÕp c©u hái 3,4 SGK
Ngµy so¹n:15-12
Ngµy gi¶ng: Híng dÉn ®äc thªm
TiÕt 85: Nh÷ng ®øa trÎ (tiÕt 2)
(TrÝch: Thêi th¬ Êu - Mac-xim Go-r¬-ki)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
T85 ph©n tÝch phÇn 2: Tuæi th¬ trong tr¾ng m¬ méng – tæng kÕt
B.ChuÈn bÞ: T¸c phÈm “Thêi th¬ Êu”
C.TiÕn tr×nh bµI d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra: Nh÷ng ®øa trÎ t¹i sao l¹i trë thµnh th©n thiÕt?
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Nh÷ng ®øa trÎ kh¸c nhau vÒ ®¼ng cÊp nhng rÊt gièng nhau ë tuæi th¬ trong tr¾ng m¬ méng. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ trong t¸c phÈm.
*Ho¹t ®éng 2: §äc – hiÓu v¨n b¶n
II.Ph©n tÝch
1.Tuæi th¬ thiÕu t×nh th¬ng
? T×m trong bµi v¨n nh÷ng chi tiÕt kÓ vÒ c¶m nhËn cña A-Li-¤-Sa vÒ 3 ®øa trÎ hang xãm?
(Nh÷ng ®øa trÎ ®Õn víi nhau theo lèi nµo? Em nhËn xÐt g× vÒ chóng?)
- Chóng nãi víi nhau nh÷ng chuyÖn g×? nãi trong t thÕ nµo?
2.Tuæi th¬ trong tr¾ng m¬ méng
+ Nh÷ng ®øa trÎ ®Õn víi nhau theo kiÓu trÎ th¬
- Kh«ng ®i b»ng cæng chÝnh
- Khi ngåi v¾t vÎo trªn c©y
- Khi qua c¸i lç, c¸i ng¸ch hÑp cña hµng rµo
*Nãi chuyÖn víi nhau trong t thÕ: ngåi xæm, qu× xuèng, chØ “ khe khÏ” víi nhau.
*N¬i trß truyÖn: Trªn c¸i xe trît tuyÕt ®• háng.
-> Cuéc hÑn hß vông trém lµ c¶ mét thÕ giíi thÇn tiªn.
C¶ bän ®Òu sung síng, c¶m ®éng vµ “Chóng võa ng¾m nh×n nhau, võa nãi chuyÖn rÊt l©u”
? Nh÷ng chuyÖn cña bän trÎ lµ g×?
*TruyÖn cña bän trÎ
- VÒ ngêi mÑ ®• mÊt sÏ trë vÒ vµ mô d× ghÎ trong cæ tÝch.
ChuyÖn cæ tÝch bµ ®• kÓ
“Nh÷ng con chim non bÉy ®îc"
-> ChuyÖn r«m r¶ mµ ch¼ng quan träng g×
? Th¸i ®é cña ngêi kÓ vµ ngêi nghe?
-> Ngêi kÓ th× say sa, khi nµo quªn th× ®îi ®Êy ®Ó ch¹y vÒ nhµ “hái l¹i bµ t«i ®•”
-> Ngêi nghe: ch¨m chó, nÕu kh«ng tin th× ®îc gi¶i thÝch ®Ó tin: 2 ®øa em : “im lÆng l¾ng nghe”
th»ng anh: "mØm cêi"
? Qua bµi v¨n em cã nhËn xÐt g× vÒ biÖt tµi kÓ chuyÖn cña A-LÕch-X©y Pª-S cèp?
(Th¶o luËn) + C¸ch kÓ chuyÖn: ®an xen gi÷a chuyÖn ®êi thêng vµ chuyÖn cæ tÝch
KhÐo lÐo dùng chuyÖn li kú vµ dÉn d¾t truyÖn rÊt hÊp dÉn tµi t×nh
*Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt- Ghi nhí
1.NghÖ thuËt: - BiÖt tµi kÓ chuyÖn
? Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c cña nghÖ thuËt vµ néi dung? 2.Néi dung: T×nh b¹n th©n thiÕt gi÷a nh÷ng ®øa trÎ sèng thiÕu t×nh th¬ng.
§äc ghi nhí SGK 234 3.Ghi nhí: SGK 234
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
-VÒ nhµ häc bµi, «n tËp chuÈn bÞ cho häc kú II
-So¹n: Bµn vÒ ®äc s¸ch (Chu Quang TiÒm)
- Tù «n tËp häc kú I
TuÇn 18 - Bµi 17
Ngµy so¹n:16-12
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 86: Tr¶ bµI kiÓm tra tiÕng viÖt
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp HS: N¾m ch¾c nh÷ng kiÕn thøc tiÕng viÖt ®• häc: PhÇn tõ vùng, ph¬ng ch©m héi tho¹i, xng h« trong héi tho¹i gióp c¸c em sö dông tiÕng viÖt tèt trong giao tiÕp.
B.ChuÈn bÞ:
-ThÇy: ChÊm bµi - Ch÷a lçi
- Trß: Tù ch÷a lçi
C.TiÕn tr×nh bµI d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra: KÕt hîp trong bµi
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi
I.§Ò bµi:
1.PhÇn tr¾c nghiÖm (3®)
2. PhÇn tù luËn (7®)
II.Yªu cÇu:
1.Néi dung:
- Tr×nh bµy ®óng, ®ñ râ phÇn tr¾c nghiÖm.
- PhÇn tù luËn:
Tr×nh bµy ®ñ, ®óng kiÕn thøc ë c¶ hai bµi viÕt.
- Cã s¸ng t¹o trong c¸ch viÕt, tr×nh bµy néi dung hai h×nh thøc.
- S¹ch sÏ, kh«ng sai lçi trong diÔn ®¹t, lçi chÝnh t¶.
III.§¸p ¸n, biÓu ®iÓm.
I. PhÇn tr¾c nghiÖm: 3 ®iÓm (Mçi c©u ®óng cho 0,5 ®iÓm)
C©u 1:§óng.
C©u 2: B
C©u 3: C
C©u 4:A1, B1
C©u 5:A
C©u 6:
-a, :Thµnh tr×
b,cung ®×nh
c,l¨ng tÈm
d, c«ng chøc
II. PhÇn tù luËn
1. C©u 1 (3 ®iÓm )
-Hai c©u th¬ sö dông biÖn ph¸p nh©n hãa (1 ®iÓm ).
-BiÖn ph¸p nh©n hãa trong hai c©u th¬ ®• t¹o nªn h×nh ¶nh sinh ®éng cña sù vËt khi trêi chuyÓn ma. Nh÷ng sù vËt tëng nh v« tri v« gi¸c nhng trë nªn cô thÓ , sèng ®éng, mang ®Çy h×nh ¶nh vµ mµu s¾c trong c¶m nhËn cña ngêi ®äc. (2 ®iÓm )
2. C©u 2 (4 ®iÓm )
-ViÕt ®óng ®o¹n v¨n diÔn dÞch: 2 ®iÓm.
-§o¹n cã ®ñ néi dung :1 ®iÓm
-Trong ®o¹n sö dông 1 thµnh ng÷ :1 ®iÓm.
IV.NhËn xÐt
-¦u ®iÓm : Bµi cã nhiÒu tiÕn bé, n¾m ch¾c kiÕn thøc tiÕng ViÖt
-Nhîc ®iÓm: Tr×nh bµy ®o¹n v¨n cha lu lo¸t, rµnh m¹ch
V.Ch÷a bµi – Tr¶ bµi.
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
VÒ nhµ tù ch÷a bµi- «n tËp bµi cò häc kú I chuÈn bÞ cho häc kú II
Ngµy so¹n:16-12
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 87: Tr¶ bµI kiÓm tra v¨n.
A.Môc tiªu bµI häc:
- Qua tr¶ bµi cñng cè kh¾c phôc s©u hÖ thèng nhËn thøc vÒ th¬ vµ truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam tõ néi dung t tëng t¸c phÈm ®Õn nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt.
- TÝch hîp víi TLV –TV ®• häc
- RÌn kü n¨ng söa ch÷a, viÕt bµi.
B.ChuÈn bÞ:
- ThÇy:ChÊm bµi – lçi trong bµi häc sinh ®Ó ch÷a.
- Trß: Tù ch÷a bµi.
C.TiÕn tr×nh bµI d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi
I.§Ò bµi:
A.Tr¾c nghiÖm.
B.Tù luËn.
§äc l¹i ®Ò
GV nªu híng dÉn yªu cÇu cña ®Ò II.Yªu cÇu:
1.Néi dung
- Tr×nh bµy ®óng, ®ñ râ chÝnh x¸c yªu cÇu cña ®Ò vÒ néi dung phÇn tr¾c nghiÖm.
- PhÇn tù luËn: Nªu ®îc vµ nhËn xÐt cã dÉn chøng vÎ ®Ñp cua nh©n vËt anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n “LÆng lÏ Sa Pa”
Tr×nh bµy cã liªn kÕt c¸c vÊn ®Ò, m¹ch l¹c râ rµng
2.H×nh thøc:
- S¹ch sÏ vµ tr×nh bµy khoa häc hîp lý
- Kh«ng sai lçi chÝnh t¶, lçi c©u.
III.§¸p ¸n, biÓu ®iÓm
A.Tr¾c nghiÖm: (3®)
C©u 1: B C©u 4: Êp iu, giËt m×nh
C©u 2: A C©u 5: D
C©u 3: B C©u 6: D
GV nªu ®¸p ¸n B.Tù luËn: (6®)
+ Giíi thiÖu:
- T¸c phÈm, t¸c gi¶, nh©n vËt trong t¸c phÈm
- VÎ ®Ñp cña anh thanh niªn
HS tù so s¸nh
-GV nhËn xÐt + Ph©n tÝch phÈm chÊt cña anh thanh niªn
- Say mª, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi nghÒ nghiÖp. C«ng viÖc thÇm lÆng mµ cÇn thiÕt cho XH- con ngêi
- S«i næi, cëi më ch©n thµnh yªu ®êi víi mäi ngêi. Sèng ng¨n n¾p khoa häc.
- Kh¸t khao ®îc ®äc s¸ch, ®îc häc tËp.
- Khiªm tèn, lÞch sù, tÕ nghÞ, lu«n quan t©m ®Õn ngêi kh¸c.
+ Bµi häc liªn hÖ b¶n th©n
IV.NhËn xÐt:
1.¦u ®iÓm: N¾m ch¾c kiÕn thøc ë phÇn tù luËn
PhÇn tr¾c nghiÖm lµm tèt
H×nh thøc 1 sè bµi tèt, khoa häc, c¸ch diÔn ®¹t lu lo¸t ë mét sè bµi tù luËn.
2.Nhîc ®iÓm:
- 3 HS n¾m v÷ng kiÕn thøc v¨n b¶n kh«ng ch¾c
- PhÇn tù luËn viÖc ®a dÉn chøng ®Ó ph©n tÝch cßn gîng Ðp, vông vÒ khi dÉn d¾t ph©n tÝch
-DiÔn ®¹t vÉn cha thùc sù lu lo¸t
-Ch÷ viÕt cßn sai lçi cßn Èu
V.Tr¶ bµi – Ch÷a lçi
HS tù ch÷a lçi bµI viÕt Ch÷a lçi- §äc mét sè bµI tèt vµ cha tèt
VI.C«ng bè ®iÓm LÊy ®iÓm vµo sæ
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
- NhËn xÐt bµi häc: Su tÇm mét sè bµi th¬ 8 ch÷
- H.D tù «n tËp häc kú I
-So¹n kü bµi 2 häc kú II
Ngµy so¹n:19-12
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 88: TËp lµm th¬ t¸m ch÷
A.Môc tiªu bµI häc:
- N¾m ®îc ®Æc ®iÓm, kh¶ n¨ng miªu t¶ cña thÓ th¬ t¸m ch÷
- TiÕp tôc t×m hiÓu nh÷ng bµi th¬ t¸m ch÷ theo ®Ò tµi tù chän hay viÕt tiÕp nh÷ng c©u th¬ vµo bµI th¬ cho tríc
- Hoµn thiÖn mét bµi th¬ t¸m ch÷ cña m×nh tr×nh bµy tríc líp
B.ChuÈn bÞ:
- ThÇy: 1 sè ®o¹n th¬, bµi th¬ 8 ch÷
- Trß: T×m hiÓu, su tÇm 1 bµi th¬ 8 ch÷ ngoµi ch¬ng tr×nh
C.TiÕn tr×nh bµI d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc.
2.KiÓm tra: ViÖc chuÈn bÞ cña HS + ViÖc n¾m luËt th¬ 8 ch÷
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
TiÕp tôc häc vÒ thÓ th¬ 8 ch÷ ®• häc ë trong T54
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi:
I.T×m hiÓu mét sè ®o¹n th¬ t¸m ch÷
“ NÐt mong manh/ thÊp tho¸ng /c¸nh hoa bay
C¶nh cá hµn/ n¬i níc ®äng/ bïn lÇy
Thó san l¹n/ m¬ hå/ trong ¶o méng
ChÝ h¨ng h¸i/ ganh ®ua/ ®êi n¸o ®éng
? Em h•y ®äc hai ®o¹n th¬.
? Nªu nhËn xÐt cña em vÒ: c¸ch ng¾t nhÞp, c¸ch gieo vÇn trong th¬ 8 ch÷ T«i ®Òu yªu/ , ®Òu kiÕm/, ®Òu say mª”
(C©y ®µn mu«n ®iÖu – ThÕ L÷)
C©y bªn ®êng/, trôi l¸/ ®øng tÇn ngÇn
Kh¾p x¬ng nh¸nh/ chuyÓn/ mét luång tª t¸i
Vµ gi÷a vên im,/ hoa rung sî h•i
Bao nçi ph«i pha/, kh« hÐo rông rêi
(TiÕng giã- Xu©n DiÖu)
* NhËn xÐt:
- Ng¾t nhÞp ®a d¹ng, linh ho¹t theo c¶m xóc
- C¸ch gieo vÇn linh ho¹t nhiÒu nhng chñ yªu vµ phæ biÕn nhÊt lµ vÇn ch©n (®îc gieo liªn tiÕp hoÆc gi¸n c¸ch)
II.ViÕt thªm ®Ó hoµn thiÖn khæ th¬
GV nªu yªu cÇu 1.Yªu cÇu:
- C©u míi ph¶i cã 8 ch÷
- §¶m b¶o l«gÝc vÒ nghÜa víi nh÷ng c©u ®• cho
- Lu ý gieo vÇn ch©n (liÒn – gi¸n c¸ch)
2.ViÕt thªm mét c©u:
HS luyÖn tËp theo ®o¹n th¬ mÉu GV cho a) Cµnh mïa thu ®• mïa xu©n n¶y léc
Hoa g¹o në råi, në ®á bªn s«ng
T«i còng kh¸c t«i, sau lÇn gÆp tríc
……………………………………..
(Tríc dßng s«ng - §ç B¹ch Mai)
*Gîi ý: Cã thÓ chän
- Mµ s«ng xa vÉn ch¶y…………..
- Bëi ®êi t«i còng ®ang ch¶y………
- Sao thêi gian còng ch¶y………….
(Mµ s«ng b×nh yªn níc ch¶y theo dßng?)
b) BiÕt lµm th¬ cha h¼n lµ thi sü
Nh ngêi yªu kh¸c h¼n víi t×nh nh©n
BiÓn dï nhë kh«ng ph¶i lµ ¶o méng
……………………………………..
(V« ®Ò – NguyÔn C«ng Trø)
*Gîi ý: Cã thÓ chän (nguyªn t¸c: mét cµnh ®µo cha thÓ gäi mïa xu©n)
- Chît quen nhau cha thÓ gäi…………
- MÉt cµnh hoa ®©u ®• gäi ………®ãa hång)
c) Cã lÏ nµo ®Ó trît khái tay em
Nh÷ng tr¸i chÝn ch¾t chiu tõ ®Êt mÑ
Nh÷ng tr¸i chÝn lÉn buån vui tuæi trÎ
…………………………………….
(T«i n¾m chÆt h¬n cµnh t¸o nhän gai)
(Cã mét ®ªm nh thÕ mïa xu©n – Hoµng ThÕ Sinh)
*Gîi ý: Cã thÓ chän
- Nh÷ng tr¸i chÝn cã tõ ngµy…… (th¬ bÐ)
- Ai h¸t tÆng ai ®Ó nhí………….
- T«i thÉn thê n¾m cµnh t¸o……..
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
-HS suy nghÜ viÕt thªm c©u th¬ ®Ó hoµn thiÖn khæ th¬ -> tr×nh bµy
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
- NhËn xÐt vµ kh¾c s©u nhÞp, vÇn th¬ 8 ch÷
- VÒ nhµ: TËp lµm th¬ t¸m ch÷ theo ®Ò tµi tù chän.
TiÕt 89: TËp lµm th¬ t¸m ch÷
A.Môc tiªu bµI häc: nh tiÕt 88
TiÕt 89: Cho HS tr×nh bµy bµi th¬ cña m×nh s¸ng t¸c, hoÆc su tÇm
(®äc- b×nh)
B.ChuÈn bÞ:
( nh tiÕt 88)
C.TiÕn tr×nh bµI d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña HS
3.Giíi thiÖu bµi: (Nªu yªu cÇu tiÕt häc)
*Ho¹t ®éng 2: Bµi thùc hµnh
1.§Ò tµi: Tù chän
trong cuéc sèng- t×nh c¶m
GV nªu ®Ò bµi: tù chän
- Tr×nh bµy theo nhãm; nhãm chän bµi – bæ sung hoµn thiÖn 1 bµi th¬ t¸m ch÷ Ýt nhÊt ph¶i cã 2 khæ th¬
-> cö ngêi tr×nh bµy
- HS trong líp chó ý nhËn xÐt
GV ®äc mét sè bµi th¬ tù lµm -> cho HS lµm tiÕp thµnh bµi -> ®Æt tiªu ®Ò cho bµI th¬ 2.TiÕn hµnh:
- TËp lµm bµi th¬ t¸m ch÷
a) TËp tr×nh bµy bµi th¬ cña m×nh theo nhãm (bµn)
b) Tr×nh bµy bµi th¬ tríc líp
§¹i diÖn: HS (nhãm) tr×nh bµy bµi th¬
+ §äc bµi th¬
+ B×nh bµi th¬
c) GV ®äc mét ®o¹n th¬ cho HS lµm tiÕp thµnh bµi
*Nhí b¹n
Ta chia tay nhau phîng ®á ®Çy trêi
Nhí nh÷ng ngµy rén r• tiÕng cêi vui
Vµ nhí nh÷ng ®ªm löa tr¹i tuyÖt vêi
Qu©y quÇn bªn nhau long lanh lÖ r¬i
*Nhí trêng
N¬i ta ®Õn hµng ngµy quen thuéc thÕ
S©n trêng mªnh m«ng, n¾ng còng mªnh m«ng
Kh¨n quµng tung bay rùc rì s¾c hång
Nay xa b¹n bÌ, sao thÊy b©ng khu©ng
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
- NhËn xÐt giê thùc hµnh cu¶ HS
- Chän mét bµi hay b×nh néi dung
- VÒ nhµ tù lµm 1 bµi th¬ tÆng b¹n theo ®Ò tµi mïa xu©n.
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 90: Tr¶ bµI kiÓm tra tæng hîp cuèi häc k× I
A.Môc tiªu bµI häc:
+ HÖ thèng hãa, cñng cè c¸c kiÕn thøc ë 3 ph©n m«n trong ng÷ v¨n 9 tËp 1 lµm c¬ së ®Ó tiÕp thu kiÕn thøc ë c¸c phÇn tiÕp theo
+ §¸nh gi¸ ®ù¬c c¸c u ®iÓm, nhîc ®iÓm cña mét bµi viÕt cô thÓ. ë phÇn tù luËn vµ c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n trong phÇn tr¾c nghiÖm
B.ChuÈn bÞ:
- ThÇy: §Ò bµi, ®¸p ¸n
- Trß: tù ch÷a bµi, rót kinh nghiÖm
C.TiÕn tr×nh bµI d¹y:
*Ho¹t ®éng1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
*Ho¹t ®éng 2: Bµi míi:
I.§Ò bµi: TiÕt 82+83
II.Yªu cÇu: Gi¸o viªn nªu yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc.
1.Néi dung
2.H×nh thøc
III.§¸p ¸n chÊm bµi
PhÇn tr¾c nghiÖm kh¸ch quan (4 ®iÓm )
Tõ c©u 1 ®Õn c©u 12 mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®îc 0,25 ®iÓm.
C©u 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
§¸p ¸n A A A B C A D A A C C B
C©u 13 ®îc 1 ®iÓm, mçi ý nèi ®óng ®îc 0.25 ®iÓm:
-Nèi a víi 2.
- Nèi b víi 4.
-Nèi c víi 1.
-Nèi d víi 3.
Tù luËn: (6 ®iÓm )
C©u 1 ( 2 ®iÓm)
-Néi dung:
Tãm t¾t ®îc nh÷ng néi dung chÝnh cña truyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n (1 ®iÓm )
-H×nh thøc:
ViÕt ®óng kiÓu ®o¹n v¨n tãm t¾t v¨n b¶n tù sù (kho¶ng 7 c©u ), ®o¹n viÕt liÒn m¹ch, ý lu lo¸t, kh«ng m¾c lçi , diÔn ®¹t ®óng tõ. (1 ®iÓm)
C©u 2 (4 ®iÓm )
*Néi dung (3 ®iÓm)
-Giíi thiÖu t¸c gi¶ ChÝnh H÷u, hoµn c¶nh s¸ng t¸c vµ nÐt kh¸i qu¸t vÒ bµi th¬ §ång chÝ (0,5 ®iÓm )
-Giíi thiÖu néi dung c¬ b¶n cña bµi th¬ §ång chÝ: VÎ ®Ñp ch©n thùc, b×nh dÞ vµ t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi cña ngêi lÝnh thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. (2 ®iÓm)
-Giíi thiÖu nh÷ng thµnh c«ng næi bËt vÒ nghÖ thuËt cña bµi th¬ §ång chÝ:C¸ch dïng tõ, ®Æt c©u, c¸ch sö dông h×nh ¶nh, béc lé c¶m xóc…(0,5 ®iÓm)
*H×nh thøc(1 ®iÓm)
-ViÕt ®óng kiÓu bµi v¨n thuyÕt minh vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc.
-V¨n viÕt m¹ch l¹c, lu lo¸t, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶, diÔn ®¹t ®óng tõ vµ ng÷ ph¸p.
IV.NhËn xÐt – tr¶ bµi:
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
Häc sinh ch÷a bµi cña m×nh theo ®¸p ¸n.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
-VÒ nhµ «n tËp c¸c bµi ®• häc ë ki I.
-ChuÈn bÞ bµi:Bµn vÒ ®äc s¸ch.
Häc k× II
So¹n:4-1-2008
Gi¶ng:
TuÇn 19 -Bµi 18
TiÕt 91 Bµn vÒ ®äc s¸ch (T1)
Chu Quang TiÒm
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Híng dÉn häc sinh ®äc,t×m hiÓu t¸c gi¶, tõ khã, bè côc v¨n b¶n. HiÓu ®îc sù cÇn thiÕt cña viÖc ®äc s¸ch qua bµi nghÞ luËn s©u s¾c, giµu tÝnh thuyÕt phôc.
-TÝch hîp víi TiÕng ViÖt ë bµi Khëi ng÷, víi TËp lµm v¨n ë bµi PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp.
-RÌn kÜ n¨ng t×m vµ ph©n tÝch luËn ®iÓm, luËn chøng trong v¨n b¶n nghÞ luËn.
B. ChuÈn bÞ:
B¶ng phô.
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña häc sinh
Giíi thiÖu ch¬ng tr×nh häc k× II.
3. Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n
Gi¸o viªn nªu yªu cÇu ®äc,híng dÉn häc sinh ®äc, gäi häc sinh ®éc bµi.
?V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i g×?
Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶?
Gi¶i nghÜa c¸c tõ khã SGK
V¨n b¶n cã bè côc mÊy phÇn? Nªu ý mçi phÇn.
Theo dâi phÇn ®Çu v¨n b¶n vµ cho biÕt:
-Bµn vÒ sù cÇn thiÕt cña viÖc ®äc s¸ch,t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng luËn ®iÓm nµo?
-NÕu häc vÊn lµ nh÷ng hiÓu biÕt…häc tËp th× häc vÊn thu ®îc tõ ®äc s¸ch lµ g×?
-Khi cho r»ng häc vÊn kh«ng chØ lµ chuyÖn ®äc s¸ch…cña häc vÊn. T¸c gi¶ muèn ta nhËn thøc ®îc ®iÒu g× vÒ ®äc s¸ch vµ quan hÖ ®äc s¸ch víi häc vÊn?
*LuËn ®iÓm vÒ sù cÇn thiÕt cña viÖc ®äc s¸ch,t¸c gi¶ ph©n tÝch râ trong tr×nh tù c¸c lÝ lÏ nµo?
-Theo t¸c gi¶: S¸ch lµ…nh©n lo¹i=>Em hiÓu ý kiÕn nµy nh thÕ nµo?
?Nh÷ng cuèn s¸ch gi¸o khao em ®ang häc cã ph¶i lµ di s¶n tinh thÇn kh«ng?
-V× sao t¸c gi¶ l¹i qu¶ quyÕt r»ng:NÕu….xuÊt ph¸t.?
Ho¹t ®«ng nhãm:
C¸c nhãm tr¶ lêi c©u hái:
1.Theo ý kiÕn cña t¸c gi¶, §äc s¸ch lµ hëng thô,lµ chuÈn bÞ trªn con ®êng häc vÊn.Em hiÓu ý kiÕn nµy nh thÕ nµo?
2.Em hëng thô®îc nh÷ng g× tõ viÖc ®äc s¸ch Ng÷ v¨n ®Ó chuÈn bÞ cho häc vÊn cña m×nh?
3.Víi nh÷ng lÝ lÏ trªn cña t¸c gi¶ ®em l¹i cho em hiÓu biÕt g× vÒ s¸ch vµ lîi Ých cña viÖc ®äc s¸ch? I. TiÕp xóc v¨n b¶n:
1. §äc:
-§äc râ rµng rµnh m¹ch,nhng vÉn víi giäng t©m t×nh, nhÑ nhµng nh lêi trß chuyÖn.
-Chó ý h×nh ¶nh so s¸nh trong bµi.
2.ThÓ lo¹i:
-V¨n b¶n nghÞ luËn (lËp luËn gi¶i thÝch mét vÊn ®Ò x• héi)
3. T×m hiÓu chó thÝch:
a, T¸c gi¶(SGK)
b,Tõ khã(SGK)
4. Bè côc: 2 phÇn
P1(ph¸t hiÖn thÕ giíi míi):§äc s¸ch lµ con ®êng quan träng cña häc vÊn.
P2 (cßn l¹i):§äc s¸ch cÇn ®äc chuyªn s©u míi thµnh häc vÊn.
II. Ph©n tÝch
1. V× sao ph¶i ®äc s¸ch?
*LuËn ®iÓm:"§äc s¸ch…….cña häc vÊn"
-§ã lµ nh÷ng hiÓu biÕt cña con ngêi do ®äc s¸ch mµ cã.
-Häc vÊn ®îc tÝch lòy tõ mäi mÆt trong ho¹t ®éng, häc tËp cña con ngêi.
-Trong ®ã ®äc s¸ch lµ mét mÆt nhng ®ã lµ mÆt quan träng.
-Muèn cã häc vÊn kh«ng thÓ kh«ng ®äc s¸ch.
*LÝ lÏ:
-S¸ch lµ kho tµng…tinh thÇn nh©n lo¹i.
-NhÊt ®Þnh….trong qu¸ khø lµm xuÊt ph¸t .
-§äc s¸ch lµ hëng thô……….con ®êng häc vÊn.=>S¸ch lµ thµnh tùu ®¸ng quý, muèn n©ng cao häc vÊn cÇn dùa vµo thµnh tùu nµy.
-Tñ s¸ch cña nh©n lo¹i ®å sé, cã gi¸ trÞ.S¸ch lµ nh÷ng gi¸ trÞ quý gi¸,lµ tinh hoa trÝ tuÖ, t tëng, t©m hån cña nh©n lo¹i ®îc mäi thÕ hÖ lu gi÷ cÈn thËn.
*Cã, v× nã lµ mét phÇn tinh hoa häc vÊn cña nh©n lo¹i.
V× :S¸ch lu gi÷ tÊt c¶ häc vÊn cña nh©n lo¹i. Muèn n©ng cao häc vÊn cÇn kÕ thõa thµnh tùu nµy.
(C¸c nhãm tr¶ lêi vµo b¶ng phô)
*S¸ch lµ vèn quý cña nh©n lo¹i,®äc s¸ch lµ c¸ch ®Ó t¹o häc vÊn, muèn tiÕn lªn trªn con ®êng häc vÊn, kh«ng thÓ kh«ng ®äc s¸ch.
*Ho¹t ®éng 3:Cñng cè dÆn dß:
-HÖ thèng toµn bµi.
-Häc sinh nh¾c l¹i néi dung c¬ b¶n võa häc.
-VÒ nhµ häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái cßn l¹i trong bµi.
Ngµy so¹n:4-1-2008
Ngµy d¹y: TuÇn 19 -Bµi 18
TiÕt 92 Bµn vÒ ®äc s¸ch (T2)
Chu Quang TiÒm
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Híng dÉn häc sinh ®äc,t×m hiÓu t¸c gi¶, tõ khã, bè côc v¨n b¶n. HiÓu ®îc sù cÇn thiÕt cña viÖc ®äc s¸ch qua bµi nghÞ luËn s©u s¾c, giµu tÝnh thuyÕt phôc.
-TÝch hîp víi TiÕng ViÖt ë bµi Khëi ng÷, víi TËp lµm v¨n ë bµi PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp.
-RÌn kÜ n¨ng t×m vµ ph©n tÝch luËn ®iÓm, luËn chøng trong v¨n b¶n nghÞ luËn.
B. ChuÈn bÞ:
B¶ng phô.
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra:
T¸c gi¶ Chu Quang TiÒm khuyªn chóng ta nªn chän s¸ch vµ ®äc s¸ch nh thÕ nµo? Em ®• häc theo lêi khuyªn ®ã nh thÕ nµo?
3.Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n
Trong phÇn v¨n b¶n tiÕp theo, t¸c gi¶ ®• béc lé suy nghÜ cña m×nh vÒ viÖc ®äc s¸ch nh thÕ nµo? Quan niÖm nµo ®îc xem lµ luËn ®iÓm chÝnh?
-Quan niÖm ®äc chuyªn s©u ®îc ph©n tÝch qua nh÷ng lÝ lÏ nµo?
*Ho¹t ®éng nhãm:H•y tãm t¾t ý kiÕn cña t¸c gi¶ vÒ c¸ch ®äc chuyªn s©u vµ c¸ch ®äc kh«ng chuyªn s©u?
-Em h•y nhËn xÐt vÒ th¸i ®é b×nh luËn vµ c¸ch tr×nh bµy lÝ lÏ cña t¸c gi¶?
Em nhËn thøc ®îc g× tõ lêi khuyªn nµy cña t¸c gi¶?
-NhËn xÐt cña t¸c gi¶ vÒ c¸ch ®äc l¹c híng nh thÕ nµo?
-V× sao l¹i cã hiÖn tîng ®äc l¹c híng?C¸i h¹i cña ®äc l¹c híng lµ g×?
-T¸c gi¶ ®• cã c¸ch nh×n vµ tr×nh bµy nh thÕ nµo vÒ vÊn ®Ò nµy?
-Em nhËn ®îc lêi khuyªn nµo tõ viÖc nµy? Tõ ®ã em liªn hÖ g× ®Õn viÖc ®äc s¸ch cña m×nh?
-H•y tãm t¾t quan niÖm cña t¸c gi¶ vÒ viÖc chän tinh, ®äc kÜ vµ ®äc ®Ó trang trÝ(HS tãm t¾t)
-T¸c gi¶ ®• tá th¸i ®é nh thÕ nµo vÒ c¸ch ®äc s¸ch nµy?
-Lµ ngêi ®äc s¸ch em nhËn ®îc tõ ý kiÕn trªn lêi khuyªn bæ Ých nµo?Tõ ®ã em liªn hÖ g× ®Õn viÖc ®äc s¸ch cña b¶n th©n?
-Theo t¸c gi¶ thÕ nµo lµ ®äc ®Ó cã kiÕn thøc phæ th«ng?VÝ sao t¸c gi¶ l¹i ®Æt vÊn ®Ò ®äc ®Ó cã kiÕn thøc phæ th«ng?
-Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch tr×nh bµy lÝ lÏ cña t¸c gi¶?Tõ ®ã em nhËn ®îc g× tõ lêi khuyªn nµy?
-Nh÷ng kinh nghiÖm ®äc s¸ch nµo ®îc truyÒn tíi ngêi ®äc?
*Ho¹t ®éng nhãm:Theo em lêi khuyªn nµo bæ Ých nhÊt?
?Nªu nhËn xÐt cña em vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung cña v¨n b¶n?
§äc Ghi nhí II.Ph©n tÝch(tiÕp)
2. §äc s¸ch nh thÕ nµo?
*LuËn ®iÓm:§äc s¸ch ®Ó n©ng cao häc vÊn cÇn ®äc chuyªn s©u.
*LÝ lÏ:
-S¸ch nhiÒu khiÕn ngêi ta kh«ng chuyªn s©u
-§äc s¸ch kh«ng cèt lÊy nhiÒu, quan träng nhÊt lµ ph¶i chän cho tinh, ®äc cho kÜ.
-§äc chuyªn s©u nhng kh«ng bá qua ®äc thëng thøc.
-Xem träng c¸ch ®äc chuyªn s©u, coi thêng c¸ch ®äc kh«ng chuyªn s©u.
-Ph©n tÝch qua so s¸nh ®èi chiÕu vµ dÉn chøng cô thÓ.
-§äc s¸ch ®Ó tÝch lòy, n©ng cao häc vÊn cÇn ®äc chuyªn s©u, tr¸nh tham lam ,hêi hît.
-§äc l¹c híng lµ tham lam nhiÒu mµ kh«ng thùc chÊt.
-V× s¸ch vë ngµy cµng nhiÒu.
-§äc l¹c híng l•ng phÝ thêi gian vµ søc lùc trªn nh÷ng cuèn s¸ch v« thëng v« ph¹t, bá lì c¬ héi ®äc s¸ch quan träng c¬ b¶n.
-B¸o ®éng vÒ c¸ch ®äc trµn lan-KÕt hîp ph©n tÝch b»ng lÝ lÏ víi liªn hÖ thùc tÕ lµm häc vÊn gièng nh ®¸nh trËn.
-§äc s¸ch kh«ng ®äc lung tung mµ cÇn ®äc cã môc ®Ých cô thÓ.
-T¸c gi¶ ®Ò cao c¸ch chän tinh, ®äc kÜ, phñ nhËn c¸ch ®äc chØ ®Ó trang trÝ bé mÆt.
-§äc s¸ch cÇn ®äc tinh, kÜ h¬n lµ ®äc nhiÒu mµ ®äc dèi.
-§äc ®Ó cã kiÕn thøc phæ th«ng lµ ®äc réng ra theo yªu cÇu cña c¸c m«n häc tõ THCS ®Õn n¨m ®Çu ®¹i häc.
-V× ®©y lµ yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi häc sinh.C¸c häc gi¶ còng kh«ng bá qua ®äc ®Ó cã kiÕn thøc phæ th«ng. V× c¸c m«n häc liªn quan víi nhau, kh«ng cã häc vÊn nµo c« lËp.
-T¸c gi¶ kÕt hîp ph©n tÝch lÝ lÏ víi liªn hÖ so s¸nh toµn diªn ,tØ mØ…
-§äc s¸ch cÇn chuyªn s©u nhng cÇn c¶ ®äc réng.
=>§äc s¸ch cèt ®Ó chuyªn s©u, ngoµi ra cßn ph¶i ®äc ®Ó cã häc vÊn réng phôc vô cho chuyªn s©u.
III.Tæng kÕt
-NghÖ thuËt:Ph©n tÝch lÝ lÏ, ®èi chiÕu so s¸nh
-Néi dung;
*Ghi nhí:SGK
*Ho¹t ®éng 3.Cñng cè dÆn dß:
-HÖ thèng toµn bµi.NhÊn m¹nh träng t©m.
-Häc sinh nh¾c l¹i néi dung bµi häc.
-VÒ nhµ: Häc bµi , So¹n bµi:TiÕng nãi cña v¨n nghÖ
Ngµy so¹n:5-1-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 93 -TiÕng ViÖt
Khëi ng÷
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Häc sinh n¾m ®îc kh¸i niÖm Khëi ng÷,®Æc ®iÓm,c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u.
-TÝch hîp víi V¨n qua v¨n b¶n Bµn vÒ ®äc s¸ch-Víi TËp lµm v¨n ë bµi Phep ph©n tÝch vµ tæng hîp.
RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn khëi ng÷ vµ vËn dông khëi ng÷ trong nãi ,viÕt.
B.ChuÈn bÞ:
B¶ng phô
C.TiÕn tr×nh bµi d¹y
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2.KiÓm tra
3.Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kh¸i niÖm
§äc 3 ng÷ liÖu SGK
X¸c ®Þnh CN trong c©u
-Khëi ng÷ ®øng ë vÞ trÝ nµo?
-X¸c ®Þnh CN,khëi ng÷ trong c©u-T¸c dông cña khëi ng÷?
T×m CN?
X¸c ®Þnh khëi ng÷, vÞ trÝ ,t¸c dông?
?Khëi ng÷ lµ g×?
§äc Ghi nhí SGK
§äc bµi tËp 1
Häc sinh lµm bµi sau ®ã gäi 2 em lªn b¶ng tr×nh bµy.
§äc bµi tËp 2-Lµm bµi-Gäi 2 häc sinh lªn b¶ng
Bµi tËp 3 vµ 4:lµm theo nhãm sau ®ã tr×nh bµy
Häc sinh viÕt ®o¹n v¨n sau ®ã tr×nh bµy tríc líp. I.§Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u:
1.Ng÷ liÖu:
a-Cßn anh(1),anh(2) kh«ng gh×m næi xóc ®éng.
+anh1:lµ chñ ng÷
+anh2:lµ khëi ng÷
=>Khëi ng÷ ®øng tríc CN,kh«ng cã quan hÖ trùc tiÕp víi vÞ ng÷ theo quan hÖ CN-VN.
b-Giµu(1),t«i còng giµu(2) råi.
+CN:t«i
+Khëi ng÷:giµu
=>Khëi ng÷ ®øng tríc CN vµ b¸o tríc néi dung th«ng b¸o trong c©u.
c-VÒ c¸c thÓ v¨n trong lÜnh vùc v¨n nghÖ, chóng ta cã thÓ tin ë tiÕng ta,kh«ng sî nã thiÕu giµu vµ ®Ñp.
-CN: chóng ta
-Khëi ng÷: VÒ…v¨n nghÖ
-VÞ trÝ:®øng tríc CN
-T¸c dông:Th«ng b¸o vÒ ®Ò tµi ®îc nãi ®Õn trong c©u.
+Tríc c¸c khëi ng÷ cã thªm c¸c quan hÖ tõ:cßn,®èi víi, vÒ
*Khëi ng÷ lµ thµnh phÇn c©u,®øng tríc CN,nªu lªn ®Ò tµi ®îc nãi ®Õn trong c©u.
Tríc c¸c khëi ng÷ thêng cã thªm c¸c quan hÖ tõ.
*Ghi nhí:SGK
II.LuyÖn tËp
1. Bµi tËp 1SGK
T×m c¸c khëi ng÷ trong c¸c ®o¹n trÝch
-C¸c khëi ng÷:
a,®iÒu nµy
b,®èi víi chóng m×nh
c,mét m×nh
2.Bµi tËp 2
ChuyÓn phÇn in ®Ëm trong c©u thµnh khëi ng÷
a,Anh Êy lµm bµi cÈn thËn l¾m.
->VÒ lµm bµi,anh Êy cÈn thËn l¾m.
b,T«i hiÓu råi nhng t«i cha gi¶i ®îc.
->HiÓu th× t«i hiÓu råi,nhng t«i cha gi¶i ®îc.
3. Bµi tËp bæ trî
X¸c ®Þnh c¸c khëi ng÷ trong c¸c c©u sau:
a, Mµ y, y kh«ng muèn chÞu cña Oanh mét tÝ g× gäi lµ tö tÕ.
b,C¸i kh¨n vu«ng th× ch¾c ®• ph¶i soi g¬ng mµ söa ®i söa l¹i.
c.Nhµ, bµ Êy cã hµng d•y nhµ ë c¸c phè.Ruéng, bµ Êy cã hµng tr¨m mÉu ë nhµ quª.
*Tr¶ lêi:
a,Mµ y
b,C¸i kh¨n vu«ng
c,Nhµ,ruéng
4.Bµi tËp 4:
ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông khëi ng÷
* Ho¹t ®éng 3:Cñng cæ dÆn dß
-HÖ thèng toµn bµi,Häc sinh nh¾c l¹i Ghi nhí.
-VÒ nhµ: häc bµi,®äc tríc bµi C¸c thµnh phÇn biÖt lËp
Ngµy so¹n:6-1-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 94-TËp lµm v¨n
PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Häc sinh n¾m ®îc kh¸i niÖm vÒ ph©n tÝch vµ tæng hîp.
-TÝch hîp víi v¨n qua v¨n b¶n:Bµn vÒ ®äc s¸ch, víi TiÕng ViÖt bµi:Khëi ng÷
-RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch vµ tæng hîp trong nãi vµ viÕt.
B,ChuÈn bÞ:B¶ng phô
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1:Khëi ®éng
1.Tæ chøc
2.KiÓm tra:
3.Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2:
Häc sinh ®äc ng÷ liÖu SGK
-Th«ng qua mét lo¹t dÉn chøng ë ®o¹n më bµi,t¸c gi¶ ®• rót ra nhËn xÐt vÒ vÊn ®Ò g×?
-Hai luËn ®iÓm chÝnh trong v¨n b¶n lµ g×?
§Ó x¸c lËp 2 luËn ®iÓm trªn,t¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn nµo?PhÐp lËp luËn nµy ®øng ë vÞ trÝ nµo trong v¨n b¶n?
-§Ó chèt l¹i vÊn ®Ò t¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn nµo? PhÐp lËp luËn nµy ®øng ë vÞ trÝ nµo trong c©u?
-Nªu vai trß cña phÐp lËp luËn ph©n tÝch tæng hîp?
?theo em ®Ó lµm râ vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng nµo ®ã ngêi ta lµm nh thÕ nµo?
*Ph©n tÝch lµ g×?tæng hîp lµ g×?
Häc sinh ®äc Ghi nhí SGK
Ho¹t ®éng nhãm:Ph©n tÝch luËn ®iÓm"Häc vÊn kh«ng chØ lµ chuyÖn ®äc s¸ch,nhng ®äc s¸ch vÉn lµ con ®êng quan träng cña häc vÊn".
-Ho¹t ®éng nhãm lµm bµi tËp 2
I.T×m hiÓu phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp
1.Ng÷ liÖu:Trang phôc
2.NhËn xÐt:
-T¸c gi¶ rót ra nhËn xÐtvÒ vÊn ®Ò ¨n mÆc chØnh tÒ,cô thÓ lµ sù ®ång bé,hµi hßa gi÷a quÇn ¸o,giµy ,tÊt trong trang phôc cña con ngêi.
Hai luËn ®iÓm:
+Trang phôc ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh,tøc lµ tu©n thñ nh÷ng quy t¾c ngÇm mang tÝnh v¨n hãa x• héi.
Trang phôc phï hîp víi ®¹o ®øc lµ gi¶n dÞ vµ hµi hßa víi m«i trêng sèng xung quanh.
T¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn ph©n tÝch cô thÓ.
a,LuËn ®iÓm 1:¡n cho m×nh,mÆc cho ngêi
-C« g¸i mét m×nh trong hang s©u…
ch¾c kh«ng ®á chãt mãng ch©n,mãng tay.
-Anh thanh niªn ®i t¸t níc…ch¾c kh«ng s¬ mi ph¼ng t¨p.
-§i ®¸m cíi…ch©n lÊm tay bïn.
-§i dù ®¸m tang kh«ng ®îc ¨n mÆc quÇn ¸o lße loÑt,nãi cêi oang oang.
b,LuËn ®iÓm 2:Y phôc xøng k× ®øc
-Dï mÆc ®Ñp ®Õn ®©u…lµm m×nh tù xÊu ®i mµ th«i.
-Xa nay c¸i ®Ñp bao giê còng ®i víi c¸i gi¶n dÞ,nhÊt lµ phï hîp víi m«i trêng.
=>C¸c ph©n tÝch trªn lµm râ nhËn ®Þnh cña t¸c gi¶ lµ:"¨n mÆc ra sao còng ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh chung n¬i c«ng céng hay toµn x• héi"
*T¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn tæng hîp b»ng mét kÕt luËn ë cuèi v¨n b¶n: "ThÕ míi biÕt….lµ trang phôc ®Ñp"
=>Vai trß:
+Gióp ta hiÓu s©u s¾c c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau cña trang phôc ®èi víi tõng ngêi tõng hoµn c¶nh cô thÓ.
+HiÓu ý nghÜa v¨n hãa vµ ®¹o ®øc cña c¸ch ¨n mÆc, nghÜa lµ kh«ng ¨n mÆc tïy tiÖn,cÈu th¶ nh mét sè ngêi tÇm thêng tëng ®ã lµ së thÝch vµ quyÒn "bÊt kh¶ x©m ph¹m"
-Dïng phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp
2.Ghi nhí:SGK/10
II.LuyÖn tËp:
1.Bµi tËp 1
Ph©n tÝch:
-Häc vÊn lµ thµnh qu¶ tÝch lòy…®êi sau.
-BÊt k× ai muèn ph¸t triÓn häc thuËt……
-§äc s¸ch lµ hëng thô….
2.Bµi tËp 2
-BÊt cø lÜnh vùc häc vÊn nµo…chän s¸ch mµ ®äc.
-Ph¶i chän nh÷ng cuèn s¸ch "®Ých thùc,c¬ b¶n"
-§äc s¸ch còng nh ®¸nh trËn…
*Ho¹t ®éng 3:Cñng cè dÆn dß:
-Lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm(B¶ng phô)
-HÖ thèng toµn bµi,nhÊn m¹nh träng t©m.
-DÆn dß:
+Häc bµi-ChuÈn bÞ bµi:LuyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp
********************************************************************
Ngµy so¹n:7-1-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 95 TËp lµm v¨n
LuyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-RÌn kÜ n¨ng nhËn diÑn v¨n b¶n ph©n tÝch vµ tæng hîp
-LuyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n ph©n tÝch vµ tæng hîp
-Båi dìng t duy ph©n tÝch.
-Gi¸o dôc ý thøc tù gi¸c häc tËp cña häc sinh.
B.ChuÈn bÞ: B¶ng phô
C.TiÕn tr×nh bµi d¹y
*Ho¹t ®éng1Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra: ThÕ nµo lµ phÐp ph©n tÝch tæng hîp?
3.Bµi míi
*Ho¹t ®éng2:LuyÖn tËp
Ho¹t ®éng theo nhãm 5 em
-Nhãm 1:Bµi tËp 1
-Nhãm 2 vµ nhãm 3: Bµi tËp 2
-Nhãm 4 vµ nhãm 5:Bµi tËp 3
-Nhãm 6:Bµi tËp 4
*§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, c¸c thµnh viªn trong líp nhËn xÐt, bæ xung ý kiÕn.
*Gi¸o viªn kÕt luËn
-ThÕ nµo lµ häc qua loa,®èi phã?
-Nªu nh÷ng biÓu hiÖn cña häc ®èi phã?
-Ph©n tÝch b¶n chÊt cña lèi häc ®èi phã?
-Nªu t¸c h¹i cña lèi häc ®èi phã?
*Dùa vµo v¨n b¶n Bµn vÒ ®äc s¸ch ®Ó lËp dµn ý
ViÕt ®o¹n v¨n I.Bµi tËp 1:Ph©n tÝch
1.§o¹n a
-LuËn ®iÓm:"Th¬ hay c¶ hån lÉn x¸c…
-Tr×nh tù ph©n tÝch:
Thø nhÊt:C¸i hay thÓ hiÖn ë c¸c lµn ®iÖu xanh..
Thø hai:C¸i hay thÓ hiÖn ë c¸c cö ®éng…
Thø ba:C¸i hay thÓ hiÖn ë c¸c vÇn th¬..
2.§o¹n b:LuËn ®iÓm vµ tr×nh tù ph©n tÝch
-LuËn ®iÓm"MÊu chèt cña thµnh ®¹t lµ ë ®©u"
-Tr×nh tù ph©n tÝch:
+Do nguyªn nh©n kh¸ch quan(§©y lµ ®iÒu kiÖn cÇn) :GÆp thêi,hoµn c¶nh,®iÒu kiÖn häc tËp thuËn lîi,tµi n¨ng trêi phó
+Do nguyªn nh©n chñ quan(§©y lµ ®iÒu kiÖn ®ñ)
Tinh thÇn kiªn tr× phÊn ®Êu,häc tËp kh«ng mÖt mái vµ kh«ng ngõng trau dåi phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt ®Ñp.
II.Bµi tËp 2:Thùc hµnh ph©n tÝch mét vÊn ®Ò
1,Häc qua loa cã nh÷ng biÓu hiÖn sau:
-Häc kh«ng cã ®Çu cã ®u«i,kh«ng ®Õn n¬i ®Õn chèn,c¸i g× còng biÕt mét tÝ…
-Häc cèt chØ ®Ó khoe mÏ cã b»ng nä,b»ng kia….
2.Häc ®èi phã cã nh÷ng biÓu hiÖn sau:
-Häc cèt ®Ó thÇy c« kh«ng khiÓn tr¸ch,cha mÑ kh«ng m¾ng,chØ lo viÖc gi¶i quyÕt tríc m¾t.
-KiÕn thc phiÕn diÖn n«ng c¹n…
3.B¶n chÊt:
-Cã h×nh thøc häc tËp nh:còng ®Õn líp,còng ®äc s¸ch,còng cã ®iÓm thi còng cã b»ng cÊp.
-Kh«ng cã thùc chÊt,®Çu ãc rçng tuÕch…
4.T¸c h¹i:
-§èi víi x• héi:Nh÷ng kÎ häc ®èi phã sÏ trë thµnh g¸nh nÆng l©u dµi cho x• héi vÒ nhiÒu mÆt.
-§èi víi b¶n th©n:Nh÷ng kÎ häc ®èi phã sÏ kh«ng cã høng thó häc tËp…
III.Bµi tËp 3:Thùc hµnh ph©n tÝch mét v¨n b¶n
Dµn ý:
-S¸ch lµ kho tµng vÒ tri thøc ®îc tÝch lòy tõ hµng ngh×n n¨m cña nh©n lo¹i-V× vËy,bÊt k× ai muèn cã hiÓu biÕt ®Òu ph¶i ®äc s¸ch.
-Tri thc trong s¸ch bao gåm nh÷ng kiÕn thøc khoa häc vµ kinh nghiÖm thùc tiÔn.
-Cµng ®äc s¸ch cµng thÊy kiÕn thøc cña nh©n lo¹i mªnh m«ng.
=>§äc s¸ch lµ v« cïng cÇn thiÕt nhng còng ph¶i biÕt chän s¸hc mµ ®äc vµ ph¶i biÕt c¸ch ®äc míi cã hiÖu qu¶.
IV.Bµi tËp 4:Thùc hµnh tæng hîp
Yªu cÇu:ViÕt ®o¹n v¨n tæng hîp nh÷ng ®iÒu ®• ph©n tÝch trong bµi"Bµn vÒ ®äc s¸ch"
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè dÆn dß:
-NhËn xÐt giê häc,nhÊn m¹nh träng t©m.
-DÆn dß: VÒ nhµ lµm l¹i c¸c bµi tËp võa ph©n tÝch vµo vë.
-§äc tríc bµi:NghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng ®êi sèng.
*******************************************************************
TuÇn 20: Bµi 19
So¹n:8-1-2008
Gi¶ng:
TiÕt 96: TiÕng nãi cña v¨n nghÖ (trÝch)
- NguyÔn §×nh Thi -
A-Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh :
- HiÓu ®îc néi dung cña v¨n nghÖ vµ søc m¹nh kú diÖu cña nã ®èi víi ®êi sèng con ngêi.
- HiÓu thªm c¸ch viÕt bµi v¨n nghÞ luËn qua t¸c phÈm nghÞ luËn ng¾n gän, chÆt chÏ vµ giµu h×nh ¶nh cña NguyÔn §×nh Thi.
B-ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Ch©n dung NguyÔn §×nh Thi, toµn v¨n bµi viÕt.
- Häc sinh : T×m ®äc toµn v¨n bµi viÕt trong mÊy vÊn ®Ò vÒ v¨n häc, hoÆc tuyÓn tËp NguyÔn §×nh Thi (tËp3).
C.TiÕn tr×nh bµi d¹y
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- Ph©n tÝch tÇm quan träng vµ ý nghÜa cña viÖc ®äc s¸ch ? NhËn xÐt vÒ c¸ch tr×nh bµy luËn ®iÓm nµy cña t¸c gi¶?
-CÇn chän s¸ch vµ ®äc s¸ch nh thÕ nµo?
-KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi , ®å dïng häc tËp cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
V¨n nghÖ cã néi dung vµ søc m¹nh nh thÕ nµo? Nhµ nghÖ sü s¸ng t¸c t¸c phÈm víi môc ®Ých g×? V¨n nghÖ ®Õn víi ngêi tiÕp nhËn b»ng con ®êng nµo? Nhµ v¨n NguyÔn §×nh Thi ®• gãp phÇn tr¶ lêi c©u hái trªn qua bµi nghÞ luËn “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ”-v¨n b¶n mµ chóng ta ®îc t×m hiÓu trong giê häc h«m nay.
*Ho¹t ®éng 2: §äc - hiÓu v¨n b¶n:
GV híng dÉn HS ®äc.
Yªu cÇu ®äc to, râ, chÝnh x¸c, diÔn c¶m.
GV ®äc mÉu - häc sinh ®äc.
GV nhËn xÐt häc sinh ®äc.
? Dùa vµo phÇn chó thÝch * trong SGK, h•y giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶.
?Cho biÕt hoµn c¶nh ra ®êi cña v¨n b¶n.
Chó ý c¸c chó thÝch 1,2,3,4,6,11.
? X¸c ®Þnh kiÓu v¨n b¶n.
? VB (trÝch) ®îc chia lµm mÊy phÇn, nªu luËn ®iÓm cña tõng phÇn.
? NhËn xÐt vÒ bè côc , hÖ thèng luËn ®iÓm cña v¨n b¶n.
Theo dâi v¨n b¶n: PhÇn 1(Tõ ®Çu ®Õn NguyÔn Du hay T«nx T«i).
? Nh¾c l¹i luËn ®iÓm trong phÇn 1 cña v¨n b¶n.
? LuËn ®iÓm nµy ®¬c thÓ hiÖn trong nh÷ng c©u v¨n nµo.
? §Ó lµm s¸ng tá luËn ®iÓm trªn, t¸c gi¶ ®• ®a ra vµ ph©n tÝch nh÷ng dÉn chøng nµo.
? NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶.
? Em häc tËp ®îc g× ë ph¬ng ph¸p lËp luËn cña t¸c gi¶ khi t¹o lËp VB nghÞ luËn. Th¶o luËn (Chän läc dÉn chøng, lËp luËn chÆt chÏ sÏ t¹o lËp ®îc v¨n b¶n cã søc thuyÕt phôc víi ngêi ®äc)
- TiÕp tôc theo dâi phÇn (®o¹n v¨n tõ “Lêi göi cña nghÖ thuËt ®Õn mét c¸ch sèng cña t©m hån”)
? Theo t¸c gi¶, lêi göi cña nghÖ thuËt, ta cÇn hiÓu nh thÕ nµo cho ®óng.
? §Ó thuyÕt phôc ngêi ®äc ngêi nghe, t¸c gi¶ ®a ra nh÷ng dÉn chøng nµo.
? VËy lêi göi cña nghÖ thuËt, hiÓu mét c¸ch ng¾n gän nhÊt lµ g×.
? Nh vËy néi dung cña v¨n nghÖ lµ g×.
? TiÓu luËn: Néi dung cña v¨n nghÖ kh¸c víi néi dung cña c¸c bé m«n khoa häc x• héi kh¸c ë nh÷ng ®iÓm nµo.
I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
1-§äc v¨n b¶n:
2-T×m hiÓu chó thÝch: (SGK trang 16,17)
*T¸c gi¶: NguyÔn §×nh Thi (1924-2003)
- Quª ë Hµ Néi
- Ho¹t ®éng v¨n nghÖ kh¸ ®a d¹ng: lµm th¬, viÕt v¨n, so¹n kÞch, s¸ng t¸c nh¹c, viÕt lý luËn phª b×nh…
- N¨m 1996 ¤ng ®îc Nhµ níc tÆng gi¶i thëng Hå ChÝ Minh vÒ v¨n häc nghÖ thuËt.
*T¸c phÈm: Hoµn c¶nh ra ®êi cña tiÓu luËn “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ”.
- ViÕt n¨m 1948- Trong thêi kú chóng ta ®ang x©y dùng mét nÒn v¨n häc nghÖ thuËt míi ®Ëm ®µ tÝnh d©n téc ®¹i chóng, g¾n bã víi cuéc kh¸ng chiÕn vÜ ®¹i cña nh©n d©n: Kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.
- In trong cuèn “MÊy vÊn ®Ò v¨n häc”(XB n¨m 1956).
3-Bè côc:
- KiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò v¨n nghÖ.
- 2 phÇn:
(1): Tõ ®Çu ®Õn “mét c¸ch sèng cña t©m hån”.
Tr×nh bµy luËn ®iÓm: Néi dung cña v¨n nghÖ: cïng víi thùc t¹i kh¸ch quan, néi dung cña v¨n nghÖ cßn lµ nhËn thøc míi mÎ, lµ tÊt c¶ t tëng t×nh c¶n cña c¸ nh©n nghÖ sü. Mçi t¸c phÈm v¨n nghÖ lín lµ mét c¸ch sèng cña t©m hån, tõ ®ã lµm thay ®æi h¼n m¾t ta nh×n, ãc ta nghÜ”
(2): Cßn l¹i: Søc m¹nh kú diÖu cña v¨n nghÖ.
Víi 2 luËn ®iÓm:
(1) - TiÕng nãi cña v¨n nghÖ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi ®êi sèng cña con ngêi, nhÊt lµ trong hoµn c¶nh chiÕn ®Êu, s¶n xuÊt v« cïng gian khæ cña d©n téc ta ë nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn.
(2)- V¨n nghÖ cã kh¶ n¨ng c¶m ho¸ , søc m¹nh l«i cuèn cña nã thËt lµ kú diÖu bëi ®ã lµ tiÕng nãi cña t×nh c¶m, t¸c ®éng tíi mçi con ngêi qua nh÷ng rung c¶m s©u xa tõ tr¸i tim.
- C¸c phÇn trong v¨n b¶n cã sù liªn kÕt chÆt chÏ, m¹ch l¹c, c¸c luËn ®iÓm võa cã sù gi¶i thÝch cho nhau, võa ®îc tiÕp xóc tù nhiªn theo híng ngµy cµng ph©n tÝch s©u søc m¹nh ®Æc trng cña v¨n nghÖ.
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1-Néi dung cña v¨n nghÖ:
*LuËn ®iÓm: V¨n nghÖ kh«ng chØ ph¶n ¸nh thùc t¹i kh¸ch quan mµ cßn thÓ hiÖn t tëng, t×nh c¶m cña nghÖ sü, thÓ hiÖn ®êi sèng tinh thÇn cña c¸ nh©n ngêi s¸ng t¸c.
“T¸c phÈm nghÖ thuËt …gãp vµo ®êi sèng xung quanh”
*§a ra 2 dÉn chøng:
(1)-Hai c©u th¬ t¶ c¶nh mïa xu©n trong “truyÖn KiÒu” víi lêi b×nh:
-Hai c©u th¬ lµm chóng ta rung ®éng víi c¸i ®Ñp l¹ lïng mµ t¸c gi¶ ®• miªu t¶.
-“ c¶m thÊy trong lßng ta cã nh÷ng sù sèng t¬i trÎ lu«n lu«n t¸i sinh Êy”.
§ã chÝnh lµ lêi göi, lêi nh¾n - mét trong nh÷ng néi dung cña “truyÖn KiÒu”.
(2)-C¸i chÕt th¶m khèc cña An-na Ca rª- nhi - na(Trong tiÓu thuyÕt cïng tªn cña L. T«nx t«i) lµm cho ngêi ®äc “®Çu ãc b©ng khu©ng nÆng nh÷ng suy nghÜ trong lßng cßn v¬ng vÊn nh÷ng vui buån kh«ng bao giê quªn ®îc n÷a .
§ã chÝnh lµ lêi göi, lêi nh¾n cña L.T«nx t«i.
Chän läc ®a ra 2 dÉn chøng tiªu biÓu, dÉn ra tõ 2 t¸c phÈm næi tiÕng cña 2 t¸c gi¶ vÜ ®¹i cña v¨n häc d©n téc vµ thÕ giíi cïng víi nh÷ng lêi ph©n tÝch b×nh luËn s©u s¾c.
*Lêi göi cña nghÖ thuËt:
- “Lêi göi cña nghÖ thuËt kh«ng nh÷ng lµ mét bµi häc luËn lÝ hay mét triÕt lý vÒ ®êi ngêi hay nh÷ng lêi khuyªn xö thÕ hay mét sù thùc t©m lý hoÆc x• héi”.
- Lêi göi cña nghÖ thuËt cßn lµ tÊt c¶ nh÷ng say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng, phÊn khÝch…”
§a ra 2 dÉn chøng(“TruyÖn KiÒu”, tiÓu thuyÕt “An-na Ca-rª-nhi-na”)
T¸c phÈm v¨n nghÖ kh«ng cÊt lªn nh÷ng lêi thuyÕt lý kh« khan mµ chøa ®ùng tÊt c¶ nh÷ng say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng cña nghÖ sü. Nã mang ®Õn cho chóng ta bao rung ®éng, ngì ngµng tríc nh÷ng ®iÒu tëng chõng ®• rÊt quen thuéc.
*Néi dung cña v¨n nghÖ lµ hiÖn thùc mang tÝnh cô thÓ sinh ®éng, lµ ®êi sèng t×nh c¶m cña con ngêi qua c¸i nh×n vµ ®êi sèng t×nh c¶m cã tÝnh c¸ nh©n cña ngêi nghÖ sü.
Néi dung cña v¨n nghÖ cßn lµ dung c¶m lµ nhËn thøc cña ngêi tiÕp nhËn .Nã sÏ ®îc më réng , ph¸t huy v« tËn qua thÕ hÖ ngêi ®äc, ngêi xem.
(Nh÷ng bé m«n khoa häc kh¸c nh: LÞch sö , ®Þa lý… kh¸m ph¸ , miªu t¶ vµ ®óc kÕt bé mÆt tù nhiªn hay x• , héi c¸c quy luËt kh¸ch quan. V¨n nghÖ tËp chung kh¸m ph¸ thÓ hiÖn chiÒu s©u tÝnh c¸ch , sè phËn con ngêi, thÕ giíi bªn trong t©m lý , t©m hån con ngêi.)
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè, dÆn dß.
-Kh¾c s©u: néi dung ph¶n ¸nh, thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ?
-VÒ nhµ häc bµi: + C©u hái: Ph©n tÝch néi dung ph¶n ¸nh , thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ.
*********************************************
So¹n:9-1-2008
Gi¶ng:
TiÕp 97: TiÕng nãi cña v¨n nghÖ (tiÕp)
- NguyÔn §×nh Thi -
A-Môc tiªu bµi d¹y.
TiÕp tôc gióp häc sinh:
- HiÓu ®îc søc m¹nh kú diÖu cña v¨n nghÖ víi ®êi sèng con ngêi.
- HiÓu thªm c¸ch viÕt bµi v¨n nghÞ luËn qua t¸c phÈm nghÞ luËn ng¾n gän , chÆt chÏ vµ giµu h×nh ¶nh cña NguyÔn §×nh Thi.
B-ChuÈn bÞ.
- GV: su tÇm toµn v¨n bµi viÕt trong “ MÊy vÊn ®Ò vÒ v¨n häc” hoÆc “TuyÓn tËp NguyÔn §×nh Thi” (tËp III)
- HS: so¹n kü bµi.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- Ph©n tÝch néi dung ph¶n ¸nh cña v¨n nghÖ trong phÇn I cña v¨n b¶n .
- KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
TiÕt tríc , chóng ta ®• cïng t×m hiÓu néi dung ph¶n ¸nh cña v¨n nghÖ. Giê häc nµy, chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu phÇn cßn l¹i cña v¨n b¶n , ®Ó thÊy ®îc søc m¹nh kú diÖu cña nã ®èi víi ®êi sèng con ngêi.
*Ho¹t ®éng 2: §äc- hiÓu v¨n b¶n (tiÕp)
§Ó hiÓu ®îc søc m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ, tríc hÕt ph¶i lý gi¶i ®îc v× sao con ngêi cÇn ®Õn tiÕng nãi cña v¨n nghÖ?
(Chó ý ®o¹n v¨n “ chóng ta nhËn cña nh÷ng nghÖ sÜ….c¸ch sèng cña t©m hån”).
? LÊy VD tõ c¸c t¸c phÈm v¨n nghÖ ®• ®îc häc vµ ®äc thªm ®Ó lµm s¸ng tá.
? Nh vËy nÕu kh«ng cã v¨n nghÖ th× ®êi sèng con ngêi sÏ ra sao.
*Chó ý phÇn v¨n b¶n tõ “sù sèng Êy “ ®Õn hÕt
?Trong ®o¹n v¨n T/G ®• ®a ra quan niÖm cña m×nh vÒ b¶n chÊt cña v¨n nghÖ. VËy b¶n chÊt cña v¨n nghÖ lµ g×?
?Tõ b¶n chÊt cña v¨n nghÖ, T/G ®• diÔn gi¶i vµ lµm râ con ®êng ®Õn víi ngêi tiÕp nhËn- t¹o nªn søc m¹nh k× diÖu cña nghÖ thuËt lµ g×.
? Khi t¸c ®éng b»ng néi dung vµ c¸ch thøc ®Æc biÖt nµy th× v©n nghÖ ®• gióp con ngêi ®iÒu g×.
? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt lËp luËn cña T/G, t¸c dông cña nghÖ thuËt l¹p luËn ®ã.
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n
1-Néi dung cña v¨n nghÖ
2-Søc m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ ®èi víi ®êi sèng con ngêi.
*Con ngêi cÇn ®Õn tiÕng nãi cña v¨n nghÖ:
-“Mçi t¸c phÈm lín nh räi vµo bªn trong chóng ta mét ¸nh s¸ng riªng…lµm cho thay ®æi h¼n m¾t ta nh×n, ãc ta nghÜ ”V¨n nghÖ gióp cho chóng ta ®îc cuéc sèng ®Çy ®ñ h¬n, phong phó h¬n víi cuéc ®êi, víi chÝnh m×nh. VD: C¸c bµi th¬ “¸nh tr¨ng” cña NguyÔn Duy, “Bµi häc ®êng ®êi ®Çu tiªn” ( trÝch “DÕ MÌn phiªu lu ký”) cña T« Hoµi, “Bøc tranh cña em g¸i t«i”-cña T¹ Duy Anh.
-V¨n nghÖ víi ®êi sèng quÇn chóng nh©n d©n-nh÷ng con ngêi ViÖt Nam ®ang chiÕn ®Êu,s¶n xuÊt trong thêi k× ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p: “ nh÷ng ngêi rÊt ®«ng …bÞ tï trung th©n trong cuéc ®êi u tèi, vÊt v¶ kh«ng më ®îc m¾t” th× tiÕng nãi cña v¨n nghÖ lµ sîi d©y buéc chÆt hä víi cuéc ®êi thêng bªn ngoµi , víi tÊt c¶ nh÷ng sù sèng, ho¹t ®éng, nh÷ng vui buån gÇn gòi.
-V¨n nghÖ gãp phÇn lµm t¬i m¸t sinh ho¹t kh¾c khæ hµng ngµy, gi÷ cho cuéc ®êi lu«n vui t¬i. T¸c phÈm v¨n nghÖ hay gióp cho con ngêi lu«n vui lªn, biÕt rung c¶m vµ íc m¬ trong cuéc ®êi cßn l¾m vÊt v¶ cùc nhäc.
NÕu kh«ng cã v¨n nghÖ th× cuéc sèng tinh thÇn thËt nghÌo nµn, buån tÎ tï tóng.
*B¶n chÊt cña v¨n nghÖ:
-Lµ “tiÕng nãi t×nh c¶m”. T¸c phÈm v¨n nghÖ chøa ®ùng “ t×nh yªu ghÐt, niÒm vui buån” cña con ngêi chóng ta trong ®êi sèng thêng ngµy. – NghÖ thuËt cßn nãi nhiÒu víi t tëng” nhng lµ t tëng kh«ng kh« khan, trõu tîng mµ l¾ng s©u, thÊm vµo nh÷ng c¶m xóc , nh÷ng nçi niÒm.
*Con ®êng ®Õn víi ngêi tiÕp nhËn, t¹o nªn søc m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ:
-T¸c phÈm v¨n nghÖ lay ®éng c¶m xóc,®i vµo nhËn thøc, t©m hån chóng ta qua con ®êng t×nh c¶m…§Õn víi mét t¸c phÈm v¨n nghÖ, chóng ta ®îc sèng cïng cuéc sèng miªu t¶ trong ®ã, ®îc yªu, ghÐt, vui, buån, ®îi chê…cïng c¸c nh©n vËt vµ ngêi nghÖ sÜ.
-“nghÖ thuËt kh«ng ®øng ngoµi trá vÏ cho ta ®êng ®i, nghÖ thuËt vµo ®èt löa trong lßng chóng ta, khiÕn chóng ta ph¶i tù bíc lªn trªn ®êng Êy”.
V¨n nghÖ gióp mäi ngêi tù nhËn thøc m×nh, tù x©y dùng m×nh. Nh vËy v¨n nghÖ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng cña nã mét c¸ch tù nhiªn cã hiÖu qu¶ l©u bÒn vµ s©u s¾c.
-NghÖ thuËt lËp luËn: c¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh, dÉn chøng phong phó, s¸t thùc, giäng v¨n say sa ch©n thµnh.
Søc thuyÕt phôc cao.
*Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt,ghi nhí( SGK/17)
? c¶m nhËn cña em vÒ c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn cña t¸c gi¶ qua v¨n b¶n nµy
? Nªu néi dung chÝnh cña v¨n b¶n “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ”.
2 HS ®äc ghi nhí. 1-NghÖ thuËt
- Bè côc chÆt chÏ, hîp lý, c¸ch dÉn d¾t tù nhiªn.
- C¸ch viÕt giµu h×nh ¶nh, nhiÒu dÉn chøng vÒ th¬ v¨n vµ vÒ ®êi sèng thùc tÕ.
-Giäng v¨n to¸t lªn lßng ch©n thµnh, niÒm say sa, ®Æc biÖt høng d©ng cao ë phÇn cuèi.
2-Néi dung
V¨n nghÖ nèi sîi d©y ®ång c¶m k× diÖu gi÷a nghÖ sÜ víi b¹n ®äc th«ng qua nh÷ng rung ®éng m•nh liÖt, s©u xa cña tr¸i tim. V¨n nghÖ gióp con ngêi ®îc sèng phong phó h¬n vµ tù hoµn thiÖn nh©n c¸ch , t©m hån m×nh.
* Ghi nhí (SGK 17)
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß
- GV hÖ thèng bµi: +Søc m¹nh k× diÖu cña v¨n nghÖ víi ®êi sèng con ngêi.
+C¸ch viÕt bµi v¨n nghÞ luËn qua v¨n b¶n cña NguyÔn §×nh Thi.
- Híng dÉn HS lµm bµi tËp (SGK/17): HS tù chän mét t¸c phÈm v¨n nghÖn mµ m×nh yªu thÝch, sau ®ã ph©n tÝch ý nghÜa t¸c ®éng cña t¸c phÈm Êy víi m×nh.
- GV híng dÉn HS vÒ nhµ:
+Lµm c¸c BT ( SBT ).
+So¹n VB: “ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi”.
Ngµy so¹n:10-1-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 98: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp
A.Môc tiªu bµi d¹y: Gióp häc sinh:
- NhËn biÕt 2 thµnh phÇn biÖt lËp: t×nh th¸i, c¶m th¸n.
- N¾m ch¾c ®îc c«ng dông cña mçi thµnh phÇn trong c©u.
- BiÕt ®Æt c©u cã thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n.
B.ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: ®Ìn chiÕu, phÇn ng÷ liÖu vµ bµi tËp vËn dông.
- Häc sinh: chuÈn bÞ bµi theo híng dÉn.
C.TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra
( kiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh)
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
C¸c em ®• ®îc t×m hiÓu vÒ c¸c thµnh phÇn c©u nh CN, VN, bæ ng÷ trùc tiÕp, tr¹ng ng÷…c¸c thµnh phÇn c©u nµy n»m trong cÊu tróc ng÷ ph¸p cu¶ c©u. Giõo häc nµy chóng ta sÏ ®îc t×m hiÓu vÒ c¸c thµnh phÇn kh«ng n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u. §ã lµ c¸c thµnh phÇn g× vµ vai trß cña chóng trong c©u ra sao ? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay.
*Ho¹t ®éng 2: Bµi häc
1.Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu
*Ng÷ liÖu 1: (SGK 18)
? C¸c tõ ng÷: “ch¾c”, “cã lÏ”, trong nh÷ng c©u trªn thÓ hiÖn nhËn ®Þnh cña ngêi nãi ®èi víi sù viÖc nªu ë trong c©u nh thÕ nµo.
“Ch¾c”, “cã lÏ” lµ nhËn ®Þnh cña ngêi nãi ®èi víi sù viÖc ®îc nãi trong c©u: “ch¾c” thÓ hiÖn ®é tin cËy cao, “cã lÏ”: thÓ hiÖn ®ä tin cËy thÊp h¬n.
? NÕu kh«ng cã nh÷ng tõ “ch¾c”, “cã lÏ:” nãi trªn th× nghÜa sù viÖc cña c©u chøa chóng cã kh¸c ®i kh«ng ? V× sao ?
NÕu kh«ng cã nh÷ng tõ “ch¾c”, “cã lÏ” th× sù viÖc nãi trong c©u vÉn kh«ng cã g× thay ®æi.
V× c¸c tõ ng÷ “ch¾c”, “cã lÏ” chØ thÓ hiÖn nhËn ®Þnh cña ngêi nãi ®ãi víi sù viÖc trong c©u, chø kh«ng ph¶i lµ th«ng tin sù viÖc cña c©u ( chóng kh«ng n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u)
? C¸c tõ “ch¾c”, “cã lÏ” ®îc gäi lµ thµnh phÇn t×nh th¸i. Em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i ?
? T×m nh÷ng c©u th¬, c©u v¨n dïng thµnh phÇn t×nh th¸i hay trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n.
VD: 1- “S¬ng chïng ch×nh qua ngâ
H×nh nh thu ®• vÒ”
( “sang thu”- H÷u ThØnh)
2- “LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö ViÖt Nam vµ cã lÏ c¶ thÕ giíi, cã mét vÞ Chñ tÞch níc lÊy chiÕc nhµ sµn nhá b»ng gç bªn c¹nh chiÕc ao lµm “cung ®iÖn “ cña m×nh.
(“Phong c¸ch Hå ChÝ Minh”- Lª Anh Trµ)
(GV diÔn gi¶ng thµnh phÇn t×nh th¸i trong c©u chia thµnh c¸c lo¹i:
1-Nh÷ng yÕu tè t×nh th¸i g¾n víi ®é tin cËy cña sù viÖc ®îc nãi ®Õn.
2-Nh÷ng yÕu tè t×nh th¸i g¾n víi ý kiÕn cña ngêi nãi(VD theo t«i, ý «ng Êy...)
3-Nh÷ng yÕu tè t×nh th¸i chØ th¸i ®é cña ngêi nãi ®èi víi ngêi nghe (VD µ, ¹, nhØ, nhÐ... ®øng cuèi c©u)
*Ng÷ liÖu 2: (SGK 18)
a) å, sao mµ ®é Êy vui thÕ.
( Kim L©n, “Lµng”)
b) Trêi ¬i, chØ cßn cã 5 phót
( NguyÔn Thµnh Long, “LÆng lÏ Sa Pa ”
- Häc sinh ®äc to phÇn ng÷ liÖu, chó ý c¸c tõ g¹ch ch©n.
? C¸c tõ ng÷ “å”, “trêi ¬i” trong nh÷ng c©u trªn cã chØ sù vËt hay sù viÖc g× kh«ng ?
C¸c tõ ng÷: “å”, “trêi ¬i” kh«ng chØ sù vËt sù viÖc.
? Nhê nh÷ng tõ ng÷ nµo trong c©u mµ chóng ta hiÓu ®îc t¹i sao ngêi nãi kªu “å” hoÆc kªu “trêi ¬i”
Chóng ta hiÓu ®îc t¹i sao ngêi nãi kªu “å ”, “trêi ¬i” lµ nhê phÇn c©u tiÕp theo sau nh÷ng tiÕng nµy ( ®ã lµ: sao mµ ®é Êy vui thÕ, chØ cßn cã 5 phót)
ChÝnh nh÷ng phÇn c©u tiÕp sau c¸c tiÕng ®ã gi¶I thÝch cho ngêi nghe biÕt t¹i sao ngêi nãi c¶m th¸n.
? C¸c tõ “å ”, “trêi ¬i” ®îc dïng ®Ó lµm g× ?
C¸c tõ “å ”, “trêi ¬i” kh«ng dïng ®Ó gäi ai c¶ chóng chØ gióp ngêi nãi gi•i bµy nçi lßng cña m×nh.
? C¸c tõ “å ”, “trêi ¬i” ®îc gäi lµ thµnh phÇn c¶m th¸n. Em hiÓu nh thÕ nµo lµ thµnh phÇn c¶m th¸n ? VÞ trÝ cña thµnh phÇn c¶m th¸n trong c©u?
?T×m nh÷ng c©u th¬, c©u v¨n dïng thµnh phÇn c¶m th¸n hay trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n
VD “¤i kú l¹ vµ thiªng liªng – bÕp löa” (“BÕp löa”- B»ng ViÖt)
? C¸c thµnh phÇn t×nh th¸i vµ thµnh phÇn c¶m th¸n ®îc gäi lµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. VËy em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp.
1 H/ S ®äc ghi nhí?
2.KÕt luËn:
* Thµnh phÇn t×nh th¸i ®îc dïng ®Ó thÓ hiÖn c¸ch nh×n cña ngêi nãi ®èi víi sù viÖc ®îc nãi ®Õn trong c©u
*C¸c thµnh phÇn c¶m th¸n ®îc dïng ®Ó béc lé t©m lý cña ngêi nãi ( vui, buån, mõng, giËn...)
* C¸c thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n lµ nh÷ng bé phËn kh«ng tham gia vµo viÖc diÔn ®¹t nghÜa sù viÖc cña c©u nªn dîc gäi lµ thµnh phÇn biÖt lËp.
*Ghi nhí (SGK18)
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
-Mét häc sinh ®äc yªu cÇu cña bµi tËp.
- Häc sinh lªn b¶ng lµm bµi tËp.
- Häc sinh kh¸c nhËn xÐt bæ sung.
(nÕu cã)
- Gi¸o viªn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸.
-1HS ®äc theo yªu cÇu BT
-1HS lªn b¶ng lµm bµi tËp 1-Bµi tËp 1 (SGK 19)
T×m c¸c thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n?
a. Cã lÏ thµnh phÇn t×nh th¸i.
b. Chao «i thµnh phÇn c¶m th¸n.
c. H×nh nh thµnh phÇn t×nh th¸i.
d. Ch¶ nhÏ thµnh phÇn t×nh th¸i.
2-Bµi tËp 2: (SGK-19)
S¾p xÕp nh÷ng tõ ng÷: ch¾c lµ, dêng nh, ch¾c ch¾n,cã lÏ, ch¾c h¼n, h×nh nh, cã vÎ nh...theo trinh tù t¨ng dÇn sù tin cËy (hay ®é ch¾c ch¾n)
-> Dêng nh, h×nh nh, cã vÎ nh, cã lÏ, ch¾c lµ, ch¾c h¼n, ch¾c ch¾n.
3-Bµi tËp 3: (SGK-19)
-Trong 3 tõ: ch¾c,h×nh nh, ch¾c ch¾n
+Víi tõ : ch¾c ch¾n, ngêi nãi ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt vÒ ®é tin cËy cña sù viÖc do m×nh nãi ra.
+Víi tõ: h×nh nh, ngêi nãi chÞu tr¸ch nhiÖm thÊp nhÊt vÒ ®é tin cËy cña sù viÖc do m×nh nãi ra.
-T¸c gi¶ NguyÔn Quang S¸ng chän tõ "Ch¾c"trong c©u:" Víi lßng...ch¾c anh nghÜ r»ng... cæ anh" v× niÒm tin vµo sù viÖc cã thÓ diÔn ra theo 2 kh¶ n¨ng:
-H/s ®äc yªu cÇu bµi tËp.
-Híng dÉn häc sinh c¸ch lµm.
-Tr×nh bµy tríc líp.
-H/s nhËn xÐt.
-GV nhËn xÐt ®¸nh gi¸
+ Thø nhÊt theo t×nh c¶m huyÕt thèng th× sù viÖc sÏ ph¶i diÔn ra nh vËy.
+ Thø hai do thêi gian vµ ngo¹i h×nh, sù viÖc còng cã thÓ diÔn ra kh¸c ®i mét chót.
4-Bµi tËp 4 (SGK19)
*Ho¹t ®éng 4:Cñng cè dÆn dß
-HÖ thèng toµn bµi.
-VÒ nhµ: Häc bµi,lµm l¹i c¸c bµi tËp.
-ChuÈn bÞ bµi:C¸c thµnh phÇn biÖt lËp -tiÕp.
So¹n : 11-1-2008
Gi¶ng:
TiÕt 99. nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc,
hiÖn tîng ®êi sèng
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp häc sinh biÕt c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng
B.ChuÈn bÞ:
1 sè §V, VB vÒ kiÓu bµi nµy.
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1: – Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: -Em hiÓu biÕt g× vÒ kiÓu bµi nghÞ luËn ?
3-Bµi míi: -Giíi thiÖu bµi
*Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi
§äc VB “BÖnh lÒ mÒ” I.T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ 1 sù vËt, hiÖn tîng ®êi sèng
T¸c gi¶ bµn luËn vÒ hiÖn tîng g× trong ®êi sèng ? 1.VÝ dô: “BÖnh lÒ mÒ”
Theo em trong ®êi sèng cßn cã nhiÒu hiÖn tîng kh¸c ? (C•i lén, quay cãp, nhæ bËy, nãi tôc, nãi dèi, ham ch¬i ®iÖn tö...)
- HiÖn tîng Êy cã nh÷ng biÓu hiÖn nh thÕ nµo ? a.Nh÷ng biÓu hiÖn:
Sai hÑn, ®i chËm, kh«ng coi träng m×nh vµ ngêi kh¸c
-> Nªu bËt ®îc vÊn ®Ò cña hiÖn tîng bÖnh lÒ mÒ
- C¸ch tr×nh bµy hiÖn tîng trong v¨n b¶n cã nªu ®îc vÊn ®Ò cña hiÖn tîng bÖnh lÒ mÒ kh«ng ?
- Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng ®ã lµ do ®©u ? b.Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng ®ã:
- Coi thêng viÖc chung, thiÕu tù träng, thiÕu t«n träng ngêi kh¸c
- BÖnh lÒ mÒ cã t¸c h¹i g× ? c.Nh÷ng t¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ
- Lµm phiÒn mäi ngêi, lµm mÊt th× giê; lµm n¶y sinh c¸ch ®èi phã
- T¸c gi¶ ph©n tÝch t¸c h¹i cña bÖnh lÒ mÒ nh thÕ nµo ? - Ph©n tÝch t¸c h¹i:
+ NhiÒu vÊn ®Ò kh«ng ®îc bµn b¹c thÊu ®¸o hoÆc l¹i ph¶i kÐo dµi thêi gian.
+ Ngêi ®Õn ®óng giê cø ph¶i ®îi
+ GiÊy mêi ph¶i ghi sím h¬n 30 – 1h
§äc ®o¹n v¨n kÕt ? ®o¹n v¨n nãi lªn ®iÒu g× ? d.Nªu gi¶i ph¸p kh¾c phôc
§ã lµ nh÷ng gi¶i ph¸p g×?
- Mäi ngêi ph¶i t«n träng nhau
- NÕu kh«ng thËt cÇn thiÕt -> kh«ng tæ chøc häp
ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ 1 vÊn ®Ò ®êi sèng x• héi ?
Yªu cÇu vÒ néi dung h×nh thøc cña bµi nghÞ luËn ? - Nh÷ng cuéc häp mäi ngêi ph¶i tù gi¸c tham dù ®óng giê
§äc ghi nhí ? 2.KÕt luËn – Ghi nhí
II.LuyÖn tËp:
1-Bµi 1:
HS ph¸t biÓu
GV ghi lªn b¶ng
-> HS th¶o luËn lùa chän, bµy tá th¸i ®é ®ång t×nh, ph¶n ®èi ? Nªu sù viÖc, hiÖn tîng tèt ®¸ng biÓu d¬ng cña c¸c b¹n trong trêng hoÆc ngoµi x• héi. Xem hiÖn tîng nµo ®¸ng viÕt bµi nghÞ luËn, hiÖn tîng nµo kh«ng ®¸ng viÕt
*Ho¹t ®éng 3 – Cñng cè, dÆn dß
-§äc l¹i ghi nhí
-§äc kú bµi v¨n; häc bµi
- T×m ®äc v¨n b¶n thuéc kiÓu bµi nµy
- ChuÈn bÞ theo yªu cÇu bµi “C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn... ®êi sèng”
********************************************************************
So¹n : 12-1-2008
Gi¶ng:
TiÕt 100: C¸ch lµm bµi nghÞ luËn
vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp häc sinh biÕt c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng
B.ChuÈn bÞ:
1 sè ®Ò bµi; 1 sè v¨n b¶n mÉu
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 – Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: §äc ghi nhí.. ?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi
*Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi
§äc 4 ®Ò v¨n trong SGK – 22 I.T×m hiÓu c¸c ®Ò bµi
C¸c ®Ò bµi trªn cã ®iÓm g× gièng nhau? - Gièng nhau:
ChØ ra nh÷ng ®iÓm gièng nhau ®ã ? + §èi tîng: lµ sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng
+ PhÇn nªn yªu cÇu: thêng cã mÖnh lÖnh
(nªu suy nghÜ, nhËn xÐt, ý kiÕn, b¶y tá th¸i ®é cña m×nh)
- Sù kh¸c nhau gi÷a c¸c ®Ò ? - Kh¸c nhau:
1. + Cã sù viÖc, hiÖn tîng tèt -> biÓu d¬ng, ca ngîi
+ Cã sù viÖc, hiÖn tîng kh«ng tèt -> lu ý, phª b×nh, nh¾c...
2. + Cã ®Ò cung cÊp s½Õnù viÖc,hiÖn tîng díi d¹ng 1 truyÖn kÓ, mÉu tin ®Ó ngêi lµm bµi sö dông
+ Cã ®Ò kh«ng cung cÊp néi dung s½n mµ chØ gäi tªn, ngêi lµm bµi ph¶i tr×nh bµy, m« t¶ô viÖc, hiÖn tîng ®ã
§äc ®Ò bµi trong sgk – 23 ? II.T×m hiÓu c¸ch lµm bµi
Muèn lµm bµi v¨n nghÞ luËn ph¶i qua nh÷ng VD: §Ò bµi vÒ tÊm g¬ng Ph¹m V¨n. NghÜa
bíc nµo? (T×m hiÓu ®Ò, t×m ý, lËp dµn 1.T×m hiÓu ®Ò, t×m ý:
ý, viÕt bµi, kiÓm tra) a. NghÜa lµ ngêi biÕt th¬ng mÑ, gióp mÑ viÖc ®ång ¸ng
Bíc t×m hiÓu ®Ò cÇn t×m hiÓu râ ý ?
(TÝnh chÊt,nhiÖm vô cña ®Ò’ Ph¹m V¨n NghÜa lµ ai? lµm b. NghÜa lµ ngêi biÕt kÕt hîp häc vµ hµnh
viÖc g×, ý nghÜa viÖc ®ã? ViÖc thµnh ®oµn ph¸t ®éng phong trµo häc tËp Ph¹m V¨n NghÜa c. NghÜa lµ ngêi biÕt s¸ng t¹o lµm têi cho mÑ kÐo
cã ý nghÜa nh thÕ nµo ? )
-> Nªu suy nghÜ vÒ häc tËp Ph¹m V¨nNghÜa ? d. Häc tËp NghÜa lµ häc tËp yªu cha mÑ, häc lao ®éng, häc c¸ch kÕt hîp häc -> hµnh, häc s¸ng t¹o – lµm nh÷ng viÖc nhá mµ cã ý nghÜa lín
- GV giíi thiÖu khung, dµn ý trong SGK 2.LËp dµn bµi:
(HS ghi khung bµi trong SGK vµo vë)
- HS cô thÓ ho¸ c¸c môc nhá thµnh dµn ý chi tiÕt theo c¸c ý ®• t×m ? - Më bµi: SGK
- Th©n bµi:
a. Ph©n tÝch ý nghÜa viÖc lµm Ph¹m V¨n NghÜa: a, b, c
b. §¸nh gÝa viÖclµm Ph¹m V¨n NghÜa: d
c. §¸nh gi¸ ý nghÜa viÖc ph¸t ®éng phong trµo häc tËp Ph¹m V¨n NghÜa:
+ TÊm g¬ng ®êi thêng, b×nh thêng ai còng cã thÓ lµm dîc
+ Tõ 1 g¬ng cã thÓ nhiÒu ngêi tèt -> x• héi tèt
-> TÊm g¬ng b×nh thêng nhng cã ý nghÜa lín
- KÕt bµi: SGK
- Chia nhãm 4 nhãn MB, ý a, b, c 3.ViÕt bµi:
- HS viÕt §V, tr×nh bµy ? HS viÕt tõng ®o¹n
- HS kh¸c bæ sung ? Gi¸o viªn nhËn xÐt, kÕt luËn. 4.§äc l¹i bµi, söa ch÷a
Nªu râ c¸c bíc ®Ó lµm 1 bµi v¨n nghÞ *Ghi nhí: SGk – 24
luËn vÒ sù viÖc,hiÖn tîng ®êi sèng? §äc ghi nhí ?
*Ho¹t ®éng 3 – Cñng cè, dÆn dß
- Cñng cè: LËp dµn bµi cho ®Ò 4 môc I SGK – 22
(GV gîi ý dùa vµo ®Ò ®• lµm lËp dµn ý). Gäi HS tr¶ lêi - DÆn dß: + Häc bµi. N¾m v÷ng ph¬ng ph¸p lµm bµi
HS kh¸c bæ sung + LËp dµn ý chi tiÕt cho ®Ò bµi 4
+ ViÕt bµi nghÞ luËn vÒ t×nh h×nh ®Þa ph¬ng
theo yªu cÇu vµ c¸ch lµm SGK
********************************************************************
TuÇn 21-Bµi 19+20
Ngµy so¹n : 13-1-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 101: Híng dÉn chuÈn bÞ
cho ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn tËp lµm v¨n
A.Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp hoc sinh
- ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn nãi chung.
- TËp trung suy nghÜ vÒ mét hiÖn tîng thùc tÕ ë ®Þa ph¬ng .
- TÝch hîp víi c¸c v¨n b¶n v¨n vµ c¸c bµi tiÕng viÖt, tËp lµm v¨n.
- RÌn kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù vËt, hiÖn tîng x• héi ë ®Þa ph¬ng.
B.ChuÈn bÞ:
-ThÇy: ChuÈn bÞ néi dung.
-Trß: ChuÈn bÞ néi dung gi¸o viªn ®• híng dÉn giê tríc.
C.TiÕn tr×nh lªn líp:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:ViÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh ë nhµ.
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
HiÖn nay trong thùc tÕ cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò con ngêi ph¶i quan t©m ®Ó t×m gi¶i ph¸p tèi u nh vÊn ®Ò m«i trêng, vÊn ®Ò quyÒn trÎ em, vÊn ®Ò x• héi… §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò mµ tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ph¶i quan t©m ®ång thêi nã lµ vÊn ®Ò cô thÓ cña tõng ®Þa ph¬ng ph¶i gi¶i quyÕt. H«m nay chóng ta sÏ cïng nhau ®i t×m hiÓu vÒ vµ viÕt vÒ mét vÊn ®Ò thùc tÕ ë ®Þa ph¬ng m×nh.
*Ho¹t ®éng 2: Néi dung
1.Híng dÉn mét sè vÊn ®Ò cÇn lµm
a.X¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cã thÓ viÕt ë ®Þa ph¬ng
? ë ®Þa ph¬ng em, em thÊy vÊn ®Ò - VÊn ®Ò m«i trêng:
nµo cÇn ph¶i bµn b¹c trao ®æi thèng + HËu qu¶ cña viÖc ph¸ rõng lò lôt, h¹n h¸n…
nhÊt thùc hiÖn ®Ó mang l¹i lîi Ých + HËu qu¶ cña viÖc chÆt ph¸ c©y xanh « nhiÔm
chung cho mäi ngêi? bÇu kh«ng khÝ.
- VÊn ®Ò m«i trêng. + HËu qu¶ cña r¸c th¶i bõa b•i khã tiªu hñy.
? VËy khi viÕt vÒ vÊn ®Ò m«i trêng
th× cÇn viÕt vÒ nh÷ng khÝa c¹nh nµo?
- VÊn ®Ò vÒ quyÒn trÎ em - VÊn ®Ò quyÒn trÎ em.
? Khi viÕt vÒ vÊn ®Ò nµy th× thùc tÕ ë + Sù quan t©m cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng ®Õn trÎ
®Þa ph¬ng em cÇn ®Ò cËp ®Õn nh÷ng em (x©y dùng, söa ch÷a trêng häc…).
khÝa c¹nh nµo? + Sù quan t©m cña nhµ trêng ®Õn trÎ em (x©y
dùng khung c¶nh s ph¹m phï hîp..)
+ Sù quan t©m gióp ®ì cña gia ®×nh.
-VÊn ®Ò vÒ x• héi - VÊn ®Ò x• héi:
? Khi viÕt vÒ vÊn ®Ò nµy ta cÇn khai + Sù quan t©m gióp ®ì ®èi víi c¸c gia ®×nh thuéc
th¸c nh÷ng khÝa c¹nh nµo ë ®Þa diÖn chÝnh s¸ch
ph¬ng m×nh? + Nh÷ng tÊm g¬ng s¸ng trong thùc tÕ(vÒ lßng
nh©n ¸i, ®øc hi sinh …)
b. X¸c ®Þnh c¸ch viÕt
? VËy khi viÕt bÊt cø mét vÊn ®Ò g× ta - Yªu cÇu vÒ néi dung
cÇn ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu g× + Sù viÖc hiÖn tîng ®îc ®Ò cËp phai mang tÝnh
vÒ néi dung? phæ biÕn trong x• héi
+ Ph¶i trung thùc cã tÝnh x©y dùng, kh«ng s¸o
rçng
+ Ph©n tÝch nguyªn nh©n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch
quan vµ cã søc thuyÕt phôc
+ Néi dung bµi viÕt gi¶n dÞ dÔ hiÓu tr¸nh dµi dßng
? VËy bè côc cña mét v¨n b¶n cÇn cã - Yªu cÇu vÒ h×nh thøc:
mÊy phÇn? Lµ nh÷ng phÇn nµo? §Ó lµm + Ph¶i ®ñ bè côc ba phÇn (MB, TB, KB).
râ nh÷ng phÇn ®ã cÇn tr×nh bµy ra sao? + Ph¶i cã ®ñ luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn.
2. Híng dÉn t×m hiÓu mét sè v¨n b¶n
? §äc lÇn lît tõng v¨n b¶n (®Ýnh kÌm) a. V¨n b¶n: Ngêi hïng tuæi 15.
Yªu cÇu häc sinh x¸c ®Þnh nh÷ng vÊn b. V¨n b¶n: ChiÕn tÝch.
®Ò sau: c. V¨n b¶n: Nçi ®au.
? Sù viÖc hiÖn tîng nµo trong x• héi d. V¨n b¶n: C« n÷ sinh nghÌo häc giái.
®îc ®Ò cËp?
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nªu sù
viÖc, hiÖn tîng, c¸ch ®¸nh gi¸ vµ ph©n
tÝch cña t¸c gi¶?(cã ®¶m b¶o tÝnh trung
thùc kh¸ch quan vµ thuyÕt phôc kh«ng)
? Néi dung cña bµi viÕt nh thÕ nµo?
? LuËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn ra sao?
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
? VËy khi viÕt vÒ mét vÊn ®Ò ë ®Þa - Chó ý: Khi viÕt vÒ mét vÊn ®Ò ë ®Þa ph¬ng ta cÇn
ph¬ng ta cÇn viÕt nh thÕ nµo ®Ó ®¶m ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu:
b¶o yªu cÇu c¶ vÒ néi dung lÉn h×nh + T×nh h×nh, ý kiÕn vµ nhËn ®Þnh cña c¸ nh©n ph¶i
thøc? râ rµng, cô thÓ cã thuyÕt minh, lËp luËn, thuyÕt
phôc.
+ TuyÖt ®èi kh«ng ®îc nªu tªn ngêi, tªn c¬ quan
®¬n vÞ cô thÓ cã thËt, v× nh vËy lµ ph¹m vi tËp
lµm v¨n ®• trë thµnh mét ph¹m vi kh¸c.
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè- dÆn dß:
- HÖ thèng néi dung toµn bµi, kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n.
- VÒ nhµ viÕt mét v¨n b¶n hoµn chØnh (chän mét trong c¸c vÊn ®Ò ®• híng dÉn)
- So¹n bµi: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi (theo c©u hái s¸ch gi¸o khoa- trang 30)
********************************************************************************
Ngµy so¹n : 14-1-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 102: ChuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kû míi
- Vò Khoan -
A.Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh
- NhËn thøc ®îc nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu trong tÝnh c¸ch vµ thãi quen cña con ngêi ViÖt Nam, yªu cÇu gÊp rót ph¶i kh¾c phôc ®iÓm yÕu, h×nh thµnh ®øc tÝnh vµ thãi quen tèt khi ®Êt níc ®i vµo c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
- N¾m ®îc tr×nh tù lËp luËn vµ nghÖ thuËt nghÞ luËn cña t¸c gi¶.
- TÝch hîp víi tiÕng viÖt vµ tËp lµm v¨n.
- RÌn kÜ n¨ng ®äc, hiÓu, ph©n tÝch v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò con ngêi, x• héi.
B.ChuÈn bÞ:
- ThÇy: ChuÈn bÞ ch©n dung t¸c gi¶ Vò Khoan, cuèn s¸ch: Mét gãc nh×n cña tri thøc (tËp 1-NXB trÎ; thµnh phè Hå ChÝ Minh, 2002).
- Trß: §äc kü v¨n b¶n chuÈn bÞ theo c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa-trang 30.
C.TiÕn tr×nh lªn líp:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2. KiÓm tra: KiÓm tra bµi cò.
-V¨n b¶n “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ” cã mÊy luËn ®iÓm, lµ nh÷ng luËn
®iÓm nµo?
-Sau khi häc xong v¨n b¶n: “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ” em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ bè côc, vÒ c¸ch viÕt, vÒ giäng v¨n cña t¸c gi¶ ®• sö dông trong v¨n b¶n?
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Vµo ThÕ kû XXI, thanh niªn ViÖt Nam ta ®•, ®ang vµ sÏ chuÈn bÞ nh÷ng g× trong hµnh trang cña m×nh. LiÖu ®Êt níc ta cã thÓ s¸nh vai víi c¸c cêng quèc n¨m ch©u ®îc hay kh«ng? Mét trong nh÷ng lêi khuyªn, nh÷ng lêi trß chuyÖn vÒ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan trong hµng ®Çu cña thanh niªn ®îc thÓ hiÖn trong bµi nghÞ luËn cña ®ång chÝ Phã Thñ tíng Vò Khoan viÕt nh©n dÞp ®Çu n¨m 2001.
* Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n:
- Yªu cÇu häc sinh ®äc to, râ rµng,
m¹ch l¹c, t×nh c¶m phÊn chÊn.
- Gi¸o viªn ®äc mÉu, mêi 3 häc sinh
®äc.
- Gi¸o viªn nhËn xÐt c¸ch ®äc cña häc
sinh.
? Dùa vµo phÇn chó thÝch (*) trong SGK
h•y giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c
gi¶?
? §äc c¸c chó thÝch SGK (29)
? Chó ý c¸c tõ ? Gi¶i nghÜa.
(§éng lùc; kinh tÕ tri thøc; thÕ giíi
m¹ng; bãc ng¨n c¾n dµi).
? V¨n b¶n nµy thuéc kiÓu v¨n b¶n g×?
? Lo¹i v¨n b¶n nghÞ luËn.
? V¨n b¶n nµy cã bè côc mÊy phÇn?
Néi dung tõng phÇn.
? Quan s¸t toµn bé v¨n b¶n x¸c ®Þnh
luËn ®iÓm trung t©m vµ hÖ thèng luËn cø
trong v¨n b¶n?
? §äc phÇn nªu vÊn ®Ò?
? Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ c¸ch nªu
vÊn ®Ò cña t¸c gi¶ ? ViÖc ®Æt vÊn ®Ò vµo
thêi ®iÓm ®Çu thÕ kØ míi cã ý nghÜa nh
thÕ nµo?
? V× sao nh vËy, lÇn lît trong c¸c phÇn
viÕt tiÕp theo t¸c gi¶ sÏ gióp ta s¸ng tá?
? §äc phÇn 2? §o¹n 1?
? LuËn cø ®Çu tiªn ®îc triÓn khai lµ g×?
Ngêi viÕt ®• luËn chøng nã nh thÕ nµo?
? §äc ®o¹n 2 vµ 3 (PhÇn 2)?
? Ngoµi 2 nguyªn nh©n trªn cßn nh÷ng
nguyªn nh©n nµo kh¸c khi nh×n réng ra c¶
níc, c¶ thêi ®¹i vµ thÕ giíi?
? TÊt c¶ nh÷ng nguyªn nh©n ®ã dÉn ®Õn
vÊn ®Ò g×?
? §äc ®o¹n 4 + ®o¹n 5 (PhÇn 2)?
? T¸c gi¶ ®• nªu nh÷ng c¸i m¹nh, c¸i yÕu
nµo cña con ngêi ViÖt Nam? Nguyªn
nh©n v× sao cã c¸i yÕu?
? So víi ®o¹n 4 th× ë ®o¹n 5 t¸c gi¶ ph©n
tÝch nh÷ng c¸i m¹nh, c¸i yÕu cña ngêi
ViÖt Nam nh thÕ nµo? ¤ng sö dông nh÷ng
thµnh ng÷ nµo? T¸c dông?
? §äc ®o¹n 6 vµ ®o¹n 7? Ph¸t hiÖn nh÷ng
c¸i m¹nh, c¸i yÕu trong tÝnh c¸ch vµ thãi
quen cña ngêi ViÖt Nam?
? Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ c¸ch lËp
luËn cña t¸c gi¶?
(Cô thÓ, râ rµng, l«gÝc)
Søc thuyÕt phôc cao
? §äc phÇn 3?
? T¸c gi¶ nªu l¹i môc ®Ých vµ sù cÇn thiÕt
cña kh©u ®Çu tiªn cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh
khi bíc vµo thÕ kØ míi lµ g×? V× sao?
? Em cã nhËn xÐt nh thÕ nµo vÒ nhiÖm vô
t¸c gi¶ nªu ra?
*Ho¹t ®éng 3:
? T¸c gi¶ ®• sö dông nh÷ng tÝn hiÖu
nghÖ thuËt g× trong v¨n b¶n?
? Néi dung chñ yÕu mµ v¨n b¶n ®Ò cËp
®Õn lµ g×?
? H•y t×m mét sè c©u thµnh ng÷, tôc ng÷
nãi vÒ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi
ViÖt Nam trong d•y sau? B¶ng phô + PhiÕu
häc tËp.
I-TiÕp xóc v¨n b¶n.
1.§äc v¨n b¶n
2.Gi¶i thÝch tõ khã.
- §éng lùc: Lµ lùc t¸c ®éng vµo vËt, ®å vËt
hay ®èi tîng.
- Kinh tÕ tri thøc: ChØ mét tr×nh ®é ph¸t triÓn rÊt cao cña nÒn kinh tÕ mµ trong ®ã tri thøc trÝ tuÖ
chiÕm tû träng cao trong c¸c gi¸ trÞ cña s¶n
phÈm trong tæng s¶n phÈm kinh tÕ quèc d©n.
- ThÕ giíi m¹ng: Liªn kÕt, trao ®æi th«ng tin
trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi nhê hÖ thèng m¸y
tÝnh liªn th«ng.
- Bãc ng¾n c¾n dµi: Thµnh ng÷ chØ lèi sèng,
lèi suy nghÜ lµm ¨n h¹n hÑp nhÊt thêi kh«ng
cã tÇm nh×n xa.
3.KiÓu lo¹i v¨n b¶n:
- NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò x• héi,gi¸o dôc
- NghÞ luËn gi¶i thÝch.
4.Bè côc: 3 phÇn
PhÇn 1: §Æt vÊn ®Ò.
PhÇn 2: Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
PhÇn 3: KÕt thóc vÊn ®Ò.
II.Ph©n tÝch v¨n b¶n
- LuËn ®iÓm trung t©m:ChuÈn bÞ hµnh trang
vµo thÕ kØ míi.
- HÖ thèng luËn cø (4).
1.Nªu vÊn ®Ò.
-Nªu vÊn ®Ò mét c¸ch trùc tiÕp, râ rµng, ng¾n gän, cô thÓ
-ý nghÜa: §©y lµ thêi ®iÓm quan träng, thiªng liªng, ®Çy ý nghÜa ®Æc biÖt lµ líp trÎ ViÖt Nam ph¶i n¾m v÷ng c¸i m¹nh, c¸i yÕu cña con ngêi ViÖt Nam tõ ®ã ph¶i rÌn luyÖn nh÷ng thãi quen tèt khi bíc vµo nÒn kinh tÕ míi.
2- Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.
*LuËn cø quan träng ®Çu tiªn lµ sù chuÈn
bÞ cho b¶n th©n con ngêi ®Ó bíc vµo thÕ
kØ míi.
- LuËn chøng lµm s¸ng tá luËn cø.
+ Con ngêi lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cña lÞch sö. Kh«ng cã con ngêi, lÞch sö kh«ng thÓ tiÕn lªn, ph¸t triÓn.
+ Trong nÒn kinh tÕ tri thøc, trong thÕ kØ XXI vai trß con ngêi cµng næi tréi.
+ Mét thÕ giíi khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn nhanh.
+ Sù giao thoa, héi nhËp gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ ngµy cµng s©u réng.
*LuËn cø trung t©m cña v¨n b¶n lµ :
-ChØ râ nh÷ng c¸i m¹nh, c¸i yÕu cña con ngêi ViÖt Nam tríc m¾t líp trÎ.
- C¸i m¹nh truyÒn thèng: Th«ng minh,
nh¹y bÐn víi c¸i míi §ã lµ c¸i m¹nh cèt
tö cña toµn d©n cã tÇm quan träng hµng
®Çu vµ l©u dµi C¸i yÕu ®îc tiÒm Èn
trong c¸i m¹nh nhanh chãng kh¾c phôc
míi ph¸t huy ®îc c¸i m¹nh.
- C¸i m¹nh: CÇn cï, s¸ng t¹o trong c«ng viÖc
§¸p øng víi thùc tÕ cuéc sèng hiÖn ®¹i.
C¸i m¹nh vÉn tiÒm Èn c¸i yÕu, nh÷ng khuyÕt tËt.
- C¸i m¹nh: §oµn kÕt, th¬ng yªu, gióp ®ì nhau trong lÞch sö dùng níc, gi÷ níc xong thùc tÕ hiÖn nay cßn ®è kÞ, cßn lèi sèng thø bËc.
- C¸i m¹nh: B¶n tÝnh thÝch øng nhanh C¸i yÕu: K× thÞ kinh doanh + thãi quen bao cÊp, û l¹i, kÐm n¨ng ®éng, tù chñ, kh«n vÆt, ……
3.KÕt thóc vÊn ®Ò
- Môc ®Ých: “S¸nh vai… ch©u”
- Con ®êng, biÖn ph¸p: LÊp ®Çy nh÷ng ®iÓm m¹nh, vøt bá nh÷ng ®iÓm yÕu Lµm cho líp trÎ nhËn râ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu t¹o thãi quen tèt ®Ó vËn dông vµo thùc tÕ.
- NhiÖm vô ®Ò ra thËt cô thÓ, râ rµng, gi¶n dÞ, tëng nh ai còng cã thÓ lµm theo.
Tæng kÕt-LuyÖn tËp
1.Tæng kÕt
*NghÖ thuËt:
+ Ng«n ng÷ b¸o chÝ, g¾n víi ®êi sèng, c¸ch nãi trùc tiÕp, dÔ hiÓu, gi¶n dÞ.
+ Sö dông c¸ch so s¸nh cña ngêi NhËt, ngêi Hoa trong cïng mét sù viÖc, hiÖn tîng xong l¹i cã c¸c thãi quen vµ øng xö
kh¸c nhau.
+ Sö dông thµnh ng÷, tôc ng÷, ca dao cô thÓ, sinh ®éng.
*Néi dung: Ph¸t huy nh÷ng ®iÓm m¹nh, h¹n chÕ, vøt bá nh÷ng ®iÓm yÕu ®Ó ®a níc ta tiÕn lªn sanh vai víi c¸c quèc gia 5 ch©u.
* Ghi nhí: SGK (Trang 30)
2.LuyÖn tËp.
*Nãi vÒ ®iÓm m¹nh cña ngêi ViÖt Nam
- Uèng níc nhí nguån.
- Tr«ng tríc ngã sau.
- MiÖng nãi tay lµm.
- §îc mïa chí phô ng« khoai.
*Nãi vÒ ®iÓm yÕu cña ngêi ViÖt Nam
- §ñng ®Ønh nh chÜnh tr«i s«ng.
- VÐn tay ¸o x«, ®èt nhµ t¸ng giÊy.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
- HÖ thèng néi dung bµi
+ NghÖ thuËt.
+ Néi dung.
- Híng dÉn lµm bµi tËp 2 (SGK-Trang 31)
- Häc kÜ néi dung bµi
- So¹n bµi: “Chã sãi vµ cõu trong th¬” -
Ngô ng«n cña La- ph«ng- ten theo c©u hái SGK trang 41.
*****************************************************************************
Ngµy so¹n : 15-1-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 103: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp (tiÕp theo)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh
- NhËn biÕt hai thµnh phÇn biÖt lËp: Gäi- ®¸p vµ phô chó.
- N¾m ®îc c«ng dông riªng cña mçi thµnh phÇn trong c©u.
- BiÕt ®Æt c©u cã thµnh phÇn gäi - ®¸p, thµnh phÇn phô chó.
- TÝch hîp víi v¨n, tËp lµm v¨n.
B.ChuÈn bÞ:
- ThÇy: §Ìn chiÕu (PhÇn ng÷ liÖu vµ bµi tËp vËn dông).
- Trß: ChuÈn bÞ theo híng dÉn.
C.TiÕn tr×nh lªn líp:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
-Ta ®• häc c¸c thµnh phÇn biÖt lËp nµo? T¸c dông cña nã.
-Tr×nh bµy bµi tËp sè 4 trang 19?
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giê tríc chóng ta ®• häc thµnh phÇn c¶m th¸n, thµnh phÇn t×nh th¸i trong c©u mÆc dï nã kh«ng tham gia vµo viÖc diÔn ®¹t sù viÖc cña c©u xong nã còng cã nh÷ng t¸c dông nhÊt ®Þnh: H«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu nh÷ng thµnh phÇn biÖt lËp ®ã?
*Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n:
1.Ng÷ liÖu- Ph©n tÝch ng÷ liÖu
*Ng÷ liÖu 1( SGK- Trang 31)
? C¸c tõ ng÷: “nµy”; “tha «ng” tõ ng÷
nµo ®îc dïng ®Ó gäi, tõ ng÷ nµo ®îc
dïng ®Ó ®¸p?
- Tõ “nµy” dïng ®Ó gäi; côm tõ “tha «ng”
dïng ®Ó ®¸p.
? Nh÷ng tõ ng÷ dïng ®Ó gäi-®¸p cã tham
gia diÔn ®¹t nghÜa sù viÖc cña c©u hay
kh«ng? T¹i sao?
- Nh÷ng tõ ng÷ “nµy”, “tha «ng” kh«ng
tham gia vµo viÖc diÔn ®¹t nghÜa sù viÖc cña
c©u v× chóng lµ thµnh phÇn biÖt lËp.
? Trong c¸c tõ ng÷ gäi-®¸p Êy, tõ ng÷ nµo
®îc dïng ®Ó t¹o lËp cuéc tho¹i, tõ ng÷ nµo
®îc dïng ®Ó duy tr× cuéc tho¹i?
- Tõ “nµy” ®îc dïng ®Ó t¹o lËp cuéc tho¹i,
më ®Çu sù giao tiÕp.
- Côm tõ “tha «ng” dïng ®Ó duy tr× cuéc
tho¹i, thÓ hiÖn sù hîp t¸c ®èi tho¹i.
? C¸c tõ ng÷ “nµy”, “tha «ng” ®îc gäi
lµ thµnh phÇn gäi- ®¸p. Em hiÓu thÕ nµo
lµ thµnh phÇn gäi- ®¸p?
- Mét häc sinh ®äc yªu cÇu bµi tËp 1
(Trang 32)
? Häc sinh x¸c ®Þnh häc sinh kh¸c nhËn
xÐt bæ xung gi¸o viªn nhËn xÐt, ®¸nh
gi¸?
*Ng÷ liÖu 2 (SGK-Trang 31+32)
- Häc sinh ®äc râ rµng ng÷ liÖu chó ý c¸c
tõ ng÷ g¹ch ch©n.
? NÕu lîc bá nh÷ng tõ ng÷ g¹ch ch©n
“vµ còng lµ ®øa con duy nhÊt cña anh”
“t«i nghÜ vËy” th× nghÜa cña sù viÖc cña mçi
c©u cã thay ®æi kh«ng? V× sao?
- NÕu ta lîc bá nh÷ng tõ ng÷ g¹ch ch©n
th× nghÜa sù viÖc cña c¸c c©u kh«ng thay
®æi. V× nh÷ng tõ ng÷ ®ã lµ thµnh phÇn biÖt
lËp ®îc viÕt thªm vµo, nã kh«ng n»m
trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u.
? Côm tõ “vµ còng lµ ®øa con duy nhÊt cña
anh” ®îc thªm vµo ®Ó chó thÝch cho côm
tõ nµo?
- Chó thÝch cho côm tõ “®øa con g¸i ®Çu
lßng”.
? Côm chñ vÞ “t«i nghÜ vËy” chó thÝch ®iÒu
g×?
- Côm chñ vÞ “t«i nghÜ vËy” chó thÝch ®iÒu
suy nghÜ riªng cña nh©n vËt “t«i”.
? C¸c côm tõ “vµ còng lµ ®øa con duy nhÊt
cña anh”, “t«i nghÜ vËy” lµ thµnh phÇn phô
chó. Em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn phô
chó?
? C¸c thµnh phÇn gäi - ®¸p vµ phô chó ®îc
gäi lµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. VËy em hiÓu
thÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp?
- Hai häc sinh ®äc ghi nhí?
* Ho¹t ®éng 3:
- Häc sinh ®äc to bµi tËp 2 x¸c ®Þnh yªu
cÇu? Mét häc sinh nhËn xÐt, bæ sung
gi¸o viªn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸.
- Häc sinh ®äc to yªu cÇu bµi tËp 3. X¸c
®Þnh theo yªu cÇu? Tõng ®o¹n trÝch häc
sinh nhËn xÐt, bæ sung gi¸o viªn nhËn
xÐt, ®¸nh gi¸?
- Häc sinh ®äc to yªu cÇu bµi tËp 4? X¸c
®Þnh theo yªu cÇu? Häc sinh nhËn xÐt,
bæ sung gi¸o viªn nhËn xÐt ®¸nh gi¸?
- Häc sinh ®äc to yªu cÇu bµi tËp 5?
? Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh c¸ch viÕt.
? Häc sinh viÕt bµi tr×nh bµy tríc líp.
? Gi¸o viªn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ uèn n¾n.
* Ho¹t ®éng 4: 2.KÕt luËn:
*Thµnh phÇn gäi-®¸p ®îc dïng ®Ó t¹o lËp
cuéc tho¹i ®Ó duy tr× quan hÖ giao tiÕp.
*Bµi tËp 1- Trang 32
T×m thµnh phÇn gäi-®¸p trong ®o¹n trÝch.
- Tõ dïng ®Ó gäi “nµy”.
- Tõ dïng ®Ó ®¸p “v©ng”.
- Quan hÖ trªn - díi.
- Th©n mËt: Hµng xãm l¸ng giÒng cïng
c¶nh ngé.
* Thµnh phÇn phô chó ®îc dïng ®Ó bæ
sung mét sè chi tiÕt cho néi dung chÝnh
cña c©u.
* C¸c thµnh phÇn gäi - ®¸p vµ phô chó lµ
nh÷ng bé phËn kh«ng tham gia vµo viÖc diÔn
®¹t nghÜa sù viÖc cña c©u nªn ®îc gäi lµ
thµnh phÇn biÖt lËp.
*Ghi nhí (SGK trang 32).
LuyÖn tËp:
1.Bµi tËp 2 (SGK trang 32).
T×m thµnh phÇn gäi - ®¸p trong c©u ca dao?
Lêi gäi - ®¸p ®ã híng ®Õn ai?
- Côm tõ dïng ®Ó gäi “bÇu ¬i”.
- §èi tîng híng tíi cña sù gäi: TÊt c¶ c¸c
thµnh viªn trong céng ®ång ngêi ViÖt.
2.Bµi tËp 3 (SGK trang 33).
T×m thµnh phÇn phô chó trong c¸c ®o¹n
trÝch? Cho biÕt chóng bæ sung ®iÒu g×?
a)- “KÓ c¶ anh” gi¶i thÝch cho côm tõ
“mäi ngêi”/
b)- “C¸c thÇy c«…ngêi mÑ” gi¶i thÝch
cho côm tõ “nh÷ng ngêi n¾m gi÷ ch×a kho¸
… nµy”
c)- “Nh÷ng ngêi thùc sù cña …kØ tíi”
gi¶i thÝch cho côm tõ “líp trΔ.
d)- “Cã ai ngê” thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn
cña nh©n vËt “T«i”.
- “Th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i” thÓ hiÖn
t×nh c¶m tr×u mÕn cña nh©n vËt “T«i” víi
nh©n vËt “C« bÐ nhµ bªn”.
3.Bµi tËp 4 (SGK trang 33).
Thµnh phÇn phô chó ë mçi c©u trong bµi
tËp 3 liªn quan ®Õn nh÷ng tõ ng÷ nµo tríc
®ã?
- C¸c thµnh phÇn phô chó ë bµi tËp 3 liªn
quan ®Õn nh÷ng tõ ng÷ mµ nã cã nhiÖm vô
gi¶i thÝch hoÆc cung cÊp th«ng tin phô vÒ
th¸i ®é, suy nghÜ, t×nh c¶m cña c¸c nh©n vËt
®èi víi nhau.
4.Bµi tËp 5 (SGK trang 33).
- ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n tr×nh bµy suy nghÜ cña
em vÒ viÖc thanh niªn chuÈn bÞ hµnh trang
bíc vµo thÕ kû míi, trong ®ã cã chøa thµnh
phÇn phô chó.
Cñng cè-DÆn dß:
- HÖ thèng néi dung bµi: Häc sinh cÇn n¾m
ch¾c:
+ Thµnh phÇn gäi - ®¸p.
+ Thµnh phÇn phô chó.
- Híng dÉn häc bµi.
+ Häc thuéc phÇn ghi nhí (SGK trang 32).
+ Hoµn thiÖn bµi tËp 5.
+ ChuÈn bÞ viÕt bµi viÕt sè 5.
********************************************************************************
Ngµy so¹n : 16-1-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕtt 104-105: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5 : NghÞ luËn
vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng cña ®êi sèng.
A.Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh
- ¤n tËp tæng hîp c¸c kiÕn thøc ®• häc vÒ v¨n nghÞ luËn.
- TÝch hîp c¸c kiÕn thøc ®• häc vÒ v¨n, tiÕng ViÖt, tËp lµm v¨n.
- KiÓm tra kü n¨ng viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ sù viÖc, hiÖn tîng, x• héi.
B.ChuÈn bÞ:
- ThÇy: Ra ®Ò, ®¸p ¸n chÊm.
- Trß: ¤n tËp kü kiÕn thøc vËn dông ®Ó viÕt bµi.
C.TiÕn tr×nh lªn líp:
* Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra: §å dïng (giÊy, bót ®Ó viÕt bµi).
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
*Ho¹t ®éng 2: Néi dung
- Gi¸o viªn ®äc ®Ò tríc 1 lÇn?
- ChÐp ®Ò lªn b¶ng?
- §äc l¹i ®Ò gi¶i quyÕt nh÷ng th¾c
m¾c cña häc sinh?
- Häc sinh ®äc to, râ rµng ®Ò bµi?
- X¸c ®Þnh ®Ò thuéc kiÓu lo¹i nµo?
- X¸c ®Þnh néi dung cÇn viÕt:
- X¸c ®Þnh râ h×nh thøc?
- Gi¸o viªn nªu mét sè yªu cÇu vÒ mÆt
tæ chøc líp khi lµm bµi.
- ChÊm ®iÓm 10
? Më bµi: + ý 1: 1®.
+ ý 2: 1®.
? Th©n bµi: + ý 1: 2®.
+ ý 2: 1.5®.
+ ý 3: 1.5®.
*Ho¹t ®éng 3:
* Ho¹t ®éng 4: I.§Ò bµi:
Mét hiÖn tîng kh¸ phæ biÕn hiÖn nay lµ vøt
r¸c ra ®êng hoÆc nh÷ng n¬i c«ng céng. Ngåi
bªn hå, dï lµ hå ®Ñp næi tiÕng, ngêi ta còng
tiÖn tay vøt r¸c xuèng…Em h•y ®Æt mét nhan
®Ò ®Ó gäi ra hiÖn tîng Êy vµ viÕt bµi v¨n nªu
suy nghÜ cña m×nh.
II.Yªu cÇu:
1.ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ sù vËt, hiÖn tîng
trong x• héi.
2.Néi dung: HËu qu¶ ghª gím cña viÖc vøt r¸c th¶i bõa b•i.
3.H×nh thøc: §¶m b¶o bè côc 3 phÇn chÆt chÏ, m¹ch l¹c, tr×nh bµy s¹ch, khoa häc.
4.Tæ chøc:
- TrËt tù, nghiªm tóc viÕt bµi.
III.§¸p ¸n, thang ®iÓm chÊm bµi
1.Më bµi (2®):
- Giíi thiÖu hiÖn tîng vøt r¸c bõa b•i lµ phæ
biÕn hiÖn nay.
- Nªu kh¸i qu¸t t¸c h¹i cña viÖc lµm nµy.
2.Th©n bµi (5®):
- Ph©n tÝch hiÖn tîng vøt r¸c bõa b•i trong thùc tÕ hiÖn nay lµ phæ biÕn.
- §¸nh gi¸ viÖc vøt r¸c bõa b•i g©y nh÷ng hËu qu¶ .
- NÕu kh«ng vøt r¸c bõa b•i cã kÕt thóc ra sao?
3.KÕt bµi (2®):
- Kh¼ng ®Þnh, phñ ®Þnh vÊn ®Ò vøt r¸c bõa b•i
- Rót ra bµi häc cho b¶n th©n.
4.H×nh thøc (1®):
- Tr×nh bµy s¹ch sÏ, khoa häc, bè côc râ rµng, m¹ch l¹c.
- Nh¾c l¹i yªu cÇu cÇn thiÕt khi viÕt mét v¨n b¶n nghÞ luËn x• héi.
+ VÒ néi dung.
+ VÒ h×nh thøc.
Thu bµi-NhËn xÐt
- Thu bµi viÕt cña líp.
- NhËn xÐt giê viÕt bµi.
Cñng cè-DÆn dß:
- Kh¾c s©u kh¸i niÖm v¨n nghÞ luËn vÒ sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng vµ c¸ch
- ChuÈn bÞ tríc bµi: NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lý.
********************************************************************************
So¹n :
Gi¶ng:
TiÕt 106: Chã sãi vµ cõu
Trong th¬ ngô ng«n cña La-Ph«ng-Ten
( TrÝch – Hi-p«-lit ten)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp häc sinh hiÓu ®îc bµi nghÞ luËn v¨n ch¬ng ®• dïng biÖn ph¸p so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña LaPh«ng Ten víi nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vËt Êy cña nhµ khoa häc §uy-Ph«ng nh»m lµm næi bËt ®Æc trng cña s¸ng t¸c nghÖ thuËt: in ®Ëm dÊu Ên c¸ch nh×n, c¸ch nghÜ riªng cña nghÖ sü
- TÝch hîp TËp lµm v¨n (NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lý) phÇn tiÕng ViÖt (gäi, ®¸p, phô chó, liªn kÕt c©u, ®o¹n v¨n) phÇn v¨n 1 sè bµi th¬ ngô ng«n cña Laphong Ten
- KÜ n¨ng: T×m, ph©n tÝch luËn ®iÓm, luËn chøng; so s¸nh c¸ch viÕt cña nhµ v¨n vµ nhµ khoa häc vÒ cïng 1 ®èi tîng.
B.ChuÈn bÞ: Mét sè bµi th¬ La ph«ng Ten
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: §äc ghi nhí “Hµnh trang...” ?
§äc l¹i c©u më ®Çu, c©u cuèi v¨n b¶n, sù lÆp ý cña c©u më ®Çu, c©u cuèi thÓ hiÖn chñ ®Þnh g× vµ ®èi tîng nµo mµ t/g bµi b¸o híng tíi ?
(Kh¾c s©u chñ ®Ò – híng tíi líp trÎ hiÖn nay)
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi
*Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n:
- GV ®äc mÉu, nªu t/c ®äc (th¬ ®óng I.tiÕp xóc v¨n b¶n
nhÞp; lêi do¹ dÉm cña chã sãi, van xin thª th¶m cña cõu non) 1.§äc
2.T×m hiÓu chó thÝch:
- Gäi 2 HS lÇn lît ®äc tiÕp ? -T¸c gi¶: Lµ triÕt gia, sö häc, nghiªn cøu v¨n häc, viÖn sü viÖn Hµn L©m Ph¸p
- §äc chó thÝch * ?
- Nªu vµi nÐt vÒ t/g – t/p ? + T¸c gi¶ c«ng tr×nh nghiªn cøu v¨n häc næi tiÕng “La Phong Ten vµ th¬ ngô ng«n cña «ng” (3 phÇn, mçi phÇn nhiÒu ch¬ng)
- Gäi KT viÖc ®äc hiÓu c¸c chó thÝch kh¸c ? -T¸c phÈm: §o¹n trÝch tõ ch¬ng II, phÇn 2
T×m bè côc ®o¹n trÝch ? 3.Bè côc – lËp luËn:
+ §Çu -> "chÕt råi th× v« dông":Nh×n nhËn cña Buy-ph«ng vµ La- ph«ng-ten vÒ chã sãi vµ cõu
+ Cßn l¹i: Lêi b×nh cña t¸c gi¶ vÒ hai c¸ch nh×n trªn
C¸ch lËp luËn cña t/g ?
X¸c ®Þnh m¹ch NL ë tõng phÇn ? - M¹ch nghÞ luËn:
(Khi b¹n vÒ con cõu t/g thay bíc 1 b»ng trÝch ®o¹n th¬ ngô ng«n LPTen + Díi ngßi bót cña La Ph«ng-ten
+ Díi ngßi bót cña §uy-Ph«ng
-> nhê ®ã bµi v¨n nghÞ luËn trë nªn sinh ®éng h¬n + Díi ngßi bót cña La Ph«ng Ten
II.Ph©n tÝch v¨n b¶n
§äc “§uy-ph«ng –> xua ®i” ? nhµ khoa häc cã viÕt vÒ 1 con cõu cô thÓ ? viÕt vÒ chóng nh thÕ nµo ? vµ tá th¸i ®é g× -> con cõu ? §äc ®o¹n “§uy-ph«ng viÕt... v« dông” nhµ khoa häc cã viÕt 1.Hai con vËt díi ngßi bót nhµ khoa häc
- ViÕt vÒ loµi cõu (con cõu nãi chung) loµi chã sãi (con chã sãi nãi chung)
vÒ 1 con cõu cô thÓ ? ViÕt vÒ chóng nh thÕ nµo ? Nªu dÉn chøng ? b»ng ngßi bót chÝnh x¸c cña nhµ khoa häc nªu nh÷ng ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña chóng
(T×nh mÉu tö loµi nµo còng cã; nèi bÊt h¹nh cña chã sãi kh«ng ®îc nh¾c ®Õn v× ®Êy kh«ng ph¶i lµ nÐt c¬ b¶n cña nã ë mäi lóc, mäi n¬i)
-Tãm t¾t nh÷ng ghi chÐp cña Buy Ph«ng vÒ chã sãi?
-T×nh c¶m cña «ng ®èi víi con vËt nµy nh thÕ nµo?
NhËn xÐt cña Buy Ph«ng vÒ chã sãi cã ®óng kh«ng?
- Kh«ng nh¾c ®Õn “t×nh mÉu tö th©n th¬ng cña loµi cõu; kh«ng nh¾c ®Õn nçi bÊt h¹nh cña chã sãi"
->Sãi lµ loµi vËt ®¸ng ghÐt, ®¸ng trõ
->Cõu lµ con vËt ®Çn ®én, nhót nh¸t, thô ®éng, kh«ng biÕt trèn tr¸nh hiÓm nguy.
*Nh×n nhËn cña Buy Ph«ng vÒ chã sãi:
-Buy Ph«ng nh×n thÊy nh÷ng ho¹t ®éng b¶n n¨ng vÒ thãi quen vµ sù xÊu xÝ.
-¤ng khã chÞu vµ thÊy ghÐt con sãi v× lóc sèng chóng cã h¹i, lóc chÕt còng v« dông.
=>§ã lµ lêi nhËn xÐt ®óng v× dùa trªn sù quan s¸t nh÷ng biÓu hiÖn b¶n n¨ng xÊu cña con vËt nµy
Cñng cè-DÆn dß:
-§äc l¹i phÇn ph©n tÝch, nh¾c l¹i néi dung chÝnh ®• häc.
-Häc bµi vµ chuÈn bÞ nh÷ng néi dung cßn l¹i.
********************************************************************
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 107 V¨n häc
Chã sãi vµ cõu
Trong th¬ ngô ng«n cña La-Ph«ng-Ten
( TrÝch – Hi-p«-lit ten)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp häc sinh hiÓu ®îc bµi nghÞ luËn v¨n ch¬ng ®• dïng biÖn ph¸p so s¸nh h×nh tîng con cõu vµ chã sãi trong th¬ ngô ng«n cña LaPh«ng Ten víi nh÷ng dßng viÕt vÒ hai con vËt Êy cña nhµ khoa häc §uy-Ph«ng nh»m lµm næi bËt ®Æc trng cña s¸ng t¸c nghÖ thuËt: in ®Ëm dÊu Ên c¸ch nh×n, c¸ch nghÜ riªng cña nghÖ sü
- TÝch hîp TËp lµm v¨n (NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lý) phÇn tiÕng ViÖt (gäi, ®¸p, phô chó, liªn kÕt c©u, ®o¹n v¨n) phÇn v¨n 1 sè bµi th¬ ngô ng«n cña Laphong Ten
- KÜ n¨ng: T×m, ph©n tÝch luËn ®iÓm, luËn chøng; so s¸nh c¸ch viÕt cña nhµ v¨n vµ nhµ khoa häc vÒ cïng 1 ®èi tîng.
B.ChuÈn bÞ:B¶ng phô
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1:Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
Tãm t¾t c¸ch nh×n nhËn cña Buy-Ph«ng vÒ cõu, «ng nªu lªn nh÷ng ®Æc ®iÓm nµo cña cõu?
3Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2:§äc hiÓu v¨n b¶n(TiÕp)
Ho¹t ®éng nhãm:Tãm t¾t c¸ch nh×n nhËn cña La Ph«ng ten vÒ cõu.
§äc ®o¹n th¬ nµy ta hiÓu thªm g× vÒ con cõu?T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g×?
T×nh c¶m cña La Ph«ng ten ®èi víi con vËt nµy nh thÕ nµo?
Em nghÜ g× vÒ c¸ch c¶m nhËn nµy?
Trong th¬ cña La Ph«ng ten chã sãi hiÖn ra nh thÕ nµo?
T×nh c¶m cña La Ph«ng ten víi chóng?Em nghÜ g× vÒ c¸ch c¶m nhËn nµy?
-T¸c gi¶ ®• b×nh luËn 2 c¸ch nh×n Êy nh thÕ nµo?(HS tr×nh bµy)
Em hiÓu ®Çu ãc phãng kho¸ng h¬n cña nhµ th¬ nh thÕ nµo?Theo em nhµ th¬ thÊy vµ hiÓu con sãi kh¸c víi nhµ b¸c häc ë ®iÓm nµo?
-Buy Ph«ng vµ La Ph«ng ten b×nh luËn nh thÕ nµo?Nªu nhËn xÐt cña em vÒ c¸ch nghÞ luËn cña t¸c gi¶ trong ®o¹n b×nh luËn nµy?
Nªu nhËn xÐt cña em vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung cña v¨n b¶n nµy? II.Ph©n tÝch (TiÕp)
*Nh×n nhËn cña La Ph«ng -ten vÒ cõu
-Mäi chuyÖn ®Òu ®óng(nh Buy- Ph«ng)
-Nhng kh«ng chØ cã vËy…
-Khi bÞ sãi gÇm lªn ®e däa…..cßn ®ang bó mÑ.
=>H×nh ¶nh con cõu cô thÓ ®• ®îc nh©n hãa nh mét chó bÐ ngoan ®¹o,ng©y th¬,®¸ng th¬ng,nhá bÐ,yÕu ít vµ téi nghiÖp.
-Tá th¸i ®é xãt th¬ng th«ng c¶m nh víi con ngêi bÊt h¹nh: " ThËt c¶m ®éng…tèt bông nh thÕ "
-Nh¾c ®Õn t×nh mÉu tö th©n th¬ng c¶m ®éng.
-KÕt hîp c¸i nh×n kh¸ch quan vµ c¶m xóc chñ quan t¹o ®îc h×nh ¶nh võa ch©n thùc võa xóc ®éng vÒ con vËt nµy.
*Nh×n nhËn cña La-Ph«ng -Ten vÒ chã sãi:
Sãi lµ b¹o chóa cña cõu, lµ b¹o chóa kh¸t m¸u, lµ con thó ®iªn, lµ g• v« l¹i.
-Bé mÆt lÊm lÐt…
-> Sãi lµ loµi vËt tµn b¹o kh¸t m¸u.
-¤ng vïa ghª sî võa ®¸ng th¬ng, ®ã lµ c¸ch nh×n ch©n thùc gîi c¶m xóc.
2.Lêi b×nh cña t¸c gi¶:
-§ã lµ sù suy nghÜ tëng tîng kh«ng bÞ gß bã khu«n phÐp theo ®Þnh kiÕn.
-Nhµ th¬ thÊy vµ hiÓu con sãi lµ mét kÎ ®éc ¸c, khæ së, trém cíp, ngê nghÖch hãa rå v× lu«n bÞ ®ãi.
-Buy ph«ng dùng mét vë kÞch vÒ sù ®éc ¸c,La Ph«ng ten dùng mét vë hµi kÞch vÒ sù ngu ngèc.
=>Dïng so s¸nh ®èi chiÕu ®Ó lµm næi bËt quan ®iÓm tõ ®ã x¸c nhËn ®Æc ®iÓm riªng s¸ng t¹o nghÖ thuËt.
III. Tæng kÕt
1.NghÖ thuËt:So s¸nh ®èi chiÕu,c¸i nh×n phãng kho¸ng,c¸ch b×nh luËn ng¾n gän.
2.Néi dung: §Æc ®iÓm cña sãi vµ cõu,t×nh c¶m cña t¸c gi¶.
*Ho¹t ®éng 3 LuyÖn tËp
?§iÓm s¸ng t¹o cña La Ph«ng ten trong viÖc t¶ cõu vµ sãi lµ g×?
*Ho¹t ®éng 4:Cñng cè dÆn dß
-HÖ thèng toµn bµi.
-Híng dÉn vÒ nhµ: Häc bµi, so¹n bµi Con cß.
********************************************************************
So¹n :
Gi¶ng:
TiÕt 108: nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò
t tëng ®¹o ®øc
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp H/s biÕt lµm bµi nghÞ luËn vÒ 1 vÊn ®Ò t tëng, ®¹o ®øc
RÌn kÜ n¨ng : NhËn diÖn, rÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt 1 v¨n b¶n nghÞ luËn x• héi vÒ vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lý.
B.ChuÈn bÞ: Mét sè ®Ò v¨n, 1 sè ®Ò v¨n vÒ 1 vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lý.
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: ThÕ nµo lµ NghÞ luËn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng, ®êi sèng ? Nh÷ng néi dung chÝnh cÇn cã ( bè côc) cña 1 bµi nghÞ luËn ®êi sèng ?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi
*Ho¹t ®éng 2: §äc - hiÓu v¨n b¶n:
§äc v¨n b¶n “ Tri thøc lµ søc m¹nh” I.T×m hiÓu chung:
1.VÝ dô : “ Tri thøc lµ søc m¹nh”
V¨n b¶n trªn bµn vÒ vÊn ®Ò g× ? NhËn xÐt :
a. V¨n b¶n bµn vÒ gi¸ trÞ cña tri thøc khoa häc vµ ngêi trÝ thøc
V¼n b¶n cã thÓ chia lµm mÊy/? chØ ra néi dung cña mçi phÇn vµ mèi quan hÖ cña chóng víi nhau? b. V¨n b¶n chia lµm 3 phÇn
- Më bµi ( ®o¹n 1): Nªu vÊn ®Ò
- Th©n bµi ( gåm 2 ®o¹n ): Nªu 2 vÝ dô
Chøng minh tri thøc lµ søc m¹nh
+ 1 §o¹n nªu tri thøc cøu 1 cç m¸y khoÎ sè phËn 1 ®èng phÕ liÖu
+ Mét ®o¹n: Nªu tri thøc lµ søc m¹nh cña c¸ch m¹ng B¸c Hå ®• thu hót ngêi nhµ tri thøc lín theo Ngêi.
- PhÇn kÕt ( ®o¹n cßn l¹i )
Phª ph¸n 1 sè ngêi kh«ng biÕt quý träng tri thøc, sö dông kh«ng ®óng chç?
§¸nh dÊu c©u mang luËn ®iÓm chÝnh trong bµi ? C¸c c©u luËn ®iÓm ®ã ®• nªu râ rµng, døt kho¸t ý kiÕn cña ngêi viÕt cha ? c. C¸c c©u cã luËn ®iÓm : 4 c©u/mëbµi; c©u më ®Çu + 2 c©u kÕt ®o¹n 2; c©u më ®o¹n 3; c©u më ®o¹n vµc©u kÕt ®o¹n 4.
VB sö dông phÐp lËp luËn nµo lµ chÝnh? => tÊt c¶ c¸c c©u luËn ®iÓm ®• nªu râ rµng røt kho¸t ý kiÕn cña ngêi viÕt vÒ vÊn ®Ò.
d. PhÐp lËp luËn chñ yÕu : Chøng minh
+ Dïng sù thùc thùc tÕ ®Ó nªu vÊn ®Ò t tëng, phª ph¸n t tëng kh«ng biÕt träng tri thøc, dïng sai môc ®Ých.
Bµi nghÞ luËn vÒ 1 vÊn ®Ò t tëng ®¹o ®øc kh¸c víi bµi nghÞ luËn vÒ 1 sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng ? 2. Sù kh¸c nhau nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc hiÖn tîng ®êi sèng – NghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lý
- Tõ sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng mµ nªu ra nh÷ng vÊn ®Ò t tëng.
- Tõ t tëng, ®¹o lý, sau khi gi¶i thÝch ph©n tÝch th× vËn dông sù thËt ®êi sèng ®Ó chøng minh -> kh¼ng ®Þnh hay phñ ®Þnh vÊn ®Ò
§äc ghi nhí Sgk – 36 * Ghi nhí: Sgk – 36
* Ho¹t ®éng 3 –LuyÖn tËp
§äc v¨n b¶n phÇn luyÖn tËp V¨n b¶n “Thêi gian lµ vµng”
VB trªn thuéc lo¹i v¨n b¶n nghÞ luËn nµo? a. NghÞ luËn vÒ 1 vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lý
nµo ? b. V¨n b¶n nghÞ luËn vÒ gi¸ trÞ cña thêi gian
- V¨n b¶n nghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò g× ? - C©u l ®iÓm chÝnh cña tõng ®o¹n
- ChØ ra c¸c l.®iÓm chÝnh + Thêi gian lµ sù sèng + Thêi gian lµ tiÒn b¹c
+ Thêi gian lµ th¾ng lîi + Thêi gianlµ tri thøc
(Sau mçi luËn ®iÓm lµ 1 dÉn chøng ®Ó chøng minh thuyÕt phôc)
PhÐp lý luËn chñ yÕu trong bµi lµ g× ? c. LËp luËn chñ yÕu lµ ph©n tÝch vµ chøng minh (LuËn ®iÓm ®îc triÓn khai theo lèi: Ph©n tÝch nh÷ng biÓu hiÖn chøng tá thêi gian lµ vµng, ®a dÉn chøng ®Ó chøng minh)
*Ho¹t ®éng 4 – Cñng cè, dÆn dß
- §äc l¹i ghi nhí ?
- ChuÈn bÞ bµi “Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n”
So¹n :
Gi¶ng:
TiÕt 109: liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
Gióp häc sinh n©ng cao hiÓu biÕt vµ kü n¨ng sö dông phÐp liªn kÕt ®• häc tõ bËc tiÓu häc.
- NhËn biÕt liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc gi÷a c¸c c©u vµ c¸c ®o¹n v¨n
- NhËn biÕt 1 sè biÖn ph¸p liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n.
- KÜ n¨ng: Ph©n tÝch liªn kÕt v¨n b¶n vµ sö dông phÐp liªn kÕt trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n.
B.ChuÈn bÞ:
B¶ng phô 1 sè ®o¹n v¨n sö dông phÐp liªn kÕt néi dung, h×nh thøc.
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i, phô chó ?
Gäi chÊm ®o¹n v¨n chuÈn bÞ ë nhµ.
3-Bµi Míi: Giíi thiÖu bµi
*Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi
§äc vÝ dô trong SGK /I ? I.Kh¸i niÖm liªn kÕt
a. §o¹n v¨n trªn bµn vÒ vÊn ®Ò g× ? Chñ ®Ò Êy cã quan hÖ nh thÕ nµo víi chñ ®Ò chung cña v¨n b¶n ? 1.VÝ dô: §o¹n v¨n
a.§o¹n v¨n bµn vÒ c¸ch ngêi nghÖ sü ph¶n ¸nh thùc t¹i.
-§©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ghÐp vµo chñ ®Ò chung: thãi v¨n nghÖ
b. Néi dung chÝnh cña mçi c©u trong ®o¹n v¨n trªn? b.Néi dung chÝnh c¸c c©u:
1.T¸c phÈm nghÖ thuËt ph¶n ¸nh thùc t¹i
2-Khi ph¶n ¸nh thùc t¹i, nghÖ sü muèn nãi lªn mét ®iÒu míi mÎ
Nh÷ng néi dung Êy cã quan hÖ nh thÕ nµo ? víi chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n? NhËn xÐt 3-C¸c míi mÎ Êy lµ lêi göi cña 1 nghÖ sü
vÒ tr×nh tù s¾p xÕp c¸c c©u trong ®o¹n v¨n? -> C¸c néi dung nµy ®Òu híng vµo chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n tr×nh tù c¸c ý s¾p xÕp hîp lý, logÝc
c. Mèi quan hÖ chÆt chÏ vÒ néi dung gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n ®îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng biÖn ph¸p nµo (c¸c tõ in ®Ëm) ? c.Mèi quan hÖ ND ®îc thÓ hiÖn ë:
- LÆp tõ ng÷: T¸c phÈm-t¸c phÈm.
- Tõ cïng trêng víi “t¸c phÈm” –> nghÖ sü
- Tõ thay thÕ: nghÖ sü -> anh
- Quan hÖ: nhng
GV nªu 1 sè vÝ dô kh¸c.
“Chóng ta muèn hoµ b×nh...n« lÖ”
“ND ta cã 1 lßng ... ®ã lµ 1...” - Tõ ng÷ ®ång nghÜa “C¸i ®• cã råi, ®ång nghÜa víi “Nh÷ng vËt liÖu mîn ë thùc t¹i”
§äc ghi nhí ? *Ghi nhí: SGK - 43
II.LuyÖn tËp
§äc yªu cÇu BT?
GV gäi lÇn lît tõng HS tr¶ lêi tõng y/c mét 1.Chñ ®Ò chung ®o¹n v¨n: Kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc trÝ tuÖ cña con ngêi ViÖt Nam – quan träng h¬n – lµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc: ®ã lµ sù thiÕu hôt vÒ kiÕn thøc, kh¶ n¨ng thùc hµnh, s¸ng t¹o yÕu do c¸ch häc thiÕu th«ng minh g©y ra
- Néi dungcña c¸c c©u v¨n ®Òu tËp trung vµo vÊn ®Ò ®ã
- Tr×nh tù s¾p xÕp hîp lý cña c¸c ý trong c©u:
+ MÆt m¹nh cña trÝ tuÖ ViÖt Nam
+ Nh÷ng ®iÓm cßn h¹n chÕ
+ CÇn kh¾c phô h¹n chÕ ®Ó ®¸p øng sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ míi
§äc yªu cÇu BT2 ? 2. C¸c c©u ®îc liªn kÕt víi nhau b»ng nh÷ng phÐp liªn kÕt sau:
Giaã viªn gäi tõng em tr¶ lêi bµi tËp? - “B¶n chÊt trêi phó Êy” nèi c©u 2 -> C1 (®ång nghÜa)
- “Nhng” (nèi)
- “Êy lµ” C4 – C3 (nèi)
- “Lç hæng” C4 – C5 (lÆp)
- “Th«ng minh” C5 vµ C1 (lÆp)
Gäi 1 em tr×nh bµy ®oan v¨n ? 3.ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n nªu t¸c h¹i cña sù lêi häc (HS lµm viÖc)
- GV nhËn xÐt – cho ®iÓm
* Ho¹t ®éng 3 – Cñng cè, dÆn dß
- HÖ thèng kiÕn thøc ®• häc
- §äc l¹i ghi nhí
DÆn dß:
- Häc bµi; hoµn chØnh c¸c bµi tËp vµo vë
- T×m ®äc c¸c ®o¹n v¨n häc tËp c¸ch triÓn khai chñ ®Ò, liªn kÕt cña ®o¹n v¨n.
- ViÕt ®o¹n v¨n chñ ®Ò tù chän cã sö dông phÐp liªn kÕt néi dung, h×nh thøc.
- §äc vµ tr¶ lêi c©u hái bµi “LuyÖn tËp liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n”
So¹n :
Gi¶ng:
TiÕt 110: luyÖn tËp liªn kÕt c©u
vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
- ¤n tËp, cñng cè kiÕn thøc ®• häc vÒ liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n
- RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch liªn kÕt v¨n b¶n vµ sö dông phÐp liªn kÕt khi viÕt v¨n b¶n.
B.ChuÈn bÞ: Mét sè bµi tËp
C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 – Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: KiÓm tra vë BT (2 em), KiÓm tra viÕt ®o¹n v¨n ?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi
*Ho¹t ®éng 2 LuyÖn tËp:
Gäi HS ®äc yªu cÇu bµi tËp 1, 2 ? 1-Bµi 1:
Yªu cÇu 2 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp 1, 2? a.PhÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n
HS kh¸c lµm bµi, nhËn xÐt - Trêng häc – trêng häc (lÆp -> liªn kÕt c©u)
GV bæ sung, cho ®iÓm - “nh thÕ” thay cho c©u cuèi (thÕ -> liªn kÕt ®o¹n)
b.PhÐp liªn kÕt c©u vµ ®o¹n v¨n
- V¨n nghÖ – v¨n nghÖ (lÆp -> liªn kÕt c©u)
- Sù sèng – sù sèng; v¨n nghÖ – v¨n nghÖ (lÆp – liªn kÕt ®o¹n)
c.PhÐp liªn kÕt c©u:
- Thêi gian – thêi gian-thêi gian; con ngêi – con ngêi – con ngêi (lÆp)
d.PhÐp liªn kÕt c©u:
YÕu ®uèi – m¹nh; hiÒn - ¸c (tr¸i nghÜa)
2-Bµi 2:
C¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa theo yªu cÇu cña ®Ò
- Thêi gian (vËt lý) – thêi gian (t©m lý)
- V« h×nh- h÷u h×nh
- Gi¸ l¹nh – nãng báng
- Th¼ng t¾p – h×nh trßn
- §Òu ®Æn – lóc nhanh lóc chËm
§äc yªu cÇu bµi 3,4 ? 3-Bµi 3:
Chia 4 nhãm lµm a. Lçi vÒ liªn kÕt néi dung: C¸c c©u kh«ng phôc vô chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n
Gäi ®¹i diÖn tng nhãm lªn b¶ng ch÷a? -> Thªm 1 sè tõ ng÷, c©u ®Ó t¹o sù liªn kÕt gi÷a c©u
HS nhãm kh¸c bæ sung ?
GV bæ sung, cho ®iÓm ? “C¾m ®i 1 m×nh trong ®ªm. TrËn ®¹i ®¹i ®éi 2 cña anh ë ph¸i b•i båi bªn 1 dßng s«ng. Anh chît nhí håi ®Çu mïa l¹c hai bè con anh cïng viÕt ®¬n xin ra mÆt trËn. B©y giê, mïa thu ho¹ch l¹c ®• vµo chÆng cuèi”
b. Lçi vÒ liªn kÕt néi dung: TrËt tù c¸c sù viÖc nªu trong c©u kh«ng hîp lý
-> Thªm tr¹ng ng÷ chØ thêi gian vµo c©u 2, ®Ó lµm râ mèi quan hÖ thêi gian gi÷a c¸c sù viÖc
“Suèt 2 n¨m anh èm nÆng, chÞ lµm quÇn quËt...”
4-Bµi 4:
Lçi vÒ liªn kÕt h×nh thøc
a.Lçi: Dïng tõ ë c©u 2 vµ 3 kh«ng thèng nhÊt
-> Thay ®¹i tõ “nã” -> “chóng”
b.Lçi: Tõ “v¨n phßng” vµ tõ “héi trêng” kh«ng cïng nghÜa víi nhau trong trêng hîp nµy
-> Thay tõ “héi trêng” ë c©u 2 -> “v¨n phßng”
GV giao thªm 2 ®Ò cho líp Bµi 5:
Yªu cÇu 2 HS lªn b¶ng lµm bµi ? Bµi tËp thªm
HS nhËn xÐt ?
GV bæ sung – cho ®iÓm
*Ho¹t ®éng 3 – Cñng cè, dÆn dß
-ThÕ nµo lµ liªn kÕt néi dung ? (Chñ ®Ò, l«gÝc)
- ThÕ nµo lµ liªn kÕt h×nh thøc ? (PhÐp liªn kÕt , ph¬ng tiÖn liªn kÕt)
- §• häc, thêng sö dông nh÷ng phÐp liªn kÕt nµo ?
- NÕu kh«ng sö dông liªn kÕt c©u, ®o¹n v¨n th× sÏ ra sao?
- Häc kü, n¾m v÷ng lý thuyÕt
- T×m thªm 1 sè vÝ dô trong c¸c v¨n b¶n ®• häc
- ViÕt ®o¹n v¨n chñ ®Ò tù chän cã sö dông liªn kÕt c©u, ®o¹n
- So¹n “Con cß”
TuÇn 23
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 111 Híng dÉn ®äc thªm Con cß
- ChÕ Lan -Viªn -
A.Môc tiªu bµi häc:
-Häc sinh c¶m nhËn ®îc vÏ ®Ñp vµ ý nghÜa cña h×nh tîng con cß trong bµi th¬ ®îc ph¸t triÓn tõ nh÷ng c©u h¸t ru xa ®Ó ngîi ca t×nh mÑ vµ nh÷ng lêi ru.
-Häc sinh thÊy ®îc sù vËn dông s¸ng t¹o ca dao cña t¸c gi¶, vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ h×nh ¶nh, thÓ th¬, giäng ®iÖu cña bµi th¬.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬ ®Æc biÖt lµ nh÷ng h×nh tîng th¬ ®îc s¸ng t¹o b»ng liªn tëng tëng tîng.
B.ChuÈn bÞ:
-GV: T¸c gi¶ ChÕ Lan Viªn lµ nhµ th¬ xuÊt s¾c cña nÒn th¬ hiÖn ®¹i ViÖt Nam, cã phong c¸ch nghÖ thuËt râ nÐt vµ ®éc ®¸o. §ã lµ phong c¸ch suy tëng triÕt lÝ ®Ëm chÊt trÝ tuÖ vµ tÝnh hiÖn ®¹i: VÝ dô: Ngêi ®i t×m h×nh cña níc.
-H/s: So¹n bµi ®äc vµ t×m hiÓu c¸c yªu cÇu cña bµi th¬.
C.TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
-KiÓm tra bµi cò:
+Nhµ khoa häc Buy-Ph«ng nhËn xÐt vÒ loµi cõu, loµi chã sãi c¨n cø vµo ®©u? Cã ®óng kh«ng? Ph©n tÝch c¸c dÉn chøng?
+Bµi v¨n lµ bµi nghÞ luËn v¨n ch¬ng, x¸c ®Þnh lµ nh vËy v× sao?
-KiÓm tra sù chuÈn bÞ cho bµi míi cña häc sinh.
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ ChÕ Lan Viªn lµ nhµ th¬ suÊt s¾c cña nÒn th¬ hiÖn ®¹i ViÖt Nam, cã phong c¸ch s¸ng t¸c th¬ râ nÐt vµ ®éc ®¸o, ®ã lµ phong c¸ch suy tëng triÕt lÝ, ®Ëm chÊt trÝ tuÖ vµ tÝnh hiÖn ®¹i – Bµi th¬ “Con Cß” lµ bµi th¬ thÓ hiÖn kh¸ râ phong c¸ch nghÖ thuËt ®ã cña t¸c gi¶.
*Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n:
GV: Nªu yªu cÇu cÇn ®äc
-ThÓ th¬ tù do, nhÞp ®iÖu biÕn ®æi cã nhiÒu c©u th¬ ®iÖp l¹i, t¹o nhÞp ®iÖu gÇn víi ®iÖu h¸t ru Chó ý thay ®æi giäng ®iÖu, nhÞp ®iÖu.
-GV ®äc mÉu 1 ®o¹n
-GV giíi thiÖu: Bè côc bµi th¬ ®îc dÉn d¾t theo sù ph¸t triÓn cña h×nh tîng trung t©m – H×nh tîng Con Cß trong mèi quan hÖ víi cuéc ®êi con ngêi ®îc xuyªn suÊt c¶ bµi th¬.
? Cã 3 ®o¹n trong bµi th¬, nªu néi dung kh¸i qu¸t cña tõng ®o¹n?
? ý nghÜa biÓu tîng qua h×nh tîng con Cß võa thèng nhÊt võa cã sù ph¸t triÓn qua c¸c ®o¹n cña bµi nh thÕ nµo?
? H/S ®äc ®o¹n 1.
? Nh÷ng c©u ca dao nµo ®îc t¸c gi¶ viÕt ra trong lêi h¸t ru cña mÑ.
? B¾t ®Çu b»ng nh÷ng c©u ca dao nµo?
? Gîi t¶ kh«ng gian, khung c¶nh cña lµng quª, phè x• nh thÕ nµo?
? TiÕp ®Õn lµ lêi ru b»ng nh÷ng c©u ca dao nµo?
? Con cß lµ tîng trng cho ai? Víi cuéc sèng nh thÕ nµo?
? MÑ ru b»ng nh÷ng lêi ru nµo cña mÑ?
? MÑ nãi víi con cß b»ng lêi ru, chÝnh lµ mÑ ®ang nãi víi ai n÷a?
? C©u th¬ cã mÊy h×nh tîng
(2 h×nh tîng con cß vµ ®øa con bÐ báng).
? NhÞp ®iÖu, lêi th¬ nh thÕ nµo
(Tha thiÕt ngät ngµo)
? T×nh mÑ víi con nh thÕ nµo?
(Nh©n tõ, réng më, trµn ®Çy yªu th¬ng)
? KÕt thóc ®o¹n th¬ ®îc diÔn t¶ giÊc ngñ cña con nh thÕ nµo?
V× sao giÊc ngñ cña con l¹i ch¼ng ph©n v©n?
*Ho¹t ®éng 3:
1.LuyÖn tËp ë tiÕt 1
-Gv ra 4 yªu cÇu cho phÇn luyÖn tËp.
Gîi ý: Yªu cÇu 3: Sù liªn tëng ®éc ®¸o qua 2 c©u th¬ “Ngñ yªn! Ngñ yªn....”
Hai c©u th¬ cã 2 h×nh tîng th¬
-Gv nªu yªu cÇu vÒ nhµ cho häc sinh.
I.TiÕp xóc v¨n b¶n:
1.§äc v¨n b¶n:
-Chó ý thay ®æi giäng ®iÖu, nhÞp ®iÖu cña bµi th¬.
-C¸c h×nh ¶nh x©y dùng h×nh tîng con cß.
2.T×m hiÓu chó thÝch:
-Chó thÝch (1) Trang 47
Chó thÝch (1) Trang 47
3.Bè côc:
-3®o¹n (nh ®• chia trong SGK)
+§o¹n 1: H×nh ¶nh con cß qua nh÷ng lêi ru b¾t ®Çu ®Õn víi tuæi Êu th¬.
+§o¹n 2: H×nh ¶nh con cß ®i vµo tiÒm thøc cña tuæi Êu th¬ sÏ theo cïng con ngêi trªn mäi chÆng ®êng ®êi.
+§o¹n 3: Tõ h×nh ¶nh con cß, suy ngÉm vµ triÕt lÝ vÒ ý nghÜa cña lêi ru vµ lßng mÑ ®èi víi cuéc ®êi mçi ngêi.
II.Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1.H×nh ¶nh con cß qua nh÷ng lêi ru b¾t ®Çu ®Õn víi tuæi th¬.
-“Con cß bay la
-Con cß bay l¶
-Con cß cæng phñ
-Con cß §ång §¨ng”
gîi t¶ kh«ng gian, khung c¶nh quen thuéc, sù nhÞp nhµng thong th¶, b×nh yªn.
-“Con cß ¨n ®ªm
-Con cß xa tæ
-Con cß cµnh mÒm
Cß sî x¸o m¨ng.”
H×nh ¶nh con cß tîng trng cho ngêi mÑ, ngêi phô n÷ trong cuéc sèng vÊt v¶.
-Ngñ yªn! Ngñ yªn! cß ¬i, chí sî!
Cµnh cã mÒm, mÑ ®• s½n tay n©ng!
C©u th¬ nhÞp ®iÖu nhÑ nhµng, lêi th¬ thiÕt tha giµu c¶m xóc, mµ vÉn cã ý nghÜa biÓu tîng s©u s¾c thÓ hiÖn t×nh mÑ nh©n tõ, yªu th¬ng, che trë cho con.
-Con ngñ ch¼ng ph©n v©n.
Gîi ru mét h×nh ¶nh thanh b×nh, mÑ ®• ru con b»ng nh÷ng c©u ca dao lµ c¶ ®iÖu hån d©n téc vµ b»ng t×nh mÑ giµnh cho con.
Lêi ru ngät ngµo, dÞu dµng trµn ®Çy t×nh yªu th¬ng cña mÑ ®Õn víi tuæi Êu th¬ ®Ó vç vÒ, nu«i dìng t©m hån cho con. Qua h×nh ¶nh con cß víi nhiÒu ý nghi• biÓu trng s©u s¾c.
Cñng cè, dÆn dß
-§äc bµi th¬ theo yªu cÇu.
-H×nh ¶nh con cß trong nh÷ng lêi ru cña mÑ nh thÕ nµo?
-Sù liªn tëng ®éc ®¸o ®Ó cho h×nh ¶nh th¬ cã tÝnh ®a nghÜa, biÓu trng qua nh÷ng c©u th¬ nµo? ph©n tÝch vÎ ®¹p cña nh÷ng c©u th¬ ®ã?
-Phong c¶nh nghÖ thuËt ®éc ®¸o, s¸ng t¹o cña ChÕ Lan Viªn lµ g×? ThÓ hiÖn qua ®o¹n 1 cña bµi th¬ nh thÕ nµo:
-Häc vµ t×m hiÓu 2 ®o¹n cho tiÕt 2 cña bµi
-Hoµn thµnh c¸c yªu cÇu cÇn vÒ luyÖn tËp ë tiÕt 1 cña bµi ./.
So¹n:
Gi¶ng:
TiÕt 112 Híng dÉn ®äc thªm Con cß (TiÕp theo)
- ChÕ Lan Viªn -
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Häc sinh c¶m nhËn ®îc vÏ ®Ñp vµ ý nghÜa cña h×nh tîng con cß trong bµi th¬ tiÕp tôc ®îc thÓ hiÖn ë ®o¹n 2,3.
-Häc sinh thÊy ®îc sù vËn dông ca dao cña t¸c gi¶, vµ nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ nghÖ thuËt kh¸c cña bµi th¬.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch, c¶m thô th¬ ®Æc biÖt lµ nh÷ng h×nh tîng th¬ ®îc s¸ng t¹o b»ng liªn tëng tëng tîng ë ®o¹n 2,3.
B.ChuÈn bÞ:
-GV: Bµi so¹n cho tiÕt 2
Liªn hÖ víi c¸c bµi th¬ kh¸c cña ChÕ Lan Viªn.
-H/s: Häc bµi theo yªu cÇu cña tiÕt 1 ®• nªu.
C.TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
-H×nh ¶nh con cß trong lêi ru cña mÑ víi con nh thÕ nµo? ë ®o¹n 1? H×nh ¶nh ®ã cã ý nghÜa g×?
-Lêi ru cña mÑ ë ®o¹n 1, t¸c gi¶ ®• sö dông nhÞp ®iÖu, giäng ®iÖu lêi th¬ nh thÕ nµo? H×nh ¶nh th¬ nµo cã sù liªn tëng s¸ng t¹o ®éc ®¸o ë ®o¹n 1? Ph©n tÝch vÎ ®Ñp cña nã.
-KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi míi: Néi dung cña 2 ®o¹n th¬ tiÕp theo cña bµi th¬.
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Bè côc cña bµi th¬ ®îc dÉn d¾t theo sù ph¸t triÓn cña h×nh tîng trung t©m, xuyªn suèt c¶ bµi th¬ ®ã lµ h×nh tîng con cß trong mèi quan hÖ víi cuéc ®êi con ngêi.
SÏ c¶m nhËn râ ®iÒu ®ã tiÕp tiÕt 2 cña bµi.
*Ho¹t ®éng 2: §äc - hiÓu v¨n b¶n:
-H/s: §äc ®o¹n 2 cña bµi
? Lêi ru cña mÑ, h×nh ¶nh con cß ®• ®îc thÓ hiÖn qua c©u th¬ nµo?
? NhËn xÐt cña em vÒ nhÞp diÖu cña c©u th¬ (cña lêi ru)
(§Òu ®Æn nhÑ nhµng, vÊn v¬ng tha thiÕt cña tiÕng ru con)
? H×nh ¶nh con cß ®èi víi ®øa con lóc nµy nh thÕ nµo?
? Nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµo míi l¹ ®èi víi em?
? C¸c h×nh ¶nh th¬ nµy gîi cho em c¶m nghÜ g×? C¸c h×nh ¶nh th¬ ®ã cã ý nghÜa g×?
? NghÖ thuËt ®éc ®¸o cña t¸c gi¶ khi x©y dùng h×nh tîng th¬ trong 2 c©u th¬ nµy nµy lµ g×....
? Lêi ru cña mÑ ®îc tiÕp tôc thÓ hiÖn ntn?
? Lêi ru thÓ hiÖn íc mong cña mÑ nh thÕ nµo? T×nh mÑ giµnh cho con ntn?
(Mét cuéc sèng Êm ¸p, t¬i s¸ng ®îc che chë vµ n©ng niu....)
? Nhµ th¬ cã sù vËn dông s¸ng t¹o ca dao ntn? Cã sù x©y dùng h×nh ¶nh th¬ giµu ý nghÜa biÓu trng ntn? Qua ®o¹n 2?
? ý nghÜa cña h×nh ¶nh con cß trong ®o¹n 2?
? §äc ®o¹n 3
? Lêi mÑ ru con ®îc thÓ hiÖn ntn?
? H×nh ¶nh con cß cã ý nghÜa biÓu tîng cho tÊm lßng ngêi mÑ nh thÕ nµo.
? Nhµ th¬ ®• kh¸i qu¸t lªn t×nh mÑ nh mét quy luËt qua c©u th¬ nµo?
? §ã lµ quy luËt thÓ hiÖn t×nh c¶m cña ngêi mÑ ntn?.
G/V: Më réng ®ã lµ phong c¶nh nghÖ thuËt ®éc ®¸o trong th¬ ChÕ Lan Viªn.
“Lò chóng con ngñ trong giêng chiÕc hÑp
GiÊc m¬ con ®Ì n¸t cuéc ®êi con
H¹nh phóc ®ùng trong mét tµ ¸o hÑp...”
G/v gîi ý häc sinh më réng t×nh c¶m cña mÑ giµnh cho con nh©n tõ, më réng, bÒn v÷ng, che chë cho con qua nh÷ng c©u ca dao, qua th¬ cña NguyÔn Duy.
“Ta ®i tron kiÕp con ngêi
Còng kh«ng ®i hÕt mÊy lêi mÑ ru”
? §äc ®o¹n cuèi
? Nh÷ng dßng th¬ cuèi víi ©m hëng lêi ru ntn?
(¢m hëng lêi h¸t ru tha thiÕt ngät ngµo)
? ThÓ th¬ tù do t¸c gi¶ sö dông cã kh¶ n¨ng thÓ hiÖn c¶m xóc ntn? (Linh ho¹t)
? Nt ®• khai th¸c vµ lµm míi vÎ ®Ñp cña ca dao ntn?
(s/d ca dao, liªn tëng ®éc ®¸o, t¹o suy ngÉm, triÕt lÝ....)
? BiÓu hiÖn ®¸ng quý nµo trong tÊm lßng nhµ th¬ ®îc béc lé?
? ý nghÜa lín lao cña lêi ru ®èi víi mçi ngêi ntn?
II.Ph©n tÝch v¨n b¶n:
2.H×nh ¶nh con cß sÏ theo cïng con ngêi trªn mäi chÆng ®êng ®êi.
-Ngñ yªn! Ngñ yªn! Ngñ yªn
-Cho cß tr¾ng ®Õn lµm quen...
-Con ngñ yªn th× cß còng ngñ
GÇn gòi, tha thiÕt
-C¸nh cña cß, hai ®øa ®¾p chung ®«i.
-C¸nh tr¾ng cß bay theo gãt ®«i ch©n.
Sù liªn tëng, tëng tîng phong phó, h×nh ¶nh con cß ®îc bay ra tõ nh÷ng c©u ca dao ®Ó sèng trong t©m hån mçi con ngêi, n©ng ®ì con ngêi.
-Lín lªn, lín lªn, lín lªn...
-Con lµm thi sÜ
-C¸nh cß tr¾ng l¹i bay hoµi kh«ng nghØ
Tríc hiªn nhµ
Vµ trong h¬i m¸t c©u v¨n.
Qua h×nh ¶nh con cß, gîi ra ý nghÜa biÓu tîng vÒ lßng mÑ, vÒ sù d×u d¾t n©ng ®ì dÞu dµng vµ bÒn bØ cña ngêi mÑ.
NghÖ thuËt s¸ng t¹o h×nh tîng ®éc ®¸o, h×nh tîng con cß sÏ theo cïng con ngêi suèt cuéc ®êi ®ã lµ biÓu tîng cña t×nh mÑ ngät ngµo, che trë vµ n©ng ®ì.
3.ý nghÜa cña lêi ru vµ lßng mÑ víi cuéc ®êi cu¶ mçi ngêi
-Dï ë gÇn con,
Dï ë xa con....,
Cß m•i yªu con.
-> Lêi th¬ gi¶n dÞ mµ thÊm ®îm t×nh mÑ tha thiÕt giµng cho con, h×nh ¶nh th¬ cã ý nghÜa biÓu tîng s©u s¾c.
-Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ
§i hÕt ®êi, lßng mÑ vÉn theo con.
-> Kh¸i qu¸t lªn thµnh mét quy luËt cña t×nh c¶m cã ý nghÜa bÒn v÷ng, réng lín vµ s©u s¾c më ra nh÷ng suy ngÉm thµnh nh÷ng triÕt lý s©u sa. §Ó ngîi ca vµ biÕt ¬n t×nh mÑ giµnh cho con.
-Mét con cß th«i
Con cß mÑ h¸t
Còng lµ cuéc ®êi
Vç c¸nh qua n«i
-> Lêi h¸t ru tha thiÕt ngät ngµo
ý nghÜa lín lao cña h×nh ¶nh con cß lµ biÓu hiÖn cao c¶ ®Ñp ®Ï cña t×nh mÑ vµ t×nh ®êi réng lín dµnh cho mçi cuéc ®êi con ngêi.
*VÒ nghÖ thuËt: ThÓ th¬ tù do cho c¶m xóc thÓ hiÖn ®îc tÝnh linh ho¹t, h×nh ¶nh con cß vµ ý nghÜa biÓu trng s©u s¾c khai th¸c vµ lµm míi vÎ ®Ñp cña ca dao; cã søc s¸ng t¹o ®éc ®¸o suy ngÉm s©u l¾ng, triÕt lý s©u sa.
*VÒ néi dung:
-Tr©n träng vµ biÕt ¬n vÎ ®Ñp cña ngêi mÑ vµ cña t©m hån d©n téc trong nh÷ng lêi h¸t ru.
-ý nghÜa cña lêi h¸t ru ®èi víi cuéc sèng cña mçi con ngêi
*Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt, ghi nhí
*H/S ®äc phÇn ghi nhí (SGK trang 48)
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß.
-G/V yªu cÇu cñng cè l¹i phÇn tæng kÕt vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung ®• thÓ hiÖn ë cuèi bµi
G/V: Nªu yªu cÇu cñng cè ë BT1,2
Trang 48,49
G/v: Nªu yªu cÇu vÒ nhµ cho häc sinh
-Gi¸ trÞ nghÖ thuËt vµ néi dung cña bµi th¬
-Bµi tËp 1,2 trang 48,49
BT1: Gîi ý híng lµm: “ Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ”; cã nh÷ng lêi ru trùc tiÕp tõ ngêi mÑ. Khóc h¸t ru thèng nhÊt gi÷a t×nh yªu con vµ t×nh yªu c¸ch m¹ng.
ë bµi th¬ nµy qua ®iÖu h¸t ru lµ ý nghÜa cña lêi ru vµ ngîi ca t×nh mÑ víi ®êi sèng mçi ngêi.
BT2: Dùa vµ sù ph©n tÝch ®Ó b×nh ®o¹n th¬ (Lêi th¬ cã tÝnh triÕt lÝ mµ vÉn gÇn gòi thiÕt tha...)
-Häc thuéc lßng bµi th¬
-§äc thªm trang 49
-P/tÝch bµi th¬ nh ®• híng dÉn ph©n tÝch
-Hoµn thµnh bµi tËp vµ so¹n bµi
“Mïa xu©n nho nhá”
So¹n:
Gi¶ng:
TiÕt 113: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
–H/s nhËn ®îc kÕt qu¶ bµi viÕt sè 5, nh÷ng u ®iÓm, nh÷ng lçi ®• m¾c vÒ néi dung vµ h×nh thøc bµi viÕt
-Söa nh÷ng lçi ®• m¾c trong bµi viÕt, viÕt l¹i nh÷ng ®o¹n v¨n.
-RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n cho H/S.
B.ChuÈn bÞ:
-G/V: KÕt qu¶ bµi viÕt sè 5: §iÓm sè vµ nh÷ng nhËn xÐt, nh÷ng vÝ dô trong bµi lµm cña häc sinh.
-H/S:
+Lý thuyÕt d¹ng v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng.
+Yªu cÇu cña ®Ò bµi bµi viÕt sè 5
C.TiÕn tr×nh lªn líp:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
-ViÖc chuÈn bÞ cña häc sinh cho tiÕt tr¶ bµi
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Sù cÇn thiÕt cña tiÕt tr¶ bµi víi H/S.
*Ho¹t ®éng 2:
G/V: §äc l¹i ®Ò bµi, bµi viÕt sè 5
H/S: Ghi ®Ò vµo vë.
? KiÓu ®Ò thuéc thÓ lo¹inµo?
? Néi dung cña ®Ò Y/C?
? H×nh thøc cña bµi viÕt?
? §Æt nhan ®Ò ®Ó gäi ra hiÖn tîng cña vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn?
G/V: Cho H/S nªu ý kiÕn tríc líp vÒ viÖc ®Æt nhan ®Ò.
G/V: §Þnh híng qua mét vÝ dô.
? Yªu cÇu cña viÖc më bµi ntn?
? T×m luËn ®iÓm ®Ó gi¶i quyÕt cho ®Ò bµi?
? ViÖc s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm ntn?
? Th¸i ®é, quan ®iÓm cña ngêi viÕt tríc vÊn ®Ò nµy ntn?
? Qua v¨n b¶n ë líp 8 “Th«ng tin vÒ ngµy tr¸i ®Êt n¨m 2000” cã nh÷ng th«ng tin g× em cÇn nhí?
(Dïng lµm luËn cø cho bµi v¨n)
? Em cã sù kh¼ng ®Þnh g× vÒ vÊn ®Ò?
? Bµi häc cho b¶n th©n lµ g×?
G/V: NhËn xÐt u ®iÓm, khuyÕt ®iÓm cña bµi viÕt.
+ VÒ néi dung?
+ VÒ h×nh thøc?
G/V: NhËn xÐt râ nh÷ng nhîc ®iÓm cña bµi viÕt
+Nhîc ®iÓm chñ yÕu trong bµi cha thùc hiÖn tèt vµ cha ®Çy ®ñ?
G/v: Tr¶ bµi cho häc sinh nhËn ®îc cô thÓ kÕt qu¶ vÒ ®iÓm.
G/v: Tæng hîp ®iÓm cña bµi viÕt.
G/v: §äc 1 sè ®o¹n v¨n viÕt tèt cã nªu tªn H/S.
§äc 1 sè ®o¹n viÕt yÕu (Kh«ng nªu tªn häc sinh)
G/v: y/c H/S söa lçi bµi viÕt
H/S: Söa nh÷ng lçi ®• m¾c cô thÓ trong bµi viÕt cña m×nh.
H/S:Cã nh÷ng th¾c m¾c g× cÇn gi¶i ®¸p.
G/v: Nªu y/c cñng cè.
H/S: Thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu cha hoµn thµnh.
G/v: Nªu yªu cÇu vÒ nhµ cho H/S
*Ho¹t ®éng 3: I.§Ò bµi:
Mét hiÖn tîng kh¸ phæ biÕn hiÖn nay lµ vøt r¸c ra ®êng hoÆc n¬i c«ng céng. Ngåi bªn hå dï lµ hå ®Ñp næi tiÕng, ngêi ta còng tiÖn tay vøt r¸c xuèng....Em h•y ®Æt mét nhan ®Ò ®Ó gäi ra hiÖn tîng Êy vµ viÕt bµi v¨n nªu suy nghÜ cña m×nh.
II.Ph©n tÝch ®Ò, dµn ý
1.Ph©n tÝch ®Ò:
-ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ sù viÖc, hiÖn tîng §S.
-Néi dung: §Æt nhan ®Ò cho mét vÊn ®Ò cÇn nghÞ luËn; HËu qu¶ ghª gím cña viÖc vøt r¸c thai rbõa b•i.
-H×nh thøc: Bè côc chÆt chÏ, c¸c luËn ®iÓm râ rµng, nghÞ luËn m¹ch l¹c vµ cã søc thuyÕt phôc.
2.Dµn ý:
a.Më bµi:
*§Æt tiªu ®Ò cho hiÖn tîng cÇn nghÞ luËn
VÝ dô:
-H•y gi÷ s¹ch m«i trêng
-B¹n ®• lµm g× cho cuéc sèng cña chóng ta?
-Con ngêi cÇn ®èi xö víi m«i trêng nh thÕ nµo?
*Më bµi:
Giíi thiÖu viÖc vøt r¸c bõa b•i hiÖn nay lµ mét thãi quen xÊu g©y t¸c h¹i nh thÕ nµo?
b.Th©n bµi:
-C¸c luËn ®iÓm cÇn nghÞ luËn
+HiÖn thùc cña viÖc vøt r¸c th¶i bõa b•i cña con ngêi g©y t¸c h¹i ghª gím ®Õn m«i trêng, ¶nh hëng ®Õn cuéc sèng cña con ngêi.
+VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i trêng kh«ng ph¶i lµ mét vÊn ®Ò cña quèc gia mµ cña toµn cÇu.
+Nh÷ng viÖc lµm cô thÓ ®Ó b¶o vÖ m«i trêng, gi÷ s¹ch m«i trêng. ý nghÜa lín lao cña vÊn ®Ò nµy.
-Cã luËn cø s¸t thùc, phï hîp cho c¸c luËn ®iÓm ®• nªu.
c.KÕt bµi:
-Kh¼ng ®Þnh l¹i sù cÇn thiÕt ph¶i hµnh ®éng cña mçi ngêi ®Ó gi÷ s¹ch m«i trêng.
-Bµi häc cho b¶n th©n.
III.NhËn xÐt u, khuyÕt ®iÓm:
1.¦u ®iÓm:
-H/S ®• nghÞ luËn ®îc ®óng thÓ lo¹i mµ ®Ò bµi yªu cÇu; vÊn ®Ò ®ã rÊt bøc xu¸c vµ cã ý nghÜa víi cuéc sèng, nghÞ luËn râ hiÖn thùc vµ t¸c h¹i cña viÖc vøt r¸c th¶i bõa b•i, lªn ¸n phª ph¸n.
-Bè côc ®Çy ®ñ, chÆt chÏ, c¸c luËn ®iÓm râ rµng.
2.Nhîc ®iÓm
-ViÖc s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm ë mét sè bµi cha hîp lý, cßn thiÕu.
-ViÖc ®Æt nhan ®Ò cho vÊn ®Ò cßn cha cã tÝnh kh¸i qu¸t ë mét sè bµi.
-LÝ lÏ ®Ó bµn b¹c sau mçi dÉn chøng vµ lÝ lÏ ®Ó kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò cha s©u.
3.Tr¶ bµi cho häc sinh:
-Tr¶ bµi; tæng hîp c¸c ®iÓm cña bµi viÕt.
-Nªu tªn mét sè bµi kh¸, giái, ®äc mét sè ®o¹n v¨n viÕt tèt.
-Mét sè ®o¹n m¾c lçi ®äc tríc líp tr¸nh nªu tªn häc sinh.
IV.Söa lçi vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c:
-Y/c häc sinh söa lçi vÒ néi dung, vÒ h×nh thøc trong bµi viÕt cña m×nh.
-Lçi vÒ dïng tõ, viÕt c©u, viÕt ®o¹n
-Lçi vÒ ch÷ viÕt
-Tù viÕt l¹i nh÷ng ®o¹n v¨n ®• m¾c lçi.
*Gi¶i ®¸p th¾c m¾c cho häc sinh (nÕu cã).
Cñng cè, dÆn dß:
-KiÓm tra: y/c gi¶i quyÕt ®Ò bµi bµi viÕt sè 5.
-KiÓm tra l¹i viÖc söa lçi cña H/S.
-ViÕt l¹i nh÷ng ®o¹n ®• m¾c lçi trong bµi viÕt.
-§äc tham kh¶o c¸c bµi v¨n nghÞ luËn vÒ sù viÖc hiÖn tîng ®êi sèng
-ChuÈn bÞ bµi míi d¹ng nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lý ®• häc phÇn lý thuyÕt.
So¹n:
Gi¶ng:
TiÕt 114: C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn
vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lý. (TiÕt 1)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Gióp H/S biÕt lµm nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn
B.ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n, c¸c ng÷ liÖu phôc vô cho tiÕt häc, b¶ng phô, m¸y chiÕu.
-H/S: Bµi cò: Lý thuyÕt v¨n nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lÝ.
C.TiÕn tr×nh lªn líp:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
-ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ?
-Yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña bµi nghÞ luËn nµy?
-Tr¶ lêi c©u hái phÇn luyÖn tËp SGK trang 36
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi :
Sù cÇn thiÕt cña viÖc bµy tá ý kiÕn c¸ nh©n, bµn b¹c, nhËn ®Þnh ®¸nh gi¸, vÒ mét vÊn ®Ò thuéc t tëng, ®¹o ®øc, lèi sèng cña mçi ngêi trong cuéc sèng x• héi. C¸ch lµm cô thÓ ntn?
*Ho¹t ®éng 2: I.Bµi häc:
1.Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu
-§äc, t×m hiÓu 10 ®Ò bµi SGK trang 51, 52.
(Cã b¶ng phô ghi 10 ®Ò bµi treo trªn b¶ng).
? C¸c ®Ò bµi trªn cã ®iÓm g× gièng nhau?
(§Òu nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò thuéc lÜnh vùc t tëng, ®¹o ®øc, lèi sèng)
? ë ®Ò 1, ®Ò 3, ®Ò 10 c¸ch hái cã g× kh¸c (cã mÖnh lÖnh).
? Häc sinh tù ®Æt 1 sè ®Ò bµi t¬ng tù?
*§äc ®Ò bµi:
Suy nghÜ vÒ ®¹o lý “Uèng níc nhí nguån”
? “Suy nghÜ” ®ßi hái ngêi viÕt ph¶i thÓ hiÖn nh÷ng yªu cÇu g×?
(ThÓ hiÖn sù hiÓu biÕt, sù ®¸nh gi¸ ý nghÜa cña vÊn ®Ò nµy)
? Cô thÓ ®Ò yªu cÇu g×
(Gi¶i thÝch ®óng c©u tôc ng÷, thÓ hiÖn suy nghÜ nªu ý kiÕn vÒ c©u tôc ng÷).
? T×m hiÓu ®Ò ph¶i chó träng ®Õn nh÷ng yªu cÇu g× cña ®Ò?
G/V gîi ý: Khi t×m ý ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ta thêng nªu c©u hái: NghÜa lµ g×? §óng, sai ntn? Cã t¸c dông ra sao? ý nghÜa ntn?
H/S: Dïng nh÷ng c©u hái cho ®Ò bµi ®• nªu ®Ó t×m ý?
? Dùa vµo c¸c ý ®• t×m s¾p xÕp vµ lËp thµnh mét dµn bµi?
? Më bµi cho ®Ò bµi trªn ntn?
(giíi thiÖu c©u tôc ng÷ vµ néi dung ®¹o lÝ lµm ngêi, ®¹o lý cho toµn x• héi).
? Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ ntn?
“Níc? Nguèn? Uèng níc?
Nhí nguån lµ nhí vÒ ®©u? ”
? NhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸ cña em vÒ c©u tôc ng÷. (C©u tôc ng÷ nªu râ néi dung g×? Cã ý nghÜa g×? cã t¸c dông ra sao?)
? Em cã sù kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò ntn? ý nghÜa lín lao cña vÊn ®Ò lµ g×? Bµi häc g× cho em qua ®Ò bµi trªn?
*Ho¹t ®éng 4:
G/v: Nªu y/c phÇn cñng cè:
+Y/c cña viÖc t×m hiÓu ®Ò.
+Y/c cña viÖc lËp dµn bµi.
+Tr×nh bµy miÖng dµn bµi cho ®Ò ®• nªu:
(Dïng b¶ng phô dµn bµi cho ®Ò bµi ®• nªu sau khi ®• thèng nhÊt)
G/v: Nªu y/c vÒ nhµ
(Chó ý: ë tiÕt 2 tiÕp bíc 3, bíc 4)
2.KÕt luËn
a.§Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ:
-Yªu cÇu tr×nh bµy ý kiÕn, gi¶i thÝch chøng minh, so s¸nh, ®èi chiÕu, ph©n tÝch tæng hîp ®Ó lµm râ vÊn ®Ò.
-§Ò cã lÖnh hoÆc ®Ò më.
b.C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lý:
+Bíc 1: T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý:
*T×m hiÓu ®Ò:
-Chó träng yªu cÇu cña ®Ò
-Thêng lµ nh÷ng c©u tôc ng÷, danh ng«n chó träng ý nghÜa cña c¸c tõ ng÷, h×nh ¶nh.
*T×m ý:
-§Æt nh÷ng c©u hái ®Ó t×m ý lµ g×? Nh thÕ nµo? T¹i sao? t¸c dông g×? ý nghÜa ra sao?.....
-Môc ®Ých: Ph©n chia vÊn ®Ò thµnh c¸c luËn ®iÓm.
+Bíc 2: LËp dµn bµi
*Më bµi:
Giíi thiÖu vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lÝ cÇn bµn luËn.
*Th©n bµi:
-Gi¶i thÝch néi dung vÊn ®Ò râ rµng
-Chøng minh sù ®óng, sai cña t tëng ®¹o lÝ
-NhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸ vÒ t tëng ®¹o lÝ ®ã trong cuéc sèng.
*KÕt bµi:
-Tæng hîp ý kiÕn, kh¼ng ®Þnh l¹i vÊn ®Ò
-Nªu nhËn thøc, tá ý hµnh ®éng.
Cñng cè, dÆn dß:
-Nªu râ y/c cña viÖc t×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý cho bµi v¨n nghÞ luËn nµy?
-LËp dµn bµi cho bµi v¨n nghÞ luËn nµy yªu cÇu cô thÓ lµ g×?
-Tr×nh bµy miÖng dµn bµi cho ®Ò bµi ®• nªu.
-Häc vµ vËn dông c¸c bíc trong phÇn c¸ch lµm bµi ë tiÕt 1.
-§äc tiÕp SGK trang 53, 54 cho tiÕt 2 .
-Ra c¸c ®Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lÝ.
So¹n:
Gi¶ng:
TiÕt 115: C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn
vÒ mét vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lÝ (TiÕt 2)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Gióp häc sinh biÕt lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lÝ. TiÕp tôc c¸c bíc cßn l¹i cña bµi häc.
-RÌn luyÖn kü n¨ng viÕt v¨n nghÞ luËn.
B.ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n, c¸c ng÷ liÖu phôc vô cho tiÕt häc, b¶ng phô, m¸y chiÕu.
-H/S: §äc vµ t×m hiÓu tiÕp cho tiÕt 2 cña bµi häc c¸c néi dung ®• häc ë tiÕt 1 cña bµi.
C-TiÕn tr×nh lªn líp
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
-§Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ?
-Yªu cÇu cña c¸c bíc t×m hiÓu ®Ò, t×m ý vµ bíc lËp dµn bµi cho bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ?
-BT ®• luyÖn tËp.
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi :
Yªu cÇu c¸c bíc tiÕp theo ®Ó hoµn thiÖn yªu cÇu c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t tëng ®¹o lÝ?
*Ho¹t ®éng 2: I.Bµi häc:
1.Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu
-§Ò bµi: Suy nghÜ vÒ ®¹o lÝ
“Uèng níc nhí nguån”
+§äc VD phÇn më bµi trang 53 (SGK)
? Cã nhiÒu c¸ch më bµi; §ã lµ nh÷ng c¸ch më bµi nµo?
? Nh÷ng ý cÇn bµn luËn cho ®Ò bµi lµ g×?
(Gi¶i thÝch néi dung c©u tôc ng÷)
? Nh÷ng nhËn ®Þnh ®¸nh gi¸ c©u tôc ng÷?
(C©u tôc ng÷ lµ lêi d¹y, lêi khuyªn; C©u tôc ng÷ cã nhiÒu líp nghÜa)
? Cã sù kh¼ng ®Þnh g× vÒ c©u tôc ng÷? NhiÖm vô cña mçi ngêi lµ g× qua häc c©u tôc ng÷?
? Trong bµi nghÞ luËn cÇn nh÷ng yªu cÇu g× vÒ lêi v¨n vµ viÖc liªn kÕt ®o¹n?
? §äc phÇn C (KÕt bµi)
SGK Trang 54
? Y/c cña phÇn kÕt bµi lµ g×?
? Sù cÇn thiÕt cña bíc 4 ntn?
? Gióp em söa ®îc nh÷ng lçi g× trong qu¸ tr×nh viÕt bµi v¨n ?
? Muèn lµm tèt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng ®¹o lÝ cÇn chó ý vËn dông c¸c phÐp lËp luËn g×?
? Yªu cÇu dµn bµi cho bµi v¨n nghÞ luËn nµy.
*Ho¹t ®éng 3:
H/S: §äc ®Ò 7 trong SGK.
? Y/c t×m ý g× ®Ó lµm râ vÊn ®Ò tinh thÇn tù häc.
VD: Gi¶i thÝch râ thÕ nµo lµ tù häc?
VD: CÇn cã tinh thÇn tù häc ntn?
VD: ý nghÜa lín lao cña vÊn ®Ò nµy?
*Ho¹t ®éng 4:
G/V: Nªu y/c phÇn cñng cè.
Chó ý:
+C¸c bíc lµm bµi v¨n.
+Y/c vÒ lêi v¨n.
+Y/c vÒ dïng c¸c phÐp lËp luËn cho bµi v¨n.
-G/V: Nªu yªu cÇu vÒ nhµ
+VËn dông lÝ thuyÕt ®Ó viÕt bµi hoµn chØnh.
+Hoµn thµnh viÕt 2 ®Ò v¨n. 2.KÕt luËn
+Bíc 3: ViÕt bµi:
a.Më bµi:
- Cã nhiÒu c¸ch më bµi.
b.Th©n bµi:
-Nh÷ng ý cÇn viÕt, mçi ý h×nh thµnh mét ®o¹n v¨n.
+Gi¶i thÝch chøng minh vÊn ®Ò cña ®Ò bµi.
+NhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸, kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò.
-Lêi v¨n chÆt chÏ, m¹ch l¹c vµ biÓu c¶m sèng ®éng.
-Thùc hiÖn viÖc liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n ®Ó cã tÝnh thèng nhÊt, hoµn chØnh.
C.KÕt bµi:
-§i tõ nhËn thøc ®Õn hµnh ®éng.
-Cã tÝnh chÊt tæng kÕt.
+Bíc 4: §äc l¹i bµi viÕt vµ söa ch÷a.
*Ghi nhí:
-Ngoµi c¸c yªu cÇu chung cÇn chó ý vËn dông c¸c phÐp lËp luËn gi¶i thÝch, chøng minh, ph©n tÝch, tæng hîp cho d¹ng nghÞ luËn nµy.
-Yªu cÇu vÒ dµn bµi cho bµi v¨n.
(§äc ghi nhí trang 54 SGK).
II.LuyÖn tËp:
-Lµm dµn bµi cho ®Ò 7 ë môc I
“Tinh thÇn tù häc”
-Yªu cÇu häc sinh biÕt gi¶i thÝch, ph©n tÝch ®Ó t×m ý cho ®Ò bµi.
-LËp ®îc dµn bµi râ 3 phÇn.
Cñng cè, dÆn dß:
-Nªu râ yªu cÇu cña c¸c bíc lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t tëng ®¹o lÝ?
-Chó ý vËn dông c¸c phÐp lËp luËn nµo ®Ó lµm bµi v¨n nghÞ luËn nµy?
-KiÓm tra phÇn luyÖn tËp.
-Häc bµi theo yªu cÇu phÇn bµi häc.
-ViÕt bµi cho ®Ò ®• luyÖn tËp
-ViÕt bµi ®Ò 9 SGK Trang 52.
Ngµy so¹n:20-2-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 116 Mïa xu©n nho nhá
Thanh H¶i
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-HS c¶m nhËn ®îc xóc c¶m cña nhµ th¬ tríc mïa xu©n thiªn nhiªn, ®Êt níc vµ kh¸t väng ®Ñp ®Ï muèn lµm mét mïa xu©n nho nhá cèng hiÕn cho cuéc ®êi. Tõ ®ã më ra nh÷ng suy nghÜ vÒ ý nghÜa, gi¸ trÞ cuéc sèng cña c¸ nh©n lµ sèng cã Ých, sèng lµ ®Ó cèng hiÕn cho cuéc ®êi chung.
-TÝch hîp víi TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n .
-RÌn kÜ n¨ng ®äc ,c¶m tô, ph©n tÝch h×nh ¶nh th¬ trong m¹ch vËn ®éng cña tø th¬.
B.ChuÈn bÞ:
-Ch©n dung nhµ th¬ Thanh H¶i.
-Su tÇm mét sè tranh ¶nh vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n ®Êt níc.
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2.KiÓm tra:
-§äc thuéc lßng bµi th¬ Con cß.
-Tõ h×nh ¶nh con cß nhµ th¬ ®• kh¸i qu¸t lªn quy luËt mang tÝnh triÕt lÝ nµo vÒ lßng mÑ?
3. Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n
-Gi¸o viªn híng dÉn HS ®äc bµi.
_HS giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶(theo néi dung SGK)
-Giíi thiÖu ¶nh ch©n dung cña t¸c gi¶
-Gi¶i thÝch c¸c tõ khã :SGK
?Em cã nhËn xÐt g× vÒ thÓ th¬?
-T×m bè côc bµi th¬, nªu ý mçi phÇn?
-§äc ®o¹n 1
? TÝn hiÖu cña mïa xu©n ®îc miªu t¶ qua nh÷ng chi tiÕt nµo?
-Nªu nhËn xÐt cña em vÒ nghÖ thuËt? C¶nh s¾c ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo?
-Mïa xu©n cña ®Êt níc ®îc thÓ hiÖn
qua h×nh ¶nh nµo? NT g×? H×nh ¶nh nµo ®éc ®¸o?
TaÞ sao t¸c gi¶ chØ nãi ®Õn mïa xu©n cña ngêi cÇm sóng vµ ngêi ra ®ång?
NhÞp ®iÖu mïa xu©n cña ®Êt trêi, cña con ngêi, cña ®Êt níc ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? I. TiÕp xóc v¨n b¶n:
1. §äc bµi:
2. T×m hiÓu chó thÝch:
-T¸c gi¶: Thanh H¶i (Ph¹m B¸ Ngo•n)-(1930-1980), quª ë huyÖn Phong §iÒn,Thõa Thiªn-HuÕ...
-Tõ khã: SGK
3. ThÓ th¬: ThÓ th¬ 5 tiÕng, nhÞp 3/2 hoÆc 2/3
4.Bè côc: 2 ®o¹n
-§1: 3 khæ th¬ ®Çu :C¶m nghÜ vÒ mïa xu©n ®Êt níc.
-§2:3 khæ th¬ sau:c¶m nghÜ vÒ mïa xu©n cña lßng ngêi.
II.Ph©n tÝch:
1.Mïa xu©n cña thiªn nhiªn, mïa xu©n cña ®Êt níc.
-Dßng s«ng xanh, b«ng hoa tÝm biÕc
Con chim chiÒn chiÖn,hãt vang lõng
Tõng giät long lanh r¬i.......t«i høng.
=>NT ®¶o trËt tù có ph¸p(c©u 1), miªu t¶ mµu s¾c ©m thanh, c¸ch chuyÓn ®æi c¶m gi¸c(t«i høng)- C¶nh gîi kh«ng gian phãng kho¸ng nhng l¹i ®»m th¾m , dÞu dµng, t¬i m¸t. Mïa xu©n ViÖt Nam thËt lµ t¬i ®Ñp.
-Mïa xu©n ngêi cÇm sóng
Léc gi¾t ®Çy quanh lng
mïa xu©n ngêi ra ®ång
Léc tr¶i dµi n¬ng m¹
=>NT ®iÖp tõ, ®iÖp cÊu tróc, h×nh ¶nh ®éc ®¸o(Léc xu©n)
Mïa xu©n ®Õn víi con ngêi: ngêi cÇm sóng, ngêi ra ®ång-Hä lµ hai lùc lîng tiªu biÓu b¶o vÖ vµ dùng x©y ®Êt níc. Hä ®em léc xu©n vÒ, hä gieo léc xu©n, gãp vµo mïa xu©n ®Êt níc
-TÊt c¶: Hèi h¶, x«n xao.
(§iÖp ng÷, tõ l¸y, so s¸nh)
=>NhÞp ®iÖu khÈn tr¬ng, n¸o nøc. §ã lµ nhÞp ®iÖu cña lÞch sö, cña thêi ®¹i, cña ®Êt níc ®i lªn phÝa tríc kh«ng ngõng, kh«ng nghØ.
2. Mïa xu©n nho nhá cña mçi ngêi:
-Ta lµm:
Con chim hãt
Mét cµnh hoa
Mét nèt trÇm xao xuyÕn
=>Ao íc ®îc gãp phÇn vµo lµm t¬i ®Ñp mïa xu©n.
“Ta” :Sè Ýt mang s¾c th¸i trang träng, võa lµ sè nhiÒu, võa nãi ®îc niÒm riªng, võa diÔn ®¹t ®îc c¸i chung. §ã lµ t©m sù, íc väng cña nhiÒu cuéc ®êi, cña mét cuéc ®êi muèn g¾n bã, cèng hiÕn cho ®Êt níc.
+Liªn tëng: Tõ mïa xu©n ®Êt níc ®Õn mïa xu©n nho nhá cña mçi ngêi.
+§iÖp cÊu tróc:
Ta lµm...
Ta nhËp...
Dï lµ....
=>TÊt c¶ lµm cho bµi th¬ cã mét søc sèng riªng.
III.Tæng kÕt:
-NT: §iÖp ng÷, so s¸nh, Èn dô...
-ND: C¶m høng cña nhµ th¬ tríc mïa xu©n cña thiªn nhiªn, ®Êt níc..
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
-Häc sinh tr¶ lêi c©u hái tr¾c nghiÖm(B¶ng phô)
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß
-Nªu c¸ch hiÓu cña em vÒ nhan ®Ò bµi th¬?
-VÒ nhµ: Häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi:ViÕng l¨ng B¸c.
********************************************************************
Ngµy so¹n:21-2-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 117 ViÕng l¨ng B¸c
ViÔn Ph¬ng
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Gióp HS n¾m ®îc : ViÕng l¨ng B¸c lµ bµi th¬ ghi l¹i c¶m xóc s©u s¾c cña nhµ th¬ vµ bµi th¬ còng lµ t×nh c¶m chung cña nh©n d©n Nam Bé, nh©n d©n c¶ níc ®èi víi B¸c.
-TÝch hîp víi nh÷ng bµi th¬ v¨n viÕt vÒ B¸c ®• häc, víi TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n.
-RÌn ®äc, hiÓu th¬ tr÷ t×nh, ph©n tÝch c¸c h×nh ¶nh Èn dô.
B, ChuÈn bÞ:
¶nh ch©n dung nhµ th¬ ViÔn Ph¬ng vµ tranh ¶nh vÒ l¨ng B¸c.
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc
2.KiÓm tra
-§äc thuéc lßng vµ ph©n tÝch phÇn 1 cña bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá.
--§äc thuéc lßng vµ ph©n tÝch phÇn 2 cña bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá.
3.Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2:§äc hiÓu v¨n b¶n:
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc bµi
-§äc phÇn giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ ë SGK.
T×m bè côc bµi th¬ vµ m¹ch c¶m xóc cña t¸c gi¶ trong bµi.
§äc khæ th¬ thø nhÊt, nhËn xÐt g× vÒ c¸ch xng h«, c¸ch dïng tõ “th¨m”? t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi B¸c nh thÕ nµo?
§Õn l¨ng B¸c, t¸c gi¶ miªu t¶ nh÷ng g×? B»ng nghÖ thuËt g×? Nh÷ng h×nh ¶nh ®ã cã ý nghÜa nh thÕ nµo?
§äc khæ th¬ 2, cã nh÷ng “mÆt trêi” nµo xuÊt hiÖn?
ý nghÜa Èn dô cña h×nh ¶nh “mÆt trêi” thø hai lµ g×?
-?Lêi th¬ ë hai c©u ®ã gîi lªn c¶nh tîng nh thÕ nµo?
L¨ng lµ n¬i ®Æt thi hµi cña ngêi qu¸ cè, nhng ngêi con th¨m l¨ng B¸c l¹i cã mét h×nh dung nh thÕ nµo vÒ B¸c?
? NghÖ thuËt g×? t¸c dông?
-Trong lêi th¬ tiÕp theo xuÊt hiÖn mét h×nh ¶nh Èn dô. §ã lµ h×nh ¶nh nµo?
-Tõ nµo trong lêi th¬ “mµ sao nghe nhãi ë trong tim” cã søc biÓu c¶m lín? “nhãi” nghÜa lµ g×? t¸c gi¶ béc lé c¶m xóc nh thÕ nµo?
-Cïng víi “níc m¾t d©ng trµo” khi rêi l¨ng,ngêi con ®• nguyÖn íc nh÷ng ®iÒu g×?
-T¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×? Nh÷ng íc muèn ®ã thÓ hiÖn t×nh c¶m ®èi víi B¸c nh thÕ nµo?
Em häc tËp ®îc g× tõ nghÖ thuËt biÓu c¶m cña t¸c gi¶?
Bµi th¬ ®• nãi hé lßng ta nh÷ng t×nh c¶m nµo víi B¸c Hå?
I.TiÕp xóc v¨n b¶n:
1.§äc bµi:
2.T×m hiÓu chó thÝch:
a.T¸c gi¶:
-ViÔn Ph¬ng tªn thËt lµ Phan Thanh ViÔn, sinh n¨m 1928, quª ë An Giang.
-¤ng lµ nhµ th¬, lµ c©y bót sím nhÊt cña lùc lîng v¨n nghÖ gi¶i phãng MiÒn Nam.
b. Tõ khã :SGK
3. Bè côc: 2 phÇn
-P1: ®Õn “trong tim”:Lßng kÝnh yªu, tiÕc th¬ng B¸c.
P2:(cßn l¹i) Lêi høa víi B¸c.
*M¹ch c¶m xóc:
-C¶m xóc tríc l¨ng B¸c: Hai khæ th¬ ®Çu.
-C¶m xóc trong l¨ng B¸c:khæ thø ba.
-C¶m xóc khi rêi l¨ng B¸c: khæ th¬ cuèi.
II.Ph©n tÝch:
1.C¶m xóc tríc l¨ng B¸c
*Kh¬ th¬ thø nhÊt
-Con ë MiÒn Nam ra th¨m l¨ng B¸c
=>C¸ch xng h« th©n th¬ng, kÝnh träng, dïng tõ “th¨m” thay tõ “viÕng” qua ®ã thÓ hiÖn t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ®èi víi B¸c thËt tha thiÕt, thµnh kÝnh thiªng liªng.
-Hµng tre b¸t ng¸t
xanh xanh ViÖt Nam.
B•o t¸p ma sa ®øng th¼ng hµng
=>NghÖ thuËt liªn tëng, nh©n ho¸ tîng trng. Tre kiªn cêng bÊt khuÊt, hiªn ngang. L¨ng B¸c thËt gÇn gòi ë gi÷a tre nh ë gi÷a lµng quª ViÖt Nam.
*Khæ th¬ thø hai:
-Ngµy ngµy mÆt trêi ®i qua trªn l¨ng
ThÊy mét mÆt trêi trong l¨ng rÊt ®á
->MÆt trêi cña vò trô(1), mÆt trêi cña con ngêi(2)
Con ngêi B¸c víi nh÷ng biÓu hiÖn s¸ng chãi vÒ t tëng yªu níc vµ lßng nh©n ¸i mªnh m«ng cã søc to¶ s¸ng m•i m•i.
Qua ®ã nãi lªn t×nh yªu vµ lßng quÝ träng s©u s¾c cña nhµ th¬ dµnh cho B¸c.
-Ngµy ngµy dßng ngêi ®i trong th¬ng nhí
KÕt trµng hoa d©ng b¶y m¬i chÝn mïa xu©n
=>Nh÷ng dßng ngêi nÆng trÜu nhí th¬ng ®ang lÆng lÏ nèi nhau vµo l¨ng viÕng B¸c, t¹o h×nh tîng mét vßng hoa lín d©ng lªn B¸c.Nhµ th¬ béc lé lßng thµnh kÝnh ®èi víi B¸c.
2. C¶m xóc trong l¨ng B¸c
-B¸c n»m trong giÊc ngñ b×nh yªn
Gi÷a mét vÇng tr¨ng s¸ng dÞu hiÒn
=>B¸c ®ang trong giÊc ngñ yªn,giÊc ngñ thanh b×nh vµ vÜnh h»ng cña mét con ngêi ®• cèng hiÕn trän ®êi cho cuéc sèng b×nh yªn cña nh©n d©n , ®Êt níc.
-NghÖ thuËt Èn dô, ca ngîi B¸c.
-“Trêi xanh lµ m•i m•i”
->C«ng ®øc cña B¸c ®èi víi mäi ngêi lµ cao ®Ñp, cuéc ®êi B¸c vèn cao ®Ñp nh thÕ trong c¶m nhËn cña mäi ngêi.
-Mµ sao nghe nhãi...
“nhãi”:§au ®ét ngét, quÆn th¾t
=>§©y lµ nçi ®au tinh thÇn, t¸c gi¶ tù c¶m nhËn nçi ®au mÊt m¸t trong ®¸y s©u t©m hån m×nh vÒ sù ra ®i cña B¸c.
3.C¶m xóc khi rêi l¨ng B¸c
-Muèn lµm :
Con chim hãt
§o¸ hoa to¶ h¬ng
C©y tre trung hiÕu
=>§iÖp ng÷ “muèn lµm” nhÊn m¹nh ý th¬ thiÕt tha, ch©n thµnh, giäng th¬ s©u l¾ng, båi håi. Ba h×nh ¶nh Èn dô: chim, hoa, tre thÓ hiÖn nh÷ng niÒm íc muèn, nh÷ng t×nh c¶m thµnh kÝnh, thiªng liªng. Nh©n d©n ViÖt Nam mong muèn ®îc ë bªn B¸c, canh giÊc ngñ cho Ngêi.
III. Tæng kÕt:
-NghÖ thuËt :kÕt hîp miªu t¶ víi biÓu c¶m, t¹o h×nh ¶nh Èn dô tîng trng.
-Néi dung:
Lßng ngìng väng, xãt th¬ng vµ ¬n nghÜa víi B¸c.
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè, dÆn dß
-Theo em v× sao bµi th¬ ViÕng l¨ng B¸c ®îc phæ nh¹c?
(T×nh c¶m trong bµi th¬ cao quý, tha thiÕt, ch©n thµnh, l¾ng ®äng vµ nãi lªn ®îc t×nh c¶m cña nhiÒu ngêi ®èi víi B¸c)
-NÕu cã thÓ, em h•y h¸t bµi h¸t nµy.
+ VÒ nhµ: Häc bµi, so¹n bµi Sang thu
*******************************************************************
Ngµy so¹n: 22-2-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 118 T©p lµm v¨n
NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-N¾m ®îc néi dung vµ ph¬ng ph¸p cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn.
-TÝch hîp víi v¨n qua v¨n b¶n:Mïa xu©n nho nhá, ViÕng l¨ng B¸c- Víi TiÕng ViÖt ë c¸c bµi ®• häc.
-RÌn kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ viÕt v¨n b¶n nghj luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
B. ChuÈn bÞ:
-B¶ng phô ghi ng÷ liÖu
-C¸c nhãm chuÈn bÞ c¸c c©u hái trong bµi( chuÈn bÞ ë nhµ)
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2. KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm
3. Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2 H×nh thµnh kh¸i niÖm míi
§äc v¨n b¶n ë SGK
-C¸c nhãm tr×nh bµy s¶n phÈm ®• chuÈn bÞ ë nhµ.
Nhãm 1: c©u a
Nhãm 2vµ 3:c©u b
Nhãm 4, 5, 6 :c©u c
C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung ý kiÕn cho nhãm kh¸c
*C©u a: VÊn ®Ò nghÞ luËn cña v¨n b¶n nµy lµ g×?H•y ®Æt mét nhan ®Ì thÝch hîp cho v¨n b¶n.
*C©u b:VÊn ®Ò nghÞ luËn ®îc ngêi viÕt triÓn khai qua nh÷ng luËn ®iÓm nµo? t×m nh÷ng c©u nªu lªn hoÆc c« ®óc luËn ®iÓm cña v¨n b¶n.
*C©u c: §Ó kh¼ng ®Þnh c¸c luËn ®iÓm, ngêi viÕt ®• lËp luËn(dÉn d¾t, ph©n tÝch, chøng minh) nh thÕ nµo?NhËn xÐt vÒ nh÷ng luËn cø ®îc ngêi viÕt ®a ra ®Ó lµm s¸ng tá cho tõng luËn ®iÓm?
?ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch?-§äc Ghi nhí
§äc bµi tËp ë SGK
?V¨n b¶n nghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò g×?
C©u v¨n nµo mang luËn ®iÓm cña v¨n b¶n?
-T¸c gi¶ tËp trung ph©n tÝch néi t©m hay ph©n tÝch hµnh ®éng cña nh©n vËt l•o H¹c? I.T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)
1.V¨n b¶n:
a, C©u a:
-VÊn ®Ò nghÞ luËn cña bµi v¨n:Nh÷ng phÈm chÊt, ®øc tÝnh ®Ñp, ®¸ng yªu cña nh©n vËt anh thanh niªn.
-Nhan ®Ò thÝch hîp cho v¨n b¶n lµ: “H×nh ¶nh anh thanh niªn lµm c«ng t¸c khÝ tîng trong truyÖn ng¾n LÆng lÏ Sa Pa cña nhµ v¨n NguyÔn Thµnh Long” hay “VÎ ®Ñp cña mét con ngêi, mét lèi sèng trong LÆng lÏ Sa Pa”
b, C©u b: Tãm t¾t c¸c luËn ®iÓm(qua nh÷ng c©u cã ý nghÜa nªu lªn hoÆc c« ®óc luËn ®iÓm)
-“Dï ®îc miªu t¶ nhiÒu hay Ýt, trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp.........®• ®Ó l¹i cho chóng ta nhiÒu Ên tîng khã phai mê, (C¸c c©u nªu vÊn ®Ò nghÞ luËn)
-“Tríc tiªn, nh©n vËt anh thanh niªn nµy ®Ñp ë tÊm lßng yªu ®êi, yªu nghÒ, ë tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc l¾m gian khæ cña m×nh”(C©u nªu luËn ®iÓm)
-“ Nhng anh thanh niªn nµy thËt ®¸ng yªu......mét c¸ch chu ®¸o” (C©u nªu luËn ®iÓm)
-“ C«ng viÖc vÊt v¶....l¹i rÊt khiªm tèn (C©u nªu luËn ®iÓm)
-“Cuéc sèng cña chóng ta...®¸ng tin yªu” (®o¹n cuèi bµi-nh÷ng c©u c« ®óc vÊn ®Ò nghÞ luËn)
c, C©u c:
§Ó kh¼ng ®Þnh c¸c luËn ®iÓm, ngêi viÕt ®•:
-Nªu lªn c¸c luËn ®iÓm thËt râ rµg, ng¾n gän, gîi sù chó ý cña ngêi ®äc.
-Ph©n tÝch râ, chøng minh mét c¸ch thuyÕt phôc b»ng nh÷ng dÉn chøng cô thÓ, sö dông c¸c luËn cø mét c¸ch sinh ®éng, ®ã còng lµ nh÷ng chi tiÕt, h×nh ¶nh ®Æc s¾c cña t¸c phÈm. §Æc biÖt ,®o¹n tãm t¾t truyÖn ®îc lång vµo gi÷a ®• gióp ngêi ®äc theo dâi c©u chuyÖn vµ nh©n vËt dÔ dµng h¬n.
+Bµi v¨n ®îc dÉn d¾t tù nhiªn, cã bè côc chÆt chÏ:
Më ®Çu lµ nªu vÊn ®Ò, hai ®o¹n tiÕp ®i vµo ph©n tÝch, diÔn gi¶i, råi ®o¹n cuèi kh¼ng ®Þnh vµ n©ng cao vÊn ®Ò.
3.Ghi nhí: SGK
II.LuyÖn tËp
§o¹n v¨n Trang 64
-V¨n b¶n bµn vÒ : “T×nh thÕ lùa chän Sèng-ChÕt vµ vÎ ®Ñp t©m hån cña nh©n vËt l•o H¹c”
-C©u v¨n mang luËn ®iÓm:
“Tõ viÖc miªu t¶....ngay tõ ®Çu”
-TËp trung ph©n tÝch diÔn biÕn néi t©m v× ®ã lµ qu¸ tr×nh chuÈn bÞ cho c¸i chÕt d÷ déi cña nh©n vËt.
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè ,dÆn dß
-HÖ thèng toµn bµi
-Nh¾c l¹i Ghi nhí
-VÒ nhµ: Häc bµi, ®äc kÜ bµi C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch
Ngµy so¹n:23-2-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 119 TËp lµm v¨n
C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn
( hoÆc ®o¹n trÝch)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-BiÕt c¸ch viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch theo ®óng c¸c yªu cÇu cña kiÓu bµi.
-RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh c¸c bíc khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch, c¸ch tæ chøc, triÓn khai c¸c luËn ®iÓm.
-RÌn luyÖn t duy tæng hîp vµ ph©n tÝch khi viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn.
B. ChuÈn bÞ:
B¶ng phô
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra: ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch?
3.Bµi míi:
* Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kh¸i niÖm
§äc 4 ®Ò trong SGK
C©u a:C¸c ®Ò bµi trªn ®• nªu ra nh÷ng vÊn ®Ò nghÞ luËn nµo vÒ t¸c phÈm truyÖn?
C©u b:C¸c tõ “suy nghÜ, ph©n tÝch” trong ®Ò bµi ®ßi hái bµi ph¶i lµm kh¸c nhau nh thÕ nµo?
§äc phÇn t×m hiÓu ®Ò, t×m ý vµ nªu nhËn xÐt ?
§äc phÇn LËp dµn bµi
§äc phÇn ViÕt bµi
Nªu c¸c bíc lµm bµi-c¸c phÇn bµi c¬ b¶n-§äc Ghi nhí
-§äc ®Ò bµi, c¸c nhãm 1,2,3 viÕt Më bµi
c¸c nhãm 4,5,6 viÕt mét ®o¹n th©n bµi
-§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt. I.§Ò bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch
a, §Ò bµi: 4 ®Ò
b, NhËn xÐt:
-C©u a: C¸c ®Ò bµi trªn nghÞ luËn vÒ:
§Ò 1: NghÞ luËn vÒ th©n phËn ngêi phô n÷ trong x• héi cò.
§Ò 2: NghÞ luËn vÒ diÔn biÕn cèt truyÖn
§Ò 3: Th©n phËn Thuý KiÒu trong ®o¹n trÝch
§Ò 4: §êi sèng t×nh c¶m trong chiÕn tranh.
-C©u b:
+Gièng nhau: ®Òu lµ nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
+Kh¸c nhau:
“suy nghÜ” lµ xuÊt ph¸t tõ sù c¶m, hiÓu cña m×nh ®Ó nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t¸c phÈm.
“ph©n tÝch” lµ xuÊt ph¸t tõ t¸c phÈm (cèt truyÖn, nh©n vËt, sù viÖc, t×nh tiÕt) ®Ó lËp luËn vµ sau ®ã nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ t¸c phÈm.
II.C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)
*§Ò bµi:
Suy nghÜ vÒ nh©n vËt «ng Hai trong truyÖn ng¾n Lµng cña Kim L©n.
1.T×m hiÓu ®Ò:
-Yªu cÇu:nghÞ luËn vÒ nh©n vËt trong t¸c phÈm.
-Ph¬ng ph¸p:xuÊt ph¸t tõ sù c¶m, hiÓu cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt.
2. T×m ý:
-PhÈm chÊt næi bËt cña nh©n vËt: T×nh yªu lµng g¾n bã hoµ quÖn víi lßng yªu níc (nÐt míi trong ®êi sèng tinh thÇn cña ngêi n«ng d©n trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p.)
-C¸c biÓu hiÖn:
+C¸c t×nh huèng béc lé t×nh yªu lµng, yªu níc.
+C¸c chi tiÕt nghÖ thuËt:t©m tr¹ng,lêi nãi, cö chØ, hµnh ®éng... chøng tá t×nh yªu lµng yªu níc.
+ý nghÜa cña nh÷ng t×nh c¶m míi mÎ Êy cña nh©n vËt.
3.LËp dµn bµi: SGK trang 66
4. ViÕt bµi:
a, Më bµi: cã hai c¸ch
C1:§i tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ(Tõ nhµ v¨n ®Õn t¸c phÈm vµ nh©n vËt)
C2:Nªu trùc tiÕp nh÷ng suy nghÜ cña ngêi viÕt.
b,Th©n bµi:
-T×nh yªu lµng g¾n víi t×nh yªu níc...
-NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt «ng Hai...
c, KÕt bµi: Lµ nh©n vËt t¹o ®îc Ên tîng s©u s¾c..
5.KiÓm tra vµ söa ch÷a:
-KiÓm tra l¹i cÊu tróc v¨n b¶n.
-KiÓm tra sù liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n.
-KiÓm tra vÒ c¸ch dïng tõ, ®Æt c©u.
*Ghi nhí:SGK/68
III. LuyÖn tËp:
§Ò bµi:Suy nghÜ cña em vÒ truyÖn ng¾n L•o H¹c cña nhµ v¨n Nam Cao.
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè,dÆn dß:
-Nh¾c l¹i néi dung Ghi nhí
-VÒ nhµ :häc bµi, chuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn(hoÆc ®o¹n trÝch)
********************************************************************
Ngµy so¹n:24-2-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 120 TËp lµm v¨n
LuyÖn tËp lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn (hoÆc ®o¹n trÝch)- ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 6 ë nhµ
A.Môc tiªu cÇn ®¹t
-¤n tËp l¹i kiÕn thøc ®• häc ë hai tiÕt 118 vµ 119
-TÝch hîp víi c¸c v¨n b¶n ®• häc.
RÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu ®Ò, t×m ý vµ kÜ n¨ng viÕt v¨n.
-Ra ®Ò vÒ nhµ cho häc sinh viÕt bµi TËp lµm v¨n sè 6 , rÌn kÜ n¨ng viÕt bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
B.ChuÈn bÞ:
-Häc sinh chuÈn bÞ bµi LuyÖn tËp ë nhµ
-§Ò bµi viÕt sè 6
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra: Nªu c¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch, nªu néi dung c¸c phÇn trong bµi nghÞ luËn Êy.(Ghi nhí)
3. Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2 LuyÖn tËp
C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ t×m ý theo c¸c c©u hái phÇn gîi ý ë SGK
-NhËn xÐt gi÷a c¸c nhãm.
Häc sinh luyÖn viÕt bµi.
-Tr×nh bµy ®o¹n võa viÕt.
-NhËn xÐt, gãp ý, söa ch÷a (nÕu cÇn)
I.T×m hiÓu ®Ò, t×m ý
§Ò bµi:C¶m nhËn cña em vÒ ®o¹n trÝch truyÖn ChiÕc lîc ngµ cña NguyÔn Quang S¸ng.
1.§Ò bµi yªu cÇu tr×nh bµy c¶m nhËn cña b¶n th©n vÒ ®o¹n trÝch, ®ã lµ c©u chuyÖn c¶m ®éng vÒ t×nh cha con trong chiÕn tranh.
2.T×m ý:
-Hoµn c¶nh c©u chuyÖn
-T×nh c¶m cña bÐ Thu dµnh cho cha.
-T×nh c¶m «ng S¸u dµnh cho con.
II. LËp dµn ý:
a, Më bµi:
Giíi thiÖu t¸c phÈm, ®o¹n trÝch, néi dung c¬ b¶n cña ®o¹n trÝch.
b,Th©n bµi: Ph©n tÝch ®o¹n trÝch theo c¸c ý võa t×m.
*Hoµn c¶nh cña c©u chuyÖn: ¤ng S¸u ®i kh¸ng chiÕn, t¸m n¨m sau míi cã dÞp vÒ th¨m nhµ, bÐ Thu nhÊt quyÕt kh«ng nhËn «ng lµ cha...
*T×nh c¶m bÐ Thu dµnh cho «ng S¸u...
*T×nh c¶m «ng S¸u dµnh cho con.....
*T×nh c¶m yªu th¬ng cha s©u s¾c, døt kho¸t r¹ch rßi ®Çy c¸ tÝnh cña bÐ Thu vµ t×nh c¶m yªu th¬ng con s©u nÆng cña «ng S¸u lµm cho ngêi ®äc xóc ®éng vµ thÊm thÝa nçi ®au th¬ng mÊt m¸t, Ðo le do chiÕn tranh g©y ra.
c,KÕt bµi
III. LuyÖn viÕt bµi
-Mçi nhãm chon viÕt mét ®o¹n theo c¸c ý c¬ b¶n trong phÇn dµn ý
*§Ò bµi viÕt sè 6: viÕt ë nhµ
H•y ph©n tÝch gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” (TrÝch TruyÒn k× m¹n lôc) cña NguyÔn D÷.
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè ,dÆn dß
-VÒ nhµ häc l¹i lÝ thuyÕt lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
ViÕt bµi lµm v¨n sè 6
-§äc bµi NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
********************************************************************
TuÇn 25 : Bµi 24
So¹n:25-2-2008
Gi¶ng:
TiÕt 121: Sang thu
- H÷u ThØnh -
A-Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh :
- Ph©n tÝch ®îc nh÷ng c¶m nhËn tinh tÕ cña nhµ th¬ H÷u ThØnh vÒ sù biÕn ®æi cña ®Êt trêi tõ cuèi h¹ sang ®Çu thu.
- RÌn luyÖn thªm n¨ng lùc c¶m thô th¬ ca.
B-ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn : Ch©n dung nhµ th¬ H÷u ThØnh, tËp th¬ “ Tõ chiÕn hµo ®Õn thµnh phè”.
- Häc sinh : So¹n bµi : §äc vµ t×m hiÓu bµi th¬ theo c©u hái SGK
C-TiÕn tr×nh bµi häc:
*Ho¹t ®éng 1 : Khëi ®éng
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra :
-§äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬ “ViÕng l¨ng B¸c”, ph©n tÝch nh÷ng h×nh
¶nh : Hµng tre, mÆt trêi, vÇng tr¨ng, trµng hoa, trêi xanh trong bµi th¬.
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi míi cña HS.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi :
H÷u ThØnh lµ nhµ th¬ viÕt nhiÒu, viÕt hay vÒ mïa thu. NhiÒu vÇn th¬ thu cña «ng mang c¶m xóc b©ng khu©ng, vÊn v¬ng tríc ®Êt trêi trong trÎo ®ang chuyÓn biÕn nhÑ nhµng. Bµi th¬ “Sang thu” lµ mét vÝ dô.
*Ho¹t ®éng 2 : §äc – HiÓu v¨n b¶n
I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
GV : Híng dÉn HS ®äc : Yªu cÇu ®äc to, râ, chÝnh x¸c, giäng nhÑ nhµng, nhÞp chËm, khoan thai, trÇm l¾ng vµ tho¸ng suy t 1-§äc
GV ®äc mÉu -> 2 HS ®äc
- NhËn xÐt viÖc ®äc cña HS
? Giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ (dùa vµo chó thÝch * trong SGK) 2-T×m hiÓu chó thÝch (SGK - 71)
*T¸c gi¶: H÷u ThØnh
- Tªn : NguyÔn H÷u ThØnh
- Sinh n¨m 1942
- Quª : Tam D¬ng – VÜnh Phóc
Chó ý c¸c chó thÝch 1, 2 (SGK) - ¤ng viÕt nhiÒu, viÕt hay vÒ nh÷ng con ngêi, cuéc sèng ë n«ng th«n, vÒ mïa thu.
? X¸c ®Þnh bè côc cña v¨n b¶n, nªu ND cña tõng phÇn
(GV lu ý: bµi th¬ gåm 3 khæ, c¸c khæ tiÕp 3-Bè côc: 2 phÇn
-PhÇn1: Khæ th¬ ®Çu: C¶m nhËn kh«ng gian lµng quª sang thu.
nèi nhau cïng thÓ hiÖn nh÷ng quan s¸t vµ c¶m nhËn tinh tÕ cña t¸c gi¶ vÒ thiªn nhiªn lóc vµo mïa thu nªn kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i t×m bè côc bµi th¬ mét c¸ch rµnh m¹ch.) -PhÇn 2: Khæ th¬ 2,3: C¶m nhËn kh«ng gian ®Êt trêi sang thu
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n:
- 1 HS ®äc diÔn c¶m khæ th¬ ®Çu 1-Khæ th¬ ®Çu:TÝn hiÖu b¸o thu vÒ
? Sù biÕn ®æi cña ®Êt trêi sang thu ®îc t¸c gi¶ c¶m nhËn b¾t ®Çu tõ nh÷ng dÊu hiÖu nµo . Bçng nhËn ra h¬ng æi
Ph¶ vµo trong giã se
S¬ng chïng ch×nh qua ngâ
H×nh nh thu ®• vÒ
- Nh÷ng dÊu hiÖu thÓ hiÖn sù biÕn ®æi cña ®Êt trêi sang thu: “h¬ng æi”, “giã se”, “s¬ng chïng ch×nh”
? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ c¸c dÊu hiÖu nµy? T¸c gi¶ nhËn c¸c dÊu hiÖu nµy b»ng gi¸c quan g×. +“H¬ng æi”: Sù c¶m nhËn b»ng khøu gi¸c mïi th¬m cña æi lan to¶ trong kh«ng gian (c©y æi, qu¶ æi rÊt quen thuéc, g¾n bã víi ngêi d©n lµng quª miÒn B¾c, ®• ®i vµo c¸c t¸c phÈm v¨n nghÖ)
(GV diÔn gi¶ng : Ph¶ vµo : To¶ vµo, trén lÉn, ë ®©y lµ h¬ng æi to¶ vµo trong giã)
+”Giã se” c¶m nhËn b»ng xóc gi¸c, giã h¬i l¹nh
+“S¬ng chïng ch×nh”: C¶m nhËn b»ng thÞ gi¸c, s¬ng bay cè ý chËm l¹i, bay nhÑ
? C¸c tõ “Bçng” “h×nh nh” muèn diÔn t¶ sù c¶m nhËn cña t¸c gi¶ nh thÕ nµo? +“Bçng” sù ®ét ngét, bÊt ngê, cã phÇn ng¹c nhiªn
+“H×nh nh” thµnh phÇn t×nh th¸i: thÓ hiÖn sù c¶m nhËn cña t¸c gi¶ cã mét chó cha thËt râ rµng, cha thËt ch¾c ch¾n v× cßn ngì ngµng, ng¹c nhiªn.
? §Ó thÓ hiÖn sù biÕn chuyÓn cña ®Êt trêi sang thu, t¸c gi¶ ®• sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®Æc s¾c nµo. Ph©n tÝch t¸c dông cña c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®ã. -> NghÖ thuËt: sö dông tõ l¸y, nh©n ho¸
=> Sù biÕn ®æi cña ®Êt trêi n¬i lµng quª khi mïa thu b¾t ®Çu tíi ®îc c¶m nhËn b»ng mét t©m bån nh¹y c¶m, g¾n bã víi cuéc sèng n¬i lµng quª.
- Sù biÕn chuyÓn cña ®Êt trêi sang thu cßn ®îc c¶m nhËn qua mét sè dÊu hiÖu kh¸c n÷a. Cô thÓ nh thÕ nµo, chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu 2 khæ th¬ cßn l¹i cña v¨n b¶n.
- 1 HS ®äc diÔn c¶m khæ th¬ thø 2 2-Hai khæ th¬ cuèi:
* Khæ th¬ thø 2: Quang c¶nh ®Êt trêi ng¶ dÇn sang thu
S«ng… dÒnh dµng
Chim… véi v•
Cã ®¸m m©y…
V¾t nöa m×nh…
? §Êt trêi sang thu ®îc t¸c gi¶ ph¸t hiÖn qua nh÷ng dÊu hiÖu nµo.
? T¸c gi¶ ®• sö dông c¸c BPNT ®Æc s¾c nµo ®Ó diÔn t¶ sù biÕn ®æi cña ®Êt trêi sang thu? Ph©n tÝch T/d cña c¸c BPNT ®ã. -> NghÖ thuËt: Nh©n ho¸, tõ l¸y , ®èi lËp, liªn tëng, tëng tîng ®éc ®¸o.
Sù c¶m nhËn tinh tÕ cña t¸c gi¶ tríc c¶nh ®Êt trêi ®ang ng¶ dÇn sang thu.
(Gîi ý: V× sao t¸c gi¶ viÕt:
S«ng :… dÒnh dµng, chim… véi v•
§¸m m©y… v¾t nöa m×nh ?
-> “S«ng… dÒnh dµng” mïa thu sang níc s«ng b¾t ®Çu c¹n, ch¶y chËm l¹i…
+ “Chim… véi v•” Sang thu trêi l¹nh dÇn, chóng ph¶i gÊp g¸p lµm tæ tha måi
+ “§¸m m©y… v¾t nöa m×nh” ë ®©y lµ sù liªn tëng s¸ng t¹o thó vÞ. Gîi h×nh ¶nh ®¸m m©y mïa h¹ cßn sãt l¹i, máng nhÑ, kÐo dµi trªn bÇu trêi ®• b¾t ®Çu xanh trong cña mïa thu)
Trêi ®Êt sang thu cßn cã sù biÕn ®æi ntn n÷a, chóng ta cïng t×m hiÓu khæ th¬ cuèi cña v¨n b¶n *Khæ th¬ cuèi: Nh÷ng biÕn chuyÓn trong lßng c¶nh vËt.
VÉn cßn bao nhiªu n¾ng
§• v¬i dÇn c¬n ma
- 1 HS ®äc diÔn c¶m khæ th¬ cuèi SÊm còng bít bÊt ngê
? Thiªn nhiªn sang thu cßn ®îc gîi ra b»ng nh÷ng h×nh ¶nh nµo víi ®Æc ®iÓm g× ? Trªn hµng c©y ®øng tuæi
- Nh÷ng dÊu hiÖu biÕn ®æi cña cña thiªn nhiªn
-> HS th¶o luËn , tr×nh bµy + N¾ng: cßn nhiÒu nhng nh¹t dÇn
HS kh¸c bæ sung + Ma: §• Ýt h¬n nh÷ng c¬n ma rµo µo ¹t, bÊt ngê
GV chèt l¹i + SÊm : Bít dÇn nh÷ng tiÕng sÊm næ vang trêi (v× thêng g¾n víi nh÷ng c¬n möa rµo mïa h¹)
? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ 2 dßng th¬ cuèi bµi ? - Hai c©u th¬ cuèi:
SÊm còng bít bÊt ngê
(GV gîi ý: T¸c gi¶ ®• sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt g× ®Ó diÔn ®¹t sù suy ngÉm cña m×nh) Trªn hµng c©y®øng tuæi
-> NghÖ thuËt: t¶ thùc, Èn dô
=> Lóc sang thu, bít ®i nh÷ng tiÕng sÊm bÊt ngê trªn hµng c©y l©u n¨m. Khi con ngêi ®• tõng tr¶i th× còng v÷ng vµng h¬n tríc nh÷ng t¸c ®éng bÊt thêng cña ngo¹i c¶nh, cña cuéc ®êi.
*Ho¹t ®éng 3 : Tæng kÕt, ghi nhí (SGK)
? Nªu c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®éc ®¸o trong v¨n b¶n (GV chèt l¹i tõ c¸c môc ®• ph©n tÝch) 1- NghÖ thuËt:
? V¨n b¶n “Sang thu” thÓ hiÖn néi dung g× ?
-2 HS ®äc ghi nhí 2- Néi dung:
*Ghi nhí (SGK-71)
*Ho¹t ®éng 4 : Cñng cè, dÆn dß
- Kh¾c s©u nghÖ thuËt ®Æc s¾c vµ néi dung chÝnh cña v¨n b¶n
- §äc diÔn c¶m bµi th¬
- 1 HS ®äc yªu cÇu bµi tËp - Bµi tËp (SGK/72)
- GV híng dÉn HS lµm bµi tËp - Su tÇm, ®äc tríc líp mét sè bµi th¬ viÕt vÒ mïa thu vÝ dô: “TiÕng thu” -Lu Träng L, “§©y mïa thu tíi” –Xu©n DiÖu
-GV nªu yªu cÇu vÒ nhµ víi HS - Häc thuéc vµ ®äc diÔn c¶m bµi th¬
- Ph©n tÝch bµi th¬
- Hoµn thµnh bµi tËp
- So¹n bµi : “Nãi víi con”
******************************************
So¹n:26-2-2008
Gi¶ng:
TiÕt 122 : Nãi víi con
- Y Ph¬ng -
A-Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh :
- C¶m nhËn ®îc t×nh c¶m th¾m thiÕt cña cha mÑ ®èi víi con c¸i, t×nh yªu quª h¬ng s©u nÆng cïng niÒm tù hµo víi søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ cña d©n téc m×nh qua lêi th¬ cña Y Ph¬ng.
- Bíc ®Çu hiÓu ®îc c¸ch diÔn t¶ ®éc ®¸o, giµu h×nh ¶nh cô thÓ, gîi c¶m cña th¬ ca miÒn nói.
B-ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn : Ch©n dung nhµ th¬ Y Ph¬ng
- HS : §äc, so¹n bµi theo c©u hái trong SGK
C-TiÕn tr×nh bµi häc:
*Ho¹t déng 1 : Khëi ®éng
1-Tæ chøc
2-KiÓm tra :
- KiÓm tra bµi cò : C©u hái : §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬ “ Sang thu”, ph©n tÝch sù biÕn chuyÓn cña ®Êt trêi tõ mïa h¹ sang mïa thu trong mét khæ th¬ cña v¨n b¶n (tù chän).
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi míi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi :
Lßng th¬ng yªu con c¸i, íc mong thÕ hÖ sau tiÕp nèi xøng ®¸ng, ph¸t huy truyÒn thèng cña tæ tiªn, cña quª h¬ng vèn lµ mét t×nh c¶m cao ®Ñp cña con ngêi ViÖt Nam tõ xa ®Õn nay. Bµi th¬ “Nãi víi con” cña nhµ th¬ Y Ph¬ng còng n»m trong nguån c¶m høng réng lín, phæ biÕn Êy nhng t¸c gi¶ l¹i cã c¸ch nãi xóc ®éng cña riªng m×nh. §Òu t¹o nªn c¸i riªng, ®éng ®¸o Êy lµ g×? Chóng ta cïng t×m hiÓu bµi th¬
*Ho¹t ®éng 2 : §äc – HiÓu v¨n b¶n
I-TiÕp xóc v¨n b¶n
- GV : Híng dÉn HS ®äc : to, râ, chÝnh x¸c, giäng Êm ¸p, yªu th¬ng, ngät ngµo 1-§äc
- GV ®äc mÉu -> HS ®äc
- NX viÖc ®äc cña HS
2- T×m hiÓu chó thÝch (SGK/73)
? Dùa vµo chó thÝch * h•y giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ * T¸c gi¶ Y Ph¬ng
- Tªn khai sinh : Høa VÜnh Síc
- D©n téc Tµy
- Sinh n¨m : 1948
- Quª : Cao B»ng
- HiÖn lµ Chñ tÞch Héi V¨n häc nghÖ thuËt Cao B»ng
3- Bè côc
? T×m bè côc cña v¨n b¶n, nªu néi dung chÝnh cña tõng phÇn ? 2 phÇn:
(1): Tõ ®Çu -> “®Ñp nhÊt trªn ®êi”
Con lín trong t×nh yªu th¬ng, sù n©ng ®ì cña cha mÑ, trong cuéc sèng lao ®éng nªn th¬ cña quª h¬ng.
(2) Cßn l¹i
Lßng tù hµo vÒ søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ, vÒ truyÒn thèng cao ®Ñp cña quª h¬ng vµ niÒm mong íc con h•y kÕ tôc xøng ®¸ng truyÒn thèng Êy.
? NhËn xÐt vÒ bè côc cña bµi th¬ -> Bè côc l« gic, chÆt chÏ
II- Ph©n tÝch v¨n b¶n
- 1 HS ®äc diÔn c¶m ®o¹n 1 1- §o¹n 1
- Theo dâi 4 c©u th¬ ®Çu Ch©n ph¶i bíc tíi cha
? ë 4 c©u th¬ ®Çu, t¸c gi¶ cho chóng ta biÕt ®îc ®iÒu g× Ch©n tr¸i bíc tíi mÑ
Mét bíc ch¹m tiÕng nãi
Hai bíc tíi tiÕng cêi
- T¶,kÓ ®øa trÎ lÉm chÉm tËp ®i, tËp nãi lín lªn tõng ngµy trong t×nh yªu th¬ng, trong sù n©ng ®ãn vµ mong chê cña cha mÑ.
? NhËn xÐt g× vÒ c¸c h×nh ¶nh, c¸c diÔn ®¹t ë 4 c©u th¬ trªn
? T/d cña c¸c h×nh ¶nh vµ c¸ch diÔn ®¹t ®ã? - Víi c¸c h×nh ¶nh cô thÓ, c¸ch diÔn ®¹t dêng nh v« lý song l¹i t¹o ra sù ®éc ®¸o, ®Æc s¾c trong t duy vµ c¸ch diÔn ®¹t ngêi miÒn nói
-> T¹o kh«ng khÝ gia ®×nh ®Çm Êm, quÊn quýt.
? Ngoµi 4 c©u th¬ trªn, cßn cã c©u th¬ nµo còng nãi vÒ cuéc sèng gia ®×nh h¹nh phóc, ®Çm Êm. Cha mÑ m•i nhí vÒ ngµy cíi
Ngµy ®Çu tiªn ®Ñp nhÊt trªn ®êi
? Con ®îc lín trong t×nh yªu th¬ng sù n©ng ®ì cña cha mÑ, bªn c¹nh ®ã con cßn ®îc lín, trëng thµnh tõ ®©u n÷a.
(Theo dâi tiÕp khæ th¬ thø nhÊt tõ c©u 5 -> c©u 10) -> Cha mÑ m•i th¬ng yªu nhau => Cuéc sèng gia ®×nh thËt h¹nh phóc.
- Con dÇn kh«ng lín, trëng thµnh trong cuéc sèng lao ®éng, trong thiªn nhiªn th¬ méng vµ nghÜa t×nh s©u nÆng cña quª h¬ng.
? Em hiÓu “Ngêi ®ång m×nh”: cã nghÜa lµ g× , cã thÓ thay thÕ tõ nµy b»ng nh÷ng tõ nµo kh¸c ? NX vÒ c¸ch nãi ? (-> cã thÓ thay b»ng c¸c tõ : ngêi b¶n m×nh, ngêi bu«n m×nh, ngêi quª m×nh…) + “Ngêi ®ång m×nh”: Nh÷ng ngêi cïng sèng trong mét m«i trêng -> quª h¬ng t¸c gi¶ => c¸ch nãi méc m¹c mang tÝnh ®Þa ph¬ng cña ngêi d©n téc Tµy.
? Cuéc sèng lao ®éng cña ngêi ®ång m×nh ®îc gîi lªn qua c¸c h×nh ¶nh nµo + §an lê cµi nan hoa
V¸ch nhµ ken c©u h¸t
? NhËn xÐt g× vÒ c¸c tõ cµi, ken trong hai c©u th¬ trªn.
? Cuéc sèng lao ®éng cña “Ngêi ®ång m×nh” lµ cuéc sèng nh thÕ nµo. -> Sö dông c¸c ®éng tõ: cµi, ken
=> Miªu t¶ cô thÓ cuéc sèng lao ®éng cÇn cï, t¬i vui, ngoµi ra cßn thÓ hiÖn sù g¾n bã, quÊn quýt trong lao ®éng, lµm ¨n cña ®ång bµo quª h¬ng.
- H•y theo dâi hai c©u th¬ Rõng cho hoa
? Hai c©u th¬ gîi cho em suy nghÜ g×? Con ®êng cho nh÷ng tÊm lßng
HS suy nghÜ , ph¸t biÓu
HS kh¸c bæ sung
GV chèt l¹i -> Rõng nói quª h¬ng thËt th¬ méng vµ nghÜa t×nh. VÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn kh«ng chØ lµ ë mµu s¾c, c¸i ta nh×n thÊy mµ cßn lµ c¶ “tÊm lßng”: ®ã lµ sù che chë, nu«i dìng con ngêi c¶ vÒ t©m hån, lèi sèng.
“Ngêi ®ång m×nh” cã nh÷ng ®øc tÝnh cao ®Ñp g× ? Ngêi cha mong íc g× ë con m×nh, ®Ó gi¶i ®¸p ®iÒu nµy, chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu phÇn cßn l¹i cña v¨n b¶n
- 1 HS ®äc diÔn c¶m 2- §o¹n 2
? theo dâi tõ c©u th¬: “Ngêi ®ång m×nh th¬ng l¾m con ¬i
“Ngêi ®ång m×nh th¬ng l¾m con ¬i .........................................................
-> Kh«ng lo cùc nhäc ” Kh«ng lo cùc nhäc”
Trong c¸c c©u th¬ trªn, ngêi cha ®• nãi víi con vÒ nh÷ng ®øc tÝnh g× cña ngêi ®ång m×nh -> Ng÷ ®iÖu c¶m th¸n, nghÖ thuËt so s¸nh, ®iÖp ng÷, sö dông thµnh ng÷, c¸ch nãi kh¸c l¹ .
(NhËn xÐt vÒ ng÷ ®iÖu cña c©u th¬, c¸ch diÔn ®¹t cña t¸c gi¶) => Cuéc sèng vÊt v¶ mµ m¹nh mÏ, kho¸ng ®¹t bÒn bØ g¾n bã víi quª h¬ng dÉu cßn nhäc nh»n, nghÌo ®ãi cña “ngêi ®ång m×nh”
? Tõ ®ã, ngêi cha mong muèn ë con ®iÒu g× ? -Mong muèn cña ngêi cha : con ph¶i cã nghÜa t×nh chung thuû víi quª h¬ng, biÕt chÊp nhËn vµ vît qua gian nan thö th¸ch b»ng ý chÝ vµ b»ng niÒm tin cña m×nh
- Theo dâi c¸c c©u th¬ cßn l¹i “Ngêi ®ång m×nh” th« s¬ da thÞt
? ë c¸c c©u th¬ nµy, ngêi cha tiÕp tôc nãi víi con vÒ nh÷ng ®øc tÝnh g× cña “ngêi ®ång m×nh” …
Nghe con”
(Gîi ý: Em hiÓu c¸c c©u th¬ trªn nh thÕ nµo) -> Giäng ®iÖu tha thiÕt, c¸ch nãi méc m¹c cã søc kh¸i qu¸t`
` -> §øc tÝnh cña “ngêi ®ång m×nh” giµu chÝ khÝ, niÒm tin, kh«ng nhá bÐ vÒ t©m hån vÒ ý chÝ vµ mong íc x©y dùng quª h¬ng. ChÝnh hä ®• lµm nªn quª h¬ng víi truyÒn thèng víi phong tôc tËp qu¸n tèt ®Ñp.
? Tõ nh÷ng ®øc tÝnh quý b¸u nµy cña “ngêi ®ång m×nh”, ngêi cha mong íc ë con ®iÒu g× . - Ngêi cha mong muèn con biÕt tù hµo vÒ truyÒn thèng quª h¬ng, dÆn dß con cÇn tù tin mµ v÷ng bíc trªn ®êng ®êi
? Qua bµi th¬, em c¶m nhËn ®îc t×nh c¶m cña ngêi cha dµnh cho con ntn? §iÒu lín lao nhÊt mµ cha muèn truyÒn cho con lµ g×. * Bµi th¬
- Nªu lªn t×nh c¶m yªu th¬ng, tr×u mÕn, thiÕt tha vµ niÒm tin tëng cña ngêi cha qua lêi nãi víi con
(HS th¶o luËn -> ph¸t biÓu
Gi¸o viªn chèt l¹i) - §iÒu lín lao nhÊt mµ ngêi cha muèn truyÒn cho con chÝnh lµ lßng tù hµo vÒ søc sèng m¹nh mÏ, bÒn bØ, vÒ truyÒn thèng cao ®Ñp cña quª h¬ng vµ niÒm tù tin khi bíc vµo ®êi.
*Ho¹t ®éng 3 : Tæng kÕt, ghi nhí (SGK 74)
-GV híng dÉn HS tæng kÕt nghÖ thuËt, néi dung cña bµi th¬ theo phÇn ®• ph©n tÝch )
*Ghi nhí (SGK trang74) - 1 HS ®äc ghi nhí.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß
- GV cñng cè bµi - Kh¾c s©u nghÖ thuËt ®Æc s¾c vµ néi dung chung cña bµi th¬
- §äc diÔn c¶m bµi th¬
HS ®äc yªu cÇu bµi tËp - Lµm bµi tËp (SGK 74)
GV híng dÉn HS lµm bµi tËp - Bµi th¬ “Nãi víi con” vµ bµi th¬ “Con cß” cã ®iÓm g× chung ? H•y ph©n tÝch ®Ó lµm s¸ng tá.
- Häc bµi
- Hoµn thµnh bµi tËp
- So¹n : M©y vµ sãng
****************************************
So¹n:27-2-2008
Gi¶ng:
TiÕt 123: NghÜa têng minh vµ hµm ý
A-Môc tiªu bµi häc:
Gióp häc sinh x¸c ®Þnh ®îc nghÜa têng minh vµ hµm ý trong c©u.
B-ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn : B¶ng phô
Häc sinh : ®äc tríc bµi
C-TiÕn tr×nh bµi häc:
*Ho¹t ®éng 1 : Khëi ®éng
1-Tæ chøc
2-KiÓm tra :
-ViÕt 1 ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông phÐp liªn kÕt c©u, ph©n tÝch t¸c dông cña phÐp liªn kÕt trong ®o¹n v¨n ®ã.
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi :
Trong cuéc sèng hµng ngµy ®Ó diÔn ®¹t nh÷ng t©m t, t×nh c¶m, nguyÖn väng cña b¶n th©n cã khi ta nãi ra trùc tiÕp ®iÒu muèn nãi. Song trong mét sè hoµn c¶nh, t×nh huèng nhÊt ®Þnh ta l¹i kh«ng diÔn ®¹t ®iÒu muèn nãi mét c¸ch trùc tiÕp b»ng nh÷ng tõ ng÷ trong lêi nãi. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ hai c¸ch diÔn ®¹t trªn, chóng ta vµo t×m hiÓu bµi häc h«m nay.
*Ho¹t ®éng 2 : Bµi häc
1-Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu 2-KÕt luËn
*§o¹n v¨n trÝch (SGK trang 74, 75) Ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ hµm ý
- GV dïng b¶ng phô
- 2 HS ®äc ng÷ liÖu
? Qua c©u “Trêi ¬i, chØ cßn cã n¨m phót !”, em hiÓu anh thanh niªn muèn nãi ®iÒu g× . - NghÜa têng minh lµ phÇn th«ng b¸o ®îc diÔn ®¹t trùc tiÕp b»ng tõ ng÷ trong c©u.
-> Anh thanh niªn muèn nãi thªm r»ng anh rÊt tiÕc v× thêi gian cßn l¹i qu¸ Ýt
? Em h•y suy nghÜ xem v× sao anh kh«ng nãi th¼ng ®iÒu ®ã víi ho¹ sÜ vµ c« g¸i - Hµm ý lµ phÇn th«ng b¸o tuy kh«ng ®îc diÔn ®¹t trùc tiÕp b»ng tõ ng÷ trong c©u nhng cã thÓ suy ra tõ nh÷ng tõ ng÷ Êy.
-> Anh kh«ng muèn nãi th¼ng ®iÒu ®ã v× :
- Cã thÓ do anh ng¹i ngïng
- Muèn che giÊu t×nh c¶m cña m×nh
=> C¸ch nãi cña anh thanh niªn ë trªn ®îc gäi lµ c©u nãi chøa hµm ý.
? C©u nãi thø hai cña anh thanh niªn “¤! C« cßn quªn chiÕc mïi soa ®©y nµy!” cã Èn ý g× kh«ng.
-> C©u nãi kh«ng cã Èn ý, c©u nãi nµy th«ng b¸o víi c« g¸i viÖc c« ®Ó quªn chiÕc kh¨n mïi soa ë trªn bµn. Néi dung th«ng b¸o nµy ®îc diÔn ®¹t trùc tiÕp b»ng tõ ng÷ trong lêi nãi.
=> §ã lµ c©u nãi cã nghÜa têng minh
? Qua ng÷ liÖu trªn, cho biÕt thÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý.
? Cho vÝ dô ë ®ã ngêi nãi cã sö dông nghÜa têng minh vµ hµm ý
VD : A hái B
- A : Tèi nay cËu ®i xem xiÕc kh«ng ?
- B: M×nh cha lµm xong c¸c bµi tËp.
( C©u hái cña A cã nghÜa têng minh, c©u tr¶ lêi cña B cã hµm ý : Cã thÓ kh«ng ®i v× lý do cha lµm xong c¸c bµi tËp)
- 1 HS ®äc ghi nhí *Ghi nhí (SGK/75)
*Ho¹t ®éng 3 : LuyÖn tËp
- 1 HS ®äc yªu cÇu bµi tËp 1-Bµi tËp 1 (SGK/75)
- HS lµm bµi tËp -> tr×nh bµy
- HS kh¸c bæ sung a) C©u“Nhµ ho¹ sÜ tÆc lìi ®øng dËy”, víi côm tõ “tÆc lìi”: cho thÊy ho¹ sÜ còng cha muèn chia tay anh thanh niªn.
-GV ®¸nh gi¸ -> §©y lµ c¸ch dïng “h×nh ¶nh” ®Ó diÔn ®¹t ý cña ng«n ng÷ nghÖ thuËt
b) Trong c©u cuèi ®o¹n v¨n, nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ th¸i ®é cña c« g¸i liªn quan tíi chiÕc mïi soa lµ:"MÆt ®á öng"v× ngîng.
“NhËn l¹i chiÕc kh¨n” v× ®ã lµ kh¨n cña c« mµ c« ®• ®Ó quªn nh lêi anh thanh niªn nãi.
->§©y lµ mét hµnh ®éng kh«ng thÓ kh¸c ®îc
-> Qua c¸c h×nh ¶nh nµy, ta cã thÓ hiÓu ®îc r»ng : C« g¸i ®ang bèi rèi ®Õn vông vÒ v× ngîng. C« ngîng v× ®Þnh kÝn ®¸o ®Ó l¹i kh¨n lµm kØ vËt cho ngêi thanh niªn, thÕ mµ anh l¹i qu¸ thËt thµ tëng c« bá quªn, nªn gäi c« ®Ó tr¶ l¹i
- 1 HS ®äc yªu cÇu bµi tËp 2-Bµi tËp 2 (SGK/75)
- Tr×nh bµy miÖng tríc líp - Hµm ý cña c©u : “Tuæi giµ cÇn níc chÌ:
- HS kh¸c bæ sung (nÕu cã) ë Lµo Cai ®i sím qu¸” : B¸c l¸i xe muèn nãi : “¤ng ho¹ sÜ giµ cha kÞp uèng níc chÌ ®Êy”
3-Bµi tËp 3 (SGK/75, 76)
- 1HS ®äc yªu cÇu bµi tËp - C©u cã chøa hµm ý trong ®o¹n v¨n
- Lµm BT vµ tr×nh bµy miÖng “C¬m chÝn råi !”
- HS kh¸c bæ sung (nÕu cã)
- GV ®¸nh gi¸ - Néi dung cña hµm ý: con bÐ muèn mét lÇn n÷a gäi «ng S¸u vµo ¨n c¬m.
4-Bµi tËp 4 (SGK/76)
- 1HS ®äc yªu cÇu bµi tËp C¸c c©u in ®Ëm trong ®o¹n trÝch
- Tr×nh bµy miÖng - Hµ, n¾ng gím,vÒ nµo…
- HS kh¸c bæ sung (nÕu cã)
- GV ®¸nh gi¸ -> §©y lµ c©u nãi l¶ng (nãi sang chuyÖn kh¸c tr¸nh ®Ò tµi ®ang bµn cña mäi ngêi d©n ®i t¶n c)
- T«i thÊy ngêi ta ®ån…
-> §©y lµ c©u nãi dë dang cña bµ l•o .
=> C¶ hai c©u in ®Ëm ®Òu kh«ng chøa hµm ý .
*Ho¹t ®éng 4 : Cñng cè, dÆn dß
- C¸c néi dung cÇn n¾m ch¾c:
+ NghÜa têng minh
+ Hµm ý
+Ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ hµm ý
- Häc bµi + xem l¹i vµ hoµn thµnh c¸c bµi tËp
- T×m thªm c¸c t×nh huèng trong ®êi sèng mµ ë ®ã ngêi nãi cã sö dông hµm ý
- ChÈn bÞ bµi:NghÜa têng minh vµ hµm ý(tiÕp)
**************************************
So¹n:28-2-2008
Gi¶ng:
TiÕt 124: NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
A-Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh :
- HiÓu râ thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
- N¾m v÷ng c¸c yªu cÇu ®èi víi mét bµi nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ ®Ó cã c¬ së tiÕp thu, rÌn luyÖn tèt vÒ kiÓu bµi nµy ë c¸c tiÕt tiÕp theo.
B-ChuÈn bÞ:
- GV : §Ìn chiÕu (b¶ng phô).
- HS : §äc vµ so¹n kü bµi.
C-TiÕn tr×nh bµi häc:
*Ho¹t ®éng 1 : Khëi ®éng
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra :
- KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi :
Trong nh÷ng giê häc tríc, c¸c em ®• ®îc t×m hiÓu mét sè d¹ng ë bµi v¨n nghÞ luËn. NLvÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng ®êi sèng, nghÞ luËn vÒ mét vÊn ®Ò t tëng, ®¹o lý, nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch). Giê häc nµy, chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu mét d¹ng cña bµi v¨n nghÞ luËn, ®ã lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
*Ho¹t ®éng 2 : Bµi häc
1-Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu 2-KÕt luËn
* V¨n b¶n: “Kh¸t väng hoa nhËp, d©ng hiÕn cho ®êi” Hµ Vinh T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
2 HS ®äc
? VÊn ®Ò nghÞ luËn: H×nh ¶nh mïa xu©n vµ t×nh c¶m thiÕt tha cña Thanh H¶i trong bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá” - NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ lµ tr×nh bµy nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬, bµi th¬ Êy .
? V¨n b¶n ®Ó nªu lªn nh÷ng luËn ®iÓm g× vÒ h×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi th¬? - Néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬, bµi th¬ ®îc thÓ hiÖn qua ng«n tõ, h×nh ¶nh, giäng ®iÖu…Bµi v¨n nghÞ luËn cÇn ph¶i ph©n tÝch c¸c yÕu tè Êy ®Ó cã nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cô thÓ, x¸c ®¸ng.
-> Nh÷ng luËn ®iÓm ®îc nªu lªn trong bµi.
+ H×nh ¶nh mïa xu©n trong bµi th¬ cña Thanh H¶i mang nhiÒu tÇng ý nghÜa. Trong ®ã, h×nh ¶nh nµo còng thËt gîi c¶m, thËt ®¸ng yªu .
+ H×nh ¶nh mïa xu©n r¹o rùc cña thiªn nhiªn, ®Êt níc trong c¶m xóc thiÕt tha, tr×u mÕn cña nhµ th¬ .
+ H×nh ¶nh mïa xu©n nho nhá thÓ hiÖn kh¸t väng hoµ nhËp, d©ng hiÕn ®îc nèi kÕt tù nhiªn víi h×nh ¶nh mïa xu©n thiªn nhiªn, ®Êt níc - Bµi v¨n NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ cÇn cã bè côc m¹ch l¹c, râ rµng,lêi v¨n gîi c¶m thÓ hiÖn rung ®éng ch©n thµnh
? Ngêi viÕt ®• sö dông nh÷ng luËn cø nµo ®Ó lµm s¸ng tá c¸c luËn ®iÓm ®ã . cña ngêi viÕt
-> §Ó chøng minh cho c¸c luËn ®iÓm ®ã, ngêi viÕt ®• chän gi¶ng, b×nh c¸c c©u th¬, h×nh ¶nh ®Æc s¾c, ®• ph©n tÝch giäng ®iÖu tr÷ t×nh, kÕt cÊu cña bµi th¬ .
? H•y chØ ra c¸c phÇn më bµi, th©n bµi, kÕt bµi cña v¨n b¶n trªn.
-> Më bµi : Tõ ®Çu -> “®¸ng tr©n träng”
- Th©n bµi: Tõ “H×nh ¶nh mïa xu©n…”
-> “cña mïa xu©n”
PhÇn nµy, t¸c gi¶ t×nh bµy sù c¶m nhËn, ®¸nh gi¸ cô thÓ nh÷ng ®Æc s¾c næi bËt vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬, lµ sù triÓn khai cña luËn ®iÓm .
- KÕt bµi : §o¹n v¨n cuèi
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc cña v¨n b¶n nµy?
-> Bè côc chÆt chÏ, cã ®Çy ®ñ c¸c phÇn th«ng thêng cña mét v¨n b¶n, gi÷a c¸c phÇn cã sù liªn kÕt tù nhiªn vÒ ý vµ vÒ diÔn ®¹t .
? C¸ch diÔn ®¹t trong tõng ®o¹n cña v¨n b¶n cã lµm næi bËt ®îc luËn ®iÓm kh«ng.
* NhËn xÐt vÒ c¸ch diÔn ®¹t:
- C¸ch dÉn d¾t vÊn ®Ò hîp lÝ.
- C¸ch ph©n tÝch hîp lÝ.
- C¸ch tæng kÕt kh¸i qu¸t ho¸ cã søc th/phôc.
C¸ch diÔn ®¹t nµy ®• lµm næi bËt ®îc luËn ®iÓm.
V¨n b¶n “Kh¸t väng hoµ nhËp, d©ng hiÕn cho ®êi” cña t¸c gi¶ Hµ Vinh lµ mét bµi th¬ v¨n nghÞ luËn tiªu biÓu vÒ bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá”. VËy em hiÓu nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ nghÜa lµ g×?
? Bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu g×?
2 HS ®äc ghi nhí
*Ghi nhí ( SGK trang/78)
*Ho¹t ®éng 3 :LuyÖn tËp
- Hai HS ®äc yªu cÇu bµi tËp
- GV gîi ý HS t×m thªm luËn ®iÓm
- Tr×nh bµy tríc líp
- HS kh¸c bæ sung
- GV ®¸nh gi¸ VÝ dô:
- LuËn ®iÓm vÒ “nh¹c ®iÖu cña bµi th¬” (v× bÊt kú mét bµi th¬ hay nµo còng cã nh¹c hµm chøa trong nã, bµi th¬ ®• ®îc nh¹c sü TrÇn Hoµn phæ nh¹c)
- LuËn ®iÓm vÒ bøc tranh mïa xu©n cña bµi th¬” (thÓ hiÖn ë h×nh ¶nh, mµu s¾c, kh«ng gian,... ®îc miªu t¶ trong bµi th¬)
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè - dÆn dß.
- GV hÖ thèng bµi.
- GV nªu yªu cÇu vÒ nhµ víi HS. - Kh¾c s©u kh¸i niÖm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
- c¸c yªu cÇu ®èi víi mét bµi nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬.
- Häc thuéc lßng phÇn ghi nhí
- Hoµn thµnh bµi tËp
- §äc vµ so¹n bµi: C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
*****************************************
So¹n:29-2-2008
Gi¶ng:
TiÕt 125: c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn
vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
A-Môc tiªu bµi häc. Gióp HS:
- BiÕt c¸ch viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ cho ®óng víi c¸c yªu cÇu ®• häc ë tiÕt tríc.
- RÌn luyÖn kü n¨ng thùc hiÖn c¸c bíc khi lµm bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬, c¸ch tæ chøc triÓn khai c¸c luËn ®iÓm.
B-ChuÈn bÞ.
- GV: B¶ng phô hoÆc ®Ìn chiÕu.
- HS: §äc vµ so¹n bµi theo híng dÉn.
C-TiÕn tr×nh bµi häc.
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: -ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. Bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu g×?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Giê häc tríc, c¸c em ®• t×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ , c¸c yªu cÇu víi bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ . Giê häc nµy chóng ta cïng t×m hiÓu c¸ch lµm cô thÓ.
*Ho¹t ®éng 2: Bµi häc
1-Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu.
*Ng÷ liÖu 1 (SGK-79, 80): 8 ®Ò bµi.
( GV dïng b¶ng phô hoÆc ®Ìn chiÕu)
2 HS ®äc.
? C¸c ®Ò bµi trªn ®îc cÊu t¹o nh thÕ nµo.
-> Mét sè ®Ò kh«ng kÌm theo lÖnh cô thÓ: ®Ò 4, ®Ò 7.
- Mét sè ®Ò cã chøa tõ ng÷ ph©n tÝch, c¶m nhËn, cÈm nhËn vµ suy nghÜ ®ã lµ nh÷ng lÖnh (chØ ®Þnh) cô thÓ.
? C¸c tõ nh trong ®Ò bµi ph©n tÝch, c¶m nhËn , c¶m nhËn vµ suy nghÜ biÓu thÞ nh÷ng yªu cÇu g× ®èi víi bµi lµm.
-> - Tõ ph©n tÝch: yªu cÇu nghiªng vÒ ph¬ng ph¸p.
- Tõ c¶m nhËn : yªu cÇu nghÞ luËn trªn c¬ së c¶m thô cña ngêi viÕt.
-Tõ suy nghÜ : yªu cÇu nghÞ luËn nhÊn m¹nh tíi nhËn ®Þnh, ph©n tÝch cña ngêi lµm bµi.
? Víi c¸c ®Ò kh«ng cã lÖnh, ta ph¶i lµm c«ng viÖc g×.
->Víi ®Ò bµi kh«ng cã lÖnh, ngêi viÕt bµy tá ý kiÕn cña m×nh vÒ vÊn ®Ò ®îc nªu ra trong bµi.
? Qua viÖc ph©n tÝch c¸c ®Ò bµi ë trªn, em rót ra nhËn xÐt g× vÒ ®Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
*Ng÷ liÖu 2: (SGK-80,81)
§Ò bµi : ph©n tÝch t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ “Quª h¬ng” cña TÕ Hanh.
? §Ó thùc hiÖn yªu cÇu cña ®Ò bµi, ta ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng bíc nµo, nhiÖm vô cô thÓ cña tõng bíc.
-> Bíc 1: T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý.
? X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò( vÊn ®Ò nghÞ luËn , ph¬ng ph¸p nghÞ luËn, c¸c t liÖu cÇn sö dông ®Ó lµm bµi)
->T×m hiÓu ®Ò:
- VÊn ®Ò nghÞ luËn: Nh÷ng biÓu hiÖn cña t×nh yªu quª h¬ng.
- Ph¬ng ph¸p nghÞ luËn: ph©n tÝch.
- T liÖu cÇn sö dông: bµi th¬ “Quª h¬ng” cña TÕ Hanh, c¸c bµi th¬, tµi liÖu tham kh¶o vÒ quª h¬ng, ®Êt níc.
? Dùa vµo c¸c c©u hái gîi ý trong SGK, h•y t×m ý cho ®Ò v¨n.
->T×m ý:
- Néi dung: + khi xa quª, nhµ th¬ lu«n nhí vÒ quª h¬ng.
+ Nçi nhí quª h¬ng thÓ hiÖn qua c¸c t©m tr¹ng, h×nh ¶nh mµu s¾c, mïi vÞ...
- NghÖ thuËt: c¸ch miªu t¶ chän läc h×nh ¶nh, ng«n ng÷, cÊu tróc, nhÞp ®iÖu, tiÕt tÊu.
- Qua ®©y em h•y cho biÕt nh÷ng thao t¸c cÇn cã khi tiÕn hµnh t×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý.
? H•y lËp dµn bµi cho ®Ò v¨n trªn.
-> Bíc 2: LËp dµn bµi (SGK-81)
2 HS ®äc.
? Tõ dµn bµi mÉu, h•y rót ra nh÷ng néi dung cÇn tr×nh bµy khi lËp dµn bµi cho bµi nghÞ luËn vÒ 1 ®o¹n th¬, bµi th¬ nãi chung.(Dµn bµi gåm mÊy phÇn: phÇn Më bµi, phÇn Th©n bµi, phÇn KÕt bµi cÇn tr×nh bµy nh÷ng néi dung g×?).
? Sau khi ®• lËp dµn bµi, ®Ó cã 1 bµi v¨n hoµn chØnh ta cÇn tiÕn hµnh nh÷ng bíc nµo, néi dung cô thÓ cña tõng bíc.
->Bíc3: ViÕt bµi (SGK)
->Bíc 4:§äc l¹i bµi viÕt vµ söa ch÷a (SGK)
*Ng÷ liÖu 3 (SGK- 81®Õn 83)
V¨n b¶n : “Quª h¬ng trong t×nh th¬ng, nçi nhí”.
2 HS ®äc.
? T×m bè côc cña v¨n b¶n trªn, nhËn xÐt vÒ bè côc ®ã.
-> Bè côc: 3 phÇn.
+ Më bµi: Tõ ®Çu ®Õn “ khëi ®Çu rùc rì”.
+ Th©n bµi: Tõ “Nhµ th¬” ®Õn “thµnh thùc cña TÕ Hanh”.
+ KÕt bµi: Cßn l¹i.
-> Bè côc m¹ch l¹c, chÆt chÏ.
? Trong phÇn th©n bµi, ngêi viÕt ®• tr×nh bµy nh÷ng nhËn xÐt g× vÒ t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬.
-> Nh÷ng nhËn xÐt chÝnh:
Nhµ th¬ ®• viÕt “Quª h¬ng” b»ng tÊt c¶ t×nh yªu tha thiÕt, trong s¸ng ®Çy th¬ méng cña m×nh:
- Nh÷ng h×nh ¶nh ®Ñp nh m¬, ®Çy søc m¹nh khi ra kh¬i.
- C¶nh trë vÒ tÊp nËp, no ®ñ.
- H×nh ¶nh ngêi d©n chµi gi÷a ®Êt trêi léng giã víi vÞ nång mÆn cña biÓn kh¬i.
- H×nh ¶nh, ng«n tõ cña bµi th¬ giµu søc gîi c¶m, thÓ hiÖn 1 t©m hån phong phó, rung ®éng tinh tÕ.
? Nh÷ng suy nghÜ, ý kiÕn Êy ®îc dÉn d¾t, kh¼ng ®Þnh b»ng c¸ch nµo, ®îc liªn kÕt víi phÇn Më bµi , KÕt bµi ra sao.
-> + Nh÷ng suy nghÜ, ý kiÕn lu«n ®îc g¾n cïng sù ph©n tÝch, b×nh gi¶ng cô thÓ h×nh ¶nh, ng«n tõ, giäng ®iÖu ... cña bµi th¬.
+ PhÇn Th©n bµi nèi kÕt víi phÇn Më bµi chÆt chÏ, tù nhiªn. §ã lµ sù ph©n tÝch, chøng minh lµm s¸ng tá nhËn xÐt bao qu¸t ®• nªu ë phÇn Më bµi .
+ Tõ c¸c luËn ®iÓm ®îc triÓn khai trong phÇn Th©n bµi ®• dÉn tíi phÇn KÕt bµi: ®¸nh gi¸ søc hÊp dÉn, kh¼ng ®Þnh ý nghÜa cña bµi th¬.
? V¨n b¶n nµy cã tÝnh thuyÕt phôc, søc hÊp dÉn kh«ng? V× sao?
-> Nh÷ng lý do t¹o nªn tÝnh hÊp dÉn vµ søc thuyÕt phôc cña v¨n b¶n:
+ Bè côc v¨n b¶n m¹ch l¹c, râ rµng.
+ V¨n b¶n ng¾n, tËp trung tr×nh bµy, nhËn xÐt, ®Ênh gi¸ vÒ nh÷ng gi¸ trÞ ®Æc s¾c næi bËt nhÊt vÒ néi dung c¶m xóc vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬. Khi nãi vÒ c¸c tr¹ng th¸i c¶m xóc cña t¸c gi¶, ngêi viÕt ph©n tÝch, b×nh gi¶ng ngay sù ®Æc s¾c cña c¸c h×nh ¶nh, cña nhÞp ®iÖu th¬ t¬ng øng vµ ®• rót ra luËn ®iÓm tõ c¸c luËn cø cô thÓ râ rµng.
+ Ngêi viÕt ®• tr×nh bµy c¶m nghÜ, ý kiÕn b»ng c¶ lßng yªu mÕn, rung c¶m thiÕt tha ®èi víi bµi th¬ “Quª h¬ng”.
? Qua bµi v¨n trªn, em h•y rót ra kÕt luËn vÒ c¸c yªu cÇu c¬ b¶n ®Ó lµm tèt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
2 HS ®äc ghi nhí 2-KÕt luËn:
a-§Ò bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
-Nªu yªu cÇu nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ bµi th¬.
- CÊu t¹o ®Ò:
+ §Ò cã kÌm theo lÖnh.
+ §Ò kh«ng kÌm theo lÖnh.
b-C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
*C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
-Bíc 1: T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý:
+T×m hiÓu ®Ò: ®äc kü ®Ò, x¸c ®Þnh yªu cÇu dùa vµo nh÷ng tõ ng÷ then chèt.
+T×m ý dùa vµo yªu cÇu cña ®Ò ®Ó ®Æt ra nh÷ng c©u hái t×m ý.
-Bíc 2: LËp dµn bµi.
+Më bµi: Giíi thiÖu ®o¹n th¬, bµi th¬ vµ bíc ®Çu nªu nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña m×nh.
+Th©n bµi: LÇn lît tr×nh bµy nh÷ng suy nghÜ, ®¸nh gi¸ vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬ , bµi th¬.
+KÕt bµi: Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ ý nghÜa cña ®o¹n th¬, bµi th¬.
-Bíc 3: ViÕt bµi.
-Bíc 4: §äc l¹i bµi viÕt vµ söa lçi.
* C¸ch tæ chøc vµ triÓn khai luËn ®iÓm:
Bµi NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ cÇn nªu lªn ®îc c¸c nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vµ sù c¶m thô riªng cña ngêi viÕt. Nh÷ng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ Êy ph¶i g¾n víi sù ph©n tÝch, b×nh gi¸ ng«n tõ, h×nh ¶nh, giäng ®iÖu, néi dung c¶m xóc,... cña t¸c phÈm.
*Ghi nhí(SGK- 83)
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp.
- HS ®äc yªu cÇu bµi tËp (SGK- 84).
- Híng dÉn HS t×m ý( tr¶ lêi c¸c c©u hái trong phÇn gîi ý SGK) -§Ò bµi: Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi “Sang thu” cña H÷u ThØnh?
Yªu cÇu lËp dµn ý chi tiÕt.
-Më bµi : Giíi thiÖu bµi th¬ nãi chung, khæ th¬ nãi riªng.
-Th©n bµi : + Ph©n tÝch c¶m nhËn vÒ mïa thu sang th«ng qua c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt:
-Nh©n ho¸: “ ph¶ vµo”, “chïng ch×nh”
- Miªu t¶: “giã se”
- ViÖc sö dông c¸c tõ: “bçng”, “h×nh nh” .
+ NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ thµnh c«ng cña t¸c gi¶.
-KÕt bµi : Nªu gi¸ trÞ cña khæ th¬.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß:
GV hÖ thèng bµi.
GV nªu yªu cÇu vÒ nhµ víi häc sinh. - §Æc ®iÓm cña ®Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
- C¸c bíc lµm bµi.
-Nh÷ng yªu cÇu khi lµm bµi.
- §äc bµi ®äc thªm (SGK- 84,85)
- Häc bµi.
- Hoµn thµnh dµn ý chi tiÕt cña ®Ò v¨n trong phÇn luyÖn tËp.
Ngµy so¹n:1-3-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 126 M©y vµ sãng
R.Ta – go
NguyÔn Kh¾c Phi dÞch
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
-KiÕn thøc: Gióp häc sinh c¶m nhËn ®îc t×nh mÉu tö thiªng liªng, thÊy ®îc ®Æc s¾c nghÖ thuËt trong s¸ng t¹o th¬ b»ng ®èi tho¹i tëng tîng vµ x©y dùng h×nh ¶nh thiªn nhiªn mang ý nghÜa tîng trng.
-TÝch hîp víi phÇn V¨n bµi ¤n tËp th¬, víi TiÕng ViÖt bµi NghÜa têng minh vµ hµm ý.
-RÌn kÜ n¨ng ®äc vµ ph©n tÝch th¬ tù do.
B. ChuÈn bÞ:
-Ch©n dung nhµ th¬ Ta- go.
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra bµi cò:
§äc thuéc lßng bµi th¬ Nãi víi con.
-Ngêi cha, qua viÖc dÆn dß con, muèn thÓ hiÖn vµ göi g¾m ®iÒu g×?
3. Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2 §äc hiÓu v¨n b¶n
GV nªu yªu cÇu ®äc. ®äc mÉu, gäi häc sinh ®äc.
§äc phÇn giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶ vµ bµi th¬ trong SGK
Bµi th¬ chia lµm mÊy ®o¹n? Nªu ý mçi ®o¹n.
§äc ®o¹n 1
Trong cuéc trß chuyÖn víi em bÐ, m©y ®• nãi víi em nh÷ng g×?
§ã lµ nh÷ng trß ch¬i nh thÕ nµo?
Em bÐ ®• tr¶ lêi nh thÕ nµo? c©u hái cña em Èn chøa ®iÒu g×?
Nh÷ng ngêi trªn m©y nãi víi em bÐ nh thÕ nµo? c©u tr¶ lêi hµm chøa ®iÒu g×?
MÆc dï rÊt muèn ®i ch¬i, nhng lÝ do g× khiÕn em bÐ tõ chèi? Em hiÓu g× vÒ em bÐ qua sù lùa chän Êy?
ë nhµ víi mÑ, em bÐ ®• tëng tîng ra mét trß ch¬i nh thÕ nµo?§ã lµ trß ch¬i nh thÕ nµo?Em bÐ thÓ hiÖn t×nh c¶m g×?
Sãng ®• nãi víi em bÐ nh÷ng g×?
Em bÐ ®• nghe ®îc ®iÒu g× tõ nh÷ng lÇn gäi ®ã cña sãng?
Em bÐ cã muèn ®i kh«ng? T¹i sao?
§iÒu g× ®• khiÕn em bÐ tõ chèi lêi rñ rª ®ã?
Em bÐ ®• nghÜ ra trß ch¬i nh thÕ nµo?
NhËn xÐt vÒ ý nghÜa ba c©u th¬ trªn?
V× sao em bÐ l¹i nghÜ ra ®îc trß ch¬i Êy?Trß ch¬i lÇn nµy cã hÊp dÉn h¬n trß ch¬i tríc kh«ng? V× sao?
Nªu nh÷ng ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung cña bµi th¬? I.TiÕp xóc v¨n b¶n:
1. §äc bµi:
-Yªu cÇu giäng ®äc thay ®æi vµ ph©n biÖt gi÷a lêi kÓ cña em bÐ víi nh÷ng lêi ®èi tho¹i gi÷a em bÐ víi ngêi ë trªn m©y vµ trong sãng.
2.T×m hiÓu chó thÝch:
*T¸c gi¶: Ra-bin-®ra-n¸t Ta-go (1861-1941) lµ nhµ th¬ hiÖn ®¹i lín nhÊt cña ¢n §é. ¤ng ®• ®Ó l¹i mét gia tµi v¨n ho¸ nghÖ thuËt ®å sé.
-Bµi th¬ M©y vµ sãng in trong tËp Si-su(TrÎ th¬) xuÊt b¶n n¨m 1909.
3. Bè côc: 2 ®o¹n
§1 : ®Õn “bÇu trêi xang th¼m” –Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi m©y vµ mÑ.
§2 (cßn l¹i):Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi sãng vµ mÑ.
II.Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1.Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi m©y vµ mÑ :
-M©y nãi víi em bÐ:
“Bän tí ch¬i tõ khi thøc dËy cho ®Õn lóc chiÒu tµ. Bän tí ch¬i víi b×nh minh vµng...víi vÇng tr¨ng b¹c”
=>§ã lµ mét trß ch¬i rÊt vui vÎ trªn bÇu trêi cao réng, cã c¶ vÇng tr¨ng b¹c lµm b¹n.
-“Nhng lµm thÕ nµo m×nh lªn ®ã ®îc?
=> Em bÐ tá ra rÊt muèn ®i ch¬i cïng m©y.(§iÒu nµy phï hîp víi t©m lÝ cña tuæi th¬)
-Hä ®¸p: “H•y ®Õn n¬i tËn cïng tr¸i ®Êt ...lªn tËn tÇng m©y”=>C¸ch ®i thËt dÔ dµng, ch¼ng ph¶i cè g¾ng g× nhiÒu.
-“ MÑ m×nh ®ang ®îi ë nhµ”, “Lµm sao cã thÓ rêi mÑ mµ ®Õn ®îc?” => C©u tr¶ lêi nªu lªn mét t×nh thÕ, lÝ do ®Ó tõ chèi.
Em bÐ kh«ng ®i ch¬i mµ ë nhµ víi mÑ, em yªu m©y nhng yªu mÑ nhiÒu h¬n.
-“Con lµ m©y . mÑ lµ tr¨ng...m¸i nhµ ta sÏ lµ bÇu trêi xanh th¼m”
=>Trß ch¬i tëng tîng, trong trß ch¬i nµy em bÐ cã c¶ m©y, bÇu trêi vµ mÑ.Em yªu thiªn nhiªn nhng yªu mÑ nhiÒu h¬n.
2. Cuéc trß chuyÖn cña em bÐ víi sãng vµ mÑ:
Sãng nãi víi em : “Bän tí ca h¸t tõ s¸ng sím...Bän tí ngao du...” =>Sãng rñ em cïng d¹o ch¬i trªn biÓn.
-“Nhng lµm thÕ nµo...” =>Em bÐ muèn ®i cïng sãng , em bÞ hÊp dÉn , cuèn hót bëi nh÷ng lêi rñ rª cña nh÷ng ngêi trong sãng.
-“Buæi chiÒu mÑ lu«n muèn m×nh ë nhµ, lµm sao cã thÓ rêi mÑ mµ ®i ®îc?”
=>Em ®• lùa chän kh«ng ®i ch¬i mµ ë nhµ víi mÑ. T×nh th¬ng yªu mÑ ®• th¾ng lêi mêi gäi hÊp dÉn cña nh÷ng ngêi trong sãng.
-“Con lµ sãng...
Vµ kh«ng ai trªn thÕ gian nµy biÕt mÑ con ta ë chèn nµo.”
=>Ba c©u th¬ kh«ng chØ diÔn t¶ c¸ch ch¬i cña bÐ mµ cßn thÓ hiÖn niÒm h¹nh phóc ngËp trµn. T×nh mÑ con lµ thiªng liªng vµ bÊt tö.
-Em bÐ rÊt yªu mÑ nhng còng yªu biÓn c¶. Trß ch¬i hay h¬n v× sãng ®a c¶ hai mÑ con ®Õn nh÷ng bÕn bê xa l¹.
III. Tæng kÕt:
-Nh÷ng ®Æc s¾c nghÖ thuËt: §èi tho¹i lång trong lêi kÓ, h×nh ¶nh tîng trng, sù tëng tîng bay bæng, sù ho¸ th©n cña t¸c gi¶ vµo nh©n vËt em bÐ.
-Néi dung:Ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng vµ bÊt diÖt
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè , dÆn dß:
-Th¶o luËn nhãm:
1,Bµi th¬ nãi víi ta nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp nµo trong cuéc sèng t×nh c¶m cña con ngêi?
2, Qua bµi th¬, ta hiÓu thªm nh÷ng ®iÒu ®¸ng quÝ nµo trong t©m hån vµ tµi n¨ng cña nhµ th¬ Ta-go ?
-DÆn dß: VÒ nhµ häc thuéc lßng bµi th¬, häc phÇn ph©n tÝch,
ChuÈn bÞ:Bµi ¤n tËp vÒ th¬.
********************************************************************
Ngµy so¹n:3-3
Ngµy d¹y:
TiÕt 127 ¤n tËp vÒ th¬
A.Môc tiªu cÇn ®¹t
1. Gióp häc sinh hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc ®• häc vÒ c¸c t¸c phÈm th¬ ViÖt Nam hiÖn ®¹i trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 9
Bíc ®Çu h×nh thµnh hiÓu biÕt s¬ lîc vÒ thµnh tùu vµ ®Æc ®iÓm cña th¬ hiÖn ®¹i ViÖt Nam tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945.
-RÌn kÜ n¨ng so s¸nh, hÖ thèng ho¸, c¶m thô vµ ph©n tÝch th¬ tr÷ t×nh.
B.ChuÈn bÞ:
Gi¸o viªn chuÈn bÞ hîp ®ång:
Hîp ®ång häc tËp :¤n tËp vÒ th¬
NhiÖm vô B¾t buéc Ho¹t ®éng §Þa ®iÓm §¸p ¸n Hoµn thµnh Tù ®¸nh gi¸
1.LËp b¶ng thèng kª –c©u 1SGK Cã c¸ nh©n-lµm vµo vë ë nhµ viÕt
2.LËp b¶ng thèng kª-c©u 2SGK cã c¸ nh©n –lµm vµo vë ë nhµ viÕt
3.Tr¶ lêi ý 2 c©u 2 cã nhãm líp viÕt
4.Tr¶ lêi c©u hái 3 cã nhãm líp viÕt
5.tr¶ lêi c©u hái 4 cã nhãm líp viÕt
6. Tr¶ lêi c©u hái 5 cã nhãm líp viÕt
7.Trß ch¬i kh«ng c¸ nh©n líp
-Häc sinh chuÈn bÞ bµi theo hîp ®ång cña gi¸o viªn (giao tríc 1 tuÇn)
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2.KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh
3. Bµi míi
I. Giao nhiÖm vô:
-NhiÖm vô 3: nhãm 1
-NhiÖm vô 4: nhãm 2 vµ 3
-NhiÖm vô 5:Nhãm 4 vµ 5
-NhiÖm vô 6: nhãm 6
II. C¸c nhãm ho¹t ®éng (thêi gian: 20 phót) ,sau ®ã tr×nh bµy tríc líp .
C¸c nhãm kh¸c: l¾ng nghe, nhËn xÐt, bæ sung ý kiÕn.
III.§¸p ¸n:
1.NhiÖm vô 3: C¸c bµi th¬ thÓ hiÖn cuéc sèng ®Êt níc vµ t tëng, t×nh c¶m cña con ngêi:
-Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn:Gian khæ, trêng k× vµ th¾ng lîi vÎ vang.Nh©n d©n, ®Êt níc anh hïng.
-C«ng cuéc lao ®éng x©y dùng ®Êt níc vµ nh÷ng quan hÖ tèt ®Ñp cña con ngêi.
-T×nh c¶m,t tëng, t©m hån cña con ngêi trong mét thêi k× lÞch sö cã nhiÒu biÕn ®éng s©u s¾c.
2. NhiÖm vô 4: Chñ ®Ò t×nh mÑ con trong ba bµi th¬: Con cß, Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ, M©y vµ sãng.
a,Nh÷ng ®iÓm chung:
-Ca ngîi t×nh mÑ con thiªng liªng, th¾m thiÕt.
-Sö dông lêi h¸t ru, lêi nãi cña con víi mÑ.
b, Nh÷ng ®iÓm riªng:(Ghi b¶ng phô)
3.NhiÖm vô 5: H×nh ¶nh ngêi lÝnh vµ t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi trong ba bµi th¬: §ång chÝ, Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh, Anh tr¨ng
-VÎ ®Ñp trong tÝnh c¸ch vµ t©m hån cña anh bé ®éi Cô Hå, ngêi lÝnh c¸ch m¹ng trong nh÷ng hoµn c¶nh kh¸c nhau.
-T×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi gÊn gòi ,gi¶n dÞ, thiªng liªng cña nh÷ng ngêi n«ng d©n nghÌo khæ trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p cïng chung c¶nh ngé, chia sÎ vui buån.
-Nh÷ng ngêi chiÕn sÜ l¸i xe Trêng S¬n trong kh¸ng chiÕn chèng MÜ:L¹c quan, b×nh tÜnh, t thÕ ngang tµng, ý chÝ kiªn cêng, dòng c¶m vît khã kh¨n hiÓm nguy.
-T©m sù cña ngêi lÝnh sau chiÕn tranh, gîi l¹i nh÷ng kØ niÖm g¾n bã cña ngêi lÝnh víi thiªn nhiªn ®Êt níc, víi ®ång ®éi trong nh÷ng n¨m th¸ng gian lao chiÕn tranh, tõ ®ã nh¾c nhë vÒ ®¹o lÝ, nghÜa t×nh thuû chung.
4. NhiÖm vô 6:NhËn xÐt vÒ bót ph¸p nghÖ thuËt
-§oµn thuyÒn ®¸nh c¸ (Huy CËn): Bót ph¸p l•ng m¹n, nhiÒu so s¸nh, liªn tëng, tëng tîng. Giäng t¬i vui, khoÎ kho¾n. H×nh ¶nh ®Æc s¾c.
-§ång chÝ (ChÝnh H÷u): Bót ph¸p hiÖn thùc, h×nh ¶nh ch©n thùc,cô thÓ chän läc, c« ®óc, h×nh ¶nh ®Æc s¾c:§Çu sóng tr¨ng treo.
-Con cß (ChÕ Lan Viªn): Bót ph¸p d©n téc-hiÖn ®¹i: Ph¸t triÓn h×nh ¶nh con cß trong ca dao vµ lêi h¸t ru. H×nh ¶nh ®Æc s¾c:con cß- c¸nh cß.
-Mïa xu©n nho nhá (Thanh H¶i): Bót ph¸p hiÖn thùc,l•ng m¹n, chÊt HuÕ ®Ëm ®µ. Lêi nguyÖn íc ch©n thµnh, h×nh ¶nh ®Æc s¾c:mïa xu©n nho nhá.
IV. Trß ch¬i:
-ChuÈn bÞ: C¸c m¶nh b×a ghi tªn t¸c gØa, bµi th¬, n¨m s¸ng t¸c.
-Thi s¾p xÕp ®óng : Tªn t¸c gi¶-bµi th¬-n¨m s¸ng t¸c.
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè dÆn dß
-NhËn xÐt giê häc
-Híng dÉn vÒ nhµ: ¤n tËp ®Ó giê sau kiÓm tra viÕt 1 tiÕt.
********************************************************************
Ngµy so¹n:4-3-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 128 NghÜa têng minh vµ hµm ý (tiÕp)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
–Cñng cè kh¸i niÖm vÒ nghÜa têng minh vµ hµm ý .
-TÝch hîp víi v¨n : v¨n b¶n M©y vµ sãng, víi TËp lµm v¨n ë kiÓu bµi nghÞ luËn.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dôngvµ gi¶i m• hµm ý trong giao tiÕp.
B.ChuÈn bÞ:
B¶ng phô.
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1. Tæ chøc:
2. KiÓm tra:
ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý? Cho vÝ dô.
3.Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kh¸i niÖm míi
§äc ®o¹n trÝch vµ tr¶ lêi c©u hái
1.Nªu hµm ý cña nh÷ng c©u in ®Ëm. ?
V× sao chÞ DËu kh«ng d¸m nãi th¼ng víi con mµ ph¶i dïng hµm ý?
2, C©u 2:Hµm ý trong c©u nãi nµo cña chÞ DËu râ h¬n? V× sao chÞ DËu ph¶i nãi râ h¬n nh vËy? Chi tiÕt nµo cho thÊy c¸i TÝ ®• hiÓu hµm ý trong c©u nãi cña mÑ?
VËy ®Ó sö dông hµm ý trong giao tiÕp cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nµo?
§äc bµi tËp 1 vµ tr¶ lêi c©u hái :
Ngêi nãi, ngêi nghe nh÷ng c©u in ®Ëm lµ ai? X¸c ®Þnh hµm ý cña mçi c©u Êy. Theo em ngêi nghe cã hiÓu hµm ý cña ngêi nãi kh«ng?nh÷ng chi tiÕt nµo chøng tá ®iÒu Êy?
Dïng b¶ng phô ghi bµi tËp
§äc yªu cÇu bµi tËp 4 vµ tr¶ lêi I.§iÒu kiÖn sö dông hµm ý
1. Ng÷ liÖu:
*Hµm ý cña nh÷ng c©u in ®Ëm:
-C©u “ Con chØ ®îc ¨n ë nhµ b÷a nµy n÷a th«i” cã hµm ý : Sau b÷a ¨n nµy , con kh«ng ®îc ë nhµ víi thÇy mÑ vµ c¸c em n÷a, thÇy mÑ ®• b¸n con råi.
+§iÒu nµy thËt ®au lßng nªn chÞ DËu kh«ng d¸m nãi th¼ng ra.
-C©u “Con sÏ ¨n ë nhµ cô NghÞ th«n §oµi” cã hµm ý:MÑ ®• b¸n con cho cô NghÞ th«n §oµi råi .
*Hµm ý ë c©u 2 râ h¬n.
-ChÞ DËu ph¶i nãi râ h¬n nh vËy v× chÝnh chÞ còng kh«ng chÞu ®ùng næi sù ®au ®ín khi ph¶i kÐo d»inhngx phót gi©y lõa dèi c¸i TÝ.
-C¸c chi tiÕt chøng tá c¸i TÝ ®• hiÓu hµm ý trong c©u nãi cña mÑ lµ: nã gi•y n¶y, liÖng cñ khoai, oµ lªn khãc vµ hái “U b¸n con thËt ®Êy ?”.
2. Ghi nhí (SGK)
II. LuyÖn tËp:
1.Bµi tËp 1
a, Ngêi nãi lµ anh thanh niªn, ngêi nghe lµ «ng ho¹ sÜ vµ c« g¸i.
-Hµm ý cña c©u in ®Ëm lµ:Mêi b¸c vµ c« vµo nhµ uèng níc.
-Hai ngêi nghe ®Òu hiÓu hµm ý ®ã, chi tiÕt chøng tá sù hiÓu ®ã lµ: “¤ng theo liÒn anh thanh niªn vµo nhµ ...Ngåi xuèng ghÕ”.
b,Ngêi nãi lµ anh TÊn, ngêi nghe lµ chÞ hµng ®Ëu (ngµy tríc)
-Hµm ý:Chóng t«i kh«ng thÓ cho ®îc.
-Ngêi nghe hiÓu hµm ý ®ã, thÓ hiÖn ë c©u nãi: “ThËt lµ cµng giµu....cµng giµu cã!”.
c,Ngêi nãi lµ Thuý KiÒu, ngêi nghe lµ Ho¹n Th.
-Hµm ý c©u thø nhÊt lµ:QuyÒn quý cao sang nh tiÓu th mµ còng cã lóc ph¶i cói ®Çu lµm téi nh©n nh thÕ nµy ?
-Hµm ý c©u thø hai lµ: TiÓu th kh«ng nªn ng¹c nhiªnvÒ sù trõng ph¹t nµy.
-Ho¹n Th hiÓu nªn ®• “hån l¹c ph¸ch xiªu, khÊu ®Çu díi tríng liÖu ®iÒu kªu ca.
2. Bµi tËp 3
§iÒn vµo lît lêi cña B mét c©u cã hµm ý tõ chèi:
a, A:Mai vÒ quª víi m×nh ®i!
B:RÊt tiÕc, m×nh ®• nhËn lêi Hoa råi!
A:§µnh vËy!
b,B:M×nh ph¶i ®Õn bÖnh viÖn th¨m bµ néi.
c,B:M×nh cßn ph¶i lµm c¸c bµi tËp mµ thÇy võa giao.
3. Bµi tËp 4:
Th«ng qua sù so s¸nh gi÷a “hi väng” víi “con ®êng” cña Lç TÊn, chóng ta cã thÓ hiÓu ®îc hµm ý cña t¸c gi¶ lµ:”Tuy hi väng cha thÓ nãi lµ thùc hay h, nhng cè g¾ng vµ kiªn tr× thùc hiÖn th× vÉn cã thÓ thµnh c«ng”.
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè , DÆn dß:
-HÖ thèng kiÕn thøc vÒ hµm ng«n qua 2 tiÕt häc.
-DÆn dß:ChuÈn bÞ häc tiÕt Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng TiÕng ViÖt.
********************************************************************
Ngµy so¹n:8-3-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 129 KiÓm tra V¨n (PhÇn th¬)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. KiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp c¸c v¨n b¶n th¬ ®• häc trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n líp 9 k× II.
2.RÌn luyÖn vµ ®¸nh gi¸ kÜ n¨ng viÕt v¨n: c¶m nhËn, ph©n tÝch mét®o¹n th¬, mét h×nh ¶nh, hoÆc mét vÊn ®Ò trong th¬ tr÷ t×nh.
B. ChuÈn bÞ:
Gv: §Ò bµi vµ ®¸p ¸n.
Hs: ¤n tËp kiÕn thøc ®• häc.
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
* Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng:
1. Tæ chøc:
2.KiÓm tra
3.Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2 :KiÓm tra viÕt.
I. §Ò bµi:
PhÇn tr¾c nghiÖm:
1.H×nh ¶nh c©y tre vµ h×nh ¶nh mÆt trêi trong bµi ViÕng l¨ng B¸c lµ h×nh ¶nh g×?
A.T¶ thùc.
B.So s¸nh
C.¢n dô
D.Ho¸n dô
E. Tîng trng
2. Giät long lanh trong bµi Mïa xu©n nho nhá lµ giät g×?
A. Ma xu©n
B.S¬ng sím
C.¢m thanh tiÕng chim chiÒn chiÖn
D. Tëng tîng cña nhµ th¬
3.Em bÐ trong bµi M©y vµ sãng kh«ng ®i theo nh÷ng ngêi xa l¹ trªn m©y, trong sãng lµ v× sao?
A.BÐ cha biÕt b¬i, bÐ kh«ng biÕt bay
B. BÐ sî xa nhµ v× bÐ cßn nhá qu¸
C.BÐ th¬ng yªu mÑ, kh«ng muèn lµm mÑ buån
4. Con cß trong bµi Con cß lµ h×nh ¶nh g×?
A. Cß con- H×nh ¶nh Èn dô cho con
B.Cß mÑ- H×nh ¶nh Èn dô cho ngêi mÑ
C.Cuéc ®êi- H×nh ¶nh quª h¬ng
D. C¶ ba ý trªn
5.NÐt ®Ëm ®µ phong vÞ HuÕ trong bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá ®îc thÓ hiÖn ë ®©u?
A.H×nh ¶nh, mµu s¾c: dßng s«ng xanh, b«ng hoa tÝm biÕc.
B.¢m thanh, ca nh¹c d©n gian: Nam ai, Nam b×nh, nhÞp ph¸ch tiÒn
C.NhÞp ®iÖu, giäng ®iÖu trong thÓ th¬ 5 ch÷, khi khoan thai dÞu dµng, khi hèi h¶ khÈn tr¬ng.
D. C¶ 3 ý trªn.
6. ChÐp nh÷ng c©u ca dao nãi vÒ con cß mµ ChÕ Lan Viªn ®• vËn dông s¸ng t¹o ®Ó viÕt bµi th¬ Con cß.
PhÇn tù luËn:
Theo em c¸i hay vµ vÎ ®Ñp cña hai cÆp c©u th¬ sau:
“ Cã ®¸m m©y mïa h¹
V¾t nöa m×nh sang thu”
“SÊm còng bít bÊt ngê
Trªn hµng c©y ®øng tuæi”
lµ ë ®©u?
ViÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng mét trang giÊy tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh.
II. §¸p ¸n:
PhÇn tr¾c nghiÖm:
Tõ c©u 1 ®Õn c©u 5 mçi c©u tr¶ lêi ®óng ®îc 0,5 ®iÓm
C©u 1 2 3 4 5
§¸p ¸n A,C,E D C D D
C©u 6:ChÐp ®óng c¸c bµi ca dao mµ t¸c gi¶ ®• vËn dông trong bµi th¬ Con cß ( 3 bµi, mçi bµi 0,5 ®iÓm)
a,Con cß bay l¶ bay la
Bay tõ cæng phñ bay ra c¸nh ®ång.
b, Con cß bay l¶ bay la
Bay tõ cöa phñ bay vÒ §ång §¨ng
c,Con cß mµ ®i ¨n ®ªm......
§õng x¸o níc ®ôc ®au lßng cß con.
PhÇn tù luËn:
Bµi v¨n ng¾n ph¶i cã c¸c ý sau ®©y:
1,Giíi thiÖu bµi th¬ Sang thu cña H÷u ThØnh vµ c¶m høng chñ ®¹o: C¶m nhËn tinh tÕ kho¶nh kh¾c giao mïa tõ h¹ sang thu ë miÒn B¾c ViÖt Nam. (1 ®iÓm)
2,Ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch c¸i hay vµ vÎ ®Ñp cïng ý nghÜa triÕt lÝ cña hai cÆp c©u th¬ (4 ®iÓm)
-ë hai c©u th¬ “Cã ®¸m m©y mïa h¹-V¾t nöa m×nh sang thu” lµ vÎ ®Ñp duyªn d¸ng mÒm m¹i cña ®¸m m©y ®îc h×nh dung nh d¸ng ®iÖu cña ngêi con g¸i trÎ trung duyªn d¸ng thÓ hiÖn chÝnh x¸c c¸i kho¶nh kh¾c giao mïa qua c¸ch quan s¸t vµ liªn tëng rÊt tinh tÕ. (1,5 ®iÓm)
-ë hai c©u “SÊm còng bít bÊt ngê –Trªn hµng c©y ®øng tuæi” lµ quan s¸t, c¶m nhËn vµ suy nghÜ, liªn tëng tõ hiÖn tîng thiªn nhiªn víi sù trëng thµnh cña t duy, t©m hån, tÝnh c¸ch cña con ngêi. Gi¶i thÝch: Hµng c©y ®øng tuæi, t¹i sao sÊm l¹i bít ®i c¸i bÊt ngê tríc hµng c©y ®øng tuæi? (2,5 ®iÓm)
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè dÆn dß:
-NhËn xÐt giê kiÓm tra.
-ChuÈn bÞ bµi Tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông Theo hîp ®ång.
********************************************************************
So¹n:9-3-2008
Gi¶ng:
TiÕt 130: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6
(viÕt ë nhµ)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
–H/s nhËn ®îc kÕt qu¶ bµi viÕt sè 6, nh÷ng u ®iÓm, nh÷ng lçi ®• m¾c vÒ néi dung vµ h×nh thøc bµi viÕt
-Söa nh÷ng lçi ®• m¾c trong bµi viÕt, viÕt l¹i nh÷ng ®o¹n v¨n.
-RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n cho H/S.
B.ChuÈn bÞ:
-G/V: KÕt qu¶ bµi viÕt sè 6: §iÓm sè vµ nh÷ng nhËn xÐt, nh÷ng vÝ dô trong bµi lµm cña häc sinh.
-H/S:
+Lý thuyÕt d¹ng v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
+Yªu cÇu cña ®Ò bµi bµi viÕt sè 6
C.TiÕn tr×nh lªn líp:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
-ViÖc chuÈn bÞ cña häc sinh cho tiÕt tr¶ bµi
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Sù cÇn thiÕt cña tiÕt tr¶ bµi víi H/S.
*Ho¹t ®éng 2:
G/V: §äc l¹i ®Ò bµi, bµi viÕt sè 6
H/S: Ghi ®Ò vµo vë.
? KiÓu ®Ò thuéc thÓ lo¹inµo?
? Néi dung cña ®Ò Y/C?
? H×nh thøc cña bµi viÕt?
? Yªu cÇu cña viÖc më bµi ntn?
? T×m luËn ®iÓm ®Ó gi¶i quyÕt cho ®Ò bµi?
? ViÖc s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm ntn?
-Gi¸ trÞ hiÖn thùc cña truyÖn ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo?
Gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña truyÖn ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo?
PhÇn kÕt bµi cÇn nªu nh÷ng g×?
G/V: NhËn xÐt u ®iÓm, khuyÕt ®iÓm cña bµi viÕt.
+ VÒ néi dung?
+ VÒ h×nh thøc?
G/V: NhËn xÐt râ nh÷ng nhîc ®iÓm cña bµi viÕt
+Nhîc ®iÓm chñ yÕu trong bµi cha thùc hiÖn tèt vµ cha ®Çy ®ñ?
G/v: Tr¶ bµi cho häc sinh nhËn ®îc cô thÓ kÕt qu¶ vÒ ®iÓm.
G/v: Tæng hîp ®iÓm cña bµi viÕt.
G/v: §äc 1 sè ®o¹n v¨n viÕt tèt cã nªu tªn H/S.
§äc 1 sè ®o¹n viÕt yÕu (Kh«ng nªu tªn häc sinh)
G/v: y/c H/S söa lçi bµi viÕt
H/S: Söa nh÷ng lçi ®• m¾c cô thÓ trong bµi viÕt cña m×nh.
H/S:Cã nh÷ng th¾c m¾c g× cÇn gi¶i ®¸p.
G/v: Nªu y/c cñng cè.
H/S: Thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu cha hoµn thµnh.
G/v: Nªu yªu cÇu vÒ nhµ cho H/S
I.§Ò bµi:
H•y ph©n tÝch gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña “ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” (TrÝch TruyÒn k× m¹n lôc) cña NguyÔn D÷.
II.Ph©n tÝch ®Ò, dµn ý
1.Ph©n tÝch ®Ò:
-ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
-Néi dung: Ph©n tÝch gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng.
-H×nh thøc: Bè côc chÆt chÏ, c¸c luËn ®iÓm râ rµng, nghÞ luËn m¹ch l¹c vµ cã søc thuyÕt phôc.
2.Dµn ý:
a.Më bµi:
Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm, truyÖn cã gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ gi¸ trÞ nh©n ®¹o s©u s¾c.
b.Th©n bµi:
1. Gi¸ trÞ hiÖn thùc: TruyÖn tè c¸o x• héi phong kiÕn bÊt c«ng, g©y nhiÒu ®au khæ cho ngêi phô n÷.
a,ChiÕn tranh phong kiÕn g©y nhiÒu ®au khæ cho con ngêi :
-Tr¬ng Sinh ph¶i ®i lÝnh, xa c¸ch mÑ giµ, vî trÎ....->Nguyªn nh©n gi¸n tiÕp g©y ra c¸i chÕt cho ngêi vî trÎ sau nµy.
-Ngêi d©n ch¹y lo¹n ®¾m thuyÒn chÕt v« sè.
b,LÔ gi¸o phong kiÕn bÊt c«ng khãªn ngêi ®µn «ng cã ®îc quyÒn hµnh h¹, ruång rÉy ngêi phô n÷ dÉn ®Õn c¸i chÕt ®Çy oan khuÊt cho ngêi vî chung thuû, hiÕu nghÜa (nguyªn nh©n trùc tiÕp)
2.Gi¸ trÞ nh©n ®¹o:TruyÖn ®Ò cao phÈm chÊt tèt ®Ñp cña ngêi phô n÷: §¶m ®ang, hiÕu nghÜa, thuû chung.
-§¶m ®ang...
-HiÕu nghÜa
- Thuû chung
c.KÕt bµi:
-Kh¼ng ®Þnh l¹i gi¸ trÞ hiÖn thùc vµ gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña truyÖn.
-Vò N¬ng lµ h×nh tîng ®Ñp trong v¨n ch¬ng ViÖt Nam thÕ kØ XVI.
III. §¸p ¸n chÊm:
1.Më bµi: 1 ®iÓm
2. Th©n bµi :8 ®iÓm
-Gi¸ trÞ hiÖn thùc:(3 ®iÓm)
-Gi¸ trÞ nh©n ®¹o:(5 ®iÓm)
3. KÕt bµi:1 ®iÓm
IV.NhËn xÐt u, khuyÕt ®iÓm:
1.¦u ®iÓm:
-H/S ®• nghÞ luËn ®îc ®óng thÓ lo¹i ,néi dung mµ ®Ò bµi yªu cÇu.
-Bè côc ®Çy ®ñ, chÆt chÏ, c¸c luËn ®iÓm râ rµng.
2.Nhîc ®iÓm
-ViÖc s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm ë mét sè bµi cha hîp lý, cßn thiÕu.
-ViÖc ph©n tÝch cßn cha cã tÝnh kh¸i qu¸t ë mét sè bµi.
-LÝ lÏ sau mçi dÉn chøng vµ lÝ lÏ ®Ó kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò cha s©u.
3.Tr¶ bµi cho häc sinh:
-Tr¶ bµi; tæng hîp c¸c ®iÓm cña bµi viÕt.
-Nªu tªn mét sè bµi kh¸, giái, ®äc mét sè ®o¹n v¨n viÕt tèt.
-Mét sè ®o¹n m¾c lçi ®äc tríc líp tr¸nh nªu tªn häc sinh.
IV.Söa lçi vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c:
-Y/c häc sinh söa lçi vÒ néi dung, vÒ h×nh thøc trong bµi viÕt cña m×nh.
-Lçi vÒ dïng tõ, viÕt c©u, viÕt ®o¹n
-Lçi vÒ ch÷ viÕt
-Tù viÕt l¹i nh÷ng ®o¹n v¨n ®• m¾c lçi.
*Gi¶i ®¸p th¾c m¾c cho häc sinh (nÕu cã).
Cñng cè, dÆn dß:
-KiÓm tra: y/c gi¶i quyÕt ®Ò bµi bµi viÕt sè 6.
-KiÓm tra l¹i viÖc söa lçi cña H/S.
-ViÕt l¹i nh÷ng ®o¹n ®• m¾c lçi trong bµi viÕt.
-§äc tham kh¶o c¸c bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
-ChuÈn bÞ viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7.
Ngµy so¹n:12-3
Ngµy d¹y:
TuÇn 27 - Bµi 26.
TiÕt 131: tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông
A-Môc tiªu bµi häC: Gióp HS:
- Trªn c¬ së nhËn thøc tiªu chuÈn ®Çu tiªn vµ chñ yÕu cña v¨n b¶n nhËt dông lµ tÝnh cËp nhËt cña néi dung, hÖ thèng ho¸ ®îc chñ ®Ò cña c¸c v¨n b¶n nhËt dông trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS.
- N¾m ®îc mét sè ®Æc ®iÓm cÇn lu ý trong c¸ch thøc tiÕp xóc v¨n b¶n nhËt dông.
B-ChuÈn bÞ:
- GV: §Ìn chiÕu( hoÆc b¶ng phô)
- HS: So¹n kü bµi theo híng dÉn cña gi¸o viªn.
C-TiÕn tr×nh bµi häc:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng .
1-Tæ chøc:
2- KiÓm tra:
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh + kÕt hîp KT trong giê häc.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
-Trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS c¸c em ®• ®îc t×m hiÓu mét hÖ thèng c¸c v¨n b¶n nhËt dông. Giê häc nµy chóng ta cïng «n tËp l¹i toµn bé néi dung, kiÕn thøc cÇn n¾m ch¾c ë c¸c v¨n b¶n nµy.
*Ho¹t ®éng 2:
- HS ®äc kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông
- HS trao ®æi, th¶o luËn.
? Tõ KN nµy ta cÇn lu ý nh÷ng ®iÓm næi bËt nµo.
? Cho biÕt c¸c v¨n b¶n nhËt dông ®• ®îc häc thuéc nh÷ng ®Ò tµi nµo.
? V¨n b¶n nhËt dông trong ch¬ng tr×nh cã chøc n¨ng g×.
? Trong kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông cã ®Ò cËp tíi tÝnh cËp nhËt, em hiÓu tÝnh cËp nhËt ë ®©y nh thÕ nµo.
? VB nhËt dông cã tÝnh cËp nhËt nh trªn , vËy viÖc häc VB nhËt dông cã ý nghÜa g×.
? H•y cho biÕt viÖc häc c¸c v¨n b¶n nhËt dông cã nªn t¸ch khái c¸c t¸c phÈm v¨n häc kh¸c trong m«n Ng÷ v¨n hay kh«ng. V× sao (HS th¶o luËn, ph¸t biÓu, gi¸o viªn chèt l¹i)
I-Kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông:
1-Kh¸i niÖm:
- Kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm thÓ lo¹i.
- Kh«ng chØ kiÓu v¨n b¶n
- ChØ ®Ò cËp tíi chøc n¨ng, ®Ò tµi vµ tÝnh cËp nhËt cña ND v¨n b¶n.
2-§Ò tµi:
-§Ò tµi rÊt phong phó: thiªn nhiªn, m«i trêng, v¨n ho¸, gi¸o dôc, chÝnh trÞ, x• héi .....
3-Chøc n¨ng:
§Ò cËp, bµn luËn, thuyÕt minh , têng thuËt, miªu t¶, ®¸nh gi¸... nh÷ng vÊn ®Ò, nh÷ng hiÖn tîng.... gÇn gòi, bøc thiÕt ®èi víi cuéc sèng tríc m¾t cña con ngêi vµ céng ®ång.
4-TÝnh cËp nhËt:
Lµ g¾n víi cuéc sèng bøc thiÕt, h»ng ngµy, song tÝnh bøc thiÕt ph¶i g¾n víi nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña céng ®ång, c¸i thêng nhËt ph¶i g¾n víi nh÷ng vÊn ®Ò l©u dµi cña sù ph¸t triÓn lÞch sö, x• héi.
Nh vËy : viÖc häc VB nhËt dông sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tÝch cùc ®Ó thÓ hiÖn nguyªn t¾c gióp häc sinh hoµ nhËp víi x• héi, th©m nhËp thùc tÕ cuéc sèng.
5-Lu ý:
Nh÷ng v¨n b¶n nhËt dông trong ch¬ng tr×nh lµ mét bé phËn cña m«n Ng÷ v¨n, VB ®îc chän läc ph¶i cã gi¸ trÞ v¨n ch¬ng ( kh«ng ph¶i lµ yªu cÇu cao nhÊt song ®ã vÉn lµ mét yªu cÇu quan träng) ®¸p øng ®îc yªu cÇu båi dìng kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kü n¨ng cña m«n Ng÷ v¨n.
II-HÖ thèng néi dung v¨n b¶n nhËt dông.
? Tr×nh bµy b¶ng hÖ thèng néi dung VB nhËt dông.
- HS tr×nh bµy
- HS kh¸c bæ sung
- GV ®¸nh gi¸
- GV hÖ thèng ( dïng ®Ìn chiÕu hoÆc b¶ng phô)
? KÓ tªn mét sè v¨n b¶n nhËt dông ®äc thªm cã trong ch¬ng tr×nh vµ SGK.
C¸c v¨n b¶n : Trêng häc (tËp 1 líp 7 trang 9) B¶n thèng kª vÒ ®éng c¬ hót thuèc l¸ cña thanh thiÕu niªn Hµ Néi.
B¶n tin vÒ c¸i chÕt do nghiÖn ma tuý cña con mét sè nhµ tû phó MÜ (SGK Ng÷ v¨n 8-tËp1(trang 122, 123)
Tªn v¨n b¶n
1-CÇu Long Biªn-chøng nh©n lÞch sö.
2-§éng Phong Nha
3-Bøc th cña thñ lÜnh da ®á
4-Cæng trêng më ra
5-MÑ t«i
6-Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª
7-Ca HuÕ trªn S«ng H¬ng
8-Th«ng tin vÒ Ngµy Tr¸i §Êt.....
9-¤n dÞch, thuèc l¸
10-Bµi to¸n d©n sè
11-Tuyªn bè thÕ giíi ...
12-§Êu tranh cho 1 thÕ giíi hoµ b×nh
13- Phong c¸ch Hå ChÝ Minh
Néi dung
-Giíi thiÖu vµ b¶o vÖ di tÝch lÞch sö
-Giíi thiÖu danh lam th¾ng c¶nh
-Quan hÖ gi÷a thiªn nhiªn vµ con ngêi
-Gi¸o dôc, gia ®×nh, nhµ trêng vµ trÎ em.
-Ngêi mÑ vµ nhµ trêng
-QuyÒn trÎ em.
-V¨n ho¸ d©n gian
-B¶o vÖ m«i trêng
-Chèng tÖ n¹n ma tuý, thuèc l¸
- D©n sè vµ t¬ng lai loµi ngêi
-QuyÒn sèng con ngêi
(QuyÒn trÎ em).
-Chèng chiÕn tranh , b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi
-Héi nhËp víi thÕ giíi vµ gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè, dÆn dß:
GV hÖ thèng bµi - N¾m ch¾c: + Kh¸i niÖm nhËt dông
+ ND c¸c v¨n b¶n nhËt dông .
-Bµi tËp: Su tÇm mét VB nhËt dông tõ c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng mµ em cËp nhËt ®îc.
-Häc bµi
-So¹n tiÕp tiªta 2.
Ngµy so¹n:12-3
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 132: tæng kÕt v¨n b¶n nhËt dông
A-Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh:
- HÖ thèng ho¸ c¸c h×nh thøc v¨n b¶n vµ kiÓu v¨n b¶n mµ c¸c t¸c phÈm v¨n häc nhËt dông ®• dïng.
- N¾m ®îc 1 sè ®Æc ®iÓm cÇn lu ý trong c¸ch thøc tiÕp cËn b¶n nhËt dông.
B-ChuÈn bÞ
- GV : b¶ng phô hoÆc ®Ìn chiÕu
- HS : so¹n bµi theo híng dÉn
C-TiÕn tr×nh bµi häc
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng:
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
- KiÓm tra bµi cò : Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ néi dung c¸c v¨n b¶n nhËt dông ®• häc.
- KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi míi cña häc sinh
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
§Ó hÖ thèng ho¸ h×nh thøc vµ kiÓu v¨n b¶n mµ c¸c v¨n b¶n nhËt dông trong ch¬ng tr×nh ®• sö dông; n¾m ch¾c mét sè c¸c ®Æc ®iÓm cÇn lu ý trong c¸ch thøc tiÕp cËn v¨n b¶n nhËt dông, chóng ta tiÕp tôc tiÕn hµnh giê häc h«m nay.
*Ho¹t ®éng 2 :
LËp b¶ng hÖ thèng h×nh thøc c¸c VB nhËt dông ®• häc?(Gîi ý: xÕp c¸c v¨n b¶n nµy vµo c¸c kiÓu v¨n b¶n- thÓ lo¹i cô thÓ,chØ ra ph¬ng thøc biÓu ®¹t ë tõng v¨n b¶n)
- Häc sinh tr×nh bµy
- HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung
GV tæng kÕt
( dïng ®Ìn chiÕu hoÆc b¶ng phô) III – H×nh thøc v¨n b¶n nhËt dông
Tªn v¨n b¶n Th/lo¹i VB P/thøc b/®¹t
1- CÇu Long Biªn chøng nh©n lÞch sö.
2- §éng Phong Nha.
3- Bøc th cña thñ lÜnh da ®á
4- Cæng trêng më ra
5- MÑ t«i
6- Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª
7- Ca HuÕ trªn S«ng H¬ng
8- Th«ng tin vÒ Ngµy Tr¸i §Êt n¨m 2000
9- ¤n dÞch, thuèc l¸
10- Bµi to¸n d©n sè
11- Tuyªn bè ThÕ giíi vÒ sù sèng cßn, quyÒn ®îc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ em
12- §Êu tranh cho 1 thÕ giíi hoµ b×nh
13- Phong c¸ch Hå ChÝ Minh Bót ký
T. minh
Th
B.c¶m
B.C¶m
T. ng¾n
T.minh
T. minh
T. minh
N.luËn
N. luËn
N. luËn
N.luËn Tù sù + miªu t¶+ biÓu c¶m
TM + M.t¶
NL + B. c¶m
B. c¶m + T.sù
TS + BC + MT
Tù sù +miªu t¶
T. minh + MT
N luËn + TM
TM + NL+BC
T.sù + N luËn
NghÞ luËn
NL + B c¶m
T.sù + N luËn
? Qua b¶ng hÖ thèng trªn ®©y, em rót ra kÕt luËn g× vÒ h×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông.
? H•y t×m vµ ph©n tÝch t¸c dông cña viÖc kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong 1 v¨n b¶n cô thÓ.
? Qua c¸c v¨n b¶n nhËt dông thuéc kiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn em cßn biÕt thªm phÐp lËp luËn nµo n÷a.
Qua v¨n b¶n “¤n dÞch, thuèc l¸” ta cßn ®îc biÕt tíi phÐp lËp luËn ph¶n b¸c: “Cã ngêi b¶o: T«i hót, t«i bÞ bªnh, mÆc t«i!
Xin ®¸p l¹i: Hót thuèc lµ quyÒn cña anh, nhng anh kh«ng cã quyÒn...”
? Tõ c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n nhËt dông trªn ®©y, em h•y tr×nh bµy ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông sao cho cã kÕt qña tèt nhÊt.Cho vÝ dô minh ho¹?
(HS th¶o luËn - ph¸t biÓu - GV chèt l¹i )
*KÕt luËn:
- Còng gièng nh c¸c v¨n b¶n t¸c phÈm v¨n häc, v¨n b¶n nhËt dông thêng kh«ng chØ dïng 1 ph¬ng thøc biÓu ®¹t mµ kÕt hîp nhiÒu ph¬ng thøc ®Ó t¨ng tÝnh thuyÕt phôc.
- V¨n b¶n nhËt dông cã thÓ sö dông mäi thÓ lo¹i, mäi kiÓu v¨n b¶n.
IV.Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông
-Mét sè ®Æc ®iÓm cÇn lu ý:
1.§äc thËt kü c¸c chó thÝch vÒ sù kiÖn, hiÖn tîng hay vÊn ®Ò.
2.Ph¶i t¹o ®îc thãi quen liªn hÖ:
-Víi thùc tÕ b¶n th©n.
-Víi thùc tÕ céng ®ång ( tõ céng ®ång nhá, gÇn gòi ®Õn céng ®ång lín)
3.Cã ý kiÕn, quan niÖm riªng víi nh÷ng vÊn ®Ò ®îc nªu ra vµ cã ®ñ b¶n lÜnh, kiÕn thøc, c¸ch thøc b¶o vÖ nh÷ng quan ®iÓm ý kiÕn Êy. Cã thÓ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p.
4.VËn dông c¸c kiÕn thøc cña c¸c m«n häc kh¸c ®Ó ®äc- HiÓu v¨n b¶n nhËt dông vµ ngîc l¹i ( v× néi dung v¨n b¶n nhËt dông ®Æt ra cã liªn quan ®Õn kh¸ nhiÒu m«n häc kh¸c)
5.C¨n cø vµo nh÷ng ®Æc ®iÓm h×nh thøc cña v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong lóc ph©n tÝch néi dung
6.KÕt hîp xem tranh, ¶nh theo dâi c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng mét c¸ch thêng xuyªn.
*Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt, ghi nhí (SGK 96)
? Qua néi dung võa tæng kÕt trªn ®©y, h•y cho biÕt: v¨n b¶n nhËt dông ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu g× vÒ mÆt néi dung.
?Tõ ®ã rót ra KL g× vÒ viÖc häc v¨n b¶n ND
? NhËn xÐt vÒ h×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông , khi ®äc – hiÓu cÇn lu ý ®iÓm g×?
-HS ®äc tæng kÕt –ghi nhí(SGK/96) *TÝnh cËp nhËt vÒ néi dung lµ tiªu chuÈn hµng ®Çu cña v¨n b¶n. §iÒu ®ã ®ßi hái lóc häc v¨n b¶n nhËt dông , nhÊt thøc ph¶i liªn hÖ víi thùc tiÔn cuéc sèng.
* H×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông rÊt ®a d¹ng. CÇn c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm h×nh thøc, tríc hÕt lµ nh÷ng h×nh thøc v¨n b¶n cô thÓ, thÓ lo¹i vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t ®Ó ph©n tÝch t¸c phÈm
*Ho¹t ®éng 4: cñng cè, dÆn dß
GV kh¾c s©u kiÕn thøc cho HS.
GV híng dÉn HS lµm bµi tËp: Tr×nh bµy thùc tr¹ng, nªu gi¶i ph¸p cho t×nh tr¹ng nµy.
GV giao nhiÖm vô vÒ nhµ cho HS - H×nh thøc v¨n b¶n nhËt dông .
-Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông
-Bµi tËp: Lµm thÕ nµo ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng häc tñ, häc lÖch trong líp em.
- ¤n kü kiÕn thøc vÒ c¸c v¨n b¶n nhËt dông ®• häc.
-So¹n bµi: “ BÕn quª”
Ngµy so¹n: 13-3
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 133: Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng tiÕng viÖt
A.Môc tiªu bµi häc: Gióp HS:
- NhËn biÕt mét sè tõ ng÷ ®Þa ph¬ng.
-Cã th¸i ®é ®óng víi viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng trong ®êi sèng còng nh nhËn xÐt vÒ c¸ch sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng trong nh÷ng v¨n b¶n phæ biÕn réng r•i (Nh trong v¨n ch¬ng nghÖ thuËt )
B.ChuÈn bÞ:
-GV: ®Ìn chiÕu ( b¶ng phô)
-HS :chuÈn bÞ bµi theo híng dÉn
C.TiÕn tr×nh bµi häc
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra: -KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh.
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Níc ta cã ba vïng ng«n ng÷ lín: B¾c Bé, Trung Bé vµ Nam Bé. Víi tõng vïng ng«n ng÷ nµy cã nh÷ng líp tõ ng÷ ®Æc thï. Giê häc nµy, chóng ta cïng nhËn biÕt tõ ng÷ ®Þa ph¬ng qua mét sè bµi tËp cô thÓ. Bªn c¹nh ®ã cÇn x¸c ®Þnh th¸i ®é ®óng trong viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng.
*Ho¹t ®éng 2;
?Nh¾c l¹i kh¸i niÖm tõ ®Þa ph¬ng. Cho vÝ dô.
-HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
-HS lªn b¶ng lµm bµi tËp
-HS kh¸c nhËn xÐt, bæ sung
-GV ®¸nh gi¸
I.Lý thuyÕt
Kh¸i niÖm tõ ®Þa ph¬ng:
Kh¸c víi tõ ng÷ toµn d©n, tõ ng÷ ®Þa ph¬ng lµ tõ ng÷ chØ sö dông ë mét ( hoÆc mét sè ) ®Þa ph¬ng nhÊt ®Þnh.
II.Bµi tËp
1.Bµi tËp 1 (SKG 97 -98)
T×m tõ ng÷ ®Þa ph¬ng, chuyÓn nh÷ng tõ ng÷ ®i¹ ph¬ng ®ã sang tõ ngõ toµn d©n t¬ng øng.
§o¹n trÝch Tõ ®Þa ph¬ng Tõ toµn d©n
a - thÑo
- lÆp bÆp
- ba - sÑo
- l¾p b¾p
- bè, cha
b -ba
-m¸
-kªu
-®©m
-®òa bÕp
-(nãi) træng
- v« -bè, cha
-mÑ
-gäi
-trë thµnh
-®òa c¶
-(nãi) trèng kh«ng
-vµo
c -ba
-lui cui
-n¾p
-nh¾m
-giïm
-(nãi) træng
-bè, cha
-lói hói
-vung
-cho lµ
-gióp
-(nãi ) trèng
HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
-Tr×nh bµy bµi tËp tríc líp
-HS kh¸c nhËn xÐt, bæ xung
-GV ®¸nh gi¸
-GV dïng ®Ìn chiÕu (b¶ng phô)
HS ®äc yªu cÇu bµi tËp
Tr×nh bµy bµi tËp tríc líp
-GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸
HS ®äc yªu cÇu bµi tËp
-Híng dÉn HS: Dùa vµo c¸c bµi tËp trªn ®Ó hoµn thµnh bµi tËp.
-HS ®äc yªu cÇu bµi tËp.
-HS trao ®æi- th¶o luËn ph¸t biÓu.
- GV chèt l¹i
?Qua v¨n b¶n “ChiÕc lîc ngµ” cña NguyÔn Quang S¸ng em cã nhËn xÐt g× vÒ viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng cña t¸c gi¶.
? Qua c¸c bµi tËp trªn, em h•y nªu ý kiÕn vÒ viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng trong nãi, viÕt (mÆt tÝch cùc, mÆt h¹n chÕ cña tõ ®Þa ph¬ng,c¸ch sö dông).
-HS trao ®æi- th¶o luËn- ph¸t biÓu.
GV ®¸nh gi¸, chèt l¹i. 2.Bµi tËp 2(SGK 98)
a-Kªu:
- Lµ tõ toµn d©n
- Cã thÓ thay b»ng tõ nãi to.
b-Kªu:
- Lµ tõ ®Þa ph¬ng
- T¬ng ®¬ng víi tõ toµn d©n: gäi.
3.Bµi tËp 3(SGK 98)
C©u ®è1: -Tõ ®Þa ph¬ng
+Tr¸i
+ Chi
- Tõ toµn d©n:
+ Qu¶
+ G×
C©u ®è 2: -Tõ ®Þa ph¬ng:
+ Kªu
+ Trèng hæng trèng h¶ng
-Tõ toµn d©n
+ Gäi
+ Trèng huÕch trèng ho¸c
4.Bµi tËp 4(SGK 99)
5.Bµi tËp 5(SGK 99)
a.Kh«ng nªn ®Ó cho bÐ Thu trong truyÖn “chiÕc lîc ngµ” dïng tõ ng÷ toµn d©n. V× bÐ Thu cha cã dÞp giao tiÕp réng r•i ë bªn ngoµi ®Þa ph¬ng m×nh.
b.Trong lêi kÓ, t¸c gi¶ còng dïng mét sè tõ ng÷ ®Þa ph¬ng dÔ hiÓu ®Ó nªu s¾c th¸i cña vïng ®Êt n¬i sù viÖc ®îc diÔn ra. Tuy nhiªn, t¸c gi¶ chñ ®Þnh kh«ng dïng qu¸ nhiÒu tõ ng÷ ®i¹ ph¬ng ®Ó khái g©y khã hiÓu cho ngêi ®äc kh«ng ph¶i ë ®Þa ph¬ng ®ã.
*KÕt luËn:
-Tõ ng÷ ®Þa ph¬ng võa cã mÆtt tÝch cùc, võa cã mÆt tiªu cùc. MÆt tÝch cùc lµ bæ sung, lµm phong phó thªm tõ ng÷ toµn d©n. MÆt tiªu cùc lµ g©y trë ng¹i cho viÖc giao tiÕp gi÷a c¸c vïng, miÒn kh¸c nhau trong mét níc.
V× vËy: Khi sö dông cÇn chó ý lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t huy mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ mÆt tiªu cùc cña nã. (VD: Sö dông víi ®èi tîng giao tiÕp lµ ngêi cïng ®Þa ph¬ng hoÆc ngêi ë ®Þa ph¬ng kh¸c nhng cã hiÓu biÕt vÒ tiÕng ®Þa ph¬ng m×nh.)
-Khi t¹o lËp v¨n b¶n: Sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng mét c¸ch hîp lý sÏ cã t¸c dông t¹o s¾c th¸i riªng cho v¨n b¶n, song cÇn chó ý kh«ng nªn sö dông khi kh«ng thËt cÇn thiÕt.
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
-GV giao bµi tËp
-Híng dÉn HS lµm bµi tËp Bµi tËp:
-T×m mét sè v¨n b¶n ®• häc cã sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng? Nh©n xÐt viÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng cña t¸c gi¶.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß
-HÖ thèng bµi
-GVgiao nhiÖm vô vÒ nhµ cho HS -ViÖc sö dông tõ ng÷ ®Þa ph¬ng trong nãi, viÕt
-Xem l¹i bµi
-¤n l¹i c¸c kiÕn thøc “Bµi nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ ®o¹n th¬”
-ChuÈn bÞ giê sau viÕt bµi lµm v¨n sè 7.
So¹n:15-3-2008
Gi¶ng:
TiÕt 134,135: ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7
A.Môc tiªu bµi häc:
Bµi tËp lµm v¨n sè 7 nh»m ®¸nh gi¸ HS ë c¸c ph¬ng diÖn chñ yÕu sau:
-BiÕt c¸ch vËn dông c¸c kiÕn thøc vµ kü n¨ng khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn ( hoÆc ®o¹n trÝch), bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ ®• ®îc häc ë c¸c tiÕt tríc ®ã.
-Cã nh÷ng c¶m nhËn, suy nghÜ riªng vµ biÕt vËn dông mét c¸ch linh ho¹t, nhuÇn nhuyÔn c¸c phÐp lËp luËn ph©n tÝch, gi¶i thÝch, chøng minh,.…..trong qu¸ tr×nh lµm bµi.
-Cã kü n¨ng lµm bµi tËp lµm v¨n nãi chung (bã côc, diÔn ®¹t, ng÷ ph¸p, chÝnh t¶, …)
B.ChuÈn bÞ:
-GV: §Ò kiÓm tra + ®¸p ¸n chÊm bµi.
-HS: ¤n luyÖn kü c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ + giÊy, bót.
C.TiÕn tr×nh bµi häc:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc
2.KiÓm tra: -Sù chuÈn bÞ ®å dïng cho giê viÕt bµi (giÊy, bót ) cña HS
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Trong nh÷ng giê tríc c¸c em ®• hiÓu ®îc nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ lµ g×, n¾m ®îc c¸ch lµm d¹ng bµi nµy. §Ó vËn dông c¸c kiÕn thøc ®• häc ë d¹ng bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬, giê häc h«m nay chóng ta cïng thùc hµnh t¹o lËp d¹ng v¨n b¶n nµy.
*Ho¹t ®éng 2:
-GV chÐp ®Ò bµi lªn b¶ng.
-HS ®äc l¹i ®Ò
?X¸c ®Þnh yªu cÇu cña ®Ò (kiÓu v¨n b¶n cÇn t¹o lËp, vÊn ®Ò nghÞ luËn)
-?V¨n b¶n t¹o lËp cÇn ®¶m b¶o nh÷ng néi dung g×
GV nªu yªu cÇu vÒ h×nh thøc cña bµi viÕt I.§Ò bµi
H×nh ¶nh bÕp löa trong bµi th¬ “BÕp Löa” cña B»ng ViÖt.
II.Yªu cÇu chung.
1.Néi dung
-ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬.
-VÊn ®Ò nghÞ luËn: H/¶nh bÕp löa trong bµi th¬ “ BÕp Löa”
-Nh÷ng néi dung cÇn tr×nh bµy trong bµi viÕt:
+H×nh ¶nh bÕp löa xuyªn suèt toµn bé bµi th¬ :
- Gîi l¹i nh÷ng kû niÖm vÒ ngêi bµ vµ t×nh bµ ch¸u.
- ThÓ hiÖn lßng kÝnh yªu, biÕt ¬n cña ngêi ch¸u ®i xa, ®• trëng thµnh víi bµ, víi gia ®×nh, quª h¬ng, ®Êt níc.
- S¸ng t¹o h×nh ¶nh bÕp löa võa thùc, võa mang ý nghÜa biÓu tîng.
2.H×nh thøc:
-Bè côc ®ñ 3 phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi.
-Gi÷a c¸c phÇn c¸c ®o¹n ph¶i ®¶m b¶o sù liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau.
-Bµi viÕt tr×nh bµy s¹ch ®Ñp, khoa häc.
3.Th¸i ®é:
-Nghiªm tóc, tÝch cùc trong giê viÕt bµi.
-Bµi viÕt thÓ hiÖn ®îc c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng ®• häc trong bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ vµ qua v¨n b¶n “ BÕp Löa”.
-Bµi viÕt thÓ hiÖn nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña b¶n th©n vÒ h×nh ¶nh bÕp löa trong bµi th¬.
III.§¸p ¸n chÊm.
1.Më bµi: (2®iÓm)
Giíi thiÖu bµi th¬ “BÕp löa”, nªu ý kiÕn kh¸i qu¸t cña m×nh vÒ h×nh ¶nh bÕp löa trong bµi th¬.
2.Th©n bµi: (5®iÓm)
Ph©n tÝch, nªu nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ h×nh ¶nh bÕp löa trong bµi th¬:
- H×nh ¶nh bÕp löa xuyªn suèt toµn bé bµi th¬.
-H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëng c¶m xóc vÒ bµ.
-H×nh ¶nh bÕp löa gîi nh¾c cuéc sèng –kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ vµ h×nh ¶nh ngêi bµ.
-H×nh ¶nh bÕp löa gîi nh÷ng suy nghÜ vÒ cuéc ®êi bµ.
-H×nh ¶nh bÕp löa lu«n g¾n víi h×nh ¶nh ngêi bµ. BÕp löa b×nh dÞ, th©n thuéc mµ kú diÖu , thiªng liªng.
- Sù s¸ng t¹o h×nh ¶nh bÕp löa võa thùc võa mang ý nghÜa biÓu tîng.
3.KÕt bµi: (2 ®iÓm)
Lßng kÝnh yªu tr©n träng, biÕt ¬n cña ngêi ch¸u víi ngêi bµ vµ còng lµ ®èi víi gia ®×nh, quª h¬ng, ®Êt níc.
4.H×nh thøc (1 ®iÓm)
-Tr×nh bµy s¹ch ®Ñp, khoa häc, bè côc m¹ch l¹c, râ rµng.
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
-GV nªu yªu cÇu luyÖn tËp víi HS
Bµi tËp: LËp giµn ý cho ®Ò v¨n sau:
Tr×nh bµy suy nghÜ vÒ khæ th¬ kÕt thóc bµi: “¸nh tr¨ng” cña NguyÔn Duy
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè, dÆn dß
-GV thu bµi
-NhËn xÐt giê viÕt bµi:
+¦u ®iÓm
+Tån t¹i
-GV cñng cè: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n.
-GV nªuYC vÒ nhµ víi HS -Nh¾c l¹i yªu cÇu cÇn thiÕt khi lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬:
+VÒ néi dung.
+VÒ h×nh thøc.
-C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
-LËp dµn ý chi tiÕt cho ®Ò v¨n trªn.
-So¹n bµi: “BÕn quª”
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 136 Híng dÉn ®äc thªm
BÕn quª(T1)
(TrÝch)
NguyÔn Minh Ch©u
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Gióp häc sinh c¶m nhËn tõ v¨n b¶n:
-Nh÷ng vÎ ®Ñp b×nh dÞ cña cuéc sèng n¬i bÕn quª qua c¶m nhËn cña mét ngêi tõng tr¶i.
-T×nh yªu thiÕt tha cuéc sèng n¬i quª h¬ng trong nh÷ng ngµy cuèi cïng cña cuéc ®êi mét con ngêi.
2.Sù kÕt hîp tù sù víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong mét cèt truyÖn giµu yÕu tè t©m lÝ lµ nÐt næi bËt trong truyÖn ng¾n nµy.
B. ChuÈn bÞ:
-TËp TuyÓn tËp truyÖn ng¾n NguyÔn Minh Ch©u.
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2. KiÓm tra:
§äc thuéc lßng vµ nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt bµi th¬ Nãi víi con cña Y Ph¬ng.
3.Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2 §äc hiÓu v¨n b¶n
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh ®äc vµ kÓ tãm t¾t cèt truyÖn.
?Dùa vµo phÇn giíi thiÖu ë SGK, em h•y nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ cuéc ®êi vµ sù nghiÖp s¸ng t¸c cña nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u?
H•y t×m hiÓu bè côc v¨n b¶n nµy theo cèt truyÖn?
H•y nhËn xÐt vÒ thÓ lo¹i , ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña truyÖn? Nªu c¶m nhËn ban ®Çu cña em vÒ tªn truyÖn BÕn quª?
? Trong truyÖn, nh©n vËt NhÜ ®• ®îc ®Æt trong t×nh huèng nh thÕ nµo?
? T¹i sao nãi ®ã lµ t×nh huèng trí trªu, nghÞch lÝ nhng còng kh«ng tr¸i tù nhiªn, kh«ng ph¶i lµ hoµn toµn bÞa ®Æt v« lÝ?
-T×nh huèng ®ã ®• gióp t¸c gi¶ thÓ hiÖn nh÷ng ®iÒu g× vÒ kh¾c ho¹ nh©n vËt vµ chñ ®Ò t¸c phÈm?
I.TiÕp xóc v¨n b¶n:
1.§äc vµ kÓ:
* §äc : ThÓ hiÖn giäng trÇm tÜnh, suy t xóc ®éng vµ ®îm buån .Chó ý giäng tr÷ t×nh, xóc c¶m ë mét sè ®o¹n t¶ c¶nh.
*KÓ tãm t¾t:
2. T×m hiÓu chó thÝch:
-T¸c gi¶: NguyÔn Minh Ch©u (1930-1989) Mét trong nh÷ng c©y bót v¨n xu«i tiªu biÓu cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam thêi chèng MÜ vµ lµ hiÖn tîng næi bËt trong v¨n häc níc ta nh÷ng n¨m 80 cña thÕ kØ XX.
- Tõ khã: SGK
3. Bè côc:Theo cèt truyÖn
-Cuéc trß chuyÖn cña NhÜ víi Liªn (...bËc gç mßn lâm)
-NhÜ nhê con trai sang bªn kia s«ng, l¹i nhê bän trÎ gióp anh ngåi s¸t cöa sæ ®Ó ng¾m c¶nh vµ nghÜ ngîi.(Cßn l¹i)
4.ThÓ lo¹i: truyÖn ng¾n , kÕt hîp kÓ ,t¶, tr÷ t×nh vµ triÕt lÝ mét c¸ch gi¶n di, nhá nhÑ mµ thÊm thÝa.
-Tªn truyÖn gîi nh÷ng h×nh ¶nh quen thuéc vÒ lµng quª vµ gîi t×nh th©n th¬ng.
II. Ph©n tÝch
1.T×nh huèng truyÖn, t×nh huèng cña nh©n vËt chÝnh: NhÜ
-C¨n bÖnh hiÓm nghÌo khiÕn anh gÇn nh b¹i liÖt toµn th©n...TÊt c¶ mäi sinh ho¹t cña anh ®Òu ph¶i nhêvµo sù gióp ®ì cña ngêi kh¸c,mµ chñ yÕu lµ Liªn-vî anh. Anh ®ang sèng nh÷ng ngµy cuèi cïng cña cuéc ®êi mÆc dï tríc ®ã anh ®• tõng cã ®iÒu kiÖn ®i rÊt nhiÒu n¬i trªn thÕ giíi.
-T×nh huèng nµy trí trªu nh mét nghÞch lÝ v× NhÜ lµ mét ngêi lµm c«ng viÖc ph¶i ®i nhiÒu, vËy mµ cuèi ®êi anh l¹i bÞ buéc chÆt vµo giêng bÖnh.
-NhÜ ph¸t hiÖn ra vÎ ®Ñp cña bê b•i bªn kia s«ng, quen mµ l¹ vµ anh kh«ng thÓ ®i tíi ®ã ®îc dï chØ mét lÇn. Anh nhê con trai thùc hiÖn khao kh¸t cña m×nh, nhng cËu bÐ l¹i ®Ó lì chuyÕn ®ß.
=>Tõ ®ã t¸c gi¶ muèn t©m sù vµ kh¸i qu¸t nh÷ng quy luËt, triÕt lÝ cuéc ®êi b×nh thêng, gi¶n dÞ nhng kh«ng ph¶i lóc nµo còng sím nhËn ra mµ ph¶i tr¶i qua bao tr¶i nghiÖm, cã khi ph¶i ®Õn cuèi ®êi, trong nh÷ng hoµn c¶nh trí trªu mµ buéc b¶n th©n ph¶i nÕm tr¶i.=>§ã còng lµ chñ ®Ò vµ ®Æc s¾c cña c©u chuyÖn.
• Ho¹t ®éng 3 Cñng cè, dÆn dß:
-Tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch.
-VÒ nhµ chuÈn bÞ tiÕp nh÷ng néi dung cßn l¹i theo c¸c c©u hái ë SGK
********************************************************************
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 137 Híng dÉn ®äc thªm
BÕn quª(T2)
(TrÝch)
NguyÔn Minh Ch©u
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. Gióp häc sinh c¶m nhËn tõ v¨n b¶n:
-Nh÷ng vÎ ®Ñp b×nh dÞ cña cuéc sèng n¬i bÕn quª qua c¶m nhËn cña mét ngêi tõng tr¶i.
-T×nh yªu thiÕt tha cuéc sèng n¬i quª h¬ng trong nh÷ng ngµy cuèi cïng cña cuéc ®êi mét con ngêi.
2.Sù kÕt hîp tù sù víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m trong mét cèt truyÖn giµu yÕu tè t©m lÝ lµ nÐt næi bËt trong truyÖn ng¾n nµy.
B. ChuÈn bÞ:
-TËp TuyÓn tËp truyÖn ng¾n NguyÔn Minh Ch©u.
C. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2. KiÓm tra:
? Ph©n tÝch t×nh huèng truyÖn, t×nh huèng cña nh©n vËt NhÜ.
2. Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2: §äc hiÓu v¨n b¶n
? Qua c¸i nh×n vµ c¶m nhËn cña NhÜ, c¶nh vËt, thiªn nhiªn hiÖn lªn ë nh÷ng chi tiÕt nµo?
? C¶nh vËt ®îc miªu t¶ theo tr×nh tù nµo? Cã t¸c dông g×?
NhÜ ®• hái Liªn nh÷ng g×? Th¸i ®é cña Liªn ra sao?
?NhÜ ®• c¶m nhËn ®îc ®iÒu g× víi m×nh?
-T×m hiÓu cuéc ®èi tho¹i gi÷a Liªn víi NhÜ, qua th¸i ®é, cö chØ cña chÞ víi chång, qua suy t cña NhÜ víi vî->Liªn lµ ngêi vî nh thÕ nµo? NhÜ ®• c¶m nhËn vÒ vî nh thÕ nµo?
? Khao kh¸t cuèi cïng cña NhÜ lµ g×? v× sao anh l¹i cã khao kh¸t ®ã? NhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng cña NhÜ lóc nµy?
§Ó thùc hiÖn khao kh¸t ®ã, NhÜ ®• lµm g×? §iÒu ®ã cã thùc hiÖn ®îc kh«ng? Tõ ®©y anh ®• rót ra mét qui luËt nµo n÷a trong cuéc ®êi mçi con ngêi?
? Hµnh ®éng k× quÆc cña NhÜ lµ g×? ý nghÜa cña hµnh ®éng Êy?
NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt ,néi dung cña truyÖn? II.Ph©n tÝch
2.Nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nh©n vËt NhÜ:
*C¶nh vËt, thiªn nhiªn:
-Nh÷ng chïm hoa b»ng l¨ng cuèi mïa tha thít nhng ®Ëm s¾c h¬n
-Dßng s«ng mµu ®á nh¹t nh réng thªm ra
-Vßm trêi nh cao h¬n
-Bê b•i mµu vµng thau xen mµu xanh non
=>C¶nh vËt ®îc t¶ theo tÇm nh×n cña NhÜ, tõ gÇn ®Õn xa. T¹o thµnh kh«ng gian cã chiÒu s©u, réng.
C¶nh vËt ®îc c¶m nhËn mét c¸ch tinh tÕ, võa quen, võa l¹, tëng chõng nh lÇn ®Çu tiªn NhÜ c¶m thÊy tÊt c¶ vÎ ®Ñp vµ sù giµu cã cña nã.
*Víi Liªn:
-Hái : “§ªm qua em cã nghe thÊy g× kh«ng?”, “H«m nay lµ ngµy mÊy?”
-Liªn im lÆng, nÐ tr¸nh
=>B»ng trùc gi¸c, NhÜ ®• nhËn ra m×nh ch¼ng cßn sèng ®ù¬c bao l©u n÷a. Anh ph¶i ®èi mÆt víi hoµn c¶nh bi ®¸t, kh«ng lèi tho¸t.
+Liªn nãi:
-Anh cø yªn t©m...
-Cã hÒ sao ®©u...
ChÞ ©u yÕm , vuèt ve bªn vai chång
+LÇn ®Çu tiªn NhÜ ®Ó ý thÊy Liªn mÆc ¸o v¸, “Suèt ®êi anh chØ lµm em khæ t©m...mµ em vÉn nÝn thinh”
...Còng nh c¸nh b•i båi, t©m hån Liªn vÉn gi÷ nguyªn vÑn nh÷ng nÐt tÇn t¶o vµ chÞu ®ùng hi sinh tõ ®êi xa....
=> NhÜ cµng thÊu hiÓu vî víi lßng biÕt ¬n s©u s¾c vµ c¶m ®éng. Liªn th¬ng yªu chång, tÇn t¶o, hi sinh v× chång con.NhÜ ®• t×m thÊy chç dùa vµ søc m¹nh tinh thÇn chÝnh lµ tõ tæ Êm gia ®×nh. H×nh ¶nh so s¸nh thËt lµ s¸t hîp.
*Khao kh¸t cña NhÜ:
-§Æt ch©n lªn b•i båi bªn kia s«ng ->§©y chÝnh lµ sù thøc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ bÒn v÷ng, s©u xa trong cuéc sèng chen vµo nh÷ng ©n hËn, xãt xa.Nh cã c¸i g× kh«ng ph¶i víi quª h¬ng, víi tuæi trÎ cña m×nh.
-Nhê con sang s«ng, ®øa con bÞ cuèn hót vµo ®¸m cê thÕ bªn ®êng nªn ®Ó lì chuyÒn ®ß duy nhÊt trong ngµy
=>NhÜ kh«ng giËn con v× biÕt nã cha hiÓu ý m×nh.Anh rót ra quy luËt: §êi ngêi thËt khã tr¸nh ®îc nh÷ng ®iÒu vßng vÌo hoÆc chïng ch×nh.
Mét quy luËt kh¸c ®îc rót ra tõ tr¶i nghiÖm cña NhÜ lµ sù c¸ch biÖt kh¸c nhau gi÷a c¸c thÕ hÖ giµ, trÎ, cha con :Dï rÊt th¬ng nhau nhng ®©u dÔ hiÓu nhau. Lµm thÕ nµo ®Ó c¸c thÕ hÖ thËt hiÓu nhau, bæ sung cho nhau ®em l¹i niÒm vui cho nhau khi cha muén.
*Hµnh ®éng k× quÆc cña NhÜ:
-Gi¬ c¸nh tay gÇy kho¸t kho¸t nh ®ang khÈn thiÕt ra hiÖu cho mét ai ®ã
=>Anh muèn giôc ®øa con nhng qua ®ã thøc tØnh mäi ngêi h•y sèng khÈn tr¬ng, sèng cã Ých ®õng la cµ, chïng ch×nh dÒnh dµng, v« bæ. H•y døt ra khái nã, ®Ó híng tíi nh÷ng gi¸ trÞ ®Ých thùc, vèn rÊt gi¶n dÞ, gÇn gòi vµ bÒn v÷ng.
III.Tæng kÕt:
Ghi nhí SGK
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè, dÆn dß:
-Chñ ®Ò cña truyÖn nµy lµ g×?
-Liªn hÖ b¶n th©n em cã lÇn nµo “chïng ch×nh, vßng vÌo” trong mét viÖc nµo ®ã kh«ng?
_VÒ nhµ: Häc bµi, chuÈn bÞ bµi:Nh÷ng ng«i sao xa x«i
********************************************************************
Ngµy so¹n:
Ngµy d¹y:
TiÕt 138 ¤n tËp TiÕng ViÖt líp 9 (t1)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ:
Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp.
Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n
NghÜa têng minh vµ hµm ý
-TÝch hîp víi c¸c v¨n b¶n V¨n vµ TËp lµm v¨n ®• häc.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông c¸c thµnh phÇn c©u, nghÜa têng minh vµ hµm ý
B. ChuÈn bÞ:
B¶ng phô
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2. KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh
3. Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2 TiÕn hµnh giê ¤n tËp
Ho¹t ®éng nhãm: c¸c nhãm tiÕn hµnh kiÓm tra phÇn lÝ thuyÕt gi÷a c¸c thµnh viªn
§äc néi dung bµi tËp 1
(b¶ng phô) §iÒn c©u tr¶ lêi vµo c¸c «
Tõng häc sinh viÕt ®o¹n v¨n->§äc tríc nhãm
Mçi nhãm cö ®¹i diÖn lªn tr×nh bµy tríc líp.
-NhËn xÐt, ch÷a bµi cña c¸c nhãm
? ThÕ nµo lµ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n?
*Häc sinh tr¶ lêi trong nhãm, sau ®ã tr¶ lêi tríc líp
I.¤n tËp Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp
A, ¤n tËp lÝ thuyÕt:
1. Khëi ng÷
2.C¸c thµnh phÇn biÖt lËp:
a,Thµnh phÇn t×nh th¸i
b,Thµnh phÇn c¶m th¸n
c,Thµnh phÇn gäi ®¸p
d,Thµnh phÇn phô chó
B,Bµi tËp
1. Bµi tËp 1
Khëi ng÷ t×nh th¸i c¶m th¸n gäi ®¸p Phô chó
a,X©y c¸i l¨ng Êy b,Dêng nh d,VÊt v¶ qu¸ d,Tha «ng c,nh÷ng ngêi....nh vËy
2.Bµi tËp 2: ViÕt ®o¹n v¨n
Gîi ý:
-X¸c ®Þnh chñ ®Ò cña ®o¹n
-Trong ®o¹n cã c©u chøa khëi ng÷, mét c©u chøa thµnh phÇn t×nh th¸i
II.¤n tËp vÒ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n
-Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè dÆn dß
-HÖ thèng kiÕn thøc võa «n tËp
-Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi tËp vÒ nhµ:
+Lµm bµi tËp 1, 2, 3 môc II
+¤n tËp nghÜa têng minh vµ hµm ý
+Lµm c¸c bµi tËp môc III
Ngµy so¹n:25-3-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 139 ¤n tËp TiÕng ViÖt líp 9 (t2)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ:
Khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp.
Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n
NghÜa têng minh vµ hµm ý
-TÝch hîp víi c¸c v¨n b¶n V¨n vµ TËp lµm v¨n ®• häc.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông c¸c thµnh phÇn c©u, nghÜa têng minh vµ hµm ý
B. ChuÈn bÞ:
B¶ng phô
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1. Tæ chøc
2. KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh
3. Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2 TiÕn hµnh giê ¤n tËp (tiÕp theo)
§äc bµi tËp 1, c¸c nhãm lµm vµo b¶ng phô
Ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng tæng kÕt
Mçi nhãm ph©n tÝch mét ®o¹n sau ®ã tr×nh bµy tríc líp
Tr¶ lêi c©u hái
§äc bµi tËp 1, t×m hµm ý trong c©u
§äc bµi tËp 2, t×m hµm ý trong c©u II.¤n tËp vÒ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n
B.Bµi tËp
1. Bµi tËp 1
Gäi tªn phÐp liªn kÕt ®îc thÓ hiÖn b»ng c¸c tõ ng÷ in ®Ëm trong c¸c ®o¹n v¨n:
a, Sö dông phÐp nèi: nhng, nhng råi, vµ
b,Sö dông phÐp lÆp tõ vùng:c« bÐ
phÐp thÕ ®¹i tõ:c« bÐ->nã
c, Sö dông phÐp thÕ ®¹i tõ: b©y giê cao sang råi....chóng t«i n÷a ->thÕ
2. Bµi tËp 2: ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng phô (theo mÉu ë SGK)
PhÐp liªn kÕt: lÆp tõ ng÷ ®ång nghÜa, tr¸i nghÜa,liªn tëng thÕ nèi
tõ ng÷ t¬ng øng c« bÐ +c« bÐ-nã
+thÕ nhng, nhng råi,vµ
3.Bµi tËp 3
Ph©n tÝch sù liªn kÕt gi÷a néi dung vµ h×nh thøc ë ®o¹n v¨n ®• lµm trong bµi tËp 2 môc I
II.¤n tËp vÒ nghÜa têng minh vµ hµm ý
A.LÝ thuyÕt
ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý?
B.Bµi tËp
1. Bµi tËp 1
-§äc c©u chuyÖn ChiÕm hÕt chç
-Hµm ý c©u: “ë díi Êy c¸c nhµ giµu chiÕm hÕt c¶ chç råi!” lµ: §Þa ngôc míi chÝnh lµ n¬i giµnh cho c¸c «ng nhµ giµu
2. Bµi tËp 2
a, C©u : “Tí thÊy hä ¨n mÆc rÊt ®Ñp”lµ
-§éi bãng ch¬i kh«ng hay
-T«i kh«ng muèn b×nh luËn vÒ viÖc nµy.
b,C©u: “Tí b¸o cho Chi råi” lµ
-T«i cha b¸o cho Nam vµ TuÊn
-T«i kh«ng muèn nh¾c ®Õn Nam vµ TuÊn
=>Ngêi nãi ®• cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng
*Ho¹t ®éng 3: Cñng cè, dÆn dß
-HÖ thèng kiÕn thøc võa «n tËp
-ChuÈn bÞ bµi Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p
Ngµy so¹n:25-3-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 140 TËp lµm v¨n:
LuyÖn nãi NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
¤n l¹i lÝ thuyÕt vµ kÜ n¨ng cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
-TÝch hîp víi c¸c v¨n b¶n th¬ ®• häc, víi kiÕn thøc TiÕng ViÖt.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp dµn ý, nãi theo dµn ý
B. ChuÈn bÞ:
Häc sinh chuÈn bÞ lËp dµn ý ph©n tÝch bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc
2.KiÓm tra: Sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh
3.Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2:
Ho¹t ®éng nhãm:
LËp dµn ý
C¶ líp l¾ng nghe, nhËn xÐt bµi cña mçi nhãm I.LËp dµn ý:
1. Më bµi:
-Giíi thiÖu t¸c gi¶, bµi th¬
2.Th©n bµi:
a,.Mïa xu©n cña thiªn nhiªn, mïa xu©n cña ®Êt níc.
-Dßng s«ng xanh, b«ng hoa tÝm biÕc
Con chim chiÒn chiÖn,hãt vang lõng
Tõng giät long lanh r¬i.......t«i høng.
=>NT ®¶o trËt tù có ph¸p(c©u 1), miªu t¶ mµu s¾c ©m thanh, c¸ch chuyÓn ®æi c¶m gi¸c(t«i høng)- C¶nh gîi kh«ng gian phãng kho¸ng nhng l¹i ®»m th¾m , dÞu dµng, t¬i m¸t. Mïa xu©n ViÖt Nam thËt lµ t¬i ®Ñp.
-Mïa xu©n ngêi cÇm sóng
Léc gi¾t ®Çy quanh lng
mïa xu©n ngêi ra ®ång
Léc tr¶i dµi n¬ng m¹
=>NT ®iÖp tõ, ®iÖp cÊu tróc, h×nh ¶nh ®éc ®¸o(Léc xu©n)
Mïa xu©n ®Õn víi con ngêi: ngêi cÇm sóng, ngêi ra ®ång-Hä lµ hai lùc lîng tiªu biÓu b¶o vÖ vµ dùng x©y ®Êt níc. Hä ®em léc xu©n vÒ, hä gieo léc xu©n, gãp vµo mïa xu©n ®Êt níc
-TÊt c¶: Hèi h¶, x«n xao.
(§iÖp ng÷, tõ l¸y, so s¸nh)
=>NhÞp ®iÖu khÈn tr¬ng, n¸o nøc. §ã lµ nhÞp ®iÖu cña lÞch sö, cña thêi ®¹i, cña ®Êt níc ®i lªn phÝa tríc kh«ng ngõng, kh«ng nghØ.
b, Mïa xu©n nho nhá cña mçi ngêi:
-Ta lµm:
Con chim hãt
Mét cµnh hoa
Mét nèt trÇm xao xuyÕn
=>Ao íc ®îc gãp phÇn vµo lµm t¬i ®Ñp mïa xu©n.
“Ta” :Sè Ýt mang s¾c th¸i trang träng, võa lµ sè nhiÒu, võa nãi ®îc niÒm riªng, võa diÔn ®¹t ®îc c¸i chung. §ã lµ t©m sù, íc väng cña nhiÒu cuéc ®êi, cña mét cuéc ®êi muèn g¾n bã, cèng hiÕn cho ®Êt níc.
+Liªn tëng: Tõ mïa xu©n ®Êt níc ®Õn mïa xu©n nho nhá cña mçi ngêi.
+§iÖp cÊu tróc:
Ta lµm...
Ta nhËp...
Dï lµ....
=>TÊt c¶ lµm cho bµi th¬ cã mét søc sèng riªng.
3.KÕt bµi: C¶m nghÜ cña b¶n th©n
II.Tr×nh bµy tríc nhãm
III. C¸c nhãm cö ®¹i diÖn tr×nh bµy tríc líp
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè, dÆn dß:
-VÒ nhµ viÕt hoµn chØnh ®Ò bµi trªn vµo vë
-ChuÈn bÞ bµi: Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn TËp lµm v¨n
********************************************************************
Ngµy so¹n:26-3-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 141 V¨n häc
Nh÷ng ng«i sao xa x«i(T1)
(TrÝch)
Lª Minh Khuª
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
1.Gióp häc sinh c¶m nhËn ®îc t©m hån trong s¸ng, tÝnh c¸ch dòng c¶m hån nhiªn trong cuéc sèng chiÕn ®Êu ®Çy gian khæ, hi sinh nhng vÉn l¹c quan cña ba c« thanh niªn xung phong trªn cao ®iÓm trªn tuyÕn ®êng Trêng S¬n thêi k× chèng MÜ
-ThÊy ®îc nÐt ®Æc s¾c trong c¸ch kÓ chuyÖn, t¶ nh©n vËt (t©m lÝ, ng«n ng÷) cña t¸c gi¶.
2.TÝch hîp víi phÇn V¨n ë tiÕt ¤n tËp vÒ truyÖn, Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh...
3.RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn( cèt truyÖn, nh©n vËt, nghÖ thuËt kÓ chuyÖn)
B.ChuÈn bÞ:
TËp truyÖn ng¾n cña Lª Minh Khuª,¶nh ch©n dung t¸c gi¶.
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra: Ph©n tÝch nh÷ng suy nghÜ vµ c¶m xóc cña nh©n vËt NhÜ trong ®o¹n trÝch BÕn quª
3.Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2 §äc hiÓu v¨n b¶n
GV híng dÉn HS ®äc, kÓ tãm t¾t néi dung truyÖn.
H•y giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶
?TruyÖn ®îc kÓ ë ng«i thø mÊy?
X¸c ®Þnh bè côc cña ®o¹n trÝch, nªu ý mçi phÇn?
?Hoµn c¶nh sèng, chiÕn ®Êu cña ba c« g¸i thanh niªn xung phong ®îc kÓ, t¶ qua nh÷ng chi tiÕt nµo?
§ã lµ mét c«ng viÖc nh thÕ nµo?
? Kh«ng gian trong hang ®¸ lµ c¶nh sinh ho¹t thêng nhËt cña ba c« thanh niªn xung phong. Kh«ng gian Êy hiÖn lªn qua nh÷ng chi tiÕt nµo?
NhËn xÐt g× vÒ cuéc sèng cña hä? Cã sù t¬ng ph¶n nµo gi÷a hai kh«ng gian nµy kh«ng? §ã lµ mét hiÖn thùc nh thÕ nµo? I.TiÕp xóc v¨n b¶n
1.§äc bµi, kÓ tãm t¾t
-§äc víi giäng t©m t×nh, ph©n biÖt lêi kÓ vµ lêi ®èi tho¹i
-KÓ tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch.
2.T×m hiÓu chó thÝch
*T¸c gi¶:
Lª Minh Khuª sinh n¨m 1949 quª ë TÜnh Gia, Thanh Ho¸. Lµ c©y bót n÷ chuyªn viÕt vÒ truyÖn ng¾n
*Tõ khã SGK
*Ng«i kÓ: Ng«i thø nhÊt
3.Bè côc: 3 phÇn
P1: ®Õn “ng«i sao trªn mò” :Ph¬ng §Þnh kÓ vÒ cuéc sèng cña b¶n th©n vµ tæ trinh s¸t mÆt ®êng cña c«.
P2 ®Õn “chÞ Thao b¶o” Mét lÇn ph¸ bom, Nho bÞ th¬ng, hai chÞ em lo l¾ng, ch¨m sãc
P3:Sau phót hiÓm nguy, hai chÞ em ngåi h¸t, niÒm vui tríc c¬n ma ®¸ ®ét ngét.
II.Ph©n tÝch
1.Hoµn c¶nh sèng, chiÕn ®Êu vµ tÝnh c¸ch cña tæ n÷ thanh niªn xung phong trinh s¸t mÆt ®êng
a,Hoµn c¶nh:
*C«ng viÖc:
-§êng bÞ ®¸nh lë loÐt
-Khi cã bom næ th× ch¹y lªn, ®o khèi lîng ®Êt, ®Õm bom cha næ
-BÞ bom vïi lu«n
-Ch¹y trªn cao ®iÓm c¶ ban ngµy
-§Êt bèc khãi, kh«ng khÝ bµng hoµng, m¸y bay × Çm, thÇn kinh c¨ng nh ch•o, tim ®Ëp bÊt chËp c¶ nhÞp ®iÖu “ThÇn chÕt lµ mét tay kh«ng thÝch ®ïa”
=>§ã lµ mét c«ng viÖc c¨ng th¼ng, nguy hiÓm ®ßi hái sù dòng c¶m, b×nh tÜnh , kh«n ngoan, khÐo lÐo, s½n sµng hi sinh.
*Cuéc sèng :
-ë trong mét c¸i hang ngay díi ch©n cao ®iÓm
-C¸i m¸t l¹nh lµm toµn th©n rung lªn ®ét ngét, n»m dµi trªn nÒn Èm, cã thÓ suy nghÜ lung tung.
-T«i dùa vµo thµnh ®¸, khe khÏ h¸t, bÞa ra mµ h¸t
-Nho: võa t¾m ë díi suèi lªn, cø quÇn ¸o ít, ®ßi ¨n kÑo... chèng tay vÒ phÝa sau, tr«ng nã nhÑ nhµng nh mét que kem tr¾ng
-§ãn ma ®¸, vui thÝch cuèng cuång...
=>Cuéc sèng ªm dÞu, b×nh yªn, t¬i trÎ.
+§èi lËp víi khèc liÖt, c¨ng th¼ng
+HiÖn thùc cuéc chiÕn ®Êu gian khæ, ¸c liÖt cña qu©n d©n ta thêi ®¸nh MÜ.
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè, dÆn dß:
-Tãm t¾t néi dung võa ph©n tÝch.
-Híng dÉn: VÒ nhµ häc bµi vµ chuÈn bÞ tiÕp néi dung cho giê sau
********************************************************************
Ngµy so¹n:27-3-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 142 V¨n häc
Nh÷ng ng«i sao xa x«i(T2)
(TrÝch)
Lª Minh Khuª
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
1.Gióp häc sinh c¶m nhËn ®îc t©m hån trong s¸ng, tÝnh c¸ch dòng c¶m hån nhiªn trong cuéc sèng chiÕn ®Êu ®Çy gian khæ, hi sinh nhng vÉn l¹c quan cña ba c« thanh niªn xung phong trªn cao ®iÓm trªn tuyÕn ®êng Trêng S¬n thêi k× chèng MÜ
-ThÊy ®îc nÐt ®Æc s¾c trong c¸ch kÓ chuyÖn, t¶ nh©n vËt (t©m lÝ, ng«n ng÷) cña t¸c gi¶.
2.TÝch hîp víi phÇn V¨n ë tiÕt ¤n tËp vÒ truyÖn, Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh...
3.RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn( cèt truyÖn, nh©n vËt, nghÖ thuËt kÓ chuyÖn)
B.ChuÈn bÞ:
TËp truyÖn ng¾n cña Lª Minh Khuª,¶nh ch©n dung t¸c gi¶.
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra: Ph©n tÝch: Cuéc sèng, c«ng viÖc cña ba c« thanh niªn xung phong trong ®o¹n trÝch Nh÷ng ng«i sao xa x«i?
3.Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2 §äc hiÓu v¨n b¶n
Qua lêi kÓ, tù nhËn xÐt cña Ph¬ng §Þnh vÒ b¶n th©n vµ hai ®ång ®éi, em h•y t×m ra nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch, phÈm chÊt chung cña hä?
NhËn xÐt vÒ nh÷ng phÈm chÊt Êy cña hä-So s¸nh víi h×nh ¶nh nh÷ng ngêi lÝnh l¸i xe trong Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe ...
H•y t×m nh÷ng nÐt c¸ tÝnh riªng cña mçi ngêi?
C¸ch t¶, kÓ nh vËy cã t¸c dông g×?
Bªn c¹nh nh÷ng phÈm chÊt chung nh hai ®ång ®éi, em thÊy Ph¬ng §Þnh cã nh÷ng nÐt riªng g× vÒ t©m hån, tÝnh c¸ch? H•y ph©n tÝch
DiÔn biÕn t©m lÝ mét lÇn ph¸ bom cña Ph¬ng §Þnh ®îc t¶ nh thÕ nµo? §iÒu ®ã thÓ hiÖn râ nÐt phÈm chÊt g× ë c«?
H•y nªu nhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung ®o¹n trÝch võa häc?
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè, dÆn dß:
? V× sao t¸c gi¶ l¹i ®Æt tªn truyÖn lµ Nh÷ng ng«i sao xa x«i?
-VÒ nhµ:
Häc bµi.
ChuÈn bÞ bµi:¤n tËp vÒ truyÖn
II.Ph©n tÝch
2.Nh÷ng phÈm chÊt chung cña ba c« g¸i thanh niªn xung phong:
*Hä lµ nh÷ng c« g¸i cßn rÊt trÎ, cã c¸ tÝnh vµ hoµn c¶nh riªng kh«ng gièng nhau nhng ®Òu cã nh÷ng phÈm chÊt chung:
-Tinh thÇn tr¸ch nhiÖm tù gi¸c rÊt cao, quyÕt t©m hoµn thµnh mäi nhiÖm vô ®îc ph©n c«ng.
-Cã lßng dòng c¶m, s½n sµng hi sinh, kh«ng qu¶n khã kh¨n, gian khæ, hiÓm nguy.
-Cã t×nh ®ång chÝ, ®ång ®éi keo s¬n g¾n bã.
-Hay xóc ®éng, nhiÒu méng m¬, dÔ vui, dÔ buån, thÝc lµm ®Öp cho cuéc sèng cña m×nh dï trong cuéc sèng khã kh¨n ¸c liÖt: ThÝch thªu thïa, thÝch h¸t, thÝch chÐp bµi h¸t, thÝch nhí vÒ nh÷ng ngêi th©n vµ quª h¬ng.
=>§ã lµ nh÷ng phÈm chÊt võa cao ®Ñp, võa b×nh dÞ, hån nhiªn, l¹c quan cña thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam thêi ®¸nh MÜ.
*Tuy nhiªn, mçi ngêi l¹i cã mét c¸ tÝnh riªng:
-Ph¬ng §Þnh nh¹y c¶m vµ l•ng m¹n
-ChÞ Thao nhiÒu tuæi h¬n chÝn ch¾n h¬n, trong c«ng viÖc rÊt b×nh tÜnh, quyÕt liÖt nhng l¹i rÊt sî nh×n thÊy m¸u ch¶y
-Nho: lóc bíng bØnh, lóc lÇm l×, thÝch thªu hoa loÌ loÑt.
=> C¸ch t¶, kÓ vÒ mçi nh©n vËt lµm cho c©u chuyÖn kh¸ sinh ®éng vµ ch©n thËt.
3. Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh:
-Lµ c« g¸i Hµ Néi cã mét thêi häc sinh ªm ®Òm.
-Vµo chiÕn trêng ®• ba n¨m, vît qua bao thö th¸ch hiÓm nghÌo, gi¸p mÆt hµng ngµy víi c¸i chÕt nhng ë c« kh«ng hÒ mÊt ®i sù hån nhiªn trong s¸ng vµ nh÷ng m¬ íc vÒ t¬ng lai.
-Lµ c« g¸i giµu c¶m xóc, nh¹y c¶m, hay m¬ méng, thÝch h¸t, thÝch lµm ®iÖu mét chót tríc nh÷ng chµng lÝnh trÎ.
-C« yªu mÕn, g¾n bã víi ®ång ®éi, c¶m phôc nh÷ng chiÕn sÜ mµ c« ®• gÆp trªn ®êng ra trËn
-Nh¹y c¶m vµ quan t©m ®Õn h×nh thøc cña m×nh: bÝm tãc dµy, cæ cao, ®«i m¾t nh×n xa x¨m..Nh¹y c¶m nhng kÝn ®¸o gi÷a ®¸m ®«ng tëng nh kiªu k×.
*Mét lÇn ph¸ bom:
-Kh«ng ®i khom..
-Dïng xÎng nhá ®µo ®Êt díi qu¶ bom..T«i rïng m×nh... cÈn thËn bá gãi thuèc m×n xuèng, ch©m ngßi.NÐp vµo bøc têng ®Êt, tim ®Ëp kh«ng râ ...
=> t©m lÝ nh©n vËt ®îc t¶ rÊt tØ mØ: håi hép lo l¾ng, c¨ng th¼ng , ®ã lµ diÔn biÕn t©m lÝ rÊt thùc ph¶i lµ ngêi trong cuéc míi cã thÓ t¶ ®îc nh thÕ.
*NhËn xÐt:
T©m hån Ph¬ng §Þnh thËt phong phó trong s¸ng nhng kh«ng phøc t¹p.
III.Tæng kÕt:
-NghÖ thuËt:kÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt, miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt, xen kÏ ®o¹n håi øc, giäng ®iÖu ng«n ng÷ tù nhiªn..
-Néi dung:Ghi nhí
Ngµy so¹n:28-3-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 143: ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn tËp lµm v¨n
A.Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp hoc sinh
- ¤n l¹i nh÷ng kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn nãi chung.
- TËp trung suy nghÜ vÒ mét hiÖn tîng thùc tÕ ë ®Þa ph¬ng .
- TÝch hîp víi c¸c v¨n b¶n v¨n vµ c¸c bµi tiÕng viÖt, tËp lµm v¨n.
- RÌn kÜ n¨ng viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù vËt, hiÖn tîng x• héi ë ®Þa ph¬ng.
B.ChuÈn bÞ:
-ThÇy: ChuÈn bÞ néi dung.
-Trß: ChuÈn bÞ néi dung gi¸o viªn ®• híng dÉn giê tríc.
C.TiÕn tr×nh lªn líp:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:ViÖc chuÈn bÞ bµi cña häc sinh ë nhµ.
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
HiÖn nay trong thùc tÕ cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò con ngêi ph¶i quan t©m ®Ó t×m gi¶i ph¸p tèi u nh vÊn ®Ò m«i trêng, vÊn ®Ò quyÒn trÎ em, vÊn ®Ò x• héi… §ã lµ nh÷ng vÊn ®Ò mµ tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ph¶i quan t©m ®ång thêi nã lµ vÊn ®Ò cô thÓ cña tõng ®Þa ph¬ng ph¶i gi¶i quyÕt. H«m nay chóng ta sÏ cïng nhau ®i t×m hiÓu vÒ vµ viÕt vÒ mét vÊn ®Ò thùc tÕ ë ®Þa ph¬ng m×nh.
*Ho¹t ®éng 2: Néi dung
1.Híng dÉn mét sè vÊn ®Ò ®• chuÈn bÞ tõ tiÕt101
a.X¸c ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò cã thÓ viÕt ë ®Þa ph¬ng
(Nh¾c l¹i néi dung ®• chuÈn bÞ ë tiÕt 101)
? ë ®Þa ph¬ng em, em thÊy vÊn ®Ò - VÊn ®Ò m«i trêng:
nµo cÇn ph¶i bµn b¹c trao ®æi thèng + HËu qu¶ cña viÖc ph¸ rõng lò lôt, h¹n h¸n…
nhÊt thùc hiÖn ®Ó mang l¹i lîi Ých + HËu qu¶ cña viÖc chÆt ph¸ c©y xanh « nhiÔm
chung cho mäi ngêi? bÇu kh«ng khÝ.
- VÊn ®Ò m«i trêng. + HËu qu¶ cña r¸c th¶i bõa b•i khã tiªu hñy.
? VËy khi viÕt vÒ vÊn ®Ò m«i trêng
th× cÇn viÕt vÒ nh÷ng khÝa c¹nh nµo?
- VÊn ®Ò vÒ quyÒn trÎ em - VÊn ®Ò quyÒn trÎ em.
? Khi viÕt vÒ vÊn ®Ò nµy th× thùc tÕ ë + Sù quan t©m cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng ®Õn trÎ
®Þa ph¬ng em cÇn ®Ò cËp ®Õn nh÷ng em (x©y dùng, söa ch÷a trêng häc…).
khÝa c¹nh nµo? + Sù quan t©m cña nhµ trêng ®Õn trÎ em (x©y
dùng khung c¶nh s ph¹m phï hîp..)
+ Sù quan t©m gióp ®ì cña gia ®×nh.
-VÊn ®Ò vÒ x• héi - VÊn ®Ò x• héi:
? Khi viÕt vÒ vÊn ®Ò nµy ta cÇn khai + Sù quan t©m gióp ®ì ®èi víi c¸c gia ®×nh thuéc
th¸c nh÷ng khÝa c¹nh nµo ë ®Þa diÖn chÝnh s¸ch
ph¬ng m×nh? + Nh÷ng tÊm g¬ng s¸ng trong thùc tÕ(vÒ lßng
nh©n ¸i, ®øc hi sinh …)
b. X¸c ®Þnh c¸ch viÕt
? VËy khi viÕt bÊt cø mét vÊn ®Ò g× ta - Yªu cÇu vÒ néi dung
cÇn ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu g× + Sù viÖc hiÖn tîng ®îc ®Ò cËp ph¶i mang tÝnh
vÒ néi dung? phæ biÕn trong x• héi
+ Ph¶i trung thùc cã tÝnh x©y dùng, kh«ng s¸o
rçng
+ Ph©n tÝch nguyªn nh©n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch
quan vµ cã søc thuyÕt phôc
+ Néi dung bµi viÕt gi¶n dÞ dÔ hiÓu tr¸nh dµi dßng
? VËy bè côc cña mét v¨n b¶n cÇn cã - Yªu cÇu vÒ h×nh thøc:
mÊy phÇn? Lµ nh÷ng phÇn nµo? §Ó lµm + Ph¶i ®ñ bè côc ba phÇn (MB, TB, KB).
râ nh÷ng phÇn ®ã cÇn tr×nh bµy ra sao? + Ph¶i cã ®ñ luËn ®iÓm, luËn cø, lËp luËn.
*Ho¹t ®éng 3 TiÕn hµnh ®äc bµi viÕt cña mçi c¸ nh©n trong nhãm
-C¸c thµnh viªn nhËn xÐt (Cã ghi biªn b¶n nhãm)
-Mçi nhãm chon mét bµi ®äc tríc líp.
-Häc sinh nhËn xÐt
-Gi¸o viªn ®¸nh gi¸ bµi viÕt cña c¸c nhãm.
* Ho¹t ®éng 4: Cñng cè- dÆn dß:
- HÖ thèng néi dung toµn bµi, kh¾c s©u kiÕn thøc c¬ b¶n.
- VÒ nhµ viÕt mét v¨n b¶n hoµn chØnh (chän mét trong c¸c vÊn ®Ò ®• híng dÉn)
********************************************************************
So¹n:-29-3-2008
Gi¶ng:
TiÕt 144: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
–H/s nhËn ®îc kÕt qu¶ bµi viÕt sè 7, nh÷ng u ®iÓm, nh÷ng lçi ®• m¾c vÒ néi dung vµ h×nh thøc bµi viÕt
-Söa nh÷ng lçi ®• m¾c trong bµi viÕt, viÕt l¹i nh÷ng ®o¹n v¨n.
-RÌn kÜ n¨ng viÕt v¨n cho H/S.
B.ChuÈn bÞ:
-G/V: KÕt qu¶ bµi viÕt sè 7: §iÓm sè vµ nh÷ng nhËn xÐt, nh÷ng vÝ dô trong bµi lµm cña häc sinh.
-H/S:
+Lý thuyÕt d¹ng v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.
+Yªu cÇu cña ®Ò bµi bµi viÕt sè 7
C.TiÕn tr×nh lªn líp:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra:
-ViÖc chuÈn bÞ cña häc sinh cho tiÕt tr¶ bµi
3.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Sù cÇn thiÕt cña tiÕt tr¶ bµi víi H/S.
*Ho¹t ®éng 2:
G/V: §äc l¹i ®Ò bµi, bµi viÕt sè 7
H/S: Ghi ®Ò vµo vë.
? KiÓu ®Ò thuéc thÓ lo¹inµo?
? Néi dung cña ®Ò Y/C?
? H×nh thøc cña bµi viÕt?
B¶ng phô: GV ghi dµn bµi chuÈn bÞ s½n ®Ó HS ®èi chiÕu , so s¸nh bµi viÕt cña m×nh.
G/V: NhËn xÐt u ®iÓm, khuyÕt ®iÓm cña bµi viÕt.
+ VÒ néi dung?
+ VÒ h×nh thøc?
G/V: NhËn xÐt râ nh÷ng nhîc ®iÓm cña bµi viÕt
+Nhîc ®iÓm chñ yÕu trong bµi cha thùc hiÖn tèt vµ cha ®Çy ®ñ?
G/v: Tr¶ bµi cho häc sinh nhËn ®îc cô thÓ kÕt qu¶ vÒ ®iÓm.
G/v: Tæng hîp ®iÓm cña bµi viÕt.
G/v: §äc 1 sè ®o¹n v¨n viÕt tèt cã nªu tªn H/S.
§äc 1 sè ®o¹n viÕt yÕu (Kh«ng nªu tªn häc sinh)
G/v: y/c H/S söa lçi bµi viÕt
H/S: Söa nh÷ng lçi ®• m¾c cô thÓ trong bµi viÕt cña m×nh.
H/S:Cã nh÷ng th¾c m¾c g× cÇn gi¶i ®¸p.
G/v: Nªu y/c cñng cè.
H/S: Thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu cha hoµn thµnh.
G/v: Nªu yªu cÇu vÒ nhµ cho H/S
I.§Ò bµi
H×nh ¶nh bÕp löa trong bµi th¬ “BÕp Löa” cña B»ng ViÖt.
II.Yªu cÇu chung.
1.Néi dung
-ThÓ lo¹i: NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬.
-VÊn ®Ò nghÞ luËn: H/¶nh bÕp löa trong bµi th¬ “ BÕp Löa”
-Nh÷ng néi dung cÇn tr×nh bµy trong bµi viÕt:
+H×nh ¶nh bÕp löa xuyªn suèt toµn bé bµi th¬ :
- Gîi l¹i nh÷ng kû niÖm vÒ ngêi bµ vµ t×nh bµ ch¸u.
- ThÓ hiÖn lßng kÝnh yªu, biÕt ¬n cña ngêi ch¸u ®i xa, ®• trëng thµnh víi bµ, víi gia ®×nh, quª h¬ng, ®Êt níc.
- S¸ng t¹o h×nh ¶nh bÕp löa võa thùc, võa mang ý nghÜa biÓu tîng.
2.H×nh thøc:
-Bè côc ®ñ 3 phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi.
-Gi÷a c¸c phÇn c¸c ®o¹n ph¶i ®¶m b¶o sù liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau.
-Bµi viÕt tr×nh bµy s¹ch ®Ñp, khoa häc.
III.§¸p ¸n chÊm.
1.Më bµi: (2®iÓm)
Giíi thiÖu bµi th¬ “BÕp löa”, nªu ý kiÕn kh¸i qu¸t cña m×nh vÒ h×nh ¶nh bÕp löa trong bµi th¬.
2.Th©n bµi: (5®iÓm)
Ph©n tÝch, nªu nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ vÒ h×nh ¶nh bÕp löa trong bµi th¬:
- H×nh ¶nh bÕp löa xuyªn suèt toµn bé bµi th¬.
-H×nh ¶nh bÕp löa kh¬i nguån cho dßng håi tëng c¶m xóc vÒ bµ.
-H×nh ¶nh bÕp löa gîi nh¾c cuéc sèng –kØ niÖm tuæi th¬ sèng bªn bµ vµ h×nh ¶nh ngêi bµ.
-H×nh ¶nh bÕp löa gîi nh÷ng suy nghÜ vÒ cuéc ®êi bµ.
-H×nh ¶nh bÕp löa lu«n g¾n víi h×nh ¶nh ngêi bµ. BÕp löa b×nh dÞ, th©n thuéc mµ kú diÖu , thiªng liªng.
- Sù s¸ng t¹o h×nh ¶nh bÕp löa võa thùc võa mang ý nghÜa biÓu tîng.
3.KÕt bµi: (2 ®iÓm)
Lßng kÝnh yªu tr©n träng, biÕt ¬n cña ngêi ch¸u víi ngêi bµ vµ còng lµ ®èi víi gia ®×nh, quª h¬ng, ®Êt níc.
4.H×nh thøc (1 ®iÓm)
-Tr×nh bµy s¹ch ®Ñp, khoa häc, bè côc m¹ch l¹c, râ rµng
IV.NhËn xÐt u, khuyÕt ®iÓm
1.¦u ®iÓm:
-H/S ®• nghÞ luËn ®îc ®óng thÓ lo¹i ,néi dung mµ ®Ò bµi yªu cÇu.
-Bè côc ®Çy ®ñ, chÆt chÏ, c¸c luËn ®iÓm râ rµng.
2.Nhîc ®iÓm
-ViÖc s¾p xÕp c¸c luËn ®iÓm ë mét sè bµi cha hîp lý, cßn thiÕu.
-ViÖc ph©n tÝch cßn cha cã tÝnh kh¸i qu¸t ë mét sè bµi.
-LÝ lÏ sau mçi dÉn chøng vµ lÝ lÏ ®Ó kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò cha s©u.
3.Tr¶ bµi cho häc sinh:
-Tr¶ bµi; tæng hîp c¸c ®iÓm cña bµi viÕt.
-Nªu tªn mét sè bµi kh¸, giái, ®äc mét sè ®o¹n v¨n viÕt tèt.
-Mét sè ®o¹n m¾c lçi ®äc tríc líp tr¸nh nªu tªn häc sinh.
IV.Söa lçi vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c:
-Y/c häc sinh söa lçi vÒ néi dung, vÒ h×nh thøc trong bµi viÕt cña m×nh.
-Lçi vÒ dïng tõ, viÕt c©u, viÕt ®o¹n
-Lçi vÒ ch÷ viÕt
-Tù viÕt l¹i nh÷ng ®o¹n v¨n ®• m¾c lçi.
*Gi¶i ®¸p th¾c m¾c cho häc sinh (nÕu cã).
Cñng cè, dÆn dß:
-KiÓm tra: y/c gi¶i quyÕt ®Ò bµi bµi viÕt sè 7.
-KiÓm tra l¹i viÖc söa lçi cña H/S.
-ViÕt l¹i nh÷ng ®o¹n ®• m¾c lçi trong bµi viÕt.
-§äc tham kh¶o c¸c bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬
********************************************************************
Ngµy so¹n:30-3
Ngµy d¹y:
TiÕt 145 TËp lµm v¨n
Biªn b¶n
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Gióp häc sinh n¾m ®îc c¸ch viÕt mét biªn b¶n th«ng thêng.
-TÝch hîp víi V¨n vµ TiÕng ViÖt qua c¸c bµi ®• häc.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt mét v¨n b¶n hµnh chÝnh theo mÉu.
B.ChuÈn bÞ:
-B¶ng phô
-Mét sè biªn b¶n mÉu
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc.
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc
2.KiÓm tra
3.Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2 H×nh thµnh kh¸i niÖm míi
§äc hai v¨n b¶n trong SGK
a,Biªn b¶n ghi l¹i nh÷ng sù viÖc g×?
b,Biªn b¶n cÇn ph¶i ®¹t nh÷ng yªu cÇu g× vÒ néi dung vµ h×nh thøc?
KÓ tªn mét sè biªn b¶n em biÕt?
?Biªn b¶n lµ g×?
PhÇn më ®Çu cña biªn b¶n gåm nh÷ng môc nµo? Tªn cña biªn b¶n ®îc viÕt nh thÕ nµo?
PhÇn néi dung gåm nh÷ng môc g×?NhËn xÐt c¸ch ghi nh÷ng néi dung nµy trong biªn b¶n? TÝnh chÝnh x¸c, cô thÓ cña biªn b¶n cã gi¸ trÞ g×?
PhÇn kÕt thóc cña biªn b¶n cã nh÷ng môc nµo?Môc kÝ tªn díi biªn b¶n nãi lªn ®iÒu g×?
HS ®äc Ghi nhí
-HS lµm bµi tËp theo nhãm
-§¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy
-NhËn xÐt, kÕt luËn
I.§Æc ®iÓm cña biªn b¶n:
1.Ng÷ liÖu:
a,Biªn b¶n sinh ho¹t chi ®éi tuÇn 6
b,Biªn b¶n tr¶ l¹i giÊy tê, tang vËt.....
2.NhËn xÐt:
a,Biªn b¶n ghi l¹i:
-Biªn b¶n a: néi dung diÔn biÕn, c¸c thµnh phÇn tham dù mét cuéc häp chi ®éi.
-Biªn b¶n b: néi dung diÔn biÕn, c¸c thµnh phÇn tham dù mét cuéc trao tr¶ giÊy tê, tang vËt, ph¬ng tiÖn cho ngêi vi ph¹m sau khi ®• xö lÝ.
b,Yªu cÇu vÒ néi dung vµ h×nh thøc:
+VÒ néi dung:Sè liÖu, sù kiÖn ph¶i chÝnh x¸c,cô thÓ.
-Ghi chÐp ph¶i trung thùc, ®Çy ®ñ, kh«ng suy diÔn chñ quan.
-Thñ tôc ph¶i chÆt chÏ( ghi râ thêi gian ®Þa ®iÓm cô thÓ)
-Lêi v¨n ng¾n gän, chÝnh x¸c, chØ cã mét c¸ch hiÓu, tr¸nh mËp mê tèi nghÜa.
+VÒ h×nh thøc:
-Ph¶i viÕt ®óng mÉu quy ®Þnh
-Kh«ng trang trÝ c¸c ho¹ tiÕt, tranh ¶nh minh ho¹ ngoµi néi dung cña biªn b¶n.
c,KÓ tªn mét sè biªn b¶n thêng gÆp:
-Biªn b¶n ®¹i héi Chi ®éi.
-Biªn b¶n ®¹i héi Chi ®oµn.
-Biªn b¶n häp líp...
-Biªn b¶n vÒ viÖc vi ph¹m..
*KÕt luËn: (Ghi nhí :môc 1, 2)
II.C¸ch viÕt biªn b¶n:
1.PhÇn më ®Çu:
-Quèc hiÖu, tiªu ng÷, tªn biªn b¶n, thêi gian, ®Þa ®iÓm, thµnh phÇn tham dù lËp biªn b¶n.
-Tªn cña biªn b¶n ph¶i nªu râ néi dung chÝnh cña biªn b¶n.
2.PhÇn néi dung:Gåm c¸c môc
-Ghi l¹i diÔn biÕn, kÕt qu¶ cña sù viÖc
-C¸ch ghi ph¶i trung thùc, kh¸ch quan, kh«ng ®îc thªm vµo ý kiÕn chñ quan cña ngêi viÕt.
-TÝnh chÝnh x¸c, cô thÓ cña biªn b¶n gióp cho ngêi cã tr¸ch nhiÖm lµm c¬ së ®Ó xem xÐt, ®a ra nh÷ng kÕt luËn ®óng ®¾n.
3.PhÇn kÕt thóc: Gåm c¸c môc
-Thêi gian kÕt thóc.
-Hä tªn, ch÷ kÝ cña chñ to¹,th kÝ hoÆc c¸c bªn tham gia lËp biªn b¶n.
-Ch÷ kÝ thÓ hiÖn t c¸ch ph¸p nh©n cña nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm lËp biªn b¶n.
*Ghi nhí: SGK
III.LuyÖn tËp
Bµi tËp 2(SGK)
H•y ghi l¹i phÇn më ®Çu, c¸c môc lín trong phÇn néi dung, phÇn kÕt thóc cña biªn b¶n cuéc häp giíi thiÖu ®éi viªn u tó cña chi ®éi cho §oµn TNCS Hå ChÝ Minh.
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè, dÆn dß:
-HÖ thèng kiÕn thøc toµn bµi, c¸ch viÕt biªn b¶n.
-VÒ nhµ: ViÕt mét biªn b¶n häp líp mµ em ®• ®îc tham dù
-ChuÈn bÞ :LuyÖn tËp viÕt biªn b¶n
********************************************************************
Ngµy so¹n:1-4
Ngµy d¹y:
TiÕt 146 V¨n häc
R«-Bin-X¬n ngoµi ®¶o hoang
(TrÝch)
§e-ni-¬n §i-Ph«
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
1.Gióp häc sinh hiÓu vµ h×nh dung ®îc cuéc sèng gian khæ vµ tinh thÇn l¹c quan cña R«-bin-x¬n mét m×nh trªn ®¶o hoang, béc lé qua bøc ch©n dung tù ho¹ cña nh©n vËt; nghÖ thuËt vÏ ch©n dung nh©n vËt ®Æc s¾c cña t¸c gi¶.
2.TÝch hîp víi TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n (C¸c bµi ®• häc)
3.RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt
B.ChuÈn bÞ:
TiÓu thuyÕt R«-bin-x¬n Cru-x«
Tranh minh ho¹ R«-bin –x¬n
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc:
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc:
2.KiÓm tra
-V× sao t¸c gi¶ Lª minh Khuª ®Æt tªn truyÖn lµ Nh÷ng ng«i sao xa x«i? Nhan ®Ò Êy gîi cho em c¶m nhËn g×?
-Kh¸i qu¸t nh÷ng phÈm chÊt chung cïng nh÷ng nÐt riªng cña Ph¬ng §Þnh, Nho,chÞ Thao.NhËn xÐt g× vÒ ng«i kÓ,cèt truyÖn?
3.Bµi míi:
*Ho¹t ®éng 2 §äc hiÓu v¨n b¶n
GV híng dÉn HS ®äc bµi
HS ®äc-nhËn xÐt c¸ch ®äc cña b¹n
Nªu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶?
§o¹n trÝch nªn chia lµm mÊy ®o¹n? ý mçi ®o¹n?
?Trang phôc cña R«-bin-x¬n gåm nh÷ng thø g×? mçi thø Êy ®îc kÓ vµ t¶ nh thÕ nµo?
NhËn xÐt g× vÒ c¸ch t¶, kÓ cña t¸c gi¶?
§ã lµ trang phôc, trang bÞ nh thÕ nµo?
Em cã suy nghÜ g× vÒ trang phôc, trang bÞ cña R«-bin-x¬n (Trong ®iÒu kiÖn sèng lóc ®ã cña anh) ?
DiÖn m¹o cña R«-bin-x¬n ®îc t¶ qua chi tiÕt nµo?
NhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ? Qua diÖn m¹o Êy ta hiÓu thªm g× ë R«-bin-x¬n?
Ho¹t ®éng nhãm:Th¶o luËn
-Chóng ta thÊy g× sau bøc ch©n dung cña R«-bin-x¬n?
?Nªu nhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt vµ néi dung ®o¹n trÝch I.TiÕp xóc v¨n b¶n
1.§äc bµi
-Giäng ®äc trÇm tÜnh, vui vui, pha chót hãm hØnh, tù giÔu cît
2.T×m hiÓu chó thÝch
-T¸c gi¶ (SGK)
-Tõ khã
3.Bè côc: 3 ®o¹n
§1: “nh díi ®©y”:C¶m gi¸c chung khi tù ng¾m minh cña R«-bin-x¬n
§2: “khÈu sóng cña t«i”:Trang phôc, trang bÞ cña R«-bin-x¬n
§3: DiÖn m¹o cña vÞ chóa ®¶o
II.Ph©n tÝch
1.Trang phôc cña R«-bin-x¬n
-Mò:to tíng, cao lªu ®ªu, ch¼ng ra h×nh thï g×, lµm b»ng da dª
-¸o:b»ng tÊm da dª, v¹t dµi tíi lng chõng b¾p ®ïi
-QuÇn:loe ,l«ng dª thâng xuèng
-ñng;Da dª, h×nh d¸ng hÕt søc k× côc
-Th¾t lng:da dª
-Lñng l¼ngbªn nµy mét chiÕc ca nhá, bªn kia mét chiÕc r×u con
-§eo hai c¸i tói b»ng da dª...
=>t¶ rÊt kÜ, giäng v¨n dÝ dám
Trang phôc, trang bÞ hÕt søc ®éc ®¸o ®Æc biÖt.Nã lµ kÕt qu¶ cña lao ®éng s¸ng t¹o, cña nghÞ lùc vµ tinh thÇn vît lªn hoµn c¶nh ®Ó sèng mét c¸ch t¬ng ®èi tho¶i m¸i trong ®iÒu kiÖn cã thÓ cã cña m×nh.
2.DiÖn m¹o cña R«-bin-x¬n
-Mµu da kh«ng ®Õn nçi ®en ch¸y...
-R©u:dµi, xÐn tØa thµnh mét cÆp ria mÐp to tíng kiÓu Håi gi¸o...
=>C¸ch kÓ dÝ dám, kh«i hµi vÒ níc da ®en mét c¸ch kh«ng b×nh thêng v× cuéc sèng ë trªn ®¶o v« cïng kh¾c nghiÖt, gian khæ.C¸ch xÐn tØa r©u cho thÊy: anh kh«ng ®¸nh mÊt hi väng sèng ®Ó trë vÒ.
3.§»ng sau bøc ch©n dung
-ThÊy ®îc cuéc sèng gian nan, vÊt v¶ trªn ®¶o hoang h¬n mêi n¨m trêi cña anh.
-ThÊy ®îc nghÞ lùc, trÝ th«ng minh sù khÐo lÐo, ®Çu ãc thùc tÕ, quyÕt t©m sèng, tÝnh c¸ch kiªn cêng, tinh thÇn l¹c quan, yªu ®êi cña R«-bin-x¬n
III.Tæng kÕt
Ghi nhí(SGK)
Ho¹t ®éng 3 Cñng cè dÆn dß
-T¹i sao t¸c gi¶ l¹i t¶ trang phôc kÜ h¬n diÖn m¹o?
-Rót ra bµi häc cho b¶n th©n lµ g× tõ ®o¹n trÝch võa häc?
-ChuÈn bÞ bµi Bè cña Xi-m«ng
*******************************************************************
Ngµy so¹n:3-4-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 147 TiÕng ViÖt
Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p (T1)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
1.¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ ng÷ ph¸p ®• häc (Tõ lo¹i, Côm tõ)
2.TÝch hîp víi V¨n vµ TËp lµm v¨n
3.RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông c¸c kiÕn thøc ng÷ ph¸p vµo nãi, viÕt trong giao tiÕp x• héi vµ trong viÖc viÕt bµi TËp lµm v¨n.
B.ChuÈn bÞ:
-GV: Hîp ®ång häc tËp
-HS:¤n tËp kiÕn thøc theo néi dung «n tËp
-ChuÈn bÞ b¶ng phô
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc
2.KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh
3.Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2 ¤n tËp
1.GV giao hîp ®ång cho häc sinh
-C¸c nhãm nhËn nhiÖm vô, th¶o luËn, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng phô
NhiÖm vô cña c¸c nhãm:
-Nhãm 1:Kh¸i niÖm danh tõ, ®éng tõ
- Nhãm 2:Kh¸i niÖm tÝnh tõ, sè tõ
-Nhãm 3:Kh¸i niÖm®¹i tõ, lîng tõ
- Nhãm 4:Kh¸i niÖm chØ tõ, phã tõ
-Nhãm 5:Kh¸i niÖm quan hÖ tõ, trî tõ
- Nhãm 6:Kh¸i niÖm t×nh th¸i tõ, th¸n tõ
*PhÇn bµi tËp:
Nhãm 1 , 2 ,3: bµi 1+ bµi 2+ bµi 3
Nhãm 4,5,6: bµi 4,5
2.C¸c nhãm tr×nh bµy phÇn lÝ thuyÕt sau ®ã tr×nh bµy kÕt qu¶ bµi tËp ®îc giao.
A.Tõ lo¹i
I.Danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ
1.Bµi tËp 1: X¸c ®Þnh danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ
-Danh tõ: lÇn, l¨ng ,lµng
-§éng tõ: nghÜ ngîi, phôc dÞch,®Ëp
-TÝnh tõ: hay, ®ét ngét, sung síng
2.Bµi tËp 2 + bµi tËp 3
T×m hiÓu kh¶ n¨ng kÕt hîp cña danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ
a, Danh tõ cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ :nh÷ng, c¸c, mét
nh÷ng ,c¸c, mét + lÇn, lµng, c¸i l¨ng, «ng gi¸o
b,§éng tõ cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ: h•y, ®•, võa
h•y, ®•, võa + ®äc, nghÜ ngîi,phôc dÞch, ®Ëp
c,TÝnh tõ cã thÓ kÕt hîp víi c¸c tõ :RÊt, h¬i, qu¸
RÊt, h¬i, qu¸ +hay, ®ét ngét, ph¶i, sung síng
3.Bµi tËp 4: §iÒn tõ vµo b¶ng sau:
(B¶ng phô theo mÉu trong SGK)
4.Bµi tËp 5 T×m hiÓu sù chuyÓn lo¹i cña tõ:
a, Tõ trßn lµ tÝnh tõ, trong c©u v¨n nã ®îc dïng nh ®éng tõ.
b,Tõ lÝ tëng lµ danh tõ trong c©u v¨n nµy nã ®îc dïng nh tÝnh tõ
c,Tõ b¨n kho¨n lµ tÝnh tõ, trong c©u v¨n nµy nã ®îc dïng nh danh tõ.
• Ho¹t ®éng 3: Cñng cè ,dÆn dß
-HÖ thèng kiÕn thøc võa «n tËp.
-VÒ nhµ: ChuÈn bÞ c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK
***************************************************
Ngµy so¹n:4-4-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 148 TiÕng ViÖt
Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p (T2)
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
1.¤n tËp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ ng÷ ph¸p ®• häc (Tõ lo¹i, Côm tõ)
2.TÝch hîp víi V¨n vµ TËp lµm v¨n
3.RÌn luyÖn kÜ n¨ng vËn dông c¸c kiÕn thøc ng÷ ph¸p vµo nãi, viÕt trong giao tiÕp x• héi vµ trong viÖc viÕt bµi TËp lµm v¨n.
B.ChuÈn bÞ:
-GV: Hîp ®ång häc tËp
-HS:¤n tËp kiÕn thøc theo néi dung «n tËp
-ChuÈn bÞ b¶ng phô
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc
2.KiÓm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh
3.Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2 ¤n tËp
1.GV giao hîp ®ång cho häc sinh
-C¸c nhãm nhËn nhiÖm vô, th¶o luËn, ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng phô
NhiÖm vô cña c¸c nhãm:
a,C¸c nhãm lµm bµi tËp 1 vµ 2(PhÇn II.C¸c tõ lo¹i kh¸c)
b, Nhãm 1,2 lµm bµi 1-Nhãm 4,3 lµm bµi tËp 2-Nhãm 5,6 lµm bµi tËp 3 (PhÇn B Côm tõ)
2.C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ bµi tËp ®îc giao.
-C¸c nhãm nhËn xÐt, bæ sung.
-GV: ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ bµi tËp cña c¸c nhãm
II.C¸c tõ lo¹i kh¸c:
§iÒn tõ in ®Ëm trong c¸c c©u vµo b¶ng tæng hîp
Sè tõ §¹i tõ Lîng tõ ChØ tõ Phã tõ QHT trî tõ T×nh th¸i tõ th¸n tõ
ba, n¨m t«i, bao nhiªu, bao giê,bÊy giê nh÷ng Êy,®©u ®•,
míi,
®•,
®ang ë,
cña,
nhng,
nh chØ,
c¶,
ngay,
chØ h¶ trêi
¬i
B.Côm tõ:
1.Bµi tËp 1: X¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch c¸c côm danh tõ
a, TÊt c¶ nh÷ng ¶nh hëng quèc tÕ ®ã
-mét nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam
-mét lèi sèng rÊt b×nh dÞ......
b,nh÷ng ngµy khëi nghÜa dån dËp ë lµng
c,TiÕng cêi nãi......
*ChØ ra dÊu hiÖu cho biÕt ®ã lµ cum danh tõ:
-Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm lµ phÇn trung t©m cña côm danh tõ
-DÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt côn danh tõ lµ tõ nh÷ng ë phÝa tríc hoÆc cã thÓ thªm tõ nh÷ng vµo tríc phÇn trung t©m.
2.Bµi tËp 2:X¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch c¸c côm ®éng tõ
a, Võa lóc Êy, t«i ®• ®Õn gÇn anh.Víi lßng mong nhí cña anh, ch¾c anh nghÜ r»ng, con anh sÏ ch¹y x« vµo lßng anh, sÏ «m chÆt lÊy cæ anh
b,¤ng chñ tÞch lµng em võa lªn c¶i chÝnh...
*Nh÷ng tõ g¹ch ch©n lµ phÇn trung t©m cña côm ®éng tõ
-DÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt côm ®éng tõ lµ c¸c tõ: ®•, sÏ,võa
3.Bµi tËp 3 X¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch côm tÝnh tõ
a, rÊt ViÖt Nam, rÊt b×nh dÞ, rÊt ViÖt Nam, rÊt Ph¬ng §«ng, rÊt míi, rÊt hiÖn ®¹i
b,sÏ kh«ng ªm ¶
c,phøc t¹p h¬n,còng phong phó vµ s©u s¾c h¬n
*Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm lµ phÇn trung t©m cña côm tÝnh tõ, ë ®©y cã hai tõ ViÖt Nam vµ Ph¬ng §«ng lµ c¸c danh tõ ®îc dïng lµm tÝnh tõ.
-DÊu hiÖu ®Ó nhËn biÕt côm tÝnh tõ lµ tõ rÊt, hoÆc cã thÓ thªm tõ rÊt vµo phÝa tríc.
• Ho¹t ®éng 3: Cñng cè ,dÆn dß
-HÖ thèng kiÕn thøc võa «n tËp.
-VÒ nhµ: ChuÈn bÞ bµi : Tæng kÕt Ng÷ ph¸p( TiÕp)
***************************************************
Ngµy so¹n: 5-4-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 149 TËp lµm v¨n
LuyÖn tËp viÕt biªn b¶n
A.Môc tiªu cÇn ®¹t
-¤n tËp lÝ thuyÕt vµ c¸ch viÕt biªn b¶n
-TÝch hîp víi V¨n, TiÕng ViÖt vµ vèn sèng thùc tÕ.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng lËp biªn b¶n theo nh÷ng yªu cÇu vÒ h×nh thøc vµ néi dung nhÊt ®Þnh.
B.ChuÈn bÞ:
Biªn b¶n mÉu
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1,Tæ chøc
2.KiÓm tra:
Biªn b¶n lµ g×? nªu c¸ch viÕt biªn b¶n?
3.Bµi míi: LuyÖn tËp
*Ho¹t ®éng 2
C¸c nhãm th¶o luËn , ghi kÕt qu¶ vµo giÊy to
Dùa vµo c©u hái sau :Néi dung nh trong SGK ®• ®Çy ®ñ d÷ liÖu ®Ó lËp mét biªn b¶n cha? cÇn thªm bít nh÷ng g×? CÇn s¾p xÕp l¹i nh thÕ nµo cho phï hîp?
-C¸c nhãm th¶o luËn viÕt biªn b¶n theo yªu cÇu cña ®Ò bµi.
-§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy tríc líp
-C¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung
-GV: §¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña c¸c nhãm
I.Bµi tËp 1SGK
-§äc néi dung
-S¾p xÕp l¹i cho hîp lÝ:
1,b( “kÕt thóc...”
ghi ë cuèi biªn b¶n
2,a
3,d
4,c
5,e,g
6,h
II.Bµi tËp 2: H•y ghi l¹i biªn b¶n häp líp tuÇn võa qua cña líp em
-Quèc hiÖu vµ tiªu ng÷
-§Þa ®iÓm, thêi gian
-Tªn biªn b¶n
-Thµnh phÇn tham dù
-DiÔn biÕn vµ kÕt qu¶ héi nghÞ
-Thêi gian kÕt thóc, thñ tôc kÝ x¸c nhËn
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè, dÆn dß:
-Nªu l¹i néi dung ph¶i cã cña biªn b¶n.
-VÒ nhµ viÕt mét biªn b¶n : Biªn b¶n häp chi ®éi chuÈn bÞ cho ho¹t ®éng chµo mõng ngµy 26-3
-ChuÈn bÞ bµi Hîp ®ång
********************************************************************
Ngµy so¹n: 5-4-2008
Ngµy d¹y:
TiÕt 150 TËp lµm v¨n
Hîp ®ång
A.Môc tiªu cÇn ®¹t:
-HS n¾m ®îc h×nh thøc vµ néi dung cña v¨n b¶n hîp ®ång, mét lo¹i v¨n b¶n hµnh chÝnh th«ng dông trong ®êi sèng.
-TÝch hîp víi V¨n vµ TiÕng ViÖt qua c¸c bµi ®• häc.
-RÌn luyÖn kÜ n¨ng t¹o lËp v¨n b¶n hµnh chÝnh.
B.ChuÈn bÞ:
Hîp ®ång mÉu
C.Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
*Ho¹t ®éng 1 Khëi ®éng
1.Tæ chøc
2.KiÓm tra: KiÓm tra bµi tËp tiÕt 149 lµm ë nhµ.
3.Bµi míi
*Ho¹t ®éng 2 H×nh thµnh kh¸i niÖm míi
§äc v¨n b¶n trong SGK.
+C¸c nhãm th¶o luËn c¸c c©u hái sau:
-T¹i sao cÇn ph¶i cã hîp ®ång?
-Hîp ®ång ghi l¹i nh÷ng néi dung g×?
-Hîp ®ång cÇn ph¶i ®¹t nh÷ng yªu cÇu nµo?
-H•y kÓ tªn nh÷ng hîp ®ång mµ em biÕt?
+§¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn cña nhãm
-C¸c nhãm nhËn xÐt bµi cña nhãm võa tr×nh bµy
*GV: kÕt luËn
?ThÕ nµo lµ hîp ®ång?
§äc môc 1 Ghi nhí
Dùa vµo ng÷ liÖu võa ph©n tÝch, tr¶ lêi c¸c c©u hái sau:
-PhÇn më ®Çu cña hîp ®ång gåm nh÷ng môc nµo?Tªn cña hîp ®ång ®îc viÕt nh thÕ nµo?
-PhÇn néi dung gåm nh÷ng môc nµo? c¸ch ghi nh÷ng néi dung nµy nh thÕ nµo?
-PhÇn kÕt thóc cã nh÷ng môc nµo?
-Lêi v¨n cña hîp ®ång ph¶i nh thÕ nµo?
§äc bµi tËp 1
-CÇn viÕt hîp ®ång trong nh÷ng t×nh huãng nµo? I.§Æc ®iÓm cña hîp ®ång
1.Ng÷ liÖu: Hîp ®ång mua b¸n s¸ch gi¸o khoa
2.NhËn xÐt:
a,CÇn ph¶i cã hîp ®ång v× ®ã lµ v¨n b¶n cã tÝnh ph¸p lÝ, nã lµ c¬ së ®Ó c¸c tËp thÓ, c¸ nh©n lµm viÖc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
b,Hîp ®ång ghi l¹i nh÷ng néi dung cô thÓ do hai bªn kÝ hîp ®ång tho¶ thuËn víi nhau.
c,Hîp ®ång cÇn ph¶i ng¾n gän, râ rµng, chÝnh x¸c,chÆt chÏ vµ ph¶i cã sù rµng buéc cña hai bªn kÝ víi nhau trong khu«n khæ cña ph¸p luËt.
d, C¸c hîp ®ång thêng gÆp: hîp ®ång lao ®éng, hîp ®ång thuª xe, thuª nhµ. X©y dùng...
*KÕt luËn (Môc 1 Ghi nhí)
II.C¸ch lµm hîp ®ång:
1.C¸c môc trong hîp ®ång:
-PhÇn më ®Çu: quèc hiÖu, tiªu ng÷, tªn hîp ®ång, thêi gian, ®Þa ®iÓm, hä tªn, chøc vô, ®Þa chØ cña c¸c bªn kÝ kÕt hîp ®ång.
-PhÇn néi dung: Ghi l¹i néi dung cña hîp ®ång theo tõng ®iÒu kho¶n ®• ®îc thèng nhÊt.
-PhÇn kÕt thóc:Chøc vô, ch÷ kÝ, hä tªn cña ®¹i diÖn c¸c bªn tham gia kÝ kÕt hîp ®ång vµ x¸c nhËn b»ng dÊu cña c¬ quan hai bªn (nÕu cã)
2.Lêi v¨n cña hîp ®ång ph¶i chÝnh x¸c,chÆt chÏ.
III.LuyÖn tËp Lµm bµi tËp1
CÇn viÕt hîp ®ång trong c¸c trêng hîp sau:
b,c,e
*Ho¹t ®éng 3 Cñng cè, dÆn dß:
-?ThÕ nµo lµ hîp ®ång?
-Nªu c¸ch viÕt mét hîp ®ång?
-VÒ nhµ: Häc bµi, lµm bµi tËp 2
-ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp viÕt hîp ®ång
********************************************************************
TuÇn 31
Ngµy so¹n:6-4-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 151: Bè cña Xi-M«ng (TiÕt 1 - TrÝch)
- G. §¬ M«- Pa- x¨ng -
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Häc sinh hiÓu ®îc M« - Pa – X¨ng ®• miªu t¶ s¾c nÐt diÔn biÕn t©m tr¹ng
cña 3 nh©n vËt chÝnh trong v¨n b¶n.
-Gi¸o dôc häc sinh lßng yªu th¬ng con ngêi.
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: §äc phÇn cuèi cña truyÖn trong SGV Trang 146 ®Ó tham kh¶o .
Bµi so¹n; ch©n dung nhµ v¨n
-H/S: So¹n bµi. §äc v¨n b¶n SGK Trang 140.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
-Cuéc sèng hÕt søc khã kh¨n cña R« - Bin – X¬n ®îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo?
-NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt viÕt truyÖn cña t¸c gi¶ qua ®o¹n trÝch häc?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
V¨n häc ph¸p H/S ®• ®îc häc ë c¸c líp 6,7,8: “Buæi häc cuèi cïng”, “¤ng Giuèc §anh mÆc lÔ phôc” “§i bé ngao du” bµi h«m nay lµ mét t¸c phÈm cña v¨n häc Ph¸p. Giíi thiÖu vÒ M«-Pa-X¨ng.
*Ho¹t ®éng 2: §äc – HiÓu v¨n b¶n
*H/S ®äc tõ ®Çu khãc hoµi
?Nh÷ng c©u v¨n nµo miªu t¶ râ t©m tr¹ng cña Xi-m«ng?
?Nhµ v¨n miªu t¶ nhiÒu lÇn Xi-m«ng khãc? ThÓ hiÖn t©m tr¹ng cña em thÕ nµo?
?Suy nghÜ cña em tríc hoµn c¶nh cña Xi-m«ng?
?Lêi nãi cña Xi-M«ng ®îc thÓ hiÖn ntn?
?Th¸i ®é cña nhµ v¨n ntn?
?Xi – M«ng nãi víi b¸c Phi-lÝp thÕ nµo?
?Lêi nãi Êy thÓ hiÖn kh¸t khao g×?
?NhËn xÐt cña em qua nh÷ng c©u ®èi tho¹i nµy?
?T×nh c¶m, th¸i ®é cña nhµ v¨n giµnh cho em ntn?
?Em hiÓu g× vÒ c¸nh kÓ chuyÖn cña nhµ v¨n qua ®o¹n truyÖn nµy?
? Xi – m«ng lµ em bÐ thÕ nµo? I-TiÕp xóc v¨n b¶n:
1.§äc, kÓ:
-§äc thÓ hiÖn râ h×nh ¶nh, t©m tr¹ng cña nh©n vËt.
-Chó ý nh÷ng lêi ®èi tho¹i
-KÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch.
2-Bè côc:
-V¨n b¶n chia 4 phÇn
+Nçi tuyÖt väng cña Xi-M«ng
+Xi-M«ng gÆp b¸c Phi-lÝp
+B¸c Phi-LÝp ®a Xi-M«ng vÒ nhµ
+Ngµy h«m sau ë trêng.
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1-Nh©n vËt Xi-M«ng
*T©m trang cña Xi-M«ng:
-Cã c¶m gi¸c uÓ o¶i thêng thÊy sau khi khãc.
-Em nghÜ ®Õn nhµ, råi nghÜ ®Õn mÑ... em l¹i khãc.
-Em ch¼ng nh×n thÊy g× quanh em n÷a mµ chØ khãc hoµi
->Giµnh nhiÒu nh÷ng c©u v¨n miªu t¶ t©m tr¹ng cña Xi-M«ng->mét t©m tr¹ng ®au buån, tuyÖt väng tríc hoµn c¶nh thùc t¹i cña em.
*Lêi nãi, hµnh ®éng cña Xi – M«ng:
-Chóng nã ®µnh ch¸u...v×...ch¸u
-...Ch¸u...kh«ng cã bè...
-Em nãi gi÷a nh÷ng tiÕng nÊc buån tñi,...
lêi nãi ng¾t qu•ng, nghÑn ngµo, ®au ®ín c¸nh miªu t¶ rÊt tinh tÕ vÒ t©m lÝ nh©n vËt.
-B¸c cã muèn lµm bè ch¸u kh«ng?
-ThÕ nhÐ! B¸c Phi – lÝp, b¸c lµ bè ch¸u.
Lêi ®èi tho¹i rÊt tù nhiªn, thÓ hiÖn nh÷ng kh¸t khao vµ vµ ng©y th¬ cña Xi –m«ng, em kh¸t khao c¶ nh÷ng ®iÒu b×nh dÞ nhÊt, thËt téi nghiÖp, ®¸ng th¬ng.
*Ho¹t ®éng 3. Ghi nhí (ë tiÕt 2)
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè , dÆn dß:
?H/S: kÓ tãm t¾t v¨n b¶n?
?Tãm t¾t vÒ hoµn c¶nh cña Xi – M«ng?
?Ph©n tÝch nh©n vËt Xi –m«ng.
?Th¸i ®é vµ t×nh c¶m cña nhµ v¨n thÓ hiÖn ntn?
G/V: Nªu yªu cÇu vÒ nhµ cho H/S ®Ó häc tiÕt 2.
-LuyÖn tËp ë tiÕt 1:
+KÓ tãm t¾t v¨n b¶n
+Ph©n tÝch nh©n vËt Xi- M«ng
(C¸ch miªu t¶ vÒ Xi- M«ng, th¸i ®é cña nhµ v¨n).
-VÒ nhµ: häc bµi theo yªu cÇu ®• häc vµ luyÖn tËp ë tiÕt 1.
-T×m hiÓu tiÕp cho tiÕt 2: C©u hái 3+4 SGK trang 143.
Ngµy so¹n: 7-4-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 152: Bè cña Xi-M«ng (TiÕt 2 - TrÝch)
- G. §¬ M«- Pa-x¨ng -
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
-TiÕp tôc ph©n tÝch cho häc sinh hiÓu diÔn biÕn t©m tr¹ng cña 3 nh©n vËt chÝnh
trong ®o¹n trÝch.
-Gi¸o dôc häc sinh lßng yªu th¬ng con ngêi.
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: §äc phÇn cuèi truyÖn tham kh¶o trong SGV NV9 .
Bµi so¹n; ch©n dung nhµ v¨n
-H/S: So¹n bµi, chuÈn bÞ cho tiÕt 2, häc bµi ë tiÕt 1.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
-Nh©n vËt Xi-M«ng trong ®o¹n trÝch häc.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
ë tiÕt 2. Häc tiÕp vÒ 2 nh©n vËt ®Ó thÊy ®îc kh¶ n¨ng ph©n tÝch t©m lÝ tinh tÕ cña M«-Pa-X¨ng vµ gi¸ trÞ nh©n v¨n cña t¸c phÈm.
*Ho¹t ®éng 2: §äc – HiÓu v¨n b¶n
G/V: Giíi thiÖu hoµn c¶nh gia ®×nh cña chÞ, chÞ lµ ngêi phô n÷ ®øc h¹nh, ®Ñp nhÊt vïng; mét thêi lÇm lì bÞ lõa dèi khiÕn cho Xi – m«ng trë thµnh ®øa con kh«ng bè.
H/S: §äc: Nh÷ng lêi v¨n kÓ, t¶ vÒ nh©n vËt B-l¨ng –Sèt?
?Ng«i nhµ cña chÞ ®îc miªu t¶ ntn?
?Khi chÞ xuÊt hiÖn b¸c Phi –lÝp hiÓu ra ngay ®iÒu g×?
(thuËt l¹i c©u v¨n cña TG?)
?ChÞ lµ ngêi thiÕu phô ntn?
?Th¸i ®é cña chÞ ®èi víi kh¸ch ntn?
?T©m tr¹ng cña chÞ ®îc TG miªu t¶ ntn?
?NhËn xÐt vÒ c¸ch miªu t¶ t©m tr¹ng cña TG?
(Dïng nhiÒu tõ gîi t¶ s¾c nÐt, kh¶ n¨ng ph©n tÝch t©m lÝ tinh tÕ)
?T©m tr¹ng cña chÞ ntn?
?Th¸i ®é cña nhµ v¨n?
?T×m nh÷ng c©u v¨n miªu t¶ vµ kÓ vÒ
Phi-LÝp?
?Em co nhËn xÐt g× vÒ miªu t¶ cña nhµ v¨n? Nhµ v¨n muèn thÓ hiÖn ®iÒu g×?
? Qua th¸i ®é, hµnh ®éng cña b¸c Phi-lÝp em thÊy b¸c lµ con ngêi ntn?
?V× sao b¸c l¹i co th¸i ®é, hµnh ®éng nh vËy?
?DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña b¸c Phi – LÝp ®îc t¸c gi¶ thÓ hiÖn ntn? trong c¶ ®o¹n trÝch?
?H/S ®äc tiÕp phÇn cuèi ®o¹n trÝch?
?Ngµy h«m sau ®Õn trêng sù viÖc x¶y ra ntn? víi Xi – m«ng? (Xi – m«ng thÕ nµo? em cã suy nghÜ, tin tëng s¾t ®¸ thÕ nµo?) II-Ph©n tÝch v¨n b¶n
2-Nh©n vËt Bl¨ng-Sèt:
-Mét ng«i nhµ nhá, quÐt v«i tr¾ng hÕt søc s¹ch sÏ.
Mét cuéc sèng nghÌo nhng ng¨n n¾p, nghiªm tóc.
C¸ch t¶ thÓ hiÖn th¸i ®é cña nhµ v¨n
Th¸i ®é, cö chØ cña chÞ víi kh¸ch rÊt dÌ dÆt nghiªm tóc, tù träng.
*T©m tr¹ng cña Bl¨ng-sèt:
-§«i m¸ ®á bõng vµ tª t¸i ®Õn tËn x¬ng tuû.
-Hæ then lÆng ng¾t vµ qu»n qu¹i dùa vµo têng.
Miªu t¶ s¾c nÐt, kh¶ n¨ng ph©n tÝch t©m lÝ tinh tÕ cña nhµ v¨n.
ChÞ lµ ngêi phô n÷ bÊt h¹nh ®au ®ín chÞu thiÖt thßi th¸i ®é c¶m th«ng vµ chia sÎto¸t lªn ý nghÜa t tëng nh©n v¨n cao.
3-Nh©n vËt Phi – LÝp:
*H×nh d¸ng:
-Cao lín, r©u tãc ®en quÆn.
-Mét bµn tay ch¾c nÞch ®Æt lªn vai em.
H×nh ¶nh cña mét ngêi v÷ng vµng tèt bông rÊt tin cËy.
*Th¸i ®é, hµnh ®éng:
-B¸c hiÓu ra ngay lµ kh«ng bìn cît.
-Cã chø, b¸c muèn chø.
-NhÊc bæng em lªn ®ét ngét h«n vµo m¸ em.
C¸ch miªu t¶ ng¾n gän, gi¶n dÞ.
Nh©n vËt Phi-lÝp thùc sù lµ chç dùa tinh thÇn cho Xi – m«ng. Hµnh ®éng cña b¸c ®Çy nh©n hËu, cao ®Ñp, giµu t×nh yªu th¬ng.
-DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Phi-Lip:
Khi ®a Xi – M«ng vÒ nhµ Phi – LÝp nghÜ bông cã thÓ ®ïa cît víi chÞ Bl¨ng-Sèt khi gÆp chÞ, Phi – lip kh«ng cßn ý nghÜ nµy n÷a.
Cuèi cïng v× th¬ng Xi – M«ng vµ c¶m mÕn Bl¨ng – sèt, Phi –LÝp rÊt vui rÊt s½n sµng lµm bè Xi –M«ng
NiÒm vui vµ bÊt ngê ®Õn víi Phi – lÝp
*KÕt thóc ®o¹n trÝch
H¹nh phóc xèn xang ë trong lßng Xi-M«ng, em cã ®ñ søc m¹nh ®Ó ®Êu chäi l¹i bän b¹n ¸c ýý nghÜa lín lao vÒ t tëng nh©n v¨n to¸t lªn tõ t¸c phÈm lµ mang l¹i h¹nh phóc cho trÎ bÊt h¹nh vµ con ngêi ph¶i lu«n giµu t×nh yªu th¬ng.
*Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt – ghi nhí
? NghÖ thuËt ®Æc s¾c trong c¸ch viÕt truyÖn cña M« – pa- x¨ng lµ g×?
?Nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g×? Nhµ v¨n ®• thÓ hiÖn s¾c nÐt diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt
-Nh¾c nhë chóng ta vÒ th¸i ®é sèng ph¶i giµu lßng th¬ng yªu con ngêi th«ng c¶m, sÎ chia.
*Ghi nhí: SGK-144
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
- G/V nªu c¸c yªu cÇu cñng cè (5yªu cÇu)
Chó ý ph©n tÝch râ nghÖ thuËt s¾c nÐt cña t¸c gi¶ vµ gi¸ trÞ nh©n v¨n cña t¸c phÈm.
-G/V nªu yªu cÇu vÒ nhµ
-KÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch
-Ph©n tÝch nh©n vËt Bl¨ng- sèt; Phi – LÝp
-Th¸i ®é, t tëng cña nhµ v¨n?
-Néi dung cÇn ghi nhí?
-Bµi häc cho em vÒ néi dung gi¸o dôc to¸t lªn tõ ®o¹n trÝch.
-VÒ nhµ:
-Häc bµi theo yªu cÇu.
-§äc vµ luyÖn tËp c¸c t¸c phÈm ®• häc ë líp 9
-Chó ý c¸c c©u hái ë bµi «n tËp truyÖn trang 144
Ngµy so¹n:8-4-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 153: ¤n tËp vÒ truyÖn
A-Môc tiªu cÇn ®¹t: -Gióp häc sinh:
-¤n tËp cñng cè kiÕn thøc vÒ nh÷ng t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i VN ®• häc ë líp 9.
-Cñng cè vÒ thÓ lo¹i truyÖn: TrÇn thuËt x©y dùng NV,cèt truyÖn, t×nh huèng truyÖn.
-RÌn kÜ n¨ng tæng hîp, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc.
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n.
+Giai ®o¹n v¨n häc tõ sau CMT8/45 phÇn v¨n xu«i hiÖn ®¹i.
-H/S: Häc bµi cò vµ t×m hiÓu phÇn híng dÉn chuÈn bÞ bµi «n tËp vÒ truyÖn.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: -Ph©n tÝch hai nh©n vËt: Bl¨ng – Sèt vµ Phi – lÝp trong ®o¹n trÝch häc
-Néi dung phÇn ghi nhí cña bµi häc
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
-Nh÷ng t¸c phÈm truyÖn ®• häc ë líp 9 ®Òu thuéc v¨n häc giai ®o¹n sau CMT8/45 ®Ó hÖ thèng c¸c kiÕn thøc vÒ nh÷ng t¸c phÈm truyÖn cÇn thiÕt ph¶i «n tËp vÒ truyÖn
*Ho¹t ®éng 2.
? Cã mÊy t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt nam ®• häc ë líp 9?
(5 t¸c phÈm)
+G/V: yªu cÇu lËp b¶ng thèng kª theo mÉu SGK trang 144.
H/S: Tr¶ lêi c¸c c©u hái theo 4 cét cña b¶ng thèng kª. 1-LËp b¶ng thèng kª t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam ®• häc ë líp 9.
-LËp b¶ng thèng kª theo mÉu SGK
-Ghi ®ñ tõ 2-3 t¸c phÈm vµo b¶ng (®ñ 4 cét)
Stt Tªn TP T¸c gi¶ STn¨m Tãm t¾t néi dung
1 Lµng Kim L©n 1948 Qua t©m tr¹ng ®au xãt, tñi hæ cña «ng Hai ë n¬i t¶n c khi nghe tin ®ån lµng m×nh theo giÆc, truyÖn thÓ hiÖn t×nh yªu lµng, yªu quª s©u s¾c, thèng nhÊt víi lßng yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi n«ng d©n.
2 LÆng lÏ SaPa NguyÔn Thµnh Long 1970 Cuéc gÆp gi÷a t×nh cê cña «ng ho¹ sü, c« kü s trÎ víi ngêi thanh niªn lµm viÖc mét m×nh t¹i tr¹m khÝ tîng trªn nói cao Sapa. Qua ®ã ca ngîi nh÷ng ngêi lao ®éng thÇm lÆng, cã c¸ch sèng ®Ñp, cèng hiÕn søc m×nh cho ®©t níc.
3 BÕn quª NguyÔn Minh Ch©u 1985 Qua nh÷ng c¶m xóc vµ suy ngÉm cña nh©n vËt NhÜ vµo lóc cuèi ®êi trªn giêng bÖnh, truyÖn thøc tØnh ë mäi ngêi sù tr©n träng nh÷ng gi¸ trÞ vµ vÎ ®Ñp b×nh dÞ, gÇn gòi cña cuéc sèng quª h¬ng.
G/V yªu cÇu:
+H/S tr¶ lêi kü c©u hái cét 5 . Thèng nhÊt ghi vµo vë.
+Häc sinh ghi ®ñ 5 t¸c phÈm theo cét 5 vµo vë
? Häc sinh ®äc c©u hái 2+3 trang 144?
?Thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Mü cã nh÷ng truyÖn nµo?
?Sau 1975 cã truyÖn nµo?
?H×nh ¶nh con ngêi viÖt nam ®îc thÓ hiÖn sinh ®éng qua nh÷ng nh©n vËt nµo?
?PhÈm chÊt cao ®Ñp cña hä lµ g×?
(LÊy VD vµ ph©n tÝch nh÷ng dÉn chøng tiªu biÓu tõ t¸c phÈm).
Nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch næi bËt ë mçi nh©n vËt lµ g×?
+Häc sinh ®äc c©u hái 4 SGK trang 144
G/V: Cho häc sinh thÓ hiÖn râ c¶m nghÜ riªng, s©u s¾c cña m×nh.
KL: VÒ nh÷ng gi¸ trÞ cao ®Ñp.
?H/s ®äc c©u hái 5 + 6 SGK trang 144.
?VD kiÓu nh©n vËt xng t«i cã c¸c truyÖn nµo?
?VD ë kiÓu thø 2 cã c¸c truyÖn nµo?
?Nh÷ng t×nh huèng truyÖn cã sù s¸ng t¹o ®Æc s¾c?
?T¸c dông cña c¸ch x©y dùng t×nh huèng ®ã?
? VD cô thÓ c¸ch x©y dùng t×nh huèng ë 1 truyÖn mµ em thÊy g©y chó ý nhÊt?
2) NhËn xÐt vÒ h×nh ¶nh ®¸t níc, con ngêi viÖt nam ®îc ph¶n ¸nh trong truyÖn:
-C¸c t¸c phÈm trªn ®• ph¶n ¸nh ®îc mét phÇn nh÷ng nÐt tiªu biÓu cña ®êi sèng x• héi vµ con ngêi viÖt nam, víi t tëng t×nh c¶m cao ®Ñp cña hä trong thêi kú lÞch sö cã nhiÒu biÕn cè lín lao chñ yÕu lµ 2 cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng Mü.
-Nh÷ng nh©n vËt: ¤ng Hai, anh thanh niªn, bÐ Thu, «ng S¸u, ba c« g¸i thanh niªn xung phong trong c¸c truyÖn ®• thÓ hiÖn râ nh÷ng phÈm chÊt cao ®Ñp, cèng hiÕn cho quª h¬ng ®Êt níc.
3-¢n tîng s©u s¾c cña em vÒ nh÷ng nh©n vËt nµo? nªu c¶m nghÜ cña em vÒ mét NV
4-VÒ ph¬ng thøc trÇn thuËt:
C¸c t¸c phÈm sö dông c¸ch trÇn thuËt ë ng«i thø nhÊt (nh©n vËt t«i). Mét sè trÇn thuËt theo c¸i nh×n, giäng ®iÖu cña nh©n vËt chÝnh.
-VÝ dô: N/V kÓ chuyÖn xng t«i:
“ChiÕc lîc ngµ” “Nh÷ng ng«i sao xa s«i”
-VÝ dô: ë kiÓu thø hai:
“Lµng” “LÆng lÏ Sa Pa” “BÕn quª”
5-VÒ t×nh huèng truyÖn:
-Cã sù s¸ng t¹o ®Æc s¾c
+Lµng
+ChiÕc lîc ngµ
+BÕn quª
G©y chó ý cho ngêi ®äc, t¹o bÊt ngê, béc lé râ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt.
*Ho¹t ®éng 3. LuyÖn tËp
G/V: nªu yªu cÇu luyÖn tËp ë tiÕt häc
4 yªu cÇu.
-Chó ý tÝch hîp víi TLV nghÞ luËn vª mét t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch?
HS: Tr¶ lêi
-Yªu cÇu 5 c©u hái ®• «n tËp
-§äc s¾m vai 1 sè ®o¹n trÝch trong c¸c t¸c phÈm ®• häc.
-VÒ thÓ lo¹i truyÖn ®îc thÓ hiÖn nh÷ng yÕu tè nghÖ thuËt ®Æc trng lµ g×?
-KÓ l¹i 1 truyÖn trong c¸c truyÖn ®• häc, ®• «n tËp.
*Ho¹t ®éng 4. Cñng cè – dÆn dß:
G/V: nªu yªu cÇu cñng cè
-Cñng cè râ vÒ thÓ lo¹i truyÖn cÇn ph©n tÝch nh÷ng yÕu tè g×?
-Th¸i ®é cña nhµ v¨n
H/S: Tr¶ lêi
G/V: Nªu yªu cÇu vÒ nhµ
-Chó ý viÕt v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch.
-§äc l¹i c¸c t¸c phÈm vµ tãm t¾t truyÖn
-Ph©n tÝch truyÖn chó ý lµm râ nh÷ng yªu cÇu g×?
-Th¸i ®é t tëng cña c¸c nhµ v¨n ntn?
*VÒ nhµ: Häc bµi theo yªu cÇu
TËp viÕt c¸c bµi v¨n nghÞ luËn vÒ nh©n vËt, nghÞ luËn vÒ chñ ®Ò? VÒ nghÖ thuËt x©y dùng cèt truyÖn cña mét sè t¸c phÈm.
Ngµy so¹n:9-4
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 154: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p (tiÕp)
A-Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp häc sinh:
-HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ thµnh phÇn c©u
-HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc th«ng qua c¸c hiÖn tîng cô thÓ theo kiÓu bµi thùc hµnh.
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n, c¸c ng÷ liÖu minh ho¹; b¶ng phô ®Ó so s¸nh ®èi chiÕu
-H/S: Häc bµi cò ë tiÕt 1, chÈn bÞ cho tiÕt 2.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1; Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
-Kh¶ n¨ng kÕt hîp cña DT, §T, TT
-C¸c tõ lo¹i kh¸c lµ nh÷ng tõ lo¹i nµo?
-Thµnh phÇn trung t©m cña c¸c côm tõ?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
Sù cÇn thiÕt ph¶i hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ thµnh phÇn c©u vµ c¸c kiÓu c©u ë tiÕt tæng kÕt nµy.
*Ho¹t ®éng 2.
?H/S ®äc vµ tr¶ lêi c©u 1 SGK trang 145
?§Æt c©u cã thµnh phÇn chÝnh?
(Nªu râ néi dung g× ? )
? C¸c thµnh phÇn phô ®• häc (tr¹ng ng÷, khëi ng÷ ?)
? Cho vÝ dô vÒ tr¹ng ng÷?
?Cho vÝ dô vÒ khëi ng÷?
? H/S ®äc 3 VD a, b, c SGK? Ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn cña c©u?
?Thµnh phÇn CN, VN, Tr¹ng ng÷, khëi ng÷?
?TËp ®Æt c©u v¨n, ®o¹n v¨n s/d ®óng c¸c thµnh phÇn cña c©u?
?KÓ tªn vµ nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt c¸c thµnh phµn biÖt lËp c¶u c©u?
?C¸c thµnh phÇn biÖt lËp ®ã dïng ®Ó lµm g×?
?Cho VD cô thÓ?
?H/S ®äc BT2 trang 145
?ChØ râ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp trong phÇn a b c d e?
?T¸c dông cña nã ntn?
?ThÕ nµo lµ c©u ®¬n
?H/s ®äc BT+2 trang 146,147.
?H/s ®äc Bt1 phÇn a b c d e trang 146
?T×m CN, VN trong c¸c c©u?
? H/S ®äc BT2 phÇn a b c trang 147? X¸c ®Þnh c©u ®Æc biÖt?
? Kh¸i niÖm vÒ c©u ghÐp?
?H/s ®äc BT1 môc II trang 147
? T×m c©u ghÐp?
?HS ®äc BT2, chØ râ c¸c kiÓu q/h vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong nh÷ng c©u ghÐp
G/V: Híng dÉn HS lµm BT4 trang 149
?Häc sinh ®äc BT1(trang 149)
?T×m c©u rót gän?
?Rót gän ntn?
?H/s ®äc BT2 t×m bé phËn cña c©u ®øng tríc ®îc t¸ch ra?
?T¸c dông ntn?
?H/s ®äc BT3
-G/V: híng dÉn HS c¸ch biÕn ®æi.
-H/s: ®äc BT1, t×m c¸c c©u nghi vÊn?
-?H/S: C¸ch dïng c¸c c©u nghi vÊn ®ã cã ®Ó hái kh«ng?
?H/S ®äc Bt2? T×m c©u cÇu khiÕn dïng ®Ó lµm g×?
(Chó ý: Môc ®Ých cña c¸c c©u cÇu khiÕn cã kh¸c nhau)
?H/S ®äc BT3
-G/V híng dÉn H/S BT3 C-thµnh phÇn c©u:
I-Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô:
1-KÓ tªn, nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt
*Thµnh phÇn chÝnh: CN; VN
-CN: Thêng tr¶ lêi cho c¸c c©u hái Ai? Con g×? C¸i g×?
-VN: Tr¶ lêi cho c¸c c©u hái: Lµm g×? lµm sao? Nh thÕ nµo? lµ g×?
*Thµnh phÇn phô:
-Tr¹ng ng÷: Nªu lªn hoµn c¶nh vÒ kh«ng gian, thêi gian, c¸ch thøc, ph¬ng tiÖn, nguyªn nh©n, môc ®Ých...
-Khëi ng÷: Thêng ®øng tríc CNnªu lªn ®Ò tµi cña c©u nãi.
2-Ph©n tÝch thµnh phÇn cña c¸c c©u sau:
-§«i cµng t¬i mÉm bãng.
CN VN (T« Hoµi)
-Sau mét håi trèng thøc vang déi c¶ lßng
TR.N
t«i, mÊy ngêi häc trß cò ®Õn s¾p hµng
CN VN
díi hiªn råi ®i vµo líp.
(Thanh T×nh)
-Cßn tÊm g¬ng b»ng thuû tinh tr¸ng b¹c,
K.N
nã vÉn lµ ngêi b¹n trung thùc, ch©n
CN
thµnh, th¼ng th¾n, kh«ng hÒ nãi dèi, còng
VN
kh«ng bao giê biÕt nÞnh hãt hay hay ®éc ¸c.
II-Thµnh phÇn biÖt lËp
1-KÓ tªn vµ nªu dÊu hiÖu nhËn biÕt:
-Thµnh phÇn t×nh th¸i
-Thµnh phÇn c¶m th¸n
-Thµnh phÇn gäi - ®¸p
-Thµnh phÇn phô chó
DÊu hiÖu nhËn biÕt: chóng kh«ng trùc tiÕp tham gia vµo sù viÖc nãi trong c©u?
2-T×m thµnh phÇn biÖt lËp:
a)Cã lÏ: T×nh th¸i
b)NgÉm ra: T×nh th¸i
c)Dõa xiªm thÊp lÌ tÌ qu¶ trßn...dõa nÕp....dõa l¸ ®á.....
(Thµnh phÇn phô chó)
d)BÈm: gäi - ®¸p
Cã khi: T×nh th¸i
e)¥i: Gäi - ®¸p.
D-C¸c kiÓu c©u
1-C©u ®¬n
-Kh¸i niÖm?
-T×m CN, VN trong c¸c c©u ®¬n?
-X¸c ®Þnh c©u ®Æc biÖt:
a)Cã tiÕng nãi lÐo xÐo ë gian trªn tiÕng mô chñ.
b)Mét anh thanh niªn hai m¬i tuæi!
c)Nh÷ng ngän ®Ìn...thÇn tiªn.
2-C©u ghÐp
-Kh¸i niÖm
-T×m c©u ghÐp trong bµi tËp 1
-ChØ râ quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong nh÷ng c©u ghÐp BT2
a,c: qh bæ sung
b,d: qh nguyªn nh©n
e: qh môc ®Ých
-Bµi tËp 3
a) qh t¬ng ph¶n
b) qh bæ sung
c)qh ®iÒu kiÖn, gi¶ thiÕt.
3-BiÕn ®æi c©u:
-BT1: C©u rót gän
+Quen råi
+Ngµy nµo Ýt: ba lÇn
-BT2:
a)Vµ lµm viÖc cã khi suèt ®ªm
b)Thêng xuyªn
c)Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh
T¸ch ra nh vËy ®Ó nhÊn m¹nh néi dung.
-BT3: BiÕn ®æi
Gi¸o viªn chó ý híng dÉn h/s b»ng c¸ch ®¶o c¸c thµnh phÇn vµ côm tõ trong c©u.
IV-C¸c kiÓu c©u øng dông víi nh÷ng môc ®Ých giao tiÕp kh¸c nhau:
-Bµi tËp1:
C¸c c©u nghi vÊn:
+Ba con, sao con kh«ng nhËn?
+Sao con biÕt lµ kh«ng ph¶i?
(Dïng ®Ó hái)
-Bµi tËp 2:
a)-ë nhµ tr«ng em nhÐ!
-§õng cã ®i ®©u ®Êy.
Dïng ®Ó ra lÖnh.
b)-Th× m¸ cø kªu ®i
Dïng ®Ó yªu cÇu
c)V« ¨n c¬m!
Dïng ®Ó mêi.
-Bµi tËp 3:
-G/V híng dÉn H/S lµm BT3
§ã lµ c©u cã h×nh thøc lµ c©u nghi vÊn dïng ®Ó béc lé c¶m xóc.
*Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp – cñng cè
Y/c phÇn luyÖn tËp thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh tæng kÕt.
-G/V: nªu yªu cÇu vÒ nhµ §©y lµ tiÕt tæng kÕt, ho¹t ®éng 4 xen lÉn vµo qu¸ tr×nh tæng kÕt c¸c néi dung vµ c¸c bµi tËp ®• lµm trong tiÕt häc.
-VÒ nhµ: H/S «n tËp néi dung 2 tiÕt tæng kÕt vµ gi¶i quyÕt c¸c bµi tËp ®• yªu cÇu.
Ngµy so¹n:14-4-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 155: KiÓm tra v¨n (PhÇn TruyÖn)
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
-KiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña H/S vÒ c¸c t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i VN trong ch¬ng tr×nh líp 9
-H/S ®îc rÌn luyÖn thªm vÒ kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn vµ kÜ n¨ng lµm v¨n.
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n, yªu cÇu cña viÖc kiÓm tra
-H/S: ¤n tËp vÒ truyÖn hiÖn ®¹i VN chuÈn bÞ giÊy kiÓm tra.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
*Ho¹t ®éng 2:
-G/V: Cho häc sinh chÐp ®Ò vµo giÊy kiÓm tra.
-Yªu cÇu ®èi víi häc sinh: VÒ c¸ch tr×nh bµy, vÒ th¸i ®é, ý thøc lµm bµi. I-C©u hái:
A.PhÇn tr¾c nghiÖm
Chon ph¬ng ¸n ®óng.
+C©u 1:
Trong c¸c truyÖn sau truyÖn nµo cã nh©n vËt kÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt
-Lµng
-LÆng lÏ Sa Pa
-ChiÕc lîc ngµ
-BÕn quª
-Nh÷ng ng«i sao xa x«i
+C©u 2: Dßng nµo sau ®©y nªu ®óng vÒ t¸c
gi¶ vµ thêi ®iÓm s¸ng t¸c cña truyÖn ng¾n
BÕn quª
A:T« Hoµi sau 1975
B:NguyÔn Kh¶i 1954-1975
C:NguyÔn Minh Ch©u: K/c chèng Mü
D:NguyÔn Minh Ch©u: Sau 1975
+C©u 3: Nh©n vËt NhÜ trong TruyÖn BÕn Quª
c¶m nhËn ®iÒu g× vÒ Liªn, ngêi vî cña anh?
A: TÇn t¶o chÞu ®ùng hy sinh
B: Th«ng Minh
C: Gi¶n dÞ , ®¶m ®ang
D: C¶ A, B, C
+C©u 4: §Æc ®iÓm næi bËt nhÊt vÒ nghÖ thuËt
cña truyÖn ng¾n: “BÕn quª”
A: X©y dùng t×nh huèng truyÖn ®éc ®¸o
B: Miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt
C: Ngêi kÓ chuyÖn
D: S¸ng t¹o nh÷ng h×nh ¶nh giµu nghÜa
biÓu tîng
+C©u 5: Trong truyÖn ng¾n: “Nh÷ng ng«i sao
xa x«i” viÕt vÒ mÊy nh©n vËt n÷:
A: 2 C: 4
B: 3 D: 5
B.PhÇn tù luËn:
+C©u 1: Ph©n tÝch c¶m xócvµ suy nghÜ cña nh©n vËt NhÜ trong phÇn trÝch häc cña truyÖn “BÕn quª” Qua ®ã NguyÔn Minh Ch©u muèn göi g¾m triÕt lÝ g× vÒ cuéc ®êi con ngêi?
+C©u 2: C¶m nghÜ cña em vÒ h×nh ¶nh thÕ hÖ trÎ trong thêi kh¸ng chiÕn chèng Mü qua c¸c nh©n vËt n÷ thanh niªn “Nh÷ng ng«i sao xa x«i” cña Lª Minh Khuª.
II-§¸p ¸n:
A.PhÇn tr¾c nghiÖm:
-C©u 1: ChiÕc lîc ngµ
Nh÷ng ng«i sao xa x«i
-C©u 2: D
-C©u 3: A
-C©u 4: D
-C©u 5: B
B-PhÇn tù luËn
-C©u 1: Yªu cÇu häc sinh ph©n tÝch ®îc c¶m xóc, suy nghÜ cña nh©n vËt NhÜ.
+Víi thiªn nhiªn, c¶nh vËt cña quª h¬ng, ®Æc biÖt lµ h×nh ¶nh cña b•i båi bªn kia s«ng rÊt ®çi b×nh dÞ mµ NhÜ yªu tha thiÕt, khao kh¸t.
+Víi ngêi vî giµu hy sinh, tÇn t¶o víi nh÷ng ngêi xung quanh mµ NhÜ thÊm thÝa.
+C¶m xóc cña NhÜ gièng nh mét niÒm mª say pha lÉn víi nçi ©n hËn ®au ®ín.
Nh÷ng c¶m xóc, suy nghÜ cã ý nghÜa kh¸i qu¸t, biÓu trng göi g¾m triÕt lý s©u sa vÒ cuéc ®êi con ngêi. H•y biÕt quý yªu nh÷ng vÎ ®Ñp b×nh dÞ, gÇn gòi, th©n thuéc trong cuéc ®êi thøuc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ cña nh÷ng vÎ ®Ñp Êy.
-C©u 2:
C¶m nghÜ: H×nh ¶nh thÕ hÖ trÎ trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Mü lµ sù cèng hiÕn hÕt m×nh dòng c¶m, anh hïng.
Trong nh÷ng cuéc thö löa ®Çy cam go t©m hån cña hä vÉn hån nhiªn, trong s¸ng, l¹c quan giµu m¬ méng...
*Ho¹t ®éng 3. LuyÖn tËp
-Thu bµi
-NhËn xÐt giê lµm bµi
*Ho¹t ®éng 4. Cñng cè – dÆn dß
-VÒ nhµ: ViÕt bµi vÒ truyÖn hiÖn ®¹i ViÖt Nam c¸c c©u hái 3,4 trong phÇn kiÓm tra vÒ truyÖn.
TuÇn 32
Ngµy gi¶ng:15-4-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 156: Con chã bÊc
(TrÝch TiÕng gäi n¬i hoang d•)
Gi¾c L©n - §¬n
A-Môc tiªu cÇn ®¹t: Gióp HS:
-HiÓu ®îc L©n - ®¬n ®• cã nh÷ng nhËn xÐt tinh tÕ kÕt hîp víi trÝ tëng tîng
tuyÖt vêi khi viÕt vÒ con chã trong ®o¹n trÝch.
-RÌn kú n¨ng ph©n tÝch v¨n häc níc ngoµi.
-Båi dìng lßng th¬ng yªu loµi vËt
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n.
T¸c gi¶ Gi¾c L©n - ®¬n víi t tëng tiÕn bé, t tëng nh©n v¨n trong s¸ng t¸c
H×nh ¶nh nhµ v¨n
-Häc sinh: So¹n bµi theo yªu cÇu
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: -Néi dung «n tËp vÒ truyÖn
(Cñng cè kiÕn thøc ®• kiÓm tra 1 tiÕt ë tiÕt 155)
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
¥ líp 8 ®• biÕt t¸c gi¶ O – Hen – Ri víi truyÖn ng¾n “ChiÕc l¸ cuèi cïng” – mét nhµ v¨n MÜ, bµi nµy còng lµ mét nhµ v¨n MÜ víi t tëng nh©n v¨n ®Ëm nÐt trong s¸ng t¸c víi tiÓu thuyÕt “TiÕng gäi n¬i hoang d•”
*Ho¹t ®éng 2. §äc-hiÓu v¨n b¶n
?H/S ®äc ®o¹n 1 cña phÇn trÝch?
?TG muèn giíi thiÖu ®iÒu g×?
?NhËn xÐt vÒ lêi v¨n cña t¸c gi¶:
(Sù c¶m nhËn cña con chã BÊc nh thÕ nµo?)
?H/S ®äc tiÕp ®o¹n 2.
?NhËn xÐt vÒ c¸ch kÓ chuyÖn cña t¸c gi¶?
(Lµm râ sù viÖc + biÓu c¶m)
(TrÝ tëng tîng trong sù c¶m nhËn cña BÊc)
?C©u v¨n nµo cã tÝnh biÓu c¶m cao tõ lêi nãi cña Thoãc – t¬n giµnh cho chã BÊc thÕ nµo?
?H/S ®äc ®o¹n 2
?Nh÷ng nhËn xÐt cña TG vÒ c¸c con chã trong ®ã cã con BÊc?
C¸ch quan s¸t vµ miªu t¶ cña TG ntn?
Nhµ v¨n miªu t¶ vÒ BÊc thùc sù cã t©m hån qua nh÷ng c©u v¨n nµo?
?Em ®• biÕt th¬ ngô ng«n cña La ph«ng Ten s¸ng t¹o nhiÒu vÒ nh©n ho¸khi viÕt vÒ c¸c loµi vËt
?C¸ch miªu t¶ nµy cña nhµ v¨n cã g× kh¸c
(Nhµ v¨n ®• miªu t¶ trong trÝ tëng tîng tuyÖt vêi, trong t×nh yªu th¬ng vµ sù g¾n bã víi loµi vËt...)
?BÊc hiÖn lªn ntn?
?T×nh c¶m, th¸i ®é cña TG?
I-TiÕp xóc v¨n b¶n
1-§äc, kÓ
-Chó ý thÓ hiÖn râ t×nh c¶m cña nhµ v¨n ®èi víi con chã BÊc
-KÓ l¹i ®o¹n trÝch häc, chó ý ®o¹n 3 vÒ ®é dµi cña ®o¹n
2-T×m hiÓu chó thÝch
-Chó thÝch
-Chó thÝch 1,4,5,7,8
3-Bè côc: 3 ®o¹n
-§1: §o¹n ®Çu cña phÇn trÝch; giíi thiÖu vÒ Gi«n Thoãc – T¬n
-§ 2: øng víi ®o¹n 2 cña phÇn trÝch t×nh c¶m cña Thoãc –T¬n ®èi víi BÊc
-§3:Cßn l¹i: T×nh c¶m cña BÊc ®èi víi chñ.
II-Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1.T×nh c¶m cña Thoãc-T¬n ®èi víi con cho BÊc.
-T×nh yªu th¬ng, mét t×nh yªu th¬ng thùc sù vµ nång nµn lÇn ®Çu tiªn ph¸t sinh ra bªn trong nã.
-...Lóc ë nhµ thÈm ph¸n Mi – L¬
-..Ph¶i ®Õn Gi«n Thoãc – T¬n míi khëi dËy lªn ®îc.
C©u v¨n giµu c¶m xóc, thÓ hiÖn t×nh c¶m thiÕt tha, gÇn gòi cña Thoãc – t¬n giµnh cho con chã BÊc sù c¶m nhËn cña BÊc rÊt ®Æc biÖt
-Anh lµ mét «ng chñ lý tëng
-Anh ch¨m sãc chã cña m×nh nh thÓ chóng lµ con c¸i c¶u anh vËy.
-BÊc kh«ng g× sung síng b»ng c¸i «m gh× m¹nh mÏ Êy...tëng chõng nh qu¶ tim m×nh nh¶y tung ra khái c¬ thÓ v× qu¸ ng©y ngÊt
KÓ sù viÖc chi tiÕt vµ biÓu c¶m;
sù tëng tîng tuyÖt vßi trong c¸ch c¶m nhËn cña BÊcThoãc – t¬n lµ ngêi yªu th¬ng yªu quý loµi vËt, coi chã BÊc lµ con anh, lµ b¹n anh.
-“Trêi ®Êt! §»ng Êy hÇu nh biÕt nãi ®Êy!”
C©u v¨n giµu biÓu c¶m sù xóc ®éng cña Thoãc – t¬n giµnh t×nh yªu quý cho con chã BÊcc¸ch viÕt rÊt sinh ®éng.
ChØ riªng Thoãc – t¬n cã lßng nh©n tõ víi con chã BÊc.
2-T×nh c¶m cña con chã BÊc víi Thoãc-t¬n
-BÊc cã tµi biÓu lé t×nh th¬ng...
-Nã sung síng ®Õn cuång lªn...
Kh¸c víi c« ¶ X¬ - kit,...kh¸c víi Nick.
C¸ch quan s¸t kÜ, miªu t¶ sinh ®éng thÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng loµi vËt
*Miªu t¶ BÊc thùc sù cã t©m hån
-Nã thêng n»m phôc díi ch©n Thoãc – t¬n
-M¾t h¸o høc tØnh t¸o
-T×nh c¶m cña BÊc ngêi s¸ng lªn qua ®«i m¾t.
-Nã sî Thoãc – T¬n l¹i biÕn khái cuéc ®êi nã
-Ngay c¶ ban ®ªm trong giÊc m¬ nã còng bÞ nçi lo sî nµy ¸m ¶nh .
C¸ch miªu t¶ sinh ®éng cña mét thÕ giíi t©m hån cña BÊc ®îc hiÖn lªn b»ng trÝ tëng tîng tuyÖt vêi cña nhµ v¨n BÊc yªu quý Thoãc-t¬n rÊt ®Æc biÖt ®ã còng lµ t×nh yªucña TG giµnh cho BÊc.
*Ho¹t ®éng 3. Tæng kÕt – ghi nhí
?Néi dung phÇn ghi nhí trang 145? -§äc, ghi nhí phÇn ghi nhí SGK trang 145
*Ho¹t ®éng 4. Cñng cè – dÆn dß
*G/v nªu yªu cÇu luyÖn tËp?
(3 yªu cÇu)
*G/v nªu yªu cÇu vÒ nhµ
(4 yªu cÇu)
-LuyÖn tËp
+Tãm t¾t ®o¹n trÝch
+Ph©n tÝch môc 1,2 cña bµi
+ý nghÜa nh©n v¨n cña t¸c phÈm
-Híng dÉn vÒ nhµ :
+Häc bµi theo yªu cÇu bµi häc, luyÖn tËp
+NghÖ thuËt ®Æc s¾c trong viÕt truyÖn cña t¸c gi¶
+T tëng cña t¸c phÈm
+¤n tËp tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi
Ngµy so¹n:16-4-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 157: kiÓm tra tiÕng viÖt
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
-KiÓm tra ®îc nh÷ng kiÕn thøc ®• «n tËp ë tiÕt TiÕng ViÖt, ®• häc ë kú II
-Cã kÜ n¨ng sö dông c¸c ®¬n vÞ ng«n ng÷ ®• häc vµ «n tËp phÇn tiÕng ViÖt ë kú II.
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n, yªu cÇu kiÓm tra
-H/S: ¤n tËp ®Ó kiÓm tra - GiÊy kiÓm tra
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra: -KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh cho tiÕt kiÓm tra
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
*Ho¹t ®éng 2.
G/V: §äc cho häc sinh chÐp c©u hái hoÆc ph¸t c¸c c©u hái ®• cã s½n?
G/V: yªu cÇu vÒ ý thøc, th¸i ®é lµm bµi? I-C©u hái
1-T×m khëi ng÷ trong c©u sau vµ viÕt l¹i thµnh c©u kh«ng cã khëi ng÷
-Cßn m¾t t«i th× c¸c anh l¸i xe b¶o:
“C« cã c¸i nh×n sao mµ xa x¨m”
(Lª Minh Khuª - Nh÷ng ng«i sao xa x«i)
2-Nªu râ sù liªn kÕt vÒ néi dung, vÒ h×nh thøc gi÷a c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n còng nh liªn kÕt gi÷a c¸c ®o¹n trong mét v¨n b¶n.
3-ChØ ra phÐp lÆp tõ ng÷ vµ phÐp thÕ ®Ó liªn kÕt c©u trong ®o¹n v¨n trÝch sau ®©y:
-“Ho¹ sÜ nµo còng ®Õn Sa Pa! ë ®©y tha hå vÏ. T«i ®i ®êng nµy ba m¬i hai n¨m.Tríc c¸ch m¹ng th¸ng t¸m, t«i chë lªn chë vÒ m•i nhiÒu ho¹ sÜ nh b¸c ho¹ sÜ T« Ngäc V©n nµy, ho¹ sÜ Hoµng KiÖt nµy..”
(NguyÔn Thµnh Long; LÆng lÏ Sa Pa)
4-ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n giíi thiÖu truyÖn ng¾n BÕn quª cña NguyÔn Minh Ch©u cã dïng khëi ng÷ vµ dïng c©u chøa thµnh phÇn t×nh th¸i
II)§¸p ¸n:
+C©u 1:
-Khëi ng÷ lµ “M¾t t«i”
-ViÕt l¹i thµnh c©u kh«ng cã khëi ng÷: “Nh×n m¾t t«i c¸c anh l¸i xe b¶o....”
+C©u 2: Nªu râ sù liªn kÕt vÒ néi dung vµ h×nh thøc trong bµi 21 ®• häc
+C©u 3:
-PhÐp lÆp tõ ng÷: Ho¹ sÜ – ho¹ sÜ
-PhÐp thÕ: Sa Pa – ë ®©y
+C©u 4:
-ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n, giíi thiÖu truyÖn ng¾n BÕn quª cña NguyÔn Minh Ch©u cã dïng khëi ng÷ vµ dïng c©u chøa thµnh phÇn t×nh th¸i. Néi dung giíi thiÖu vÎ ®Ñp vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm BÕn quª.
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
-Thu bµi
-NhËn xÐt giê lµm bµi
*VÒ nhµ:
Häc sinh «n l¹i c¸c bµi: ¤n tËp tiÕng ViÖt líp 9; Tæng kÕt ng÷ ph¸p theo néi dung ®• «n tËp trong SGK.
Ngµy so¹n:17-4-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 158: luyÖn tËp viÕt hîp ®ång
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
-H/S ®îc «n l¹i lý thuyÕt vÒ ®Æc ®iÓm vµ c¸ch viÕt hîp ®ång.
-ViÕt ®îc mét b¶n hîp ®ång th«ng dông, ®¬n gi¶n vµ phï hîp víi mäi løa tuæi.
-Cã th¸i ®é cÈn träng khi so¹n th¶o hîp ®ång vµ ý thøc tu©n thñ hîp ®ång
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n.
Mét b¶n hîp ®ång ®îc viÕt ®óng quy ®Þnh víi néi dung ®¬n gi¶n, quen thuéc.
-H/S: Häc bµi lÝ thuyÕt vÒ viÐt hîp ®ång.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
-Hîp ®ång lµ lo¹i v¨n b¶n nh thÕ nµo:
-ViÕt mét b¶n hîp ®ßng gåm nh÷ng môc nµo? yªu cÇu vÒ lêi v¨n?
-BT2 trang 139
-G/V: KiÓm tra c¸c néi dung quan träng ë tiÕt lý thuyÕt?
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
-Sù cÇn thiÕt ph¶i viÕt ®îc mét b¶n hîp ®ång trong cuéc sèng.
-Nh÷ng b¶n hîp ®ång ®¬n gi¶n vµ quen thuéc cÇn biÕt ®ã lµ nh÷ng yªu cÇu cÇn luyÖn ë tiÕt häc.
-G/V: Giíi thiÖu sù cÇn thiÕt ph¶i viÕt thµnh th¹o mét b¶n hîp ®ång trong cuéc sèng.
*Ho¹t ®éng 2.
? Môc ®Ých, t¸c dông cña hîp ®ång?
?V¨n b¶n nµo cã tÝnh ph¸p lÝ?
*G/v: Cho häc sinh quan s¸t lµm quen víi 1 b¶n hîp ®ång.
?Nhòng môc cÇn cã cña mét b¶n hîp ®ång? PhÇn néi dung chÝnh ®îc tr×nh bµy ntn?
?Nh÷ng yªu cÇu vÒ hµnh v¨n, sè liÖn c¶u hîp ®ång?
?H/S ®äc BT1?
?Chän c¸ch diÔn ®¹t nµo? t¹i sao?
?Chó ý nh÷ng g× khi lËp mét b¶n hîp ®ång ë BT3?
?Chó ý g× vÒ lêi v¨n?
VD: Nh÷ng b¶n hîp ®ång nµo cÇn thiÕt phôc vô cho gia ®×nh em? I-¤n tËp lý thuyÕt:
1-Môc ®Ých vµ t¸c dông cña hîp ®ång.
2-Trong c¸c lo¹i v¨n b¶n sau ®©y, v¨n b¶n nµo cã tÝnh ph¸p lý
-Têng tr×nh
-Biªn b¶n
-B¸o c¸o
-Hîp ®ång x
3-Nh÷ng môc cÇn cã cña mét b¶n hîp ®ång:
?PhÇn néi dung chÝnh ®îc tr×nh bµy díi h×nh thøc nµo?
4-Nh÷ng yªu cÇu vÒ hµnh v¨n sè liÖu cña hîp ®ång:
-ChÆt chÏ, chÝnh x¸c, ®¬n nghÜa
II-LuyÖn tËp:
1-Chän c¸ch diÔn ®¹t nµo trong 2 c¸ch sau? T¹i sao
a,C¸ch 1
b, c, d: C¸ch 2
2-LËp hîp ®ång cho thuª xe ®¹p:
Chó ý c¸ch bè trÝ s¾p xÕp c¸c néi dung theo ®óng thÓ thøc cña mét b¶n hîp ®ång.
3-LuyÖn tËp tù viÐt nh÷ng b¶n hîp ®ång ®¬n gi¶n vµ quen thuéc:
-Hîp ®ång thuª lao ®éng ®Ó më réng s¶n xuÊt
-Hîp ®ång sö dông ®iÖn , sö dông níc s¹ch.
*Ho¹t ®éng 4: Cñng cè – dÆn dß
*PhÇn cñng cè:
G/V: nªu 4 yªu cÇu
(Chó ý kiÓm tra phÇn thùc hµnh)
*VÒ nhµ: LuyÖn viÕt nh÷ng b¶n hîp ®ång cÇn thiÕt. -Sù cÇn thiÕt cña viÕt hîp ®ång trong cuéc sèng x• héi?
-C¸c néi dung, tr×nh tù c¶u mét b¶n hîp ®ång
-Lêi v¨n vµ nh÷ng sè liÖu trong b¶n hîp ®ång.
-KiÓm tra: PhÇn bµi tËp luyÖn viÕt.
*VÒ nhµ: LuyÖn tËp viÕt nh÷ng b¶n hîp ®ång ®¬n gi¶n vµ gÇn gòi, quen thuéc.
Ngµy so¹n:19-4-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 159: tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi (TiÕt 1)
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
-H/S tæng kÕt, «n tËp mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nh÷ng v¨n b¶n v¨n häc níc
ngoµi ®• häc trong bèn n¨m ë cÊp THCS.
-HÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ VHNN ®• häc.
-Båi dìng lßng yªu quý v¨n häc.
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n, c¸c ng÷ liÖu cÇn thiÕt ®Ó minh ho¹ cho c¸c t¸c phÈm, c¸c t¸c
gi¶, ®Ìn chiÕu
Mét b¶n hîp ®ång ®îc viÕt ®óng quy ®Þnh víi néi dung ®¬n gi¶n, quen thuéc.
-H/S: §äc l¹i c¸c VB VHNN ®• häc ë líp 6,7,8,9.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
-NghÖ thuËt ®Æc s¾c vµ gi¸ trÞ t tëng cña ®o¹n trÝch Con Cho BÊc?
-KÓ tªn c¸c VB VHNT em ®• ®îc häc ë líp 6,7,8,9.
-G/V kiÓm tra:
+ChuÈn bÞ bµi cò
+ChuÈn bÞ cho bµi míi
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
-Sù cÇn thiÕt ph¶i hÖ thèng nh÷ng kiÕn thøc vÒ VHNN ®• häc ë cÊp THCS ®ã lµ yªu cÇu cña tiÕt häc.
*Ho¹t ®éng 2.
?KÓ tªn c¸c VB VHNN ®• häc tõ líp 6 ®Õn líp 9 (19 v¨n b¶n)? (Dùa vµo SGK ®• nªu?)
?C¸c t¸c gi¶? ë nh÷ng níc nµo? s¸ng t¸c vµo thÕ kØ nµo?
?ThÓ lo¹i bao gåm?
*G/V kÎ mÉu b¶ng thèng kª
*H/S: Tr¶ lêi miÖng, ®iÒn vµo b¶ng ghi trong vë. 1-C¸c v¨n b¶n VH níc ngoµi ®• häc tõ líp 6 ®Õn líp 9:
-Tæng sè 19 v¨n b¶n: kÓ tªn t¸c phÈm, t¸c gi¶
-Bao gåm nhiÒu thÓ lo¹i th¬, kÞch, bót kÝ, truyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt nghÞ luËn XH, nghÞ luËn v¨n ch¬ng.
-Lµ nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc tiªu biÓu cña nhiÒu níc trªn thÓ giíi.
LËp b¶ng thèng kª, c¸c néi dung trªn theo mÉu:
Stt Tªn t¸c phÈm(®o¹n trÝch) T¸c gi¶ Níc Thêi ®iÓm s¸ng t¸c ThÓ lo¹i
1
...
...
...
19
?S¾p xÕp c¸c TP ®• häc tõ líp 6 ®Õn líp 9?
(§Ìn chiÕu c¸c t¸c phÈm ®• s¾p xÕp tõ líp 6 ®Õn líp 9)
? C¸c t¸c phÈm VHNN ®ã gióp em hiÓu ®îc nh÷ng g×?
?Båi dìng cho em nh÷ng t×nh c¶m g×?
+T×nh yªu cuéc sèng, con ngêi
+Yªu c¸i ®Ñp, diÒu thiÖn.
+Cã th¸i ®é sèng ntn?
?Nh÷ng nh©n vËt nµo cho em yªu quý, Ên tîng s©u s¾c?
? T×nh c¶m, c¶m xóc cña t¸c g¶i ®îc thÓ hiÖn trong mçi TP’ ntn? VÝ dô cô thÓ...?
?Néi dung ghi nhí cña mçi t¸c phÈm lµ g×? -Ghi tªn t¸c phÈm vµo b¶ng theo trËt tù ®• häc tõ líp 6líp 9.
-Thêi ®iÓm s¸ng t¸c: Ghi thÕ kØ s¸ng t¸c.
2-Nh÷ng gi¸ trÞ vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cu¶ c¸c t¸c phÈm VHNN ®• häc:
a)VÒ gi¸ trÞ néi dung:
-Néi dung bao trïm: Gióp ta hiÓu ®îc s¾c th¸i phong tôc tËp qu¸n cña nhiÒu d©n téc trªn thÕ giíi, ®Ò cËp nhiÒu vÊn ®Ò x• héi, nh©n sinh ë nhiÒu thêi ®¹i kh¸c nhau.
-Båi dìng cho ta nh÷ng t×nh c¸m ®Ñp:
T×nh yªu cuéc sèng, con ngêi, yªu ®iÒu thiÖn ghÐt c¸i ¸c. Cã th¸i ®é sèng ®Ñp...
-Néi dung ghi nhí cña tõng bµi:
*VÝ dô: Buæi häc cuèi cïng (§« §ª)
Lßng Yªu Níc (£ Ren bua)
C« BÐ B¸n Diªm (An - §Ðc – Xen)
§¸nh nhau víi cèi xay giã (XÐc – Van – TÐt)
Xa ng¾n th¸c nói L (Lý B¹ch)
Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ (§ç Phñ)
Hai C©y phong (Ai – ma – Tèp)
Cè H¬ng (Lç TÊn)
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
Xen lÉn viÖc tr×nh bµy yªu cÇu trong bµi tæng kÕt
*Ho¹t ®éng 4: cñng cè – dÆn dß
*G/V: Nªu yªu cÇu phÇn cñng cè
(3 yªu cÇu)
+Chó ý: VÒ TG, vÒ gi¸ trÞ néi dung cña TP’
+Båi dìng t×nh c¶m g×?
*G/V: Nªu yªu cÇu vÒ nhµ
(3 yªu cÇu)
Chó ý ®äc vµ t×m hiÓu l¹i c¸c t¸c phÈm. -Cñng cè c¸c néi dung ®• «n ë tiÕt 1
-Chó ý: VÒ nh÷ng ®ãng gãp lín lao cña c¸c t¸c gi¶ trong s¸ng t¸c
VÒ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung cña tõng t¸c phÈm
-Båi dìng cho em t×nh c¶m g×?
*VÒ nhµ:
-Häc bµi theo yªu cÇu ë tiÕt 1
-§äc, t×m hiÓu c¸c TP VHNN ®• thèng kª.
-T×m hiÓu gi¸ trÞ nghÖ thuËt, nh÷ng s¸ng t¹o nghÖ thuËt ®éc ®¸o cña mçi t¸c gi¶ trong mçi t¸c phÈm VHNN.
Ngµy so¹n:21-4-2008
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 160: tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi (TiÕt 2)
A-Môc tiªu cÇn ®¹t:
-H/S tæng kÕt, «n tËp mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nh÷ng v¨n b¶n v¨n häc níc
ngoµi ®• häc trong bèn n¨m ë cÊp THCS.
-HÖ thèng ho¸ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ VHNN ®• häc.
-Båi dìng lßng yªu quý v¨n häc.
B-ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n, c¸c ng÷ liÖu cÇn thiÕt ®Ó minh ho¹ cho c¸c t¸c phÈm, c¸c t¸c
gi¶, ®Ìn chiÕu
-H/S: §äc l¹i c¸c VHNN ®• häc ë líp 6,7,8,9.
C-TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1-Tæ chøc:
2-KiÓm tra:
-C¸c T¸c phÈm VHNN ®• ®îc häc ë líp 6,7,8,9.
-Gi¸ trÞ néi dung cña c¸c t¸c phÈm VH níc ngoµi ®• häc.
3-Bµi míi: Giíi thiÖu bµi:
C¸c t¸c phÈm VH níc ngoµi ®• häc ®• thÓ hiÖn râ sù phong phó vÒ thÓ lo¹i vµ phong c¸ch s¸ng t¸c ®éc ®¸o c¶u c¸c t¸c gi¶. Tæng kÕt yªu cÇu ®ã ë tiÕt 2.
*Ho¹t ®éng 2. Bµi míi
?C¸c t¸c phÈm VH níc ngoµi ®• häc ®îc viÕt díi nh÷ng thÓ lo¹i nµo?
?Nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt ®Æ s¾c cña mçi t¸c phÈm?
VÝ dô:
Th¬ ®êng?
Hµi KÞch?
Bót kÝ chÝnh luËn?
Ph¬ng thøc tù sù?
?Phong c¸ch s¸ng t¸c cña t¸c gi¶ cã nh÷ng nÐt ®éc ®¸o nh thÕ nµo? qua c¸c t¸c phÈm?
?Nªu vÝ dô cô thÓ?
VÝ dô: O – Hen – Ri?
Lç TÊn?
Ai – Ma – Tèp?
M« - Li – E?
M« - Pa – X¨ng?
Gi¾c – L©n - §¬n?
?Nh÷ng Ên tîng s©u s¾c cña em khi häc c¸c t¸c phÈm VH níc ngoµi?
?Nh©n vËt: Xi – M«ng; Bl¨ng – Sèt,
Phi – LÝp trong ®o¹n trÝch häc cã diÔn biÕn t©m tr¹ng ntn?
?ý nghÜa nh©n v¨n cña t¸c phÈm?
?Nh÷ng t¸c phÈm nµo: T¸c gi¶ nµo em yªu thÝch?
?V× sao? em yªu thÝch? b)ThÓ lo¹i
*Th¬ ®êng:
Víi c¸c t¸c gi¶: H¹ Chi Tr¬ng, LÝ B¹ch, §ç Phñ.
*Th¬ v¨n xu«i: Ta – Go.
*Bót kÝ ChÝnh luËn: £ - Ren – Bua
*Hµi KÞch: M« - Li – E.
*Ph¬ng thøc tù sù mang ®Ëm ch¸t tr÷ t×nh: Ai – Ma – Tèp; §« - §ª,
Go – R¬ - Ki, Lç TÊn....
*C¸c kiÓu v¨n nghÞ luËn: Ru – X« ;Ten;
£ - Ren – Bua.
c-Phong c¸ch s¸ng t¸c:
-C¸c t¸c phÈm VH níc ngoµi ®Òu mang ®Ëm tÝnh nh©n v¨n vµ thÓ hiÖn râ phong c¸ch s¸ng t¸c cña t¸c gi¶.
-C¸c vÝ dô ®iÓn h×nh:
+O – Hen – Ri qua truyÖn ng¾n “ChiÕc l¸ cuèi cïng”. Víi nghÖ thuËt hai lÇn ®¶o ngîc t×nh huèng ®• ®em l¹i nh÷ng bÊt ngê vµ béc lé râ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt.
+Lç TÊn qua truyÖn ng¾n Cè H¬ng nh÷ng dßng tù sù mang ®Ëm c¶m xóc tr÷ t×nh, nh÷ng dßng håi tëng cña nh©n vËt t«i trong t¸c phÈm lµ phong c¸ch s¸ng t¸c ®éc ®¸o cña t¸c gi¶.
+M« - li – e qua ®o¹n trÝch “¤ng Giuèc ®anh mÆc lÔ phôc” lµ c©y ®¹i thô cña hµi kÞch thÕ giíi; Qua c¸ch thÓ hiÖn ng«n ng÷ nh©n vËt ®Æc s¾c ®• t¹o nªn mét bé mÆt thËt cña giíi t s¶n.
+M« - Pa – X¨ng qua ®o¹n trÝch häc
“Bè cña Xi M«ng”. Víi nghÖ thuËt miªu t¶ diÔn biÕn t©m tr¹ng rÊt tinh tÕ ®Æc s¾c cña c¸c nh©n vËt ®• t¹o nªn søc hÊp dÉn cña truyÖn.
3-Nh÷ng t¸c phÈm nµo? t¸c gi¶ nµo em yªu thÝch? V× sao?
-Híng tíi sù yªu thÝch bëi nh÷ng gi¸ trÞ néi dung, gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm.
-Híng tíi sù yªu thÝch bëi cuéc ®êi vµ nh÷ng thµnh c«ng cña c¸c t¸c gi¶ trong s¸ng t¸c.
*Ho¹t ®éng 4: LuyÖn tËp – Cñng cè
*G/V: Nªu yªu cÇu luyÖn tËp
(3Yªu cÇu)
+Chó ý nªu ®îc nh÷ng gi¸ trÞ cô thÓ ë mçi t¸c phÈm?
(§Ìn chiÕu môc ghi nhí)
+Phong c¸ch s¸ng t¸c cña c¸c t¸c gi¶?
*G/V nªu yªu cÇu vÒ nhµ
Chó ý ®äc thªm c¸c t¸c phÈm kh¸c ngoµi ch¬ng tr×nh cña c¸c t¸c gi¶ trong phÇn VH níc ngoµi ®• häc. -LuyÖn tËp: C¸c néi dung ®• tæng kÕt ë tiÕt 1, tiÕt 2.
+KÓ tªn c¸c Tp’ VH níc ngoµi ®• häc, c¸c t¸c gi¶.
+Nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt, gi¸ trÞ néi dung cña c¸c t¸c phÈm ®• häc
+Phong c¸ch s¸ng t¸c cña c¸c t¸c gi¶? Sù ®ãng gãp lín lao cña t¸c gi¶ víi nÒn v¨n häc cña níc ®ã vµ cña thÕ giíi.
-VÒ nhµ:
+Häc bµi theo yªu cÇu ®• häc ®• luyÖn tËp.
+§äc thuéc c¸c t¸c phÈm th¬ ®• häc phÇn VH níc ngoµi.
+§äc thªm c¸c t¸c phÈm ?cña c¸c t¸c gi¶ VH níc ngoµi.
TuÇn 33
Ngµy so¹n:22-4
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 161: b¾c s¬n (TrÝch håi bèn)
- NguyÔn Huy Tëng. -
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Häc sinh n¾m ®îc néi dung vµ ý nghÜa cña ®o¹n trÝch håi bèn vë kÞch B¾c S¬n xung ®ét c¬ b¶n cña vë kÞch ®îc béc lé gay g¾t vµ t¸c ®éng ®Õn t©m lÝ cña nh©n vËt Th¬m khiÕn c« ®øng h¼n vÒ phÝa C¸ch M¹ng.
-Häc sinh thÊy râ nghÖ thuËt viÕt kÞch cña TG: T¹o dùng t×nh huèng, ®èi tho¹i, hµnh ®éng thÓ hiÖn tÝnh c¸ch nh©n vËt.
-Cã kü n¨ng ph©n tÝch thÓ lo¹i kÞch.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; §Ìn chiÕu ng÷ liÖu c¸c t¸c phÈm kh¸c cña NguyÔn Huy Tëng; ch©n dung TG
-H/S: §äc tríc t¸c phÈm.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
-Nh÷ng yªu cÇu cña tiÕt tæng kÕt V¨n Häc níc ngoµi.
-C¸c vë kÞch ®• ®îc häc ë líp 7,8?
3)Giíi thiÖu bµi:
-KÞch lµ mét lo¹i h×nh VH ®ång thêi thuéc lo¹i h×nh nghÖ thuËt s©n khÊu.
-C¸c thÓ lo¹i trong kÞch: Ca kÞch, kÞch nãi, hµi kÞch, bi kÞch, chÝnh kÞch...
Vë kÞch B¾c S¬n vµ t¸c gi¶ phÇn chó thÝch (Trang 164).
*Giíi thiÖu: KÞch lµ mét lo¹i h×nh VH lµ mét lo¹i h×nh NT s©n kh¸u...
+Giíi thiÖu: Gi¸ trÞ cña vë kÞch B¾c S¬n; vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch.
*Ho¹t ®éng 2. §äc – HiÓu v¨n b¶n
*G/V: Giíi thiÖu vÞ trÝ cña nh÷ng líp kÞch ®îc trÝch häc:
?H/S tãm t¾t ND cña ®o¹n trÝch häc?
(§Ìn chiÕu néi dung nµy)
?Cã mÊy líp kÞch trong håi 4?
*§©y lµ lo¹i h×nh VH häc sinh ®îc häc Ýt trong ch¬ng tr×nh. G/V cÇn nãi râ : Ph¬ng thøc thÓ hiÖn cña kÞch lµ b»ng ng«n nh÷ trùc tiÕp vµ hµnh ®éng cña nh©n vËt.
KÞch ph¶n ¸nh ®êi sèng qua nh÷ng m©u thuÉn, xung ®ét thÓ hiÖn ra thµnh hµnh ®éng kÞch.
?Qua viÖc ®äc vµ tãm t¾t c¸c líp kÞch trong ®o¹n trÝch, xung ®ét c¬ b¶n trong vë kÞch lµ xung ®ét g×?
?Xung ®ét ®ã ®îc béc lé cô thÓ gi÷a nh©n vËt nµo víi nh©n vËt nµo? trong ®o¹n trÝch?
?Trong håi bèn cã mét t×nh huèng nµo em thÈy c¨ng th¼ng bÊt ngê? cã béc lé râ xung ®ét kÞch kh«ng?
?Hµnh ®éng kÞch ®îc béc lé qua nh÷ng nh©n vËt nµo?
?§îc béc lé ntn?
?Nh©n vËt nµo béc lé râ nhÊt diÔn biÕn néi t©m?
I)TiÕp xóc v¨n b¶n:
1)§äc:
-§äc phÇn ch÷ nhá trang 165 SGK
-§äc ®o¹n trÝch (Håi bèn).
-Tãm t¾t néi dung cña phÇn trÝch häc.
2)T×m hiÓu chó thÝch
-Chó thÝch 1,2,3,4,6,8,9
3)Bè côc:
-Tãm t¾t líp I
-PhÇn trÝch häc líp II vµ líp III.
II)Ph©n tÝch v¨n b¶n:
1)Xung ®ét vµ hµnh ®éng kÞch trong ®o¹n trÝch.
-Xung ®ét c¬ b¶n trong vë kÞch B¾c S¬n lµ xung ®ét gi÷a lùc lîng c¸ch m¹ng vµ kÎ thï.
§îc thÓ hiÖn thµnh nh÷ng xung ®ét cô thÓ gi÷a c¸c nh©n vËt vµ trong néi t©m cña mét sè nh©n vËt (VÝ dô TH¬m, bµ cô Ph¬ng). §îc thÓ hiÖn trong sù ®èi ®Çu gi÷a Ngäc cïng ®ång bän víi Th¸i, Cöu.
Xung ®ét kÞch trong håi bèn cßn ®îc béc lé qua mét t×nh huèng c¨ng th¼ng bÊt ngê: Th¸i, Cöu trong lóc ch¹y trèn sù truy lïng cña Cöu, Ngäc, lóc ®ã chØ cã Th¬m ë nhµ. T×nh huèng ®ã buéc Th¬m ph¶i cã sù lùa chän ®øng h¼n vÒ phÝa CM.
-Hµnh ®éng kÞch: Xung ®ét kÞch diÔn ra trong chuçi c¸c hµnh ®éng kÞch cã quan hÖ g¾n kÕt víi nhau.
Cô thÓ: Hµnh déng kÞch qua nh÷ng lêi ®èi tho¹i cña Th¬m víi Th¸i, Cöu, cña Th¬m víi Ngäc; Qua diÔn biÕn néi t©m cña nh©n vËt Th¬m
*Ho¹t ®éng 3: Tæng kÕt – ghi nhí (ë tiÕt 2)
*Ho¹t ®éng 4: cñng cè – dÆn dß
*LuyÖn tËp ë tiÕt 1:
-Giíi thiÖu vÒ TG; gi¸ trÞ cña vë kÞch B¾c S¬n.
-Tãm t¾t ®o¹n trÝch? vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch trong vë kÞch.
-Tr×nh bµy xung ®ét kÞch, hµnh ®éng kÞch trong ®o¹n trÝch häc.
-Vë kÞch em ®• häc ë líp 8 qua ®o¹n trÝch “¤ng Giuèc §anh MÆc LÔ Phôc”
(M« - li – e) em thÊy râ xung dét kÞch trong vë kÞch lµ g×?
*G/V nªu yªu cÇu luyÖn tËp ë tiÕt 1 (4 yªu cÇu)
+Chó ý:
-Gi¸ trÞ cña vë kÞch?
-Tãm t¾t ®o¹n trÝch häc?
-Xung ®ét kÞch?
-Hµnh ®éng kÞch?
*G/V nªu yªu cÇu vÒ nhµ (3 yªu cÇu)
*VÒ nhµ:
-§äc l¹i ®o¹n trÝch häc.
-Ph©n tÝch viÖc x©y dùng nh©n vËt: X©y dùng t×nh huèng, tæ chøc ®èi tho¹i; t©m lÝ, tÝnh c¸nh nh©n vËt.
-Häc bµi theo yªu cÇu ë tiÕt 1.
+Chó ý: ViÖc x©y dùng nh©n vËt qua c¸c líp kich trong ®o¹n trÝch cña TG.
Ngµy so¹n:26-4-2008 TiÕt 162: b¾c s¬n (TiÕp theo)
Ngµy gi¶ng: (TrÝch håi bèn)
NguyÔn Huy Tëng.
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-TiÕp tôc ph©n tÝch ë tiÕt 2 ®Ó häc sinh hiÓu ®îc néi dung vµ ý nghÜa cña ®o¹n trÝch. HiÓu râ ®îc tÝnh c¸ch cña N/V trong håi kÞch.
-H/S thÊy râ nghÖ thuËt viÕt kÞch cña NguyÔn Huy Tëng.
-RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch kÞch.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; §Ìn chiÕu ng÷ liÖu,ch©n dung TG.
-H/S: Häc bµi ë tiÕt 1.
ChuÈn bÞ cho tiÕt 2 nh ®• híng dÉn.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
+Tãm t¾t ®o¹n trÝch håi 4 cña vë kÞch B¾c S¬n? Nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch?
+Xung ®ét kÞch, hµnh ®éng kÞch ®îc thÓ hiÖn trong ®o¹n trÝch häc?
3)Giíi thiÖu bµi:
§Ó hiÓu râ nghÖ thuËt viÕt kÞch cña TG; hiÓu râ vÒ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt trong håi kÞch ®ã lµ yªu cÇu cña tiÕt 2.
*Ho¹t ®éng 2. §äc – HiÓu v¨n b¶n
*PhÇn nµy G/V ghi ra giÊy trong ®Ìn chiÕu cho H/S quan s¸t.
*G/V: Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ nh©n vËt Th¬m: Th¬m lµ vî Ngäc mét nho l¹i trong bé m¸y cai trÞ cña TD Ph¸p ®• quen víi cuéc sèng an nhµn , ®îc chiÒu chuéng c« ®øng ngoµi phong trµo khëi nghÜa cña ND. MÆc dï cha vµ em trai lµ nh÷ng ngêi tÝch cùc tham gia K/N c¶ khi lùc lîng CM bÞ ®µn ¸p, c¶ cha vµ em trai ®Òu hi sinh, Th¬m v« cïng ©n hËn vµ cµng bÞ dµy vß khi biÕt Ngäc lµm tay sai cho ®Þch...
?Qua hai líp kÞch thÓ hiÖn râ Th¬m ®èi tho¹i víi nh÷ng nh©n vËt nµo?
?Khi cã t×nh huèng x¶y ra, t©m tr¹ng cña Th¬m ntn?
?Cuèi cïng c« ®• quyÕt ®Þnh thÕ nµo?
?Th¬m lµ con ngêi cã phÈm chÊt g× ®¸ng quý?
?NhËn xÐt c¸ch x©y dùng t×nh huèng vµ tæ chøc ®èi tho¹i cña TG?
T©m tr¹ng vµ th¸i ®é cña Th¬m ®èi víi Ngäc (chång)?
?C« cã sù chuyÓn biÕn nh thÕ nµo trong hai líp kÞch mµ TG x©y dùng?
?Th¬m ®• nhËn ra Ngäc lµ ngêi ntn?
?Sù quyÕt ®Þnh cña c«, em thÊy ntn?
?TG muèn göi g¾m 1 ®iÒu g× qua nh©n vËt Th¬m(trong nh÷ng lóc CM bÞ ®µn ¸p khèc liÖt, CM vÉn kh«ng bÞ tiªu diÖt vµ thøc tØnh ®îc c¶ quÇn chóng).
?Qua viÖc ph©n tÝch tõ 2 líp kÞch: Th¬m, Th¸i, Cöu.
Th¬m, Ngäc.
Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt Ngäc, Th¸i, Cöu?
?V× sao em hiÓu râ ®îc c¸c nh©n vËt nh vËy?
?Häc sinh ®a ra VD cô thÓ vÒ:
+T×nh huèng kÞch.
+Ng«n ng÷ ®èi tho¹i
+Béc lé néi t©m nh©n vËt. II)Ph©n tÝch v¨n b¶n:
2)T©m tr¹ng vµ hµnh ®éng cña nh©n vËt Th¬m.
-Th¬m: ChÕt nçi, hai «ng bÞ chóng nã ®uæi ph¶i kh«ng?
T«i chÕt th× chÕt, chø t«i kh«ng b¸o hai «ng ®©u.
-Th¬m (hèt ho¶ng ch¹y vµo) lµm thÕ nµo, hai «ng? (cuèng quýt gÇn nh khãc)
-Th¬m: Hai «ng ®õng ®i ®©u, h•y t¹m vµo ®©y...
§Æt nh©n vËt vµo mét xung ®ét cã t×nh huèng, béc lé râ t©m tr¹ng vµ hµnh ®éng cña nh©n vËt
Næi râ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt Th¬m: Hµnh ®éng døt kho¸t ®øng h¼n vÒ phÝa CM .
*Th¬m, Ngäc:
-Th¬m: rò rîi, buån b•
-Th¬m: Vui vÎ
-Th¬m (Nh×n trém chång, sèt ruét)
ThÕ nµo cã ®i kh«ng?
Sù nghi ngê Ngäc khiÕn c« lu«n dß xÐt ý nghÜ vµ hµnh ®éng cña chång ®Ó t×m hiÓu sù thËt.
C« nhËn ra bé mÆt thËt cña Ngäc lµ b¸n níc h¹i d©n, c« sèt ruét muèn b¶o toµn nh÷ng ngêi CM trong ng«i nhµ cña m×nh.
Nh©n vËt Th¬m ®• cã sù chuyÓn biÕt trong hai líp kÞch: Tõ nhËn thøuc, ®Õn hµnh ®éng ®øng h¼n vÒ phÝa CM.
3)C¸c nh©n vËt Ngäc, Th¸i, Cöu.
*Ngäc: ThÓ hiÖn râ b¶n chÊt viÖt gian b¸n níc. Nu«i tham väng ngoi lªn ®Þa vÞ, tiÒn tµi. Cè t×nh che giÊu bé mÆt thËt víi Th¬m.
*Th¸i, Cöu: B×nh tØnh, s¸ng suèt, cñng cè ®îc lßng tin cho Th¬m, lµ nh÷ng ngêi CM kiªn trung.
Qua nghÖ thuËt: ThÓ hiÖn xung ®ét, x©y dùng t×nh huèng, ng«n ng÷ ®èi tho¹i, tæ chøc c¸c lêi tho¹i, víi nh÷ng nhÞp ®iÖu, giäng ®iÖu kh¸c nhaubéc lé râ néi t©m vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt.
*Ho¹t ®éng 3. Tæng kÕt – Ghi nhí
?Häc sinh nãi râ nghÖ thuËt viÕt kÞch cña TG qua c¸c líp kÞch ®• häc?
?VÏ ®Ñp vÒ tÝnh c¸ch cña N/V Th¬m?
?TG kh¼ng ®Þnh râ ý nghÜa t tëng cña vë kÞch lµ g×? Trang 167 (SGK)
+NghÖ thuËt viÕt kÞch cña TG
+VÏ ®Ñp cña N/V Th¬m
+Gi¸ trÞ t tëng cña vë kÞch.
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
*G/V nªu 4 yªu cÇu phÇn luyÖn tËp
+Chó ý gi¸ trÞ nghÖ thuËt, néi dung cña c¸c líp kÞch?
*G/V nªu yªu cÇu vÒ nhµ.
(3 yªu cÇu)
+Chó ý: Híng dÉn yªu cÇu 2
nh÷ng vÝ dô cô thÓ. *LuyÖn tËp ë tiÕt 2:
-Ph©n tÝch N/V Th¬m.
-NghÖ thuËt viÕt kÞch cña TG?
-Gi¸ trÞ néi dung cña ®o¹n trÝch häc.
-Nh÷ng hiÓu biªt cña em vÒ TG NguyÔn Huy Tëng.
*VÒ nhµ:
-Häc bµi theo yªu cÇu ®• luyÖn t¹p
-§a ra ®îc nh÷ng lêi tho¹i gi÷a c¸c N/V do nghÖ thuËt tæ chøc ®èi tho¹i ®Æc s¾c cña TG.
-§äc: T«i vµ chóng ta, chuÈn bÞ c¸c c©u hái SGK.
Ngµy so¹n:28-4-2008 TiÕt 163: tæng kÕt phÇn tËp lµm v¨n Ngµy gi¶ng: (TiÕt 1)
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-H/S «n l¹i ®Ó n¾m v÷ng c¸c kiÓu v¨n b¶n ®• häc tõ líp 6 ®Õn líp 9, ph©n biÖt vµ nhËn biÕt sù kÕt hîp cña c¸c kiÓu VB khi viÕt v¨n.
-H/S ph©n biÖt kiÓu VB vµ thÓ lo¹i VH.
-RÌn kü n¨ng ®äc, c¶m thô c¸c kiÓu VB.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; c¸c kiÓu VB, c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t ë líp 6; ng÷ liÖu minh ho¹.
-H/S: C¸c yªu cÇu chuÈn bÞ cho tiÕt tæng kÕt TLV ®• nªu.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
-C¸c kiÓu VB ®• häc trong ch¬ng tr×nh THCS? øng víi c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t ntn?
-Nªu mét sè VD ®Ó minh ho¹?
3)Giíi thiÖu bµi:
Sù cÇn thiÕt ph¶i hiÓu râ c¸c kiÓu VB, c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t vµ sù kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc ®ã trong 1 v¨n b¶n ntn? ®ã lµ nh÷ng yªu cÇu chÝnh cña tiÕt tæng kÕt TLV.
*G/V: Giíi thiÖu sù cÇn thiÕt ph¶i hiÓu râ c¸c kiÓu VB vµ sù kÕt hîp c¸c P/T biÓu ®¹t.
*Ho¹t ®éng 2. §äc – HiÓu v¨n b¶n
-H/S ®äc b¶ng tæng kÕt trang 169
?Sù kh¸c nhau cña c¸c kiÓu VB trªn?
?H•y nªu râ ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña mçi kiÓu v¨n b¶n trªn?
?VÝ dô:
+Môc ®Ých cña VB TS lµ g×?
+Môc ®Ých cña VB nghÞ luËn lµ g×?
+Môc ®Ých cña VB miªu t¶ lµ g×?
?C¸c kiÓu v¨n b¶n trªn cã thÓ thay thÕ cho nhay ®îc kh«ng? v× sao?
?C¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t cã thÓ phèi hîp thùc hiÖn trong mét v¨n b¶n ®îc kh«ng?V× sao?
?VÝ dô minh ho¹?
(VÝ dô: TruyÖn ng¾n
BÕn Quª - NguyÔn Minh Ch©u)
(§Ìn chiÕu VD vÒ truyÖn ng¾n “BÕn Quª” viÖc kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m qua c¸c c©u v¨n)
?KiÓu VB vµ thÓ lo¹i t¸c phÈm VH cã g× gièng vµ kh¸c nhau?
(Gîi ý: Cã mÊy kiÓu VB?)
(Cã mÊy thÓ lo¹i v¨n häc?)
?Cho VD cô thÓ?
(§Ìn chiÕu c¸c ng÷ liÖu minh ho¹ VD:)
?KiÓu VBTS vµ thÓ lo¹i VH tù sù kh¸c nhau ntn?
(Gîi ý: VBTS ®îc thÓ hiÖn trong VH, trong lo¹i h×nh nµo kh¸c n÷a?)
(ThÓ lo¹i VH tù sù chØ thÓ hiÖn trong tac phÈm VH nµo?)
?KiÓu VB biÓu c¶m vµ thÓ lo¹i VH tr÷ t×nh gièng vµ kh¸c nhau ntn?
?Nªu ®Æc ®iÓm cña thÓ lo¹i VH tr÷ t×nh?
?Cho VD minh ho¹?
(Gîi ý v¨n xu«i biÓu c¶m (tuú bót) cã lµ VH tr÷ t×nh kh«ng?)
?Sù kÕt hîp ®ã cÇn ë møc ®é nµo?
?T¹i sao l¹i nh vËy?
?Cho vÝ dô minh ho¹?
I)C¸c kiÓu v¨n b¶n ®• häc trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS
*§äc b¶ng tæng kÕt vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái.
1)Sù kh¸c nhau cña c¸c kiÓu v¨n b¶n:
-Kh¸c nhau vÒ ph¬ng thøc biÓu ®¹t bao gåm: Môc ®Ých, c¸c yÕu tè, c¸c ph¬ng ph¸p, c¸ch thøc, ng«n tõ.
-VÝ dô: KiÓu v¨n b¶n tù sù
Lµ tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc (sù kiÖn) biÓu lé ý nghÜa.
Kh¸c víi kiÓu v¨n b¶n miªu t¶ lµ t¸i hiÖn l¹i sù vËt, sù viÖc, hiÖn tîng lµm râ tÝnh chÊt, thuéc tÝnh...
2)C¸c kiÓu v¨n b¶n cã thÓ thay thÕ cho nhau ®îc hay kh«ng? v× sao?
C¸c kiÓu v¨n b¶n kh«ng thÓ thay thÕ cho nhau ®îc – v× mçi kiÓu v¨n b¶n sö dông mét ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh víi môc ®Ých kh¸c nhau.
3)C¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t trªn cã thÓ phèi hîp ®îc víi nhau trong mét v¨n b¶n cô thÓ hay kh«ng?v× sao? Nªu mét vÝ dô minh ho¹.
-C¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t cã thÓ kÕt hîp víi nhau trong mét v¨n b¶n v× kh«ng cã mét v¨n b¶n nµo sö dông ®¬n ®éc mét ph¬ng thøc biÓu ®¹t; cã kÕt hîp míi t¨ng ®îc hiÖu qu¶ diÔn ®¹t.
VÝ dô: TruyÖn ng¾n “BÕn Quª”
(NguyÔn Minh Ch©u)
-Ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh: Tù sù, kiÓu v¨n b¶n tù sù nhng t¸c gi¶ ®• kÕt hîp nhiÒu ph¬ng thøc biÓu ®¹t kh¸c nh: Miªu t¶, biÓu c¶m ®Ó lµm râ t×nh c¶m , c¶m xóc cña nh©n vËt NhÜ trong truyÖn.
4)KiÓu v¨n b¶n vµ h×nh thøc thÓ hiÖn, thÓ lo¹i t¸c phÈm VH cã g× gièng nhau vµ kh¸c nhau.
-KiÓu v¨n b¶n: Cã 6 kiÓu v¨n b¶n øng víi 6 ph¬ng thøc biÓu ®¹t .
-ThÓ lo¹i VH: TruyÖn (Tù sù);
Th¬ (Tr÷ t×nh); KÝ, KÞch...
+Gièng nhau: Trong kiÓu v¨n b¶n ®• thÓ hiÖn ®îc thÓ lo¹i.
+Kh¸c nhau: ThÓ lo¹i VH lµ xÐt ®Õn nh÷ng d¹ng thÓ cô thÓ cña mét t¸c phÈm VH, víi ph¹m vi hÑp h¬n.
5)Sù kh¸c nhau:
-V¨n b¶n tù sù: §îc thÓ hiÖn trong VH lµ truyÖn; §îc thÓ hiÖn trong b¶n tin (Têng thuËt)...
-ThÓ lo¹i v¨n häc tù sù chØ cã thÓ lµ truyÖn (TruyÖn ng¾n, truyÖn dµi)
6)Gièng nhau vµ kh¸c nhau
+Gièng nhau: §Òu ®îc thÓ hiÖn râ yÕu tè biÓu c¶m.
+Kh¸c nhau:
KiÓu v¨n b¶n biÓu c¶m nãi râ vÒ ph¬ng thøc biÓu ®¹t, môc ®Ých.
ThÓ lo¹i v¨n häc tr÷ t×nh: Nãi râ vÒ lo¹i thª VH nh th¬ tr÷ t×nh, v¨n xu«i tr÷ t×nh (tuú bót)
VÝ dô: Tuú bót: Mïa xu©n cña t«i
Vò B»ng
VÝ dô: C¸c bµi th¬ hiÖn ®¹i.
7)T¸c phÈm nghÞ luËn cã cÇn yÕu tè thuyÕt minh, miªu t¶, tù sù
CÇn ë møc ®é võa ®ñ ®Ó lµm râ yªu cÇu nghÞ luËn; Ph¬ng thøc chÝnh vÉn lµ nghÞ luËn.
*Ho¹t ®éng 3. luyÖn tËp
*Yªu cÇu luyÖn tËp ë tiÕt 1
(3 yªu cÇu)
+Chó ý: ViÖc lÊy VD minh ho¹ ë c¸c VB ®• häc thÓ hiÖn râ viÖc tÝch hîp.
-C¸c kiÓu v¨n b¶n vµ ph¬ng thøc biÓu ®¹t?
-T¹i sao ph¶i cã sù kÕt hîp c¸c ph¬ng thøc biÓu ®¹t trong mét VB?
-LÊy vÝ dô: Mét v¨n b¶n tù sù, nghÞ luËn cã sù kÕt hîp nhiÒu ph¬ng thøc biÓu ®¹t?
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
*Yªu cÇu vÒ nhµ:
+ChuÈn bÞ cho tiÕt 2
Chó trong c¸c kiÓu VB träng t©m. -KiÓm tra c¸c néi dung cña tiÕt tæng kÕt vµ phÇn luyÖn tËp.
-VÒ nhµ: T×m hiÓu tiÕp phÇn II, III cho tiÕt 2, chó ý c¸c kiÓu VB träng t©m.
Ngµy so¹n:3-5-2008 TiÕt 164: tæng kÕt phÇn tËp lµm v¨n Ngµy gi¶ng: (TiÕt 2)
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-H/S «n l¹i ®Ó n¾m v÷ng c¸c kiÓu v¨n b¶n ®• häc tõ líp 6 ®Õn líp 9, sù kÕt hîp trong lµm bµi.
-TiÕp tôc t×m hiÓu phÇn cßn l¹i vÒ yªu cÇu tæng kÕt trong SGK.
-ThÓ hiÖn râ viÖc tÝch hîp, n©ng cao n¨ng lùc §äc, c¶m thô, viÕt c¸c kiÓu VB
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; c¸c ng÷ liÖu minh ho¹, ®Ìn chiÕu.
-H/S: Häc bµi ë tiÕt 1, chuÈn bÞ cho tiÕt 2 nh ®• yªu cÇu.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
-C¸c néi dung ®• TK ë tiÕt 1
(7 néi dung + vÝ dô minh ho¹)
3)Giíi thiÖu bµi:
C¸c néi dung cßn l¹i ë tiÕt 2 ®Ó hoµn thµnh viÖc TK TLV ë líp 9.
*Ho¹t ®éng 2. bµi míi
?PhÇn v¨n vµ TLV cã mèi quan hÖ víi nhau ntn?
?H•y nªu VD cho thÊy mèi quan hÖ ®ã trong ch¬ng tr×nh ®• häc?
(VÝ dô: V¨n b¶n: ý nghÜa v¨n ch¬ng – Hoµi Thanh)
?PhÇn TV cã qh ntn? víi phÇn vµ TLV?
?ViÖc bæ sung vµ qh chÆt chÏ ntn?
?Cho VD cô thÓ?
(VÝ dô: TruyÖn ng¾n; vÝ dô mét v¨n b¶n nghÞ lu©n, mét v¨n b¶n thuyÕt minh...).
*G/V: Chó ý: §©y lµ yªu cÇu tÝch hîp ngang trong m«n Ng÷ v¨n.
*Yªu cÇu cña môc III: Ph¸t vÊn, ®µm tho¹i ®Ó lµm râ c¸c môc 1,2,3.
?§Ých biÓu ®¹t cña 3 kiÓu VB ®ã lµ g×?
?C¸c ph¬ng ph¸p thêng dïng trong VB thuyÕt minh?
(So s¸nh, nªu sè liÖu, nªu kh¸i niÖm, ph©n tÝch, tæng hîp...).
?V¨n b¶n TS thêng kÕt hîp c¸c yÕu tè nghÞ luËn, miªu t¶, biÓu c¶m? V× sao?
?Ng«n ng÷, lêi v¨n trong mçi kiÓu VB trªn ntn?
?Yªu cÇu ®èi víi luËn ®iÓm; luËn cø, lËp luËn trong v¨n nghÞ luËn?
+M¹nh l¹c, râ rµng
+ChÆt chÏ
+S¸t thùc.
I)PhÇn TLV trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n THCS:
1)PhÇn v¨n vµ TLV cã mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ lu«n bæ sung cho nhau:
Gióp viÖc häc v¨n ®¹t hiÖu qu¶. V¨n b¶n lµ ng÷ liÖu ®Ó minh ho¹ cho c¸c kiÓu v¨n b¶n, lµm râ ph¬ng ph¸p kÕt cÊu, c¸ch thøc diÔn ®¹t.
Gióp cho häc sinh häc tËp ®îc c¸ch viÕt TLV.
-VÝ dô: V¨n b¶n : “ý nghÜa v¨n ch¬ng” cña t¸c gi¶ Hoµi Thanh gióp cho viÖc viÕt TLV nghÞ luËn rÊt cã hiÖu qu¶.
2)PhÇn TiÕng ViÖt cã quan hÖ nh thÕ nµo víi phÇn V¨n vµ TLV? Nªu VD chøng minh:
-Cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ bæ sung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng gi÷a c¸c phÇn.
-VÝ dô: C¸c kiÕn thøc vÒ c©u, vÒ tõ lo¹i, vÒ thµnh phÇn c©u, c¸c kiÕn thøc vÒ tõ, kh¶ n¨ng cña tõ TiÕng viÖt ... gióp cho biÓu ®¹t vµ biÓu c¶m v¨n b¶n, gióp cho viÖc sö dông khi viÕt TLV.
-VÝ dô cô thÓ: TruyÖn ng¾n:”Nh÷ng ng«i sao xa x«i” (Lª Minh Khuª)
III)C¸c kiÓu v¨n b¶n träng t©m:
1)V¨n b¶n thuyÕt minh:
-§Ých biÓu ®¹t
-Yªu cÇu chuÈn bÞ ®Ó lµm ®îc VB thuyÕt minh.
-C¸c ph¬ng ph¸p thêng dïng trong VB thuyÕt minh.
-Ng«n ng÷ trong VB thuyÕt minh.
2)V¨n b¶n tù sù:
-§Ých biÓu ®¹t
-C¸c yÕu tè t¹o thµnh v¨n b¶n tù sù.
-Thêng kÕt hîp víi c¸c yÕu tè miªu t¶, nghÞ luËn, biÓu c¶m.
T¸c dông: Sinh ®éng, chÆt chÏ, cã søc truyÒn c¶m.
-Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n tù sù
3)V¨n b¶n nghÞ luËn:
-§Ých biÓu ®¹t.
-C¸c yÕu tè t¹o thµnh VB nghÞ luËn
-Yªu cÇu ®èi víi luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp luËn.
-Nªu dµn bµi chung cho 4 d¹ng nghÞ luËn ®• häc ë kú II líp 9.
*Ho¹t ®éng 3. luyÖn tËp
*LuyÖn tËp ë tiÕt 2
?ViÖc tÝch hîp ë c¸c phÇn v¨n, TiÕng ViÖt, TLV trong m«n N.V ntn? cho VD minh ho¹.
?C¸c kiÓu VB träng t©m?
-ViÖc tÝch hîp khi häc m«n ng÷ v¨n ë líp 9.
-C¸c kiÓu VB träng t©m.
-Lµm dµn bµi cho v¨n nghÞ luËn, vÊn ®Ò x• héi, vÊn ®Ò VH.
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß (KiÓm tra phÇn luyÖn tËp)
?Lµm dµn bµi chung cho 4 d¹ng nghÞ luËn ®• häc ë líp 9
(§Ìn chiÕu néi dung nµy sau khi cho H/S luyÖn tËp)
*G/V nªu: Y/C vÒ nhµ (3 yªu cÇu) *VÒ nhµ:
-Häc bµi theo yªu cÇu tæng kÕt ë 2 tiÕt
-Lµm dµn bµi cho 4 bµi v¨n cô thÓ cho 4 d¹ng bµi NL ®• häc ë líp 9.
-§äc c¸c bµi v¨n tham kh¶o vÒ thuyÕt minh, tù sù, nghÞ luËn
Ngµy so¹n:6-5-2008 TiÕt 165: t«i vµ chóng ta (TiÕt 1)
Ngµy gi¶ng: (TrÝch c¶nh ba)
Lu Quang Vò
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-H/S hiÓu ®îc phÇn nµo tÝnh c¸ch cña nh©n vËt tiªu biÓu Hoµng ViÖt, NguyÔn ChÝnh, tõ ®ã thÊy ®îc cuéc ®Êu tranh gay g¾t gi÷a nh÷ng con ngêi m¹nh d¹n ®æi míi, cã tinh thÇn d¸m nghÜ, d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm víi nh÷ng kÎ mang t tëng b¶o thñ, l¹c hËu trong sù chuyÓn m×nh m¹nh mÏ cña XH ta.
-HiÓu thªm vÒ ®Æc ®iÓm cña thÓ lo¹i kÞch: C¸ch t¹o t×nh huèng, ph¸t triÓn m©u thuÉn, diÔn t¶ hµnh ®éng, ng«n ng÷.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; ch©n dung nhµ viÕt kÞch; bèi c¶nh XH; kinh tÕ ®Êt níc ta nh÷ng n¨m sau 1975.
-H/S: §äc, t×m hiÓu ®o¹n trÝch cña vë kÞch.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
-Ph©n tÝch râ xung ®ét kÞch, hµnh ®éng kÞch trong ®o¹n trÝch häc vë kÞch B¾c S¬n. NguyÔn Huy Tëng.
-T©m Tr¹ng, hµnh ®éng cña nh©n vËt Th¬m?
3)Giíi thiÖu bµi:
-Giíi thiÖu vÒ TG Lu Quang Vò; Vë kÞch T«i vµ Chóng Ta.
-Chó ý tíi hoµn c¶nh, thêi ®iÓm s¸ng t¸c vë kÞch.
-§o¹n trÝch häc lµ c¶nh ba cña vë kÞch.
*Giíi thiÖu: Vë kÞch gåm 9 c¶nh, §o¹n trÝch häc lµ c¶nh 3;
VÞ trÝ cña ®o¹n trÝch häc trong vë kÞch.
*Ho¹t ®éng 2. §äc – hiÓu v¨n b¶n
*PhÇn bè côc:
Y/C H/S tr¶ lêi
?C¸c nh©n vËt tham gia lµ ai?
?Néi dung c¬ b¶n ®îc thÓ hiÖn lµ g×?
?Toµn bé vë kÞch cã mÊy c¶nh? ®©y lµ c¶nh thø mÊy?
*PhÇn ph©n tÝch:
?VÊn ®Ò c¬ b¶n ®Æt ra lµ g×?
?ý nghÜa ®èi víi XH níc ta lóc bÊy giê?
?Theo em ngµy nay cßn gi¸ trÞ nh thÓ nµo?
(G/V gîi ý: Nªu l¹i hoµn c¶nh ra ®êi cña TP; XH níc ta lóc bÊy giê; sù ®Êu tranh gay g¾n trong sù chuyÓn m×nh m¹nh mÏ cña XH)
?Sù viÖc cô thÓ diÔn ra ë xÝ nghiÖp ®• t¹o thµnh t×nh huèng kÞch ntn?
?Nh©n vËt thÓ hiÖn râ t×nh huèng kÞch vµ t¹o ra nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n ®ã lµ ai?
?T×nh huèng kÞch ngµy cµng c¨ng th¼ng thÓ hiÖn râ sù ph¶n øng gay g¾t cña ai?
?§äc râ nh÷ng lêi tho¹i?
?§ã lµ m©u thuÉn ntn?(Gi÷a ai víi ai? gi÷a nh÷ng t tëng nµo?)
?NhËn xÐt vÒ NT viÕt kÞch cña TG qua phÇn ®• ph©n tÝch?
I)TiÕp xóc v¨n b¶n
1)§äc:
-Chó ý qua lêi ®èi tho¹i, béc lé râ tÝnh c¸ch cña nh©n vËt
-§äc chó thÝch;
2)T×m hiÓu chó thÝch
*; 1,2
3.Bè côc
§o¹n trÝch c¶nh 3 cña vë kÞch; c¸c nh©n vËt tham gia?;Néi dung c¬ b¶n ®îc thÓ hiÖn?
II)Ph©n tÝch v¨n b¶n
1)VÊn ®Ò c¬ b¶n cña vë kÞch ®Æt ra, ý nghÜa cña nã ®èi víi thùc tiÔn ph¸t triÓn cña XH ta thêi k× bÊy giê:
-Kh«ng thÓ cø kh kh gi÷ lÊy nguyªn t¾c cøng nh¾c, l¹c hËu mµ ph¶i m¹nh d¹n thay ®æi tæ chøc, qu¶n lÝ ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn; kh«ng ch¹y theo chñ nghÜa h×nh thøc mµ cÇn coi träng thùc tiÔn.
-Kh«ng cã thø chñ nghÜa tËp thÓ chung chung. C¸i chóng ta t¹o thµnh tõ nh÷ng c¸i t«i cô thÓ. V× thÕ cÇn quan t©m mét c¸ch thiÕt thùc ®Õn cuéc sèng quyÒn lîi cu¶ mçi c¸ nh©n.
§Æt trong t×nh h×nh ®Êt níc ta nh÷ng n¨m bÊy giê vÊn ®Ò T«i Vµ Chóng ta ®Æt ra cã ý nghÜa thùc tiÔn thËt lín lao. Cã ý nghÜa trùc tiÕp ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
2)T×nh huèng kÞch, m©u thuÉn c¬ b¶n ë ®o¹n trÝch:
-T×nh huèng kÞch:
T×nh tr¹ng ngng trÖ s¶n xuÊt ë xÝ nghiÖp ph¶i gi¶i quyÕt b»ng nh÷ng quyÕt ®Þnh t¸o b¹o. Gi¸m §èc Hoµng ViÖt cïng kü s Lª S¬n ph¶i c«ng khai “Tuyªn chiÕn” víi c¬ chÕ qu¶n lÝ ph¬ng thøc tæ chøc lçi thêi, l¹c hËu g©y bÊt ngê víi phã G§ ChÝnh, qu¶n ®èc ph©n xëng Tr¬ng.
-T×nh huèng ngµy cµng c¨ng th¼ng t¹o ra xung ®ét, m©u thuÉn:
+Ph¶n øng cña trëng phßng tæ chøc lao ®éng, phßng tµi vô.
+Ph¶n øng cña qu¶n ®èc Tr¬ng.
+Ph¶n øng gay g¾t cña phã G§ NguyÔn ChÝnh.
M©u thuÉn quyÕt liÖt gi÷a hai tuyÕn nh©n vËt: Nh÷ng ngêi tiªn tiÕn vµ nh÷ng ngêi b¶o thñ, m¸y mãc.
§ã lµ nghÖ thuËt viÕt kÞch s¾c s¶o cña TG ®Æt ra mét vÊn ®Ò néi dung cã ý nghÜa lín lao.
*Ho¹t ®éng 3. luyÖn tËp
*LuyÖn tËp ë tiÕt 1
?+Ph©n tÝch tiÕt 2 néi dung ®• häc
?+T×m ra ®Æc ®iÓm chung cña thÓ lo¹i kÞch (liªn hÖ víi vë kÞch B¾c S¬n ®• häc) -KÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch néi dung 1 vµ 2.
-So s¸nh víi vë kÞch B¾c S¬n ®Ó t×m ra ®Æc ®iÓm chung cña thÓ lo¹i kÞch.
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
*G/V nªu Y/C phÇn cñng cè:
(3 yªu cÇu)
*G/V nªu Y/C vÒ nhµ
+Chó ý chuÈn bÞ cho tiÕt 2. -KiÓm tra néi dung ®• luyÖn tËp
-Hai tuyÕn nh©n vËt ®ã lµ ai? ®îc thÓ hiÖn t×nh huèng chuyÖn ntn?
-§äc l¹i c¸c lêi ®èi tho¹i thÓ hiÖn râ nh÷ng t×nh huèng ®ã.
*VÒ nhµ:
§äc l¹i ®o¹n trÝch; ph©n tÝch c¸ch x©y dùng nh©n vËt, lêi ®èi tho¹i, ng«n ng÷ ®Ó cho 2 tiÕt.
+ChuÈn bÞ cho tiÕt tæng kÕt VH; ®äc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK trang 181.
TuÇn 34
Ngµy so¹n:10-5-2008 TiÕt 166: t«i vµ chóng ta (TiÕt 2)
Ngµy gi¶ng: (TrÝch c¶nh ba)
Lu Quang Vò
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-TiÕp tôc ph©n tÝch viÖc x©y dùng nh©n vËt, thÓ hiÖn ng«n ng÷ ®èi tho¹i gi÷a c¸c nh©n vËt ®Ó thÓ hiÖn néi dung cña ®o¹n trÝch trong vë kÞch T«i vµ Chóng Ta.
-HiÓu thªm vÒ ®Æc ®iÓm cña thÓ lo¹i kÞch: C¸ch t¹o t×nh huèng, ph¸t triÓn m©u thuÉn, diÔn t¶ hµnh ®éng, ng«n ng÷.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; ch©n dung nhµ viÕt kÞch; bèi c¶nh XH; kinh tÕ ®Êt níc ta nh÷ng n¨m sau 1975.
-H/S: Häc bµi ë tiÕt 1 chuÈn bÞ cho tiÕt 2 theo yªu cÇu..
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
-Giíi thiÖu t¸c gi¶ vµ vë kÞch “T«i vµ Chóng Ta”
-Vai trß c¬ b¶n cña vë kÞch ®Æt ra lµ g×?
-T×nh huèng kÞch? M©u thuÉn c¬ b¶n ë ®o¹n trÝch?
3)Giíi thiÖu bµi:
-§Ó hiÓu râ hµnh ®éng kÞch vµ tÝnh c¸ch cña c¸c nh©n vËt trong cuéc ®Êu tranh gay g¾t cho sù th¾ng lîi cña c¸i níi c¸i tiÕn bé; tiÕp tôc ë tiÕt 2 trong ®o¹n trÝch häc.
*Ho¹t ®éng 2. §äc – hiÓu v¨n b¶n
?ë tiÕt 1 ®• häc: t¸c gi¶ ®• x©y dùng c¸c nh©n vËt thµnh hai tuyÓn N/V cô thÓ lµ g×?
?§a ra nh÷ng lêi ®èi tho¹i gi÷a gi¸m ®èc Hoµng ViÖt víi c¸c nh©n vËt kh¸c?
?NhËn xÐt vÒ c¸ch tæ chøc c¸c lêi ®èi tho¹i? Ng«n ng÷ cña nh©n vËt: (Qua vÝ dô ®• ®a ra)
?ThÓ hiÖn râ xung ®ét g×?
?T×nh huèng ntn?
?Sù m©u thuÉn ph¸t triÓn ra sao?
?Hoµng ViÖt khi ®Êu tranh cho sù tiÕn bé ®ã lµ cuéc ®Êu tranh ntn? TÝnh c¸ch cña N/V nµy?
?Phã G§ NguyÔn ChÝnh, Tr¬ng, lµ ngêi ntn?
?Cuéc ®Êu tranh cña phe l¹c hËu, b¶o thñ, nhiÒu m¸nh khoÐ nµy cã c«ng khai kh«ng?
?Lµm cho møc ®é cña t×nh huèng ntn?
?Cuéc ®Êu tranh nµy diÔn ra ntn? Nh÷ng ngêi t¸o b¹o ®æi míi cho sù tiÕn bé hä ph¶i cã phÈm chÊt g×?
?T×nh huèng kÞch nªu ra vÊn ®Ò cña thùc tiÔn ®êi sèng ntn?
?Cuéc ®Êu tranh Êy v× sao sù th¾ng lîi l¹i thuéc vÒ c¸i tiÕn bé.
?NhËn xÐt vÒ ý nghÜa biÓu tîng vµ tÝnh thêi sù cña vë kÞch?
+G/V ®a d/c vë kÞch “Hån tr¬ng Ba, da hµng thÞt cña Lu Quang Vò” cïng víi vë kÞch nµy ®• g©y Ên tîng m¹nh mÏ víi c«ng chóng.
?Gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt cña vë kÞch (qua ®o¹n trÝch häc)? II)Ph©n tÝch v¨n b¶n
3)TÝnh c¸ch cña c¸c nh©n vËt:
Gi¸m ®èc Hoµng ViÖt. KÜ s Lª S¬n, Phã G§ NguyÔn ChÝnh, Qu¶n ®èc ph©n xëng Tr¬ng.
-Hoµng ViÖt: Chóng ta sÏ thùc hiÖn...
-Lª S¬n: Anh hiÓu cho: §Õn c¶ c«-pec-nich còng cã lóc kh«ng d¸m c«ng bè nh÷ng ý kiÕn cña m×nh n÷a lµ t«i.
-Hoµng ViÖt: CÊp trªn cao h¬n, l¹i dùa vµo cÊp trªn cao h¬n n÷a...ngîc ®êi.
-NguyÔn ChÝnh: ChØ t¹i anh kh«ng cho phÐp ®ã th«i.
-Hoµng ViÖt: T«i kh«ng cho.
-NguyÔn ChÝnh: T«i ngì nh m×nh ®ang ngñ mª.
-Hoµng ViÖt: Th× anh h•y thøc dËy.
-Hoµng ViÖt: Cô thÓ c«ng viÖc cña Qu¶n ®èc lµ g×?
-Tr¬ng: D¹...lµ...lµ...tr«ng coi, qu¶n lÝ, ®èc thóc c¸c tæ thî...
-Hoµng ViÖt: ë xÝ nghiÖp ta chøc qu¶n ®èc ph©n xëng lµ thõa...
Hoµng ViÖt: Ngêi gi¸m ®èc cã tr¸ch nhiÖm cao, d¸m nghÜ, d¸m lµm, dòng c¶m kiªn quyÕt cã niÒm tin vµo ch©n lÝ
KÜ s Lª S¬n: Cã chuyªn m«n giái, biÕt cuéc ®Êu tranh sÏ khã kh¨n vÉn cïng Hoµng ViÖt c¶i tiÕn toµn diÖn ®em l¹i lîi Ých cho ®¬n vÞ.
Phã G§ NguyÔn ChÝnh: M¸y mãc, b¶o thñ gian ngoan, m¸nh khoÐ, nguyªn t¾c cøng nh¾c, l¹c hËu.
Qu¶n ®èc Tr¬ng: Suy nghÜ, lµm viÖc nh c¸i m¸y kh« c»n t×nh ngêi.
4)C¶m nhËn vÒ cuéc ®Êu tranh, vÒ xu thÕ ph¸t triÓn vµ kÕt thóc t×nh huèng kÞch.
-§©y lµ cuéc ®Êu tranh gi÷a hai con ®êng ®i ®Õn sù ®æi míi rÊt gay g¾t.
-T×nh huèng xung ®ét cña vë kÞch nªu ra vÊn ®Ò nãng báng cña thùc tiÔn ®êi sèng sinh ®éng.
-Cuéc ®Êu tranh gay go nhng phÇn th¾ng sÏ thuéc vÒ c¸i míi, c¸i tiÕn bé v× phï hîp víi yªu cÇu cña thùc tÕ ®êi sèng, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ®i lªn cña XH.
§©y lµ ®iÓm s¸ng chãi trong kÞch cña t¸c gi¶: Võa giµu tÝnh biÓu tîng s©u s¾c võa giµu tÝnh thêi sù.
C¸i chóng ta ph¶i t¹o thµnh tõ c¸i t«i cô thÓ, kh«ng cã sù chung chung h×nh thøc.
*Ho¹t ®éng 3. tæng kÕt (Ghi nhí)
(SGK trang 180)
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
*LuyÖn tËp ë tiÕt 2
(4 yªu cÇu)
+Chó ý: §a ra c¸c VD cô thÓ vÒ lêi ®èi tho¹i gi÷a c¸c nh©n vËt.
Sù c¶m nhËn cña em?
*Yªu cÇu vÒ nhµ:
+Chó ý:
VÒ ®Æc ®iÓm cña thÓ lo¹i kÞch.
VÒ TG Lu Quang Vò lµ nhµ viÕt kÞch, nhµ th¬.
*LuyÖn tËp:
-Tãm t¾t sù ph¸p triÓn m©u thuÉn kÞch trong ®o¹n trÝch?
-TÝnh c¸ch cña c¸c nh©n vËt nh môc 3 ®• häc?
-Sù c¶m nhËn cña em vÒ cuéc ®Êu tranh gi÷a hai tuyÕn N/V; gi÷a hai con ®êng ®Ó ®i ®Õn sù ®æi míi tiÕn bé ntn? kÕt thóc cña t×nh huèng kÞch?
-§äc c¸c lêi ®èi tho¹i cña c¸c N?V lµm béc lé râ nghÖ thuËt viÕt kÞch s¾c s¶o cu¶ TG.
*VÒ nhµ:
-Häc bµi theo Y/C ë 2 tiÕt häc.
-§Æc ®iÓm chung cña thÓ lo¹i kÞch?
-T×m ®äc: VÒ TG Lu Quang Vò lµ nhµ viÕt kÞch, lµ nhµ th¬ ®• ®îc t¸c gi¶ Hoµi Thanh ®¸nh gi¸ cao.
-C¸c c©u hái bµi tæng kÕt VH (Trang 181)
4 c©u hái: Tr¶ lêi vµo vë bµi tËp; yªu cÇu nµy ®• cho ë tiÕt tríc.
Ngµy so¹n:11-5-2008 TiÕt 167: tæng kÕt v¨n häc
Ngµy gi¶ng: (TiÕt 1)
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Häc sinh hÖ thèng c¸c VB t¸c phÈm VH ®• häc, ®• ®äc thªm trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n toµn cÊp THCS.
H×nh thµnh nh÷ng hiÓu biÕt ban ®Êu vÒ nÒn VHVN: C¸c bé phËn VH, c¸c thêi k× lín nh÷ng ®Æc s¾c vÒ ND vµ NT.
-Cñng cè vÒ thÓ lo¹i VH, tiÕn tr×nh vËn ®éng cña VH; vËn dông ®Ó ®äc, hiÓu ®óng c¸c TP trong ch¬ng tr×nh.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; ng÷ liÖu minh ho¹ b»ng b¶ng phô, ®Ìn chiÕu.
-H/S: §äc vµ t×m hiÓu c¸c c©u hái bµi TKVH. C¸c ng÷ liÖu minh ho¹.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
-ViÖc chuÈn bÞ cho bµi TK VH ®• yªu cÇu ë nh÷ng tiÕt tríc.
-Ph©n tÝch NT viÕt kÞch ®Æc s¾c cña TG qua ®o¹n trÝch c¶nh ba cña vë kÞch T«i vµ Chóng Ta.
3)Giíi thiÖu bµi:
§©y lµ bµi TK VH víi néi dung rÊt réng cña toµn cÊp THCS vÒ phÇn VB cña 2 tiÕt TK.
*Ho¹t ®éng 2 - bµi míi
Trªn c¬ së H/S ®• chuÈn bÞ ë nhµ
?H/S nªu râ y/c cña 4 c©u hái vµ tr¶ lêi ®îc theo sù chuÈn bÞ cña m×nh?
*G/V kiÓm tra viÖc tr¶ lêi c©u hái, viÖc thèng kª cña H/S ë c©u 1 (Trang 181)
?Nh×n vµo b¶ng thèng kª ®• chuÈn bÞ VHVN t¹o thµnh tõ nh÷ng bé phËn nµo?
(VH d©n gian vµ VH ViÕt)
?Cho VD tõ nh÷ng TP mµ em ®• häc?
*G/V y/c ®äc SGK trang 187 vµ chèt l¹i ®îc nh÷ng ý chÝnh.
?VH dg ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ntn?
?Lµ tiÕng nãi cu¶ ai? ®îc lu truyÒn ntn?
?Vai trß cña VH DG?
?ThÓ lo¹i cña VH DG?
?KÓ tªn c¸c TP VH DG (theo thÓ lo¹i) mµ em ®• ®îc häc?
?Häc sinh ®äc môc 2 trang 188?
?VH viÕt (VH trung ®¹i) ®îc ph©n chia thêi gian ntn?
?C¸c TP VH ®îc viÕt b»ng ch÷ H¸n?
(VD: Th¬ ch÷ H¸n cña NguyÔn Tr•i)
(VD: Nam Quèc S¬n Hµ)
?NhËn xÐt cña em vÒ c¸c TPVH ch÷ H¸n, ch÷ N«m trong VH viÕt?
?Cho VD c¸c TP cô thÓ?
H/S ®äc môc II trang 189?
?VHVN ®îc chia mÊy thêi kú lín (3 thêi k×)? cô thÓ vÒ thêi gian vµ néi dung ph¶n ¸nh?
?LÊy VD cô thÓ c¸c t¸c phÈm?
*G/V: Híng dÉn
+Thêi k× 1: C¸c TP VH trung ®¹i:
+Thêi k× 2: V¨n th¬ yªu níc vµ CM; v¨n häc 30/45?
+Thêi k× 3: V¨n häc hiÖn ®¹i chèng Ph¸p, chèng Mü, x©y dùng ®Êt níc vµ sau 1975?
?H/S ®äc môc III trang 191 SGK.
?VÒ néi dung qua c¸c TP VHVN ®• ph¶n ¸nh lªn ND lín lµ g×? VD cô thÓ qua c¸c t¸c phÈm?
*G/V híng dÉn: LÊy VD qua nh÷ng thêi kú, giai ®o¹n VH nh÷ng TP tiªu biÓu?
?VÒ nghÖ thuËt cã g× ®Æc s¾c?
+Chó ý: VÒ vÎ ®Ñp gi¶n dÞ, tinh tÕ qua c¸ch thÓ hiÖn?
+Tªn cô thÓ c¶u c¸c TP?
(B¶ng phô c¸c TP cô thÓ ë c¸c thêi k× VH) C¸c TP tiªu biÓu.
PhÇn A: Nh×n chung vÒ nÒn v¨n häc ViÖt Nam.
*NÒn VHVN ra ®êi, tån t¹i ph¸t triÓn cïng víi sù vËn ®éng cña lÞch sö d©n téc; ph¶n ¸nh t©m hån t tëng, tÝnh c¸ch cña con ngêi VN.
-Phong phó vÒ sè lîng TP, ®a d¹ng vÒ thÓ lo¹i.
1)C¸c bé phËn hîp thµnh nÒn VH ViÖt Nam.
VHVN ®îc t¹o thµnh tõ hai bé phËn lín: V¨n häc d©n gian, VH viÕt.
a)V¨n häc d©n gian:
-§îc h×nh thµnh tõ thêi xa xa vµ tiÕp tôc ®îc bæ sung ph¸t triÓn trong c¸c thêi kú lÞch sö tiÕp theo; n»m trong tæng thÓ v¨n ho¸ d©n gian
-Lµ s¶n phÈm cña ND ®îc lu truyÒn b»ng miÖng.
-Cã vai trß nu«i dìng t©m hån trÝ tuÖ cña ND lµ kho tµng cho VH viÕt khai th¸c, ph¸t triÓn.
-TiÕp tôc ph¸t triÓn trong suèt thêi k× trung ®¹i khi VH viÕt ®• ra ®êi.
-VÒ thÓ lo¹i: Phong phó.
b)V¨n häc viÕt (VH trung ®¹i)
-XuÊt hiÖn tõ TK X – hÕt TK XIX
-Bao gåm: VH ch÷ H¸n, VH ch÷ N«m, VH ch÷ quèc ng÷.
+VÝ dô: Nam quèc S¬n Hµ (ch÷ H¸n)
+VÝ dô: TruyÖn KiÒu (NguyÔn Du), th¬ Hå Xu©n H¬ng (ch÷ N«m).
-C¸c TP ch÷ H¸n: chøa chan tinh thÇn d©n téc, cèt c¸ch cña ngêi VN.
-C¸c TP ch÷ N«m: Ph¸t triÓn phong phó kÕt tinh thµnh tùu nghÖ thuËt vµ gi¸ trÞ t tëng.
-C¸c TP ch÷ quèc ng÷ xuÊt hiÖn tõ cuèi TK XIX.
2)TiÕn tr×nh lÞch sö VHVN
-VHVN ph¸t triÓn trong sù g¾n bã mËt thiÕt víi LS d©n téc.
-VHVN (chñ yÕu nãi vÒ VH viÕt)
Tr¶i qua 3 thêi k× lín:
+Tõ ®Çu TK X Cuèi TK XIX
+Tõ TK XX 1945
+Tõ sau CMT8/1945 nay.
Thêi k× thø ba chia lµm 2 giai ®o¹n
+Giai ®o¹n 19451975
+Tõ sau 1975nay.
III.MÊy nÐt ®Æc s¨c næi bËt cña v¨n häc ViÖt Nam
1)VÒ néi dung
-Tinh thÇn yªu níc, ý thøc céng ®ång lµ mét néi dung t tëng ®Ëm nÐt, xuyªn suèt.
-Tinh thÇn nh©n ®¹o.
-Søc sèng bÒn bØ vµ tinh thÇn l¹c quan.
2)VÒ nghÖ thuËt:
-C¸c TPVH kh«ng ph¶i lµ híng tíi sù bÒ thÕ ®å sé phi thêng mµ lµ vÎ ®Ñp tinh tÕ, hµi hoµ, gi¶n dÞ, vÎ ®Ñp ë ng«n tõ trong th¬ vµ v¨n xu«i.
-Th¬ N«m kÕt tinh cao nhÊt lµ TruyÖn KiÒu.
-V¨n xu«i truyÖn ng¾n phong phó vµ ®Æc s¾c h¬n.
*Ho¹t ®éng 3. tæng kÕt (Ghi nhí)
?Néi dung cña phÇn TK ghi nhí ë
tiÕt 1?
(§Ìn chiÕu phÇn ghi nhí) Ghi nhí SGK Trang 194.
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
*G/V nªu y/c luyÖn tËp ë tiÕt 1 (5 c©u hái) tr¶ lêi vµo vë.
+G/V: Híng dÉn c©u 3 v× cã mét sè ®iÓm khã.
+Cã b¶ng phô minh ho¹ ë BT3
(B¶ng phô c¸c TP ë BT3)
*G/V nªu y/c vÒ nhµ
(3 yªu cÇu)
+Chó ý y/c 3 cho tiÕt 2
*LuyÖn tËp ë tiÕt 1:
-Y/C tr¶ lêi 5 bµi tËp trang 193, 194
+Chó ý ë BT: Cã 1 sè ®iÓm khã sù ¶nh hëng trªn nhiÒu ph¬ng diÖn: ThÓ lo¹i, chñ ®Ò, cèt chuyÖn , nh©n vËt , h×nh ¶nh, chi tiÕt...
VD: TruyÖn KiÒu, th¬ HXH; bµi th¬ Con Cß (ChÕ lan Viªn); th¬ NguyÔn Du.
*VÒ nhµ:
-Häc bµi theo c¸c néi dung ®• tæng kÕt ë tiÕt 1, häc phÇn ghi nhí.
-Hoµn thµnh 5 bµi tËp luyÖn tËp.
-ChuÈn bÞ cho tiÕt 2. Néi dung phÇn B trang 194 SGK; lÊy VD c¸c TP.
Ngµy so¹n:13-5-2008 TiÕt 168: tæng kÕt v¨n häc
Ngµy gi¶ng: (TiÕt 2)
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-TiÕp tôc tæng kÕt ë tiÕt 2 ®Ó cñng cè hÖ thèng ho¸ nh÷ng tri thøc ®• häc vÒ c¸c thÓ lo¹i VH g¾n víi tõng thêi k× trong qu¸ tr×nh vËn ®éng cña VH.
-BiÕt vËn dông nh÷ng hiÓu biÕt nµy ®Ó ®äc vµ hiÓu ®óng c¸c TP trong ch¬ng tr×nh.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; ng÷ liÖu minh ho¹ b»ng b¶ng phô, ®Ìn chiÕu.
-H/S: Häc bµi cò ë tiÕt 1; chuÈn bÞ cho tiÕt 2 nh ®• yªu cÇu.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
-Nh×n chung vÒ nÒn VHVN.
-C¸c bé phËn hîp thµnh nÒn VHVN?
-Nh÷ng nÐt ®Æc s¾c næi bËt cña VHVN? cho vÝ dô?
3)Giíi thiÖu bµi:
Khi xÐt ®Õn thÓ lo¹i trong c¸c t¸c phÈm VH lµ yªu cÇu c¬ b¶n ®Ó tæng kÕt VH trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS. Thùc hiÖn yªu cÇu ®ã ë tiÕt 2.
*Ho¹t ®éng 2 - bµi míi
?H/S cho vÝ dô: TP VH lµ mét truyÖn ng¾n; lµ mét bµi th¬, lµ mét vë kÞch trong phÇn VH hiÖn ®¹i ®• häc ë líp 9?
?ThÕ nµo lµ thÓ lo¹i VH?
?S¸ng t¸c VH cã nh÷ng lo¹i nµo?
(3 lo¹i)
?Ngoµi ra cßn cã lo¹i nµo kh¸c?
?VÝ dô lo¹i réng h¬n thÓ qua viÖc minh ho¹ c¸c TP?
(VÝ dô: Lo¹i tr÷ t×nh, cã nhiÒu thÓ ®ã lµ th¬, tuú bót,..)
?VH dg bao gåm nh÷ng thÓ lo¹i nµo? Nªu ®Þnh nghÜa?
?Cho vÝ dô cô thÓ c¸c VB ®• häc?
?Gi¸ trÞ cña VH dg ntn?
*G/V giíi thiÖu: Nguån gèc vµ sù ph©n lo¹i c¸c thÓ th¬ Trung ®¹i.
?VÝ dô vÒ thÓ cæ phong?
?NhËn xÐt ®Æc ®iÓm cña thÓ cæ phong?
?VÝ dô vÒ thÓ §êng luËt?
(VÝ dô c¸c d¹ng: Tø tuyÖt, ThÊt Ng«n B¸t Có)
*Häc sinh ®äc thÓ th¬ §êng luËt trang 169 SGK.
?Trong th¬ §êng luËt (ThÊt Ng«n B¸t Có) Nh÷ng quy ®Þnh vÒ vÇn, thanh, luËt, niÖm, ®èi, vµ kÕt cÊu ntn?
?C¸c thÓ th¬ nguån gèc d©n gian bao gåm?
?§Æc ®iÓm cña c¸c thÓ th¬ ®ã?
?Cho VD minh ho¹?
?VD c¸c truyÖn, kÝ trong VH trung ®¹i.
?Ph¶n ¸nh lªn nh÷ng ND g×?
?NghÖ thuËt thÓ hiÖn ntn?
?TruyÖn th¬ N«m viÕt ë thÓ th¬ g×?
?§îc chia lµm mÊy lo¹i?
?Cho VD cô thÓ?
?C¸c d¹ng thÓ v¨n nghÞ luËn? cho VD?
?§Æc ®iÓm chñ yÕu lµ g×?
?VÝ dô cô thÓ ë cac TP v¨n nghÞ luËn nµy?
*C¸c ng÷ liÖu (b¶ng phô c¸c TP: ChiÕu, hÞch, c¸o)
?§äc môc III trang 199?
?C¸c thÓ lo¹i cña VH hiÖn ®¹i bao gåm?
?§Æc ®iÓm cña thÓ truyÖn? thÓ tuú bót? ThÓ th¬?
?Sù ®æi míi cña th¬ hiÖn ®¹i lµ g×?
?Cho vÝ dô nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu vÒ VH hiÖn ®¹i.
*B¶ng phô ghi c¸c TP tiªu biÓu s¾p xÕp theo thÓ lo¹i.
PhÇn B: S¬ lîc vÒ mét sè thÓ lo¹i v¨n häc
*ThÓ lo¹i VH lµ g×? Lµ sù thèng nhÊt gi÷a mét lo¹i néi dung víi mét lo¹i h×nh thøc VB vµ ph¬ng thøc chiÕm lÜnh ®êi sèng.
*S¸ng t¸c VH thuéc ba lo¹i: Tù sù, tr÷ t×nh vµ kÞch. Ngoµi ra cßn cã lo¹i nghÞ luËn, chñ yÕu sö dông ph¬ng thøc lËp luËn.
*Lo¹i réng h¬n thÓ, lo¹i bao gåm nhiÒu thÓ:
1)Mét sè thÓ lo¹i VH d©n gian:
-Tù sù d©n gian: gåm c¸c truyÖn thÇn tho¹i, cæ tÝch.
-Tr÷ t×nh d©n gian: Ca dao, d©n ca
-ChÌo vµ Tuång.
Ngoµi ra tôc ng÷ coi lµ mét d¹ng ®Æc biÖt cña nghÞ luËn.
2)Mét sè thÓ lo¹i VH trung ®¹i
a)C¸c thÓ th¬:
*C¸c thÓ th¬ cã nguån gèc th¬ ca Trung Quèc
Cã 2 lo¹i chÝnh: Cæ Phong vµ thÓ §êng LuËt
+ThÓ cæ phong: Kh«ng cÇn tu©n theo vÇn, hiªn, luËt, ch÷ , sè c©u trong bµi th¬.
VD: C«n S¬n ca (NguyÔn Tr•i)
Chinh Phô Ng©m (ViÕt b»ng ch÷ H¸n cña §Æng TrÇn C«n).
+ThÓ §êng LuËt: Quy ®Þnh kh¸ chÆt chÏ vÒ thanh, ®èi, sè c©u, sè ch÷, cÊu tróc thÓ hiÖn nhiÒu d¹ng
VÝ dô: Qua §Ìo Ngang (Bµ HuyÖn Thanh Quan).
B¹n §Õn Ch¬i Nhµ (NguyÔn KhuyÕn)
*C¸c thÓ th¬ cã nguån gèc d©n gian
-ThÓ th¬ lôc b¸t ®Ó s¸ng t¸c truyÖn th¬ N«m VD: TruyÖn KiÒu – NguyÔn Du.
-ThÓ song thÊt lôc b¸t
VD: Chinh Phô Ng©m - §oµn ThÞ §iÓm.
b)C¸c thÓ truyÖn, kÝ
-VÝ dô: “TruyÒn k× m¹n lôc” – NguyÔn D÷.
“Thîng Kinh KÝ Sù”- Lª H÷u Tr¸c...
-KÓ vÒ c¸c nh©n vËt lÞch sö, c¸c anh hïng, vÒ phô n÷; cã truyÖn cßn mang yÕu tè k× ¶o tëng tîng.
c)TruyÖn th¬ N«m
-ViÕt chñ yÕu lµ th¬ lôc b¸t; cã cèt truyÖn nh©n vËt...giµu chÊt tr÷ t×nh.
-TruyÖn th¬ n«m: B×nh d©n (khuyÕt danh); b¸c häc ®Ønh cao lµ kiÖt t¸c truyÖn KiÒu cña NguyÔn Du.
d)Mét sè thÓ v¨n nghÞ luËn:
-C¸c d¹ng thÓ: ChiÕu, biÓu, hÞch, c¸o; cã sù kÕt hîp gi÷a t tëng lÝ lÏ víi t×nh c¶m, c¶m xóc, lËp luËn chÆt chÏ víi h×nh ¶nh phong phó; ng«n ng÷ biÓu c¶m.
-Kh¸i niÖm vÒ c¸c d¹ng thÓ ®ã.
-VÝ dô: ChiÕu Dêi §« (LÝ C«ng UÈn)
HÞch Tíng SÜ (TrÇn Quèc TuÊn)
B×nh Ng« §¹i C¸o (NguyÔn Tr•i)
3)Mét sè thÓ lo¹i VH hiÖn ®¹i
-ThÓ truyÖn (truyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt) ®îc ph¸t triÓn.
-ThÓ tuú bót in ®Ëm dÊu Ên cña chñ thÓ s¸ng t¸c giµu biÓu c¶m.
Th¬ hiÖn ®¹i, tÝnh tõ th¬ míi (1932-1945) cã nhiÒu d¹ng thÓ; th¬ tù do xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cã nhiÒu thµnh c«ng.
Th¬ hiÖn ®¹i kh«ng chØ ®em l¹i nh÷ng c¸i míi vÒ néi dung t tëng c¶m xóc mµ cßn ®æi míi vÒ s¸ng t¹o h×nh ¶nh, cÊu tróc c©u th¬, ng«n ng÷ th¬.
*Ho¹t ®éng 3. tæng kÕt (Ghi nhí)
*PhÇn tæng kÕt ghi nhí dµi, y/c ®Ìn chiÕu ng÷ liÖu nµy cho H/S häc Ghi nhí SGK Trang 201.
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
* Y/C luyÖn tËp ë tiÕt 2 (3 yªu cÇu). +chó ý: VÒ thêi gian Ýt, bµi dµi nªn chia nhãm ho¹t ®éng, ®Ó hoµn thµnh 4 c©u hái.
* Y/C vÒ nhµ
(4 yªu cÇu)
+Chó ý: LÊy VD minh ho¹ vµ hÖ thèng nh÷ng ND ®• TK.
*LuyÖn tËp:
C¸c néi dung vª thÓ läi VH ®• tæng kÕt ë tiÕt 2
-C©u hái 1,2,3,4 SGK trang 200
Yªu cÇu chia 4 nhãm ®Ò th¶o luËn vµ tr×nh bµy 4 c©u hái
-Néi dung phÇn ghi nhí.
*VÒ nhµ:
-Häc hiÓu vµ vËn dông c¸c yªu cÇu ®• tæng kÕt ë 2 tiÕt.
-LÊy ®îc c¸c VD minh ho¹.
-Häc thuéc phÇn ghi nhí trang 201.
-Hoµn thµnh tiÕp c©u hái 5,6 SGK.
Ngµy so¹n:15-5-2008 TuÇn 35
Ngµy gi¶ng:
TiÕt 171: th, ®iÖn
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-Häc sinh tr×nh bµy ®îc môc ®Ých, t×nh huèng vµ c¸ch viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái.
-ViÕt ®îc th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; c¸c t×nh huèng trong thùc tÕ cuéc sèng khi dïng th (®iÖn).
-H/S: Nh÷ng t×nh huèng, VD cô thÓ mµ em ®• dïng th (®iÖn).
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
Sù chuÈn bÞ cña häc sinh.
3)Giíi thiÖu bµi:
Sù cÇn thiÕt dïng th ®iÖn trong ®êi sèng x• héi; cÇn hiÓu ph¶i dïng thÕ nµo ? ®Ó ®¹t ®îc yªu cÇu vµ thùc hµnh viÖc dïng th ®iÖn ®ã lµ môc ®Ých cña tiÕt häc nµy.
*Ho¹t ®éng 2. bµi míi
1)Ng÷ liÖu vµ ph©n tÝch ng÷ liÖu
+H/S ®äc môc (1) trang 202
?Nh÷ng trêng hîp nµo cÇn göi th (®iÖn) chóc mõng? Trêng hîp nµo cÇn göi th¨m hái?
a,b: Chóc mõng.
c,d: Th¨m hái.
?H•y kÓ thªm nh÷ng trêng hîp kh¸c?
?Môc ®Ých, t¸c dông cña th ®iÖn chóc mõng vµ th¨m hái kh¸c nhau ntn?
?Göi th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái trong hoµn c¶nh nµo? ®Ó lµm g×?
?Khi cã ®iÒu kiÖn ®Õn tËn n¬i cã dïng viÖc göi nh vËy kh«ng? T¹i sao?
+H/S ®äc môc (1) trang 202.
?Néi dung th (®iÖn) chóc mõng th¨m hái gièng, kh¸c nhau ntn?
?NX vÒ ®é dµi cña nh÷ng v¨n b¶n trªn?
?T×nh c¶m ®îc thÓ hiÖn ntn?
?Lêi v¨n ntn? Cã g× gièng nhau khi göi th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái?
+H/S ®äc môc (2) trang 203 vµ thùc hiÖn yªu cÇu diÔn ®¹t trong c¸c néi dung ®ã?
?Néi dung chÝnh cña th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái?
?C¸ch thøc diÔn ®¹t ntn?
(H/S th¶o luËn) I)Bµi häc:
2)KÕt luËn:
*Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái
Nh÷ng trêng hîp cÇn cã sù chóc mõng hoÆc th«ng c¶m cña ngêi g÷i ®Õn ngêi nhËn.
Môc ®Ých, t¸c dông cña göi th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái kh¸c nhau.
*C¸ch viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái.
-Néi dung th (®iÖn) cÇn nªu ®îc lÝ do, lêi chóc hoÆc lêi th¨m hái.
-CÇn ®îc viÕt ng¾n gän sóc tÝch t×nh c¶m ch©n thµnh.
*Ghi nhí (Trang 124)
*Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp
*LuyÖn tËp ë tiÕt 1
(4 yªu cÇu luyÖn tËp ë tiÕt 1)
+G/V chó ý híng dÉn H/S yªu cÇu 4 ®Ó thùc hµnh diÔn ®¹t thµnh lêi néi dung cña nh÷ng trêng hîp cô thÓ.
*G/V nªu yªu cÇu vÒ nhµ
+Chó ý y/c thùc hµnh lÊy VD cô thÓ ? diÔn ®¹t thµnh lêi. -Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái?
-Môc ®Ých, t¸c dông cña viÖc dïng ®ã kh¸c nhau ntn?
-C¸ch viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái?
-Nªu nh÷ng trêng hîp cô thÓ em ®• dïng th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái?
*Ho¹t ®éng 4: cñng cè – dÆn dß
-KiÓm tra c¸c néi dung ®• luyÖn tËp.
-VÒ nhµ: Häc lÝ thuyÕt, lÊy vÝ dô cô thÓ vµ thùc hµnh diÔn ®¹t thµnh lêi nh÷ng t×nh huèng dïng th (®iÖn).
Ngµy so¹n:17-5-2008 TiÕt 172: th, diÖn (TiÕp theo)
Ngµy gi¶ng:
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-TiÕp tôc cñng cè lÝ thuyÕt ®• häc ë tiÕt 1 vµ thùc hµnh viÕt ®îc th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái.
-RÌn kÜ n¨ng sö dông lo¹i VB nµy.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; C¸c t×nh huèng dïng th (®iÖn) trong cuéc sèng.
-H/S: Häc bµi ë tiÕt 1.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
-C¸ch viÕt th (®iÖn) chóc mõng , th¨m hái?
-LÊy VD cô thÓ 1 trêng hîp em ®• dïng, diÔn ®¹t thµnh lêi v¨n?
3)Giíi thiÖu bµi:
§Ó cñng cè kiÕn thøc ë tiÕt 1 vµ thùc hµnh c¸ch viÕt th (®iÖn) ®ã lµ yªu cÇu ë tiÕt 2.
*Ho¹t ®éng 2. Bµi míi
BT1:
+G/V yªu cÇu H/S kÎ mÉu bøc ®iÖn vµo vë vµ ®iÒn néi dung.
+Chia líp thµnh 3 nhãm ®Ó lµm BT1.
+Mçi nhãm cö ®¹i diÖn tr×nh bµy BT1.
BT2:
+G/V yªu cÇu H/S nh¾c l¹i c¸c t×nh huèng viÕt th (®iÖn) chóc mõng? Th¨m hái?
+H/s tr¶ lêi BT2?
+G/V nªu y/c cña BT3
H/S tù x¸c ®Þnh t×nh huèng vµ viÕt theo mÉu cña bu ®iÖn .
? Y/c vÒ néi dung, lêi v¨n ë BT4 ntn?
? Y/c vÒ néi dung, lêi v¨n ë BT5 ntn?
II)LuyÖn tËp:
Bµi tËp 1:
H/S kÎ mÉu bøc ®iÖn trang 204 vµo vë vµ ®iÒn néi dung vµo c¸c phÇn cña bøc ®iÖn.
Chia 3 nhãm ®Ó hoµn thµnh BT
(Víi néi dung 3 bøc ®iÖn ë môc II1 trang 202)
Bµi tËp 2:
a,b (§iÖn chóc mõng)
d,e (Th, ®iÖn chóc mõng)
c (®iÖn th¨m hái)
Bµi tËp 3:
Hoµn chØnh mét bøc ®iÖn mõng theo mÉu cña bu ®iÖn (ë BT1); víi t×nh huèng tù ®Ò xuÊt.
Bµi tËp 4:
Em h•y viÕt mét bøc th (®iÖn) th¨m hái khi biÕt tin gia ®×nh b¹n em cã viÖc buån.
Bµi tËp 5:
Em h•y viÕt mét bøc th (®iÖn) chóc mõng b¹n em võa ®¹t gi¶i cao trong k× thi HS giái vßng tØnh ë líp 9.
*Ho¹t ®éng 3. luyÖn tËp
(C¸c yªu cÇu luyÖn tËp ë tiÕt 2)
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
*Y/c cñng cè:
+VÒ lÝ thuyÕt ë tiÕt 1?
+C¸c BT ë tiÕt 2?
*Y/C vÒ nhµ:
TËp vËn dông ®Ó viÕt trong c¸c t×nh huèng kh¸c -C¸ch viÕt mét bøc th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái.
-KiÓm tra 5 BT ë tiÕt 2
-ý nghÜa cña viÖc häc 2 tiÕt häc nµy víi em ntn?
-TËp viÕt th ®iÖn ë c¸c t×nh huèng kh¸c ngoµi néi dung ®• luyÖn tËp.
Ngµy so¹n:18-5 TiÕt 173:tr¶ bµi kiÓm tra v¨n, tiÕng viÖt -t1
Ngµy gi¶ng:
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-H/S nhËn ®îc kÕt qu¶ hai bµi KT V¨n vµ TiÕng viÖt cña m×nh.
NhËn ra nh÷ng ®iÓm yÕu, cßn h¹n chÕ ë mçi bµi KT vµ söa lçi.
-Gi¸o dôc ý thøc th¸i ®é häc tËp.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; C¸c sè liÖu cña 2 bµi kiÓm tra ®Ó ph©n tÝch..
-H/S: C¸c yªu cÇu cña 2 bµi kiÓm tra V¨n, TiÕng viÖt.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
3)Giíi thiÖu bµi:
Sù cÇn thiÕt ph¶i cã tiÕt tr¶ bµi ®Ó häc sinh ph¸t huy vµ kh¾c phôc nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ cña bµi KT.
*Ho¹t ®éng 2. Bµi míi
G/V yªu cÇu: H/S ®äc l¹i 5 c©u hái tr¾c nghiÖm?
?ý kiÕn vÒ chän P/A ®óng?
G/V: NhËn xÐt viÖc lµm bµi phÇn tr¾c nghiÖm cña H/S?
+G/V yªu cÇu häc sinh ®äc c©u 1 cña bµi KT v¨n?
?Yªu cÇu cña c©u 1 lµ g×?
(Nªu yªu cÇu cô thÓ vÒ néi dung vµ diÔn ®¹t?)
+G/V: NhËn xÐt viÖc lµm c©u 1 cña H/S.
(Nh÷ng ®iÓm tèt vµ 1 sè h¹n chÕ cô thÓ; nªu kq’ cô thÓ mét sè bµi kh¸, giái).
+G/V yªu cÇu HS ®äc c©u 2 cña bµi KT v¨n?
?Yªu cÇu cña c©u 2 lµ g×?
(Nªu yªu cÇu cô thÓ vÒ ND vÒ diÔn ®¹t)
+G/V: NhËn xÐt viÖc lµm c©u 2 cña HS.
+Nh÷ng lçi, nh÷ng ®iÓm cßn h¹n chÕ trong diÔn ®¹t ë c©u 2 (G/V nhËn xÐt).
+G/V tr¶ bµi cho häc sinh.
+H/S t×m ra nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu trong bµi KT cña m×nh.
+H/S: Tù söa lçi trong viÖc viÕt ®o¹n ë c©u 2.
+H/S: §Ò xuÊt nh÷ng th¾c m¾c (NÕu cã)
+G/V: KiÓm tra phÇn ch÷a bµi cña häc sinh. *Bµi kiÓm tra V¨n (PhÇn TruyÖn)
I)§Ò bµi, yªu cÇu cña ®Ò:
A.PhÇn tr¾c nghiÖm
-Chän P/A ®óng:
C©u 1: §¸nh dÊu X vµo 2 truyÖn “ChiÕc Lîc Ngµ” “Nh÷ng Ng«i Sao Xa X«i”
C©u 2: D C©u 4: D
C©u 3: A C©u 5: B
-NhËn xÐt: C©u 1 cßn cã sù nhÇm lÉn cha ®óng ë 1 sè bµi
C©u 2,3,4,5: KÕt qu¶ tèt.
B.PhÇn tù luËn:
*Yªu cÇu C©u 1: C¶m xóc, suy nghÜ cña nh©n vËt NhÜ trong phÇn trÝch häc; Qua ®ã NMC muèn göi g¾m triÕt lÝ vÒ cuéc ®êi, con ngêi: H•y biÕt yªu quý nh÷ng vÎ ®Ñp b×nh dÞ., gÇn gòi, th©n thiÕt trong cuéc ®êi, thøc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ cña vÎ ®Ñp Êy.
+NhËn xÐt: PhÇn ph©n tÝch c¶m xóc cña nh©n vËt NhÜ ®• lµm râ sù thÓ hiÖn víi thiªn nhiªn, c¶nh vËt cña quª h¬ng víi gia ®×nh, nh÷ng ngêi gÇn gòi. T×nh c¶m c¶m xóc cña NhÜ gièng nh mét niÒm say mª pha lÉn nçi ©n hËn ®au ®ín. PhÇn göi g¾m triÕt lÝ cña TG nªu cßn thiÕu cha s©u s¾c.
*Yªu cÇu C©u 2: H×nh ¶nh thÕ hÖ trÎ trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Mü lµ sù cèng hiÕn hÕt m×nh dòng c¶m, anh hïng.
Trong nh÷ng cuéc thö löa ®Çy cam go t©m h«n cña hä vÉn hån nhiªn trong s¸ng, l¹c quan, giµu m¬ méng...
+NhËn xÐt: ThÓ hiÖn c¶m nghÜ cña c¸ nh©n ®• tËp trung ®îc vÒ nh÷ng néi dung theo yªu cÇu c©u hái ®• nªu.
Tuy vËy cßn m¾c lçi ë viÕt c©u v¨n cha biÓu c¶m; c¶m nghÜ cha s©u ë mçi néi dung.
II.Tr¶ bµi cho häc sinh:
-H/S nhËn bµi víi kÕt qu¶ cô thÓ vÒ ®iÓm vµ nh÷ng nhËn xÐt chung vÒ viÖc lµm bµi KT v¨n.
-H/S t×m ra nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu trong bµi viÕt cña m×nh
III.H/S tù söa lçi vµ G/V gi¶i ®¸p th¾c m¾c (NÕu cã).
-H/S söa lçi: PhÇn tù luËn viÕt l¹i ®o¹n v¨n theo yªu cÇu ®• nªu.
-G/V gi¶i ®¸p th¾c m¾c (NÕu cã).
*Ho¹t ®éng 3. luyÖn tËp
TiÕp tôc söa lçi trong bµi KT cña m×nh
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
*PhÇn vÒ nhµ:
+TiÕp tôc söa lçi phÇn viÕt ®o¹n v¨n ë c©u 1,2.
+§äc c¸c t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i VN ®• häc ë líp 9. -§äc l¹i c©u hái cña bµi KT vµ nªu râ yªu cÇu cña c¸c c©u hái.
-TiÕp tôc viÕt l¹i nh÷ng ®o¹n v¨n ë phÇn tù luËn.
-§äc l¹i c¸c t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i VN ®• häc ë líp 9
Ngµy so¹n:19-5-2008 TiÕt 174:tr¶ bµi kiÓm tra v¨n, tiÕng viÖt –t2
Ngµy gi¶ng:
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-H/S nhËn ®îc kÕt qu¶ hai bµi KT V¨n vµ TiÕng viÖt cña m×nh.
NhËn ra nh÷ng nhËn xÐt vª hai bµi KT vµ cã ý thøc söa ch÷a bµi KT khi cßn h¹n chÕ.
-Gi¸o dôc ý thøc th¸i ®é häc tËp.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; C¸c sè liÖu cña 2 bµi kiÓm tra ®Ó ph©n tÝch..
-H/S: C¸c yªu cÇu cña 2 bµi kiÓm tra V¨n, TiÕng viÖt.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
3)Giíi thiÖu bµi:
Sù cÇn thiÕt ph¶i cã tiÕt tr¶ bµi ®Ó häc sinh ph¸t huy vµ kh¾c phôc nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ cña bµi KT.
*Ho¹t ®éng 2. Bµi míi
?H/S ®äc c©u hái 1?
?Nªu Y/C cña c©u hái 1?
?§¸p ¸n ®óng?
G/V: NhËn xÐt viÖc lµm bµi cña H/S ë c©u 1.
H/S: §äc c©u 2
?Y/C cña c©u 2?
?Tr¶ lêi c©u 2?
G/V: Chèt l¹i ®¸p ¸n ®óng ë c©u 2.
G/V: nhËn xÐt: viÖc lµm bµi ë c©u 2.
H/S:§äc c©u 3.
?Yªu cÇu c©u 3?
?Tr¶ lêi c©u?
*G/V chèt l¹i ®¸p ¸n c©u 3?
G/V: NX viÖc lµm bµi ë c©u 3.
(Nh÷ng ®iÓm tèt vµ h¹n chÕ)
H/S: §äc c©u 4
?Y/c c©u 3?
?§¸p ¸n C©u 4?
G/V? NhËn xÐt viÖc lµm c©u 4.
(Chó ý nh÷ng lçi cña phÇn viÕt ®o¹n?)
G/V: Tr¶ bµi cho H/S
H/S: Tù söa lçi trong bµi KT?
G/V: Nªu nh÷ng bµi lµm ®iÓm cao.
G/V: Gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c cña H/S (nÕu cã). *Bµi kiÓm tra TiÕng ViÖt
I) C©u hái:
C©u hái 1:
T×m khëi ng÷ trong c©u sau vµ viÕt l¹i thµnh c©u kh«ng cã khëi ng÷:
-Cßn m¾t t«i th× c¸c anh l¸i xe b¶o: “C« cã c¸i nh×n sao mµ xa x¨m”
(Lª Minh Khuª)
+§¸p ¸n: Kh¬i ng÷ lµ “M¾t t«i”
ViÕt l¹i: “Nh×n m¾t t«i c¸c anh l¸i xe b¶o....”
+NhËn xÐt: T×m ®óng KN vµ biÕt c¸ch viÕt l¹i thµnh c©u nh ®¸p ¸n.
C©u hái 2:
Nªu râ sù liªn kÕt vÒ néi dung vµ h×nh thøc gi÷a c¸c c©u trong 1 ®o¹n v¨n còng nh gi÷a c¸c ®o¹n trong mét v¨n b¶n.
+§¸p ¸n:
Liªn kÕt néi dung: Bao gåm liªn kÕt chñ ®Ò, liªn kÕt l«gÝc.
Liªn kÕt h×nh thøc: §îc thÓ hiÖn b»ng c¸c phÐp liªn kÕt.
+NhËn xÐt: Nªu ®îc phÇn liªn kÕt ND;phÇn liªn kÕt h×nh thøc cha râ c¸c phÐp: §ång nghÜa, tr¸i nghÜa.
C©u hái 3: ChØ ra phÐp lÆp tõ ng÷ vµ phÐp thÕ ®Ó liªn kÕt c©u trong ®o¹n v¨n trÝch sau ®©y:
“Ho¹ sÜ nµo còng ®Õn Sa Pa!
ë ®©y tha hå vÏ. T«i ®i ®êng nµy ba m¬i hai n¨m: Tríc CMT8 t«i trë lªn chë vÒ m•i nhiÒu ho¹ sÜ nh b¸c ho¹ sÜ T« Ngäc V©n nµy, ho¹ sÜ Hoµng KiÖt nµy...
+§¸p ¸n:
PhÐp lÆp tõ ng÷: Ho¹ sÜ, ho¹ sÜ
- phÐp thÕ: SaPa, ®Êy.
+NhËn xÐt:
ChØ râ ®îc 2 phÐp l/k trong ®o¹n v¨n ®ã lµ phÐp lÆp, phÐp thÕ.
C©u hái 4:
ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n giíi thiÖu truyÖn ng¾n :BÕn quª” cña NguyÔn Minh Ch©u cã dïng khëi ng÷ vµ dïng c©u chøa thµnh phÇn t×nh th¸i.
+§¸p ¸n:
Néi dung giíi thiÖu vÎ ®Ñp vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña t¸c phÈm “BÕn quª” trong ®o¹n v¨n cã dïng khëi ng÷ vµ dïng c©u chøa ®ùng thµnh phÇn t×nh th¸i.
+NhËn xÐt:
C©u viÕt ®o¹n v¨n thùc hiÖn cha tèt b»ng c¸c c©u 1,2,3 v× phÇn dïng khëi ng÷; dïng c©u chøa thµnh phÇn t×nh th¸i cha cã hiÖu qu¶.
II.Tr¶ bµi cho H/S; H/S tù söa lçi trong bµi KT.
Chó ý: C©u hái 4: ViÕt l¹i ®o¹n v¨n theo yªu cÇu.
III.ý kiÕn ®Ò xuÊt cña H/S vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c cña H/S (nÕu cã)
*Ho¹t ®éng 3. luyÖn tËp
*PhÇn luyÖn tËp
H/S: Söa lçi trong bµi KT? -Söa lçi trong bµi KT
-KT phÇn ch÷a bµi cña H/S
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
G/V: KT phÇn ch÷a bµi cña H/S?
G/V Nªu yªu cÇu vÒ nhµ BT viÕt ®/v dïng c¸c kiÕn thøc phÇn T/ViÖt ®• häc.
-Lµm c¸c bµi tËp trong bµi «n tËp TiÕng ViÖt.
-TiÕp tôc viÕt c¸c ®o¹n v¨n giíi thiÖu t¸c phÈm, t¸c gi¶, vËn dông c¸c thµnh phÇn c©u, sù liªn kÕt c©u ®• häc.
Ngµy so¹n: TiÕt 175:tr¶ bµi kiÓm tra v¨n tæng hîp
Ngµy gi¶ng:
A)Môc tiªu cÇn ®¹t:
-H/S nhËn ®îc kÕt qu¶ hai bµi KT tæng hîp kú II.
-Ph¸t hiÖn vµ söa nh÷ng lçi ®• m¾c cña bµi KT.
-Gi¸o dôc: ý thøc, th¸i ®é häc tËp.
B)ChuÈn bÞ:
-G/V: Bµi so¹n; nh÷ng sè liÖu cô thÓ cÇn ph©n tÝch.
-H/S: C¸c yªu cÇu bµi kiÓm tra tæng hîp.
C) TiÕn tr×nh bµi d¹y:
*Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng.
1)Tæ chøc:
2)KiÓm tra:
3)Giíi thiÖu bµi:
Sù cÇn thiÕt cña viÖc tr¶ bµi, söa lçi ®Ó hoµn thiÖn kiÕn thøc; x¸c ®Þnh nh÷ng kiÕn thøc träng t©m cña m«n ng÷ v¨n ë THCS.
*Ho¹t ®éng 2. Bµi míi
G/V: Yªu cÇu häc sinh ®äc l¹i 20 c©u hái tr¾c nghiÖm cho mçi ®Ò yªu cÇu H/S:
?Tr¶ lêi tõng c©u hái?
G/V: NhËn xÐt; kÕt luËn râ nh÷ng ®¸p ¸n ®óng.
?Ph¹m vi kiÕn thøc phÇn tr¾c nghiÖm hái vÒ nh÷ng néi dung g×?
+G/V yªu cÇu H/S ®äc ®Ò tù luËn.
? H/S tr¶ lêi yªu cÇu cña ®Ò?
?CÇn gi¶i quyÕt nhòng néi dung cô thÓ nµo?
+G/V: KÕt luËn l¹i ®¸p ¸n cho phÇn tù luËn.
+G/V: §äc ®iÓm; yªu cÇu häc sinh söa lçi cho bµi KT cña m×nh. I.§Ò bµi:
A.PhÇn tr¾c nghiÖm: 4 ®iÓm.
§¸p ¸n: §Ò 1:
C©u 1: D C©u 11: A
C©u 2: A C©u 12: C
C©u 3: A C©u 13: D
C©u 4: B C©u 14: A
C©u 5: A C©u 15: C
C©u 6: A C©u 16: C
C©u 7: C C©u 17: B
C©u 8: A C©u 18: A
C©u 9: B C©u 19: B
C©u 10: B C©u 20: C
§¸p ¸n: §Ò 2:
C©u 1: A C©u 11: A
C©u 2: D C©u 12: B
C©u 3: B C©u 13: D
C©u 4: D C©u 14: B
C©u 5: A C©u 15: C
C©u 6: A C©u 16: D
C©u 7: C C©u 17: B
C©u 8: C C©u 18: A
C©u 9: C C©u 19: D
C©u 10: B C©u 20: A
B.PhÇn tù luËn: 6 ®iÓm.
*§Ò bµi: VÎ ®Ñp vµ ý nghÜa s©u s¾c cña bµi th¬ “M©y Vµ Sãng” (Ta-Go).
*§¸p ¸n:
PhÇn II: Tù luËn:
A.Yªu cÇu chung:
-§Ò bµi kh«ng ®a ra nh÷ng ®Þnh híng qua viÖc cô thÓ víi môc ®Ých kh«ng gß Ðp sù c¶m thô tÝch cùc cña häc sinh. Tuy nhiªn trong bµi viÕt, häc sinh ph¶i thÓ hiÖn ®îc sù c¶m thô s©u s¾c cña m×nh vÒ bµi th¬, tù ®Þnh híng ®îc vÎ ®Ñp cña bµi th¬ lµ nh÷ng vÎ ®Ñp g×? ý nghÜa cña bµi th¬ lµ g× ®Ó tõ ®ã bµi lµm cã néi dung, cã chñ ®Ò râ rµng, c¸c luËn ®iÓm ®îc tæ chøc thµnh hÖ thèng m¹ch l¹c.
-BiÕt c¸ch vËn dung c¸c kiÕn thøuc vµ kü n¨ng khi lµm bµi nghÞ luËn vª mét bµi th¬ ®• ®îc häc vµo bµi lµm; Cã nh÷ng c¶m nhËn, suy nghÜ riªng trong qu¸ tr×nh lµm bµi.
B.Yªu cÇu cô thÓ
1.Më bµi
-Giíi thiÖu bµi th¬ “M©y vµ Sãng”
-Kh¸i qu¸t ®îc vÎ ®Ñp vµ ý nghÜa cña bµi th¬: §ã lµ vÎ ®Ñp thiªn nhiªn vµ vÎ ®Ñp cuéc sèng con ngêi, cña t×nh ngêi – t×nh mÉu tö.
2.Th©n bµi:
Tr×nh bµy nh÷ng c¶m nhËn cña ngêi viÕt vÒ vÎ ®Ñp vµ ý nghÜa s©u s¾c cña bµi th¬:
a)VÎ ®Ñp cña bµi th¬:
*VÎ ®Ñp t×nh mÉu tö: Bµi th¬ lµ lêi ®éc tho¹i cña em bÐ víi mÑ. Em ®• thæ lé t×nh c¶m cña m×nh víi mÑ mét c¸ch tù nhiªn. Nhng ®©y kh«ng ph¶i lµ lêi béc lé th«ng thêng mµ lµ sù thæ lé trong t×nh huèng cã thö th¸ch.
Häc sinh nªu hai t×nh huèng thö th¸ch: Lêi rñ rª, mêi gäi cña nh÷ng ngêi sèng trªn m©y vµ nh÷ng ngêi sèng trong sãng.MÆc dï h×nh thøc tæ chøc c©u th¬, ý th¬ ë hai phÇn lµ t¬ng ®èi gièng nhau nhng Èn sau nh÷ng nh÷ng h×nh ¶nh cña tõng phÇn lµ m¹ch c¶m xóc ph¸t triÓn, lêi mêi gäi quyÕn rò h¬n lêi mêi gäi tríc.
/Lêi gäi tõ m©y: Bän tí ch¬i tõ khi thøc dËy cho ®Õn lóc chiÒu tµ- Bän tí ch¬i víi vÇng tr¨ng b¹c
/Lêi gäi tõ sãng: Bän tí ca h¸t tõ s¸ng sím cho ®Õn hoµng h«n – Bän tí ngao du n¬i nµy, n¬i nä mµ kh«ng biÕt tõng ®Õn n¬i nµo.
...
Em bÐ ®• phÇn nµo bÞ l«i cuèn nhng em kh«ng ®¸nh ®æi thó vui ch¬i víi viÖc xa rêi mÑ. T×nh th¬ng yªu mÑ ®• chiÕn th¾ng lêi mêi gäi cña nh÷ng ngêi sèng trªn m©y vµ trong sãng.
T×nh c¶m víi mÑ, søc m¹nh cña t×nh mÉu tö ®• kÐo t©m hån phiªu lu cña em vÒ víi cuéc sèng, vÒ víi mÑ.
II.Tr¶ bµi cho H/S:
§äc ®iÓm vµ cho häc sinh nhËn xÐt bµi lµm cña m×nh so víi yªu cÇu ®¸p ¸n ®• nªu.
Söa nh÷ng lçi cßn m¾c trong bµi KT.
III.Gi¶i ®¸p nh÷ng th¾c m¾c cña H/S (NÕu cã).
*Ho¹t ®éng 3. luyÖn tËp
G/V: Nªu yªu cÇu phÇn luyÖn tËp.
(Yªu cÇu ch÷a lçi ®• m¾c) -Yªu cÇu cña bµi KT
-G/V KT phÇn ch÷a bµi cña H/S nh÷ng lçi cßn m¾c lµ g×.
*Ho¹t ®éng 4. cñng cè – dÆn dß
G/Vnªu Y/C vÒ nhµ
(3 yªu cÇu)
+Chó ý: NghÞ luËn vÒ nh÷ng t¸c phÈm VH hiÖn ®¹i VN.
-Häc l¹i c¸c bµi «n tËp vÒ V¨n, TiÕng ViÖt vµ TLV ë SGK NV9 kú II.
-TËp viÕt c¸c bµi v¨n theo 4 d¹ng nghÞ luËn ®• häc ë líp 9.
-Häc thuéc lßng c¸c bµi th¬ hiÖn ®¹i VN; tãm t¾t ®îc nh÷ng t¸c phÈm truyÖn hiÖn ®¹i VN.
§Ò kiÓm tra v¨n (phÇn th¬) –tiÕt 129
PhÇn tr¾c nghiÖm:
1.H×nh ¶nh c©y tre vµ h×nh ¶nh mÆt trêi trong bµi ViÕng l¨ng B¸c lµ h×nh ¶nh g×?
A.T¶ thùc.
B.So s¸nh
C.¢n dô
D.Ho¸n dô
E. Tîng trng
2. Giät long lanh trong bµi Mïa xu©n nho nhá lµ giät g×?
A. Ma xu©n
B.S¬ng sím
C.¢m thanh tiÕng chim chiÒn chiÖn
D. Tëng tîng cña nhµ th¬
3.Em bÐ trong bµi M©y vµ sãng kh«ng ®i theo nh÷ng ngêi xa l¹ trªn m©y, trong sãng lµ v× sao?
A.BÐ cha biÕt b¬i, bÐ kh«ng biÕt bay
B. BÐ sî xa nhµ v× bÐ cßn nhá qu¸
C.BÐ th¬ng yªu mÑ, kh«ng muèn lµm mÑ buån
4. Con cß trong bµi Con cß lµ h×nh ¶nh g×?
A. Cß con- H×nh ¶nh Èn dô cho con
B.Cß mÑ- H×nh ¶nh Èn dô cho ngêi mÑ
C.Cuéc ®êi- H×nh ¶nh quª h¬ng
D. C¶ ba ý trªn
5.NÐt ®Ëm ®µ phong vÞ HuÕ trong bµi th¬ Mïa xu©n nho nhá ®îc thÓ hiÖn ë ®©u?
A.H×nh ¶nh, mµu s¾c: dßng s«ng xanh, b«ng hoa tÝm biÕc.
B.¢m thanh, ca nh¹c d©n gian: Nam ai, Nam b×nh, nhÞp ph¸ch tiÒn
C.NhÞp ®iÖu, giäng ®iÖu trong thÓ th¬ 5 ch÷, khi khoan thai dÞu dµng, khi hèi h¶ khÈn tr¬ng.
D. C¶ 3 ý trªn.
6. ChÐp nh÷ng c©u ca dao nãi vÒ con cß mµ ChÕ Lan Viªn ®• vËn dông s¸ng t¹o ®Ó viÕt bµi th¬ Con cß.
PhÇn tù luËn:
Theo em c¸i hay vµ vÎ ®Ñp cña hai cÆp c©u th¬ sau:
“ Cã ®¸m m©y mïa h¹
V¾t nöa m×nh sang thu”
“SÊm còng bít bÊt ngê
Trªn hµng c©y ®øng tuæi”
lµ ë ®©u?
ViÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng mét trang giÊy tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh.
KiÓm tra v¨n (phÇn truyÖn)-tiÕt 155
*******************
I-C©u hái:
A.PhÇn tr¾c nghiÖm
Chän ph¬ng ¸n ®óng.
+C©u 1:
Trong c¸c truyÖn sau truyÖn nµo cã nh©n vËt kÓ chuyÖn ë ng«i thø nhÊt
-Lµng
-LÆng lÏ Sa Pa
-ChiÕc lîc ngµ
-BÕn quª
-Nh÷ng ng«i sao xa x«i
+C©u 2: Dßng nµo sau ®©y nªu ®óng vÒ t¸c gi¶ vµ thêi ®iÓm s¸ng t¸c cña truyÖn ng¾n
BÕn quª
A:T« Hoµi sau 1975
B:NguyÔn Kh¶i 1954-1975
C:NguyÔn Minh Ch©u: Kh¸ng chiÕn chèng Mü
D:NguyÔn Minh Ch©u: Sau 1975
+C©u 3: Nh©n vËt NhÜ trong truyÖn BÕn quª c¶m nhËn ®iÒu g× vÒ Liªn, ngêi vî cña anh?
A: TÇn t¶o chÞu ®ùng hy sinh
B: Th«ng minh
C: Gi¶n dÞ , ®¶m ®ang
D: C¶ A, B, C
+C©u 4: §Æc ®iÓm næi bËt nhÊt vÒ nghÖ thuËt cña truyÖn ng¾n: “BÕn quª”
A: X©y dùng t×nh huèng truyÖn ®éc ®¸o
B: Miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt
C: Ngêi kÓ chuyÖn
D: S¸ng t¹o nh÷ng h×nh ¶nh giµu nghÜa biÓu tîng
+C©u 5: Trong truyÖn ng¾n: “Nh÷ng ng«i sao xa x«i” viÕt vÒ mÊy nh©n vËt n÷:
A: 2 C: 4
B: 3 D: 5
B.PhÇn tù luËn:
+C©u 1: Ph©n tÝch c¶m xócvµ suy nghÜ cña nh©n vËt NhÜ trong phÇn trÝch häc cña truyÖn “BÕn quª”. Qua ®ã NguyÔn Minh Ch©u muèn göi g¾m triÕt lÝ g× vÒ cuéc ®êi con ngêi?
+C©u 2: C¶m nghÜ cña em vÒ h×nh ¶nh thÕ hÖ trÎ trong thêi kh¸ng chiÕn chèng Mü qua c¸c nh©n vËt n÷ thanh niªn “Nh÷ng ng«i sao xa x«i” cña Lª Minh Khuª.
Hä vµ tªn:
Líp.........
KiÓm tra tiÕng viÖt -tiÕt 157
*******************
I-C©u hái
1-T×m khëi ng÷ trong c©u sau vµ viÕt l¹i thµnh c©u kh«ng cã khëi ng÷
-Cßn m¾t t«i th× c¸c anh l¸i xe b¶o:
“C« cã c¸i nh×n sao mµ xa x¨m”
(Lª Minh Khuª - Nh÷ng ng«i sao xa x«i)
2-Nªu râ sù liªn kÕt vÒ néi dung, vÒ h×nh thøc gi÷a c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n còng nh liªn kÕt gi÷a c¸c ®o¹n trong mét v¨n b¶n.
3-ChØ ra phÐp lÆp tõ ng÷ vµ phÐp thÕ ®Ó liªn kÕt c©u trong ®o¹n v¨n trÝch sau ®©y:
-“Ho¹ sÜ nµo còng ®Õn Sa Pa! ë ®©y tha hå vÏ. T«i ®i ®êng nµy ba m¬i hai n¨m.Tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m, t«i chë lªn chë vÒ m•i nhiÒu ho¹ sÜ nh b¸c ho¹ sÜ T« Ngäc V©n nµy, ho¹ sÜ Hoµng KiÖt nµy...”
(NguyÔn Thµnh Long; LÆng lÏ Sa Pa)
4-ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n giíi thiÖu truyÖn ng¾n BÕn quª cña NguyÔn Minh Ch©u cã dïng khëi ng÷ vµ dïng c©u chøa thµnh phÇn t×nh th¸i.
Bµi lµm